DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA STALINGRAD BIJNA GEHEEL IN DUITSCHE HANDEN Momentje MAANDAG 19 OCTOBER 1942 34ste Jaargang No. 10383 S)e Gcid^elveSoii^cmt Bureaux: Papengracht 32 - Giro 103003 Telefoon: Redactie 20015, Administr. 20935 C. M. van Hamersveld, Directeur. Th. Wilmer, Hoofdredacteur. Leven uit het geloot Wij moeten zijn menschen van geloof. De vorige week schreven we, dat wij positief de naastenliefde moeten beoefenen, opdat wij onzerzijds geen beletsel stellen voor den geest der liefde, om het aanschijn der aarde te vernieuwen. De positieve beoefening van de naasten liefde is het middel, om de wereld te ver beteren. Het „Verbeter de wereld, begin bij jezelf" wordt aldus prachtig in practijk gebracht! De ware liefde vindt in het geloof haar vurige inspiratie, haar hechten grondslag, haar krachtige stuwing! En er ontbreekt vaak zooveel aan ons geloof. En hier bedoelen wij niet zoozeer het geloof in waarheden van meer beschou wenden aard, die niet direct eischen stellen aan de dagelij ksche levenspractijk. Wij bedoelen hier meer waarheden, die onmiddellijk ons dagelijkschc gedachten- en daden-leven moeten beïnvloeden en leiden. Op den 20sten Zondag na Pinksteren was 't Evangelie ontleend aan Joh. IV 4653. In dien tijd was er zeker koninklijk hofbeamte, wiens zoon te Capharnaüm ziek lag. Toen deze vernomen had, dat Jezus uit Judea in Galilea gekomen was, ging hy tot Hem en verzocht Hem dat hij zou komen en zijn zoon genezen; want deze lag op sterven. Jezus sprak dan tot hem: Zoo gij geen teekenen en wonderen ziet, gelooft gij niet. De hof beambte zeide tot hem: Heer kom af eer mijn zoon sterft! Jezus zeide Hem: Ga, uw zoon is gezond. De man geloof de het woord, dat Jezus tot hem sprak, en ging heen. Toen hij nu aftrok, kwamen hem reeds zijn dienaars tege moet en boodschapten hem, zeggende, dat zijn zoon weer gezond was. i Hij vroeg hun dan naar het uur, waarop hij hersteld was. En zij zeiden tot hem: Gisteren op het zevende uur heeft de koorts hem verlaten. De vader erkende dan, dat dit het uur was, waarop Jezus tot hem gezegd had: Uw zoon is weer gezond. En hij geloofde, hij en heel zijn huisgezin. Hier wordt ons geschetst het geloof, dat in ons moet leven! Wij hoorden een predicatie naar aan leiding van dit Evangelie met een be zielende opwekking tot geloof in Gods al macht, oneindige wijsheid, oneindige goed heid v. Gelooven wij aanvaarden en beleven wij in ons denken en doen dat God is almachtig, oneindig wijs, oneindig goed? Als dat geloof in ons zou leven, onze gedachten en onze daden zou doordringen en doordrenken, dan zouden wij volstrekt niet zorgeloos zijn, maar dan zouden wij wèl steeds een zekere optimisme bewaren, niet onder de zorgen komen te liggen, doch onszelf blijven. Gelooven wij aanvaarden en beleven wij in ons denken en doen het woord van Johannes: „Wie zijn broeder haat, is een moordenaar; en gij weet, dat geen moordenaar het eeuwig leven behoudt" (III 15); en dit andere woord: „Wie de goederen der wereld bezit en zijn broeder in nood ziet, maar zijn hart voor hem sluit, hoe blijft in hem de liefde? Laat ons niet liefhebben met woord of met tong, maar met daad en in waarheid" (III 17, 18) Als wij in dat geloof zouden zien en be palen de verhoudingen tot onze mede- menschen, hoe zou dan ons leven worden opgeheven uit engheid en bekrompenheid naar- grootheid en geestelijken adeldom; hoe zou dan het christendom de wereld hernieuwen!' Wij moeten leven uit het geloof! HET ITALIAANSCHE WEERMACHTSBERICHT Het Italiaansche weermachtsbericht van Zaterdag meldt: Aan het Egyptische front belemmerden gisteren