3)e Ccicbebe 0ou/ia/nt
Bolwerk der vrijheid" eert den
bevechter der tyrannie
Morgen weer Holland-België
ZATERDAG 11 MEI 1946
Bureaux: Papengracht 32, Leiden
Giro 103003.
Telefoon voor Advertenties en
Abonnementen 20826.
Redactie en Directie 20015.
Handelsdrukkerij 28935.
Abonnementsprijzen 0.26 per
week, ƒ4-. 10 p. mnd, ƒ3.25 p.
kwartaal. Franco p. post ƒ4.00.
waarin opgenomen „DE BURCHT"
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
36e JAARGANG No. 10780
Hoofdred.: Rector H. SONDAAL
cn TH. WILMER.
Directie: G. G. VAN ELBURG.
Uitgave van-N.V. „De Leidsche
Courant" en Stichting „De
Burcht".
Advertenties 15 cent p. m.m. Bij
contract belangrijke korting.
Schandelijk
„MUSSERT NOCH ROMME" is de titel
van een verkiezingsblaadje der commu
nisten, dat wij gisterenavond in de bus
vonden, toen wij thuis kwamen van een
verkiezingsvergadering van de Partij van
de Arbeid.
Op die vergadering hadden wij hooren
spreken dr. Rozemond uit Leiden, die
daar in een waardige, bezadigde rede
loyaal had verklaard, dat de P. v. d. A.
„niet is een christelijke partij", omdat
daarin ook zijn „humanisten, die het Chris
tendom ver van zich afwerpen."
Indien wij er niet reeds diep van over
tuigd zouden zijn geweest, dat de katho
lieken ook en zeker in dezen tijd een
eigen palitieke partij moeten vormen,
waarin zij sterk staan in eenheid van be-
ginspl en in en dóór die principiëele
kracht grooten invloed kunnen uitoefe
nen in samenwerking, waar mogelijk, met
anderen tot zegen van héél ons volk
dan zouden wij na de lezing van boven
bedoeld communistisch blaadje tot die
overtuiging zijn gekomen!
Wij moeten vormen een christelijke, een
katholieke parij. Het is noodzakelijk!
Dat communistisch blaadje is een aan
eenschakeling van lasterlijke beweringen
tegen de katholieken. Alleen reeds» de titel
is: schandelijk!
„Hebben wij vijf jaar strijd gevoerd
tegen de moffen om na de bevrijding op
nieuw -te worden geknecht?" vraagt de
samensteller van het pamflet. Endie
knechting zou dan komen van Romme, die
op één lijn wordt gesteld met Mussert, van
de katholieken! Van de katholieken
die, achter htm Bisschoppen, gedurende
die knechting van de moffen vooraan
hebben gestaan in den strijd voor vrijheid
en voor recht!
Wie zooiets leest moet begrijpen, dat
de katholieken ook op politiek terrein een
eigen krachtige principiëele organisatie
noodig hebben, niet alleen öm aldus, sterk
staande, met anderen mede op te bou
wen, maar ook ter verdediging!
99
NEDERLANDS' OUDSTE UNIVERSITEIT, die het fiere devies „bolwerk der
vrijheid" gestand bleef in vijf jaar verdrukking, heeft in een grandioze
zitting het-eeredoctoraat verleend aan den man, die door zijn promotor werd
genoemd de kampioen en de strijder voor het recht van de vrijheid.
Chwichill ewedactw in de
j
techtöweten&cfiappeti
Bescherming
van liet gezin
WIÈ EEN BETERE MAATSCHAPPIJ
wil, stemme op de Katholieke Volks
partij.
Een goedlkoope verkiezingsleuze? Men
oordeele niet te vlug en overwege,- dat er,
om een betere maatschappij te krijgen,
goede gezinnen moeten zijn. En dan vra
gen wij, of er één partij is, die beter en
krachtiger zal ■opkomen voor een wetge
ving, beschermend de eenheid en on
verbreekbaarheid, de heiligheid van hpt
gezin, dan de Katholieke Volkspartij?
Zij schrijft in haar program:
1. „Tot herstel van de diep-geschokte pu
blieke moraliteit is allereerst vereischt.
„dat de Overheid binnen de grenzen van
„haar taak deii eerbied voor God en gods-
„dienst bevordert en de waarde van de
„menschelijke persoonlijkheid- het gezin,
„het gezag en het vaderland verdedigt en
„beschermt".
