VRIJDAG 16 OCTOBER 1942 34ste Jaargang No. 10381 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Vestigings- en verhuizingsverbod in de kuststreeR Momentje GELDIGE BONNEN 3)c CeiubcHeSoii/tci/tit Bureaux: PapengTacht 32 - Giro 103003 Telefoon: Redactie 20015, Administr. 20935 C. M. van Hamersveld, Directeur. Th. Wilmer, Hoofdredacteur. Zware strijd in den Kaukasus EEN VRUCHTELOOS „ONTLASTINGSOFFENSIEF.'* In aanvulling op het weermachtsbericht van gisteren verneemt het D.N.B.: Uit het weermachtsbericht blijkt niet, dat in één der sectoren een bepaald zwaartepunt van den Duitschen aanval wordt gelegd. De aanval in de richting van Toeapse heeft, nadat hooggelegen bolsjewistische stellin gen waren doorbroken, opnieuw tot het opruimen van verscheidene honderden goed versterkte steunpunten geleid. De da- gelijksche doorbraken en omsingelingen hebben minder een oprollen van het vijan delijk front te doel dan het afsnijden van bolsjewistische terugtochtswegen. Het eigenaardige van dezen oorlog in het ge bergte en het ontbreken van opvallende terreinpunten en plaatsen brengen met zich, dat de dagelijksche terreinwinsten van de Duitsche bergjagers slechts op spe ciale kaarten op groote schaal kunnen worden afgelezen en niet tot uitdrukking kunnen komen in de berichten omtrent de successen door het opperbevel uitgegeven. Hetzelfde geldt voor den strijd in het Oos ten van den Kaukasus, waar na de inne ming van Malgobek de Duitsche op- marsch in het. petroleumgebied van Gross- ny onder sterken vijandelijken tegenstand voortgaat. Bij Stalingrad zet Timosjenko zijn krachtenverslindende aanvallen voort, zonder op eenige plaats ook maar beperk te doorbraken te kunnen bereiken. Het „ontlastingoffensief' tusschen Don en Wol- ga ontwikkelt zich op dezelfde wijze als de maandenlange vergeefsche aanvallen bij Rsjef. Reeds thans kan gezegd worden, dat de bolsjewisten ondanks opoffering van on vervangbare manschappen en oorlogsmate riaal hun doel niet hebben bereikt. De opmarsch ten Oosten van Noworos- snsk leidde tot de verovering van twee ruggen, van waaruit de bolsjewisten met hun zware wapens den Duitschen op- marschweg beheerschten. Terwijl de lucht macht den vijand in zijn bergstellingen in bedwang hield, drongen pioniers ondanks het hevige vuur op en maakten breede ope ningen in de prikkeldraadversperringen. Toen stormde de infanterie aan en ver overde in zware gevechten de links en rechts van den weg gelegen gevechtsstel lingen. Bij de achtervolging van den terug- trekkenden vijand drongen zij tot de als vestingen ingerichte fabrieksgebouwen aan den fcitgang van het dal door, waar de strijd nog woedt. Infanteristen wisten de vijandelijke stel lingen binnen te dringen, namen stormen derhand 320 kazematten en versloegen in een verbitterd handgemeen twee bolsjewis tische regimenten. Verder naar het Westen stonden Sló- waaksche troepen schouder aan schouder met divisies Duitsche bergtroepen en ja gers. Ook hier moesten eerst vijandelijke afdeelingen worden bedwongen. Ondanks de voorafgaande vermoeiende nachtmar- schen zagen onze soldaten kans de vijan delijke stellingen op te rollen. In de vaart van hun aanval schoten zij de overblijfse len der bolsjewisten, die zich in het rots achtig terrein hadden vastgezet, voorbij en namen krachtig versterkte bergruggen, ver achter hun doel voor dien dag gelegen. Bij de uitbreiding van een doorbraak vernie tigden jagers alleen in den sector van hun divisie meer dan 200 vijandelijke gevechts stellingen. Naar in welingerichte kringen