DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
- Momentje -v
DONDERDAG 15 OCTOBER 1942 34ste Jaargang No. 10380
S)e Gcid^elvcSoti^cmt
C. M. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wilmer, Hoofdredacteur.
Bij onze vrijwilligers. Een kijkje in een der vele magazijnen, dikwijls direct
achter het front Van hieruit worden dagelijks de jongens verzorgd en dat het
goed is, toont de foto SS PK Altstadt-O-H-P H m
Bureaux: Papengracht 32 - Giro 103003
Telefoon: Redactie 20015, Administr. 20935
Successen der Duitsche
duikbooten
EEN VEELZEGGEND LIJSTJE.
Omtrent de nieuwe successen der Duit
sche duikbooten deelt het opperbevel van
de Duitsche weermacht het volgende mede.
Weer is het den Duitschen onderzeelboo-
teru, gelukt, bijzonder snelle en kostbare
vijandelijke troepentransportschepen te
vernietigen. Het s.s. „Orcades" was ge
bouwd voor een snelheidl van 22 zeemijlen,
die „Duchess of Atholl" voor een van 18
zeemijlen. De „Orcades" was een heel mo
dern. pas in 1937 gebouwd troepenschip,
dat behalve zijn groote inrichting voor pas
sagiers, 11.800 ton aan vracht vervoeren
kon. Het was een dhr snelste en grootste
Britsche troepenschepen, dat juist om die
eigenschappen voor 'n voorbeeldig troepen-
transportschip doorging. De beidie schepen
konden tezamen 9.000 tot 10.000 soldaten
vervoeren.
In korten tijd heeft de vijandelijke troe-
pentransvioot volgende snelle passagiers
schepen verloren: „Orcades", 23.456 bt.,
„Duchess of Atholl", 20.119 Ibrt, „Oronsay",
20.043 brt, type: „Viceroy of India", 19.627
brt., type: „Reina del Pacifico", 17.702 brt.,
type: Derbyshire", 11.660 brt.
'Dit zware verlies van de vijandelijke
transportvloot betreft schepen, die niet ver
vangen kunnen worden, daar schepen van
diit soort noch krachtens het Enigelsche,
noch krachtens het Amerikaansóhe scheeps-
bouwprogramma nagebouwd worden.
VERLIESLIJST DER AMERIKAANSCHE
MARINE.
Naar de Engelsche nieuwsdienst uit Was
hington meldt, heeft het ministerie van
marine een nieuwe verlieslijst filer Ameri
kaansche marine gepubliceerd, omvattende
160 dooden, 239 gewonden en 592 vermis
ten. Daarmede stijgt het totale cijfer der
sinds het uitbreken der vijandellijkheden
door 'het minsterie van marine toegegeven
verliezen der Amerikaansche njarine tot
4259 do ad'en, 1453 gewonden en 9711 ver
misten.
Met betrekking tot de Duitsche duikboot-
successen in de Afrikaanscbe wateren heeft
de Britschè nieuwsdienst Woensdagavond
verklaard, dat men te Londen vernomen
had1, dat Duitsche duikbooten thans optre-
denVin een nieuw operatiegebied bij Kaap
de Goede Hoop. „Daar", aldus de Britsche
berichtendienst, „kunnen de aanvallen
sneller ten uitvoer worden gelegd dan on
ze verdediging, zoodat de duikbooten daar
„«enige" successen zullen .kunnen, behalen"
Te Freetown zijn 249 opvarenden van een
op den Atlantisqhen Oceaan tot zinken ge
bracht schip aan land gebracht.
DeSovjet-Unie beeft hulp
noodig
EEN ENGELSCHE ALARMKREET.
Het tijdschrift Economist" publiceert een
nieuwen alarmkreet aan het adres der Wes-
tersche mogendheden om nu geen tijd meer
verloren te laten gaan met een militaire
actie ter ontlasting van de Russen.