5. „Ten aanzien van het huwelijk erkenne
„men, dat de echtscheiding een ramp is
„voor de samenleving. Dientengevolge wor-
„de overwogen de instelling eener vorde
ring tot echtscheiding te binden aan een
„wachttijd en haar toewijzing slechts mc-
„gelijk te doen zijn, indien de daartoe aan
gevoerde gronden materieel zijn bewe
en."
De wereldlijke Overheid: kan niet de ze
den vormen, maar zij kan wel grooten in
vloed uitoefenen op de vorming van goede
zeden, direct en indirect, door wetten en
voorbeeld.
Het is interessant te lezen, dat in 1800 zij
die een huwelijk slóten voor den Burger
lijken Stand te Leiden het volgende offi
cieel e stuk ontvingen iwaarvan wij toeval
lig dezer dagen .^kennis namen):
„Op he<ïen compareerden voor de H.H.
„Schepenen der Stad Leiden Aiidries Colla
„als bruidegom aan de eene en Johanna
„Wéber als bruid aan de andere zijde,
„welke (gelijk zij verklaarden) vrijwillig
„en onbedwongen van iemand elkander
„met handen en monden Trouw-beloften
„hebben gedaan, gevende alzoo de voorn.
.Bruidegom aan de voqrst. Bruid zjjn Man
nelijke Trouw, en haar mitsdien aanne-
„mende voor zijn wettige Huisvrouwe; en
„wederom zij Bruid- aan den voorst. Brui-
„degom hare Vrouwelijke Trouw, en hem
„over zulks aannemende voor haren wet
tigen Man en Voogd, met belofte, over
„en weer gedaan, van elkander om lief,
„leed noch eenigerhand zaken te verlaten,
.naar in goede eendracht, minne en liefde,
„onder den Band des Huwelijks, en als
„wettige man en vrouw, met den anderen
„eerlijk en Godzaliglij'k, volgens de instel
lingen Gods, te leven: alles tot tijd en wij-
te toe en zoo lang totdat de Dood hun te
genwoordig Huwelijk zal hebben geschei
den. Tot al hetwelk zij lieden God Al
machtig tot eenen getuige, en, opdat Hij
„hun lieden Huwelijk met Zijnen Heiligen
„Geest wil zegenen en begenadigen, aan-
..geroepen en gebeden hebben.
„Aldus gedaan op den 26 Mei 1808.
„Mij tegenwoordig: G; v. d. Spruyt".
Heden zouden velen zulk een officieel
'stuk v«n de Overheid veroordeelen als niet
neutraal
En tochmen zegt, dat we leven in een
christelijke Staat!
Wij eischen juist van de Overheid, dat
zij door wetten en voorbeeld den Christe-
lijken geest zal beschermen en versterken
in heel de maatschappij en bijzonder in het
gezin.
DAAROM STEMMEN WIJ OP VRIJDAG
17 MEI OP No. 1 VAN LIJST 2, PROF.
ROMME.
LIET WACHTEN DUURDE NIET LANG
dezen middag. De zon viel aan alle
kanten door de hooge ramen, het donkere
gewelf kreeg warmte, de grijze muren en
pilaren begonnen te glanzen in een mild en
zilver licht.
Paarse seringen, rose hortensia's palmen
en laurierboomen hebben de oude grijze
kerk tot hun rijke kleuren getooid en het
geheel staat in een sfeer van bezonken
vreugde en voorname pracht.
Wat hebben jullie, katholieken, toch
een pracht-kerken gebouwd'', zegt een col
lega naast mij. „En wat hebben wij ze met
de beeldenstorm stukgeslagen".
Inderdaad, op een dag als deze herkrijgt
deze oude St. Pieter uit 1359 weer een sche
mer terug van zijn vroegere glorie.
t het midden zijn de zetels opgesteld
voor Prinses Juliana en Prins Bernhard, en
recht tegenover den preekstoel de zetel
voor den promovendus, Winston Elonard
Spencer Churchill.
Langzaam vullen zich alle rijen.
Oud-minister Gerbrandy, met zijn
krijgshaftige snor, is de eerste en hij blijft
geruimen tijd de eenige in de ronde ruim
te, waar de eeregasten worden ontvangen,
die afgezet is met lauwrier en horten
sia's.