zware zandstormen iedere activi teit. Zeer sterke formaties van de Italiaan sche en Duitsche luchtmacht vielen over dag en 's nachts de vloot- en vliegtuigsteun punten op het eiland Malta aan en plaat sten voltreffers op belangrijke doelen. De Engelsche luchtmacht verloor in hevige luchtgevechten vijftien vliegtuigen, waarvan tien door DuitsChe en vijf door onze jagers werden neergeschoten. Het Italiaansche weermachtsbericht van Zondag luidt als volgt: In Egypte hebben de aanhoudende zandr stormen nog steeds de activiteit te land en in de lucht belemmerd. Een groep pantser voertuigen, die een aanval op onze achter hoede probeerde te ondernemen, werd op de vlucht gedreven. Achtervolgd door onze luchtmacht werd zij doeltreffend met ma chinegeweren beschoten en uiteengejaagd. Militaire installaties op Malta zijn aan een hevig luchtbombardement onderworpen. In den strijd schoten Italiaansche jagers een, Hurricane neer, Duitsche 11 Spitfires. ENGELSCHE LUCHTAANVAL OP CREUSOT. Tijdens de avonduren van 17 October hebben Engelsche bommenwerpers de om geving van Creusot aangevallen. De Fran- sche burgerbevolking werd opnieuw zwaar getroffen, daar volgens de tot nu toe bin nengekomen berichten 40 personen gedood en 80 ernstig gewond werden. Twee Duit sche soldaten werden licht gekwetst. Een Fransch hospitaal en talrijke arbeiderswo ningen werden verwoest. De Britten ver loren één toestel. EINDE VAN DEN ZOMERTIJD IN DUITSCHLAND. Op 2 November 1942, des ochtends te 3 uur zullen in het Duitsche Rijk, in het geannexeerde gebied in het Oosten, in het protectoraat en in het gouvernement-gene raal de klokken een uur achteruit worden gezet. Daarmede eindigt de zomértijd. Op 29 Maart 1943, des ochtends te 2 uur, zul len de klokken weer een uur vooruitgezet worden. Bij onze vrijwilligers. Rust tijdens den opmarsch. Altijd b er voor gezorgd, dat de mannen voldoende te eten en te drinken hebben, dan een sigaret en de goede stemming b door geen vijand meer te bederven SS PK Altstadt-O H-P H m KEURINGEN VOOR DE WAFFEN-SS EN HET LEGIOEN. Het SS-Ersatzkommando deelt ons me de, dat vrijwilligers voor de Waffen-SS en 't Legioen op onderstaande data zich bij de genoemde adressen kunnen vervoegen ten einde gekeurd te worden. Tevens wordt er de aandacht op geves tigd en wel speciaal voor hen, die er be zwaar tegen hebben hun dienst buiten Ne derland te vervullen, dat thans de moge lijkheid bestaat om dienst te nemen in een speciaal wachtbataillon. De opleiding vindt in Nederland plaats, terwijl de inzet van dit bataillon ook in Nederland blijven' zal. Tijdens de keuringen voor de Waffen*SS en het legioen kunnen zich ook diegenen melden, die tot de Germaansche-SS Ne derland (Nederlandsche SS) willen toe treden. 20.10.42 11.00 uur Den Bosch, Hotel Noord-Brabant, Markt 45. 21.10.42 10.00 uur Tilburg, Werklieden- vereeniging, Tuinstr. 68. 21.10.42 17.00 uur Rotterdam, Deutsches Haus. 22.10.42 10.00 uur Amsterdam, school Iepenweg 13. 22.10.42 17.00 uur Utrecht Wehrmacht- heim, Mariaplein. 23.10.42 10.00 uur Den Haag, Café Den Hout, Bezuidenhoutscheweg. 24.10.42 11.00 uur Amersfoort, dienstge bouw Kapelweg. KANONNENF ABRIEK „ROODE BARRICADE" VEROVERD Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakte Zondag bekend: In den frontsector Noworossiisk-Toêapse neemt de aanval van Duitsche en verbon den troepen tegen de diepe stellingen van den vijand verderen voortgang. Alleen al in den sector van een divisie jagers werden gisteren 60 versterkte gevechtsstellingen genomen. Bomaanvallen van de luchtmacht waren gericht tegen het kolonnenverkeer van de bolsjewisten op de berg- en kustwe