Het blad wijst op de verklaringen van
Willkie, dat de Sovjet-Unie lijkt op een
zwaar gewonde. De waarde hiervan wordt
verhoogd door het feit, dat Willkie dit met
eigen oogen heeft aanschouwd. Een derde
der Russische bevolking leeft nu onder
Duitsche heerschappij. De verliezen van
het leger zijn ontzettend hoog geweest. De
voedselpositie in de Sovjet-Unie is moei
lijk. Er is ook een tekort aan brandstoffen,
kleeren en medcijnen.
De „Economist" herinnert dan aan haar
vroegere waarschuwingen van dit voorjaar,
toen de Sovjet-Unie nog machtig was, zoo
als het blad het formuleert. Al die waar
schuwingen om niet te wachten tot de
kracht van Rusland is verbloed, zijn inmid
dels juist gebleken en de pessimistische
profetieën van het blad* worden dagelijks
bevestigd door de berichten van den Mos-
kousche correspondenten.
De geheele Russische kolenproductie be
draagt wellicht geen kwart meer van de
Duitsche. Vermoeidheid en uitputting zijn
als gevolg vein de slechte voeding, het zwa
re overwerk en de ongelooflijke inspan
ning in de nog overgebleven bedrijven aan
den dag getreden, doordat de bolsjewisten
him strijd alleen moeten uitvechten. Dit
drukt ook zijn stempel op de producten.
De tijd staat niet meer aan de zijde der
Russen en als de Sovjet-Unie mocht verlo
ren gaan voor de geallieerden, dan komt
er voor hen aan dezen oorlog geen einde
meer.
Het blad ontkent, dat eenigerlei politieke
overwegingen aan dezen nieuwen waar-
schuwingskreet ten grondslag liggen of dat
het om verwijten zou gaan. Integendeel,
het gaat om harde feiten. Het geheele geal
lieerde plan van actie is den laatsten tijd
voortdurend herzien, maar helaas in de
verkeerde richting. Het schijnt, dat het nu
ook zoo blijft ter zake van de hulp aan de
Sovjet-Unie.
De Italianen in de V.S.
EEN VERKIEZINGSMANOEUVRE VAN
ROOSEYELT.
Stefanie schrijft: „Uit Washington wordt
een plompe verkiezingsmanoevre van Roo
sevelt gemeld. Nadat hij de Italianen in de
Vereenigde Staten op alle manieren heeft
veroordeeld opvareMen Van Italiaan
sche schepen zijn gearresteerd en veroor
deeld, Italiaansche journalisten in de ge
vangenis geworpen, zelfs Amerikaansqhe
burgers van Italiaansche afkomst vervolgd
laat Roosevelt met het oog op de aan
staande verkiezingen door den minister van
justitie, Biddle, de verklaring afleggen, dat
ANGST OM
RANTSOENEN
Rijksmaarschalk Hermann Goering is een
rondborstig man; een man, die geen blad
voor den mond neemt en zijn woorden niet
op een goudschaaltje pleegt te wegen.
Hij heeft verleden week het woord ge
voerd ter gelegenheid van het Dankfeest
voor den oogst en daarbij eenige openhar
tige woorden gesproken, welke menigeen
niet aangenaam in de ooren zullen hebben
geklonken. Speciaal is men gevallen over
de passage, waarin Goering zeide, dat in
de bezette gebieden de bonnen meer als een
extra-tje worden opgevat en het meeste
van den sluikhandel betrokken wordt.
Sommigen hebben dat op hun fatsoen ge
trokken, anderen zagen him bonnen-rant
soen bedreigd, zoodat er eenige verontrus
ting was. Nu wordt het iemand inderdaad
wat eigenaardig te moede, wanneer hij bij
het lezen van zulke woorden bedenkt, dat
hij zelfs datgene, waarop hij volgens de
hem toegewezen bonnen recht heeft, nog
niet eens betalen kan, laat staan de abnor
male prijzen, welke de sluikhandel vraagt.
