'iNSDAG 18 AUGUSTUS 194?
34STE JAARGANG N°- 10635
De veMtochS op Sicilië is
ten einde
MOMENTJE
,ux: Papengracht 32 - Giro 103003
ion: Redactie 20015. Admin. 20935
DAGBLAD VOOR LEIDËN EN OMSTREKEN
C. M. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wilmer, Hoofdredacteur.
jen Herderlijk
(cfcrifven
toegewijde belangstelling
-p wij Zoruda-g in de kerk
tend naar wat onizie Bis-
jen ons meenden te moeten
puden.
was een woord van groote
(le betieekemis, een o-pwelk-
p. oim in dleaen zong-ein-vol-
jid hoog te houden, te be
ierden aan een groote tra-
i— „een groote traditie, die
groote nooden der historie
tot zocht en uitkomst vond
I Hul-p der Christenen",
beperkte om.vang van onze
hit belet ons, vandaag het
1de herderlijk schrijven op
hen. Wij willen voor nu vol-
met er nogmaals de aan-
van al onze leaers op te
h
Biss-ch-oippen deel-en medie,
^ij op den eersten
—dag van October
Nederland zullen doen, wat
J H. Vader Paus Pius XII
gedaan voor bet m-ensch-
s'een plechtige toe-
,'ins aan het Onbe-
k|cte Hart van Ma-
feisschoppen verklaren ver
lat zulk een toewijding drie
:sB behelst: „vooreerst de ge
le en openlijke erkenning
"laria's plaats in de heilsorde,
1 voor ons zelf als voor het
|jnenschdom; ten tweede de
en openlijke uitdrukking
•«pet nemen van onze toe-
t onder Haar moederlijke
wriniklij'ke bescherming; ten
S de hartelijke en openlijke
4ie, dat wij als Haar toege-
kinderen en dienaren wil-
ven, voor Ha-ar eer en Haar
.rillen strijden".
betreft Maria's plaats in
^tiïsorde zetten de Bissehop-
-hiteen, dat wij maar één
'■[la-ar enke-nn-en tusschen
de menscben, J>esus Chris-
npnder Wien wij niets kun-
%>e-n en zonder wien M-aria
V kan do-en. „Christus, die
j de Middelaar is tuss-oh-en
4n de mie-nschen, heeft (edh-
eiiCh Zijn Moeder willen tos
ti als voorspreekster d-er
afers, als bedienares en mi-d-
der genade" (Pius XII).
boeten ons er al-tijd go-ed van
Ut blijven,, zoo ho-u-dien de
clopp-en ons voor, dat alles,
tó voor Maria doen, uitein-
LO gedaan w-ordt voor Jesus
Lous; en dat, als wij Haar
:ifen, ten slotte to-ch all-e
d komt aa-n Hem die „groote
la aa-n H-aar beeft gedaan"
l,| het slot van h-et schrij-ven
foton-en de Bisschoppen, dat
lewij-di-ng moet beteek-enen
-innelijke toez-egging om mie-
iwerk-en in eigen ziel en le-
èa-n den opbou-w van een
evan wa-arheid en leven, van
Pheid en genade,, van ge
kheid, liefde en vrede". De
itn, die zich aan Maria
e toegewij-d, moet mede
n dat Rijk on-der de men-
uiit te breiden „door maas-
en apostolaat, door Ka-
Ac-tie in eigen land en
actie v-oor vreemde lan-
aldlus de Bisschoppen.
Jjtoewijding aan M-ari-a m-oet
in kradhitiige wilsdaad van
H aan Christus. Door Ma-
'it Christus! In een wereld,
ir wilde vij-anidlschap ver
en door vlamm-enden
Verteerd wordt, en aldus het
jjtffer is geworden van haar
2 ongerechtigheid" (Paus
pioeten wii mede trachten
ple mogelijke middelen de
fcteliike beginselen van recht
-fde te doen overwinnen.
'PrVERING VAN ZUID-
BOSNIë.
jden strijd tegen de b-enden
it Zuid-Bosnische gebied
in Duitsche en Kroatische
[den in de a-f-geloopen da-
iieuwe suocessen behaald.
$uwe samenwerking met
jfr.lagers, artillerie en ge-
Jvliegtuigen zuiverden de
Tn uitgestrekte gebieden
ferstrooide bandieten.
AI tiet materiaal in
veiligheid
DUITSCH
WEERMACHTSBERICHT.
Het Duitsche weermachtsbe-
richt van Dinsdagmiddag luidt:
„Aan het Mioesfront werden
plaatselijke aanvallen der bolsje
wisten afgeslagen. Aan den
middenloon van den Donetz ging
de vijand in het gebied van Is-
ioem na hevige voorbereiding
door de artillerie met sterke in
fanterie- en pantserstriidkrach-
ten tot den verwachten aanval
over. Alle doorbraakpogingen
der bolsjewisten werden ver
ijdeld. De vijand leed zware ver
liezen aan menschen en mate
riaal.
