Vredesboodschap van den Paus rMOMENTJE flNDERDAG 2 SEPTEMBER 1943 34STE JAARGANG N°- 10648 iteaux: Papengracht 32- Giro 103003 nAflRf .An VHO» I PII1FV FM rtMSTBFKFN C. M. van Hamersveld, Directeur. lefoon: Redactie 20015. Admin. 20935 UAUISIjAIJ VUUK A.JLILfr.iN fcIN UlVl3lKr.tiC.lN Th wumerj Hoofdredacteur. >t mysterie van de Kerk >astoor Möller, die zich bin- 1 het verloop van enkele jaren plaats beeft veroverd tusisehen vruchtbaarste theologische rijvers van ons kleine Neder- dsche taalgebied, heeft ons i goed jaar na het verschij- van het eerste deel verrast t het tweede deel van zijn 3 ots opgezette trilogie: „Myste- van Licht". In het eerste deel niandelde hij het mysterie van Christus-figuur: thans gaat ertoe over, de zidh voortzet- E de Christus te beschouwen in mysterie van de Kerk. Een clesiologie", een „leer over de :k'\ zoo kunnen we dit twee deel karakteriseeren. lij begint zijn eerste boek met i» i beschouwing over de Kerk 0 „Moeder van al wat leeft", J ziet de Kerk daar als levens- sterie, als geheimzinnig leven eenheid, hij gaat daarna over een overweging van haar 1 tiderbare vruchtbaarheid, zich nifesteerend in haar kenmer- haar gemeenschapskarakter, ir hiërarchie, haar Romeinsch itrum, in het martelaarschap de heldhaftige heiligheid van ar kinderen. Nu ziet hij haar volgens als het zichtbare Isrijk op aarde, hij doet be- pjfen, dat het onzichtbare, het sterieuze van de Kerk zich tl steeds weer op tal van wij- in zichtbare vormen mani- T, ;eert. Het tweede boek be- ouwt de verhouding van :istendom en Kerk, twee be- ipen, die men niet-kan schei- 31, omdat ze samenvatten in zelfde werkelijkheid; het nt tenslotte aan, dat de Kerk, 1' ais wij ze ook nu nog kennen waarvan wij levend deel uit- ken, inderdaad de Kerk van Evangelie is. prekend over de Kerk zegt schrijver: „Wij zoeken haar hartstochtelijk verlangen". Itlee uitspraak is teekenend voor e heele boek: uit alles blijkt, hier een hartstochtelijk min- "ar van de Kerk aan het woord ei Dit boek werd met Lief de ge- reven: daardoor werd het een rlijk boek. Een boek vol wijs- 3, diep en toch klaar, vol j, rmte, vol rustig evenwicht, ;7 'enal vol Liefde. 0I lit is niet het werk van een ,5 fheoloog, maar het is het stra- i (getuigenis van een denker a, een minnaar, die met volle 2' iden zijn diepe gedachten en 1 rijke eruditie uitstrooit en rondleidt langs alle groote ensvragen, om overal een lt gezicht te openen od dat won- 0 bare werk, dat God in de we- 1 i gewrocht heeft en nog voort - 41 end werkt, Zijn Kerk, de Y bare, levende voortzetting h van Zijn mnensch geworden Zoon. De hoofdstukken van dit boek vormen een reeks meditaties over de Kerk. Men kan ze elk op zich, los van de anderen, lezen: haast iedere beschouwing vormt een afgerond geheel. Maar daarnaast loopt door het boek een magistra le lijn, die alles verbindt en iedere afzonderlijke beschouwing een eigen plaats aanwijst in het eene, overweldigende Mysterie van Licht. Er zijn natuurlijk wel enkele kleine aanmerkingen te maken op dit groote werk. Waarom b.v. vertaalt Möller op bldiz. 73 „Lè- moon" door „Uw in plaats van door „ons"? Én waarom haalt hij soms buitenlandsche theologen aain in hum eigen taal, zonder te bedenken, dat dergelijke be schouwingen door den niet-vak- man nractisch niet te verwerken zijn? B.v. op bldz. 80. Maar dit zijn kleinigheden, die het geheel nauwelijks schaden. Wij durven dit geheel gerust te noemen: een zegen en een bron van vreugde en echt geluk voor ieder die ooren heeft om te hoo- ren en ook inderdaad hooren wil. We wachten met spanning op het derde deel. Dr. HENRI VAN ROOIJEN, O.S.C. .J. B. W. Möller, p r. Mys terie van Licht. De Kerk van Christus. 