r MOMENTJE
-5DAG 9 MAART 1943
okuss Pajiewgracbt 32 - Giro 103003
tc oom Redactie 20015. Admin. 20935
i>5
34STE JAARGANG N°- 10500
DAGBLAD VDOR LEIDEN EN OMSTREKEN
M. van Hamersveld, Directeur,
i. Wilmer, Hoofdredacteur.
ri(LevenssSip
01
E| zien graag stijl in een ge-
Iflf, in een woning, in meu-
kleedin.g. in omgangs-
lifen, in alle uitingen van den
d ;helijken geest op het ter-
i» ran de kunst. Wat is stijl?
H stijl, dat is de "mensch".
>8 jouden we kunnen noemen:
In tdrukking van een bepaal-
Mogische constructie in het
irhten- en gevoelsleven van
li mensch, de uitdrukking
mjepaalde, consequente stre-
>4n. Als men logica en con-
Nfntie mi t, dan is er geen
dan is het stijlloos.
•Jar. als we in alles van het
wat boven de platte ma-
uitgaat. graag stijl willen
dan moet toch boven en
alles het leven zelf,
igen individueele. persoon-
leven'stijl hebben!
ensstyi. Hij is tot op
?'e hoogte wisselend met den
je tijdsomstandigheden. De
ssti.il van den mensch in
tijd. waarin een nieuwe
...d geboren wordt, is van-
iprekend anders dan zijn
^s'tiil in een tijd. waarin
iterlijke leven in sleurgang
Maar in den levensstijl
pflen mensch moet toch een
zijn voor alle tijden, om-
Je mensch van alle tijden
pgimenteele strevingen heb-
die dezelfde zijn, dezelfde
,4*n zijn.
ar hebben veie mensehen
o< evensstijl? Zii hebben wel
lep hun woning, in hun klee-
in hun omgangsvormen,
óók in..hun leven? Is in
I even een "aste 1 ij n, lo-
en consequent doorgetrok-
n«ls in hun hven een Zekere
II e i d in alle v e r s c h e i-
i4Sheid, waardoor het leven
deaohoon kan zijn en de
cio :h, die dat leven beleeft,
m lantrekkelijk.
Ayensstijl „Vergeldt nie-
kwaad met kwaad maar
het kwade door het
(Rom. XII 16-21). Zie-
een voornaam stuk levens-
Ögroor de christenen van alle
„Practisah doorgevoerd"
«io schrijft pater Molenaar
„geeft dit zedelijk
ïhrift een zeer opmerke-
stijl aan het leven. De
jen, die er wezenlijk van
en voortdurend aan vol-
neemt waarlijk een uit-
llringspositie in, niet enkel
e?f niet-christenen, maar ook
geloofsgenooten".
levensstijl van iemand, die
mlijk van harte en voort-
;aéd" niemand kwaad met
eajd vergeldt en er naar streeft
«:wade te overwinnen door
Mfoede door zelf goed te
goed te doen, goed te- le-
- de levensstijl van zulk
netisch is een dier edelste
;en van geestelijken hoog
ik,
oef
T,(W1
ies i'
f al,
ge
Diuifsche divisies vallen)
aan bij Charkol
DUITSCH WEERMACHTS-
BERICHT,
Het Duitsche wcermaehtsbe-
rk'bt van Maandagmiddag luidt:
„Ten ZuiS-Westen van Char-
bof braken onze aarevalsdivisies
het vijandelijk verzat en breid
den zij den aanval uit tot in het
gebied ten Westen der stad. In
den geveohtasector van Orel be-
sto.melen debolsjewistentever
geefs in enkele sectoren steeds
weer opnieuw onze stellingen.
Een legercorps, dat sedert dagen
een zwaren afweerstrijd levert,
behaalden gisteren een groot af-
weersuceas. Van 90 aanvallende
vijandelijke pantserwagens wer
den er 66 in gevechten te land
en 8 vanuit de lucht vernietigd.
In den cen.ralen sector deed
de vijand talrijke aanvallen om
de bewegingen der Duitsche
troepen te belemmeren. Hij werd
overal op bloedigs wij as afge
slagen. In hst kader van de se
dert dagen aan den gang zijnde
stelselmatige verkorting van het
front werd de plaats Sylsjefka,
zonder dat door den vijand druk
werd uitgeoefend, ontruimd.
