S)e CeidAch^Soti/fca/nt rede van den Rijkscommissaris Rijksmin. dr Seyss Inquart Medezeggenschap der N.S.B in aange- «genheden van binnenlandsch bestuur Mussert leider van het Nederlandsche volk DINSDAG 15 DECEMBER 1942 34STE JAARGANG N°- 10432 Veaux: Papengracht 32 - Giro 103003 Mefoon: Redactie 20015. Admin. 20935 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN C. M. van Hamersveld, Directeur. Th. Wilmer, Hoofdredacteur. rP 'Het eerste gedeelte van de rede e n den Rijkscommissaris hebben in ons vorig nummer opgeno- in. Hier volgt de verdere rede. je heer Churchill kan nog zoo van het bolsjewisme spre- als een kwestie van ver- lagzaamheid of humaniteit, ir uw dorpen en steden zou de horden uit de binnenlan- van Azië worden geworpen, weten, dat het thans om het Jieel gaat en dat het eigenlijk tn politieke conflicten zijn, ar dat het ten slotte is ezn ijd tusschen werelddeelen. Het "Jit erom, of weer eens als in n tijd van Hunnen, Mongolen Tartaren een centraal-Azia- :he menschenmassa over ropa losbreken kan en of zij dat geval Europa zal verdel- D of niet. Daarbij komt, dat medespeler van het bolsje- jjJsme, het Amerikanisme. de ierpste vorm van het groot-kal alisme zich in het Westen en der aan de overzij van den Jantischen Oceaan gereed "lakt om zich eveneens op ropa te werpen. Het is thans mi tijd, die zijn weerga slechts idt in de volksverhuizing met het ontzaglijke van de ge- tortenissen, met al de hard- )'d, met al de onverdraagzaam- d en vooral met heel den na- 3 >p. Wat thans geschiedt, is - definitieve vervorming van - laatste eeuwen in een nieuwe 3 talte, geestelijk, politiek en op terrein des levens. Ziet u, geeft ons kracht, dat wij we- i, dat geen humanistische, li- jrale en confessioneele orce, oals zij wellicht eens bestond, staat is thans dit Europa in nd te houden. Met deze vor- van orde komen wij niet 'tter tot een harmonische schik- hg van de gemeenschappelijke lo rekkingen tusschen de volke- ti t van Europa en onder de vol leren van Europa. Dat kan nog chts het nieuwe Europa tot Jnd brengen. Want anders zou Europa als continent afge- 'an hebben en nog slechts een ihangse'l van Azië blijven. Door den veldtocht tegen het Jsjewisme heeft de Fuehrer het _weten van Europa gewekt en ins, nu wij de fronten in het L tëten en in het Westen duide- j i zien afgepaald, moet ik het eds maar weer herhalen: hier opt het lot aan de harten der ^ropeanen, opdat zij tot besef men van hun gemeenschap, jjiarin ieder afzonderlijk en elk lk zijn plaats heeft volgens _j a cultureel vermogen, zijn mi- j lire kracht en zijn economi- he prestaties voor deze ge meenschap. En' het kan niet in de bedoe- g der Voorzienigheid liggen, t dit Europa, dat de uitslui- jjide drager en schepper van alle Ituur op aarde is, vergaat. Dat 'in niet in de bedoeling der teforzienigheid liggen en daarom ,|t'en wij, dat wij overwinnaar jlllen blijven (bijval). ^TJationaal-socialisten! Op dit teenbliik wordt die vraag ge- Md: aan welken kant staat Ne tland in dezien sitrijd? Dat is I vraag, die gij moet beant- torden en tot die beantwoording daarvan brengt uw leider U. Het deelnemen aan dezen nieuwen strijd, deze strijd voor het nieu we Europa, komt voornamelijk tot uiting in den strijd met de wapenen. Maar het deelnemen geschiedt ook door den arbeid. Deze opperste deelneming met de wapenen levert, zooals men weet, Nederland, als geheel be zien, nog niet. Maar toen de Fuehrer den roep heeft doen weerklinken, heeft deze roep weerklank gevonden en wel zeer sterken weerklank in de harten der