verluidt, is via Zwitserland als beschermende mo gendheid een Engelsche nota in de kwestie van de geboeide krijgsgevangenen in Ber lijn overhandigd. Het schijnt hier te gaan om den door Churchill in het Lagerhuis aangekondigden Engelschen proteststap, ten aanzien waarvan politieke kringen te Berlijn reeds een standpunt hebben be paald met te verklaren, dat niet Engeland, maar Duitschland het recht heeft tot een protestactie. Omtrent de behandeling van de nota verluidt vooreerst niets. DE AIVIERIKAANSCHE OORLOGS BERICHTGEVING. Onder het opschrift „Oorlogsberiohtge- ving" valt de „New York Times" in een hoofdartikel de Amerikaansche regeering aan en laakt de taktiek van vertraging bij het mededeelen van Amerikaansche oor logsverliezen in den Stillen Oceaan. Het heeft 65 dagen geduurd eer het ministerie van marine het verlies der Amerikaansche kruisers bij de Salomons-eilanden bekend maakte. Het vliegkampschip „Yorktown" is den vierden Juni in den Stille Oceaan gezonken en den veertienden Juli heeft het ministerie van marine medegedeeld, dat dit schip „ongeschikt voor den strijd was" om tenslotte den zestienden September off- oieel te verklaren, dat de „Yorktown" tot zinken is gebracht. Het 33.000 ton groote vliegkampschip „Lexington" werd den achtsten Mei tot zinken gebracht, doch de Amerikaansche regeering heeft dit verlies eerst den twaalfden Juni toegegeven. De 10.G00 ton metende kruiser „Houston" zonk den 27sten Februari, hetgeen eerst den veertienden Maart bevestigd werd. Het vliegkampschip „Langley" dat eveneens den 27sten Februari verloren ging, werd pas den vierden April als zoodanig opgege ven. De torpedojager „Pecos" ging den eersten Maart onder, hetgeen den vierden April werd toegegeven. Van den torpedo jager „Peary" die den negentienden Fe- oruari was gezonken, werd dit eveneens eerst den vierden April toegegeven. Een dergelijke vertraging bestond ook bij het publiceeren van het verlies der torpedo jagers" „Jarvik" en „Gregory". Het blad verklaart, dat er alle reden is er aan te twijfelen of dergelijke vertragingen in het bekendmaken van Amerikaansche verlie- BEKENDMAKING Daar de laatste dagen herhaaldelijk daden van sabotage in het bezette Ne- derlandsche gebied zijn gepleegd, zijn heden de volgende personen daarvoor als gijzelaars verantwoordelijk gesteld en gefusileerd. 1. Bannink, Dirk, geb. 22.11.1914 uit Deventer. 2. Gerritsen, Albert Jan, geb. 9.3 1890 uit Deventer. 3. Endeveld, Jan Cornelis, geb. 14.12 1914 uit Apeldoorn. 4. Evvijk, Wilhelmus, geb. 28.4.1900 uit Deventer. 5. van der Meulen, Daniël, geb. 4.2 1896, uit Deventer. 6. van Heijningen, Pieter Adrianus, geb. 18.7.1903, uit Amsterdam. 7. Roebers, Johannes Hendrikus, geb. 7.9.1886 uit Deventer. 8. van Veen, Jacobus, geb. 26.9.1900 uit Enschedé. 9. Kors, Jacobus, geb. 21.5.1909, uit Amsterdam. 10. Ooijevaar, Evert, geb. 19.5.1897, uit Amsterdam. 11. van der Kerkhoff, Jacobus, geb. 10.10.1898 uit Zwolle. 12. Haantjes, Jan, geb. 1.9.1886 uit Enschedé. 13. Vrind, Heinrich Wilhelmus, geb-. 2.6.1913, uit Almelo. 