De afweerslag ten Zuiden van
het Ilmenmeer duurde ook gis
teren met or verminderde hevig
heid voort. Ondanks krachtigen
steun van de artillerie, het in
actie komen van tanks en de in
dichte golven naderende slag
vliegtuigen stortten Re aanval
len der bolsjewisten in het af-
weervuur en als gevolg van
het vernietigende optreden der
luchtmacht met zeer zware ver
liezen ineen. Jachtvliegtuigen en
luchtdoelartillerie schoten bo
ven dezen frontsector 60 bolsje
wistische vliegtuigen neer.
Aan het Noord-Tunesische
front slechts gevechten van
5 Maart. Er werdén 113 vijan
delijke vliegtuigen neergescho
ten en elf op den beganen grond
vernield. Voorts werden vier
duikbooten tot zinken gebracht.
ENGELSCHE VLIEGTUIGEN
BOVEN DUiTSCHLAND.
De Britsche luchtmacht hsef't
in den afgalooben nacht Zuid-
Buitseh gebied aangevallen. De
bevolking leed verliezen. Vooral
in de woonwijken van een stad
ontstond vrij groote brandschade
Volgens de voorloopige berich
ten werden acht der aanvallende
vliegtuigen omlaag geschoten.
Voorts wordt nog gameid, dat
gisteren vroeg in den middag
vijandelijke bommenwerpers on
der bescherming van jagers het
kustgebied van het bezette
Frankrijk binnen ziin gevlogen.
Duitsche jagers en afweergeschut
dreven de formaties uiteen en
dwongen ze naar het Westen weg
te vlieven. Vo'fens tot dusver
ontvangen berichten werden
binden anderhalf uur zes vijan
delijke toestellen, waarbij .zich
viermotorige bommenwerpers
bevonden, neergeschoten.
BE B^S^R^KING^N VAN
MGR. SPEELMAN.
Na het vertrek van den aarts
bisschop van New York. Mgr.
Soellman. uit Vaticaanstad,
zijn er in'het buitenlandsche pers
herhaaldelijk berichten versche
nen. die gegevens bevatten over
den inhoud der besprekingen
van den kerkvorst met den Paus.
In welingelichte Vaticaansche
kringen verklaart men. dat deze
berichten uit de lucht zijn gegre
pen, daar de aartsbisschop tij
dens zijn verblijf in Vaticaan
stad nadrukkelijk geweigerd
heeft de oers te ontvangen, aan
gezien zijn gesprekken met den
Paus niet voor de openbare mee
ning bestemd ziin. Geruchten,
nlaatseliike bateekenis Forma- volgens welke de, Paus tüdens
maatSeiliKe öwCeeKen.b. 7un h«N~rvr»lrmcfrvri maf TVföt» Qr%olT_
ties jachtvliegtuigen behaalden
in talriike luchtgevechten suc
cessen. Duitsche jagers schoten
daarbii 9 Spitföres reer. Bii een
aanval van Duitsche gevechts
vliegtuigen op het havengebied
van Tripolis werden twee sche
pen in brand geworpen.
Snelle Duiftche gevechtsvlieg
tuigen bestookten overdag de
stad Eastbourne aan de Zuid
kust van Fngeland.
In den afgeloopen nacht werd
het gebied van Southampton met
bris°nt- en brandbommen be
stookt.
Aanvallen van de vuppdmnke
luchtmacht op het Duitsche
RiiksgeHed en de bezette gebie
den in het Westen werden over
dag noch des nachts onderno
men. Poven de Noordzee verloor
de vii-nd drie meermotorige
vliegtuigen".
ÏTALÏAANSCH
WEERMACHTSBERICHT.
In zijn weermachtsbericht van
gisteren maakt het Italiaansche
opperbevel bekend:
„In Tunesië heeft de lucht-
- - macht een intensieve bedrjjvig-
weike zulk een aantrekke- j htud ontwikkeld. Onze jagers
schoonheid uitstralen. i schoten tijdens hevige luchtge-
ditmoet zijn de levens-
'an den christen, de k»rak-
icke houding, die Jezus
It van Zijn leerlingen!
