Castella
Ver in November!
Bed. Buitenland: Mr. H. Geise.LeidenRed. Stad
aa Sport i M. Zonderop. Leiden; Red. Omgeving:
L. Roozcn. Leiden: Red. Letteren en Kuo3tFr.
Schneiders. Leidenverantwoordelijk voor de
•dvertentiènC. de Heldea. Leiden. J
VERDUISTEREN.
Verduisteringstijden van 11 tot
17 Juli van 2.tot 5.30 uur.
MAANSTANDEN.
Dinsd. 13.7; 2.23 onder, 17,21 op.
Woensd. 14.7: 2.54 onder, 18.37 op
Dond. 15.7: 3.35 onder, 19.50 op.
en ver over de 1200 vliegtuigen,
welke de Soviets tot dusver
verloren, eeeft een denkbeeld
van hun ongewoon zware ver
liezen aan materiaal in het ver-
Iood van de gevechten, die thans
een week aan den gang ziin. Bij
deze hooge verliezen aan mate
riaal moeten gevoegd worden de
dienovereenkomstige verliezen
aan menschen. die nog bii geen
benadering te overzien zijn. Het
aantal van 28.000 gevangenen
vormt slechts een voorloopig cij
fer. zoodat op een aanmerkelijke
verhooging van dit ciifer te re
kenen valt. voordat de gevech
ten ziin afgeloonen.
Grootste vernietigingsslag der
kriigshistorie.
De A.N.P.-correspondent te
Berliin meldt nog:
Reeds woedt thans zes dagen
en nachten aan het Oostelijk
front de grootste materiaal- en
vernietigingsslag. welke ooit ter
wereld is uitgevochten. Meer en
meer bliikt uit de berichten,
welke van het fornt binnenko
men. hoe omvangrijk de bolsje
wistische voorbereidingen voor
een offensief tusschen Orel en
Bielgorod ziin geweest en welke
gevaren het Duitsche front hier
bedreigd hebben.
Niet minder dan drie K.M.
diep was benoorden Bielgorod
het bolsiewistische verdedigings
svsteem dat in ziin geheel werd
beschermd door een voorveld.
waarin drie tankgrachten en
uitgestrekte miinenvelden den
Duitschers den weg moesten
versperren.
De vestinggordels zelf beston
den uit dicht opeenliggende
loopgraven, waartusschen de
forten en de tallooze ingegraven
bolsiewistische tanks lagen Hier
achter volgden dan weer de ge
weldige masseeringen van zwa
re. zwaarste en allerzwaarste
artillerie alsook de troepen en
de tankconcentraties. voor de
agressieve en operatieve plan
nen van de bolsiewisten.
De omvang dezer masseerin
gen bliikt onder meer rut een
frontbericht waarin verteld
wordt, dat het vuur van vijf
honderd kanonnen op het ge-
vechtsveld van één enkele Duit
sche divisie gericht was.
Over het verloop van den
striid deelt men van Duitsche
militaire ziide nog mede. dat
de Duitschè troepen in het ge
bied Van Bielgorod ten Oosten
van de Donetz naar het Noorden
oprukken, hoewel de bolsiewis
ten ook hier nog verbitterd te
genstand bieden.
Het regenweer is de laatste
dagen van grooten invloed ge
Bij dagelijksch gébruik is de tube
Castclla Tandpasta, die u van
daag koopt, toereikend tot ver
in November. Slechts2mm. tand
pasta fier keer! Een product
van Dobpelman. gemengd met
Perldon, dat massale hoeveelhe
den kleine schulmbellen verwekt.
utmimenar TANDPASTA
weest op de gevechtshandelin
gen en wel voornameliik op de
activiteit van de luchtvloten der
tegenstanders.
DE DUIKBOOTOORLOG
HERLEEFT.
De A. N. P.-correspondent te
Berlijn meldt:
De groote „zomervacantie"
van de Duitsche onderzeevloot
loopt ten einde. Reeds hebben
de eerste weken van Juli laten
zien, dat de Duitsche duikboot-
vloot langzamerhand haar stel
lingen in de golven van de
oceanen weer begint te betrek
ken. Van welingelichte zijde te
Berlijn deelt men in verband
hiermede zeer positief mede, dat
in de komende maanden met
een sterke opleving der tonnage
oorlog g-erekend kan worden. In
de eerste twee weken van Juli
brachten Duitsche duikbooten
reeds 29 schepen met een geza-
menlijken inhoud van rond
170.000 brt. tot zinken.
