Momentje ZATERDAG 24 OCTOBER 1942 34ste Jaargang No. 10388 S)e £eid<tölie(SkHi/fca/nt Bureaux: Papengracht 32 - Giro 103003 Telefoon: Redactie 20015, Adminlstr. 20935 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN C. M. van Hamersveld, Directeur. Th. WHmer, Hoofdredacteur. HET FEEST DER MAJESTEIT Zoo moet het feest van morgen heeten: het feèst der majesteit Maar wij moeten ons op dezen naam wat langer bezinnen: we zullen er een wereld van gedachten in ontdekken, ja een wereld van werkelijk heden in weerspiegeld vinden. Christus is de majesteit, naast Hem zinkt alle grootheid van deze wereld in het niet En waar we ook gaan zoeken, op alle gebieden rijst zijn nooit gebroken en onaantastbare majesteit voor ons op. Majesteit van macht: heel de schepping behoort Hem toe, alle volkeren dienen Hem. „Het volk en het koninkrijk, die Hem niet dienerf, zullen te gronde gaan en de volkeren zullen geheel en al worden uit geroeid". Ja, „Hem is alle macht gegeven, m hemel en op aarde". Majesteit van wijsheid. Een wijsheid, die alles voortbracht, alles doorstraalt en alles beheerscht, die deze wonderlijke schepping concipiëerde en alle gebeuren ten goede leidt. Majesteit van vrede. „Vredevorst zal Hij heeten en zijn troon zal vast staan in eeuwigheid". Ja, „Hij zal verheven worden tot aan de grenzen der aarde en Hij zelf zal de vrede zijn". Hij is de vrede, een dauw van genade, een zegen, een heil. Bovenal majesteit van Liefde. O mochten wij het toch beseffen, dat dit zijn grootste en meest mysterieuze majesteit is. Een majesteit, die zich nooit verlaagt en die toch geheel en al neerdalende goedheid is, brandende barmhartigheid, koesterende teederheid, een vuur van liefde, een ver zoening, een troost. Zoo moeten wij morgen opzien naar on zen koning. Zijn rijk is niet van deze we reld, maar zijn allesoverwinnende genade grijpt in dit leven over en vervult de zie len met licht en muziek. Daarom behoeven wij deze majesteit niet te vreezen. Wanneer wij, vervuld van eer bied en diep ontzag; ons neerwerpen in het stof, dan richt Hij ons vol goedheid op en noodt ons vol hoffelijke zachtheid, ja vol liefelijke innigheid aan het hemelsch festijn van Zijn Liefde. Slechts zij, die de duisternis beminnen en het kwade zoeken en die zich verslaafd hebben aan den schijn, zij moeten- vree- zen: eens zal de Majesteit verschijnen in verpletterende heerlijkheid: om levenden en dooden te oordeelen. Maar de armen van geest, de kleinen, de tobbers en zwervers, de vermorzelden van hart, zij moeten vertrouwvol naderen: wijd opent de majesteit zijn hart. Dat is het goddelijke wonder van dit ko ningschap. Hier vallen de uitersten samen, hier rijst de majesteit hooger dan eenig dankbare macht boven de menschelijke ver houdingen uit en daalt tegelijkertijd zoo dicht tot de menschen af, dat men in heel de menschelijke wereld tevergeefs naar een voorbeeld zoekt, dat deze overweldigende goedheid ook maar van verre kan evena ren. Daarom moeten onze gevoelens morgen een verbinding van uitersten zijn. Wij hul digen onzen koning in zijn onuitsprekelijke heerlijkheid, zijn volstrekte koninklijke macht en tegelijkertijd openen wij ons hart in een vervoering van Liefde en bidden wij onstuimig en dringend, met de roekeloos heid van een minnende en den eenvoud van een kind: „Kom, Heer Jezus, kom in mijn hart." Dr. HENRI VAN ROOIJEN, Kruisheer. DE STRIJD IN HET WESTEN ENGELSCHE VLIEGERS BOVEN RHONE-DAL. Boven het geheele Rhone-dal hebben in den nacht van Donderdag op Vrijdag En- gelsche vliegtuigen gevlogen. Te Clermont- Ferrand, Lyon en Marseille waren Engel- sche machines in de lucht in den tijd