t
MOMENTJE
-MAANDAG 28 DECEMBER 1942
34s™ JAARGANG N° 10441
S)e ^idóch&(3oiVi<Mik
"bureaux:
elefoon:
Papengracht 32 - Giro 103003
Redactie 20015. Admin. 20935
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
C. M. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wilmer, Hoofdredacteur.
De Kerststemming
Het Kerstfeest is gevierd, be
hoort tot het verleden. Maar de
■Fare, de echte Kerststemming
%oge door ons worden bewaard,
tarden vast gehouden!
Dan zullen we het oude kalen-
jer-jaar goed eindigen en het
lieuwe jaar zal worden een „za-
jg nieuwjaar".
De Kerk kan in haar gebeden
jp de feestdagen zoo kernachtig
jitdrukken, waarop die feestvie-
jing eigenlijk neerkomt, wat die
feestviering voor ons moet betee-
fenen.
Zoo b.v. in het „Gebed" van de
Dageraads-Mis op Kerstmis:
F „Geef ons, bidden wij, almach-
ige God, die door het nieuwe
icht van uw menschgeworden
i/oord overstroomd worden, dat
onze werken afstrale, wat
Hoor het geloof schittert in onzen
|eest".
De viering van het Kerstfeest,
,oe devotelijk deze ook scheen,
ten slotte geweest een ijdel-
leid, als het nieuwe licht van
Ihristus, dat ons met Kerstmis
eeft overstroomd, niet zal af-
itralen in onze werkenals
liet het geloof, dat schittert in
inzen geest,zich zal openbaren
ons leven.
De Kerk, die in haar liturgie
iet daarvoor ontvankelijke hart
c^olop laat genieten van veel
'choonheid, houdt ook het ver
stand voortdurend voor de ern
stige onverbloemde waarheid.
Sn zij doet dat vaak in slechts
inkele woorden, zooals reeds ge
legd, zoo kernachtig, dat het in
en lange beschouwing of preek
iet duidelijker gezegd zou kun-
*ien worden. Als een van de vele
roorbeelden leze men nog eens
lovenstaand gebed uit de Kerst-
i nisliturgie.
Kersttoespraak van
den 9. Va fier
TERUGKEER TOT
3ERECHTIGHEID EN ORDE.
In een radiotoespraak ter gele
edheid van het Kerstfeest heeft
'aur Pius XII herinnerd aan de
loodschap, die Hij het vorige
aar tot de wereld richtte en
vaarin Hij de middelen aanwees
>m een vrede in gerechtigheid
e bereiken.
In de Kerstboodschap van dit
aar wijst de H. Vader op de
icodzakelijkheid, dat men moet
erugkeeren tot de rust der or-
le en legt Hij den nadruk op de
Christelijke opvatting, n.L niet te
[over'heerschen, maar te dienen.
Om daartoe te kunnen terug-
teeren is vooral noodig een her
vorming van de juridische orde,
geïnspireerd door den ehristelij-
lcen geest en niet- door positivis
tische beginselen. Wat de rust
aangaat wijst Pius XII er op, dat
rust niet in tegenstelling staat tot
brandende activiteit, doch dat
bet ij del is zich te vermoeien, in
dien men niet de mogelijkheid
bezit zijn rust te vinden in God
en in Zijn eeuwige wetten.
Vervolgens verklaart de H. Va
ir, dat men het terrein van den
arbeid moet beschouwen uit het
oogpunt der gerechtigheid. Na te
Hebben herinnerd aan het afkee-
rige standpunt van de Kerk je
gens het Marxisme, betoogde
Pius XII, dat de werkman be
grepen dient te worden in zijn
aspiraties, zijn verwachtingen,
hjn motieven, en dat hem zijn
waardigheid als mensoh en zijn
ftcht op ce goederen dieper aarde
dienen te worden verstrekt.
