4ANDAG 15 FEBRUARI 1943
34STE JAARGANG N°- 10481
'MOMENTJE
Heaux: Papengracht 32 - Giro 103003
°lefoon: Redactie 20015. Admin. 20935
u Naar een gebonden
e economie
e;
4et is de winst-economie, zoo-
jawij die verleden week in het
jut omschreven, welke Hein-
31 Pesch S.J. voor den geest
ftd, toen hij neerschreef, dat
oiitalisme en katholicisme te-
>71ovef elkaar staan als water
-vuur.
leze winst-economie is de
nomie, die moet verdwijnen,
1 plaats te maken voor een
yiamie, welke tot doel heeft
^redelijke en zedelijke belan-
'^1 van het volk; waarbij winst
i is middei, maar geen doel,
lil laatste doeL
«s dat mogelijk?
Wij behooren volstrekt niet tot
nfenen, die meenen, „dat het
nt binnen menschenmacht ligt,
■u heerschende productiestelsel
ulettelijk door een beter te ver-
iftger." (Hui: inga „Neder-
rpl's geestesmerk" bl. 10). Naar
(r;e gvertuiging, is een opzette-
0; geleide of gebonden econo-
(0> heel goed mogelijk, óók bui-
,3 den oorlogstijd, die er toe
,rjngt. En daarop komt de ge-
gpschte vervanging van het
jduc.iestelsel ten slotte neer,
st de economie niet langer zich
3(reegt in bandelooze vrijheid,
1 winstbejag als laatste doel,
%r wordt geleid naar de be
ëdiging van de behoeften van
volk en wordt gebonden door
redelijke en zedelijke belan
dt van het volk.
"lanc.elcoze vrijheid, erkend
[[aanvaard als stelsel, dat is
verkeerde, dat p r i n c i-
e 1 móet worden bestre-
1. Dat is het verkeerde op
a» velerlei terrein, o.m. in die
tjnomie, waarin alle productie
ahai.del goed is, als er maar
nnst mee wordt behaald.
1-
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
C. M. van Bamersveid, Directeur,
Th. YVilmer, Hoofdredacteur.
MUSSERT OVER DE GEBEURTENISSEN DER
LAATSTE WEKEN
Belangrijke rede in volksvergadering op den Dam
te Amsterdam
0' AFLEVERING VAN
-IRGARINE OP BOTERBON 07
ilan Dinsdag 16 tot en met Za-
r,dag 27 Februari 1943, zal op
j bonnen „Boter 07", welke van
„tot en met 30 Januari j.l. bij
h detaillist in margarine zijn
jeleverd, per bon 125 gram
|-,rgarine worden afgeleverd.
"tLEVERING VAN RUND VET
'r OP BOTERBON 07.
iVell icht ten overvloede wordt
pde aandacht op gevestigd, dat
ars Dinsdag 16 tot en met Za-
:dag '27 Februari 1943 op bon
•'oter 07" aan hen, die dezen
!tn bij den slager hebben inge-
^erd, per bon 100 gram rund-
'1 zal worden afgeleverd.
1RST NADENKEN
1 DAN INSCHAKELEN!
Zoo bespaart U op uw
o electriciteitsverbruik!
iedere huisvrouw weet, dat er
•%daag aan den dag zooveel
4gelijk kolen als uitgangsstof
-or vele andere onontbeerlijke
opducten bespaard moeten wor-
on. Wie stroom bespaart, be-
f.aart ook kolen! Wanneer in
3ïere huishouding slechts één
ijkele gloeilamp van 25 Watt
j'p kwartier lang uitgeschakeld
Jft, in plaats van nutteloos te
jbnden (alleen omdat men het
bchakeien ervan vergat),
.prden hierdoor vele duizenden
'lowatturen bespaard, welke
[or andere, gewichtiger doel-
Ipden kunnen worden gebruikt,
■ta het grootste gewicht is al-
,d: eerst nadenken, dan inscha
len! Deze vermaning geldt
ipt alleen voor de vrouw des
.fizes, neen. het geheele gezin
.bet haar behartigen: in ieders
,Ren belang, want wie zijn
iintsoen overschrijdt, krijgt
lete of wordt van den toevoer i
Besloten.
Amsterdam heeft Zaterdag zijn
groote «betooging tegen het bol
sjewisme gehad. Op den Dam is
een volksvergadering gehouden,
die door duizenden belangstel
lenden is bijgewoond en hier
heeft de Leider in felle bewoor
dingen zich gekeerd tegen het
bolsjewistische gevaar, dat mede
door de Nederlandsche volkseen
heid bezworen moet worden.