En zulke gevallen komen maar al te vaak
voor. Maar zij hoeven zich het verwijt, dat
in de woorden van den Rijksmaarschalk
ligt opgesloten, ook niet aan te trekken.
Rijksmaarschalk Goering sprak in het al
gemeen en men heeft ter persconferentie
in Den Haag reeds verzekerd, dat hij bij het
uitspreken van deze woorden, zeker niet op
de'eerste plaats aan Nederland heeft ge
dacht.
Aan het adres van degenen, die zich zoo
verontrust gevoelden, dat er aan hun rant
soenen getornd zou worden, heeft dezer
dagen de Rijkscommissaris, Rijksminister
dr. Seyss Inquart eenige opmerkingen ge
maakt in een rede op de werkconferentie
van de N. S. D. A. P. in Nederland, welke
rede in menig opzicht een verlengstuk was
van hetgeen Rijksmaarschalk Goering had
gezegd. Vooreerst heeft hij de verzeke
ring gegeven, „dat de thays in Nederland
geldende rantsoenen tot den volgenden
oogst gehandhaafd kunnen worden."
Dit ter geruststelling van degenen, die al
te beangst waren. Ongetwijfeld zullen wij
dit resultaat voor een belangrijk deel mede
te danken hebben aan den Nederlandschen
boer, van wien staatssecretaris Backe on
langs te Berlijn voor vertegenwoordigers
van de buitenlandsche pers getuigde: „Ook
de door Duitschland bezette landen hebben
een verfioogde agragrische opbrengst gele
verd. Aan de spits dezer prestaties staan de
Nederlandsche boeren."
Vervolgens heeft de Rijkscommissaris
een opmerking gemaakt, welke wij ter
overdenking zouden willen voorleggen aan
allen, die zoo gaarne mopperen.
Wanneer de Nederlander zoo zeide
hij'op geen andere wijze, bijdraagt tot
het groote gebeuren onzer dagen, dan dat
hij iets minder te eten en minder kolen
krijgt, dan is dat nog steeds een beschei
den bijdrage, gezien de grootte der presta
ties, die thans door het Duitsche volk wor
den volbracht."
Wanneer wij bedenken, wat de oorlog
voor ons beteekent en Wat anderen er
door te lijden hebben, dan moet deze ver
gelijking ons veeleer aansporen tot dank
baarheid om hetgeen ons tot nog toe is be
spaard gebleven. Een wereld staat in
brand, een cultuurstelsel stort met donde
ren gekraak ineen; over de geheele aarde
wordt een titanenkamp gestreden en wij
zouden slechts belangstelling hebben voor
het tellen van onze bonnetjes? Elders
brandt het in den donkeren nacht, ontplof
fen de bommen, zoeken gezinnen wanho
pig naar hun woning, die er niet meer is
en wij zouden ach en wee roepen, omdat
wij niet meer alles kunnen krijgen waar
op wij prijs stellen?
Laten wij God danken in de ootmoedige
erkennning ,dat wij zijn erbarming nauwe
lijks verdiend hebben.
„de Italianen met ingang van Maandag van
de lijsten van vijandelijke vreemdelingen
geschrapt worden".
Het is duidelijk, dat'Roosevelt door deze
demagogische geste wil trachten de gunst
der Amerikaansche massa's van Italiaan
sche afkomst te winnen met het oog op de
verkiezigen, die voor den democratischen
dictator wel eens geen rustig verloop kon
den hebben, doordat de republikeinsche
partij steeds populairder wordt. De maat
regel op zichzelf is practisch van geen be-
teekenis. Alles bij elkaar betreft het de op
heffing van eenige der tallooze politiemaat
regelen betreffende verblijfplaats, identi
teitspapieren enz. Het comando van het
Westelijke verdedigingsdistrict heeft zich
reeds gehaast te verklaren, dat, tenzij de
commandant een tegenorder geeft, de langs
de Pacifickust wonende Italianen onder
worpen blijven aan de door de militaire
autoriteiten afgekondigde beperkingen, om
dat militaire maatregelen slechts door een
militair bevel kunnen worden ingetrok
ken.