van middernacht tot 1 uur des nachts. Overal trad het luchtdoelgeschut in werking. Naar officieel gemeld wordt, hebben Don derdagavond vreemde vliegtuigen boven het westelijke del van Zwitserland gevlo gen van het Noordwesten naar het Zuid oosten. De heenvlucht geschiedde om 8 uur des avonds, de terugvlucht tusschen 10.15 uur en 11.15 uur, waarbij gevlogen werd over deelen van de kantons Wallis, Waadt en Genève. In verscheidene steden werd luchtalarm gemaakt o.a. in Genève, Lau sanne, Freiburg en Neuenburg. Verschil lende posten luchtdoelgeschut traden in actie. VERKLARING VAN DEAT. In de komende maanden kan Frankrijk alles redden of alles verliezen, zoo ver klaarde de leider van de Rassemblement Populaire, Marcel Deat op een conferentie in een theater te Parijs. In Europa is reeds alles geregeld, zoo zeide hij verder en de overwinning is zeker. Frankrijk wordt steeds meer in het kamp der Europeesche solidariteit getrokken, terwijl zijn impe rium steeds meer door de Anglo-Amerika- nen wordt bedreigd. Frankrijk kan, wan neer het niet wil sterven, zich alleen bij Europa aansluiten. HET BOEIEN VAN GEVANGENEN. Volgens een Reuterbericht uit Washing ton heeft Roosevelt gisteren op de perscon ferentie naar aanleiding van een vraag over het boeien van gevangenen toegegeven dat van eenige door de Engelschen bij den aan val op Dieppe gemaakte gevangenen de handen gebonden zijn tot zij in een inter- neeringskamp waren gebracht. ITALIAANSCHE KONINKLIJKE PAAR TE GENUA. Het Italiaansche koninklijke paar heeft gistermiddag een bezoek gebracht aan Ge nua, dat in den voorafgaanden nacht door Britsche vliegtuigen is aangevallen. In de ziekenhuizen werden de gewonden bezocht. De strijd in Oost Azië DE MOEILIJKE OMSTANDIGHEDEN VOOR AMERIKA. De militaire medewerker van de New York Times, Hansen Baldwin, die dezer da gen is teruggekeerd van een reis op den Stillen Oceaan, heeft in een artikel over zijn ervaringen toegegeven, dat de geal lieerden er, in weerwil van een jaar van verbitterde gevechten, niet in geslaagd zijn de Japansche stellingen in het weste lijke doel van de Zuidzee aan het wankelen tc brengen. De gevechten in dit gebied, zoo schrijft hij, zijn onbarmhartig. Men moet niet denken, dat men de Japanners onder den voet kan loopen. Het groote dilemma der geallieerden is, dat zij de Japanners moeten verhinderen, zich stevig in het ver overde gebied te nestelen, terwijl zij „den belangrijksten aanval op Duitschland moe ten richten". De gevechten om de heerschappij over de Zuidzee vormen een grooten oorlog, wel ke onder de moeilijkste omstandigheden en met beperkte middelen gevoerd moet wor den. Wij strijden, aldus Baldwin, tegen een zeer gevaarlijken en evenwaardigen tegen stander. De Amerikanen hebben veel te lij den onder hun eigen zwakte. De vijand wordt bezield door den wil tot overwinnen en door het geloof aarf zijn onoverwinne lijkheid De Japanners zijn de beste jungle- krijgers ter wereld en hebben in den strijd ter zee meer ervaring dan de Amerikanen. Volgens een extra-bericht van den Brit- schen berichtendienst uit Washington heeft het Amerikaansche ministerie van marine medegedeeld, dat de Japanners geland zijn op de Russell-eilanden, de tot de Salomons- eiladen behooren. De Japanners hebben Espiritu Santo op de nieuwe Hebriden beschoten. Volgens een Reuterbericht heeft presi dent Roosevelt op de persconferentie me degedeeld, dat „de regeering het aantal in aanbouw zijnde pantserwagens en vliegtui, gen vermindert". De nieuwe productiege tallen zijn een militair geheim. Overigens zal de productie van luxe- en halfluxe-arti- kelen waarschijnlijk gestaakt