Nederlandsche nationaalso- ciallsten. Deze mannen, die erop uit getrokken zijn, en die ginder deel uitmaken van Legioen en Standarte, zij zijn de dragers van de belijdenis der Nederlanders ten gunste van de nationaal-so- cialistische idee en het nieuwe Europa.' Dat zijn de mannen, wien het Nederlandsche volk eens ten zeerste dankbaar zal zijn, want bun dapperheid heeft bewezen en bewijst dagelijks, dat de Nederlander een volwaar dige strijder is en dat hij in alles aanleg bezit om zelf eens op de voorste plaats in dit nieuwe Europa medeverantwoordelijke drager te zijn. De Nederlanders in Duitsch- land. Op het ruimere gebied van eten arbeid hebben de Nederlanders hun taak op zich" genomen. Ik zou hier slechts een enkel ding willen opmerken: gelooft u niet, dat degenen van uw volksgenoo- ten, die thans moeten worden in geschakeld in de fabrieken van Duitschland, omdat zij daar noo dt g zijn en hun krachten kunnen ontplooien, daardoor nu zullen worden onttrokken aan het Ne derlandsche volk. Dit is een zui vere oorlogsmaatregel, die slechts zoolang deze oorlog duurt, ge rechtvaardigd zal zijn. Zij zullen derhalve het Nederlandsche volk niet worden ontnomen, maar voor dit volk bewaard blijven. Hier in Nederland zullen beslist die industrieën en productiebe drijven in stand gehouden en op nieuw opgebouwd worden, die volgens hun ligging en volgens de bekwaamheid der Nederlan ders hier hooren. Het beginsel, volgens welk wij ons nieuwe le ven willen ordenen, is vrijheid van beweging laten voor de uit wisseling van goederen en de vrijheid van beweging laten voor de uitwisseling van krachten in bat toekomstige Europa. Opdat deze taak wordt voorbereid en vervuld, heb ik gelast, dat het Nederlandsche Arbeidsfront en het Departement van Sociale Zaken inzonderheid, de beharti ging van de belangen van al de ze Nederlanders op zich nemen. Taak van de partij is het aan de ze organen en organisaties de impulsen van politieken aard te geven, opdat zij hun taak kun nen vervullen. De voedselvoorziening. Nog een tweede belangrijke taak hebben de Nederlanders te vervullen en wel het waarborgen van hun voeding. Dit is de zwaar ste taak, waarvoor in Europa op dit gebied iemand is gesteld, want gij zijt het land, dat het grootste aantal inwoners op de kleinste oppervlakte moet voe den. Daaromtrent wil ik u in dit verband slechts een ding zeggen: er bestaat reden voor de ver wachting, dat het peil, dat wij in dit land hebben, wordt gehand haafd tot op het oogenblik, waar op eenmaal ook de graanstroom uit de Oekraine Nederland be reikt. Als hij eerst in Duitsch- lard komt, dan zult ge dat be grijpen. daar de Duitscher thans de steunpilaar van den strijd is en de Duitscher de zwaarste of fers heeft te brengen. Maar ik ben reeds thans met de verant woordelijke instanties in Duitsch land overeen gekomen, dat gij, als ge hier door extraprestaties op het gebied van tuinbouw, cul tuur van zaden enz. uw met graan bebouwde oppervlakte ver mindert, hiervoor vergoeding zult krijgen door leveranties van graan uit het Oosten. Daaruit Een hooikist in gebruik bespaart gas en electriciteit De nieuwe situatie In een groote rede, waar van wij de aandachtige lezing aanbevelen heeft de Rijks commissaris Rijksminister Seyss Inquart verklaard, dat de leider der N. S. B. ir. Mussert als zoo danig ook is de leider van het Nederlandsche volk. Ieder zal zich volkomen kun nen indenken, dat dit feit vreug de verwekt bij de leden van de N. S. B. en vóóral bij de le den, die nu elf jaar of althans van den beginne af lid der Be weging