3)e C<2id6clve0oii^cmt
N DEN BOCHT VAN DEN DNJEPR
INSDAG 26 OCTOBER 1943
35STE JAARGANG N°- 10694
lureaux: Papengracht 32 Giro 103003
'elefoon: Redactie 20015. Admin. 20935
DAGBLAD VOOS* LEIDEN EN OMSTREKEN
C. M. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wiimer, Hoofdredacteur.
De beteekenis der
iperaties in die streek
HOOGTEPUNT VAN DEN
STRUD.
De A.N.P.-correspondent te
ierlijn meldt:
De strijd in het Zuiden van het
)ostelijke front heeft thans een
ioogtepunt bereikt. Van zwaar-
epunten kan men hier niet spre-
:en, de gevechten vormen één
'eheel en men kan wel zeggen,
lat de afloop ervan het lot van
len geheelen Zuidelijken front-
rieugel bepaalt. De bolsjewisten
:etten blijkbaar alles op alles,
loch de Duitsche tegenaanval-
en zijn niet minder krachtig.
De Sovjet-Russische strijd
krachten in de bocht van den
Dnjepr, die ten Zuidoosten van
Krementsjoeg over deze rivier
zijn gekomen, rukken naar het
Zuiden op in de richting van
Kriwoi Rog. Dit belangrijke
spoorwegknooppunt, dat tevens
wegens zijn steenkool- en erts-
mijnen van groote beteekenis is,
bevindt zich nog steeds in Duit
sche handen.
Zooals de situatie op het oogen-
jlik is, vormt de Dnjepr niet
langer meer een beschermende,
linie, waarachter de Duitschers
zich kunnen verdedigen, niette
min vormt deze in haar beneden
loop tot drie kilometer breede en j
ioor uitgestrekte moerassen1
Dmzoomde rivier een barrière,
iie de ravitailleering der Sovjet-
Russische strijdkrachten ten
zeerste moet bemoeilijken.
Met de gevechten in de bocht
ran den Dnjepr hangen die tus-
schen Zaporosje en de Zee van
Azof ten nauwste samen. Nu de
Duitschers Melitopol, een belang
rijk bolwerk voor de verdiging
van laatstgenoemden sector, ont
ruimd hebben, ligt achter de
Duitsche troepen niets dan de
eindelooze vlakte der Nogaische
steppe, die voor de verdediging
vrijwel geen natuurlijke voor-
deelen biedt. De positie van de
Duitsche strijdkrachten in dezen
sector, die mede den toegang tot
de Krim beheerscht. hangt ook
uiteraard hiervan af en hier
uit blijkt het verband met de ge
vechten in de bocht van den
Dnjepr of de Duitsche strijd
krachten op den rechteroever de-
zer rivier den Sovjet-Russischen
opmarsch naar het Zuiden kun
nen tegenhouden. Hieromtrent
waagt 'men zich te Berlijn niet
aan prognoses. De strijd is nog in
vollen gang en omtrent den af
loop kan men vooralsnog niets
zeggen.
Tusschen Krementsjoeg en
Dniepropetrowsk.
De militaire correspondent
van het D.N.B. noemt het strijd
gebied tusschen Krementsjoeg
en Dniepropetrowsk een bolsje-
wistische sluis en merkt op. dat
de thans in dit gebied woeden
de slag een nieuw hoogtepunt
bereikt heeft. Hij schrijft o.m.
nog:
Divisie na divisie hebben de
bolsjewisten in hun bruggen
hoofd op den Westelijken oever
van den Dnjepr tusschen Kre
mentsjoeg en Dniepropetrowsk
binnengeloodst. Zii hebben hier
aan pantserformaties. artillerie
regimenten en infanterie divi
sies binnengeperst. wat maar
binnengeperst kon worden. Zij
hebben zoodoende in dit gebied
een druk doen ontstaan, die ge
lijkt op den druk in een overko
kend reservoir. En toch is tot-
dusver de verwachte explosie
nog niet gekomen. De bolsje
wisten hebben slechts zeer wei
nig gebied kunnen veroveren
en ook dit kleine gebied alleen
nog ten koste van verliezen
waarvan de omvang in geen
verhouding staat tot het totdus-
ver behaalde resultaat.