In het gebied ten Zuidwesten
van Bielgorod deden de bolsje
wisten slechts plaatselijke aan
vallen. die overal afgeslagen
werden. Bii den gisteren gemel-
den succesvollen Duitschen te
genaanval verloor de viiand vol
gens de tot dusver ontvangen
berichten 4200 dooden. meer dan
1600 gevangenen, alsmede 25
tanks. 110 stukken geschut. 112
granaatwerpers, talrijke andere
wapens en een groote hoeveel
heid oorlogstuig.
Terwijl de Soyiets in den sec
tor ten Westen van Orel slechts
zwakke tevergeefsche aanvallen
deden, zetten zii ten Zuiden en
ten Zuidwesten van Wiasma. als
mede ten Zuidwesten van Belvi
en aan het Ladogameer hun
krachtige aanvallen voort. Ook
deze mislukten als gevolg van
het taaie verzet van onze troe
pen. die in totaal 283 vijandelijke
tanks vernietigden. De lucht
macht viel vijandelijke concen
traties en troepenbewegingen
aan den middenloon van den
Donets en in het gebied ten
Zuidwesten van Bielgorod aan
en vernielde 9 transporttreinen.
O-P 15 en 16 Augustus werden
bii 6 eigen verliezen 110 Sovjet-
vliegtuigen neergeschoten.
In het zeegebied van Sicilië
werden 2 viiandeliike koopvaar
dijschepen van middelbare groot
te door bommen van snelle Duit
sche gevechtsvliegtuigen getrof
fen. Bii den afweer van een
luchtaanval oo Zuid-Italiaansch
gebied schoten Duitsche jagers
zonder eigen verliezen 13 vier
motorige bommenwerpers neer.
Zoodoende vernietigden strijd
krachten van de Duitsche lucht
verdediging in de periode van
13 tot 16 Augustus in de Middel -
landsche Zee 35 Britsche en
Amerikaansche vliegtuigen.
Duitsche 'motortoroedobooten
torpedeerden voor de Oostkust
van Sicilië een viiandeliiken
torpedojager. In de Straat van
Messina werden door bewakings
vaartuigen der marine een Brit
sche motortorpedoboot tot zin
ken gebracht en een artillerie
motorboot door kustartillerie
vernietigd. Een voor den aan
voer van Sicilië gebruikte motor
veerboot van de marine schoot
tijdens een aanval overdag 4 vij
andelijke vliegtuigen neer. Door
andere vaartuigen van de marine
werden in het zeegebied ten
Noorden van Sicilië van 8 aan
vallende Britsche tornedovlieg-
tuigen er 4 neergeschoten.
Een formatie Duitsche ge
vechtsvliegtuigen met groote ac
tieradius boorde op 15 Augustus
des avonds in de wateren West-
Noordwesteliik van Lissabon van
een door luchtafweerkruisers en
torpedojagers beschermd vijan
delijk convooi drie transport
schepen met een gezamenlijken
inhoud van 25.000 brt. in den
grond en beschadigde tenminste
2 andere groote schepen door
bomtreffers. Alle vliegtuigen
keerden op hun steunpunt terug.
Aanvallen overdag en 's nachts
van vijandelijke vliegtuigen oo
verscheidene plaatsen in de be
zette gebieden in het Westen,
waaronder ook oo de buitenwij
ken van de stad Pariis. veroor
zaakten aanzienlijke verliezen
onder de bevolking Tijdens he
vige luchtgevechten, alsmede
door de luchtdoelartillerie wer
den volgens de totdusver ont
vangen rapporten 20 viiandeliike
vliegtuigen neergeschoten.
Duitsche gevechtsvliegtuigen
vielen in den afgeloopen nacht
aan de Zuidoostkust van Enge
land en in het gebied van de
monding van de Theems afzon
derlijke doelen met bommen
van zwaar kaliber aan".
Het opperbevel van de weer
macht maakt voorts bekend:
„Sedert vijf weken leveren
Duitsche troepen en onderdee-
len van enkele Italiaansche di
visies on Sicilië tegen een vier-
tot vijfvoudige viiandeliike over
macht een verbitterden strijd.
