S)e Gcidóeke Sot 'Aorit
MOMENTJE
TERDAG 30 OCTOBER 1943
35STE JAARGANG N°- 10698
:b. i
:et
ireaux: Papengracht 32 - Giro 103003
ilefoon: Redactie 20015. Admin. 20935
DAGÜSLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
C. M. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wilmer, Hoofdredacteur.
snkslag bij Kriv/oi Rog
DUITSCH
WEERMACHTSBERICHT.
Het Duitsche weermachtsbe-
cht van Vrijdagnamiddag luidt:
Ten Westen van Melitopol
jn talrijke, den geheelen dag
)ortdurende aanvallen der bol-
ewisten tegen de afgrendelings-
onten van het peretratiegebied
Egeslagen. Formaties tanks en
mkgrenadiers brachten den vij-
nd door krachtige flankaanval-
in zware verliezen toe en wier
en zijn aanvalstoppen uit taai
erdedigde plaatsen.
Duitsche en Roemeensche
ichtstrijdkrachten grepen
auwe samenwerking met de
oepen op den grond bijzonder
oeltreffend in de gevechten in.
i de bocht van den Dnjepr wer
en op het geheele front felle
ijandelijke aanvallen, vaak in
egenaaiivallen, afgeslagen. Uit
leze afweergevechten ontwikkel-
le zich in het gebied ten Noor-
en van Kriwoi Rog gisteroch-
end een tankslag, die nog in vol-
en gang is. Tot dusver warden
a een sector 74 en in een twee-
len 41 bolsjewistische tanks ver
lietigd.
Ten Noorden van Kiew bereik-
;e een eigen aanvalsactie de ge
telde doelen. Bij Gomel breid-
len de bolsjewisten hun aanval
len gisteren ook uit tot den sec-
lor ten Zuiden van de stad. De
sterke vijandelijke doorbraak-
(ogingen ieidden echter slechts
ot plaatselijke penetraties en tot
iet tijdelijke verlies van vrij
deine stellingsdeelen, die door
lerstond ingezette tegenaanvallen
ïeroverd werden. Vaak werden
ie vijandelijke aanvallen door
iet geconcentreerde vuur van
ille wapens en het doeltreffende
jptreden van het eigen luchtwa-
>en reeds bij de ontplooiing uit-
:en geslagen
Ten Westen van Kritsjew en
;en Westen van Smolensk ver-
ninderde de gevechtsactiviteit
vergeleken met de vorige dagen.
De in den centralen sector
tri.jdende Hessisch-Thueringsche
251ste infanterie divisie onder
eiding van generaal majoor Felz-
nann heeft onwrikbaar stand ge-
louden op een van de zwaarte
punten van den afweerslag te
genover de steeds herhaalde aan
vallen van vaak superieure bol
sjewistische strijdkrachten. Zij
heeft daardoor een bijzonder aan
deel in de behaalde afweersuc-
:essen.
In Zuid-Italië werden onze
troepen aan weerszijden van den
Volturno na succesvollen afweer
van de sterke vijandelijke door-
braakaanvallen teruggenomen op
nieuwe, enkele kilometers ver
der Noord-Westelijk verloopende
hoogtestellingen. Aan de Adria-
tische kust trachten sterke
Britsch-Amerikaansche strijd
krachten tijdens den nacht en in
den vroegen ochtend van 28 Oc
tober langs den weg Tennoli-
Istonio een aanval te doen over
de rivier Trigno. De aanvallen
stuiten onder zware verliezen
voor den vijand.
In het Oosten van de Middel-
landsche Zee vernietigde het
luchtwapen twee vijandelijke
vrachtschepen met tezamen een
inhoud van 4.500 brt. en plaatste
bomtreffers op de haveninstalla
ties van het vijandelijke eiland
steunpunt Castelrosse".
Bolsjewistische ver
liezen aan tanks
ENORM HOOGE CIJFERS.