Overigens hebben wij slechts verachting
voor deze belachelijke manoeuvre, schrijft
Stefani. De Italianen in de Vereenigde
Staten beschouwen Roosevelt als alle an
dere Italianen als vijand, niet alleen als
vijand van Italië en de spil, maar ook als
vijand van de Vereenigde Staten, die hij
naar een reeks van rampen leidt. De
wensch, dat onze medeburgers na de ver
kiezingscampagne niet aan nog heviger ver
volgingen zullen blootstaan verbiedt ons
een opsomming te geven van de tallooze
bewijzen van vaderlandsliefde, waardoor
de Italianen in Amerika, ook in verband
met den oorlog, uiting hebben gegeven aan
hun ware gevoelens. Roosevelt's pogingen
tot het bevorderen van een beweging van
zoogenaamde vrije", maar inderdaad be
taalde Italianen zijn jammerlijk mislukt.Het
populairst is op het oogenblik bij de Ame
rikaansche Italianen de duikbootcomman
dant Grossie, die twee Amerikaansche slag
schepen tot zinken heeeft gebracht."
KEURINGEN VOOR DE WAFFEN-SS
EN HET LEGIOEN.
Het SS-Ersatzkommando deelt ons me
de, dat vrijwilligers voor de Waffen-SS en
't Legioen op onderstaande data zich bij de
genoemde adressen kunnen vervoegen ten
einde gekeurd te worden.
Tevens wordt er de aandadht op geves
tigd en wel speciaal voor hen, die er be
zwaar tegen hebben hun dienst buiten Ne
derland te vervullen, dat thans de moge
lijkheid bestaat om dienst te nemen in een
speciaal wachtbataillon. De opleiding
vindt in Nederland plaats, terwijl de inzet
van dit bataillon ook in Nederland blijven
zal.
Tijdens de keuringen voor de Waffen-SS
en het legioen kunnen zich ook diegenen
melden, die tot de Germaansche-SS Ne
derland (Nederlandsche SS) willen toe
treden.
13.10.42 14.00 uur Leeuwarden, huize
Schaaf, Breedstr.
14.10.42 10 uur Groningen, Concerthuis,
Poelestr.
HET ITALIAANSCHE
WEERMACHTSBERICHT
Helt Italiaansche weermadhtsberidht van
gisteren luidt als volgt:
Aan het Egyptisdhe front hebben Duit
sche jagers in harde gevechten negen vlieg
tuigen neergesohoten; nog twee andere
werden door onzen afweer op den grond
ten val gebracht. Het vijandelijke lucht-
wapen heeft in den nacht van 12* op 13 Oct.
een aanval ondernomen op Tobroek, in den
loop waarvan.' een vliegtuig, getroffen door
den afweer op den grond, in zee stortte.
Sterke formaties bommenwerpers der Spil-
mogendheden hebben wederom de vlieg
velden van Miocabba en Halfar met zich-
baar succes aangevallen. De begeleidende
jagers leverden voortdurende luchtgevech
ten met sterke formaties Spittfirers en
schoten 19 van hen neer. Vier onzer vlieg
tuigen keerden van hun vluchten naar den
vijand gedurende de laatste twee dagen
niet terug naar hun steunpunten.
In den afgeloopen nacht hebben vijande
lijke vliegtuigen bommen geworpen op
Catania en het plaatsje Gerbini met hun
Iboordwapens beschoten.
In het centrum van de Middellanidsche
Zee is een schip met 400 Engelsche gevan
genen aan boord door een Engelsche duik
boot getorpedeerd en tot zinken gebracht.