gen. Ten Zuiden van de Terek wierp een eigen tegenaanval den vijand, die een aan val op onze stellingen ondernam, onder zware, bloedige verliezen tot achter zijn uitgangstellingen terug. Te Stalingrad hebben de aanvallende troepen taaien vijandelijken tegenstand gebroken, alle bedrijfsgebouwen van de kanonnenfabriek „Roode Barricade" stormenderhand genomen en na Moedi gen afweer van hevige tegenaanvallen den vijand uit het aangrenzende stads deel geworpen. Zware aanvallen van sterke formaties van de luchtmacht ga ven steun in dezen strijd en vernietig den op den Oostelijken oever van de Wolga talrijke stukken geschut. De ten Noord-Westen van het stadsdeel Spar- takowka ingesloten bolsjewistische strijdkrachten werden vernietigd. In den midden- en Noordelijken frontsec tor behalve succesrijke activiteit van eigen stormtroepen en afweer van plaatselijke vijandelijke aanvallen geen gevechtshande lingen van beteekenis. Gevechtsvliegtuigen zetten ondanks de ongunstige weersomstan digheden de bestrijding van Sowjettrans- portbewegingen voort. Bij luchtaanvallen op luohtbases en ande re militaire installaties op het eiland Malta ondernomen door Duitsche en Italiaansche luchtstrijdkrachten, zijn nieuwe vernielin gen tot stand gebracht. In felle luchtgevech ten werden 12 Britsche vliegtuigen neerge schoten. Een aanval overdag van de Britsche lucht macht op het Zuidelijke deel van het be zette Fransche gebied heeft verliezen onder de Fransche bevolking teweeggebracht be nevens geringe materieele schade aan ge bouwen, vooral in de woonwijken der aan gevallen plaatsen. Een bommenwerper werd neergeschoten. Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen heb ben gisteren in Zuid-Oost-Engeland voor den oorlog belangrijke installaties in scheer- vlucht met bommen van zwaar kaliber be stookt. Nu nog de staalgietertf „Roode October" Het D.N.B. meldde Zaterdagmiddag uit Berlijn: Door de bestorming van de wapenfabriek Dzerzjinzki en het bereiken van de geschut- fabrlek „Roode Barricade", terwijl tegelij kertijd Duitsche troepen tot aan de Wolga doordrongen, bevindt Stalingrad zich thans bijna geheel in Duitsche handen. De Sow- jet-Russische verdediging is eigenlijk nog slechts beperkt tot de staalgieterij „Roode October", waarin zich enkele weerstands- groepen bolsjewistische infanterie hebben verschanst, die door arbeiders-bataljons, gevormd uit het personeel van de fabriek, versterkt zijn. - Ook succes in den Kaukasus Het Duitsche weermachtsbericht van Za terdagnamiddag luidde als volgt: In het Westelijke deel van den Kaukasus i behaalde gisteren de aanval van Duitsche en Slowaaksche troepen ondanks heftigen vijandelijken tegenstand opnieuw belangrij ke terreinwinst. Gevechtsvliegtuigen en jachtkruisers kwamen met goede uitwer king in de gevechten te lande tusschen bei de. Ten Westen van de Terek verjaagden Roemeensche troepen den vijand uit ver scheidene bergstellingen en maakten tal rijke gevangenen. In Stalingrad zetten in fanterie- en pantserformaties in nauwe sa menwerking met ononderbroken aanvallen de luchtstrijdkrachten en de luchtdoelartil lerie der luchtmacht hun levendigen aanval ondanks verbitterden vijandelijken tegen stand voort, liepen talrijke steunpunten on der den voet, alsmede ingegraven pantser wagens en drongen de geschutfabriek „Roo de Barricade" binnen. Door oprukken naar het Noorden zijn vijandelijke strijdkrachten ten Noordwesten der stad van hun verbin dingen afgesneden en gaan zij hun vernieti ging tegemoet. Zeer hevige aanvallen der luchtmacht richtten zich bovendien op bat terijstellingen ten Oosten van de Wolga. Eigen formaties jachtvliegtuigen