,Huis ten Bosch' in oude glorie hersteld
LEIDSCH TRIBUNAAL
Achterstand bij de bandendistributie
Belangstelling voor het Gronau-proces
Het bioscoopbezoek in Leiden verviervoudigd
-TIIEE-
OP KORTE GOLF
DINSDAGMORGEN was de pers door den heer M. Konhnstam, particulier secretaris
van H. M. de Koningin op het Huis ten Bosch genoodigd, ten einde haar in de ge
legenheid te stellen onder leiding van den intendant jhr. ir. P, F. O., R. Sickinga te
constateeren, hoe, na den bewogen oorlogstijd, de Oranjezaal weer in oude glorie was
hersteld.
dienst voor de verrichte technische werk
zaamheden bij bescherming en opbouw.
Ook de kunstschatten van het Huis ten
Bosch, aanvankelijk geborgen in de kelders
van het huis, zijn later naar de rijksberg
plaatsen, (Santpoort, Paaschlooi en den
Pietersberg) overgebracht. De demontage
van de doeken in de Oranjezaal kostte het
meeste hoofdbrekens. Dit wordt duidelijk,
wanneer men de afmetingen kent van het
groote huldigingsdoek door Jacob Jordaens
geschilderd, breed en luisterrijk. D_; doek
meet 7 bij 7>4 meter. Het werd om een
grooten houten cylinder van 80 cm. door
snede gerold.
De bescherming van het Huis ten Bosch
in den oorlogstijd bleek geen gemakkelijke
taak. Het huis was, door toepassing van veel
hout, zeer brandgevaarlijk. Men heeft al
zijn krachten samengetrokken op het be
houd van den kern, het architectonisch
meest belangrijke gedeelte, dus op de
Oranjezaal en de daarom heen liggende
vertrekken. De vleugels foto's en teeke-
Omgeving heeft geleden
Het zal wellicht niet algemeen bekend
zijn, dat het Huis ten Bosch in den oorlog
aan vele gevaren blootgesteld geweest is.
Was dit oude paleis der Oranjes een
bouwwerk van den beroemden bouwmees
ter Pieter Post ter nauwer noood ontko
men aan den aanvankelijken eisch der be
zetters, het huis af te breken in verband
met het graven van de tankgracht, later
heeft het onophoudelijk aan gevaren bloot
gestaan, gevaren van bominslag, brand ex
plosies. Bombardementen hadden plaats,
het Bezuidenhoutkwartier was nabij, in de
dichtste nabijheid schoten de Duitschers
hun V2 projectielen af. Het mag een won
der heeten, dat het Huis ten Bosch al die
gevaren is doorgekomen. Het huis staat er
thans weer ongeschonden. De omgeving
heeft geleden. De oude wachthuizen van
Pieter Post zijri afgebroken moeten wor
den, maar al het matëriaal is aanwezig, om
aan de hand van foto's
en teekeningen weer tot
woning te kunnen wor
den. Een zware bunker
van plusminus 10 m.
hoogte ontsiert het oude
voorplein. Deze kan nog
niet geamoveerd won
den, opruiming met be
hulp van dynamiet
geeft teveel gevaren
voor het Huis ten Bosch
zelf. De oude oprijlaan
van zwaar hout is niet
meerk een nieuwe jonge
beplanting is aange
bracht. De vroegere
stille afgeslotenheid er
vaart men niet meer,
nu rondom het oude
huis het zware hout
van het Haagsche bosch
aan den bezetter is ten
offer gevallen. De mooie
oude tuinmuur is heen,
een draadhek sluit het
oude domein van den EEN DETAIL VAN DE ORANJEZAAL,
weg af.
Maar toch er is niet de sfeer van on
dergang: de oude wonden worden geheeld,
nieuw leven bloeit rondom op. De fraaie
oude brugmaan de zijde van den Leidschen
Straatweg fgebroken om de tankgracht
kon weer worden opgebouwd, me. de
oude steen en het oude smeedijzer, het
groote hek aan de zijde van het Bezuiden-
hout herrees evenzeer, nu ontdaan van de
verflaag, welke in het begin der vorige
eeuw de kleurige baksteen deed verdoffen.
En bovenal het interieur van de beroemde
Oranjezaal, welke Amalia van Solms_ter
eere van haar gemaal, prins Frederik Hen
drik, deed schilderen, is in ouden luister
hersteld. Doch na heel veel zorgen en het
doorleven van velt angstige dagen.