Onze bemanning, die alle krachten inspan
de bij de reddingsactie, heeft tot dusver
271 overlevenden gevangenen gered. Een
van onze op den Atlantischen Oceaan ope
reerde duikbooten is niet op haar basis te
ruggekeerd. Het staat vast, dat een groot
deel dter bemanning door den vijand ge
vangen is genomen. De familieleden zijn op
de hoogte gebracht
De zegen der aarde
ARTIKEL VAN DR. GOEBBELS IN
„DAS REICH".
Dr. Goebbels plaatst in een artikel in het
weekblad „Das Reich" onder het opschrift
„De Zegen der aarde" het oorlogsdoel der
plutocratische landen tegenover de pro
blemen van het Duitsche volk, dat zijn ge
bied! moet uitbreiden om te kunnen leven.
Het doet bijna spookachtig aan, onze plu
tocratische tegenstanders te hooren spre
ken van het einde van den oorlog en van
hun oorlogsdoelen, zoo schrijft hij, zij heb
ben in het geheel geen idee van de proble
men van een jong, groeiend volk. Zij spre
ken van zoogenaamde democratische vrij
heden, die voor ons bij onze toekomsfzor-
gen in 't 'geheel niets beteekenen. Wij heb
ben immers niet de keuze democratisch of
niet-democratisch te zijn. Wij staan een
voudig voor de keuze leven of sterven. Dit
alternatief geeft ons d'e kracht den strijd
met de wapenen zegevierend te doorstaan.
Onze vijanden hebben tevergeefs getracht
scheuren te maken in de eenheid en vast
beslotenheid van dit Duitsche volk. Het
streven naar rüimte geeft den oorlog zijn
zin. Langs de uitgestrekte velden in het
Oosten, die het volgend jaar graan voor
het dagelijksch brood van ons volk zullen
dragen, liggen Duitsche soldatengraven.
Zij waken er over, dat uit het bloed zaad
van dien oorlog voor gerulmen tijd van vre
de de zegen der aarde voortkomt.
14.10.42 16.00 uur Assen, dienstgebouw
vaart, Zuidzijde.
15.10.42 11.00 uur Zwolle, school Turf
markt.
16.10.42 11.00 uur Deventer, NSDAP,
Parkweg 2.
17.10.42 11.00 uur Arnhem, Weverstr. 16b.
18.10.42 14.00 uur Wenlo, Deutsches
Haus, Emmastraat.
19.10.42 11.00 uur Eindhoven, Huis Ma
ria, Kruisstraat.
20.10.42 11.00 uur Den Bosch, Hotel
Noord-Brabant, Markt 45.
21.10.42 10.00 uur Tilburg, Werklieden
ver eeniging, Tuinstr. 68.
21.10.42 17.00 uur Rotterdam, Deutsches
Haus.
22.10.42 10.00 uur Amsterdam, school
Iepen weg 13.
22.10.42 17;00 uur Utrecht Wehrmacht-
heim, Mariaplein.
23.10.42 10.00 uur Den Haag, Café Den
Hout, Bezuidenhoutscheweg.
24.10.42 11.00 uur Amersfoort, dienstge
bouw Kapelweg.
NAJAARSSTORMEN.
Dezer dagen hebben wij er reeds een
voorproefje van gehad. Wij huiverden in
onze jassen en haastten ons naar huis,
waar wij nu maatregelen treffen om dén
winter die in aantocht is het hoofd te bie
den. Ja, wij haastten ons naar huis, maar
hoevelen van ons dachten daarbij aan de
mannen die ver van huis en haard eveneens
een nieuwen winter tegemoet gaan? Wij
bedoelen onze Oostfrontstrijders, zij die
vrijwillig gegaan zijn om schouder aan
schouder met de dappere Duitsche legers
en de bondgenooten het bolsjewisme te
vernietigen.
Nu de najaarsstormen ons voorbereiden
op een nieuwen winter, nu is het onzen
plicht meer dan ooit het verzorgingsfonds
te steunen, want in versneld tempo moeten
juist nu meer pakketten naar het front.
Landgenoot, u weet het gironummer?
432100 t.n. verzorgingsfonds Vrijwiligers-
legioen „Nederland" Koninginnegracht 22
te 's-Gravenhage.
