Dinsdag 19 October 1943
35ste jaargang n°- 10688
Vifl
eh
zi ureaux: Papengracht 32 Giro 103003
asti elefoon: Redactie 20015. Admin. 20935
DAGBLAD VOO» LEIDEN EN OMSTREKEN
C. M. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wilmer, Hoofdredacteur.
Wat wij moeten
e k<
iel
oer vragen
Door die dfontoere wolken van
j et oor ogsgeibewren imoet sifana-
daa in <j,e zon van een blij vertroiu-
en.
Een. blij. een sterk Gods ver-
ouwen!
Want wij weten met den. Psal-
t lis't. diat karnen zal die tijd, waar-
'u% Heim zullen aanbidden alle
,r onlnigen dier aarde en alle vol-
.A 1 »ren Hem zullen d'Jemen, want
Zijn macht is een eeuwige
oei «CM, die niet zal worden orot-
r omen en ziiin heerschappij is er
en, die niet zal vergaan"
ziji Dan.. 7:14).
rie En, als de geloovige mensch in
1E1 ezen zorgvolien en beanstigden
Baijd bidt, dian biddie hij vóór al-
rdven, dat die heerschappij van
5 Jhiristius op dieze wereid mo.se
rordien (gevestigd, opdat onder
SS5 ns vrede en geluik heerschen
J lan bidde hij het „Gebed" van
|e Kerk in die Mis op het feest
s bfan Christus' KoraintgsCbaip: „Al
ge machtige, eeuwige God, Die ii
gr< Jw geliefden Zoon, den Koning
NI "an bet heelal, alles hebt willen
;8a lenstellen» verleen goedgunstig,
51 kt al de volkeren-families, door
te zonde gewond en verdeeld,
>an Zijn allerzoetste heerscbap-
>ij mogen onderworpen worden".
51 'De christen is optimist. Hij ziet
e I n al bet gebeuren óók en bij
/oorfceiur bet goede, het beste.
ïn hij wee t, dat te slotte God
al triuimipbeeren!
Maar bij weet óók, dat God
dl, dat de mensCben door hun
- waarachtig gebed Hem om
lijn zegen reeds hier op aarde
uilen vragen. Hem zullen vra-
Sen om die verkrijging van Zijn
lijk van vrede en geluik op dieze
rereld.
Mochten wij waarlijk wetien te
ridden.... Wij wensdhen zoo
eel, maar'déze wensdh moet pri-
ïiair zijn, moet alle andere vóór-
ian: „Heer, leer ons bidden".
Afweersucces aan
de Pripet
DUITSCH
WEERMACHTSBER1CHT.
563
loo Het Duitsche weermachtsbe-
48richt van Maandagmiddag luidt:
~T „Ten Noorden van de Zee van
jAzof zijn vrij sterke vijandelijke
)Efinfanterie- en tankaanvallen af-
asJgeslagen.
56) Ten Zuidoosten van Krement-
sjoeg leverden onze troepen ge-
P durende den geheelen dag zware
Q afweergevechten tegen aanval-
lende sterke vijandelijke strijd-
krachten. Daarbij werden giste-
eb ren weer 43 tanks kapotgescho
ten.
Een onder leiding van lt.-gene-
iraal Hossbach staand Duitsch
nankcorps heeft in gevechten, die
adjtwee weken hebben geduurd, een
Gijgevaarlijken vijandelijken door-
'lojbraak aan de monding van de
56jpripet verijdeld en in tegenaan-
zJval twee infanteriedivisies en
reljeen tankbrigade der Sovjets ver-
ini|nietigd. De vijand verloor 3500
zojgetelde dooden, bijna 2000 ge-
5l)vangenen, 200 kanonnen en een
kroot aantal tanks, pantsergewe-
Jren, granaatwerpers en andere
!°3zware en lichte infanteriewapens.
In den centralen sector van het
front hebben de bolsjewisten ten
Noord-Westen van Tsjernigof en
ten Westen van Smolensk hun
herhaalde doorbraakpogingen
voortgezet en met vrij sterke
aH strijdkrachten ook ten Zuiden
van Welikije Loeki onze stellin
gen aangevallen. De vijand werd
overal na harde gevechten en
door vastberaden eigen tegenaan
vallen afgeslagen en plaatselijke
penetraties werden afgegrendeld.
De door It.-generaal Schlem-
mer geleide Saksische 134ste di
visie infanterie verdient voor
.haar schitterende houding bij de
zware gevechten ten Noord-Oos
ten van Gomel bijzondere waar-
;deelv.£.