moeten wor den en het daardoor vrijkomende staal voor de wapenindustrie gebruikt. Radio-Tokio heeft gemeld, dat de namen van acht Amerikaansche vliegers, die na den Amerikaanschen luchtaanval van April j.l. op de Japansche hoofdstad gevangen genomen waren, zyn meegedeeld aan den vertegenwoordiger van het roode kruis te Jokohama, dr. ParavincinL Naar verklaard werd, is dit het antwoord op de Amerikaansche verklaring, dat, af gezien van een bommenwerper, die in Sow- jet-Rusland een noodlanding moest maken, alle Amerikaansche vliegtuigen van den aanval op Tokio behouden waren terugge keerd. TWEE TWEEDE FRONTEN. De Amerikaansche adviseur van Tsjang Kai Sjek, Lattimore, heeft in een rede te Tsjoengking verklaard, te kunnen verzeke ren, dat er niet alleen in Europa, doch ook in Azië een tweede front zal komen. STAF DE CLERCQ OVERLEDEN Het hoofdkwartier van het V.N.V. deelt mede, dat de heer Staf de Clercq, leider van het V.N.V. Donderdagavond te 22 uur in de kliniek van prof. Daels te Gent aan de gevolgen van een hartaandoening is overleden. Staf de Clercq was den 16en Sept. te Everbeek (Henegouwen) geboren. Achtereenvolgens bezocht de toekomsti ge leider der Vlaamsche eenheidsbeweging een paar colleges in Vlaamsch Henegouwen, alvorens zyn onderwyzersdiploma te beha len te Bonne Esperance. Hy was eerst hulp onderwijzer te Letlingen (bij Edingen) en werd daarna benoemd te Heikruis. Hier op de taalgrens, begon zijn cultureele en al- gemeene Vlaamsche activiteit. In 1912 stichtte hy met Remi Derbeck het strijd blad „De Taalgrens" en werkte verder sa men met Borginon, van Isacker, Goose- naerts e.a. Hy nam zeer actief deel aan den strijd voor de vervlaamsching der Gentsche universiteit. Als frontbrancardier aan den IJzer, stichtte hij gedurende den wereldoorlog zijn voor payotten bestemde oorlogsbladen „De Payotten", De Taalgrens" en het „Payottenland". Hij richtte ook het werk der grafzerken cn dat der verloven op. Na den oorlog begon Staf de Clercq voor goed zijn politieken stryd. In 1918 werd hij als candidaat der frontpartij gekozen als volksvertegenwoordiger voor Brussel met 7000 stemmen, een aantal dat voortdurend steeg om in 1929 de 15000 te overschrijden. In 1933 richtte Staf de Clercq dan, op auto- ritairen grondslag, het Vlaamsch Nationaal Verbond op, dat onder zyn doelbewuste lei ding steeds een ruimere ontplooiing heeft gekend. Hy had ook een ruim aandeel aan de „Los van Frankryk"-campagne. Naar D.N.B. verneemt, verklaarde de in Duitsche gevangenschap geraakte Sowjet- onderluitenant Rasminof, dat de comman dant van de 128e Sowjet-divisie tirailleurs, generaal-majoor Kasjemnkof, als schuldige aan de nederlaag der bolsjewieken in den omsingelingsslag ten zuiden van het Lado- gameer op bevel van Stalin is gefusilleerd. onze vrijwilligers. Boter ee worst, magazijnen voL Het mag onze mannen aan niets ontbreken. De verzorging la prachtig SS PK Gösllng-O H-P H m De economische reorganisa tie der Oostelijke gebieden De A.N.P.-correspondent meldt: De ge bieden in het Oosten van Europa dragen naar men weet reeds in aanzienlijke mate by tot verlichting van de levensmiddelen- positie van de in wording zynde Europee sche gemeenschap, doch het ligt voor de hand, dat de economische organisatie van deze gebieden een ontzaglijke arbeid ver- eischt, temeer daar veelal van den grond af moet worden opgebouwd. Teneinde na de bezetting zoo weinig mo gelijk tijd verloren te laten gaan, worden de strijdende troepen vaak op den voet ge volgd door zoogenaamde economische com mando's, bestaande uit vaklieden, die in Duitschland een speciale opleiding hebben genoten en onder