VERKLARING VAN GENERAAL SMUTS
Naar de Engelsche nieuwsdienst meldlt,
heeft generaal Smuts een verklaring afge
legd, waarin hij begon met te zeggen, dat
de oorlog in Zuid-Afrika „een nieuw stéK
dium" is ingegaan', waarbij men de vernie
tiging der materieele grondslagen van de
Britsche beschaving kan verhinderen!.
Naar Smuts verder zeide, heeft zijn groot
ste zorg altijd Zuid-Afrika gegolden, om
het temidden der moeilijkheden en geva
ren te beschermen. Immers van het oogen
blik af, waarop Duitschland zijn aanval
opende, heeft men de uitwerkingen daar
van ingezien en ook het feit, dat Zuid-
Afrika in dezen wereldstrijd' een sleutel
positie inneemt. Naar Smuts verder zeide,
zal Afrika in de Britsche oorlogvoering een
beslissende factor voor. de toekomst blij
ken te zijn. Naarmate het stadium van den
aanval in de Britsche oorlogvoering nadert,
moeten derhalve de gedachten zich gelei
delijk richten op het einde en op de toe
standen, die zullen volgen na afloop van
deze grootste tragedie in de geschiedenis
van het Britsche ras.
IN EEN PAAR REGELS
Naar de zender te Caïro meldt, is de
luchtlijn Caïro-New York geopend. Het
traject is 11.000 mijl lang en wordt in 84
uur afgelegd.
De Britsche berichtendienst heeft toe
gegeven, dat negen Britsche bommenwer
pers niet zijn teruggekeerd van den aan
val op Kiel in den afgeloopen nacht.
De „Times" meldt uit Ottawa, dat daar
de eerste gezant van de Sovjet-Unie in Ca
nada, Fed'or Gusjef, is aangekomen', om zijn
nieuwe functie te aanvaarden.
Het burgerlijk huwelijk van den Por-
tugeeschen troonpretendent Duark Nuno,
hertog van Braganza, met prinses Maria
Francisca van Orleans en Braganza is Dins
dag in de Fortugeesche ambassade te Rio
<je Janeiro voltrokken; Het kerkelijk hu
welijk vindt vandaag plaats.
WINTERHULP NEDERLAND LOTERIJ
1942: BETEEKENT: 1 PRIJS OP 3 LOTEN!
DE VROUWEN EN WU V.
Het is niet alles goud wat blinkt.
Dat blijkt mij nu alweer. Naast en
kele lofprijzingen ontvang ik nu een
brief met een standje, dat niet malsch
is. Van een moeder. En dat is nog het
ergste. Ik had nu eenmaal zoo ge
dacht: ik moet al mijn lezeressen en
lezers te vriend houden en ik had in
het verleden reeds zooveel lof gezon
gen aan het adres der huismoeders
weet u nog wel, die moeders, die van
water op wonderbaarlijke wijze voor
treffelijke jus en van oude vitrage
gordijnen luierbroekjes maken dat-
ik nu meende de mannen weer eens
een beurt te moeten geven. Ik moet
nu eenmaal objectief 'blijven en dit
is ook een methode. Maar dat
is verkeerd uitgepakt. En deze liefde
volle moeder geeft mij nu den raad eens
om te ruilen met een vrouw. Liefst
met een moeder van acht of tien kin
deren schrijft zij mij dan zal
mij de lust om over vrouwen en haar
taak te schrijven wel vergaan. Ik zou
niet weten hoe ik dat zou moeten
klaar spelen. Dat ruilen bedoel ik. En
bovendien ik bedenk, dat ik dan eerst
een onuitputtelijke voorraad stof tot
schrijven zou hebben. En och, ik heb 'n
mannenaard en ik deug niet voor
de kinderwasch. Kijk eens moeder, ik
ben er ook een van de veertien en ik
heb dus voor moeders de hoogste eer
bied.