In ZuiCi Italië is het slechts op
eenige plaatsen van den Weste-
Morgen is het de laatste
dag, waarop men straffeloos
zijn radio kan inleveren.
lijken en centralen sector van
het front tot plaatselijke gevech
ten gekomen. Aanvallen van
Britsch-Amerikaansehe strijd
krachten in den Voltumobocht
werden afgeslagen. Bij de ge
vechten van de vorige dagen
brachten onze troepen verschei
dene honderden Britten en Ame
rikanen als gevangenen binnen.
Duitsche gevechtsvliegtuigen
hebben in het Oosten van de Mid-
dellandsche Zee voltreffers met
bommen geplaatst op een vijan
delijken kruiser.
In den afgeloopen nacht heb
ben eenige vijandelijke vliegtui
gen een gering aantal bommen
geworpen in Westelijk en Noor
delijk gebied van Duitschland.
Het luchtwapen heeft gisteren
overdag en gedurende den nacht
afzonderlijke doelen in Zuid-En-
geland, vooral in Londen met suc
ces aangevallen. Eén vliegtuig
keerde niet terug".
Van het Oos&eEijke front
ZWAARTEPUNT VAN DEN
STRIJD BIJ KREMENTSJOEG.
De militaire correspondent
van het D.N.B. schrijft, dat het
Oostelijke front van Melitopol
tot in het gebied ten Zuiden van
Welikiie Loeki in het teeken van
een nog grootere Sovjet-activi
teit staat. Nergens in de geheele
krijgsgeschiedenis vindt men
episoden, die vergeleken kun
nen worden met de gebeurtenis
sen, welke zich sedert den zo
mer van 1941 op de slagvelden
van Oost-Europa afspelen. Dat
geldt niet alleen voor de cijfers
van menschen en materiaal, die
hier met elkander worstelen:
het geldt evenzeer voor den
tijdsduur .der slagen, en vooral
voor het feit der steeds weer in
tredende plotselinge veranderin
gen in de situatie, zonder dat
een dergelijke abrupte verande
ring tenslotte doorslaggevend
zou ziin geweest ten aanzien
van de miitaire eindbeslissing
waarnaar beide partijen streven
Ook vroegere oorlogen hebben
ongetwijfeld plotselinge, onver
wachte wijzigingen in de situa
tie gekend, maar dan gaven die
reeds aan. naar welke zijde de
oorlogsfortuin zich zou keeren.
Anders, aldus vervolgt de cor
respondent van het D.N.B.is
het in dezen strijd om het be
staan van Europa, die thans
reeds twee en een kwart jaar
duurt. Hier is de eeuwige ver
andering in zekeren zin tot de
wet der gevechtsleiding gewor
den. en het ziet er naar uit. dat
in deze grootste worsteling der
wereldgeschiedenis hij de over
hand zal krijgen, die deze wet
op strategisch superieure wijze
weet toe te passen.
De groote Duitsche distanciee-
ringsbeweging behoort ongetwij
feld tot de oractische toepassing
van een dergelijk inzicht. Want
zij heeft een wijziging in de si
tuatie te voorschijn geroepen
welker systematiek alle critici
heeft verrast. Elk militair des
kundige heeft met verbazing
gezien, hoe hier de kwaliteit
niet alleen tegen de kwantiteit
oowoog. maar haar zelfs de voor
waarden voorschrijft, waaron
der de kwantiteit zich moet uit
putten. Men moet afwachten, of
het zuiver mechanische ant
woord van het Sovietcommando
zooals dat thans vooral in het
gebied van Krementsioeg naar
voren komt. in noemenswaardi
ge mate afbreuk kan doen aan
de dynamiek der Duitsche stra
tegie.
In elk geval kan voorloopig
worden opgemerkt, dat het
zwaartepunt der gevechten tij
dens het weekeinde weer ver
plaatst is en wel naar het ge
bied van Krementsioeg. Hier
hebben de bolsjewisten een
strijdmacht geconcentreerd, zoo
als men slechts kent van hun
doorbraakpogingen tijdens de
hoogtepunten van hun zomerof-
fensief. Zii hebben alles samen
gebracht. massa's artillerie, pant
serwagens, slagvliegtuigen en
vele infanteriedivisiese om van
dit bruggenhoofd uit de Duit
sche linies te doorbreken. Hun
aanval is vooral naar het Zui
den gericht. Het operatieve doel
is daardoor duidelijk: het ge
heele Duitsche Zuidelijke front
moet. wat de bolsjewisten
den laatsten tijd reeds zoo vaak
tevergeefs hebben geprobeerd
door omsingeling vernietigd wor
den. Door hun numerieke meer
derheid slaagden de bolsjewis
ten er in. bij hun eersten storm
loop in de Duitsche stellingen
binnen te dringen. De Duitschers
werpen thans nieuwe divisies
in den strijd. De bolsjewisten
blijven voortdurend pogen een
doorbraak te foceeren. door in
golf na golf aan te vallen. Het
ziet er echter naar uit. dat zij
ook in het verdere verloop van
de gevechten het nagejaagde
doel niet zullen bereiken. Men
kan dit aannemen oo grond van
het feit. dat de Duitsche tegen
maatregelen. die zeer omvang
rijk ziin. reeds thans den voor-
naamsten stoot hebben kunnen
neutraliseeren.