militair bevel staan. Deze vaklieden hebben veelal den rang van Son- derfuehrer, te vergelijken met dien van of ficier. Hun taak is het, het economische le ven op gang te brengen en alle economische hulpbronnen op te sporen. Voor het herstellen van technische in stallaties, zooals fabrieken, mijnen, elec- triciteitswerken e.d., die veelal vernield worden aangetroffen, zyn technische batal jons gevormd. Naar men weet. is het de gewoonte der bolsjewisten, fabrieksinstal- laties te demonteeren en weg te voeren, doch vaak is het hun niet gelukt, de machi nes ver genoeg weg te brengen. Meermalen worden zulke verpakte machines eènige stations verder op een spoorwegknooppunt teruggevonden en tal van malen heeft men de machines op hun*plaats terug kunnen brengen. De economische gebieden achter het front staan onder militair bestuur, doch zoodra een gebied gepacificeerd is, wordt er een burgerlijk bestuur ingesteld. Het burgerlijke bestuur in het Oosten is op twee manieren onderverdeeld en wel naar bedrijfstakken en naar districten. De districtsverdeeling is vooral van belang voor den landbouw, voor de ontwikkeling van de levensmiddelenbronnen in het Oos ten. In de districten wordt een tamelijk zelfstandige rol gespeeld door speciaal daar toe opgeleide boeren, die in hun gebied de zaai- en oogstplannen opstellen. Ook op industrieel gebied is het opbouw werk in het Oosten in vollen gang. Het ligt in de bedoeling, industrieele vaklieden die 'hier moeilijk gemist kunnen worden, voor- zoover zy zich hiertoe beschikbaar stellen, voor enkele weken of maanden naar het Oosten te zenden, teneinde vernielde be drijver aldaar weder op gang te brengen. De meest verschillende methoden worden by de ontsluiting van de Oostelijke gebie den gebezigd, teneinde op de zekerste wijze te geraken tot het doel, de economische waarden voor Europa te verzekeren. De Oostelijke gebieden zijn als het ware een groot proefveld, doch jen waarvan voor de toekomstige or«misatie van Europa onein dig veel afhangt. IN EEN PAAR REGELS In Palm Springs Californië) Is een Amerikaansch vliegtuig neergestort. Hier bij kwame^ 12 personen oim het leven. Het vliegtuig stortte gisterenavond in het ge bied van den Ajacinto-berg neer en ging in vlammen op. Het seismologisch instituut te Boeka rest heeft in den nacht van Woensdag op Donderdag drie aardschokken geregistreerd. Het epicentrum lag op ongeveer 500 kilo meter van Boekarest. De keer ten goede in den toestand van den Deenschen koning heeft de laatste 24 uur aangehouden. Alle verwondingen, die de koning bjj den val van zyn paard heeft op geloopen, zijn bezig op natuurlijke wijze te genezen. Mevrouw Roosevelt is, volgens Reuter, in Engeland aangekomen. Zij heeft de reis per vliegtuig gemaakt en blyft twee of drie weken. De koning en koningin van Engeland hebben Vrijdagavond ter cere van mevrouw Roosevelt een maaltijd aange richt. Onder de gasten bevonden zich de Amerikaansche ambassadeur Winant, mi nister-president Churchill, generaal Smuts en diens zoon kapitein Smuts, alsmede lui tenant-kolonel Elliot Roosevelt, de zoon van den president VEEL OFFERENDE HANDEN MAKEN HET WINTERHULPWERK LICHT. GIRO 5553. BINNENLAND In verband met de eventueele ontruiming van een gedeelte van de kuststrook. vestigt de gemachtigde voor de prijzen er met na druk de aandacht op, dat de tarieven van verhuis- en meubel transportondernemin gen wettelijk zijn vastgelegd. Een zeer ern stige waarschuwing wordt tot de onderne mers gericht om deze tarieven niet te over schrijden en tot het belanghebende publiek om gevraagde te hooge verhuiskosten niet te betalen. Daarop zal een