Als Min.-Pres. Schermerhorn komt, zijn
beiden al'spoedig in gesprek gewikkeld en
ongemerkt stroomt de reusachtige kerk vol.
Op een verhooging in het achtergedeelte
van het middenschip, zit de Senaat en zien
wij de grijze en groene kleuren der ver
schillende faculteiten.
Het zwart van de heeren is in deze
prachtige dag en onder ditlicht van een
soberheid, die spreekt van waardigheid.
Men moet zeggen, als men de echtgenooten
van de verschillende gezanten ziet, dat de
mode toch ,ook wel mooie dingen creeëren
kan.
Prinses en Prins arriveerén.
Dan klinken de bazuinen. Onder de hoq-
ge gewelven gaat hun- helderen klank. Heel
de kerk rijst op en binnengeleid door de
professoren nemen Prinses en Prins hun
plaatsen in.
De Prins in generaalsuniform en de
Prinses in groene japon en een toque van
wit met gele voile.
Onderwijl bespeelt Leo Mens het orgel.
Dan klinken opnieuw trompetten en ba
zuinen en komt de stoet van professoren
binnen. Zij nijgen allen voor het prinselijk
Paar en nemen opzij van de preekstoel hun
plaats in.
Achter hen komt Churchill, vergezeld
van zijn echtgenoote en dochter. Hij draagt
de roode toga en de zwarte baret. Zijn eer
ste begroeting gaat uit naar het prinselijk
Paar, waarna hij min.-pres. Schermerhorn,
Gerbrandy en nog enkele anderen de hand
reikt. Dan gaat hij naar zijn zetel, met links
zijn dochter, Mary, rechts zijn echtgenoote.
Miss Churchill draagt een felroode man
tel, dezelfde kleur als de toga van haar
vader en een bos gele tulpen doet het
prachtig tegen dit rood. Het is een uniek
gezicht. Vanaf opze even hooger gelegen
plaats zien wij een prachtig en klteurig
schouwspel, van een adel en èen schoon
heid, die volkomen passen bij deze bijeen
komst, waar de triomf wordt gevierd van
de majesteit van het recht.
Met enkele korte woorden verwelkomt
de rector-magnificus, prof. G. B. Esscher,
den promovendus en draagt hij prof. Cle-
veringa, als de man, die het eerst het ver
zet der Leidsche Universiteit organiseerde,
op, de promotie uit te spreken.
WEERSVERWACHTING
tot Zondagavond.
Koude ochtend en plaatselijk nachtvorst,
morgen zonnig weer met aanvankelijk nog
een vrij frissche Noord-Oostelijke wind.
Waarom een rechtsgeleerd doctoraat.
De zeldzaamheid van deze onderschei
ding wordt geaccentueerd door de facul
teit waarin zij wordt toegekend, want zij
wordt niet toegekend aan den schrijver van
„The moral crisis" en ook niet aan den
schrijver van de levensgeschiedenis van
den Hertog van Marlborough. Neen, het
rechtsgeleerd doctoraat wordt aan den il-
lusteren promovendus toegekend omdat zij
in hem wil eeren den strijder.
Churchill staat op. Men zou willen jui
chen, maar dit is een tempel, een kerk
en men beperkt zich tot een langdurig
handgeklap, dat flauwtjes wegsterft onder
de hooge gewelven.
En dan is hij daar, zijn groote, zwarte fi
guur, zijn imposante kop. Hij staat er in
het volle licht en ziet rond en hij glundert:
„Ik ben hard op weg de geleerdste man
van de wereld te worden iret al deze eere
doctoraten".
Churchill spreekt.
Hy staat daar in zijn roode toga tegen
Jen grijzen achtergrond van de eeuwenoude
pilaren. Maar achter dezen man die gaat
spreken is de achtergrond van het bran
dende Londen, van het heete zand bij El
Alamein, achter hem doemen de zware
kruisers op, waarmee hij de zee bevoer,
achter hem rijst de geschiedenis van 5 ja
ren, die hij eenmaal schilderde met de
woorden: „Ik kan u niets belooven, dan
bloed, tranen, zweet en offers, maar aan
het einde de victory, de overwinning".
Zie vervolg pag. 3.
Doctor Winston Churchill zwaait met den
koker, waarin zich de bill bevindt, de
enthousiaste menig toe.
REDE prof. Cleveringa.