Een succes van beteekenis be
haalde ook de Duitsche afweer
in het gebied van Melitopol en
ten Noorden van Kief. waar de
bolsjewisten eveneens massale
aanvallen deden. Van hier af
naar het Noorden wordt de si
tuatie in belangrijke mate ge
kenmerkt door vastberaden
D"itsche tegenaanvallen, die al-
a in den „natten driehoek"
tusschen Pripiet en Dnjepr voor
loopig geëindigd zijn, n.l. door
de overwinning van luit.-gene
raal Hossbach. Noordwestelijk
van Tsjernigof en Zuidelijk van
Gomel duren de zware, heen-
en weergolvende gevechten nog
voort. Ook bij Orsia en Newel
is de gevechtsactie weer toege
nomen.
Het weer is de laatste dagen
zienderoogen slechter geworden
Hier en daar is de herfstregen
begonnen. Men kan echter nog
niet zeggen, dat de modderpe-
riode een aanvang heeft geno
men. De eerstvolgende dager,
en weken zal er dus nog verbit
terd gevochten worden.
UITWISSELING VAN
ZWAARGEWONDEN.
Het Duitsche departement van
buitenlandsohe zaken heeft de
laatste maanden onderhandelin
gen gevoerd over uitwisseling
van zwaargewonde Duitsche sol
daten, leden van den sanitairen
dienst en zieke zeelieden der
koopvaardij in Afrika en Groot-
Erittannië tegen Britsche zwaar,
gewonden en Roode Kruis-per-
soneel in Duitsche gevangen
schap. Als resultaat van deze
■onderhandelingen zullen dezer
dagen ruim 5000 Duitsche solda
ten naar Duitschland terugkee-
ren.
AANVAL OP HANNOVER.
BERLIJN. 19 Oct. (D. N. B.)
Britsche luchtstrijdkrachten
drongen in de late avonduren
van 18 October met de_kern
West-Duitschland en met enke
le storingsvliegtuigen het Noor
delijke rijksgebied binnen. Op de
stad Hannover werd opnieuw
een groot aantal brisant- en
brandkommen geworpen. Er ont
stonden ten deele aanzienlijke
verwoestingen in verschillende
woonwijken, alsmede verliezen
onder de bevolking. Bij dezen
terreuraanval alsmede bij aan
vallen overdag op de bezette
Westelijke gebieden vernietig
den Duitsche luchtverdedigings
strijdkrachten volgens de voor-
loopige berichten 22 vijandelijke
machines.
STOCKHOLM, 19 Oct. (D. N.
B.). Volgens een berioht van
Reuter heeft het Britsche minis
terie van luchtvaart toegegeven,
dat de Britsche luchtstrijdkrach
ten in den afgeloopen nadht bij
hun vluchten over Duitschland
17 bommenwerpers hebben ver
loren.
VIER TERECHTSTELLINGEN
TE BERLIJN.
Op 5 Oct., zoo las de „N. R.
C." in de Köln. Ztg. zijn te Ber
lijn de 64-jarige ambtenaar
Fritz Pahnke, de 54-jarige kan
toorbediende Johann Dombrows-
ki, de 56-jarige employe Fritz
Croszpietsch en de 41-jarige
typiste, Dorothea Fonden, die
bet volksgerechtshof ter dood
veroordeeld had, geëxecuteerd.
Deze vier lieden hadden op hun
bureau, het Wohlfahrtsamt Horst
Wessel te Berlijn, een politiek
opruiend gedicht verbreid, dat
in zijn niet te overtreffen leu
genachtigheid en gemeenheid
bestemd was om haat en twee
dracht te zaaien en het geloof
in de Duitsche eindoverwinning
te schokken. Met deze minder
waardige handelwijze hebben zij
het Duitsche volk, dat in een
hevigen strijd om zijn vrijheid
gewikkeld is, in den rug aange
vallen. De gemeenheid van hun
gezindheid en handelwijze ver
dient slechts één straf; den dood.