Van Duitsche zijde zwijgt men
als het graf over de tegenzetten
die men onderneemt. Dit is mei
het oog op den algeheelen toe
stand meer dan begrijpelijk
Maar men krijgt toch thans al
den indruk, dat de bolsjewisten
ondanks hun geweldige inspan
ningen. opnieuw er weer eens
toe veroordeeld zijn in weerwil
van zeker nog mogelijke terrein
winsten zich het uiteindelijke
succes te zien ontgaan. Tot in
het gebied ten Noorden van Kri
woi Rog zijn de bolsjewisten
doorgedrongen. Maar een blik
op de kaart toont aan. dat de in
dezen slag aanwezige operatieve
en strategische mogelijkheden
ook voor de Duitschers perspec
tieven openen, ook al zijn de
bolsjewisten dan ten Noorden
en ten Zuiden van Dnieprope
trowsk over den Dnjepr getrok
ken.
Het feit. dat, de bolsjewisten
hun sluizen naar het Zuiden, on
danks al de hardnekkigheid van
hun pogingen totdusver nog niet
hebben kunnen openen, is ver
helderend. Met verbazingwek
kend sterke strijdkrachten aan
tanks, vooral echter dit keer ook
aan artillerie vormen de Duit
schers hier een dam. Zij verhin
derden gisteren in harde ge
vechten elke terreinwinst der
bolsjewisten ten Noorden van
Kriwoi Rog. In de lucht heerscht
daarbij de Duitsche luchtmacht
Biina vijftig procent ven de
vernietigde vijandelijke pantser
wagens komt alleen al op haar
rekening Interessant is hierbij
de waarneming, dat de Duitsche
tegenmaatregelen in haar geheel
en in het bijzonder met betrek
king tot den' slag van Krement
sjoeg nog niet ten volle tot ont
plooiing zijn gekomen. Hieruit
kan men zien. dat van Duitsche
zii de nog allerlei kaarten in hel
snel ziin.
Een andere zwaartepuntvor
Te Tilburg werd een gemeenschappelijke vormingsdag der NS DAP. en
N S B, van den kring Noord Brabant gehouden, waarbij Dienstlelter
Ritterbusch en de plaatsvervangend leider der N.S.B., Van Geelkerkarv
het woord voerde* Bilderehtv Arbettsbereleh der NSDAP/Stooi/Pae m
ming is overigens sedert eenige
dagen ook in een centralen sec
tor van het Oostelijke front waar
te nemen. In het gebied van
Orsia ziin de bolsjewisten even
eens tot een concentratie van
hun strijdkrachten overgegaan,
waarbij zij bijzonder rekening
hebben gehouden met de artil
lerie. Er ontstonden zeer zware
gevechten, in het verloop waar
van de bolsjewistische aanvals
golven met aanzienlijke, deels
zeer zware verliezen aan men-
schen en materieel werden af
geslagen. Precies zoo was het
ook aan den Duitschen versper
ringsgrendel tusschen Melitopol
en Zaparosie, waar gisteren elke
negentig minuten een nieuwe
aanvalsgolf der bolsjewisten te
gen de Duitsche stellingen te
pletter liep. De stad Melitopol is
weliswaar nu. nadat alle voor
den oorlog belangrijke installa
ties waren verwoest, in de han
den der bolsjewisten, doch de
pogingen van den vijand om een
doorbraak door den versner-
ringsgrendel te forceeren ble
ven ondanks het in den strijd
werpen van groote hoeveelheden
technische wapens aan bolsjewis
tische zijde in het afweervuur
der Duitsche troepen steken.
Hoe hoog de verliezen der bol
sjewisten in het verloop van de
gevechten in de afgeloopen week
geworden ziin. blijkt al uit het
feit. dat zii sedert eind Septem
ber 2282 pantserwagens, alsmede
1502 vliegtuigen en 40 procent
van al hun in den strijd geworpen
divisies aan dooden. gewonden
en gevangenen verloren.
JAPANS CHE AANVALLEN
OP NIEUW-GUINEA.
Naar van het front cup Nieuw-
Guinea gemeld wordt, onder
nemen de Japanners ten Noorden
van Finch-haven in het bijzonder
aan den mon-d van de Som he
vige aanvallen. Op het slagveld
zijn tot dusverre 2000 gesneu
velde Australische soldaten ge
vonden. 14 stukken geschut. 600
zware machinegeweren en veel
ander oorlogsmateriaal vielen in
Japansche handen. De Japanners
verloren 350 man.
VENETIë ZETEL DER
ITALIAAN S CHE
FASCISTISCHE REPUBLIEK.
De regeering van de Italiaan-
sche fascistische republiek heeft,
naar de Italiaansche omroep
Maandagavond heeft bevestigd,
de stad Venetië ais haar zetel ge
kozen. De verplaatsing is reeds
voor een groot gedeelte geschied.
