OORLOGSKERSTMIS TE BERLIJN
Zoet ïiog,qe&itcko-d
GEBR. TEN HOEVE
VELEN BLIJVEN VER VAN
HUIS
HOE HET VROEGER WAS
EN NU.
De Berlijnsche correspondent
van den Ned. Corresp. Dienst
schrijft:
Berlijn bereidt zich voor op de
viering van Kerstmis, het vijfde
Kerstfeest sinds het uitbreken
van den oorlog. Er ligt iets on
zegbaars treurigs in het woord
„Kriegsweihnachten". Kerstmis
is in heel Duitschland steeds het
familiefeest bij uitnemendheid
geweest. Op „Hëiligenabend" den
vooravond van Kerstmis, wan
neer de eigenlijke viering plaats
vond, sloten de winkels reeds
vroeg in den middag. Na vier
uur zag men vrijwel geen ster
veling meer op straat. Uiterlijk
om zes uur waren alle café's en
restaurants, schouwburgen en
bioscopen gesloten. Sommige
groote restaurants gaven een di
ner met muziek en dans voor de
„eenzamen". Weken van tevoren
moest men zijn tafeltje bestellen
omdat er maar heel weinig van
dergelijke „Junggesellen-Weih-
nachtsfeier" waren. En degenen,
die er in arren moede naar toe
gingen, werden door niemand
benijd al zag het menu er nog
zoo aantrekkelijk uit, al was de
wijn nog zoo goed en speelde er
nog zoo'n uitstekende kapel.
Want op den vooravond van
Kerstmis behoorde men in den
vertrouwden familiekring te zijn.
Jongens, die carrière hoopten te
maken in de groote stad, jonge
meisjes, die haar ouderlijke huis
hadden verlaten om elders een
zelfstandig bestaan op te bouwen,
telden hun laatste geld na aan
een spoorwegloket om naar huis
te kunnen gaan. Jonggehuwden
spaarden desnoods een heel jaar
lang om de Kerstdagen in de
ouderlijke woning door te kun
nen bréngen, in 1
Het vijfde oorlogskerstfeest
ziet er heel anders uit. Het is in
de eerste plaats een feest van
ernstige bezinning en in vele ge
vallen van droeve herinnering,
Er is practisch geen Duitsch ge
zin, waar niet één of meer plaat
sen aanlden feestdisch leegstaan.
Vele van die plaatsen zullen ook
voor altijd leeg blijven staan. De
radio zal weer met behulp van
tienduizenden meters telefoon
draad een verbinding tot stand
Zoo verzendb men aan slok
mot acuig&g&ven- wuzm-cLi
-voorzie, hak stuk vtxn.
•volcUxznxLe. lakke**.
•plaJc cLc fixuikecrzuzgcls mak
tusscJzxmrtrimte.
•■vul vóór hak a.f$GMVn hak
on±vo«0slbcwtjs mak inkt in.
•geen -vcnstgxenveloppen. of-
plakadre&scn gabnnkaxxr
Helft P.TTr- enllzeLt:
brengen met de meest afgelegen
deelen van het front. Deze uit
zendingen. waarbij de stemmen
van honderden Duitsche soldaten
aan alle fronten en van vrouwen
en moeders van soldaten uit alle
Duitsche steden weerklinken,
hebben steeds een groot succes
gehad, maar natuurlijk kunnen
die honderden blijde stemmen
die millioenen leege plaatsen niet
vullen.
Een reisvergunning vereischt.
De drastische beperking van
het spoorwegverkeer, waartoe
de oorlog dwingt, maakt het
uiteraard onmogelijk ieder, die
gaarne met Kerstmis op reis zou
willen gaan zonder meer te ver
voeren. Sinds eenige jaren reeds
past men in Duitsèhland de me
thode toe, dat men in tijden van
groote drukte bij de sooorwagen
Kerstmis, Paschen, zomerva-
canties „Zulassungskarten"
uitgeeft, waarop nauwkeurig
staat aangegeven, op welken dag
en met welken trein njen mag
reizen. Deze kaarten worden gra
tis verstrekt, maar zijn absoluut
noodzakelijk, omdat men in de
voorgeschreven periode zonder
zoo'n kaart geen trein betreden
mag. onverschillig of men in het
bezit van een spoorkaartje is of
niet. De directie der spoorwegen
kon op die manier den stroom
van reizgers regelen, daar na
tuurlijk niet meer „Zulassungs
karten" worden uitgereikt dan
er plaatsen beschikbaar waren.