De A.N.P.-correspondent te
Berlijn meldt:
In militaire kringen te Berlijn
en ook in verschillende dagbla
den is het thema der bolsjewisti
sche pantserstrijdkrachten, haar
opbouw, ontwikkeling en doel,
den laatsten tijd weer meer ter
sprake gekomen, vooral nu ook
weer eenige cijfers over de ver
liezen der Sovjet-Russen bekend
geworden zijn.
Zoo is b.v. bekend worden,
dat alleen de onder bevel van
veldmaarschalk von Manstein
vechtende Duitsche troepen in de
periode van 5 Juli tot 16 Octo
ber meer dan tienduizend bolsje
wistische gevechtswagens vernie
tigd hebben. Dit cijfer, dat een
eenigszins onwaarschijnlijke
klank in zich heeft, is alleszins
verklaarbaar en ook in theorie
te verantwoorden. Men moet na
melijk bedenken, dat de Duit
sche antitankwagens in kwaliteit
en quantiteit in de laatste maan
den enorm zijn gestegen.
Dat de zeer hooge verliezen
der bolsjewisten hun pantserwa
gens een harde klap hebben ge
geven, blijkt thans eerst na eeni
ge maanden doorbraakpogingen
en aanvalsoperaties op groote
schaal.
Aan vele punten van het Oos
telijke front zijn de bolsjewisten
er thans toe overgegaan, hun ar
tillerie naar voren te brengen en
de pantserbrieades achter te hou
den. Deze bijten nu niet meer
de spits af, maar komen eerst na
een bombardement van de artil
lerie tezamen met de infanteris
ten in den strijd. In hoeverre dit
toe te schrijven is, aan nieuwe
strategische opvattingen of wel
aan de yerliezen aan materiaal
en menschen, vooral aan goede
rijders, is moeiliik vast te stellen.
Te Berlijn verklaart men ten
aanzien hiervan nog, dat de
Duitsche verliepen veel en veel
geringer zijn, ja. nauwelijks te
vergelijken met die van de Sov
jet-Russen. Dit komt, zoo zegt
men, omdat de bolsjewisten hun
tanks als massawanen in den
strijd geworpen hebben, terwijl
in Duitscbland de tank steeds
een speciaal wapen bleef, waar
mede. door zijn groote deugde
lijkheid, in verhouding ook veel
betere resultaten zijn bereikt.
INTERVIEW MET DE UIT
ENGELAND TERUGGEKEERDE
GEÏNTERNEERDEN.
Een vertegenwoordiger van
het Duitsche Nieuwsbureau is in
de gelegenheid geweest te spre
ken met een deel van de dezer
dagen uit Engeland teruggekeer
de uitgewisselde geïnterneerden,
onder wie zich gewonde solda
ten, kapiteins en zeelieden van
Deutsche koopvaardijschepen en
ook enkele vrouwen bevonden.
Hun verklaringen comnleteeren
en bevestigen de opvatting, dat
het beeld van den werkelijken
toestand in Engeland belangrijk
verschilt van het beeld, dat de
Britsche agitatie dagelijks pro
beert ingang te doen vinden.
Zoo berichten b.v. de terugge
keerden over de stemming in En
geland, dat aldaar groote teleur
stelling bestaat over den langen
duur van den oorlog, daar men
langen tijd geloofd heeft, dat deze
in 1943 zou eindigen. De Engel
sehen, evenals de Canadeezen,
zijn uitgesproken oorlogsmoede.
Ook de dikwijls aan den da-» tre
dende tegenstellingen tusschen
Britten en Amerikanen worden
door de teruggekeerden beves
tigd. Er bestaat in Engeland een
uitgesproken haat tegen de Ame
rikanen.
Over de slechte voedselvoor
ziening wordt algemeen ge
klaagd. Deze heeft niet alleen -in
de kampen ontstemming gewekt,
doch ook onder de bevolking
ernstige zorgen veroorzaakt.
Bijzonder interessante en op
merkelijke waarnemingen heb
ben de teruggekeerden kunnen
doen over de houding van de En-
gelsch'e bevolking tegenover de
sociale vraagstukken van het he
den en de toekomst. Zij maken
eenstemmig gewag van de bui
tengewone belangstelling, die de
eenvoudige man in Engeland
heeft voor de socialistische
prestaties en instellingen in
Duitschland, die in schrille te
genstelling staan tot de ellendige
toestand onder de breede arbei
dersmassa in Engeland,
TERRORISTISCHE
MOORDAANSLAGEN.
