Red. Buitenland: Mr. H. Geise. Leiden; Red. Stad
«n Sport j M. Zonderop. Leiden; Red. Omgeving:
L. Roozen, Leiden; Red. Letteren es KunstPr.
Sdmeidem Leidenverantwoordelijk voor de
•dvertentlSn: C. de Hddea. Leiden.
Verduisteringstijden van 27 Juni
tot en met 3 Juli van 22.155.15 u
MAANSTANDEN.
Dinsd. 29.6: 3.43 op, 19.onder.
Woensd. 30.6: 4.12 op, 20.03 onder
Donderd. 1.7: 4.49 op, 21 onder.
ring van Riiksmarken bii de N.
B. gedurende de laatste maan
den. Hier kan m.a.w .sprake ziin
van een sterkere thesauriseering
van Riiksmarken. Deze mag
volgens den president mede een
gevolg ziin van geruchten, dat
de gulden zou worden gelijk ge
steld aan de Riiksmark. De door
hem geraadpleegde Duitsche
autoriteiten hebben echter bii
herhaling verzekerd, dat van een
dergelijk bedrog ten nadeele der
Nederlandsche volksgemeen
schap geen sprake kan ziin. „On
ze loontrekkenden ziin door de
oorlogsomstandigheden reeds
buitengewoon zwaar getroffen,
zoo zwaar, dat een loonsver
laging van 25 net., welke de ge
lijkstelling met de Riiksmark
zou beduiden een daad van gro
ve onrechtvaardigheid zou ziin".
Nieuw statuut Neder
landsche Bank.
INGRIJPENDE WIJZIGINGEN.
In het Verordeningenblad, af
levering 19, van 28 Juni is een
verordening van den Rijkscom
missaris opgenomen betreffende
de Nederlandsche Banik. Door
deze verordening treden ingrij
pende wijzigingen in in het sta
tuut van de Bank.
Dq Bank is voortaan recht
streeks ondergeschikt aan den
Rijkscommissaris voor het be
zette Nederlandsche gebied. Zij
is een publiekrechtelijk lichaam
en heeft binnen het kader van
de haar aangewezen taak, ver
ordenende bevoegdheid. De Bank
is, met uitsluiting van alle an
deren, gerechtigd tot het uitge
ven van bankbiljetten. Zij is be
last met het handhaven van het
geld-, betalings- en credietver-
keer in het binnenland en met
het buitenland.
De president van de Nederland
sche Bank en de overige leden
van haar directie leiden en be-
heeren de Bank volgens de door
den Rijkscommissaris voor het
bezetle Nederlandsche gebied te
geven richtlijnen en onder zijn
toezicht.
In de directie beslist de pre
sident.
De president der Bank en de
overige leden der directie moe
ten de Nederlandsche nationali
teit bezitten.
Aanstelling en ontslag van het
personeel der Banik vindt door
den president plaats, rechten en
plichten van het personeel wor
den in een door den president
uit te vaardigen reglement vast
gelegd.
De president der Bank stelt
naast de directie een commissie
van advies in, waarvan hij zelf
het voorzitterschap bekleedt.
dan verzorgt; u nóg uw gebit
met dezelfde tilbe Castella Tand
pasta, vandaag koopt.
nar lrooi- Tinnrlier
Perldon masSa's.kletae»eclhum-
bellen vorm§ >8 3 a
De president kan uit de com
missie van advies voor bepaalde
onderdeelen harer werkzaamr
heden sub-commisies in het le
ven roepen en aan bepaalde le
den van de commissie speciale
opdrachten geven.
De leden der commissie en
sub-commissies genieten geen
bezoldiging.
Het maatschappelijk kapitaal
blijft onveranderd 20 millioen.
Slechts zij, die volgens de bepa
lingen van het deviezenbesluit
1941, als ingezetenen worden
beschouwd, kunnen aandeelhou
ders der Bank zijn. De president
stelt maatregelen vast ten aan
zien van de aandeelen, welker
houders binnen een door de
Bank vast te stellen termijn ten
genoegen van haar niet kunnen
aantoonen, dat zij volgens bepa
lingen van genoemd deviezen-
besluit aandellhouder mogen
zijn.
In den werkkring der Bank
zooals geregeld in artikel 10, zijn
enkele wijzigingen gekomen in
vergelijking met de Bankwet
van 1937, die krachtens deze
verordening buiten werking
wordt gesteld.