In de praktijk voldeed dit sy
steem echter niet heeiemaai. Wie
immers in de gelegenheid was
een halven dag in de rij te staan
voor een station of een reisbu
reau, kreeg zonder meer zoo'n
kaart, terwijl degene, die daar
geen tijd voor had, thuis moest
blijven, ook al kon hij moreel nog
zooveel recht op een reis doen
gelden. Daarom heeft men dit
maal zijp toevlucht genomen tot
andere maatregelen. Degene, die
zich meer dan 10Ö kilometer van
zijn woonplaats wil verwijderen
en daartoe volgens de desbetref
fende bepalingen het recht heeft,
moet zich naar het politiebureau
begeven, waar hem, mits hij kan
aantoonen, dat hij er recht op
heeft, een reisvergunning wordt
verstrekt. Men hoopt hiermede
vooral te bereiken, dat alle ar
beiders, die momenteel door de
gevaren uit de lucht gedoemd
zijn alleen te leven, hun naar el
ders geëvacueerde vrouwen kun
nen bezoeken.
Helaas is het niet mogelijk ge
bleken. ook de geëvacueerde kin
deren het Kerstfeest bij hun
ouders te laten vieren. Het bleek
echter niet doenlijk de millioenen
kinderen, die uit Rijnland en
Ruhrgebied, uit Noordwest- en
Zuidwest-Duitschland alsmede
uit Berlijn, Hannover enz. naar
veiliger streken zijn overgebracht
en die in zeer vele gevallen vijf
honderd tot duizend kilometer
van hun eigenlijke woonplaats
verwijderd zijrr, op korten ter
mijn te vervoeren. Een harde
slag, zoowel voor ouders als voor
kinderen.
Als de Adventskrans was
opgehangen.
Vroeger werd de nadering van
Kerstmis reeds een maand van
tevoren aangekondigd door de
Adventskrans. Nauwelijks was
de Advent begonnen, pf niet al
leen in de winkels, maar ook in
iedere huiskamer hield de Ad
ventskrans haar intrede. Het is
een krans van dennengroen, ge
smukt met gouden linten, roo-
de kaarsen en met zilverpoeder
bestoven dennenappels De Zon
dagen van den Advent hadden
ieder hun eigen naam: koperen
Zondag, bronzen Zondag, zilve
ren Zondag en gouden Zondag.
Vooral de gouden Zondag, de
laatste Zondag voor Kerstmis,
was een volksfeest. Alle winkels
waren dan geopend en stralend
van licht stapelden zii in hun
etalages de schatten op. waar
mede zii de dichte drommen van
voorbijgangers tot koooen tracht
ten te verleiden. Hieraan heeft
de oorlog al dadelijk een einde
gemaakt door de verduistering.
Later toen de voorraden meer
en meer inkrompen, bleven de
winkels ook op gouden Zondag
gesloten. De distributie deed de
rest. De Kerstgans, die ook od
de tafel der minder bedeelden
zelden ontbrak, verdween. De
marsepein eveneens. De laatste
iaren wordt er met Kerstmis op
extra bonnen, die met ingang van
dit iaar niet meer aan buiten
landers worden verstrekt, een
halve flesch gedistilleerd, een
heele flesch wiin en een half ons
koffie per hoofd verstrekt. Een
zeer groot probleem vormt het
speelgoed, dat in Duitschland
sinds geruimen tijd op kaarten
wordt verkocht en wel op kin-
der textielkaarten. zoodat alleen
de ouders uit de beperkte voor
raden iets voor hun kinderen
kunnen koopen. Het leger en de
Hitlerieugd knutselen allerlei
kleinigheden voor de kleintjes.
Óok in sommige fabrieken heeft
men de arbeiders een paar uur
week aan het werk gezet voor
het vervaardigen van speelgoed
uit afval. De Hitlerieugd heeft
dit iaar een inzameling gehou
den van kapot speelgoed, dat
zooveel mogelijk is gerepareerd
en thans op een aantal Kerst
markten wordt verkocht ten bate
van de Winterhulp.
De Kerstmarkt te Berlijn.
De Kerstmarkt was steeds een
Duitsche specialiteit. Te Berlijn
werd zij gehouden in den Lust-
garten. achter het voormalig
keizerlijk paleis. De kern er van
vormden kramen met speelgoed
en lekkernijen, waaronder harten
van peperkoek, die de meisjes
aan een rood lint om den hals
mee naar huis droegen, het
meest karakteristiek waren.
Rond deze kern was echter een
ware kermis opgebouwd met
dozijnen schiettenten, die in
Duitschland even zeer het sym
bool van een echte kermis zijn
als ten onzent de oliebollenkra-
men.