Dan betreedt de promotor Prof. R. Cle
veringa den kansel en houdt in het En-
gelsch een rede waarin hij de motieven
aangeeft waarom aan Churchill het eere
doctoraat wordt verleend.
Art. 139 der H.O.-wet zoo begon prof.
Cleveringa, geeft, den Senaat der Universi-
teit' het recht den graad van doctor hono-
fris causa te verlenen „wegens zeer uit
stekende verdiensten". Het is zijn eenig
middel tot eerbetoon; en een kostbaar.
Hier in Leiden wordt er een uiterst spaar
zaam gebruik van gemaakt. Na de pro
motie van H.M. de Koningin in 1925 is het
heden voor het eerst, dat de Senaat we
derom he* eeredoctoraat in de rechten uit
reikt: ditmaal aan een Britsch staatsman.
vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvv
V DE EERE-PROMOTIE VAN WINSTON CHURCHILL TE LEIDEN. Het V
Y moment, waarop de promotor, prof R. P. Cleveringa aan Doctor Winston y
y Churchill de bul overhandigd. y
VVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVV WWV
Duitsch recht zonder grondslag.
Toen Duitschland en zijn regeerders en
trawanten opnieuw een dergelijk idee
enstelsel gingen belijden en toepassen,
heeft de menschheid het als een kwade
zaak afgewezen wegens zijn gebrek aan
zedelijken grondslag en zij plaatste er
tegenover haar geloof in vrije menschen
en volkeren en de vrije -kunst- en weten
schapsoefening en godsdienstbelijdenis; en
zijn geloof in recht, dat niet de macht van
één staat tot richtsnoer neemt, maar dat
in den grond zijn geldigheid ontleent aan
zijn innerlijken adel en dat deswege een
dwingend gebod is voor staten en volken.
Voor dit geloof bond men den strijd aan
met het steeds val$cher en woedender on
recht en men zag om naar mannen,
die den banier ervan hoog op houden en
wilden houden en achter wie men zich in
vol vertrouwen op hun inzicht en gezind
heid kon scharen: naar wijze staatslieden
met rechtsgenialiteit in den grooten nood.
Banierdrager van het recht op het
schild der eere.
Zulk een gids was de wereld destijds zoo
gelukkig te vinden in den huidigen pro
movendus. Wij heffen hem heden op het
schild der eere; als den onverschrokken,
stoeren. beleidvollen en bezielenden strij
der voor het recht.
Hem, die destijds zich inzette voor het
welzijn der wereld; die haar vervolgens
stug en staag en stöer steunde en die door
de grootste nooden en gevaren heen haar
opstuwde naar haar redding; die haar
midden in het meest gigantische gevecht
wees naar hooger levenspeil; dien kunste
naar en dien strijder voor het recht der
menschheid tooien wij met deze krans,
buiten welken wij geen schooner kunnen
vlechten; hem roepen wij aan deze Uni
versiteit, die zelf opkwam uit een worste
ling om verlossing uit den greep van weer
zinwekkend onrecht, uit tot „doctor iuris
honoris caus^".
Als hy deze knappe, voorname en boeien
de rede heeft beëindigd treedt prof. Cle
veringa tot voor Churchill's zetel en spreekt
in het oude statige latijn de promotie-for
mule uit, waarbij Churchill het eeredocto
raat in de rechtswetenschappen ontvangt
en overhandigt hem de doctorsbul.
Dan is er maar één vraag, die ineens
fluisterend langs de banken liopt: „Zou hü
ook op de preekstoel komen?"
Vanmorgen om 12 uur is Churchill op
bet stadhuis te Amsterdam ontvangen,
waar hem door den waarn. burge
meester den heer B. C. Franke het
eereburgerschap der der gemeente is
aangeboden.
H.K.H. Prinses Juliana en Z.K.H. Prin«
Bernhard, die de eere-promotie van Win
ston Churchill bijwoonden, begeven zich
naar de St. Pieterskerk, waar de plechtig
heid plaats vond.
Niet tevreden
KOOS VORRINK heeft zijn ontslag ge
vraagd als Regeeringsgemachtigde en
dit, omdat de regeering bezwaren heeft
onderschat die aan de dubbele positie van
den heer Vorrink, (voorzitter van de Partij
van den Arbeid en regeeringsgemachtigde)
waren verbonden.