,.<5.R. BASTS VAN DE
WERELDREVOLUTIE,
beteekenis voor de wereld
le Octoberrevolutie bestaat
.leen daarin, dat zii het
initiatief van een enkel
vormt om het imperialisti-
ïvsteem ten val te brengen,
t zii den eersten haard van
>cialisme in den oceaan van
ineriaiistische wereld vormt,
ook daarin, dat zii de eer-
tappe van de wereldrevolu-
i een machtige basis voor
erdere ontplooiing hiervan
Vraagstukken van het Le
ninisme" door Stalin., blad-
iiide 152.
vechten twaalf vijandelijke vlieg
tuigen omlaag, waarvan er elf
vernietigd werden door een for
matie van de zestiende groep on
der bevel van kapitein Pagliari
Giovanni van Parma. Negen an
dere toestellen werden vernie
tigd door Duitsche jagers.
Duitsche vliegtuigen hebben
de haven van Tripolis gebom
bardeerd en met bommen van
zwaar kaliber twee koopvaardij
schepen getroffen. In den loop
van den dag is een van onze
vliegtuigen verloren gegaan."
•RESULTATEN YAN JAPAN-
SCHE STRIJDKRACHTEN.
Het Japansche hoofdkwartier
maakt de resultaten bekend, die
door het Japansche leger en de
vloot ziin behaald bii de Salo
monseilanden en Nieuw-Guinea
in den Uid van 16 Februari tot
ziin ba~prekingen met M«r. Spell
man den nadruk zou hebben ge
legd op de bekende uitgespro
ken anti-boJsiewistische houding
van het Vaticaan en een accoord
met de Sovjetregeering, zooals
door de Engelschen en Ameri
kanen steeds weer wordt voor
gesteld. categorisch zou hebben
afgewezen, worde, in bevoegde
kringen van het Vaticaan niet
bevestigd. Men wiist er echter
op, dat in de afwijzende hou
ding van het Vaticaan tegenover
het bolsjewisme uiteraard geen
wijziging gekomen is.
HET IJZEREN KRUIS,
Het IJzeren Kruis, dat op 10
Maart 1813, dus juist 130 jaar ge
leden, ingesteld is, werd oor
spronkelijk uitgereikt in twee
klassen en een 'grootkruis. Na
den slag bij Belle-Alliance, die
den ondergang van Napoleon be
zegelde, kreag veldmaarschalk
BlueCher een bijzonderen vorm
van de orde. de „Bhiecher-ster".
Deze bestond uót een gouden
borstster, waarop het IJzeren
Kruis in gewoon formaat beves
tigd was. Naast Bluecher heeft
alleen nog veldmaarschalk von
Hindenburg deze onderscheiding
ontvangen.
In de oorlogen van 181315,
1870—71 en 1914—18 is het IJze
ren Kruis in totaal meer dan vijf
millioen maal verleend.
Aan het begin van den tegen
woordig en oorlog heeft de Fue
hrer bet IJzeren Kruis opnieuw
ingesteld. Buiten de beide reeds
bestaande klassen en het Groot
kruis werden nog het ridder
kruis opgericht, voorts bet eiken
loof, de zwaarden en de briljan
ten. Voor bet eerst is het IJzeren
Kruis in dezen oorlog een Rijks-
órde geworden, tot dan toe gold
bet, zij bet niet in de praktijk,
als een Pruisische onderscheiding.
©ORLOGSKLEËDING
ZONDER MODE.
De leider van de afdeeling
textiel aan het Duitsche minis
terie van economische zaken,
dr. Bauer, heeft nadere maatre
gelen afgekondigd, welke voor
de textielindustrie en vooral
UW -PLAATS IS NOG VRIJ
Meldt U aan bij de Walfen-SS, bet Legioen of het
Waohtbataljon in Nederland,
voor de mode van belang zijn.
De mode wordt in de huidige
oorlogsomstandigheden volko
men onbelangrijk genoemd. Uit
de productieplannen van de tex
tielindustrie moet alles verdwij
nen. wat niet rechtstreeks met
den totalen oorlogsinzet ver
band houdt. Het begrip „mode"
moet dus voorloopia verdwijnen
en vervangen worden door ..klee
ding in oorlogstijd". De stoffen
en kleeren moeten thars der
halve eenvoudig ziin. In de pers.
etalages enz. mogen voortaan
nog slechts kleedingstukken en
costuums besproken en getoond
worden, die aan deze eischen
voldoen. Lange avondjaponnen
mogen niet meer worden ge
maakt. Duitsche modes-chouwen
mogen noch in het binnen- noch
in het buitenland worden ge
houden.