Voorts verklaarde de H. Vader,
EEN HOOIKIST MAAKT UW SPIJZEN GAAR, MET MINDER
GAS EN ELECTRICITEIT IS UW MAALTIJD KLAAR
Bij onze vrijwilliger». De mannen nemen een bolsjewistische
stelling onder vuur
KEURINGEN VOOR DE
WAFFEN-SS EN HET
LEGIOEN
Het SS-Ersatzkommando deelt
ons mede, dat vrijwilligers voor
de Waffen-SS en het Legioen
zich op onderstaande data bij de
genoemde adressen kunen ver
voegen, ten einde gekeurd te
worden.
Tevens wordt er de aandacht
op gevestigd en wel speciaal voor
hen, die er bezwaar tegen heb
ben hun dienst buiten Nederland
te vervullen, dat thans de moge-
lijkheid bestaat, om dienst te
nemen in een speciaal wachtba-
taljon. De opleiding vindt in Ne
derland plaats, terwijl de inzet
van dit bataljon ook in Neder
land zal blijven. Tijdens de keu
ringen voor de Waffen-SS en
het Legioen kunnen zich ook die
genen melden, die tot de Ger-
maansche-SS in Nederland wil
len toetreden.
4.1.43 9 uur: Rotterdam. Deut-
SS PK Kraus-O H-P tn
sches Haus, Westzeedijk.
15 uur: Tilburg, Lange Schij-
straat 66.
5.1.43 9.00 uur: Roermond,NSD
AP, Swalmerstraat 61.
15 uur: Den Bosch, Hotel N-Bra-
bant, Markt 45.
6.1.43 9 uur: Arnhem, Wever
straat 16b.
l'.OO uur: Hengelo, Deutsches
Haus.
7.1.43 9.00 uur: Zwolle, Hotel Pe
ters, Markt.
15.00 uur: Assen, Frieslandkazer
ne, Vaart Zuidzijde.
8.1.43 9.00 uur: Groningen, Con
certhuis, Poelestraat.
14.00 uur: Leeuwarden Huize
Schaaf, Breedstraat.
9.1.43 9 uur: Amsterdam, School
Iepenweg 13.
10.1.43 10.00 uur, Utrecht Wehr-
machtheim, Mariaplaats.
11.1.43 10.09 uur: Amersfoort,
dienstgebouw, Leusderweg.
12.1.43 10.00 uur: Den Haag,
Café Den Hout, Bezuidenhout-
scheweg.
AANVAL EN TEGENAANVAL TIJDENS
DE KERSTDAGEN
Succesvolle alweer
langs de frontlifn
DUITSCHE WEERMACHTS-
BERICHTEN.
Tussehen Wolga en Don.
In het weermachtsbericht van
Donderdagmiddag wordt ge
meld:
„Duitsche troepen hebben ook
gisteren in het gebied van de
Terek en in de Kalmukkenstep-
pe herhaalde vijandelijke aanval
len afgeslagen en den vijand by
'n succesvolle tegenaanval bloe
dige verliezen toegebracht. Een
in het achterland opduikende
formatie cavalerie der Sovjets
werd aangevallen en in de daar
op ontstane achtervolging in de
pan gehakt.
Tussehen Wolga en Don wer
den in een -aanval 600 gevange
nen gemaakt en 15 pantserwa
gens vernietigd. Tegenaanvallen
van de Sovjets stortten ineen.
sche hindernissen dienen te wor
den weggenomen, die de volke
ren van elkaar scheiden en die
de wereld gescheiden houden van
God. Paus Pius XII sprak den
wensoht uit, dat de ster van
Bethlehem weer moge stralen en
een gelukkiger dageraad voor de
wereld moge verkondigen.
Tenslotte verleende de H. Va- andelijke vliegtuigen neergescho-
kt de intellectueele en jurkU- der zijn ApoetolisChen Zegen. ten."
In het gebied van de Don duurt
de afweerslag in wisselvallige ge
vechten voort. Bij eigen aan-
valsondernemingen in den cen-
tralen frontsector werden tal
rijke kazematten en gevechtsstel
lingen vernietigd. Plaatselijke
aanvallen van den vijand mis
lukten.
