S)e Ceidóch^Sou^ci^it
&ENSDAG 3 MAART 1943
MOMENTJE'
34STK JAARGANG Nw 10495
janx: Papengracht 32 - Giro 193003
lefoon; Redactie 20015. Admin. 20935
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN'
M. van Hamersveld, Directe®?.
Th Wilmer» Hoofdredacteur.
tloedige verliezen
tir Sovjets bij Isjoem
DUITSCH
'4 (fEERMACHTSBKRÏCHT,
5 Het Duitsche weermachtsbe-
'iit van gisternamiddag
<Lt:
sf[n het Zuidelijke deel van
J Oostelijke front stond de dag
gisteren in het teeken van
Sm tegenaanvallen, Vermete-
(lanvaisoj>3raties van, de Duit-
t, troepen aan den beneden-
ij i van de Koeban sloegen vij-
|j, elijlce strijdkrachten uiteen
dverij delder. aanvalsvoorberei-
>t!en- Ondanks de slechte
sf rs- en terreingesteldheid wer-
u in ha*. gebied van Isjosm
,r ieuw talrijke plaatsen ver-
urd. Enkele verstrooide vijan-
jke groepen werden vernie-
Het aantal gevangenen en
I buit nemen nog voortdurend
10 Op het slagveld werd onder
talrijke dooden de bevelvoe-
üe generaal van het 25ste
is;i-\vistische pantsercorps, ge-
jal-majoor Pawloff gevon-
l[ i het geveohtsgebied ten
iten van Charkof tot ten
J rden van Orel en in den sec-
f ten Zuiden van het Ilmen-
tr mislukten ook gisteren
-rdag aanvallen en doorbraak
ingen van den vijand met
ir.-, bloedige verliezen. Het
a ggehoofd van Demjansk ten
1 d-Oosten van het Xlmenmeer,
1 irop de bolsjewisten veertien
üfenden rang met ontzettende
si liezen aan menschen en ma
riaal tevergeefs hebben storm-
jopen, werd door de Duitsche
pjipen volgens de plannen ont-
'ind. Het sedert lang vóórhe
lle achteruitschuiven van de
tsclve linies geschiedde stap
r stap, nadat al het oorlogs-
ul en alle vapens bijtijds wa
al weggevoerd. De ontruiming
voltrok zich zonder dat hier-
hinder van den vijand werd
iijevonden
■Uin het Noord-Tunesjsche front
ij aalden ch. Duitsch-Italiaan-
e aanvalstroepen, doeltref-
i gesteund door de lucht-
iit, gisteren nieuwe vorde-
f!en. De luchtmacht, viel spoor-
(doslen in het vijandelijke
herland, laadinstallaties en
plaatsen vcor schepen in Bone
goede uitwerking aan. Duit-
ae jagers en luchtdoelartillerie
e de luchtmacht schoten in het
pdellandsche Zeegebied 11
r( indelijke vliegtuigen neer.
ritsche vliegtuigen drongen
len afgeloopen nacht tot Ber
door en wierpen brand- en
lantbomme op de Duitsche
t fdstad en op plaatsen in de
(i jevir.g. Br ontstond schade
fevolg van de brand- en bri-
5 tbommen in woonwijken en
openbare gebouwen. De be-
fiking leed verliezen. Enkele
indelijkt 'vliegtuigen vielen.
st-Duitseh gebied aan en
rpsn enkele bommen. Door
is htjagers, luchtdoelartillerie
4 "de 'luchtmacht, artillerie van
j marine en p^trouillevaartui-
i werden 19 voor hei meeren-
11 viermotorige vijandelijke
Egtuigen ncvrgeschoten.
pi het zeegebied ten Westen
|t Noorwegen werd een Brit-
Ie torpedojagers door bommen
chadigd,"
Het Oostelijke front.