Door het heldhaftige verzet van
onze troepen, die in zeer moeilijk
terrein en bii tropische hitte bo-
venmenscheliike prestaties heb
ben geleverd, werd de vijand
gedwongen steeds nieuwe forma
ties in den striid te werpen om
zijn zware verliezen aan men
schen en materiaal aan te vul
len. Sedert 14 dagen is de stel
selmatige ontruiming van het
eiland aan den gang. Den op-
dringenden viiand werden bii
den afweer en door krachtige
tegenaanvallen zeer zware ver
liezen toegebracht. Alle pogin
gen van den viiand om door on
ophoudelijke luchtaanvallen on
bet verkeer in de Straat van
Messina of door aanvallen van
vlootstriidkrachten onze troepen
op Sicilië te isoleeren. mislukten.
Viiandeliike landingsstriid-
krachten achter ons front wer
den vernietigd. Ondanks een
zeer groote viiande'iike superio
riteit in de lucht gelukte het de
reusachtige transporten naar Ca-
labrië volgens de plannen uit te
voeren, zoodat op 17 Augustus
16.00 uur alle Duitsche en Ita
liaansche troenen met inbegrip
van hun zware wapens, tanks,
stukken geschut, auto's en het
oorlogstuig via de Straat van
Messina op het vasteland waren
overgebracht.
Als een der laatsten verliet
de generaal der pantsertroepen
Hube. die de gevechten on Sici
lië geleid had. het eiland.
Deze reusachtige militaire en
organisatorische orestatie is mo
gelijk geweest door de dapper
heid der troepen, die te land
elke doorbraak verhinderden,
door den onvermoeiden. held-
haftigen arbeid van de marine,
die slechts met kleine vaartuigen
het verkeer beheerschte en het
met lichte vlootstriidkrachten
in de flanken beschermde, en
door het krachtige scherm, dat
de luchtmacht met jagers en af
weergeschut over de Straat van
Messina spande. Leiding en troe
pen hebben een prestatie gele
verd. die in de oorlogsgeschie
denis evenzeer gememoreerd zal
worden als een zegevierende
aanvalsslag".
Duitsche pers vol lof.
De geweldige militaire en or
ganisatorische prestatie der ont
ruimingsactie van Sicilië naar
Calabrië wordt door de Duitsche
pers uitvoerig geprezen. In vol
ledige orde en met medeneming
van alle wanenen en al het ma
teriaal. zoo schrijft de „Voelk.
Beobachter". heeft de Duitsch-
Italiaansche gevechtsgroep, die
het bruggenhoofd Messina ver
dedigde. het eiland Sicilië ont
ruimd en staat zii thans in on
gebroken gevechtskracht voor
een nieuwe taak gereed. Haar
heldhaftige afweer heeft den ge
allieerden in de felste gevechten
zware verliezen toegebracht. De
ongemerkt, zonder moeiliikhe-
PAKJES
VOOR VRIJWILLIGERS.
Het SS-Ersatzkommando deelt
mede: In het belang van een
goede en snelle verzending van
brieven en. pakjes wordt er nog
maals dringend op gewezen,,
dat de adressen duidelijk lees
baar en met inkt geschreven
moeten worden en met het vol
ledige adres van den afzender.
Brieven en pakjes moeten ge
adresseerd worden als volgt:
An das SS-Ersatzkommando,
Niederlande
Den Haag, Korte Vijverberg 5.
te zenden aan:
rang: j
naam:
Veldpostnumimer of adres
den en verliezen uitgevoerde
stelselmatige ontruiming kan
worden opgeteekend als een suc
ces. dat aan de verdere oorlog
voering in dit gebied ten goede
zal komen. De striid oo Sicilië
heeft bevestigd, dat de Duitsche
soldaat het grootere aantal van
den viiand weet te vereffenen
door ziin hoogere moreel en
ziin militaire kwaliteiten in den
breedsten zin des woords.
VAN HET OOSTELIJKE
FRONT.
De A.N.P.-corresoondent meldt:
Ongeveer tweeduizend Duit
sche bommenwerpers en Stuka's
ondersteunden gisteren de ge
vechten der infanterie en pant-
serstriidkrachten in het gebied
van Bielgorod. Orel en in den
sector van Kirow-Wiasma. Voor
al in het laatstgenoemde deel
van het Oostelijke front wieroen
de bolsjewisten ononderbroken
reserves in den striid, zoodat
hier oo het oogenblik wel het
zwaartepunt der operaties ligt.
Volgens de mededeelinigen,
welke van Duitsche militaire
zii de verstrekt worden, ziin alle
aanvallen der bolsjewisten in dit
gebied onder de zwaarste ver
liezen voor den viiand tot staan
gebracht
In het gebied ten Westen van
Orel hernieuwden de bolsjewis
ten hun agressieve operaties,
waarbij zii. evenals in de andere
sectoren, wederom van zeer veel
zwaar materiaal gebruik maak
ten.