intensieve con trole worden toegepast, terwijl in de ge vallen, waarin reeds te hooge tarieven wer den berekend, zeer strenge straffen zullen worden opgelegd. De wettelijk toegestane tarieven zijn den verhuis- en transporton dernemingen zeer wel bekend. Mocht blij ken, dat desondanks te veel wordt gevraagd dan doet het belanghebende publiek er goed aan dit onmiddellijk ter kennis te brengen van den provincialen commandant voor de Prijsbcheersching, te weten: voor Zeeland: Noordsingel 176, Middelburg, tel. 2481; voor Noord-Holland: de Laraissestraat 109, Amsterdam, tel. 97897; voor Zuid-Hol land: Jan van Nassaustraat 23, Den Haag, tel. 774565; voor Noord-Brabant: Verver straat 25, 's-Hertogenbosch, tel. 2246; voor Utrecht: Trans 19, Utrecht, tel. 12694. De hooikist in de huishouding. De kolenpositie van ons land blijft zorg wekkend en zal den geheelen duur van den oorlog wel kritiek blyven. Daarom is het zaak om bij voortduring er op te wijzen, dat door allen de uiterste zuinigheid met gas en electriciteit moet worden betracht en dat allen er naar moeten streven om zoo dit ecnigszins mogelijk is zelfs on der de toegestane rantsoenen te blyven. In dit verband is het van belang er op te wijzen, dat, mochten de omstandigheden nieuwe beperkingen en verdere rantsoenee- ringsmaatregelen noodzakelijk maken, deze over de geheele linie en op een voot alle verbruikers gelijke wijze zullen worden doorgevoerd. Het is dan ook volkomen doel loos en ten zeerste af Jg keuren, dat men uit vrees, dat bij nieuwe bezuinigingen het huidige verbruik als maatstaf zal worden genomen, met alle geweld zyn geheele rant soen wil verbruiken. Vast staat nu reeds, dat zoo het ooit tot een verscherping der rantsoeneering zou moeten komen deze niet zal worden doorgevoerd op den grond- sla, van het huidige verbruik, doch op dien van het basisrantsoen, n.l. het verbruik in 1940. Ofschoon ongetwijfeld in breede kringen een ernstig streven naar zuinigheid bestaat valt anderzijds niet te loochenen, dat ook in het huisgezin en dit geldt in minstens even sterke mate voor winkels, kantoren, magazijnen, werkplaatsen, café'a, restau rants en hotels nog veel energie kan wor den bespaard, als nauwlettend op de „klei- Goed onzichtbaar gamaakt door struik gewas staat de verrekijker met de daaraan verbonden kleinbeeldcamera. De foto-officier maakt zelf de opnamen voor de verkenningsfoto's. De Ideln- beeldcamera legt hier alle situaties vast, welke in een omtrek tot een afstand van 10 Kilometer liggen PK Kroll Sche-F-P H m WINTERSPIJ8. De tyd van 't versche zomersch groen Is nu welhaast voorby; Wat zal er nu op tafel staan? Aldus verzuchten wij. Geen doperwt en geen snijboon meet. Maar slechts in kort bestek Wat overgroote winterpeen Of groente uit de weck. 't Is nu met de spinazie uit. Dat voedsel, donkergroen, Waarmee de maag, naur men beweert, Het wondergoed kan doen. De spercieboonen zijn den weg Van alles opgegaan; Geen tuinboon cn geen BrusscLsch lof Zei er op tafel staan. Nu komt de tyd van roode kool. Die listig toebereid, Ons zonder ossenlapje zelfs En zonder vet verblijdt. Wij eten nu weer erwtensoep, Geen snert, al klinkt dat gek, Nu komt de tyd van boonen weer En erwten zonder spek. Als straks de eerste lichte vorst Ons nadert in den nacht, Is dat het groote oogenblik, Waarop ik heb gewacht. Dèt is de tyd, dat boerenkool Echt boerenkool pas wordt, Die eten wij in plaats van vet Dan met een lepel gort. Zoo staat ons nu de wintervreugd Te wachten voor de deur Van snert en bergen boerenkool Naar ouden trant en geur. En ook al zorgen d<-ze nu Voor onze slanke lijn, Wij wachten maar weer rustig