Reeds lang voor het aanvangs-
uur verzamelden zich de men-
schen op het midden-Damterrein,
waar aan hooge masten het oran-
je-blanje-bleu en de zwart-roode
vlaggen van de beweging wap
perden.. Tegen het paleis waren
lange zwart-roode en oranje-
blanje-bleu banen aangebracht,
terwijl groote spandoeken de leu
zen verkondigden: „Tegen Mus-
i sert is v o o r IVIoskou", en „Een
heid tegen bolsjewisme". Tegen
witten achtergrond stond voor
het paleis een spreekgestoelte op
gesteld. Terzijde van dit spreek
gestoelte hadden strijders van
het vrijwilligers-legioen Neder
land, de Germaansche SS en le
den van de N.S.K.K., die uit Sta
lingrad waren teruggekeerd,
plaats genomen.
Een aantal Nederlandsche en
Duitsche autoriteiten en hooge
functionarissen van de beweging
bevond zich eveneens voor het
paleis.
Van half drie af marcheerden
regelmatig troepen van de W.A.
en van den Jeugdstorm op naar
den Dam en tegen drie uur was
het grootste gedeelte Van het
Damplein geheel gevuld met W.
A.-mannen in hurt zwarte uni
formen en Stormers en Storm-
sters in hun blauwe hemden en
met de oranje-zwarte mutsen.
Het was een vroolijk en kleurig
gezicht en de wapperende vlag
gen van den Jeugdstorm verhoog
den nog den feestelijken aanblik.
De Amsterdamsche politie had
voor een goede afzetting gezorgd
en burgemeester E. J. Voute, als
hoofd van de politie, zorgde per
soonlijk voor de ordemaatregelen.
Nadat de heer Jan de Haas
een kort begroetingswoord had
gesproken en de aanwezigen
„Waar de blanke top der duinen"
hadden gezongen, arriveerde de
Leider op den Dam. Een storm
achtig gejuich steeg uit de me
nigte op. De handen werden ten
groet geheven en geestdriftig
klonk "het houzee-geroep. Een
meeuwke en een meeuw traden
naar voren en boden den Leider
een foto in lijst van den Jeugd
storm aan. Na een korte begroe
ting van enkele functionarissen
betrad de Leider direct het po
dium en hield zijn rede e ver „Ne
derlandsche volkseenheid tegen
bolsjewisme".
REDE VAN DEN LEIDER.
Mussert stelde in het eerste
deel van zijn rede vast, dat er lie
den zijn, die de schuld van den
oorlogstoestand, van de mobili
satie van alle werkkrachten, het
arbeiden in Duitschland, de
schaarschte, de dreiging van inva
sie, de evgeuatie en de huisuit
zettingen, willen werpen op de
Duitschers en de N.S.B. en die
verwachten, dat Engeland zal ko
men om ze weg te vagen en het
gezellige leven te herstellen. Te
genover zooveel domheid, welke
slechts verachting verdient, stel
de de Leider de waarheid: de
strijd op leven en dood van
gansch Europa tegen het bolsje
wisme. Een overwinning van Sta-
lin beteekent, dat het bolsjewis
me heerscht van de Japansche
zee tot in het hart van Europa,
en na enkele weken, maanden of
jaren, ook in de weststrook:
Spanje, Frankrijk en de Neder
landen. Wat dit beteekent werd
in 1936 geschreven in de Maas
bode: „Het communisme is steeds
zonder voorbehoud absoluut ver
werpelijk. Het communisme is
geen menschelijk, maar een dui-
velsch stelsel, is een God-hatend
stelsel, zich richtend welbewust
rechtstreeks tegen God. Wie het
communisme in levend beeld
voor zich ziet, ziet de hel losge
broken".
Niemand kent den omvang van
de Sovjetmacht, die in 25 jaren
La opgebouwd. De voorloopige
mislukking van het communisme
tusschen 1919 en 1933 is te dan
ken aan Mussolini en Hitier. Se
dert 1931 voerde de N.S.B. een
consequente strijd tegen het
communisme, dat in zijn beteeke-
nis vaak werd onderschat. Behal
ve de C.P.N. waren er echter niet
minder dan vier organen, een
jeugdbond, een vrouwenbond en
ook negentien mantelorganisa
ties. De bestrijding van de zijde
der regeerders was slechts schijn
baar. Om hun ambten en waar
digheden, hun geld en hun effec
ten te beschermen tegen waarlijk
socialisme, bestreden zij de N.S.B.
In de oorlogsdagen gingen zij er
van door en lieten het volk strij
dend achter. Na de oorlogsdagen
hitsten zij uit hun veilige schuil
hoeken het volk op tot sabotage
en tot sluipmoord. Dat is drie
maal verraad aan ons eigen volk.