Jhr. Sickinga bracht hulde aan de inspec-
'tie der kunstbescherming, welke in den
oorlogstijd belast was met het nemen van
maatregelen tot het zooveel mogelijk onge
schonden bewaren van onze monumenten.
Hulde aan dr. Jan 'Kalf en den heer J W.
Jansen, beiden van deze inspectie, hulde
aan ir. Heyninlc voor den Rijksgebouwen-
Voor "het Leidsche Tribunaal diende al
lereerst de zaak-tegen De Troye, een be
kend N, S. B.'er uit Oegstgeest, die zich
in 1942 had aangesloten bij den N.V.D. en
Volk en Vaderland en Signaal meerdere
malen had gekocht en in het Witte Huis
vergaderingen van de beweging had be
zocht.
Uit de opgemaakte processen verbaal
bleek, dat verd. de ou'de, „rotte" politieke
partijen niet meer terug wenschte. „Geve
God, dat de oogen van ons volk spoedig
open mogen gaan", aldus luidde een uitla
ting van verd. in een zijner brieven, die hij
in den bezettingstijd had geschreven.
De Troye bedankte - Januari 1944 voor
de N.S.B., doch expliceerde bij de opzeg
ging van zijn lidmaatschap, dat hij desbe-
wust de meening van de partij zou blijven
huldigen. Hij verklaarde zich zelfs bereid
financieele steun té blijven verleenen.
Mr. Reisenbach de Haan, die voor verd.
pleitte vroeg zijn onmiddellijke invrijheid
stelling, doch het Tribunaal ging hierop
niet in, t
J. A. H. de Zon uit Lisse moest terecht
staan, omdat zij omgang met Duitsche mili
tairen had gehad. Mr. Duiken, die ver
klaarde, dat de zaak niet. zoo ernstig is als
zij zich laat aanzien, bepleitte de uitersite
clementie.
M. J. Hoogkamer te Lisse had eveneens
vriendschappelijken omgang met Duitschers
gehad. Haar zoontje zond zij naar de
Jeugdstorm en propageerde voor deze in
stelling door affiches op het raam te plak
ken. Bovendien betrok zij extra levensmid
delen en brandstof.
Verdediger mr. W. Herfst verzocht verd.
onmiddellijk in vrijheid te stellen.
M. Sarmmuller werd er van beschuldigd,
dat zij zich had aangesloten bij de N.S.V.O.,
voor W.H.N. had gecollecteerd, vergaderin
gen van de N.S.B. had bezocht, haar radio
bijzonder hard had aangezet bij Duitsche
overwinningen, portretten van Hitier en
Mussert in haar kamer had hangen en ge
abonneerd was geweest op nat.-soc, orga
nen.
In zijn pleidooi merkte mr. Herfst op,
dat het feit, dat verd. Duitsche is, de zaak
heel wat begrijpelijker maakt,
M. Harkes uit Boskoop had op het vlieg
veld Valkenburg gewerkt, zich als lid op
gegeven van het N.A.F., zijn dochter naar
de Jeugdstorm gestuurd en in Duitschland
vrijwillig gewerkt om later te vertrekken
naar de Oekraine in dienst van de Ned.
Oost-Comipagnie.
Ten slotte stond terecht Aartje Esveld uit
Alphen aan den Rijn, die tot de werkers
kern van de N.S.B. had behoord en be
hulpzaam was geweest bij het uitreiken
van voedsel.
Uitspraak in deze zaken over veertien
dagen.
nmgen ----ui-aanwezig va-
schouwde men als secundair. Gelukkig zijn
ook de vleugels gespaard gebleven. Ter be
scherming van de kern werd een automa
tische brandbluschinstallatie aangebracht,
onafhankelijk van de waterleiding, met een
vermogen van 100 m3 per uur, onder druk
van 8 atm. Rondom de Oranjezaal werd een
waterdichte wand aangebracht ter voorko
ming van waterschade. Het huis bleef den
geheelen oorlog door onder controle. De
wachters zijn zich van hun plicht bewust
geweest, trouw bleven zij op post, ook tij
dens het bombardement van 22 Februari,
waardoor het huis het meest gehavend
werd. Wij hebben de Oranjezaal hersteld
gezien, het Chineesche kabinet, de Chinee-
sche zaal (welke beide interieurs in 1795
geschonken zijn door! den toenmaligen kei
zer van China aan "prins Willem V van
Oranje), de Japansche zaal en de z.g. witte
eetzaal, (1732), met-een viertal beroemde
„witjes" en het beroémde plafond van Da
niël Narot, bouwmeester van den koning
stadhouder.