's-Gravenhage. Uitge verij Pax. Geb. 10. CHURCHILL IN WASHINGTON Churchill is met ziin vrouw Woensdag in Washington aan gekomen. zoo meldt de Britsche berichtendienst. Zij zullen tij dens hun verblijf in de federaie hoofdstad, dat verscheidene da gen zal duren, op het Witte Huis wonen. ..Churchill en Roosevelt zullen eenige punten van de oorlogs beraadslagingen. met welker be spreking zii in Quebec begonnen ziin. hier verder behandelen. De aankomst van Churchill betee- kent niet het begin van een nieuw hoofdstuk, doch het slot van het in Canada begonnen hoofdstuk". Deze verklaring is door Amerikaansche regeerings- ambtenaren na de aankomst van Cnurchill in Washington afge legd. De Londenscbe correspondent van de ..Nya Dagligt Allehanda" meldt, dat de Britsche minister Eden aan Maisky, den voormali- gen Sovjetambassadeur te Lon den. een uitvoerig rapport over de besprekingen te Quebec heeft overhandigd. Eden legde daarbij den nadruk 00 den wensch van Churchill en Roosevelt, zoo spoe dig mogeliik een bespreking met Stalin zelf te hebben. BIJ DEN AANVANG VAN HET VIJFDE OORLOGSJAAR. Zooalis wij gisteren in een deel van onaé oplage nog in het kont konden mededeelen, heeft Z.H. de Paiuis gisteren voor den- Vati- oaanschien zender ter gelegenheW van dien aamvanig va/n het vijfde oorlogsjaar een toespraak tot de ■wereld gehouden. Wij plaatsen thans het geheele venslag, zooals Stefani het uit zond. Z.H. de Paus begon, met op te merken, dat de wereld needs ge durende vier jaren geteisterd wordt door een vernietigenden oorlog. Hij herinnerde er daarna aan. hoe hij kort voor de vijan delijkheden begonnen tot alle staatshoofden en volkeren een ■warmen oproep gericht bad tem einde een dergelijk onheil te ver mijden. Het woord van den Paius wérd echter niet gehoord. De geesit van het geweld triomfeerde. Maar deze triomf werd een ne derlaag. Dezelfde liefde jegens alle volkeren, die toen den op roep van den Paus heeft bezield, bezielt tharus bet woord, dat de Paus in het belang van de geheele wereld uitspreekt. De oorlog gaat zijn hoogtepunt tegemoet en zijn tragische realiteit doet zich over al gevoelen. In alle landen groeit de afkeer van de wreedheid der methoden van een totalitairen oorlog, die elk eerlijk begrip en elkien norm van goddelijk en menschielijfc recht te buiten gaat Meer en meer worden de vol keren, aldus de Paus, gekweld door twijfel, of de voortzetting van dezen oorlog nog in overeen stemming is met de redelijke en igenechrtjvaard'igde naitionale be langen tegenover het christelij ke en mensChelijke geweten. De Paus merkt op, dat na zoo vele verscheurde verdragen en niet nagekomen beloften en na zoovele tegenstrijdige wijzigin gen in de gevoelens en de hande lingen, het vertrouwen tusschen de naties verminderd is. De Paus richt zich tot, allen, wier taak het is oen initiatief te nemen, tot het aangaain van een vredesaccoord DE TOESTAND IN DENEMARKEN. Door het vastberaden optre den van den bevelhebber der Duitsche troepen in Denemar ken is een sedert vele maanden met gebruikmaking van ontzag- liike bedragen gevoerde opruiing door Britsche agenten en hun handlangers in enkele uren den kon ingedrukt. De Duitsche in stanties waren tot in alle bijzon derheden nauwkeurig op de hoogte van de activiteit