Sluipmoord.
Wat in de laatste dagen ge
schiedde, aldus de Leider, was
sluipmoord. In Haarlem, op een
Duitschen feldwebel, waarvoor
tien gijzelaars zijn geëxecuteerd.
Verder sluipn oord op luitenant-
generaal Seyffardt, op mevrouw
Reydon, op een W.A.-man in
Haarlem en poging tot moord
op procureur-generaal Feitsma
en op den secretaris-generaal
Reydon. De daders zijn nog on
bekend. Als zij niet uit Londen
gezonden zijn, zijn ze toch door
Londen er toe aangezet, door den
oranje-zender, de Nederlandsch
sprekende joden en hun hand
langer Gerbrandy. Is dit Neder
landsch? Wij verafschuwen sluip
moord. Het is het bolsjewistische
beest, dat hier losgebroken is,
eerst N.S.B.-ers vermoorden, dan
anderen. Mussert herinnerde
hier aan den roofmoord te Rot
terdam op een dame en haar
dochter. Stalin maakt vorderin
gen op 3900 K.M. afstand, en als
gevolg daarvan beginnen hier
de moorden. Zij, die nu juichen,
zojiden een maand r.a den in
tocht der bolsjewieken dood zijn
of in Siberië omkomen.
Gijzelaars,
Er zal gevraagd worden, zoo
ging Mussert voort, waarom er
na deze moorden geen vijftig
of honderd gijzelaars zijn dood
geschoten. Dat is niet geschied,
omdat generaal Seyffardt, in zijn
laatste levensuren, en*ik daarna
voor hen zijn ingesprongen. Wij
hebben dit nog weten te voor
komen. Hoelang nog?
Ik ben voor hen ingespron
gen, omdat deze gijzelaars wel
tegenstanders zijn, maar omdat
ik niet geloof, dat sluipmoord op
hun programma heeft gestaan.
Ik geloof ook niet, dat uit hun
kringen de sluipmoordenaars ko-
„WIE MET ZIJN SI ROOM NIET ZUINIG IS.
ZIT WELDRA IN DE DUISTERNIS"
men. De bandieten zijn bolsje
wisten of hui handlangers. Het
Nederlandsche volk zelf moet ze
vinden en uitleveren. De eer
van de Nederlandsche politie is
er mee gemoeid. Ik zeg dit niet,
omdat wij bang zijn voor dit
tuig. Ik heb er nog geen straatje
voor om geloopen. Maar wij al
len, N.S.B.'ers en niet-N.S.B.'ers
moeten ons mooie vaderland er
voor bewaren, dat het een land
wordt van moord en doodslag.
Grijp de ellendelingen, vernietig
ze en veracht de aanstokers in
Londen, Als het doorgaat met
sluipmoorden komt er een ©ogen
blik, aldus de Leider, waarop in
Den Haag niet meer naar mij
geluisterd zal worden. Dan geef
ik voor het leven van de gijze
laars geen eent meer.
Bewapening der N.S.B.
Aan mijn vt-rzoek, de N. S. B.
te beivapenen, wordt met spoed
gevolg gegeven. De N. S. B.
v ordt bewapond in duizenden
mannen, o.m. in de hulppolitie,
en in de nieuw op te richten
landwacht. De verhaaltjes over
een bijltjesdag moeten nu maar
eens uit zijn. De heeren van de
bijltjes moeten begrijpen, dat,
als zij met alle geweid ruzie
willen hebben, onze Revolvers
eerder zullen schieten, dan zij
hun bijltjes kunnen opheffen.
V, ij nationaal-socialisten voelen
echter onze verantwoordelijkheid
tegenover he' geheele volk, wij
willen geen land van moord en
doodslag, maar een volk, ver-
eenigd in he. besef, dat iedere
directe of indirecte ondersteu
ning van de bolsjewieken ver
raad is aan Europa, verraad aan
eigen volk.
Studenten.
Komende tot het oppakken
van honderden studenten door
de Sicherheitspolizei, zeiae de
leider, dat terwijl tienduizenden
Duitsche en andere studenten
aan het front staan en Europa
met hun leven beschermen, hier
studenten denken ongestoord te
kunnen partijkiezen tegen de
bezettende macht. Het geheele
i universitaire leven wordt hier-
j door bedreigd.
Ik heb gisteren gedaan gekre-
gen, dat bona fide studenten, die
j zich behoorlijk aan hun studie
wijden en geen streken uitha-
'.en in den rug van het front, hun
studie zuilen kunnen voortzet-
ten. Zuivering is echter noodig
l van de ophitsers en saboteurs,
om onze hoogescholen en univer-
sitei.en in stand te houden, het
geen van groot belang is voor
ons volk, juist in dezen tijd.