EDEN EN HULL TE MOSKOU
AANGEKOMEN.
Naar uit een bericht van radio-
Moskou blijkt, zijn de voornaam
ste vertegenwordigers ter Drie-
mcgendhedenconf eren tie van
Groot-Brittannië en de Ver.-
Staten, Eden en Huil, alsmede de
nieuwe Amerikaansohe ambas
sadeur te Moskou, Harriman,
Maandag aldaar aangekomen.
Tijdeni een Icringledenappèl in de Gehoorzaal te Lelden iprak Mustert
voor een itampvolle zaal medestrijden. Een overzicht
- CNF/Otto/Pex m
AARDAPPELSCHILLEN ZIJN
VAN GROOT BELANG VOOR
MENIG VEEBEDRIJF.
We beschikken in ons land al
lang niet meer over het vroeger
zoo overvloedige krachtvoeder
voor ons vee, dat van overzee
moest worden aangevoerd. Nu
we, wat de veevoeder-positie
betreft, geheel op ons zelf zijn
aangewezen, hebben de levens
middelen-afvallen groote waar
de geki-egen. Immers, die afval
len worden door de koe omgezet
in melk en daaruit produceeren
wij weer den kostbaren zuivel.
Daarom mogen geen afvallen
verloren gaan. Ieder, die de be
langen van ons volk dat is
dus ook van zichzelf en van zijn
gezin vóór staat, werke er toe
mee, dat deze afvallen zooveel
mogelijk aan de volksvoeding ten
goede komen. Vooral de sterk
melkdrijvende aardappelschillen
spelen hierbij een rol. Zij mogen
niet vermengd worden met
groentenafvallen, want anders
kunnen die schillen niet be
waard worden als veevoeder voor
den winter. (De groentenafval
len zijn uitmuntend voedsel voor
geiten en konijnen). Laten de
huismoeders er vooral aan den
ken dat menig veebedrijf „drijft"
op de aardappelschillen. Men ge
ve ze dus aan de wijkophalers
mee.
Geeft de koe schillen
dan geeft de koe melk
Roniain Rolland overleden.
De Fransche ochtendbladen
hun heden melden, dat de be
kende Fransche schrijver Ro-
main Rolland in den leeftijd
van 75 jaar is overleden. Met
ziin Jean-Christophe-roman in
tien deelen. waarin 't leven van
Beethoven geromantiseerd en
vermengd met veel autobiogra-
phische elementen wordt weer
gegeven. heeft hii zich een we
reldnaam verworven. In Neder
land wordt het eerste deel van
dezen roman (l'Aube) op tal van
middelbare scholen gelezen. In
1915 was aan Romain Rolland
de Nobelpriis voor litteratuur
toegekend.
BINNENLAND
RUIM 174 MILLE VOOR
WINTERHULP.
In de eerste week van Octo
ber is voor een bedrag bijeen
gebracht van niet minder dan
174.441.85 voor Winterhulp.
Het gironummer van Winter
hulp is 5553. Velen zien reikhal
zend uit naar het oogenblik.
waarop hun extra zorgen, die de
wintermaanden nu eenmaal al-
tiid met zich medebrengen,
eenigszins verlicht worden. Dit
kén alleen geschieden door aller
medewerking!
Eeredoctoraat universiteit Bonn
voor professor van Dam. Ter
gelegenheid van haar 125-iarig
bestaan heeft de universiteit
Bonn aan een aantal bekende
Europeesche geleerden het eere
doctoraat verleend. Onder hen
bevindt zich ook de hoogleeraar
der universiteit van Amsterdam
secretaris-generaal dr. J. van
Dam. aan wien dit eerbetoon
ten deel viel als waardeering
van ziin wetenschappelijke ver
diensten op het gebied van de
Germanistiek.
Brandstoffenbiislag voor on
dersteunden. De secretaris
generaal van het departement
van Sociale Zaken heeft goed
gekeurd. dat in het tijdvak van
17 October 1943 t.m. 15 April
1944 aan ondersteunde werkloo-
ze arbeiders, alsook aan onder
steunde kleine grondgebruikers
(boeren en tuinbouwers) weder
om wekelijks een brandstoffen-
biislag zal worden verstrekt.
Van 17 October t.m. 20 Novem
ber 1943 en van 5 Maart t.m. 15
April 1944 wordt een uitkeering
gegeven van ƒ1.per week.
Gedurende de overige weken
zal de biislag f 1.30 per week
bedragen.