der agenten en hun handlangers. Zij werden zoo onopvallend gecon troleerd. dat zii steeds brutaler en onvoorzichtiger werden. De heele met veel moeite opgebouw de en door Engeland gefinan cierde organisatie vond in de af kondiging van den staat van beleg haar einde. De vijandelij ke agenten, hun handlangers en slachtoffers werden onschade lijk gemaakt, tewiil de middelen, het propaganda- en sabotagema- teriaal in beslag werden geno men. De verdere maatregelen z.iin uitsluitend van preventie ven aard. Wanneer zii de tot dusver zeer nauwkeurig gerespecteerde auto nomie van de Deensche auto riteiten beperken, dan is deze ontwikkeling uitsluitend te wijten aan het feit. dat de bij tijds en met nadruk gewaar schuwde Deensche regeering niet in staat was aan de kuipe rijen van den viiand en van de anti-Europeesche elementen een einde te maken en de rust en orde te waarborgen. Dit is thans geschied. De Duitsche autoritei ten hebben sedert den voor de bescherming van het Noordelijke en aagt hun dat een- werkelijke macht niet moet vrcezen groot moedig te zijn, aangezien zij al tijd de middelen bézit om zich te waarborgen tegen elke ver keerde interpretatie van haren wil tot vrede en tegen andere mogelijke terugslagen. Men moet het verlangen vain alle volken naar dien vrede niet vertroebelen of kwetsen door handelingen, die den, haat aanwakkeren, en voedsel geven aan d'e denkbeelden van tegenstand. Aan alle volken moet men de hoop geven op een waar- digen vrede en voorts moet er overeenstemming aan dien dlag treden tusschen de beginselen en, de besluiten, alsmede tusschen die bewering van een rechtvaar digen vrede en de feiten. Alleen cup die manier kunnen de volken, die minder door het oorlogslot begunstigd zijn, gelooven in hun herleving, in die nieuwe gevoe lens van rechtvaardigheid en ge meenschapszin tusschen de vol ken en daaruit grooter vertrou wen putten voor de toekomst. De Paus geeft zijn zegen aan allen, die zullen werken voor den vrede, aan allen, die ertoe zullen bijdragen om het thans bestaan de doode punt tusschen oorlog en vrede te boven te komen, aan allen, d'ie zuilen luisteren naar de kreten der volken, die na zoo veel smart en puinhoopen slechts vragen om vrede, brood en ar beid, Daarentegen waarschuwt de Paus al degenen, die op dit verschrikkelijke oogedblik niet hun verantwoordelijkheid inzien voor het lot der volken en die de gevoelens van haat en de con flicten tusschen de naties blij ven aanwakkeren. De Paus besloot ziin toespraak met zdjn wensch uit te spreken, dat de leiders der volken door God mogen worden verlicht en door hun matiging en wijsheid mogen worden geïnspireerd op dat zii den volken de hoop kun nen geven, dat het lootpemde jaar niet moge eindigen in het teefcen van moordpartijen en verwoes tingen. maar integendeel het be gin moge be,toekeren van een nieuwe eeuwige verzoening, sa menwerking en opbouw Europeesche gebied noodzakelij- ken intocht in April 1940 iedere ook maar eenigszins mogelijke tegemoetkomendheid betoond, de volledige autonomie van De nemarken erkend en in alle kwesties een ook van Deensche ziide erkende grootmoedigheid aan den dag gelegd. De lange loyale samenwerking is pas door de kuiperijen van die kringen beïnvloed, die thans onschade lijk gemaakt ziin. Dat een streng optreden noo- dig was. wordt door talrijke Deensche autoriteiten bevestigd, die hun voldoening hebben be tuigd over het feit. dat aan de kuiperijen van die kringen een einde is gemaakt, die