In de Oranjezaal, waaraan behalve Jor
daens, de schilder van den overvloed, ook
medewerkten Lievens, van Thulder, de
Goebber en van Everdingen, heeft men ook
thans in den loop der jaren verplaatste
wandschilderingen op £aar juiste plaats
kunnen terugbrengen. Daarbij is ook een
nog onbekend portret van Amalia van
Solms te voorschijn gekomen.
De intendant der koninklijke paleizen in
Den Haag, jhr. Sickinga kon ons nog me-
dedeelen, dat alle werkelijke kunstschat
ten van het koninklijk huis gered zijn.
Ook het koninklijk huisarchief heeft niet te
zwaar geleden. Wel zijn een aantal voor
de geschiedenis belangrijke voorwerpen,
welke in den Doorwerth een onderkomen
hadden gevonden, volkomen vernietigd bij
den ondergang van dit kasteel. De hoogst
belangrijke archivalia uit het huisarchief
zijn teruggevonden. De bezetters hadden
ongeveer 5000 stukken, waarbij o.a. de ge-
boorteacte van Willem de Zwijger, naar de
Rijnvestipg Ehrenbreitstein gebracht. Bij
een eerste bezoek heeft men deze, op 70
nummers na, alle aangetroffen. Bij een
tweede bezoek van den rijksarchivaris jhr.
Graswinckel zijn nog 83 stukken weerge-
onden.
Het kunsthistorisch en historisch belang
rijke is dus gelukkig behouden kunnen
worden, wat niet wil zeggen, dat, op ander
gebied, (de linnenkamer, de wijnkelder
enz.) niet geroofd werd.
Geen staaldraad,
geen personeel.
Bij de distributiediensten bestond op 31
Juli 1946 een achterstand in de voldoe
ning van aanvragen van rijwielbanden ter
grootte van ongeveer 2 millioen. Dit cijfer
geeft niet de werkelijke behoefte aan ban
den weer.
Van Juli 1945 tot met Augustus 1946
werden geproduceerd 1.649.540 tourbuiten
banden en 1.226.290 tourbinnenbanden; ge-
importeerd resp. 607.800 en 538.200; totaal
dus 2.257.340 en 1.764.490, Gedistribueerd
daarvan werden 2.051.000 en 1.582.000 ban
den, zoodat voor distributie in Sept. be
schikbaar waren 206.340 buiten- en 182.490
binnenbanden.
Op vergrooting van' import van banden
mag men niet rekenen. De productie in
Nederland wordt beheerscht door de vol
gende factoren. De aanvoer van syntheti
sche en natuurrubber is thans zoodanig,
dat dit artikel geen belemmering zou vor
men om de productie op 400.000 banden
per maand te brengen. Ook de aanvoer van
de belangrijkste chemicaliën (weekmakers
en vulstoffen) remt de productie niet, hoe
wel deze nog te wenschen laat. Staaldraad
vormt de grootste zorg. .doewel zeer tijdig
groote bestellingen in het buitenland zijn
gedaan (het artikel wordt hier te lande
niet geproduceerd), gaat de import met
groote moeilijkheden gepaard. De canvas-
productie ondergaat nog steeds den in
vloed van de beperkte twijncapaciteit. De
Hevea-fabrieken zouden eerst in Januari
1946 weer in bedrijf komen, doch men kon
pas in Juni j.l. met proefdraaien begin
nen; in Juli begon de geregelde productie.
En dan heerscht er nog ,persor elsgebrek,
vooral aan meisjespersoneel (vele vrouwe
lijke krachten hielpen bij den fruitoogst).
De toestand is op dit gebied echter niet
verontrustend.
Rumoerige vergadering
Tabaksdetaillisten
In eep gistermiddag in de groote zaal van
den Haagschen Dierentuin gehouden,-druk
bezochte landelijke bijeenkomst van de le
den van de vakgroep detailhandel in tabak
en tabaksartikelen is besloten aan den mi
nister-president een telegram te zenden,
waarin gevraagd wordt: medezeggenschap
bij de te nemen maatregelen welke den ta-
bakshandel aangaan, opdat regelmatige dis
tributie worde gewaarborgd; herziening be
voorradingsmethode voor den handel, ten
einde een wanverhouding in de aflevering
zooals de laatste maanden, te voorkomen;
rantsoenverhooging teneinde den zwarten
handel te beteugelen; waarborg bestaans
mogelijkheden voor den tabaksdetaillist
door betere winstmarge en saneerende re
geling van de verkoopsmogelijkheden.