DE GEVECHTEN BIJ NIEUW-
GEORGIë.
Naar het Japansche hoofd
kwartier meldt, hebben Japan
sche marinevliegtuigen op 11
Juli vijandelijke afdeelingen aan
gevallen, die op het punt ston
den aan land te gaan aan de
Noord-Westkust van het eiland
Nieuw-Georgië. Het kwam tot
een hevig luchtgevecht, waarbij
de vijand in totaal 24 toestellen
verloor. Bij een gevecht op 9
Juli boven de haven van Ren-
dova werden 5 vliegtuigen door
Japansche jagers neergeschoten.
Bovendien werden 6 vijandelij
ke landingsbooten tot zinken gé
bracht.
Het Japansche hoofdkwartier
meldt voorts: „Het Japansche
garnizoen op Nieuw-Georgië
heeft sedert 5 Juli de vijande
lijke strijdkrachten, die na haar
landing op verschillende punten
van het eiland naar Moenda
trachitten op te rukken, ener
giek teruggeslagen."
Z.H. Paus Pius Xn heeft
Zondag den nieuwen Duitschen
ambassadeur bij den H. Stoel,
baron von Weizsaecker, met zijn
gemalin in particuliere audiëntie
ontvangen.
Drie jonge bergbeklimmers
zijn Zondag in de Alpen bij het
Cómo-meer omgekomen. Aan
het einde van een beklimming
van den Nibbio der Grignetta-
groep stortten de drie 17 en 18-
jarige jonge fascisten in een
diepte van 80 M. Zij waren ter
stond dood.
BINNENLAND
AANMELDING VRIJWILLI
GERS NEDERLANDSCHE
ARBEIDSDIENST.
Opengesteld tot en met
13 October 1943.
Zii. die als vrijwilligers wen-
schen te worden opgenctoen in
de Januari-kampen 1944. kun
nen zich tot en met 13 October
a.s. schrifteliik of in persoon
aanmelden. Vrijwilligers moe
ten zich voor den duur van een
iaar dienstverrichting verbin
den. uitgezonderd zii. die naar
een functie in overheidsdienst
of het biizonder onderwiis wen-
schen te solliciteeren. die zich
voor een half iaar verbinden.
Gegadigden moeten op het mo
ment van in diensttreding min
stens den leeftijd van 17 iaar
hebben bereikt en die van 23
iaar niet hebben overschreden.
Gehuwden, tenzii zii in aanmer
king wenschen te komen voor
een aanstelling in overheids
dienst of bii het biizonder onder
wiis. worden niet aangenomen.
De aanmelding tot vrijwillige
dienstneming bii den Neder-
landschen Arbeidsdienst kan ge
schieden bii het Arbeidsbureau
of bii het gemeentehuis in de
eigen gemeente, of bii de N.A.D.
aanmeldingsbureaux. gevestid
te Almelo. Amsterdam. Apel
doorn. Emmen. Den Haag.. Gro
ningen den Bosch. Maastricht,
Rotterdam of Utrecht.
DE NIEUWE N.A.D.-LICHTING
ONDER DE SCHOP.
10.000 Arbeidsmannen trekken
de kampen binnen.
Er is een bekend gezegde
aldus het A. N. P. dat in
dezen tiid van het iaar de
eene helft van Nederland de
andere examineert, en inder
daad ligt hierin, ondanks alle
overdrijving, een grond van
waarheid. Want het aantal exa
mens. dat in deze dagen wordt
TOEPASSELIJKHEID VAN
WETTELIJKE STRAF-
BEPALINGEN
EEN TOELICHTING OP DE
WIJZIGING IN ONS
STRAFRECHT.
II.
Wij hebben reeds uiteengezet,
welke strekking heeft de nieu
we wijziging in ons strafrecht,
waarbij wordt bepaald, dat,
wanneer een feit niet onder den
tekst maar wel onder de grond
gedachte van een wettelijke
strafbepaling valt, de strafbe
paling toepasselijk is, indien het
feit naar gezónd rechtsgevoel
strafwaardig is.