TE WIJKBRUG.
Te Wijkbrug, gemeente de
Wijk, is het boerenechtpaar Os-
terveen het slachtoffer geworden
van een moordaanslag. Reeds
eenigen tijd geleden was de boer
derij van boer Osterveen, be
staande uit woonhuis en stallen,
door terroristen in brand gesto
ken en vernietigd. Het gezin
Osterveen had een schamel on
derdak gevonden in een houten
barak, dieOsterveen op zijn land
bad laten bouwen. Op den twee
den avond nadat het gezin de
barak had betrpkken, versche
nen twee onbekende personen,
die verzochten binnen gelaten te
worden. Zij gaven zich uit als
politieambtenaren en v.ilde Os
terveen over den brand spreken.
Osterveen liet hen binnen. De
beidr onbekenden spranen drie
kwartier met het echtpaar Oster
veen. Toen zij daarop met eer.
handdruk afscheid namen, bracht
een der beide onbekenden een
pistool te voorschijn. Toen Oster
veen van schrik achteruit liep,
stelde de onbekende hem gerust
met de opmerking, dat hij het
pistool zoo maar te voorschijn
had gehaald. Osterveen, die ge
rust gesteld was en met uitge-
strekten arm op den onbekende
toekvam werd op dit aogenblik
door den misdadiger neergescho
ten. Tegelijkertijd scnoot de
tweede onbekende op vrouw Os
terveen. Boer Osterveen werd
doodelijk getroffen, terwijl
vrouw Osterveen zwaar gewond
werd. De moordenaars vluchtten
na bun daad. De in een naast
gelegen vertrek slapende kinde
ren waren door de schoten wak
ker geworden en vonden hun
ouders badend in hun bloed. Zij
gingen naar hun zwaar gewonde
moeder en waren niet te bewe
gen haar te verlaten om zoodoen
de hulp te halen. Zoo werd eerst
bij het aanbreken van den dag
de misdaad ontdekt.
TE WAGENINGEN.
Te Wageningen werd de Ne-
derlandscbe staatsburger IJpren
burg door een man neergescho
ten. De dader, wiens signalement
bekend is, nam na den aanslag
de vlucht op een rijwiel. IJpren-
bur werd naar het gemeente
ziekenhuis te Wageningen over
gebracht. Nadat zijn familieleden
hem een bezoek gebracht hadden,
kwam des avonds nog een onbe
kend persoon met een bouquet
bloemen de ziekenkamer binnen.
De gewonde IJprenburg en de
onbekende brenger der bloemen
bevonden zich alleen in de zie
kenkamer. De bezoeker zette den
in bed liggenden IJprenburg een
pistool op de borst en loste een
schot, waarna IJprenburg korten
tijd later overleed. Voordat hij
stierf, kon IJprenburg de toege
snelde politie nog belangrijke ge
gevens omtrent de persoon van
den dader verstrekken, die voor
het onderzoek van groot belang
zijn.
In zeer nauwe samenwerking
met de Duitsche Sicherheitspoli-
zei en de Nederlandsche recher
che zijn maatregelen genomen
voor hét ophelderen van de beide
moordaanslagen en voor de ar
restatie van de daders.
Het groote cultureele goed, dat
wij bezitten in den eerbied voor
een menschelijk leven, is helaas
in bepaalde kringen verloren. En
een dergelijke mentaliteit leidt
noodzakelijkerwijs tot daden, die
elk beschaafd mensch moet ver-
oordeelen; tot toestanden, die,
als er niet met succes wordt in
gegrepen, een barbaarsche sa
menleving scheppen.
Als bedoelde misdaden geschie
den op verraderlijke, geniepige
wijze, dan hebben zij een bijzon
der laag karakter.
De eerbied voor het mensche
lijk leven moet door ons als een
der hoogste cultuur-goederen
ALLERHEILIGEN.
