3)e CcidóelieSowta/nt Helden van Arnhem plechtig herdacht milliard verminderd Uitgaven met l1 „Amerika geeft voet aan wantrouwen" Stengun tegenover stengun te Berlijn V. OP KORTE GOLF WOENSDAG 18 SEPT. 1946 Bureaux: Papengracht 32, Leiden Giro 103003. Telefoon voor Advertenties en Abonnementen 20826. Redactie en Directie 20015. Handelsdrukkerij 20935. Abonnementsprijzen f 0.26 per week, 1.10 p. mnd, 3.25 p. kwartaal. Franco p. post f 4.00. waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 36e JAARGANG No. 10888 Hoofdred.: Rector H. SONDAAL en TH. WILMER. Directie: G. G. VAN ELBURG. Uitgave van N.V. „De Leidsche ^Courant" en Stichting „De Burcht". Advertenties 15 cent p. m.m. Bil contract belangrijke korting. Nederland's herstel T%E MILLI ARDEN-nota ('beter *^dan: millioenen-riota) geeft in haar nog sobere toelichting niet veel vasten grond voor commentaar. Eén conclusie, getrokken uit de nuch tere cijfers, ook zelfs zonder één woord commentaar, staat vast, n.l. dat alléén door hard werken, zuinig leven en veel uitvoe ren ons volk aan zijn welvaart zal kunnen bouwen. Er zal zoo veel mogelijk geproduceerd moeten worden, terwijl men een groot deel van de resultaten ervan niet zal mogen aanwenden direct ten eigen bate, maar in direct door de producten uit te voeren, om aldus andere goederen, waaraan wij ge brek hébben, te kunnen invoeren ert onzen achterstandi te kunnen inhalen. Wij moeten hard werken. Een goede, in derdaad vooruitstrevende" sociale wetge ving zal met deze noodzakelijkheid moeten gepaard gaan. En dat is door de regee ring toegezegd. Wij moeten zuinig leven. Dat mag niet beteekenen een bezuiniging met het domme potlood of kortzichtige afbraak-politiek van de zijde der Overheid. En door de burgerij van hoog tot laag te beginnen bij „hoog" moeten de inkomsten verantwoord wor den besteed Deze sociale en christe lijke plicht bindt ons nu nog meer dan ook reeds in een welvarendien tijd! De plannen van „Onderwijs" inzake hoo- gere uitgaven voor subsidies aan middel bare en nijverheids-scholen e.d. en aan jeugdzorg wijzen geenszins op een afbraak- politiek. Integendeel! Over de opschorting van het 8ste leerjaar zal echter nog wel een en ander te doen zijn. Als we schrijven over bezuiniging, dan is het als een vlijmend sarcasme, als de re geering kalmpjes mededeelt, dat de kos ten voor politieke delinquenten worden berekend tot en met 1947 op 300 millioen gulden. In deze post moet toch zeker in 1947 het mes worden gezet. En flink wil de regeering niet zelf een slecht voorbeeld geven. Maar daarop durven wij ook ver trouwen. Wij moeten veel uitvoeren. Het is niet prettig, als we daardoor van zelf gepro duceerde goederen slechts heel,,sobertjes kunnen profiteeren. Maar er is nog geen econoom opgestaan, die ons- op een andere wijze uit het financieele en economische moeras kan trekken. Wij willen vertrouwen, dat deze drie middelen ook zullen worden gebruikt, om aldus te verkrijgen Nedgrlands herstel. Een „monstertocht" E'EN GEZONDE 'sportbeoefening heeft onze belangstelling en sympathie. Voor heel de jeugd ook voor de oxideren onder de jeugd is sportbeoefe ning zeer gewenscht. Maar het moet zijn: een gezonde beoefe ning van de sport. Sport moet zijn en blij ven een middel om het geestelijke leven fit en frisch te houden, om de lichamelijke energie te sterken en te stalen, om zich op doeltreffende wijze te ontspannen. Sport mag niet zijn levensdoel, zoodat men er al het andere om vergeet en ver waarloost; zelfs de plichten tegenover God, zichzelf en zijn medamenschen, welke on der alle omstandigheden moeten' worden vervuld. Sport kan heel mooi