Bij de rondvraag, waarbij het eenige malen
zoo rumoerig werd, dat de voorzitter met
sluiting der vergadering moest dreigen,
kwamen nog verschillende wenschen naar
voren. Een der leden, wenschte alle tabaks
vergunningen op 1 Jan. 1947 ingetrokken
te zien, waarna deze dan opnieuw zouden
moeten worden uitgereikt, doch dan alleen
aan sigarenwinkeliers. Van de vakgroepen
der fabrikanten zou verlangd moeten wor
den,"dat deze alleen aan winkeliers leveren,
eenzelfde verplichting wilde deze spreker
opgelegd zien aan1 de grossiers.
Verder werd o.a gepleit voor andere
prijsklassen der sigaren. Een lid uit En
schede "verklaarde, dat de Achterhoek
eischt, dat er iets gebeurt: „Wij willen zoo
niet doorgaan", zeide spr., „Weg met het
Rijksbureau", riep hij onder applaus der
vergadering. „Als er niet wat gebeurt sta
ken we", zeide spreker.
Voorts werd gevraagd intrekking van de
tabaksvergunningen van hen, die nog niet
verkoopen en gepleit voor opheffing der
omzetbelasting, welke een Duitsche maat
regel werd genoemd.
Ned. officier in civielen
dienst staat terecht
De belangstelling van de zijde der be
volking voor het proces te Gronau was
zeer groot. Zij volgde met aandacht de be
handeling der rechtszaak. In de gisteren
gehouden zitting eindigden de verdedigers
hun pleidooien.
Tenslotte werden de vonnissen gewezen.
Smelt werd veroordeeld tot een gevan-'
genisstraf van twee jaar onder bepaling,
dat het tijdstip waarop de straf wordt ge
acht in te gaan, begint met het oogenblik
van grensoverschrijding van Duitschland
naar Nederland, zoodra van Nederlandsche
zijde maatregelen tot zijn terugkeer naar
Nederland zijn genomen. Voorts tot een
boete van 50.000 R.M., bij niet betaling te
vervangen door twee jaar gevangenisstraf.
Voor de in vrijheidstelling van Smelt moet
de boete langs officieelen weg rijks- of
deviezenbank, worden betaald. Verder
werd bepaald dat Smelt gedurende vijf
jaar niet in de Britsche zone van Duitsch
land mag komen.
Broen kreeg eveneens twee jaar gevan
genisstraf onder de zelfde bepalingen die
voor Smelt gtlden. Ook hij mag de eerste
vijf jaar niet in de Britsche zóne van
Duitschland komen.
De Duitscher Terstege kreeg een boete
van 10.000 R.M. en een voorwaardelijke
gevangenisstraf, van twee jaar.
In den namiddag werd de zaak tegen H.
J. Blijdenstein, directeur van Blijdensteins
katoenspinnerijen te Enschede behandeld.
Aan dezen verdachte werd ten laste ge
legd, dat hij met een valsch permit *en
reisbevel over de grens was gekomen, de
grens zonder toestemming van het Eng^il-
sche militaire bestuur had overschreden,
valsche papieren Jiad getoond en bemid
deling had verleend bij het aangaan van
transacties tusschen Nederlanders en
Duitschers.
Blijdenstein was op 31 Juli door de
Field Security aan de grens te Gronau ge
arresteerd en weder losgelaten op belofte
ter zitting te zullen verschijnen. Uit een
schriftelijke verklaring van verdachte, die
bij de behandeling van zijn zaak aanwezig
was, bleek dat hij door het ministerie v^n
oorlog tot officier in civielen dienst was
gemaakt. Op verzoek van het ministerie
van economische zaken ging Blijdenstein
vervolgens naar Duitschland ten einde een
onderzoek in te stellen omtrent den toe
stand van bepaalde Duitsche spinnerijen,
Mgr. Stam krijgt Coadjutor
Bij gelegenheid van het tienjarig bis
schopsjubileum van Z. H. Exc. Mgr.' N.