Over hetalgemeen stelt men
te Berlijn vast. dat de Duitsche
legerleiding de sterk toegenomen
mechanisatie der bolsjewistische
oorlogvoering met een gelijk-
waardigen inzet van gemechani
seerd materiaal heeft beant
woord.
AMERIKAANSCHE VLIEG
TUIGEN BOVEN
DUITSCHLAND.
Bij zware luchtgevechten, die
zich gisteren tusschen Duit
sche jadhteskaders en Ameri
kaansche bommenwerpers bo
ven Zuid-West-Duitsch en Zuid-
Duitsch gebied hebben afge
speeld. hebben de Amerikanen
volgens de voorloopi-ge berich
ten van de Duitsche formaties
jachtvliegtuigen en luchtdoelge-
schut, die aan den afweer deel
namen, reeds 56 machines ver
loren.
LUIERMACHTIGING.
Er heeft iets in de krant ge
staan over een luiermachti-
ging en ik heb nimmer ge
weten, dat alles wat aan
luiers vasthing (in figuurlij
ken zin dan) zóó belangrijk
was, dat men er een speciale
machtiging voor noodig had.
Vroeger moest ons op bevel
of door noodzaak worden op
gedragen ons met luiers te be
moeien en eens voor deze
taak staande, herinner ik mij
nog hoe het verwijderen van
een luier geen moeilijkheid
opleverde, nademaal een luier
in verzwaarden toestand ge
makkelijk omlaag glijdt, in
dien men de baby heftig heen
en weer beweegt. Ik begreep
dat, ook zonder de aanwij
zing: vóór het gebruik goed
schudden. Het aanbrengen
van een sohoone luier bracht
mieer moeilijkheden en zoo
zaten toen na eenige vergeef-
sche pogingen lakentjes, de
ken, mitsgaders het gordijn
van het wiegje om mijn hals
gedraaid, terwijl de baby in
het Onttakelde bed rechtop in
een hoekje zat gedrukt.
Wie zal het dus den huis
vaders euvel duiden, dat zij
zich verheugen, omdat er in
deze nieuwe orde een mach
tiging noodig is inzake de
luiers en geen liefhebbende
ega hun nu nog eigenmachtig
kan opdragen zich met de
luiers van hun gemeenschap
pelijke baby te bemoeien.
Of vergis ik mij? En be-
teekent deze luiermaehtiging
niets anders dan een mach
tiging om te luieren?
FLINKE KERELS MELDEN
ZICH NU VOOR DE WAFFEN-
SS EN DE LANDWACHT.
Het SS-Ersatzkiomimando deelt
-mede: iedere gezonde Nederlan
der in den leeftijd van 1745
ja-ar kan zich vrij willig bii de
hieronder vermel-de adressen ver
voegen, teneinde gekeurd te wor-
dier. voor de Waffen-SS of de
Landwacht.
Tijdens de keuringen worden
alle inlichtingen verstrekt met
betrekking tot de verzorging van
familieleden, duur der opleiding,
extra levensmiddelen etc.
Vrijwilligers, die o-m bepaalde
redenen in Nederland moeten
blijven, kunnen dienst nemen bij
d-e Landwacht of bij het SS-
WadhtibataiLlon. in Amersfoort.
Zij, die tot de Germaans dhe-SS
in Nederland toetreden willen,
-kunn-en zich eveneens aanmelden.
Personen tusschen 1830 jaar,
die aanmeldingsplichtig zijn voor
den arbeidsinzet, kunnen zich
eveneens op een der keuringsda-
gen aanmelden en worden gedu
rende hun verbintenis van den
arbeidsinzet vrijgesteld.
19 Aug. 912.00 uur Hengelo,
Café Modern, Spoorstraat 18.
19 Aug. 1518.0-0 uur Z-wolle,
Hotel Gijten-beek.
20 Aug. 912.00 uiur Assen,
Conoerthuis a. d. Vaart.
20 A-ug. 1518.00 u-ur Gronin
gen. Con-certh-uis. Poelestraat.
21 Aug. 912.Ó0 uur Leeuwar
den. Huize Schaaf, Breedstraat.
22 A-ug. 914.00 uur Amster
dam, Dam 4.
23 Aug. 913.00 uiur Utrecht,
N.V.-Huis, Oudegradht 245.
24 Aug. 914.00 uur Amers
foort Pol. Durohgan-gslager, Leus-
derweg.
25 Aug. 914.00 uur Den Haag,
Café Den Hout, Bezuid-enhout
11—13.
Bij onte Vrijwilligers. In rijn s-rijen
tijd heelt een der mannen een haaien
Karellschen stok uitgesneden ter hec-
Innerlng aan den strijd aldaar
SS PKTur-O-H-P