De wijEging gaat uit van de
gedachte, dat strafbepalin
gen op tweeërlei wijze kun
nen worden toegepast op
strafbare feiten. In de eerste
plaats kunnen zij worden toege
past, indien de feiten rechtstreeks
vallen onder den tekst van de
strafbepalingen. In de tweede
plaats kunnen zij worden toege
past, indien de feiten wel niet
vallen onder den tekst van de
strafbepaling, doch wel onder
haar grondgedachte. In het Ro-
meinsche strafrecht heette dit:
vindicare ad exemplum legis,
d.w.z. straffen naar het voorbeeld
van de wet. Echter moet in het
laatste geval ingevolge het thans
genomen besluit nog een tweede
voorwaarde vervuld zijn: het feit
moet naar gezond rechtsgevoel
strafwaardig zijn. Deze eisch is
bedoeld als een extra-waarborg.
Hij voorkomt, dat de rechtspraak
wordt tot een zuiver logisch ab-
straheeren en niet langer ver
band houdt met de moreele nor
men, waarop ieder recht moet
berusten.
De tekst van het besluit ver
toont overeenstemming met arti
kel 2 van het Duitsche Strafge-
setzbuch. In het Duitsche rijk
hebben zich dezelfde moeilijkhe
den voorgedaan als ten onzent en
werd in 1935 een oplossing voor
deze moeilijkheden tot stand ge
bracht. Van de daar opgedane
ervaring kon worden geprofi
teerd. Er is dan ook niet met een
bloote vertaling van den Duit
schen tekst volstaan.
Voorts is er naar gestreefd, het
nieuwe voorschrift in te voegen
in het bestaande Nederlandsche
recht, ook is met onze nationale
historie op dit gebied rekening
gehouden. Het is n.l. niet zoo,
dat het nieuwe instituut in ons
strafrecht een volkomen novum
beteekent. Integendeel, het eerste
Wetboek van Strafrecht, hetwelk
in ons land tot stand is gebracht,
het Crimineel Wetboek voor het
Koninkrijk Holland van 1809, be
vatte een bepaling van gelijke
strekking. Het bepaalde in arti
kel 12:
„Er bestaat geene misdaad zon
der voorafgegane wet.
De regters zijn verpligt, vol
gens de regelen van uitlegkunde
te beoordeelen, of en in hoe ver
re eenige hun voorgestelde daad,
het zij onder de woorden, het zij
onder den zin der wet behoore".
Gelijk men ziet een opzet, ver
want aan die, welke thans is ge
kozen. De bekende Leidsche
hoogleeraar Kemper zegt van
deze bepaling, dat de wetgever
op deze wijze de spitsvondige uit-
vlugten van listige misdadigers
voorkomt en er tevens voor zorgt
dat het lot eens beschuldigden
niet van de willekeur des regters
afhange, daar er geene misdaad
bestaat zonder voorafgegane
wet".
Dit citaat stelt een ander voor
deel in het licht, hetwelk van het
nieuwe besluit kan worden ver
wacht. De rechter zal een straf
baar feit, hetwelk wellicht niet
geheel onder den tekst van een
bestaande strafbepaling valt, ook
kunnen straffen door een beroep
te doen op de grondgedachte van
die bepaling. Hierdoor zal er min
der aanleiding bestaan voor al te
handige advocaten om te trach
ten door uitvluchten en schoon
klinkende redeneeringen ver
dachten aan den arm der wreken
de gerechtigheid te onttrekken.
Aldus zal de behandeling van
het strafbare feit voor den rech
ter in vele gevallen zich meer op
de werkelijke beteekenis van het
feit zelf concentreeren.
Anderzijds wordt ook het werk
van den wetgever vruchtbaarder
gemaakt.
Overigens behoeft men niet te
veronderstellen, dat het nieuwe
besluit in de toekomst om zoo te
zeggen dagelijks zal worden toe
gepast. De groote meerderheid
van de gepleegde delicten zijn in
welomschreven wetsvoorschrif
ten strafbaar gesteld. Het besluit
is van belang voor de naar ver
houding spaarzame gevallen, wel
ke juist grenzen aan de bestaan
de voorschriften en waarin straf
feloosheid van den overtreder
door niemand kan worden ge-
wens cht.