zijn. Maar óók dwaas door overdrijving, ergerlijk door overschatting. Zoo, om één voorbeeld te noemen, een wandeltocht van 30 uur, uitgeschreven door een sportvereeniging te Amsterdam, welke tocht zal beginnen op Zaterdagmiddag 28 Sept. te 1 uur om te eindigen Zondagavond' omstreeks 7 a 8 uur. Een dwaasheid! Dat er nog menschen zijn, die Zondags plichten hebben krachtens hun godsdiensti ge overtuiging, wordt over het hoofd ge zien. Dat is ten slotte ook maar een klei nigheid in vergelijking met het groote eve nement: een wandeltocht van 30 uur, die de organisatoren zelf als een „monster- tocht" hebben aangekondigd! Van sport houden we, niet van monster achtige d'ingien. Zouden die hardoopers ook zulke harde werkers zijn? Wij betwijfelen het. Echte sport-menschen zijn meestal óók gewaar deerde werkers. Maar hetzelfde kan niet worden gezegd van sport-maniakken! Gister-morgen werden de 62-jarige ren tenier P. Borst en zijn 68-jarige echtgenoo- te, benevens de 45-jarige ongehuwde zus ter, dood in hun woning gevonden aan het Noordeinde te Heer Hugowaard. De waar schijnlijke oorzaak is gasvergiftiging. IOMOIIOIIOIIOIIOIIOIIOIIOIIO. HET ROZENHOEDJE Dezer dagen kreeg een school in Pittsburg (Amerika) een prachtig beeld cadeau waarvan de onkosten maar liefst 12500 gulden bedroe gen. De schenkers waren Billy Conn zwaar gewicht bokser, de bekende filmster Mariene Dietrich en an dere grootheden aan Hollywoods firmament. Tijdens den oorlog vlogen zij van Frankrijk naar Engeland. Onder weg kreeg de machine pech en er was alle kans dat ze in het kanaal terecht zouden komen waar een ontzettende storm overheen joeg. Billy stelde voor om de rozen krans te gaan bidden. Hij maakte Mariene en de andere duidelijk waar het omging en beloofden bij behouden overtocht een prachtig beeld van Onze Lieve Vrouw te schenken. Billy bad voor en de andere ant woorden. Toen het rozenhoedje uit was landen ze op het nippertje op de Engelsche kust. Q Zou Mariene het nog wel eens biddenQ CD 11 Oil OII Oil OIIOII Oil Oil 011 Op het Airborne Kerkhof te Ooster beek werd in tegen woordigheid van ge demobiliseerde leden der 1ste Airborne Division en nabe staanden der geval lenen een plechtige H. Mis opgedragen. H.M. de Koningin legt krans bij Airborne-monument Arnhem heeft gisteren de slag van 14 Sept. 1944 herdacht en de helden, die hier hun leven lieten. De Koningin heeft 's middags de plech tigheid bijgewoond, waar niet veel woor den werden gesproken, maar die toch, of waarschijnlijk juist (jaardoor, een diepen, ontróerenden indruk maakte- Onder vallenden regen droeg pastoor Bri%geman, van Oosterbeek, op het Air- borne-kerkhof te Oosterbeek de Requiem mis op, geassisteerd door pastoor Ten Ha gen van Doorwerth en „father Dijker", zooals de Britten den Nederlandschen priester noemden, die aan hen in hun be narde strijd geestelijke bijstand had ver leend. De dag werd iets lichter toen om tien uur de Engelsche herdenkingsdienst begon, ingeleid met het Engelsche. Poolsche en Neder landsche volkslied. Tijdens deze plechtigheir deed generaal Urquhart de Bijbellezing, waarna reverant Harlow een korte preek hield. Deze predikant heeft, evenals de drie Britsche aalmoezeniers, in dertijd behoord) tot degenen, die de drop ping van de airbornes meemaakten. „The last post" het aangrijpend hoornsignaal, ge blazen door een der overlevenden Airbor nes, besloot ook deze godsdienstplechtig heid, welke beide door naar schatting acht duizend menschen werden bijgewoond. Naar de achttienhonderd graven trokken de schoolkinderen van Oosterbeek en zij, die een soldatengraf hebben geadopteerd. Allen voerden bloemen