Stam, Apostolisch Vicaris van Kisumu,
heeft de Apostolische Delegaat voor Afrika,
Z. H. Exc. Mgr Mathew, in het St. Peter's
Seminarie te Kakamega een rede gehouden,
waarin hij Mgr. Stam gelukwenschte en als
bewijs van waardeering. voor zijn werk en
zijn persoon meedeelde, dat het Z. H. den
Paus heeft behaagd hem een bisschop- co
adjutor toe te voegen, meldt „de Tijd".
Het is nu tien jaren geleden, dat Mgr.
Stam den kromstaf over het vicariaat Kisu
mu op zich genomen heeft. Reeds was hij
over de zestig, toen hem die eer ten deel
viel en hem de last werd opgelegd om een
vicariaat, wel tienmaal grooter dan Neder
land, te beheeren. Dertig zware missie jaren
zaten er reeds op en er was alle reden te
denken aan een ,',rustigen ouden dag". Niet
voor Mgr. Stam. Heel" teekenend koos hij
als wapenspreuk: „Geen werk is mij te
veel". En alsof nu pas zijn loopbaan begon,
stortte hij zich met al zijn kracht op de
reuzentaak: het vicariaat op te werken in
alle vertakkingen, die maar eenigszins in
verband staan met de verspreiding van
Gods woord: scholen, seminaries, klooosters,
enz. Gedurende zijn bewind zijn niet min
der dan acht nieuwe missies geopend, bijna
één per jaar Nieuw leven werd o.m. inge
blazen aan de Katholieke Vereeriiging voor
Inlanders, een soort Kath. Staatspartij. Dan
het interne katholieke leven: twee neger
zusterorganisaties werden gestabiliseerd,
een congregatie voor negerbroeders is aan
het groeien, het seminarie is uitgegroeid
met zestig jongens, een groot nieuw gebouw
is in aanbouw, twee negerpriesters werken
reeds in de missie.
Mgr. Stam gaat niet rusten, een bisschop
coadjutor ^aat hem echter wèl helpen. Geen
kwestie van eervol ontslag dus. Rome be
greep, dat dat meer'een straf, dan een be
looning zou zijn. Derhalve wil deze mooie
geste dus zeggen: Mr. Stam, U blijft Bis
schop van Kisumu tot aan Uw dood.
Dat het uitgaan" en vooral
Jiet bioscoopbezoek na de be
vrijding ook in Leiden geweldig
is toegenomen, i.s een zoo alge
meen bekend feit, dat het waar
lijk niet met cijfers gestaafd be
hoeft te worden. Maar wel kun
nen cijfers en vooral vergelijken
•de cijfers dienstig zijn om te be
lichten hoe ver deze toename
ieikt. Wij laten hieronder wat
van deze cijfers volgen.
In 1939 werd in Leiden aan
entree-gelden voor bioscopen,
concerten, sportwedstrijden e.d.,
kortom voor allerlei uitgaans
gelegenheden. waarvan verma
kelijkheidsbelasting werd ge
heven, ruim vier ton uitgegeven.
Per hoofd besteedden onze in
woners voor 'dit doel dus in dat
jaar f 5.50.
In 1945 evenwel werd aan
entree-gelden anderhalf mil
lioen uitgegeven, hetgeen neer
komt op 18.60 per hoofd;
oogenschijnlijk dus ruim het
drievoudige van 1939. Oogen
schijnlijk want terwijl in 1939
de uitgaven op een vol jaar be
trekking hadden, werden in
1945 de bioscopen, schouwbur
gen enz. pas heropend nadat de
eiectriciteitsvoorziening her
steld was. Practisch hebben
alle cijfers over 1945 dus be
trekking op ongeveer een half
jaar.
Verhoudingsgewijze besteed
den de Leidenaars na de bevrij
ding dus zes a zevenmaal zoo
veel aan „uitgaan" alu vóór
den oorlog!
Voor een deel werd dit meer
dere veroorzaakt door het ge
bruik maken van iets duurdere
zitplaatsen, maar in hoofdzaak
valt de stijging toe te schrijven
aan de sterk toegenomen fre
quentie van het bezoek.
oen dan ook in het tweede half-
jaar van 1945 niet 15 maal maar
zeker enkele malen dit aantal
keeren een bioscoop bezocht,
zooals zij ook geen 15.maar
een veelvoud daarvan aan dit
doel besteed hebben.