De A.N.P.-correspondent te
[lijn meldt.* Met uitzondering
k het gebied ten 'Noorden en
Zuiden van Orel waar de
(sjevvisten hun hevige aanval-
voortzstten, is de offensieve
icht der Sovjet-Russische
idkrachte: overal aan het
nt merkbaar verminderd, zoo
'klaart met. te Berlijn. In des-
idige militaire kringen meent
a thans te kunnen verklaren,
niet de herhaaldelijk optre-
ide dooi, dv- het terrein voor
hserwaget.s moeilijk begaan-
ir raa%kt, do voornaamste oor-
ik hiervan is, doch veeleer het
Reput raken der bolsjewisti-
e reserves. Terwijl in het
orden de Sovjet-Russisch©
DE LUCHTAANVAL
OP BERLIJN,
Bit den luchtaanval der En-
gelschen op de Duitsche hoofd
stad in den nacht van Maandag
op Dinsdag j.l. ziin volgens de
voonoopiae berichten 191 men
schen om het leven gekomen en
268 gewond. Wat de r.iaterieaie
schade betreft, zoo werden o.a.
drie ziekenhuizen bif den aanval
getroffen. Zij werden ten det-ie
zwaar beschadigd en moesten
ontruimd worden. De kerk van
Sint Hedwia en vier andere ker
ken leden zware schade en
brandden ten deele volkomen
uit. In de afzonderlijke wijken
vaii de Duitsche hoofdstad werd
aar zienlijke schade berokkend
aan woonhuizen. Twee tehuizen
voor ouden van dagen vielen
volkomen aan den aanval ten
offer. De bevolking van de
Duitsche hoofdstad legde bij den
civiel en afweer van den Brit-
schen terreuraanval een voor
beeldige houding aan den dag.
Het aantal neergeschoten vijan
delijke vliegtuigen bedraagt vol
gens de voorloopige berichten 2j.<
De verwoesting van de
St. Hewigs-kaihetiraal.
Berlijn heeft met het verlies
van de oude eerbiedwaardige
Hëdwigs-kathedraa! een van zijn
mooiste herken verl.ren. Het
verlies van deze kathedraal
heeft vooral verbittering onder
de bevolking gewekt omdat het
hier de voornaamste kerk der
katholieken in Berlijn betreft.
De cirkelvormig gebouwde
kerk uit den tijd van Frederik
den Oroote is tot op de buiten
muren afgebrand. Var. de kost
bare reliquiën, die door de katho
lieke bevolking bijzonder vereerd
werden, kon niets gered worden.
De Berlijnsche bevolking is er
var overtuigd, dat dt aanval op
deze kerk :het voorbedachte ra
de is uitgevoerd, daar kerken
volgens dtotdusver opgedane
ervarinPen tot de meert gelief
koosde doelen behooren voor
bombardementen der Brltsche
luchtmacht
De luchtoorlog tegen de
burgerbevolking.
De Berliinsche pers haalt als
voorbeeld voor de denkwijze
van de tegenstanders van
Duitschland een artikel aan van
den Joodschen journalist Sulz
berger in de ..New York Times"
wsarin een onbarmhartigen
luchtoorlog tegen de burgerbe
volking wordt verlangd.
De ..Deutsche A'lgemeine Zer-
tung" schrijft dienaangaande:
Wij hooren niet alleen deze
woorden der oorlogsmisdadigers,
doch wii kennen ook hun wan
daden uit de praktijk van bom-
mennachten. zooals. na andere
Duitsche steden, ook Berlijn
weer heeft meegemaakt. Het
Duitsche volk. in het vaderland,
dat juist tegenover dergelijke
gebeurtenissen ziin inwendige
discipline en ziin standvastige
houding bewaart en de Duitsche
soldaten, die ginds aan de fron
ten in voortdurenden strijd ge
wikkeld zijn. zul'en zich goed
in het geheugen honden, wie de
lieden ziin. die op de mee^t ge-
wetenlooze wiize reeds vóór den
oorlog de hongerb'okkade teeen
onze vrouwen en kinderen ver
kondigden en thans den on ge
breid°i den luchtoorlog p^ooagee-
ren. Hun haat maakt den wil
van het Duitsche vojk ai b;m
vernietigingsplannen onmogelijk
te maken en henzelf voor hun
misdaden ter verantwoording te
roepen nog fanatieker.
Mioes in Noordelijke richting tot
Worosjilowgrad, vandaar tot en
kele kilometers bewesten Char-
kow en Koerak, vervolgens naar
Orel, Rz'.w om vandaar af te
buigen naar het Ilmenrneer. van
waar het in 'Noordelijke richting
naar het Ladogameer verloopt-,
ITALIAANSCH WEERMACHTS-
BERICHT.
Het Italiaansche weermachts-
bericht van gisternamiddag luidt:
„Geslaagde plaatselijke acties
aan het front van Tunesië. De
vijandelijke luchtmacht verloor
dertien toestellen, n.I. 8 in lucht
gevechten en 5 door het afweer
geschut. Italiaansche formaties
vliegtuigen herhaalden haar
stoutmoedige aanvallen op het
vijandelijke konvooi, dat reeds
op 28 Februari werd beproefd.