mee en legden die op de graven. Daarna werden door vele autoriteiten kransen aangevoerd. Tegenover hotel „Hartestein", de plek, waar destijds de luchtlandingstroepen him hoofdkwartier hadden, verrijst thans het Airborne-monument. Nam: dit monument begaf zich de me nigte om er op het middaguur de herden kingsplechtigheid bij te wonen. Het was op dit uur, dat Hare Majesteit de Koningin arriveerde. De heer Maas, voorzitter van het Air- borne-comité Oosterbeek wijdde het monu ment dan aan generaal Urquhart en droeg de zorg er voor op aan den burgemeester van Renkurn. Deze, de heer Talsma, dank te hiervoor. Onder diepe stilte legde de Koningin hierna een krans aan den voet van het monument. Generaal Urquhart trad naar voren en drukte zijn dank en bewondering uit voor het gedenkteeken en de wijz,, waarop het tot stand is gekomen. H M. bracht hij dank voor de groote eer, welke zij door haar aan wezigheid den Airbornes bewees. De bur gemeester van Renkum mocht daarna uit de handen van dezen grooten soldaat het donkerroode vaandel der Airbornes ont vangen. Generaal Urquhart. legde vervolgens eveneens een krans bij het gedenkteeken en zoo deden ook minister Fièvez, luitenant admiraal Helfrich, de gemeentebesturen van Oosterbeek en Renkum en tal van an dere personen. Nadat ten slotte Hare Ma jesteit zich generaal Urquhart, zijn echt- genoote en een aantal Britsche opper- en hoofdofficieren had laten voorstellen, ver trok zij, toegejuicht door de opeengepakte menschenmenig te MIN. LIEFTINCK KOMT 1.9 MILLIARD TEKORT 2 IN DE „MILLIOENENNOTA", het overzicht der geldmiddelen bij de Dinsdag aan de Tweede Kamer aangeboden Rijksbegrooting, wijst de minister van Financiën er op, dat zijn op 28 Mei uitgesproken verwachting in zake de vermindering der Rijksuitga ven voor het dienstjaar 1947 met een en een kwart milliard gulden wordt overtroffen. In de thans voorgelegde cijfers wordt het totaal der uitgaven voor 1947 geraamd op 4.250.093.693, tegenover f 5.582.877.223 in 1946. Het batig saldo op de Gewone Dienst voor 1947 wordt geraamd op 90.783.527 gulden, welk bedrag bestemd is als bijdrage aan de Buitengewone Dienst. Deze sluit uiteindelijk met een nadeelig saldo van 1.651.117.009 gulden. Voegt men hierbij het nadeelig saldo van het Landbouwcrisis fonds, dan komt men tot een totaal begroot ingstekort van 1.967.399.992. Economisch herstel nog niet in het gewenschte tempo In zijn slotbeschouwingen op de Rijksbe grooting voor 1947 erkent de minister van Financieën, dat, ofschoon ontegenzeggelijk de economische toestand van Nederland in 1946 is verbeterd, de aan het begin van het jaar gekoesterde verwachtingen omtrent het tempo van het economische herstel niet ten volle in vervulling zijn gegaan. Met na me is het herstel en de uitbreiding van het productie-apparaat bij de gemaakte ver onderstellingen ten achter gebleven, terwijl het met het bestaande productie-apparaat bereikte productié-volume niet ten volle bevredigend is geweest. Voor deze ontwikkeling zijn oorzaken aan te wijzen, welke rtiet of nauwelijks door het Nederlandsche volk en zijn regee- ing konden worden beïnvloed. De leve ringstermijn voor investeeringsgoederen. welke moeten worden geïmporteerd, zijn uitermate lang en ook de import van grond stoffen en halffabrikaten laat tengevolge van de algemeene schaarschte veel te wen- schen over. WALLACE LAAKT AMERIKA'S BUITENLANDSCHE POLITIEK OUD-MINISTERS ONDERSCHEIDEN. Bij Kon. besluit zijn aan de volgende oud ministers onderscheidingen verleend: prof. ir. W. Schermerhorn, groot-officier Oranje Nassau; ridder in de orde-van den Ned. Leeuw: prof. dr. J. E. de