UITGAANS-MANIE VAN DEZEN TIJD
Over deze frequentie zijn. wat
het bioscoopbezoek betreft,
over het jóar 1939 geen nauw
keurige gegevens bekend; irr
J 940 echter, toen onder den nog
verschen indruk van den oorlog
het bezoek aan vermakelijkhe
den met 15 pet. was afgenomen
en per hoofd f 4.60 werd be
steed (tegen f 5,50 in 1939),
bezochten de Leidenaars gemid
deld achtmaal een bioscoop en
betaalden zij aan entreegelden
in totaal ƒ,3.60; in het (halve)
jaar 1945 evenwel bezochten zij
vijftien maal een bioscoop en
betaalden zij daarvoor 15.
Deze omrekening van het
aantal bioscoop-bezoeken e.d.
„per inwoner" is noodig, 'omdat
alleen op deze wijze goed-ver-
,Tot zoover, de bioscoop. Nu
enkele cijfers over hét sedert
1940 eveneens toegenomen be
zoek aan sportwedstrijden.
In 1940 bezochten onze inwo
ners gemiddeld 0.3 maal een
sportwedstrijd en zij betaalden
cooreen'genomen daarvoor'per
hoofd zeven cent entree; in 1945
bezochten zij gemiddeld één-
Jmaal een wedstrijd en betaalden
zij aan entree drie en dertig
cents.
Het bezoek aan concerten was
in 1945 practisch gelijk aan dat
van 1940, behoudens dan dat in
aanmerkirig genomen dient te
worden, dat de concertzalen in
1945 slechts een half jaar ge-
I opend zijn geweest. Overigens
was en is de belangstelling hier-
gelijkbare cijfers verkregen voor ifeel wat minder dan voor
kunnen worden. Maar uiter- de bioscopen, want het totale
aard worden daarbij daq- alle ,:aantal bezoeken, omgerekend
inwoners meegeteld, dus ook -per inwoner, komt neer op on-
de baby's, de zieken, de grijs- jgeveer 0.4 waarvoor in 1939
aards en al degenen, die om zestien cents aan entree werd
ledenen van principieelen of ,i betaald en in 1945 vijftig cents,
cultureelen aard géén bioscoop De belangstelling voor too-
bezoeken. De „liefhebbers" heb- neelvoorstellingen was even
eens gering en nam slechts
weinig toe. Tegen 0.5 schouw
burgbezoek per hoofd in 1940
stond in 1945 een frequentie v.
0,8; de betaalde, entreegelden
stegen evenwel van 35 cents in
1939 tot 1.60 in 1945. Vond
men vóór den oorlog de meeste
leege stoelen gewoonlijk op de
duurdere rangen, na de bezet
ting er althans voor de geldsa-
neering was het juist andersom:
vandaar dat het per hoofd uit
gegeven bedrag veel sterker is
gestegen dan het bezoek.
Resten dan nog de tentoon
stellingen, revue's, variétè's enz
die in 1940 gemiddeld 0,8 maal.
doch na den oorlog gemiddeld
twee maal door ónze inwoners
werden bezocht en waarvoor in
1940 veertig cents, doch in 1945
per hoofd f 3 werd besteed.
Samenvattende zien wij
dus uit deze gegevens, dat
de belangstelling voor con-,
certen en tooneelvoorstel-
lingen, d. w z. voor uit
gaansgelegenheden, die cul-
tureele waarde (kunnen)
hebben, nauwelijks is toe
genomen en daaraan per
hoofd twee gulden besteed.
Daarentegen is het bios
coopbezoek. dat vóór den
oorlog toch al veel omvang
rijker was, intusschen bij
na ver-viervoudigd en
wordt daaraan in onze stad
zeven maal zooveel besteed
als aan alle concérten en
tooneelvoorstelingen bij
elkaar.
ten einde na te gaan of deze bedrijven
Nederlandsche opdrachten zouden kunnen
uitvoeren. Verder moest Blijdenstein on
derzoeken of )uitsche machinefabrieken
textielmachines en onderdeelen, dringend
noodig voor de in standhouding en het we
derom in bedrijf stellen van Nederltand-
sche textielfabrieken zouden kunnen le
veren.
De zitting werd verdaagd tot heden.
2ck)xi& ÜWecek
in 4 soorten
Zilver-Rood 50 ct.
in metaal-verpakking
Blauwmerk 46 ct.
Oranjemerk 42 ct.
Zwartmerk38 ct.