14. IJmkers, Aaldert Jacob, geb. 31.7 1896 uit Den Haag, 15. van Dam, Hendrik, geb. 26.9.1889 uit Wageningen. De Hoehere S.S. en Polizeifuehrer Nord-West, get. RAUTER, S.S. Gruppenfuehrer en Luitenant- Generaal der Politie. zen gerechtvaardigd zijn. Nu en dan is het te verontschuldigen, doch wanneer het voortdurend geschiedt, valt een dergelijke handelwijze slechts moeilijk te verdedigen. Bij onze vrijwilligers. In het hooge Noorden zorgen de Finsche Lotta's goed voor de mahnen. Sigaretten, koek en versche koffie, zooveel men wil SS PK Gösling-O H-P H m KEURINGEN VOOR DE WAFFEN-SS EN HET LEGIOEN. Het SS-Ersatzkommando deelt ons me de, dat vrijwilligers voor de Waffen-SS en 't Legioen op onderstaande data zich bij de genoemde adressen kunnen vervoegen ten einde gekeurd te worden. Tevens wordt er de aandacht op geves tigd en wel speciaal voor hen, die er be zwaar tegen hebben hun dienst buiten Ne derland te vervullen, dat thans de moge lijkheid bestaat om dienst te nemen in een speciaal wachtbataillon. De opleiding vindt in Nederland plaats, terwijl de inzet van dit bataillon ook in Nederland blijven zal. Tijdens de keuringen voor de Waffen-SS en het legioen kunnen zich ook diegenen melden, die tot de Germaansche-SS Ne derland (Nederlandsche SS) willen toe treden. 17.10.42 11.00 uur Arnhem, Weverstr. 16b. 18.10.42 14.00 uur Venlo, Deutsches Haus, Emmastraat. 19.10.42 11.00 uur Eindhoven, Huis Ma ria, Kruisstraat. 20.10.42 11.00 uur Den Bosch, Hotel Noord-Brabant, Markt 45. 21.10.42 10.00 uur Tilburg, Werklieden- vereeniging, Tuinstr. 68. 21.10.42 17.00 uur Rotterdam, Deutsches Haus. 22.10.42 10.00 uur Amsterdam, school Iepenweg 13. 22.10.42 17.00 uur Utrecht Wehrmacht- heim, Mariaplein. 23.10.42 10.00 uur Den Haag, Café Den Hout, Bezuidenhoutscheweg. 24.10.42 11.00 uur Amersfoort, dienstge bouw Kapelweg. Men deelt ons van bevoegde zijde mede: De uitbreiding van de kustverdediging landwaarts door de Duitsche bezettings- groepen in Nederland, heeft tengevolge, dat woongelegenheden, welke in of in de nabijheid van de verdedigingszone gele gen zijn, binnenkort door de bevolking geheel of gedeeltelijk zullen moeten wor den ontruimd. Een dergelijke ontruiming heeft na tuurlijk niet alleen uit strategisch be lang plaats, doch ook in het belang van de bevolking zelf, die bij eventueele ge vechtshandelingen, zooals de ervaring in dezen oorlog steeds getoond heeft, wan neer zij in de gevechtszone blijft, daar van in ernstige mate de gevolgen zou on dervinden. Het is ook begrijpelijk, dat een dergelijke ontruiming, wanneer de nood zakelijkheid daarvan eenmaal erkend is, rustig voorbereid moet woi-den, teneinde overhaaste maatregelen bij den aanvang van gevechtshandelingen te vermijden. Hier in Nederland moeten derhalve de belangen van de door de noodzakelijke- evacuatiemaatregelen getroffen bevolking van het kustgebied zoo goed mogelijk be hartigd en een ordelijk verloop van de ontruiming en de onderbrenging naar el ders onder alle omstandigheden veilig ge stéld worden. De uitvoering der betreffen de maatregelen is zooveel mogelijk in han den van de Nederlandsche bestuursorga nen gelegd en wel in die van de commissie burgerbevolking, die ook bij het uitbreken van den oorlog de noodige evacuatiemaat regelen in het belang van de bevolking ten uitvoer gebracht heeft. Het Nederlandsche bestuursapparaat moet zich bij zijn maat regelen natuurlijk naar de aanwijzingen van de weermacht richten en heeft het uiteraard niet in de hand, in evacuatiemaat regelen, die de weermacht als noodzakelijk beschouwt, wijzigingen te brengen. Stelselmatige, welgeordende arbeid van de bestuursorganen is echter slechts mo gelijk, wanneer hun werkzaamheden niet door eigenmachtig en „wild" handelen van enkelingen bemoeilijkt of, erger nog, door kruist worden. Teneinde dit onder alle omstandigheden te vermijden, heeft de secretaris-generaal van het Departement van Binnenlandsche zaken heden twee besluiten uitgevaardigd, waarbij de vestiging, het verhuizen en het huren of ook het op