Quay, ir. Th. S. G. J. M. van Schaik, prof. dr. ir. J. I. J. M. Schmutzer, drs. J. H. Gispen, mr. H. A. M. Th. Kolfschoten, mr. J. Meijnen, dr. J. H. van Royen, ir. Th. Ph. Tromp en ir. F. C. M. Wijffels. U7ALLACE, DE AMERIKAANSCHE MINISTER VAN HANDEL, wiens rede- voering over de Amerikaansche buitenlandsche politiek zooveel stof heeft doen opwaaien, heeft in een brief aan president Truman opnieuw zijn inzichten uiteen gezet. Hij .wijst op de proeven met de atoombon, op de voortdurende bommen- productie, over het verkrijgen van lucht bases over de halve wereld en vraagt zich af, welk een indruk dat alles moet maken op de andere landen. Zal Wallace aftreden Deze acties bewijzen aldus Wallace dat wij alleen maar niet de lippen ter vre desconferentie den vrede prediken. De Rus sen zullen hun pogiijgen ter vervaardi ging van bommen verdubbelen en ook be sluiten om hun „veiligheidszone" uit te breiden. Ondanks al onze protesten zul len de Russen trachten hun veiligheids zones in Oost-Europa en hel Midden-Oos ten uit te breiden. Uit militair oogpunt is dit nog maar gering vergeleken met onze luchtbases in Groenland, Okinawa en vele andere plaatsen, duizenden mijlen van onze kusten gelegen. Wij kunnen onszelf zeer oprecht voelen, indien wij weigeren onze plannen op te geven, maar het kan slechts één ding beteekenen: een verwoe de bewapening met atoomwapenen. Wij moeten trachten een eerlijk antwoord te krijgen op de vraag, welke factoren er de oorzaak Van zijn, dat Rusland ons wan trouwt en wij Rusland. Wij moeten bereid zijn om de eischen van Rusland te bezien in het licht van wat wijzelf en de Britten als noodzakelijk voor onze veiligheid ach ten. Wijr moeten onderhandelen over een verdrag van een internationale supervisie op de ontwikkeling van. de atoomenergie. Wij moeten tevens bereid zijn om econo- Russen bedreigen Amerikaanschen politiepost Naar te Berlijn door hooggeplaatste autoriteiten van de Amerikaansche Intel ligence Service is meegedeeld, hebben vijf soldaten van het roode leger, gewapend met stenguns en onder leiding van iemand, die bij de Sowjetrussische bezettings autoriteiten in dienst is, Zaterdagavond een aanval gedaan op den Amerikaanschen militairen politiepost bij Tempelhof (Berlijn). „Bloedvergieten werd ternauwernood voorkomen". Kapitein Feldman, die met de leiding van dezen post belast was, stelde 7 Amerikaansche soldaten insgelijks met een stengun in een kring om de Russen op, toen deze op het punt stonden het vuur te openen. Vervolgens liet hij het ge bouw afzetten door een afdeeling lichte pantserwagens, een peloton mitraillisten en gewapénde militaire politie. Het incident begon, toen de Russen onder luitenant Morosof, uitlevering vroe gen van „twee verraders van de Sowjets", naar het heette een man van Poolsche afkomst en zijn vrouw, een Oekraïnsche, die ter ondervraging naar den politiepost waren gebracht. Toen hem gezegd werd, dat het verzoek langs de gebruikelijke offi- cieele kanalen geleid moest worden, gaf Morosof zijn manschappen bevel, den man en de vrouw met geweld te verwijderen. Nadat het Amerikaansche vliedende eska der uitgerukt was en Morosof een telefoontje had gekregen van het hoofdkwar tier, koos hij een rustiger weg. De kwestie is volgens bovengenoemde woordvoerders sinds dien in normale banen geleid. De Sowjetrussische provoost-generaal te Ber lijn heeft aan de Amerikaansche autoriteiten excuus aangeboden en de vrouw is aan de Sowjetpolitie uitgeleverd. De Amerikanen hebben echter geweigerd den Wan uit te leveren, daar er, naar hun meening, een „aanzienlijke twijfel" bestaat aangaande zijn nationaliteit. rnische