Wij zijn tevreden, dat de regeering en
de heer Vorrink van het niet samen gaan
van deze functie tot een beter inzicht zijn
gekomen maar wij zijn niet tevreden, dat
de regeering gen enkele uitspraak doet
over de regeeringsgemachtigde als zooda
nig en diens bevoegdheid.
Ons grootste bezwaar tegen Koos' Vor
rink als regeeringsgemachtigde was niet,
dat hij ook nog voorzitter was van de P. v.
d. A., maar wél dat hij, naar zijn eigen
woorden, het recht had om overal zijn neus
in te steken, daarna vrijelijk zijn gang te
gaan en een eigen onderzoekingsapparaat
op te bouwen.
Daarover wordt gezrwegen en over dit
zwijgen zijn wij niet tevreden. Want wij
wenscben geen gemachtigde met dictatoria
le allures, of hij nou Koos Vorrink zou
heeten of een andere naam zou dragen.
Broodrantsoen wordt
opnieuw verlaagd
In verband met de tarweschaarschto over
geheel de wereld heeft Min. Mansholt giste
renavond in een praatje „Op de brug" een
nieuwe verlaging van het broodrantsoen
aangekondigd.
Op alle niefc-noodlijdende landen ter
wereld wordt een beroep gedaan om het
broodrantsoen te beperken tot 300 gram per
dag.
Het zal dan waarschijnlijk noodig zijn
b.v. vleesch, in grootere hoeveelheden ln
te voeren.
Zooals wü reeds gisteren meldden be
staat er bovendien gevaar dat het vetrant-
soen op 26 Mei verlaagd zal moeten wor
den wanneer êe havenstakingen aanhou
den.
Hierdoor kunnen n.l. schepen met soja-
boonen niet gelost worden.
VOORLOOPIGE OVEREEN
STEMMING TE PARIJS
Datum voor vredesconferentie
niet vastgesteld
Do conferentie der ministers van Bui-
tenl. Zaken te Parijs heeft gisteravond
tijdens een informeele vergadering geleld
tot een voorloopige overeenstemming in
zake de kwesties der Italiaansche kolo
niën, de Italiaansche herstelbetalingen en
het aanhouden van Italiaansche oorlogs
misdadigers.
Het netelige punt tot vaststelling van een
datum voor de vredesconferentie werd om
zeild.
De 59ste officieele
wedstrijd
Na een onderbreking van zes jaren zal
morgen het contact met de Belgen in een
officieelen landenwedstrijd worden hervet.
Het zal de 59ste wedstrijd zijn tusschen
beide landën, waarnaast dan nog zeven of
ficieuze ontmoetingen staan genoteerd.
We zullen over de historie van deze lan-
den-ontmoetingen niet te veel uitweiden,
wijl de plaatsruimte hiervoor geen gelegen
heid biedt. We herinneren slechts aan de
twee laatste wedstrijden uit 1940. Op 17
Maart speelde het Ned. elftal in Antwerpen
en leed 'n smadelijke 71 nederlaag. De re
vanche kwam echter op 21 April. In Am
sterdam won het Oranje-team met 4-1-2.
Wat het nu zal worden?
Een antwoord daarop is moeilijk ta ge
ven, doch dat er aangepakt zal moeten wor
den om een goed resultaat te behalen, staat
buiten- allen twijfel.
De rechtshalf Paauwe is de eenige Ned.
speler, die in beide bovengenoemde wed
strijden van de partij was. Slechts enkelen
met hem, b.v. Smit cn Kuppen, hebben
die echte internationale routine, die voor
'n dergelijken wedstrijd noodig is. Over het
elftal als geheel en over de spelers afzon
derlijk is reeds eerder commentaar gele
verd, over de Belgen, voorzoover we ze
niet in den strijd van de Roode Duivels te
gen de Zwaluwen in actie zagen, is moeilijk
wat te zeggen.
De Oranjeploeg weet intusschen best wat
ze aan de Belgen hebben en daar zullen ze
zich op hebben in te stellen. Dan hopen we,
dat zij zich dit goed bewust zijn en dat het
een sportieve strijd moge worden.
KRAAK
PAAUWE
HOLLEMAN
POTHARST v. <J. LINDEN
KUPPEN DE VROET
WILKES ROOZEN RIJVERS
SMIT
(aanvoerder)
MERMANS CHAVES DECLEYN
DE VOS VERCAMMEN
P ANN AYE
COPPENS LEMBERECHTS
PUTTAERT
PAVERICK
(aanvoerder)