Nu zoovele tienduizenden be
hoorlijke, flinke arbeiders hun
gezinnen moeten veriaten om in
Duitschland te werken, zie ik
niet in, dat jonge kerels van 20
tot 26 jaar, die den godgan-
schen dag niets te doen hebben
dan hun vaders geld opmaken,
hier zouden blijven rondlumme-
len en ophitsen tegen het natio-
naalsocialisme. Die gaan ook in
Duitschland werken en dat zal
hun goed doen!
Men moet de zaak ook eens
van Duitschen kant bezien. Zij
beschermen Europa, zij bloeden
er voor. Hun jongens vallen aan
het front en kunnen niet stu-
deeren. Zij zijn als bezettende
macht hier zoo grootmoedig, de
universiteiten niet te sluiten. Op
ons rust dan de plicht er voor te
zprgen, dat de slechte elemen
ten daar verdwijnen. De bona
fide studenten, de hoogleeraren,
zij moeten er zelf voor zorgen,
zoonoodig helpen wij een handje!
In het laatste deel van zijn
toespraak zette Mussert uiteen.
GASRANTSOEN V.
Meneer de gasman! Bij
punt 4 van uw hoofdstuk
over warmwaterbereiding is
U waarscnijnlijk in slaap ge
vallen en dat is ook geen
wonder. Het zou ook kunnen
zijn, dat U bij dat punt net
slachtoffer bent geworden
van een gasbedwelming en
dat maakt de zaak veel be
grijpelijker. Leest U zelf punt
4 maar eens na. Daar staat:
Indien in den winter de ka
chel brandt, zet daarop dan
steeds een keteltje w arm wa
ter.
Gasman luister eens! zou
mevrouw Schelfhout zeggen.
Dat „indien" is zeker een
aardigheidje van U. Indien
in den winter de kacnel
brandt, 't Is tegenwoordig
niet zeker, maar laten we 't
hopen. Erger is, dat U ons
aanraadt warm water op de
kachel te zetten. U weet het
misschien niet zoo, maar ik
ben gewoon koud water op te
zetten, als ik warm water
hebben wil. En als het al
warm is, hoef ik het niet
meer op de kachel te zetien
En als :1c het warm op 'ie
kachel moet zetter., hoe krijg
ik het dan anders warm dan
op het gas? Neen vriend, dat
is verkwisting. Er. punt 4 neb
ik dus geschrapt.
„GEVAARLIJKE
VERGISSINGEN".
Hedenavond om 19.00 uur
spreekt Max Blokzijl via den
zender Hilversum I zijn politiek
weekpraatje uit, getiteld „Ge
vaarlijke vergissingen".
dat het onze taak is hier te hel
pen en de orde en rust te verze
keren, mede te helpen in fabrie
ken en werkplaatsen, hier en in
Duitschland. de oorlogslasten
zoo bereidwillig mogelijk te dra
gen en mede te helpen aan het
front. Hulde brengend aan 't le
gioen, dat voor de tweede maal
eervol is vermeld, herdacht de
leider 300 N.S.K.K.-mannen van
Nederlandschen stam, die mede
in Stalingrad zijn gevallen. De
keus tusschen soldaat of slaaf
geldt ook nu nog. Het is de eer
van iederen man tegen het bol
sjewisme te strijden. Het is de
eer van het geheele volk de mis
dadigers uit te roeien, opdat riet
het geheele volk de dupe wordt
van de misdaden der sluipmoor
denaars. Laten wij ons, aldus be
sloot de leider, als volksgenoo-
ten vinden in ons Godsvertrou
wen, onze liefde voor volk en va
derland en onzen eerbied voor
den arbeid, en als Nederlandsch
volk een eenheid vormen tegen
het menschonte'erende bolsje
wisme. Europa zal leven, ons Ne
derland zal herrijzen, dood aan
de bolsjewieken!
Aan het eind van de rede
bracht de menigte den Leider
een ware ovatie. Na het zingen
van de zesde strophe van het
Wilhelmus begaf Mussert zich
naar de gewonde Nederlandsche
strijders van het Oostfront, met
wie hij zich eenigen tijd onder
hield. Daarna vertrok hij, onder
stormachtig houzee-geroep en
kon zich met moeite een weg
banen door de menigte.
Het was een voortreffelijk ge
slaagde massabetooging en een
veelbelovend begin van de groo
te betooging tegen het bolsje
wisme.