besprekingen met de Russen aan fe knoopen. Wallace heeft den tekst van zijn brief aan Truman zonder diens per missie vrijgegeven. Wallace zal zich heden middag naar het Witte Huis begeven en president Trurnan aldaar ontmoeten. De oorrespondent van de „New York Times" te Washington veronderstelt dat Truman vandaag Wallace zal verzoeken af te tre den. DE SOVJETS IN OOSTENRIJK. Het botert niet erg in Oostenrijk tus- schen de Amerikaansche bezettingstroe pen aldaar en dr. Runen. „De belangen der V.S. en die der Sovjet-Unie botsen in het centrum van Oostenrijk tegen elkaar", verklaarde de bevelhebber van de Ameri kaansche bezettingstroepen in Oostenrijk, generaal Mark Clark tegenover journalis ten. ,,Ik ben van meening, dat wij tegen over de Sovjet-Unie voet bij stuk moeten houden, omdat Europa reeds voldoende in de Sovjets-invloedssfeer ligt". Generaal Clark becritiseerde vervolgens de houding der Sovjet-Unie, die door haar onverzoen lijkheid de pogingen der Unira, om vol doende hulp te verleenen en levensmidde len naar Oostenrijk te zenden, dwars boomde. Oostenrijk kan den stroom van vluchtelingen en verplaatste personen, die met ongeveer 1.000 man per dag uit de Sovjet-zóne vermeerderd wordt, niet ver werken. Volgens de „Daily Telegraph" hebben Sovjet-Russische soldaten Maandagavond j.l. de exprestrein WeenenKlagenfurt op de grens van de Britsche en Sovjet-Russi sche zóne doen stoppen en de reispapieren van alle geallieerde officieren en andere manschappen gecontroleerd. Alle passagiers van Weenen en Praag moeten thans, be halve hun Tsjecho-Slowaaksch visum, ook een Sovjet-Russische vergunning hebben om door de Sovjet-Russische zóne te rei zen. Tot de oorzaken echter, welke het Neder landsche volk wel kan beïnvloeden, behoo- ren het nog steeds lage peil der arbeids productiviteit en het feit, dat de besparin gen nog niet de voor een regelmatig her stel noodzakelijke omvang hebben aange nomen. Een algemeene verbetering van de econo mische toestand zal slechts kunnen worden bereikt, wanneer de arbeidsproductiviteit wordt opgevoerd tot een peil, hetwelk dat van voor de oorlog benadert en daardoor het nationaal product wordt opgevoerd. Bovendien moet dan het kwantum voor ex port geschikte goederen worden opgevoerd. De consumptie dient desondanks beperkt te blijven, waardoor de besparingen toenemen Daarnaast zal het van regeeringswege noodig zijn om de uitgaven, welke door de bijzondere tijdsomstandigheden noodzake lijk zijn, binnen redelijke grenzen te hou den en zoo snel als de omstandigheden dit toelaten te liquideeren. Ten aanzien van de overige uitgaven dient de vereischte rationalisatie en efficiëntie te worden be reikt. BELASTINGEN IN 1947. 2.205.2 MILLIOEN GULDEN. In de Millioenennota wordt volgend over- zicht gegeven van de geraamde opbrengst der belastingen in millioenen guldens. 1947 1946 660,0") 890,0 340,0 250,0 11,0 8.0 Voorheff. op i. h. buitenland geaccumul. ink 2,0 55,0 Vermogensbel. natuurlijke 90,0 100,0 Verm.bel. v. lichamen 36,0") 33,0 Vennootschapsbelasting 140,0") 115,0 1.0 1.0 150,0 110,0 20,0 15,0 120,0 25,0 1,3 1.3 7,0 6,5 0,9 0,6 Bijzondere wijnbelasting 0,4 0,3 'Accijns op gedistilleerd 30,0 22,0 32.0 25,0 23,0 50,0 120,0 120,0 Belasting op gouden en zil veren werken 0.6 0.6 330,0 300,0 10,0 8,0 Rechten van registratie 20,0 10,0 Rechten van successie 60,0") 60,0 2205,2 2206,3 Bij de raming van deze belastingen is rekening gehouden met de gevolgen van de vermogensheffingen. ..ORANJE" EN „INDRAPOERA". In verband met het feit, dat de repatri- eeringsschepen „Oranje" en „Indrapoera" beide Donderdag 19 September in Neder land