schakelden de Sowjet luchtmacht overdag volkomen uit en schoten 18 vijandelijke vliegtuigen zon der zelf verliezen te lijden, neer. Aan de overige deelen van het Oostelijk front hadden slechts gevechtshandelingen van plaatselijke beteekenis plaats. Een se dert veertien dagen op alle spoorlijnen en wegen in den sector Kalinin-Toropez waar genomen opmarschbeweging der Sowjets werd door de luchtmacht voortdurend en met groot succes bestreden. De voor de spoorwegverbindingen belangrijke stations Bologoje, Ostosjkof, Toropez, Selisjarewo en Soblago werden veelvuldig met zeer he vige uitwerking aangevallen, de spoorlijnen op vele plaatsen onderbroken en talrijke treinen met troepen en materiaal vernie tigd. Door dit ondanks moeilijke weersom standigheden voortdurend optreden der luchtmacht is het gelukt den opmarsch der Sowjets niet alleen te storen, doch dezen gedeeltelijk te belemmeren of aanmerkelijk te vertragen. fr Het bombardeeren van militaire installa ties op de eilandvesting Malta werd overdag en des nachts door Duitsche en Italiaansche vliegtuigformaties voortgezet. In luchtge vechten verloor de vijand door de verbon den jachtvliegers 15 vliegtuigen. Twee Duitsche vliegtuigen zijn niet teruggekeerd. In Zuid-Engeland vielen lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen overdag militaire in stallaties en concentraties landingsbooten aan de Britsche Zuidkust aan. Zes landings- booten werden tot zinken gebracht, een aantal beschadigd. In den afgeloopen nacht vielen gevechtsvliegtuigen haven- en dokin stallaties in Noordoost Engeland aan. Boven zee ten Westen van Brest werden overdag tw.ee Britsche bommenwerpers door Duit sche gevechtsvliegtuigen neergeschoten. Bovendien bracht luchtdoelartillerie der luchtmacht en van de marine vier Britsche bommenwerpers tijdens nachtelijke aanval len op de Duitsche Bocht en op West- Fransch kustgebied ten val. JAPANSCHE SCHEEPSCONCENTRATDES BIJ GUADALCANAR In een extrabericht van den Britschen nieuwsdienst uit Washington wordt ge zegd, dat in de onmiddellijk nabijheid van Guadalcanar (Salomons-eilanden) sterke Japansche scheepsconcentraties zijn waar genomen. Te Washington is officieel medegedeeld, dat de Amerikanen op de Salomons-eilan den tegenstand hebben te bieden aan een ernstigen vijandelijken aanval. Een communiqué uit Washington heeft omtrent de gevechten op Guadalcanar ver klaard, dat de Amerikanen zware verliezen verwachten. Minister Goebbels spreekt te Mttnchen TEVREDEN OVER HET VERLOOP VAN DEN OORLOG. Rijksminister dr. Göbbels heeft Zondag tijdens een groote betooging, die gehouden werd onder het motto: „Strijdvaardigheid tn trouw aan het vaderland" voor de Feld- errnhalle het woord gericht tot de bevol king van München. Wij strijden om zijn of niet zijn. Wanneer wij den strijd zouden verliezen, zouden wij daarmede de aan spraken op een nationale geschiedenis in het algemeen Verliezen. Onze vijanden zijn openhartig genoeg geweest om ons te zeg gen was ons dan zou bedreigen. Zij spre ken er van, dat Duitschland een tweede Versailles, een super-Versailles opgedron gen moet worden. Het zou dus niet alleen dom, maar ook laf zijn, midden in deze botsing tusschen groote mogendheden en continenten te willen spreken van een te genstand tusschen Pruisen of Beieren, tus schen Saksers of Wurtembergers. Deze oor log is niet een zaak van Pruisen of Beie ren, Saksers of Wurtembergers, maar onze gemeenschappelijke Duitsche zaak, die ons allen aangaat. In denzelfden tijd, waarin onze tegen standers beweren: „De Duitschers gaan niet meer vooruit", hebben wij in het Oosten zoo veel land veroverd, als