BIJEENKOMST DER
ALBANEESCHE NATIONALE
VERGADERING.
Omtrent de resultaten, die tot
dusver bereikt zijn door de se
dert 16 October te Tirana bijeen
zijnde nationale vergadering
■geeft de regeering een commu
niqué uit, waarin gewezen wordt
pu het eensgezinde besluit der
nationale vergadering om met
samenvatting van alle krachten
voor een vrij en onafhangelijk
Albanië te werken. Met alge-
meene stemmen is de vereeni-
ging van de kroon van Albanië
met die van het Italiaansche
koninkrijk in de persoon van
Victor Emanuel en zijn erfgena
men nietig verklaard. Wetten en
verordeningen, die sedert 7
April 1939 uitgegeven zijn, wor
den, voor zoover zij in strijd
zijn met de staatsbelangen, bui
ten werking gesteld. De uitvoe
rende macht is opgedragen aan
den uit 4 leden bestaanden re-
gentschapsraad, de wetgevende
macht eal uitgeoefend worden in
samenwerking tusschen den re-
gentschapsraad en het parle
ment volgens de bepalingen van
de oude grondwet. Het parle
ment kan zijn rechten voor een
bepaalden tijd overdragen aan
de uitvoerende macht. De wet
van 9 Juni 1940, volgens welke
Albanië zich in oorlog bevindt
met dezelfde staten als het ko
ninkrijk Italië, wordt buiten
werking gesteld.
BINNENLAND
VERSCHERPTE BESTRAFFING
VAN VERDUISTERINGS
OVERTREDINGEN.
De plaatselijke luchtbescher
mingsleider maakt bekend, dat
de navolgende nieuwe algemeene
voorschriften betreffende afsnij
ding lichttoevoer en bestraffing
verduisteringsovertredingen bin
nenkort in werking zullen tre
den.
In elk geval van overtreding
zal worden overgegaan tot afsnij
ding van den lichttoevoer voor
den duur van tenminste 14 da
gen. Bovendien zal iedere over
treding (behalve de afsnijding
van den lichttoevoer) door het
plaatselijk hoofd van de politie
worden gestraft met een mini
mum boete van 25.
Ten slotte zullen in elk geval
van verduisteringsovertreding de
gloeilampen waarmede de over
treding werd gepleegd, in beslag
genomen worden.
In gevallen van herhaling van
verduisteringsovertredingen vclgt
lichtafsnijding voor langeren ter
mijn en eventueel bestraffing
door een Duitsch Gerecht.
Ten aanzien van de verant
woordelijkheid in hotels en pen
sions is het volgende bepaald:
In beginsel is de luchtbescher-
mingsplichtige eigenaar verant
woordelijk. Voor het volgens de
voorschriften verduisteren van
een verhuurde kamer kan tij
dens diens aanwezigheid de lo
geergast verantwoordelijk wor
den gesteld, als bij eene overtre
ding blijkt, dat deze de nalatige
is. Hierbij dient vooropgesteld te
worden, dat in ieder hotel- en
pensionskamer eene mededeeling
moet zijn aangebracht, waarin de
gast op zijne verantwoordelijk
heid voor een juiste wijze van
verduistering wordt gewezen.
De politie en in het algemeen
de organen, welke met de con
trole op de verduistering zijn be
last, richten zich bij het vaststel
len van een verduisteringsover
treding in de eerste plaats tot
den eigenaar of verantwoordelij
ken leider van pension of hotel
en stellen eerst dan den gast ver
antwoordelijk, als de eigenaar
overtuigend kan aantoonèn, dat
noch hem, noch zijn personeel
schuld aan de overtreding treft.
Dit zal in het bijzonder dan het
geval zijn, als de gast zich op zijn
kamer bevindt, en, nadat er vol
gens de voorschriften verduisterd
is (b.v. zelf een venster opent).
Is de verduisteringsovertreding
veroorzaakt, doordat het ver
duisteringsmateriaal zich niet in
goeden staat bevindt, dan zal de
eigenaar verantwoordelijk wor
den gesteld.
Het is practiseh niet mogelijk
gebleken een regelmatige inten
sieve verduisteringscontrole uit
sluitend door de organen der po
litie te laten verriobten. Daarom
worden dan ook de blokhoofden
en de plaatsvervangende blok
hoofden van de zelfbescherming
bij deze controle ingeschakeld.
De controle door de blokhoof
den en hun plaatsvervangers
wordt meer instrueerend dan
controleerend uitgevoerd, d.w.z.
dat bij geconstateerde overtre
dingen uitsluitend gewaarschuwd
wordt.