Krachtens een verordening
van den Duitsohen Rijksminister
van justitie kunnen voorlaag ad
vocaten. die den leeftijd van 65
jaar hebben bereikt, gepensio
neerd worden, wanneer zij niet
meer de geestelijke en lichamelij
ke beweeglijkheid hebben, die
noodig is om hun beroep in nauw
contact met het volk te kunnen
uitoefenen.
De Duitsche Rijksminister
van binnenlandsehe zaken heeft
bepaald, dat vacantie aan de
ambtenaren slechts dan zal wor
den verleend, wanneer naar de
meaning van den chef de betrok
kene behoefte aan vacahtie heeft
en de voor den oorlog belangrijke
werkzaamheden zulks toelaten.
In het gebied van Akyab
zijn jl. Vrijdag, zware luchtge
vechten geleverd. In vijf opeen
volgende golven propearden de
Emgelsehen Akyab en de Japan
sche stellingen aldaar aan te val
len. De vijand had h.ervoor in
totaal 49 vliegtuigen in den strijd
geworpen. Zes Hurricanes wer
den neergeschoten. Van Japan
sche zijde gingen twee vliegtui
gen verloren.
Nadat pas onlangs de uit
barsting van eenige vulkanen, ge
paard gaande met aardschokken,
in talrijke plaatsen in Mexico
ernstige schade veroorzaakt en
zelfs mens chenlev ens geëischt
hebben, wordt thans uit den
staat Oaxaca gemeld, dat de stad
Jabuicbe in den aardbodem weg
zakt. Een aantal huizen is reeds
volkomen verwoest.
POPEYE THE SAILOR.
Sinds het uitbreken van den
oorlog ongeveer in ons gelief
de land, dat wil zeggen bijna
drie jaren nu, schrijf ik hier
dagelijks mijn Momentjes. Zii
zijn wat kleiner geworden
door den drang der omstan
digheden, maar het medeleven
mijner lezers is daardoor niet
verminderd. Want wie klimt
er anders in zijn pen dan in de
oogenblikken der hoogste ont-
roerinig? En zoo schrijft mii nu
mijn vriend de „Saiior", mijn
vriend sinds 1852. toen in de
onbewustheid van mijn nog
ongeboren zijn toeh reeds iels
trilde van deze groote vriend
schap. Hoe zou anders reeds,
nog knaap zijnde, deze „Sai
lor" mij naar ziin winkelraam
hebben gelokt? Ik heb „de
teederste snaren zijns ontvan-
kelijken gemoeds getroffen"
schrijft mij de oude zeerob.
Ai, hoe voel ik in mij nu het
felle verwijt, de snoode daad
van ontrouw. Ik heb het Alk
maar van mijn jeugd, de frls-
sehe wind van het Noorden,
de zilte ruigheid en de vriend
schap van mijn Sailor geru'ld
voor Leiden's wetenschap. Nu
ligt de wetenschap stil en ik
pluk er de droeve vruchten
van. En nu komt hij mij in on
veranderde vriendschap vra
gen waar ik woonde. Mient 9,
trouwe vriend. Maar dat is ai
lang geleden. Waar ik in Lei
den woon, meld ik U nog.
Dat uw vriendschap even
sterk als uw spinazie zij
Houc.t uw gasverbruik
in toom en spaart
eiken dag wat stroom
RtjksmlntJCef van Butcenlandichc Za-
tea Von Rlbbenecop had dezer dagen
Mi* oacmoeWng mee den Ouce (n Italië
Zaterdag heett de General-leutnant
dee Ordriungspollzel, Langenau, een
bezoek gebracht aan een atdeellng
«an de Technische Noodhulp te
Amsterdam, waar hij de manschappen
Inspecteerde en zich op aangename
wijze met hen onderhield
Scapt-Borrtus-faK u
BINNENLAND
Versobering vleeschgebruik in
hotels, restaurants, enz. Wan
neer in hotels, restaurants, enz.
gerechten worden verstrekt,
waarin vleesch of vleeschwaren
zijn verwerkt, mogen, zooals ge
meld, daarvoor niet meer bon
nen worden gevraagd dan ter
waarde van ten hoogste een half
rantsoen vleesch en slechts één
bon „1/50 rantsoen boter". Voor
andere gerechten worden de nor
male rantsoenbonnen boter ge
handhaafd. Voor gekookte visch.
bijvoorbeeld mag dus 2'50 rant
soen bo'er en voor gebakken
3/50 rantsoen boter worden ge
vraagd.