aankomen, is besloten, dat de „Oranje" niet te Amsterdam, doch evenals de „In drapoera" te Rotterdam zal worden gede- barkeerd. De debarkatie van de „Oranje" vindt Vrijdagmorgen plaats en van de „In drapoera" Vrijdagmiddag. De evacuees zul len per auto en per trein worden vervoerd. De cijfers van de Zondag j.l. in de Brit sche zóne van Duitschland gehouden ge meenteraadsverkiezingen toonen een ge ringe meerderheid aan voor de Sociaal-De mocraten. In de Fransche zóne was, zooals gemeld, de Chr. Democratische Unie (waar in de Katholieken georganiseerd zijn) in de meerderheid. In de Britsche zóne behaalden de sociaal-democraten 5.513.855 stemmen, terwijl de Chr. Democraten er 5.377.316 be haalden. De Communisten behaalden minder dan een zevende van het aantal op de Sociaal- Democraten uitgebrachte stemmen. BINNENLAND. De Bisschop van Roermond, mgr. dr. Lemmens, heeft Zondag de oude abdij Rolduc officieel in gebruik genomen als Klein-seminarie voor zijn bisdom. De K. L. M. gezagvoerder J. C. Pool en de piloten A. v. Oorschot en J. J. Ab- spoel zijn wegens grooten moed in oor logstijd door H. M. de Koningin met het vliegerskruis onderscheiden. De monumentenraad, die bij K. B. is ingesteld, is door den minister van onder wijs voorleopig als volgt samengesteld: algemeen voorz. mr. J. W. Frederiks, on- der-voorz. dr. H. E. van Gelder, algem. seer. dr. W. J. A. Visser, adj.-secr. P. J. van de Velde. Nederland heeft in Augustus ge ïmporteerd voor 206.7 millioen en ge ëxporteerd voor 60.4 millioen. De Jaarbeurs te Utrecht is reeds door meer dan 125.000 personen bezocht. Te Amsterdam is een grootscheepsch offensief ingezet tegen den zwarten han- del. Bij een postzegelhandelaar te Amster dam is voor een groote waarde aan post zegels gestolen. Te Enschede hebben 1C0 fextielarbeid- sters gestaakt cp de fabriek van J. T. Scholten en Zoon. De arbeidsters hadden kleeding geëischt. Drie leden van de Silbertanne-groep K. H. Larsen, A. Smit en H. Jebbink te Groningen, zijn door het Bijz. Gerechtshof Éte Groningen ter dood veroordeeld met recht op cassatie. De boerenleider in de bezettingsjaren te Haarlemmermeer,. C. B., te Nieuw-Ven- nep, is Veroordeeld tot 4 jaar. BUITENLAND. Het nationaal bestuur van den Engel- schen „Bond van den Vrede" hbeft in een manifest algemeene amnestie gevraagd voor de Neurenbergsche oorlogsmisdadi gers, „daar geen enkel land het moreele recht heeft een buitenlander te berechten". Joego-SIavië en Hongarije zijn tot een accoord gekomen t. a. v. de uitwisseling van bevolkingsgroepen. De Katholieke bisschoppen in Joego- SIavië hebben in een door radio-Vaticaan voorgelezen herderlijk schrijven geprotes teerd, daar de religieuze opvoeding in hun land wordt tegengewerkt. „SQUATTERS" MOETEN BINNEN DRIE DAGEN VERTREKKEN. De „squatters", die het complex luxe flats te Londen in gebruik hebben geno men, hebben van de Londensche rechtbank aanzegging gekregen het complex binnen drie dagen te verlaten. Ter herinnering aan den slag om Arn hem werd in tegenwoordigheid van H. M. de Koningin en talrijke familieleden der gevallenen door generaal Urquehart een monument onthuld tegenover het voorma lige hoofdkwartier van de 1ste Airborne Division. H.M. de Koningin legde een krans neer aan den voet van het gedenkteeken. Op ons bureau ligt ter inzage de pas sagierslijst van het ss. „Nieuw Holland". ooooo WEERSVERWACHTING OOOOO o NOG MEER REGEN. o Zwaarbewolkt met regen vooral o van avond en vannacht. Matige, later o tijdelijk krachtige Zuid-Westelijke g wind. Zelfde temperatuur als van- g 8 daag. g ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1946 | | pagina 1