Deze waarschuwing heeft geen
verdere beteekenis dan een tac
tische herinnering aan den ver-
dnisteringsplicht.
Voor den overtreder bestaat
dan de mogelijkheid de overtre
ding te doen ophouden, zonder
dat strafmaatregelen genomen
worden.
Indien dus een blokhoofd een
bewoner waarschuwt, dat zijn
woning niet goed verduisterd is,
doet men verstandig onmiddel
lijk maatregelen tot opheffing te
nemen en strafmaatregelen te
voorkomen.
In het algemeen wordt het pu
bliek daarom aangeraden gere
geld de v«KÉBistenngsmaatrege-
AARDAPPELSCHILLEN EN
HUISHOUDBEENDEREN
HEBBEN GROOTE WAARDE
Ook dezen winter zal ons vee
weer goed gevoed moeten wor
den. De aardaDDelschilen zullen
daarbii een welkome aanvulling
beteekenen. Vooral in de omge
ving van de groote steden, waar
veel melkveebedriiven voorko
men. komt die aanvulling prach
tig van pas. De huisvrouwen
dienen dus vooral de schillen
aan de ophalers mee te geven
Zii hebben echter nog een an
dere plicht, n.l. er voor te zor
gen. dat alle huishoudbeenderen
apart bewaard worden en afge
dragen worden aan de ophalers.
Ook beenderen ziin van belang
Wat allemaal uit oude beende
ren gemaakt kan worden, grenst
aan het ongelooflijke. Er gaat
vriiwel niets verloren. Om en
kele dingen te noemen: been
deren ziin noodig voor de lijm-
fabricage. Uit het vriikomende
beendervet worden stoffen ge
maakt. benoodigd voor het ma
ken van zeep. geneesmiddelen
verf. lak. inkt. kaarsen, stearine
scheerzeep en schoensmeer, enz
Fiingemalen beenderen, van liim
ontdaan, leveren voedermiddelen
en meststoffen op.
Aardappelschillen en huis
houdbeenderen hebben groote
waarde!
Helpt de koe met schillen
en de koe helpt u.
len te controleeren en daardoor
zelf mede te werken om straf en
moeilijkheden te voorkomen.
BILJETTEN VAN 10.—
INGETROKKEN.
De Nederl. Bank heeft de door
haar uitgegeven biljetten van
10 van welke de uitgifte werd
bekend gemaakt in de Ned.
Staatscourant van 14 Aug. 1924,
ingetrokken. Deze biljetten kun
nen vóór 1 Jan. 1945 ter betaling
worden aangeboden. De voorzij
de dezer biljetten van 10 ver
toont de afbeelding van een
vrouw in Zeeuwsche kleeder
dracht; de achterzijde draagt een
rozet van bruine en blauwe lijn
figuren. De ruimte voor het wa
termerk (zeilend scheepje) Is aan
beide zijden van het biljet onbe
drukt gelaten.
TEGEN HET BOLSJEWISME
MELDT U VOOR DE
WAFFEN-SS EN DE LAND
WACHT.
Hel SS-Ersatzkommando deelt
mede: Iedere gezonde Neder
lander. in den leeftijd van 17—
45 jaar, kan zich vrijwillig bij
de hieronder vermelde adres
sen vervoegen, ten einde ge
keurd te worden voor de Waf-
fen-SS of de Landwacht.
Tijdens de keuringen worden
alle inlichtingen verstrekt met
betrekking tot de verzorging
van familieleden, duur der op
leiding, extra levensmiddelen,
etc.
Vrijwilligers, die om bepaal
de redenen in Nederland moeten
blijven, kunnen dienst nemen bij
de Landwacht of bij het SS-
wachtbataljon in Amersfoort.
Ook vrijwilligers voor de Duit
sche Kriegsmarine kunnen zich
aanmelden: zij, die tot de Ger-
maansche SS in Nederland toe
treden willen, kunnen zich even
eens aanmelden.
Personen tusschen 1830 jaar,
die aanmeldingsplichtig zijn voor
de tewerkstelling, kunnen zich
eveneens aanmelden en worden
gedurende hun verbintenis van
de tewerkstelling vrijgesteld.
Officier in de Waffen-SS kan
ieder worden, die na minstens
een jaar diensttijd zijn geschikt
heid voor de officiersopleiding
heeft bewezen. Zijn schoolop
leiding is niet doorslaggevend,
beslissend voor bevordermg zijn;
karakter, gedrag, prestatie!
27.10.43 9—14 uur Den Haag,
Café den Hout, Bezuidenhouï-
scheweg.