andere wijze voor zich reserveeren van woningen of gedeelten van woningen in het kustgebied urn in de on middellijke omgeving daarvan in beginsel tijdelijk verboden wordt. Op grond van deze besluiten zijn uitzon deringen op het bovenstaande slechts met bijzondere toestemming van het betreffen debureau vluchtelingenzorg mogelijk. De namen der gemeenten, voor welke deze besluiten gelden, zijn heden in de „Ne derlandsche Staatscourant" bekend ge maakt. Deze gemeenten omvatten niet al leen die, welke eventueel voor ontruiming in aanmerking komen, doch voor alles en wel voor het meerendeel die gemeen ten, waar een ongecontroleerde toevloed van elders vermeden moet worden. Verzoeken tot het verleenen van speciale toestemming kunnen uitsluitend schriftelijk geschieden en moeten aan de volgende in stanties gericht worden: 1. voor Zeeland: bureau Vluchtelingen zorg Zeeland, Middelburg, Gortstraat 30. 2. Voor Zuid-Holland: bureau Vluchtelin genzorg Zuid-Holland, 's-Gravenhage, Jan van Nassaustraat 80. 3. Voor Noord-Holland: bureau Vluchte- lingenzorg Noord-Holland, Alkmaar, St. Laurensstraat 3. Vanzelfspreekend bestaat alleen bij drin gend gemotiveerde verzoeken de mogelijk heid van inwilliging. LIJST DER BETROKKEN GEMEENTEN. In de bijlage, behoorende bij het besluit van den Secretaris-Generaal van het de partement Van Binnenlandsche Zaken van 15 October 1942, Nederlandsche Staatscou rant van 16 October 1942, no. 202, worden de namen der betrokken gemeenten ge- noejnd, n.L de volgende: 1. provincie Zeeland:: alle gemeenten. 2. Provincie Zuid-Holland: a's-Gravenhage, 's-Gravenzande, Hille- gom, Katwijk, Leidschendam, De Lier, Lisse, Monster, Naaldwijk, Noordwijk, Noordwijkerhout, Oegstgeest, Rotterdam, voor zooveel betreft Hoek van Holland, Rijnsburg, Rijswijk, Sassenheim, Valken burg, Voorburg, Voorhout, Voorschoten, Warmond, Wassenaar, Wateringen. b. Alle gemeenten, gelegen op de eilan den Goeree en Overflakkee, Voorne en Putten en Rozenburg. 3). Provincie Noord-Holland: ,a). Alle gemeenten, gelegen ten Noorden van het Noordzeekanaal met uitzondering van Amsterdam. b) Bennebroek, Bloemendaal, Heemstede, Velsen, Zandvoort. AANVULLING VESTIGINGSBESLUIT. Besluit van den Secretaris-Generaal van het Departement van Binnen landsche Zaken, houdende aanvulling van het Vestigingsbesluit. Op grond van par. 1 der Verordening no. 231/940 en in overeenstemming met de par. 2 en 3 der verordening no. 3/1940 van den Rijkscommissaris voor het bezette Ne derlandsche gebied wordt bepaald: Artikel 1. Vestiging in of verhuizing binnen een gemeente in den zin van het vestigingsbe sluit (nr. 85/1942) worden mede geacht te hebben plaats gehad zoodra de betrokkene langer dan acht opeenvolgende dagen of meer dan veertien dagen in een kalender maand in een gemeente woonruimte te zijner beschikking heeft gehad of huisves ting heeft genoten, tenzij hij deze op het tijdstip van in werkingtreding van een voorschrift, als bedoeld in artikel 1, eerste lid, onder 1 van het Vestigingsbesluit reeds te zijner beschikking had of genoot. Artikel 2. (1) Hij, die door het verschaffen van woonruimte of huisvesting gelegenheid geeft tot overtreding van een op grond van artikel 1, eerste lid, van het Vestigingsbe sluit uitgevaardigd voorschrift, wordt ge straft met hechtenis van ten hoogste twee maanden of met geldboete van ten hoogste driehonderd gulden. (2). De bij het eerste lid strafbaar ge stelde handelingen zijn overtredingen. Artikel 3. De in een gemeente geldende verordenin gen, als bedoeld in artikel 6 van het Vesti gingsbesluit, treden uiterlijk met ingang van den dag, waarop voor deze gemeente in werking treedt een op grond van artikel 1, eerste lid, onder 1 van het Vestigingsbe sluit uitgevaardigd voorschrift, buiten wer king. Artikel 4. Dit besluit treedt in werking met ingang van den dag zijner plaatsing in de Neder landsche Staatscourant. 