Het ware ook niet aanbevelens
waard, indien de rechter op
grond van het nieuwe voorschrift
een geheele reeks nieuwe delicten
zou creëeren. Zulks- is zoo min in
het Duitsche rijk als in Dene
marken, waar een gelijk voor
schrift reeds sinds eeuwen be
staat, geschied. De rechter zal
trouwens, naar verwacht mag
worden, ook op dit gebied blijk
geven van een wijze gematigd
heid. Dan echter kan het besluit
onze toekomstige rechtsontwik
keling zeer ten goede komen.
afgelegd. is zeer groot en
uiterst verschillend ziin de ge
bieden. die deze examens be
strijken. Daarnaast bestond
er echter een groote leem
te. want er was een gebied,
waar te weinig aandacht aan
werd geschonken, n.l. de op
voeding in gemeenschapszin, om
den iongen Nederlander er van
te doordringen, dat hii deel uit
maakt van een volksgemeen
schap en dat hii tegenover die
gemeenschap verplichtingen
heeft. De verschillende groenen
van ons volk leven teveel naast
elkaar, de hoofdarbeider heeft
weinig begrip van en daardoor
geen waardeering voor 't werk
van den handarbeider, de stede
ling staat vreemd tegenover den
boer en omgekeerd Deze leem
te werd reeds lang gevoeld en
veel aandacht werd hieraan be
steed. zonder dat men tot een
oplossing kwam. Toch was een
oplossing voor dit probleem te
vinden, zooals in verschillende
andere landen is gebleken, n.l.
door het instellen van een ar
beidsdienst.
Reeds is veel over den N.A.D.
geschreven, doch nog wordt
door velen het belang van de
zen dienst voor ons land niet in
gezien. Nog staan velen vreemd
tegenover deze instelling en
zien met bezorgdheid hun zonen
naar een N.A.D.-kamo vertrek
ken. Ook om deze ongemoti-
veeerde vrees te bestrijden is
een redacteur van het A.N.P. bij
den aanvang van de nieuwe
lichting eenige dagen aanwezig
geweest in een der N.A.D.-kam-
nen. waar arbeidsmannen uit
het «eheele land en uit alle
kringen der bevolking binnen
trokken om hun diensttijd te
vervullen, zooals dezer dagen
hét geval was met ongeveer
10.000 Nederlandsche ionge man
nen. In eenige volgende artikel-
ties beschrijft hii de bevin
dingen. die hii daar opdeed.
Oogsthulp door de school
jeugd. De secr.-generaal van
het dep. van Opv., wetenschap
en Kuituurbescherming heeft
aan de daarvoor in aanmerking
komende instanties een schrij
ven gezonden, waarin hij er de
aandacht op vestigt, dat zich
thans, nog meer dan in voor
gaande jaren, met betrekking
tot het binnenhalen van den
oogst moeilijkheden voordoen.
Derhalve is het waarschijnlijk,
dat ook dit jaar in sommige stre
ken van ons land de hulp van
de scholieren daarbij noodig zal
blijken. Ten einde een nauw
contact tuSschen de onder-
wijs-instanties en den ge
machtigde voor den oogst te
bewerkstelligen, is ten departe-
mente ingesteld het bureau
Jeugdhulp in Oorlogstijd. De
secr.-generaal heeft een drin
gend beroep op de onderwijsin-
stanties gedaan om in deze voor
ons volk zoo belangrijke aange
legenheid de gewenschte mede
werking te verleenen.
De handel in biggen. De
vraag naar biggen is groot ter
wijl de prijzen abnormaal hoog
zijn. Zooals echter uit een offi-
cieele imededeeling in dit blad
blijkt, is het aantal varkens
zoowel als het aantal biggen niet
kleiner <jan het vorige jaar, zoo
dat van een ernstig tekort aan
biggen in verhouding tot ken
vorige jaar geen sprake is. r
doelde officieele publicatie li)
belanghebbenden nader ov
den handel in biggen in, evidaf
als over de regeling voor Ivar
huisslachting.
Waarschuwingsdienst aardsF11*
pelziekte. In het etmaal v(m^
Zaterdagavond 10 tot Zondag
avond 11 Juli is de weersa
steldheid ook in de streek t
Noorden van Alkmaar kriti
geweest voor het optreden v
aardappelziekte.