Denemar ken tot een object van hun mis dadige politiek probeerden te maken en in strijd met ziin le vensbelangen in een burgeror- log trachtten te storten. Te voor zien was. dat de van het succes van hun kuiperijen beroofde Britsche opdrachtgevers de ont wikkeling der dingen in Dene marken met een vloed van leu- genberichten over onlusten en botsingen zouden beantwoorden. Daartegenover kan verklaard worden, dat de uitvoering van de door den bevelhebber der Duitsche troepen bevolen maat regelen zonder wrijving is ver- loopen en dat de toestand in het land volkomen kalm is. NA DEN DOOD VAN KONING BORIS. De Bulgaarsehe minister-pre sident Filoff heeft een decreet onderteekend, waarbij de So- branje wordt bijeengeroepen op Vrijdag, 3 September, voor de zesde buitengewone zitting. Het DETECTIVE. Weledelgeboren Heer. Natuurlijk is U een heer, dat wil zeggen: U is van het man nelijk geslacht, een vrouw im mers zou het nooit iin haar hoofd halen per advertentie een particulier detective te be stellen. Dat kost geld,. Zij laat het liever gratis door de po litie doen of doet het zelf. U ziet dus hieruit al, dat ik slim toen, buitengewoon sliim. Kort geleden heb ik trouwens nog iemand ontdekt, die clande stiene bruine boonen vervoer de o, niet om het een of ander, maar er zat een gaatje in de zak. De grondslag van, ons bedrijf is immers, dat iede re misdadiger fouten maakt en ais wij die fout nu maar opsporen» zijn wij er immers. Ik wil nu maar zeggen, dat dit nu met een kolfje naar mijn band is en ik verzeker U, dat ik de dief, de inbreker of uw moordenaar in een ommezien bij zijm kraag gevat. Het zou natuurlijk ook kun nen zijn, dat U zielf detective is en een bekwaam medewer ker zoekt. En dan ben ik uw man. Draag maar op. Uw on dergedoken, thee. vet en ha vermout heb i>k binnen vijf minuten opgespoord. Ziet U, aan de krant is toch niets te doem. En valt niks meer op te sporen, alles krijg je kant en klaar thuis. Ik wil er dus wel weer eens op uit en moeilijk zal het niet zijn. gedachtig het "spreekwoord: met dieven moet men dieven vangen. Dat Lord Lister op zijn hoede zij. Hoogachtend. MOMENTINO, detective. V.J ,vEEN WOORD TOT DE VROUW". Hedenavond om 18.45 uur spreekt Max Blokzijl, via Hilver sum 1, in de serie brandende kwesties over het onderwerp: „Een woord tot de vrouw". ministerie van binnenlandsohe zaken heeft de regeeringspresi- denten opdracht gegeven alle parlementsafgevaardigden hier van in kennis te stellen. Het Japansche hoofdkwar tier deelt mede: „In den vroegen ochtend van 1 September heb ben vijandelijke vliegtuigen een aanval gedaan op Minamitorisji- ma op het eiland Marcus. Vijan delijke oorlogsschepen openden het vuur op het eiland." Nederlandsche Vrijwilliger» bij de Duitsche oorlogsmarine. Het eerste landverlof. In de kleine stad is er altijd wat te zien. Met belangstelling staan eenige verlofgangers voor een boekenwinkel en probeeren hen Duitsch, dat rij de laatste weken leerden, In de practijk BlWberlchter Andres/Stapf/Pax m aanvaardt rijn nieuwe functie. De nieuwbenoemde Rijksminister li 0 ®'nnen'anclscjle Zaken, Heinrich Himmier, aanvaardde op 26 Augustus Ij '43 zijn ambtsbezigheden. In de zaal van het Rijksministerie ven Binnen- ,j! ™»che Zaken begroette hij zijn medewerkers. Heinrich Himmier In nprek met Ministerialdirektor Weber. Rechts van Himmier staatssecretaris gekort Traosocean/^r Alber/Felllnga/Pex m

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1943 | | pagina 1