Onnoodig te zeggen, dat er
verder reusachtige tenten waren
met in kolossale letters de naam
er op van de brouwerij, die daar
binnen tegen een schappeliiken
oriis haar product aan den man
bracht. Even groot als de hoe
veelheden bier. die on een Kerst
markt werden omgezet, waren
de boeveelheden warme worst,
die er werden gegeten. Hoe
eigenaardig het ook moge klin
ken. in het uiterst beperkte ka
der dat de Kerstmarkten in den
loon der oorlogsjaren overal is
gaan kenmerken, hebben zich de
warme worstjes nog het langst
weten te handhaven, maar ten
slotte bleken zii toch ook niet
bestand tegen het feit. dat het
wekeliiksche vleeschrantsoen ge
leidelijk van 500 gram afbrok
kelde tot 250. Men bedenke zien
nog wel tweemaal voor men
tbans een bon van vijftig gram
vleesch inruilt voor een gloeiend
beete ..Bockwurst" met een
kwart mosterd.
Het straatbeeld, dat wii al
thans te Berlijn ditmaal voor
het eerst moeten missen, is de
bandel in Kerstboomen. Om een
of andere reden gaf de Berliiner
er de voorkeur aan om znn
Kerstboom des avonds te gaan
koooen. wanneer al de enorme
stapels boomen. die men overal
in de stad kon zien. door flakke-
redende toortsen spookachtig
verlicht werden. Dit iaar heb
ben de spoorwegen helaas be
langrijker dingen te doen dan
het vervoeren van Kerstboomen.
zoodat wii bet zonder moeten
stellen.
Will U iet# weten?
Vraag: Over inktvlekken
uit een gekleurd velvet tafel
kleed.
Antwoord: Probeer u eens
achtereenvolgens met melk en
zout, citroenzuur, azijn. De vlek
zal wel niet heeiemaai verdwij
nen.
Vraag: Kan ik een reeds ge
prepareerd schapenvel nog be
reiden voor een zeemlederen
lap?
Antwoord: Neen.
Vraag: Hoe kan ik zeep ma
ken van lijnolie en Soude Caus-
tione?
Antwoord: 150 gr. matron.
loog (j.Soude Caustione"), 350
gr. kaiiloog, 1 1. lijnolie. Dit men
gen 3-4 dagen laten staan,
lederen dag omroeren. 2 1. water
erbij doen en goed door laten
koken. Koud laten worden.
Vraag: Hoe kan ik zelf een
Egyptisch linnen regenjas, die
gevoerd is met zijde, op de beste
manier reinigen, nu de chemische
stoomeriien zulk werk niet meer
aannemen.
AntwooTdDeze kunt u
het beste wassdhen en zelf op
nieuw waterdicht maken. Was-
schen kunt u doen in een warm
sop van waschpoeder. Voor wa
terdicht maken is een speciaal
preparaat in den handel, nl. Im-
pragnol of u kunt zelf een im-
frequeerende oplossing maken
van 25 gr. lood-acetaat en 25 gr.
aluin. Aoart oplossen in 1 1. heet
water. Bij elkaar gieten 24
uur laten staan. Bovenstaande
vloeistof afgieten en verdun
nen tot u genoeg hebt om den
mantel in te dompelen. De ge-
was<x:hen mantel droog erin doen
en goed kneden en wrijven. La
ten drogen en bijstrijken.
Vraag: Hoe kan men zwa
nendons. dat vuil geworden is,
weer schoonmaken.
Antwoord: Afnemen met
tetra. Als het erg vuil is kunt u
bet beter wassdhen in benzine.
Indien u dit niet meer hebt des
noods in een beetje koud zeep
sop.
Vraag: Over perenvlek ver.
wijderen uit een grijs colbert
jasje.
Antwoord: Perenvlekken
zijn heel moeilijk te verwijderen
TI kunt nog eens probeeren met
alcohol of spiritus en anders is
chemisch reinigen de eenige op
lossing.
Vraag: Op hoeveel slaolie
heben wij recht op bon 706.
Antwoord: 180 gram.
RECHTSZAKEN
HAAGSCHE RECHTBANK.