Volgens art. 10 van de veror
dening betreffende de werk
zaamheden van de Bank is zij
bevoegd tot den aan- en verkoop
van schatkistpapier ten laste
van het Rijk, tot aan- en ver
koop, tot regeling van de geld
markt, van officieel genoteerde
vaste rente dragende schuldbrie
ven en van schatkistpapier, ten
laste van het Rijk, dat, gere
kend, van den dag van aankoop
af binnen een jaar aflosbaar is.
Deze twee punten houden een
verruiming van de werkzaamhe
den in. Voorts mag op de Bank
tot een door den Rijkscommissa
ris te bepalen omvang deelne
men in verwante ondernemin
gen.
Het is aan de Bank verboden:
wissels te accepteeren; blanco
crediet te verleenen.
De Bank is verplicht bij haar
hoofdbank goud in baren tot den
vasten nriis van 2098 gulden per
kilogram fiin aan te koonen; zij
is bevoegd het door baar aange-
gekochte goud oo kosten van
den verkooner te doen essayee
en en affineeren.
De Bank verkoopt, tegen con
tante betaling uit haar beschik
bare voorraad goud in baren tot
den Driis van 2104 gulden per
kilogram fijn. wanneer naar
haar meening het goud voor eco
nomisch gerechtvaardigde doel
einden zal worden gebruikt.
De Bank is verplicht, alle
bankzaken voor den Staat te
verrichten, voor zoover deze
haar door deze verordening ver
oorloofd ziin: zii mag daarvoor
geen kosten of provisie in reke
ning brengen.
De iBank is. evenals voor
heen. verplicht tot het verlee
nen van een renteloos voorschot
aan de schatkist van ten hoog
ste 15.000.000 gulden.
De bankbilietten. welke zich
in omloop bevinden, en de ver
plichtingen der Bank uit hoofde
van haar werkzaamheden, moe
ten steeds gedekt ziin door: wis
sels en promessen, schatkistna-
oier en schuldbrieven, en vorde
ringen wegens beleening. als
bedoeld in artikel 10: goud en
deviezen. 1
De Bank moet goud- en devie
zenvoorraden tot een zoodanige
hoogte aanhouden als voor de
regeling van het betalingsver
keer met het buitenland en tot
handhaving van de stabiliteit
van het ruilmiddel geboden is.
Onder goud is te verstaan
goud in baren en gouden mun
ten. berekend tegen den priis
van 2098 gulden ner kilogram
fiin. Onder deviezen in den zin
van dit artikel ziin te verstaan
ganbaar buitenlandsch geld. be
halve pasmunt, in het buiten
land betaalbare en in buiten
landsche valuta uitgedrukte wis
sels. chèques en schatkistpanier,
alsmede direct opeischbare vor
deringen. welke bii een als sol
vent bekend staande buitenland-
sche bank in buitenlandsche va
luta betaalbaar ziin.
Belangrijke wijzigingen zijn
in de winstverdeeling aange
bracht. Hierover luidt art. 10
De Bank is bevoegd, alvorens zii
tot vaststelling der netto-winst
overgaat, bijzondere reserves te
vormen.
Van de netto-winst komt 20
nrocent ten goede aan de wet
teiiike reserve, totdat deze het
bedrag van het maatschappelijk
kapitaal heeft bereikt. De wet
telijke reserve mag slechts wor
den gebruikt ter dekking van
waardeverminderingen en tot
bestrijding van andere verliezen:
zii mag hiervoor ook worden
gebruikt in de gevallen, waarin
ter dekking van waardevermin
deringen en tot bestrijding van
andere verliezen vriie reserves
mede aanwezig ziin.
Uit de overblijvende netto
winst ontvangen de aandeelhou
ders een dividend van ten hoog
ste 5 procent: de rest komt aan
de schatkist ten goede.
TOELICHTING OP DE
VERORDENING
In de verordening van den
Rijkscommissaris van 26 Juni
1943 verschijnt de Bankwet, die
de rechtsverhoudingen van de
Nederlandsche circulatiebank
regelt, in een nieuw gewaad.
Naar buiten valt de nieuwe
Bankwet in tegenstelling met
de oude op doordat zij meer
overzichtelijk is en door een
straffere samenvatting van de
afzonderlijke bepalingen, die
ten aanzien van de practische
werkzaamheden van de Bank
grootendeels onveranderd zijn
gebleven.
Met het werkelijke karakter
van de circulatiebank als een
staatsinstelling, die so-uvereine
rechten uitoefent, is daardoor re
kening gehouden, dat de Bank
een publiekrechtelijk lichaam is
geworden en in 't kaderf van de
haar toegewezen taken veror
denende bevoegdheid heeft. Haar
voornaamste taak is de regeling
van het geld- en betalings- en
credietverkeer in het binnen
land en met het buitenland. Het
uitsluitend recht voor de uit
gifte van bankbiljetten is duide
lijker gestipuleerd dan tot dus
verre.