Ten Zuid-Oosten van het H-
menmeer hervatte de vijand zijn
aanvallen met sterke strijdkrach
ten. Bij den succesvollen afweer
werden 34 Sovjetspantserwagens
vernietigd.
In Tunesië leverden eigen aan
vallen plaatselijke successen op.
Pogingen van den vijand om het
de vorige dagen verloren gegane
terrein te heroveren, werden ver
ijdeld. Er werden 200 gevange
nen gemaakt. De havenwerken
van Benghasi en een vliegveld
van den vijand in het kustgebied
van Libye werden in den afge-
loopen nacht door Duitsche ge
vechtsvliegtuigen gebombar
deerd.
Zwakke strijdkrachten van de
Britsche luchtmacht vielen over
dag eenige plaatsen van de be
zette Westelijke gebieden aan en
wierpen des nachts hier en daar
bommen in West-Duitschland.
Bij deze vluchten, alsmede bo
ven het Kanaal en aan de Neder-
landsche kust, werden acht vij-
Duitsche tegenaanval in Don-
gebied.
Op lsten Kerstdag luidde het
Duitsche weermachtsbericht:
,In het gebied van den Terek
zijn herhaalde aanvallen van
den vijand afgeslagen, deels wer
den concentraties door artillerie
vuur uiteengeslagen.
In den loop van den dag van
gisteren gingen onze heldhaftig
strijdende troepen, gesteund
door het optreden van nieuw
aangevoerde formaties op ver
scheidene plaatsen in het Don-
gebied tot den tegenaanval over.
In verbitterde gevechten ver
nietigden zij vijandelijke gemo
toriseerde en pantsertroepen, die
trachtten door bressen in het
nieuwgebouwde front naar het
achterterrein door te dringen.
In den centralen sector van
het front mislukten talrijke vrij
zwakke aanvallen van den
vijand.
Ten Zuid-Oosten van het II-
menmeer werden alle aanvallen
der bolsjewisten in deels hard-
nekige gevechten afgeslagen.
De vijand leed zware, bloedige
verliezen en verloor 15 tanks.
Eigen stoottroepen hebben aan
den Wolchow en bij Leningrad
succesvolle acties ten uitvoer ge
legd en daarbij een aantal ge
vechtsposities vernield.
In Libye plaatselijke opleven
de gevechtsactiviteit. Nieuwe
vijandelijke aanvallen in Tunis
werden afgeslagen en een groot
aantal Amerikaansche gevange
nen werd binnengebracht.
Afzonderlijk vliegende Brit
sche toestellen hebben op Kerst
avond eenige bommen op West-
Duitsch gebied geworpen."
Zware verliezen der bolsjewisten
Het Duitsche weermachtsbe
richt van Zaterdag luidt:
„Ten Noorden van de Terek
heeft de vijand weer vergeefs en
met zware bloedige verliezen
stormgeloopen tegen de Duitsche
stellingen. Er werden daar 28
Sovjet-tanks vernietigd.
Tussehen Wolga en Don en
in het Dongebied zijn de voort
durende vijandelijke aanvallen
bezweken op den vastberaden
tegenstand van onze troepen. In
tegenaanvallen sloegen Duitsche
troepen op verscheiden plaatsen
de bolsjewisten terug. Sterke
formaties der luchtmacht en snel
le Hongaarsche gevechtsvlieg
tuigen steunden overdag en des
nachts de gevechten van het le
ger. Hongaarsche troepen ver
nielden bij plaatselijke aanval
len op den Oostelijken oever
van den Don een vrij groot aan
tal vijandelijke gevechtsstellin
gen en vernietigden de bezetting
daarvan.
Ten Noordwesten van Woro-
nesj en ten Westen van Kaloega
heeft de vijand bij succesvolle
eigen aanvallen zware verlie
zen. Plaatselijke vijandelijke
aanvallen in den middensector
mislukten. Tal van gevangenen
en veel buit werden vergaard.