tot De varkens er weer zijn. GEBOEIDE HANDEN. Het zijn de vijanden van het nieuwe Europa geweest, die begonnen zyn met het boelen van de handen der krijgsgevange nen. Zij zijn het die deze schanddaad be gingen, juist gericht tegen de strijders die goed en bloed offeren om EuropH te be vrijden van de boeien van het bolsjewisme, plutocratie en kapitalisme. Toch zal het boeien van de handen van weerlooze krijgsgevangenen de overwin ning van de dappere Duitache legers en z(jn bondgenooten niet kunnen tegenhou den. Daar staan de Oostfrontstrijders en dus ook onze Nederlandsche vrijwilligers ons borg voor. Die Nederlandsche vrijwilligers, ja, dat zijn kerels, waar wij op kunnen bouwen, die onze volle sympathie en steun dubbel en dwars waard zyn. Landgenoot, helpt u ons mede hen te bewijzen dat wij van het thuisfront met onze gedachten bij hen zijn? Stort dan geregeld een flinke bijdrage op girorekening 432100 t.d. Verzorgingsfonds Vrijwilligerslegioen Nederland, Koningin negracht 22 te 's-Gravenhage. mgheidjea" wordt toegezien. Hoeveel kan nog niet worden bezuinigd, als alle licht bronnen worden uitgeachakeld, zoodra deze niet meer worden benut; als de radio wordt afgezet, indien niet meer aandachtig wordt geluisterd; als alle electrische apparaten niet méér worden gébruikt dnn strikt nood zakelijk is! Ook met gas. Echter niet alleen met elec triciteit, ook met gas kan doelmatiger en dus zuiniger worden omgesprongen. Zoo kan zeker het warmteverbruik voor ko ken, waaschcn en baden op lager peil wor den gebracht; aardappelen en groenten kan men met een minimum aan water opzetten (zoo wordt bovendien voorkomen, dat veel kostbare voedingswaarden verloren gaan); by het koken moet men steeds de deksels op de pannen houden, en zoodra damp uit pan of ketel komt, kan men gerust de gas brander klein stellen. Met minder gas be reikt men dan hetzelfde effect. Men late voorts geen kleine gasvlammetje* doorloo pend onder keuken- of badgcyser branden; met zette geen ketels vol water op, als men een kopje koffie of thee wil zetten. Ook ia het zeer duur twee- of driemaal daags heet water voor het vaatwerk te maken. De hoolklst. Een object, dat tot veel be zuiniging van gas en electriciteit voor kook- doeleinden kan leiden, ia de hooikist, een i goede bekende uit den vorgen oorlog reeds, die ook in vredestijd door velen niet werd vergeten, doch nu zeker wederom allerwege warme sympathie geniet. De hooikist, welke ieder met betrekkelijk eenvoudige middelen zelf kan maken, wordt voor veel doelein den gebruikt. Vooral voor het langdurig nf- trekken van soep en het doorkoken van pap en boonen kan de hooikist uitstekende diensten bewijzen. Ook wanneer men wa ter, dat op de kachel of haard reeds op tem peratuur is gekomen, voor de wasch of het vaatwerk warm wil houden, is Hf hooikist tegenwoordig een huishoudelijk voor werp van onschatbare waarde het aan gewezen middel. Zoo kan zeker nog wel op gas en electri citeit worden bezuinigd; zoo knn in elk ge val worden voorkomen, dat het toegestane rantsoen wordt overschreden; zoo kunt u uzelf de ellende van boete en afsnyding van den toevoer besparen. DE INLEVERINGSPLICHT VAN EIEREN. In een officieele medcdceling maakt het rijksbureau voor de voedselvoorziening in oorlogstijd de nieuwe pluimvoercgeling 1942/1943 bekend. Hieruit blijkt onder meer, dat de niet bij een landbouw-criais- organisatie georganiseerde pluimveehou ders, die niet geheel hebben voldaan aan de verplichting om voor 20 September 1942 per stuks pluimvee 15 eieren in te leveren, geen pluimvee meer zullen mogen houden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1