LETTEREN EN KUNS'^
Boerderij „de Poppenkast" in,
Voorschoten. Het nieuwe po er
penspel voor groote menschel j e
dat Cia v. Boort op de zolder vflaa
de Voorschotensche boerde js
vertoont, verovert de hartfe n
van alle toeschouwers. Het g| m
geven, dat de poppen-kunsten, B
res voor dezen zomer koos, wiet
moeilijk. Dank echter de veefe
zijdigheid van haar talent, is Mij
er in geslaagd een spel uit
werken, luchtig van toon a
diep van inhoud. Uit Zaltbonli
mei geboortig lokte haar h#
boek „Impromtu" van dr. V<je.
Anrooy bijzonder aan. In dien
boek wordt beschreven, hqro
Liszt, op doorreis in Zaltfooni a
mei vertoevend, kennis maak}
met de dochter van den beiaai ge
dier Suzanne Leenhof en haade
liet studeeren in Parijs. Daakp
maakte Suzanne op haar beuige:
kennis met Manet, met wien zRei.
in het huwelijk trad. Deze nu ei} g
tere historische feiten heeft CiL
van Boort aangegrepen, om e,di
een poppenspel van te makeijf
Het geheele spel is self-mad&t
de artiste dramatiseerde zelf d(
houterige stof tot een vlot ei
boeiend verhaal, zij berijmde d«^
uit te spreken tekst een zeef
geestige tekst zij boetseerdj
de poppenkoppen in treffend!
gelijkenis, zij schilderde de dé|
eors, verzorgde de muzikale beL,
geleiding en kleedde de poppei]
aan: zij deed alles alleen en ziL
deed alles voortreffelijk. Eeifjs
dergelijke universaliteit var,„a
kunstzinnigheid en kunstvaart
digheid zal zelden voorkomen:},,
Gedegen studie van het tijdig
perk van Liszt en Manet is aap r(
deze uitvoering voorafgegaan en'm
buitengewoon handig en op liohl w
verteerbare wijs in de huppelen!
de tekst opgenomen. Daarbi.
voegde zich de kostelijke plaat
selijke sfeer, die zij als Zalt-
bommelsche in enkele inter
mezzi wist te treffen (het
prachtverhaal van Kooi en de
uitvragerij van de winkeljuf
frouw). Zoo ontstond een pop
penspel, dat de toeschouwers
charmeert door zijn fijne gees
tigheid en opvrooli.jkt door zijn
gezouten humor. Het spel der
poppen (met groote vaardigheid
bewogen) wordt een spel van
menschen, een spel van groote
menschen, dat door de groote
menschen op de Voorschotensche
zolder hoogelijk wordt gewaar
deerd en waarvan ieder heeft
genoten. L. Roozen.
KERKNIEUWS
H.H. Wijdingen in het Bisdom
Haarlem. Z.H.Exc. de Bis
schop van Haarlem heeft heden
in de Kapel van het Theologicum
te Warmond de Tonsuur toege
diend aan de heeren: L. J. van
der Ark, A. Bakkum, B. J. M.
van Balgooy, P. H. I. Genemans,
P. M. Gómes, A. Th. Groenen
dijk, W. N. M. Grijpink, C. J. v.
Haastert, A. F. J. Hansen, Ph. A.
Harding, A. L. M. Hermus, J.
Th. Hoogervorst, W. J. de Jonge,
H. J. Kaandorp, J. A. Kerstholt,
A. de Korte, C. W. Kroft, L. A.
E. I. M. Lejeune, F. A. Th. M.
Meyer, Th. W. Mulder, J. C. P.
Plantinga, P. J. L. van Reisen, C.
A. Rijk, J. Smit, L. Verbeek, W.
A. de Wildt, W. J. Wortel, C. J.
Wüst, J. B. J. Wüst, Th. P. Wijn-
ker en J. B. M. Zuure, allen stu
denten van het Philosophicum
te Warmond.
M
LITURGIE
WOENSDAG, 14 Juli. Mis v. d.
H. Marcellinus, Belijder: Os
Justi (Zie in het feesteigen v. h.
Bisdom). Gloria. 2e gebed v. d.
II. Bonaventura, Bisschop, Be
lijder en Kerkleeraar; 3e voor
den vrede. Credo. Gewone Pre
fatie. Kleur: Wit.
Kerken Paters Franciscanen:
WOENSDAG. Mis v. d. H. Bo
naventura, Bisschop, Belijder en
Kerkleeraar: In medio. 2e gebed
voor den vrede.