's-Gravenhage, 15 October 1942. DE SECRETARIS-GENERAAL VAN HET DEPARTEMENT VAN BINNENLAND SCHE ZAKEN. Besluit van den Secretaris-Generaal van het Departement van Binnen landsche Zaken ter uitvoering van artikel 1, lid 1, onder 1, van het Ves tigingsbesluit. Op grond van artikel 1, lid 1, onder 1 van het Vestigingsbesluit (no. 85/1942) zoo als dat is aangevuld bij besluit van den Se cretaris-Generaal van het Departement van Binnenlandsche Zaken van 15 October 1942 tot aanvulling van het Vestigingsbesluit (Ned. St.crt. van 16 October 1942 no. 202) en. in overeenstemming met de paragrafen 2 en 3 der verordening no. 3/1940 van den Rijkscommissaris voor het bezette Neder landsche gebied, wordt bepaald: Artikel 1. (1) In de gemeenten, genoemd in de bij lage van dit besluit, is het verboden: a. Zich te vestigen, b. Te verhuizen. (2) Dit verbod geldt niet: a. Voor Rijksduitschers, b. Voor personen, die in het bezit zijn van een door of vanwege den Directeur van het Bureau Vluchtelingenzorg in wiens ambtsgebied de gemeente is gelegen, ver leende schriftelijke vergunning. Artikel 2. Dit besluit treedt in werking ipet ingang van den dag zijner plaatsing in de Neder landsche Staatscourant en vervalt, voor zoover de Secretaris-Generaal van het De partement van Binnenlandsche Zaken niet anders bepaalt, na verloop van drie maan den na den dag van inwerkingtreding. 's-Gravenhage, 15 October 1942. De Secretaris-Generaal van het Departement van Binnenlandsche Zaken, FREDERIKS. DR. SCHMIDT WAARSCHUWT DE ZWITSERSCHE PERS. Op de gisteren gehouden persconferen tie van het ministerie van buitenlandsche zaken te Berlijn heeft de leider der pers- afdeeling, gezant dr. Schmidt, gesproken over de houding van een bepaald deel der Zwitsersche pers Hij citeerde uitvoerig Zwitsersche bladen, die zich in den loop van een enkele week met de meest uit- eenloopende kwesties der politiek en oor logvoering hadden beziggehouden op een wijze, die te Berlijn als niet vereenigbaar wordt beschouwd met de plichten der neu traliteit. Dr. Schmidt zeide een eerste ver maning aan deze Zwitsersche pers op haar plaats te achten. Een groote natie als de Duitsche kan het zich op den duur niet la ten welgevallen, dat onder den dekmantel der neutraliteit anti-Duische propaganda gevoerd wordt. Wanneer de pers onver standig genoeg is, de beginselen eener juiste neutraliteit niet te respecteeren, is het de taak van de bevoegde instanties, haar bladen tot de orde te roepen. Ook hier geldt de oude spreuk van Bismarck, dat het land de vensterruiten moet betalen, die de pers ingooit. Duitschland moet de in menging in zijn aangelegenheden van de hand wijzen. Het treedt niet op als Sum ner Welles, die onder bedreigingen het op geven der neutraliteit van Argentinië en Chili geëischt heeft, doch het eischt uit sluitend het naleven van de neutraliteit. Duitschland, zoo besloot dr. Schmidt, kan op den duur niet toelaten, dat deze neu traliteit door een „ergernis gevende pers" ten nadeele van Duitschland wordt mis bruikt. VOLLE MAAN. Dit Momentje is niet bestemd voor onze lezers. Ik moet vandaag eens met de maan praten, nademaal ik gelezen heb, dat de maan er een volle maan, een halve