De leiding van de Bank be
rust bij een directie, waarin de
president de beslissing heeft, zij
heeft plaats volgens aanwijzin
gen en onder toezicht van den
Rijkscommissaris. Met het natio
nale karakter van de circulatie
bank is rekening gehouden door
te bepalen, dat slechts Nederlan
ders lid van de directie mogen
In een bij dag ondernomen aanval door een Duitsche U-boot kreeg dit
Britsche vrachtschip een treffer, welke het echter nog niet tot zinken
bracht. Het kanon is nu bemand en granaat na granaat slaat in den
wand van het getorpedeerde schip, waardoor zijn lot bezegeld wordt De
commandant leidt persoonlijk het vuur vanal de brug
PK U-Waffe-DV-R-P m
zijn. De schakel tusschen de lei
ding van de Bank en het be
drijfsleven wordt gevormd door
een raad van advies, die onder
voorzitterschap van den presi
dent staat.
Onveranderd gebleven is de
particuliere kapitaalstructuur
van de Bank. Ook hier wordt
bijzondere nadruk gelegd op het
nationale karakter van de Bank,
aangezien in beginsel slechts
Nederlanders aandeelhouders
mogen zijn.
De werkkring van de Bank is
uitgebreid. Van bijzondere be-
teekenis is, dat I - circulatiebank
in de toekomst rn staat zal zijn
op de geld- en kapitaalmarkt re
gelend en nivelleerend in te grij
pen, terwijl de oude Bankwet
geen recht van open-<markt-poli-
tiek kende, hoewel zulks als be
langrijk middel van een effec
tieve circalutiebankpolitiek
reeds lang ingezien en erkend
is. Ten aanzien van de verhou
ding van de Bank tot het Staats
bestuur is geen verandering in
getreden. De Bank behandelt
zooals tot dusverre de bankza
ken van de staatskas en andere
staatsinstellingen. Het maxi
mum bedrag van het rentelooze
voorschot, dat aan den Stoat
kan worden verstrekt is even
eens onveranderd gebleven.
In de uitbreiding van de be
palingen t.a.v. de dekking van
de bankbiljetten, die reeds in
Maart 1942 door het inschakelen
van deviezen bij de dekking een
verandering had ondergaan, ko
men de veranderde zienswijzen
tot uitdrukking over den zin en
de beteekenis van de biljetten-
dekking. Het beteekent dus niet
het zich afwenden van de reeds
in de *"actijk aangenomen
grondbeginselen, wanneer wis
sels en beleeningen thans ook in
de dekking van de biljettencircu-
latie worden ingeschakeld, m.
a.w., dat het tot dusverre gegol
den hebbende dekkingssysteem
wordt opgeheven. De public V-
ondervindt geen beperkingen, de
Ban*: publiceert ook in de toe
komst een weekstaat.
De winstverdeeling is in ver
gelijking met den toestand, wel
ke tot dusverre gold, essentieel
veranderd. Het aan aandeelhou
ders uit te keeren dividend is
ten gunste van den staat op
maximum 5 procent gebracht.
Met het oog op het grootere aan
deel van den staat in de winst
kon de Bank van de voornaam
ste belastingen bevrijd worden,
zonder dat h;°rdoor een nadeel
voor de sta' I as intreedt.
De Bankwet zal in details nog
door nieuwe statuten worden
aangevuld. Tot de uitvaardiging
van de niauwe statuten zijn de
bepalingen van de oude statuten
van toepassing, voorzoover zij
niet in strijd zijn met de voor
schriften van de Verordening
over de Nederlandsche Bank.
BINNENLAND
GEZOND RECHTSGEVOEL
GESTELD BOVEN DEN
LETTER DER WET.
In het heden verschenen ver
ordeningenblad is opgenomen
een besluit van den secretaris
generaal van het departement
van Justitie betreffende de toe
passelijkheid van wettelijke
strafbepalingen.
Daarin wordt op grond van
par. 1 der verordening No. 23/
1940 en in overeenstemming met
de par. 2 en 3 der verordening
No. 3/1940 van den Rijkscommis
saris voor het bezette Nederland
sche gebied bepaald, dat aan het
eerste lid van artikel 1 van het
wetboek van strafrecht een
tweede Volzin wordt toegevoegd,
luidende:
„Valt een feit niet onder den
tekst doch wel onder de grond-
gedachte van een wettelijke
strafbepaling zoo is de strafbe
paling toepasselijk indien het
feit naar gezond rechtsgevoel
strafwaardig is."