zijn, zich aan de zijde van Mussert hebben geschaard, hem erkennend en volgend als hun leider. Maar wat zijn de gevoelens van de andere Nederlanders, die zich niet hebben aangesloten bij de N. S. B., die niet behooren tot de geestverwanten, de volgelin gen van Mussert? Wij kunnen de vraag beter an ders stellen: Wat zal dezer hou ding zijn? Op de door ver standelijk overwegingen be paalde houding komt het ten slotte aan. De houding van héél het Ne derlandsche volk kan en mag on der de huidige omstandigheden geen andere zijn, dan dat het eerlijk zal bezien en beoordee- len de nu geschapen situatie en wat daarvan de consequenties, de gevolgen zullen zijn. De N. S. B. zal van hen, die niet bij haar zijn aangesloten, niet verwachten het enthousias me, dat Zondag in eigen kring heerschte, maar zij mag verlan gen van héél het Nederlandsche volk een houding, die open en eerlijk is volkomen open en eerlijk. Zulk een houding vereischt op de eerste plaats, dat men alles ziet en beoordeelt in het licht van deze twee groote feitelijk heden. Ten eerste, dat er woedt een wereldoorlog met al de vele onvermijdelijke consequenties, vooral op economisch gebied; vervolgens, dat Nederland in dien wereld-oorlog is betrokken als bezet gebied. moet u vooral een ding duidelijk worden en wel, dat gij voor ons niet object zult zijn, maar dat gij steeds meer zult opgroeien tot en in de kameraadschap en de gemeenschap van ons lot. De militaire situatie. Nationaal-socialisten, het be taamt thans nog een korten blik te werpen op de militaire situa tie, waarin wij ons bevinden. Wij hebben immers zes weken geleden weer een der beroemde, maar in werkelijkheid nog nooit ingetreden „keerpunten van den oorlog" beleefd. Er kwam een geconcentreerde aanval uit Egypte, over Noord-Afrika en toen ook aan het Oostelijk front. Thans zijn er zes weken voorbij en het is eigenlijk al erg stil ge worden op dit „keerpunt". Vorigen winter hebben de bols jewieken onafgebroken versche divisies en legers, die uitstekend waren uitgerust, tegen ons in het veld- gebracht. Ditmaal is het anders. Ditmaal hebben zij het grootste deel der troepen, waar van zij op de beide aanvalsplaat- sen gebruik maken, aan andere gedeelten van het front moeten onttrekken. En onder deze troe pen bevinden zich mannen, d.w.z. men moet het eigenlijk kinderen noemen, van het zestiende jaar af tot grijsaards van zestig jaar toe. Ik geloof, dat men thans zonder overdrijving kan zeggen, dat in het gebied Kalinin-Toro- pez een Russische nederlaag ont staat en dat daar reeds talrijke divisies zijn omsingeld. Wat Sta lingrad betreft, u kunt ervan overtuigd zijn: de vuist zit vast om den strot. Wij hebben geen der wijken in Stalingrad opge geven, geen der 22 wijken van de 24, die de Duitsche soldaat heeft veroverd. Wij hebben ze allemaal vast in handen. Het zal eenmaal verwondering wekken met hoe geringe verliezen Sta lingrad veroverd is. Ieder verlies is voor de betrokkenen zwaar en pijnlijk. Van het standpunt van het volk bezien moeten wij ook het oog houden op het aantal. Wij kunnen dat getal thans nog niet noemen om den bolsjewis ten geen conclusie mogelijk te maken, maar het is een getal, dat men het eerste oogenblik niet wil gelooven, zoo overwel digend en nauwkeurig traden de wapenen van het Duitsche leger tot bescherming van zijn solda ten op. Nationaal-Socialisten! Iets wordt thans reeds bewezen door den veldtocht in het Oosten: de volstrekte superioriteit van het materiaal. Als op een dag in een betrekkelijk kleinen frontsector 170 tanks kunnen