maan en een nieuwe maan op nahoudt, gezwegen dan nog van het eerste en het laatste kwartier. Kijk eens, beste maan, ik ben geen maan- en sterrenkundige en ik weet er dus niets van hoe jij schots en scheef door het hemelruim reilt en zeilt. Ik weet niet of er op jou, juist zooals op de aarde, menschen loopen te trappen en ik weet ook niet of het op jou ook wel eens regent en waait en dondert en vriest, juist zooals hier. Dat kan mij allemaal niet schelen ook. Ik vind, als ordelijk mensch alleen je termi nologie een beetje slordig. Je praat rustig over je eerste kwartier en dat dunkt ons natuurlijk vijftien minuten te zijn en je laat ons dan rustig een week of wat op het tweede kwar tier wachten, dat dan meteen het laat ste kwartier is. Ik vraag mij af of bij jou op de maan alles zoo raar en zoo langzaam gaat. Je praat ook van volle maan en van nieuwe maan. Daar deugt niets van. Als je zoo nu en dan een volle maan wilt zijn en die term versta ik, want dan zie je er net uit als volvette Goudsche kaas dan moet je daar tegenover ook genoegen nemen met een leege maan of minstens met een 20 Dan zou je dus moeten zeggen: in die bepaalde periode ben ik volvet en daarna word ik 20 Of wil je liever nieuwe maan heeten? Maar dan moet je daartegenover ook oude maan genoemd willen worden. Nietwaar, maan, Ordnung muss sein. En als wij hier op aarde zoo slordig waren als jij, zou het er hier maar raar uitzien Elk der volgende bonnen geeft recht op het koopen van: 18 Oct. tot en met 24 October: 53-A Brood 53-B Brood 53 Beschuit 53-A Vleesch 53-B Vleesch 53-A Aardapp. 53-B Aardapp. 53 IV^lk 1-59, 2-59 res. 53 Tabak 53 Sigaretten 4 Oct. tot en A rato brood of «ebak 1 rants, besch. br. of geb 1 rants. A rants. v' of vlwaren 2 kg. aardappelen 1 kg. aardappelen l3/i liter melk 1% liter taptemelk 1 rants, tabak. 1 rants, sigaretten met 31 Oct.: 402 algemeen 403 algemeen 408, 409, 410, 411 algemeen 4-57, 4-58 res. 404 algemeen 405 algemeen - 406 algemeen 407 algemeen 397, 398, 399 alg 51, 52, 53, 54 versnap. 1 kg. suiker 500 gr. jam. 1 rants, bloem, brood of gebak 250 gram rijst 125 gram peulvruchten 125 gram havermout 250 gram gort 100 gram vermicelli of maizena 100 gram kaas 100 gr. ohoc. suikerwerk 4 Oct. tot en met 28 Nov.: 400 algemeen I 250 gram koffiesurrogaat 7 Oct. tot en met 18 October. 51 Boter 51 Vet y rantsoen Boter Yi rantsoen Boter 13 September tot en met 11 November: 2-61, 2-62 res. I V, rantsoen boter 3-61, 3-62 res. y2 rantsoen boter 4-61 reserve y rantsoen boter Verlengd tot en met 31 October: 370 Algem. I 1 rants. Eenheidsz. M Zeep 1 rants. Eenheidsz. 371 Algem. rants. Waschpoeder M Toiletzeep I 75 gr. Toiletzeep 80 pet. 1 Sept. tot en met 31 Dec.: M Textiel 45 gram scheerzeep. 11 Mei tot en met 31 December: 01 tot en met 05 B.V. 1 brandst. 1 eenh. Bonnen die afloopen DE VOLGENDE BONNEN ZIJN BINNENKORT NIET MEER GELDIG. Na Zaterdag 17 October: 52 Brood, Beschuit, Vleesch, Aard appelen, Melk, Tabak- en 58 Reserve (taptemelk). BONNEN BETEEKENEN VOEDSEL MITS ER GELD IS! ZORGT VOOR GELD! STEUNT WINTERHULP! GIRO 5553. DE NIEUWE BONNEN. Voor de volgende week zijn ter verkrij ging van de gebruikelijke rantsoenen brood oeschuit, vleesch, aardappelen, melk, ta bak enz. en sigaretten (ook voor de dames) aangewezen de bonnen 53. Taptemelk is verkrijgbaar op de bonnen 1-59 en 2-59 reserve. Van 16 Oct. 1942 tot en met 28 Febr. 1943 2ijn drie nieuwe bonnen aangewezen voor vaste brandstoffen. Bijzonderheden vindt men op pagina 3.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1