Een schip werd tot zinken ge
bracht en twee andere schepen
werden ernstig beschadigd.
Er werden luchtaanvallen on
dernomen op Palermo, Napels
en verscheidene plaatsen in de
provincies Catanzaro en Gosenza.
Onder de burgerbevolking val
len 10 dooden en 113 gewonden
te betreuren te Napels, 10 doo
den en 96 gewonden te Palermo,
5 dooden en 10 gewonden te Ca-
tanzaro-Marina, 1 doode en elf
gewonden te Amantea (Cosen-
za). Te Napels werden drie vijan
delijke machines door onze ja
gers en twee door het afweerge
schut neergehaald. Twee andere
toestellen kwamen terecht in de
omgeving van Palermo, waarvan
één werd neergehaald door onze
jagers en het andere door het af
weergeschut. Zes van onze vlieg
tuigen zijn niet op hun basis te
ruggekeerd",
De Amerikaansche minister
van marine. Knox, heeft ver
klaard: ..Vóór het einde van den
oorlog zullen wii de Japmsche
vloot geheel vernietigen. AN zii
vernietigd zal ziin. zullen wii er
voor zorgen, dat Jaoan nooit
weer een vloot krijgt: Janan
heeft bewezen, dat het niet
waardig is een vloot te bezit
ten".
- Volgens den Britscben be
richtendienst luidde het gisteren,
den 20sten dag der hongersta
king van Gandhi uit"e""ven
communiqué als volst: ..In Gan
dhi's toestand is s^en verande
ring g°komen. Hit is voed gehu
meurd". Hedenochtend zou Gan
dhi's vastentu'd eindigen.
Ter gelegenheid van den
heHengedenkda" 1943 geven de
Duitsche posteriien een aant'l
biizondere postzegels "it met af-
bee'dirgen van de drie onder-
deelen der weermacht. le»er.
marine en luchtmacht. ZÜ zullen
met ingan» van 14 Maart in om-
loon worden gebracht, en met
toeslag worden verkocht.
Dyixendgn flimke Nederlanders strijden reeds
5« liet Oosters!
Meldt U aan bij de WaHen-SS( het Legioen of het
Wachtbataijon in Nederland.
BINNENLAND
BEPERKING TEN AANZIEN
VAN HET VERANDEREN
VAN BETREKKING.
Aanmeldingsplicht en ook be
perking van aanstellingen.
Het Verordeningenblad bevat
per 1 Maart ingaande een ver
ordening van den Rijkscommis
saris betreffende de beperking
ten aanzien van het veranderen
van betrekking.
Werkgevers en werknemers
met inbegrip van leerlingen en
volontairs met of zonder toelage
mogen eerst dan de dienstbe
trekking opzeggen, indien het
gewestelijk arbeidsbureau heeft
toegestemd in de ontbinding van
de dienstbetrekking. De toe
stemming is ook vereischt inge
val zonder inachtneming van
een opzeggingstermijn wordt op
gezegd. Een opzegging zor.der
voorafgaande toestemming is on
geldig. In biizondere uitzonde
ringsgevallen kan het arbeids
bureau achteraf in een opzeg
ging toestemmen. Door de toe
zegging van het arbeidsbureau
wordt niet beslist of de opzeg
ging rechtens iuist geschiedde.
Hij. die voor de ontbinding
van ziin dienstbetrekkir g geen
toestemming noodig heeft, dient
zich na het verlaten van de be
trekking. welke hii totdusver
bekleedde, bii het voor ziin laat
ste woonplaats of gewone ver
blijfplaats bevoegde arbeidsbu
reau aan te melden.
De werkgevers ziin verplicht
de werknemers, die voor de ver
vulling van de taak van het be
drijf kunnen worden gemist, on
der opgave van hun persoonlij
ke gegevens en adres, onverwijld
schriftelijk bii het arbeidsbu
reau aan te melden.
Particuliere werkgevers mo
gen werknemers met inbegrip
van leerlingen en volontairs met
of zonder toelage slechts aan
stellen met toestemming van het
arbeidsbureau. Dit geldt even
eens voor de privaatrechtelijke
lichamen, waarin de staat een
provincie, een gemeente of een
ander publiekrechtelijk lichaam
deelneemt.