Prijzen per 100 gram
Belangrijke besparing
door
REIZEN NAAR HET BUITENLAND.
Het centraal distributiekantoor vestigt
er, in verband met de vele overtredingen,
met nadruk de aandacht op, dat diegenen,
die zich voor een verblijf van meer dan 14
dagen naar het buitenland begeven, ver
plicht zijn bij den distributiedienst hunner
gemeente van inwoning in te leveren:
1. de tweede distributiestamkaart. 2. de
bonkaarten voor voedingsmiddelen 3. de
tabaks-, -versnaperingen- en gecombineer
de kaarten. Dit geldt ook, indien men re
gelmatig 5 of meer dagen per week in het
buitenland verblijft. Niet nakoming van dit
voorschrift is strafbaar, aangezien daar
door art. 4 der distributieregelingsbeschik-
king 1944 wordt overtreden.
BINNENLAND.
Tot burgemeester zijn ing. 1 Nov. be
noemd: te Middelburg: jhr. mr. W. C. Sand-
berg tot Essenburg, thans id. van Krabben-
dijke; te Rijswijk (Z.-H.): Th P. J. Eisen,
v.h. te Naaldwijk.
In Hilversum wonen op het oogenblik
17.000 clandestiene inwoners. Zij zullen
echter zonder pardon uit hun huis worden
gezet.
Gistermiddag moest een vliegtuig van
de rijksluchtvaartschool te Gilzerijen een
noodlading maken onde rWarga in Fries
land. Het vliegtuig had voor de stad Leeu
warden strooibiljetten uitgeworpen in ver
band met de aldaar te openen tentoonstel
ling van de Nederlandsche marine. De pi
loot bleef ongedeerd, maar het toestel
werd aan de neus ernstig beschadigd.' Te
voren had het toestel reeds een noodlanding
op het Leeuwarder vliegveld moeten ma
ken.
In tegenwoordigheid Van tal van mi
litaire en burgerlijke autoriteiten is gister
middag te Woensdrecht (N.-B.) de militai
re luchthaven en vliegschool aldaar ge
opend door kol. I. Aler, directeur der
luchtstrijdkrachten.
'Op het landgoed „Deelerwoud" bij
Lunteren is een tractor op een landmijn
geloopen. De bestuurder, een landbouwer
uit Vaars en, was' door de ontploffing op
slag dood.
Chris Reumer heeft in verband met
een conflict met de artistieke leiding, zijn
ontslag genomen als tenor by de Neder
landsche Opera.
BUITENLAND.
In Vaticaanstad zijn de zomervacan-
ties thans officieel geëindigd. Wanneer de
H. Vader naar Rome zal terugkeeren, is
nog niet bekend, daar het mogelijk is, dat
hij nog eenige dagen te Castel Gandolfo
blijft in verband met het mooie weer.
Prins Vittorio Emanuele, graaf van
Turijn, en neef van den voormaligen Ita-
liaanschen koning Victor Emanuel, is gis
termorgen op den leeftijd van 76 jaar in
een ziekenhuis te Brussel overleden.
De „Pacusan Drcamboat" is na 12 y2
uur in Massachusetts (Ver. St.) geland.
Waarschijnlijk een niéuw record.
De „Queen Elizabeth" is naar New
York vertrokken met de leden der Sovjet
delegatie voor de Ver. Naties.
België heeft bij de Ver. Naties een
klacht ingediend tegen Franco wegens het
feit, dat deze asyl verleende aan Degrelle.
Met ingang van 21 October gaan in
België alle slagers in staking. De vleesch-
voorziening der zieken blijft echter door
gaan,
Tusschen de Britsche en de Russische
zóne van Duitschland is overeengekomen,
dat de Britsche zóne graan en ander voed
sel en ruwe materialen zal ontvangen te
gen levering van ijzer, staal, kleeding en
vee.
Duitsche kinderen in de Britsche zone
zullen om den dag 30 gr. chocolade ontvan
gen.
Een' aantal oorlogsmisdadigers is in
de Britsche zóne van Duitschland opge
hangen.
Het bureau voor de prijsbeheersching
in de V. S. heeft gisteravond de controle
op de prijzen van oliën en vetten opgehe
ven.
In de Mexicaansche staat-Vera Cruz
zijn 50 personen bij overstroomingen om
gekomen.
In Assam hebben twee rivieren meer
dan 120 dorpen onder water gezet. Duizen
den zijn dakloos.