Duitschland, Frankrijk en Engeland tezamen aan vader- landsch gebied bezitten. Wij winnen ech ter niet slechts land om het te bezitten, wij veroveren het om het voor ons te or- ganïseeren. De successen van de offensie ven in de afgeloopen maanden hebben be wezen, over welk een stootkracht de Duit sche weermacht beschikt. Wanneer eenmaal te zijner tijd de stoot in den Kaukasus ten einde is gebracht, zullen wij de rijkste olievelden van Euro pa in onze handen hebben. Wie echter tar we, olie, ijzer en steenkool en daarenboven nog de sterkste weermacht bezit, die zal den oorlog winnen. Het is dus een dom verdraaien van de feiten, wanneer thans de Fngelsohen beweren dat Duitschland tot het defensief is overgegaan. Wat bereikt is. In de eerste plaats ging het er om het bolsjewistische gevaar, dat Duitschland of fensief bedreigde, neer te slaan. Dat is reeds geschied. In de tweede plaats moet de veiligheid van ons nationale leven ge waarborgd worden. Dat doel is ook be reikt. Niemand zal willen beweren, dat de bolsjewistische weermacht ooit nog eens de kracht zal hebben de grenzen van Duitschland offensief te bedreigen. Boven dien echter hebben wij de belangrijkste tar_ we-, steenkool- en ij zergebieden van de Sovjet-Unie veroverd. Vroeger waren wij een volk zonder ruim te, thans is dat niet meer het geval. Wij moeten alleen de ruimte, die onze soldaten veroverd hebben, vorm geven, organisee- ren en productief maken. Dat duurt een zekeren tijd. Wanneer echter de Engel sehen beweren, dat wij den oorlog verlie zen, omdat wij tijd verliezen, toont deze re deneering haar volkomen onverstand. De tijd werkt slechts tegen dengeen, die geen ruimte en geen grondstoffen bezit. Wan neer wij den tijd gebruiken om de verover de ruimte te organiseeren, werkt de tijd niet tegen, maar voor ons. Hoe wanhopig de toestand Voor de tegen partij is geworden, kan men opmaken uit het feit, dat het Kremlin voortdurend aan dringt op de vorming van een tweeden front. De Engelschen zijn niet in staat een tv/eede front op te richten, alleen al, omdat zij daarvoor de noodige tonnage missen. Wanneer Churchill ook reeds vaak genoeg aangekondigd heeft, dat het duikbootge vaar is opgeheven, kunnen v/ij in tegen stelling daarmede scheepsverliezen aan den loopenden band registreeren. Ter reuraan val len Zoo blijft onzen vijanden dus niets an ders over dan terreuraanvallen uit de lucht te ondernemen. Die kunnen ons inderdaad smartelijke schade toebrengen. Het is ech ter kinderachtig te gelooven, dat Engeland met zijn terreuraanvallen het Duitsche oorlogspotentieel op eenigerlei wijze be slissend zou kunnen treffen. De Britten willen met deze aanvallen slechts een po ging doen om het moreel van onze bevol king te schokken. Er zijn lieden die vragen, waarom wij geen vergeldingsaanvallen ondernemen. Hun kan men slechts antwoorden, omdat een groot deel van onze bommenwerpers bij Stalingrad en in den Kaukasus voorloo- pig nog dringender noodig is. Onze geheele situatie is fundamen teel veranderd, constateerde voorts de minister. "Onze voedingstoestand zal langzaam beter worden. De ontzagge lijke gebieden van het Oosten te ex- ploiteeren en profijtelijk te maken voor onze oorlogvoering is slechts een probleem van tijd en geduld. Dat alles zijn kwesties vtn organisatie. Wan neer de Engelschen geloven, dat wij niet meer in staat zijn tot een offen- sief, zullen wij elkander te zijner tijd weer spreken, en wij spreken elkander thans nog steeds. Dr. Göbbels herinnerde tenslotte de stad München eraan, dat van haar de nationaal- socialistisehe beweging is uitgegaan en hij riep haar op ook verder een lichtend