Is een dienstbetrekking, waar
van voor de Qozegving volgens
deze verordening de toestem-
mirg van het arbeidsbureau is
vereischt. reeds vóór het in wer
king treden van deze verorde
ning opgezegd, dan is de rechts
geldigheid van deze opzegging
afhankelijk van de toestemming
van het arbeidsbureau, indien
de opzegging pas na het in wer
king treden van deze verorde-
BON 05.
Boterbon 05 is zoek en dat
is niets meer of minder dan
een nationale ramp. Ik heb
niks met de bonnen te ma
ken. dus ik ben er onschuldig
aan. Ik krijg alleen maar
geen boter op mijn brood als
bon 05 zoek bliift.
Hoe kan dat nou? zeg
gen wii allemaal tegelijk en
niemand weet het. Maar met
dat al is de boterbon weg en
wii vinden het als bij af
spraak het beste het distribu
tiebureau daarvoor te laten
opdraaien.
Dat lükt toch nergens
op --zegt mijn ega. Eerst
bon 05 overslaan en dan na
bon 08 weer aanwijzen. Dat
is wanordelijk en slordig.
Natuurlijk, zeg ik. ie eet
de soep niet ra de pudding.
- Weet u wat ik denk?
zegt Johan. Dat ze dat expres
gedaan hebhen om boter uit
te snaren. O. die lieden ziin
zoo listig.
Johan zeg ik. Je gaat
te ver. Hoogstens wil men
ons met die oogenschiinliiRe
ordeloosheid orde leeren.
Hadden wii bon 05 maar moe
ten bewaren. En nu zwiig!
Hier is ie boterham met iam.
HURCIIILL's MEENING.
Churchill zeide op 30 Maart 1
1940:
„De Sovjet-regeerint. heeft met
haar overval op de heldhaftige
Finnen aan de geheele wereld de
verwoestingen getoond, die het
communisme aanricht op de sub
stantie van iedere natie, die een
slachtoffer is van deze doodeliike
geestelijke en moreele ziekte."
ning van kracht zou worden. Hii,
die in striidt handelt met deze
verordening of met hare uitvoe
ringsbepalingen. dan wel tracht
deze te ontduiken, wordt gestraft
met gevangenisstraf van ten
hoogste zes maanden en met
geldboete tot een onbeperkt be
drag of met een dezer straffen,
in ernstige gevallen met gevan
genisstraf van ten hoogste een
jaar. De vervolging wordt
slechts ingesteld op verzoek van
den leider van het bevoegde ar
beidsbureau. Uitlokkers. mede
plegers en medeplichtigen wor
den als daders gestraft. De hier
bij strafbaar gestelde handelin
gen ziin misdrijven.
Wie niet zijn stroom niet
zuinig is, zit weldra in de
duisternis.
aanvallen verdauwd zijn is. naar
men. te Berlijijn verklaart, het
initiatief in het Zuiden meer in
Duitsche handen overgegaan,
hetgeen tot uiting komt in de te
genaanvallen, die de Duitsche
troepen ondernemen.
Het front verloopt thans, naar
militaire krir.gen in d» Duitsche
hoofdsU d verklaren, als volgt:
vaa Tar&nrog langs de rivier «te
VOORKOMT VERKWISTING
'VAN KLECTRÏCITEIT.
Iedereen zal moeten toegeven,
dat het verkwisting is om het
electrische licht overdag te la
ten branden. Het is ook verkwis
ting. wanneer lampen worden
gebruikt op plaatsen, waar weinig
of in het geheel niet wordt ge
werkt, of waar lampen van ge
ringere lichtsterkte voldoende
zouden zijn.
Dit wills is het voldoende ge
bruik te maken van een bureau
lamp, een schemerlamp, een
hoeklampje of anderzins, Elk lid
van het gezin dient er steeds op
bedacht te zijn het verbruik van
energie tot het hoogst noodzake
lijke te beperken. Het is ieders
eigen belang, want wie zijn rant
soen overschrijdt, krijgt boete of
wordt vaa den toevoer afgesne
den.
Voor cEe Nederlandsch-Duicsche Kulcuurgeoieenscbap tiield prol. ar. Mugo
A. Bernatiik tri Pulchrl Studio te Deo Haag een lezing over onbekend
Aehter-lndlê. Onder de toehoorder» bevon len zich de RdkscommlsjarH,
Rqktmlniaecc de Seyss-laguace- m mevrouw Seyjs- Inquart
GNP-Melfs^mt m