Het besluit treedt heden in
werking.
Provisie inlevering bankbiljet
ten. De voorzitter van de Ver-
eeniging voor den Effectenhan
del heeft bepaald, dat de leden
verplicht zijn aan particulieren,
niet-rekeninghouders, die voor
de inlevering van hun toefoehoo-
rende bankbiljetten van 1000
en 500 niet van de bemiddeling
van het betrokken lid gebruik
hebben gemaakt en vervolgens
per kas beschikken over de door
den belastingdienst aan het be
trokken lid als tegenwaarde van
EEN MINIATUUR-BOT®
FABRIEK IN HUIS.
Twintig verdachten zullen
terecht staan.
De centrale controle dit
heeft onlangs in Deesp een
val van clandestien karnen t
dekt, welke ontdekking eem
de heeft gemaakt aan een
langrijke frauduleuze botei
reiding.
In het huis van een melkslij
werd zooveel gevonden, dat
uitgebreider onderzoek werd
gesteld. Dit bracht bezware
zaken voor de betrokkenen
het licht. Het bleek, dat de nu
slijter melk verkamde, welke
clandestien had verkregen
twee_melkveehouders. Deze L
ben in den loop van een via
maanden met deze leveranl
eenige duizenden liters melk
de geregelde melkvoorzien
onttrokken.
De volledige miniatuunbotet
briek van den melkslij ter
thans opgeruimd. Behalve te;
den boterfabrikant en de me
leveranciers is opgetreden te
een aantal afnemers van de cl
destien bereide producten,
dat zich bij de berechting van
zaak ongeveer 20 verdachten
verantwoorden zullen hebben i
ingeleverde bankbiljetten o\
gemaakte bedragen, voor d
bemiddeling een provisie in
kening te brengen van tenmir
A pet. van de overgemaakte
dragen.
De vervaardiging en de h
del in militaire goederen.
het verordeningenblad is op
nomen een verordening van
Rijkscommissaris voor het
zette Nederlandsche gebi
waarbij het bij wijze van beri
vervaardigen, in voorraad hl
den, ten verkoop aanbieden of
andere wijze in het verki
brengen van uniformen, dee
van uniformen, uitrustingssti
ken van uniformen of distinct
ven van de Duitsche weerma-
van de Waffen-SS of van
Duitsche politie wordt gebone
aan het bezit eener vergunni
van den Rijkscommissaris vi
het bezette Nederlandsche.]
bied (commissaris-generaal vi
de openbare veiligheid).
Het ■beroep kan gedurende
maand worden voortgezet. Woi
het verzoek om verleening
de vergunning binnen
maand ingediend, dan kan
beroep worden voortgezet
over het verzoek is beslist,
verordening treedt heden in w
king.
Tuchtregelingsbesluit gekazi
neerde gemeentepolitie. In
Ned. Staatsgcourant is opgei
men een besluit van den seci
taris-generaal van het depar
ment van Justitie, waarbij de t
palingen van het Tuchtrej
lingsbesluit gekazerneerde
m-eentepolitie" eveneens
toepass :ig worden verkla
voor de r oiite-amb', cnaren be
den den rang van wachtmeest
bij de gesloten eenheden en
politie-ambtenaren beneden u,™
rang bij een opleidingsbatalje
Amsterdamsche universiteit.
Met ingang van 20 Septemb
heeft de burgemeester van An
sterdam op zijn verzoek eerv
ontslag verleend aan prof. dr
D. van der Waals als gewoi
hoogleeraar in de natuurkum
aan de gemeente universite
van Amsterdam.
De burgemeester van
sterdam heeft met ingang van
September op zijn verzoek -
vol ontslag verleend aan dr.
D. Herdersche, als lector in
leer der infectieziekten aan
gemeente universiteitvvan Ar
sterdam.
Beperking personeel Nijvei
beidsscholen. De secr.-gen(
raai van het Departement va
Opvoeding, Wetenschap en KuM
tuurbescherming heeft tot i1
besturen van de van rijkswei1
gesubsidieerde nijverhei-dsscho
len en aan de burgemeester va
gemeenten, welke zoodanig I
scholen in stand houden, eel
schrij ven gericht, waarn hij o.n
zegt: „In verband o.a. met he i
gedwongen vertrek naar het bui
tenland van vele cudere leerlin1
gen van scholen en cursussö
voor voortgezet nijverheidsonde l
wij-s en den te verwachten stel!
geremden toevoer van nieufl1
leerlingen, acht ik het noodi)
dat tijdig wordt nagegaan, 1
hoeverre er aanleiding is om be
vol
di
Ar
ee i
Ir