Een raar dienstmeisje. Dat
was nu een raar soort liefdadig
heid, die de 29-jarige dienstbo
de H. den H„ thans gedetineerd,
pleegde. Ze was in betrekking
bij 'n fam. te Wassenaar. In
alle goedheid bracht het meisje
clandestiene producten mee,
eieren, vet, enz. tegen een prijs,
die lager was, dan waarvoor zij
het zelf had gekocht. Maar die
liefdadigheid had een eigenaar-
digen bijsmaak, want het meisje
had bij de werkster van de fa
milie pl.m, ƒ3800 gestoMïERJ
een trommel, waarin <j TgcJiu
werd bewaard. De re ,f te
kon nu moeilijk de a e€C]a
steldiheid van het meisje door
felen, en ook de psychia terec
geen oplossing gebracht >nt H
de verdedigster, mevr. je A
huyzen uiteen zette. 1 ,orat
werd, dat na langdurig
kamer de rechtbank besl w d
meisje niet volgens de niet
van den officier tot een jnie1
vangenisstraf te verooi te v
doch te plaatsen in een Welij
in afwachting van een jacht
psychiatersrapport. jj, eis
irnme
De tip uit wraak. U ver
bouwer G. M. van ,0. te leef'
dorp kon het blijkbaar d
best met zijn broer vini hec
toen hij wist, dat zijn bro >jj u
een flink bedrag zijn schi den
verhuurd, had van D een
wraakgevoelens gadreve ond
tip gegeven tot het pleatsla]
een inbraak. Behalve c
wraakgevoelens werden is v.
was van D. er financieel o de
uit gegaan, want hij had hoe
geslaagden inbraak 11 ne
zijn inlichting gekregen. 1 in
rechtbank ontkende verda aom
inlichting te hebben ji het
maar van plan te zijn g iche
de goederen te koopen en i 1
koopen. De officier vorde t g<
maanden gevangenisstri tan<
zake medeplichtigheid aa brer
stal. De verdediger, mr, «d. o'
Wissel, meende, dat er ge strs
lokking of medeplichtighech i
geweest, hoogstens helin |em;
geen echter niet ten lasti rke
legd zoodat vrijspraak w ver
vraagd; uitspraak over één
gen.
gen
raf
POLITIERECHTER.
wiel rolde. - B. de M. erL s,
M. uit Leiden hadde J.
autowiel aan het rollen ge jjt
dat zii uit een garage hadi
haald. Voor die bezigheid v>
ten zii terecht staan, doch ,ar
verstek gaan. hetgeen de i ïar
rechter hen zeer kwalijk )Uc
De Officier vorderde tee v
van de verdachten een rd
gevangenisstraf en de i we
rechter veroordeelde ci ifti
dien eisch. Het wiel was i ird
gekomen bii den opkoope
A. te Leiden, die volgei er
mededeeling aan de Doli} ti
wel trek in had". Nu was
niet zoo groot meer en vl
hii. dat hii onschuldig in di
was geloopen. Dat die
was. wist hii niet. doch di 5*
cier had er een andere ge -
over en vorderde drie wek
vangenisstraf terzake heli
nolitierechter vond geen
Ook dit |aar bazocht da Rl|kscommliiarla, RljkimlnUtar dr. Sayti Inquart,
tar galaganhaid van nat Karltlaaft da gawonda toldatan In varichlllenda
boapltalan In Nadarland Blldbarlchtar S. Frltz/Stapl/Paa m
geleverd, dat verdachte vi
diefstal wist en sprak vei «t-
vrii.
af
De gelukkige vinder. -
wat goeden wil of si
wil? kan men langs dil,
heel wat vinden: de tuin /I
C. van K. te Sassen.,,
vond zelfs een fiets. Met dlv
zen. die vermeld stonden i#,
dagvaarding, was het
hoewel ook gezegd zou k ki
worden, dat hij die ..vond" i
dan in de woning van W. i
hii de laarzen vandaan 1 it
De fiets vond hii in een i<
Nu stond de gelukkige vink
de verdachtenbank. want i<
ficier noemde het heele
gewoon ..diefstal". „Wat njs
met gevonden voori
doen?" vroeg de nolitier
..Naar de politie brengen8
woordde van K. trouw. J B
is niet gebeurd", stelde i
cier vast en vorderde zes
den gevangenisstraf. De i
veroordeelde tot vier mi
gevangenisstraf met twee
den gratie-clausule.
Diefstal van distributielx
den. De officier vond h
heel leeliike streek, die d<
vrouw C. G. van R. uit Le
had uitgehaald, want het
van distributiebescheiden
dezen tiid ernstig. Ze hl
stamkaart, aardappelenkai
uit de tasch van een ken:
stolen. Het was brutaal,
toen met de bestolene n
politie ging, om aangifte t
van den diefstal! Later
de bescheiden weer 1,
bracht. Gezien het raoT>oi
den psychiater vorderde
ficier een maand gevai
straf met toepassing der
clausule. De politierecht
oordeelde conform dien i