Gij, heiligen, die hebt geleefd
zooals ik leef
bij 't waaien van den wind
bij storm en kommernis,
ik zie U staan soms in uw nis
hoog aan de kerk.
Dan denk ik aan den wind
en aan den regen,
die als genade uit den hemel valt
en nu nog neerdrupt op uw steenen kleed
Ik leef nog in dien wind, dien storm, dien bloei,
die zon en op den grond,
wat gij verstond
dat was de ziel van wat rondom U was,
van aarde, zee en wolken
bosch en gras
en in den heesohen kreet van duizenden,
het rauw rumoer van hebzucht en bedrog,
zie ik U nog
zonder begeerte en zonder schijn.
Ik zoek te zijn
in al den daver van mijn tijd,
gij zocht daarin de eenzaamheid.
Zingt in haar eenzaamheid ook niet
de vogel steeds haar mooiste lied?
Waar gij verlangdet weg te gaan,
verlang ik slechts te blijven staan.
En ik, die dit begrijp, ik zeg:
oeh, heiligen, wijst mij uw weg.
Wegens het feest van „Aller
heiligen", zal de Leidsche
Courant Maandag niet ver
schijnen!
DE DIRECTIE
worden beschouwd. Heidensche
begrippen en practijken, als van
het bolsjewisme, waardoor een
menschen-leven niet wordt ge
teld, als het voor de politiek
voordeelig is, mogen in ons volk
geen ingang vinden. Tegen zul
ke practijken van een misda
dige onderwereld zal ons volk in
overgroote meerderheid zich ver
zetten, met een krachtige over
tuiging.
Daden, als waarvan hierboven
melding gemaakt, worden door
de Duitsche Sicherheitspolizei
vervolgd in zeer nauwe samen
werking met de Nederlandsche
recherche, en met succes. De
Duitsche Sicherheitspolizei wil te
zamen met de Nederlandsche po
litie alle maatregelen nemen, om
bet leven van fatsoenlijke Neder
landers te besehermen en om
misdaden van een bolsjewistische
onderwereld te bestrijden.
En als iemand de overtuiging
heeft, dat een ander moet wor
den gestraft ter wille van het al
gemeen belang, het volksbelang,
uit overwegingen van rechtvaar
digheid dan late hij dat over
aan een Overheid, die, door God
geroepen, zich aan God verant
woordelijk weet.
„Ons nationale eenheids
front". De titel van het poli
tieke weekpraatje op Maandag
1 November over Hilversum I
om 18.45 uur. is: „Ons nationale
eenheidsfront."
De stem der S.S. Luister op
Zondag 31 October van 11.30 tot
11.45 uur over den zender Hil
versum I, golflengte 415 meter,
naar de stem der SS. De voor
man der Germaansche SS in Ne
derland spreekt over het onder
werp:. „Nu eerst recht".
Telegrammen per telefoon.
Van 1 November a.s. af zal in ge
val van telefonische aanbieding
van een telegram niet dadelijk
tot opneming van den inhoud
worden overgegaan, maar eerst
dan, indien bij telefonische na
vraag is gebleken, dat het tele
gram inderdaad door het opgege
ven telefoonnummer is aangebo
den. Voorts zal het opgeven van
telegrammen uit een openbare
spreekgelegenheid alleen nog
kunnen geschieden, indien hef
•mogelijk is de telegrarrukosten
vooraf, door middel van een in
casseerapparaat, te voldoen.
Geen rouwbeklag in telegram
men. Ter aanvulling van het
•bericht omtrent het verbod van
telegrafische gelukwenschen
wordt medegedeeld, dat ook be
tuigingen van rouwbeklag niet
meer in particuliere telegram
men zijn toegelaten.
Helpt de koe met schillen
en de koe helpt u.
Nederlandsche Vrijwilligers bij de Duitsche oorlogsmarine Een onderdeel
van den binnendienst Me» belangstelling volgen de Nederlanders de
uiteenzettingen van hun taalleeraar. Reeds na eenige weken «IJn zij
zooveel Duitsch machtig, da» zij de uiteenzettingen ven hun Duitsche
meerderen zonder moeite kunnen volgen Andrei/Recla/Paz e