worden ka potgeschoten, dan behoeft men hieromtrent verder geen verkla ringen af te leggen. Eén ding ge loof ik en dat kan men ook aflei den uit opgevangen radioberich ten: Stalin heeft vreeselijk spijt van het avontuur, waarin zij zich heeft gestort. Maar als men zich in het hoofdkwartier bevindt, dan ademt dit hoofdkwartier slechts één ding: volkomen rust en zekerheid tegenover alles, wat in het Oosten geschiedt. Ik wil niet veel over het Zuiden spreken, maar één ding zou ik wel willen zeggen: het feit, dat thans Tunis, dit bruggehoofd bij uitstek met zijn vestingen, bo vendien Corsica en daarbij onbe zet Frankrijk en Toulon zich in onze handen bevinden, dat staat MOMENTJE VOEDINGSRAAD. Nu wij geen havermout, geen peulvruchten en geen gemengd meel meer krijgen, gaan wij het met gort pro- beeren. Dat is verheven en lofwaardig. Want gort krij gen wij in milden overvloed en ik heug mij nog mijn stu dietijd, toen ik voor Alkmaar- sche gortbuik werd uitge scholden. Dat zou nu werke lijkheid worden, als daar niet die onvolprezen voedings raad was, welke zorgt, dat gort ook iin iets anders dan pap kan worden omgezet. En zoo heeft die voedingsraad dus iets nieuws uitgevonden, waarbij het alleen maar te be treuren is, dat wij vroeger, in de dagen van weelde, niet aan zulke dingen hebben ge dacht. Hij heeft nu uitgevon den een gortsohotel met kool en paprika. Zoo, dat zijn ten minste dingen, die te krijgen zijn, al komt er dan stiekum en tusschen haakjes nog een flinke ui, boter en geraspte kaas bij. Zou dat smaken, meneer de voedingsraad? Misschien weL Maar U kunt niet verlangen, dat nu maar ineens iedereen zoo'n vreem de oomibinatie lekker zal vinden. Daarom zou ik het voor de fijnproevers eens af wisselen met andere combi naties. Er zijn nog zonderlin ge genoeg te bedenken. Bij voorbeeld: bier met koffiesur- rogaait en vermicelli of Een- heidszeep met taptemelk en een afgestreken eetlepel jam. Of een pakje maizena met le verworst, een scheutje azijn en een mespunt cacao. Er is nog genoeg. Toe geef het eens op! Als U er maar bij vertelt hoelang het in de hooikist sudderen moet. Anders wordt het te laat opgezet en moeten wij 's nachts om drie uur uit bed, omdat het menu gaar is. gelijk met strategische overwin ningen van de eerste orde. Dan mogen de anderen gerust dui zenden woestijnkilometers heb ben, Tunis, Corsica, en het on bezette Frankrijk zijn meer waard. En ten slotte is er nog een ding, waaraan men moet herin neren en wel de strijd van onze duikbooten op de wereldzeeën. De anderen hebben eens, name lijk in den vorigen oorlog, het groote voordeel gehad, dat zij de zeeën hebben beheerscht. Thans blijken de verbindingen ter zee een van hun zwakste plekken te zijn. Zij moeten Engeland van het noodige voorzien. De Ame- rikaansche bewapening is n.l. de eenige hoop, waaraan onze te genstanders zich nog vastklam pen. Als zij deze verwachting der Amerikaansche bewapening niet hadden, zouden zij in het geheel geen hoop meer hebben zich ooit tegenover ons te kunnen stellen, deze hoop hangt grootendeels eveneens van de aanwezigheid en het verkeer der schepen af. Daarbij komen de fronten in Oost-Azië en Egypte, de voor ziening van Rusland. Nu hebben ze er Noord-Afrika ook nog bij gekregen. En ik geloof als wij de balans van een jaar opmaken en zelfs de cijfers gelooven, die gin der zoogenaamd worden gehaald in het scheepsbouwbedrijf, dan komt men toch altijd nog op om streeks 4, misschien 5 millioen ton achteruitgang in den loop

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1