Het steunpunt Welikije Loeki
weerde in verbitterde gevechten
nieuwe vijandelijke aanvallen
af, die met steun van tanks
luchtmacht en veel artillerie
werden uitgevoerd.
Bij onsuccesvolle aanvallen ten
Zuid-Oosten van Ilmenmeer
heeft de vijand tien tanks ver
loren.
In het hooge Noorden hebben
duikbommenwerpers Sovjet-bat
terijstellingen op het Visschers-
schiereiland en het stationsem
placement van Kandalaksje met
■bommen van zwaar kaliber be
streden.
KRANTENBERICHT
Ik heb in een der bladen
gelezen van een museumdief
stal in Frankrijk en ik begrijp,
dat ons ministerie van propa
ganda, dat er met zooveel
zorg voor waakt, dat er geen
berichten in de kranten kun
nen verschijnen, die onzie tee-
re gemoedsrust zouden kun
nen schokken, dit bericht de
censuur heeft laten passé eren.
Want wat deden de roovers?
Het bericht vertelt dit: „Met
de revolver in de vuist dwon
gen zij de bewakers met het
gezicht tegen den muur te
gaan staan, waarop zij hen van
de bretels ontdeden. Eén der
roovers hield de suppoosten in
bedwang, terwijl zijn colle
ga's de vitrines en de wanden
leeghaalden".
Nu vraag ik: Is het de taak
der pers om slapende honden
wakker te maken? De hemel
weet hoeveel boosdoeners dit
bericht wel gelezen hebben.
En het is heusch niet aange
naam des avonds beroofd te
worden, zelfs van je bretels,
zoodat men vanwege een af
zakkende broek de dieven niet
achterna kan. Nog afgezien
dan van het feit, dat nergens
bretels meer te krijgen zijn,
zoodat men tot het einde van
den oorlog met de handen in
zijn 'broekzakken zal moeten
gaan. Men kan de verdere
consequenties van deze vin
dingrijkheid daarlaten. Zij
zijn er in overvloed. En het
gilde der roovers weet het nu.
Dank zij de pers. Hoe zullen
wij nu nog over straat durven
gaan, nu het gevaar bestaat
de onderste verdieping van
ons C. en A-tje te verliezen?
De kranten zouden het be
richt nog kunnen rectifioeeren.
Dat gebeurt meer. Maar wie
zou dan nog zoo'n krant ge-
looven. Zoodat ik maar zeggen
wil, dat één oogeniblik van on
bedachtzaamheid ernstige ge
volgen kan hebben.
Op 25 December zijn 30 Sov
jet-vliegtuigen neergeschoten.
Luchttransportformaties voorza
gen overdag en 's nachts een
aantal ver naar boven gescho
ven steunpunten, waarom fel
werd gestreden.
In Libye slechts bedrijvigheid
van verkenners. Duitsche slag
vliegers bevochten in scheer-
vlucht Britsche strijdkrachten.
In den nacht werd de haven van
Benghazi aangevallen.
In Tunis hebben Duitsche en
Italiaansche troepen fel omstre
den stellingen ingenomen en
vijandelijke aanvallen afgesla
gen. De Duitsche en Italiaan
sche luchtmacht viel de haven
installaties van Algiers bene
vens vliegvelden in Algerië aan."
In de groote bocht van den Don.
Tenslotte deelt het Duitsche
weermachtsbericht van Zondag
middag het volgende mede:
„In het gebied van den Terek
waren de Sowjetaanvalllen zwak
ker dan de voorgaande dagen.
Gereedstaande vijandelijke troe
pen werden verstrooid, ten deele
reeds door artillerievuur.
Vijandelijke aanvallen tussehen
Wolga en Don en in het gebied
van Stalingrad werden afge
weerd. In de groote bocht van
den Don hebben infanterie- en
gepantserde afdeelingen in voort
strijdenden tegenaanval de bol»
sjewisten verder naar het Noor-