voorbeeld te zjjn van nationale offervaar digheid, hooge vaderlandslievende gezind heid, kracht en uithoudingsvermogen. De rede werd vaak door langdurigen, stormachtigen bijval onderbroken. RUPSEN. Ik lees in de krant het volgende be richt: Waartoe een hartstochtelijk rook er al niet kan komen! Een arbeider op Texel ging met een vriend de weddenschap aan, dat hij voor een pakje shag een maal zou nuttigen, bestaande uit zes levende, ruigbehaarde rupsen. „Dat doe je nooit!".dacht de vriend en sloeg toe. Maar- tot zijn verbazing, griezeling en ontzag zag hij, hoe de ander de rup sen een voor een opprikte en door zijn keelgat werkte. Dit bericht is, zelfs in een tijd van beperking aan levensmiddelen, ietwat onsmakelijk. En al zou er over het onsmakelijke van deze geschiedenis te disputeeren vallen met de opmer king, dat wij niet weten of dit onsma kelijk is omdat u en ik nog nooit rup sen hebben gegeten, het is toch niet mijn bedoeling hier nader op in te gaan. Ik vraag mij slechts af welke vreem de vreugden het menschelijk hart kun_ nen streelen, waarin men het erop aanlegt een ander rupsen te laten eten. Waar schuilt hier het genoegen? Er is hier een mensch, die er een nogal kostbaar pakje shag voor over heeft om een ander iets te zien verrichten, dat hen kennelijk onaangenaam moet zijn, wat wij tenminste als iets on smakelijks, dus onaangenaams be schouwen. Vreemde kronkelingen van het menschelijk hart. Het zou toch veel prettiger zijn en meer vreugde verschaffen een medemensch een ge noegen te doen. Wij eten tegenwoor dig al zulke Vreemde combinaties en beklagen ons zelf daarbij. Waarom hier een ander bovendien nog rupsen voor te zetten en <faar zelfs een pakje shag bij te offeren? Ik zou zeggen, dat er nu op aarde toch wel verdriet genoeg is om nog behagen te scheppen in on aangename dingen voor onze mede- menschen. Laat ons liever de rupsen de rupsen en vooral de menschen de menschen laten. Er is toch al zoo weinig mensche- lijks meer. „WE ZIJN OVER DEN BERG". Hedenavond om 19.00 uur spreekt Max Blokzijl, via Hilversum I, in het politiek weekpraatje over het onderwerp: „We zijn over den berg". IN EEN PAAR REGELS Vorige week heeft de vijand in de Middellandsche Zee en Noord-Afrika 171 vliegtuigen verloren, meldt Stefani uit Rome. De tusschen New Foundland en Nieuw Schotland varende veerboot „Caribou" is met een inhoud van 2200 brt. op 14 Octo ber in de Cabot straat getorpedeerd en tot zinken gebrast. Er zouden 136 opvarenden verdronken rijn. Gisteren is in de Home Counties bij Londen een bommenwerper op een huis gevallen. Veertien burgers kwamen om het leven. De Engelsche koningin heeft mevrouw Roosevelt uitgenoodigd naar Londen te komen. De wet, die deri" dienstplichtigen leef tijd in de V.S. verlaagt van 20 op 18 jaar, is Zaterdag door het Huis van Afgevaar digden aangenomen. Uit Rio de Janeiro wordt gemeld, dat kardinaal Sebastiano Leme de Silveira Cintra, aartsbisschop van Rio, Zaterdag is overleden. Volgen^ den Engelschen nieuwsdienst heeft Engeland opnieuw oorlogsschepeen ter leen gegeven aan de V.S. ter bescher ming van de koopvaardij in de wateren langs de Amerikaansche Oostkust. De nabij Washington stroomende ri vier de Potomac is hevig aan het wassen, zoodat de Amerikaansche bondshoofdstad met overstrooming bedreigd wordt. Tevens wordt melding gemaakt van overstroomin gen in den staat Virginia Om de aanwezigheid van mijnenvelden kenbaar te maken, worden door een schrijnwerker borden vervaardigd, welke aan de toegangswegen naar de stelling geplaatst zullen worden PK Rutkowski PBZ R-P H m

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1