Heusch! Ik heb alleen maar willen
zeggen, dat vandaag aan den dag blijkt,
dat wij mannen er óók mogen zijn.
Wat wij presteeren aan roode kool,
uien, winterpeen en inmaak in het
vat grenst aan het wonderbaarlijke.
Maar misschien hebt u het in dit op
zicht slecht getroffen.
Dan toch maar niet wanhopen,
Mama!
Probeer het eens met tact....
V.
MAX BLOKZIJL VOOR DE RADIO.
Hedenavond om 19.00 uur spreekt Max
Blokzijl, via den zender Hilversum I, in
de serie brandende kwesties over het on
derwerp: „Daar doe ik niet aan mee".
BINNENLAND
TWEEDE PREMIETREKKING DER
WINTERHULPLOTERIJ.
In de schouwburgzaal Odeon in de Gou-
vernestraat te- Rotterdam zal a.s. Zaterdag
avond 17 October om half acht de officieele
tweede premietrekking plaats vinden van
de Winterhulploterij 1942. Het betreft hier
de serie B. Op dien avond, die voor ieder
een kosteloos toegankelijk is, zullen de 70
premies van f 100.worden uitgeloot. De
hoofdschotel zal worden gevormd door het
uitloten van de hoofdpremie van deze serie
ten bedrage van 10.000.Evenals bij de
eerste premietrekking in Amsterdam het
geval was, zal ook dezen avond aan iederen
bezoeker een gratis Winterhuipiot worden
uitgereikt, terwijl nog enkele verrassingen,
in den vorm van Winterhulploten, voor de
aanwezigen in petto gehouden zijn.
MOOI SOCIAAL WERK IN DEN HAAG
De gemeente 's Gravenhage heeft de
noodzaak gevoeld, ook zelf iets te moeten
doen voor de gezinnen, waarvan de vader
in Duitschland te werk is gesteld.
Aan arbeiders, die in Duitschland werk
aanvaarden, kan door het gewestelijk
arbeidsbureau gedurende drie weken een
gezinsuitkeering worden verstrekt. Dit ge
beurt dan, omdat de vader niet altijd in
staat is, onmiddellijk een bedrag naar
huis te zenden, dat voldoende is voor onder
houd van het gezin. Nu gebeurt het vaak,
dat ook na drie weken de arbeider nog niet
in de gelegenheid is, geld te zenden. Aan
gezien het rijk slechts in bepaalde geval
len dan nog een socialen bijslag kan geven,
komen deze gezinnen tijdelijk in den steun
te vallen, uitgezonderd die, waarvan de
man bij een gemeentebedrijf ter stede
werkzaam was. Voor deze gezinnen geldt,
dat, wanneer het rijk na drie weken op
houdt te betalen, de gemeente er voor zorgt
dat de gezinnen 60 pet. van het loon, met
inachtneming van een bepaald minimum,
uitgekeerd krijgen. De arbeider betaalt dit
deel van het loon dan aan de gemeente
terug Thans wordt gezocht naar een re
geling voor hen, die thans nog in den steun
komen.
Naast het geven van dezen financieelen
steun heeft de gemeente haar zorgen ook
uitgestrekt tot de moreele omstandigheden
der gezinnen, waarvan de kostwinners voor
arbeid in Duitschland geroepen zijn. Om
een en ander vlot te doen verloopen, heeft
de gemeente in het leven geroepen een
„afdeeling verzorging" als onderafdeeling
van het gemeentelijk sociaal bureau voor
in het buitenland geplaatsten.
Deze afdeeling heeft tot taak, alle dus
danig getroffen gezinnen en in het bijzon
der de huismoeders morêel te helpen en ook
over die gezinnen te waken ten einde dat
gezip intact te houden. Alle moeilijkheden,
die deze huismoeders ondervinden, kun
nen zij aan de nieuwe afdeeling voorleg
gen.
Andere gemeenten mogen dit gelukkige
initiatief van Den Haag volgen. Op de
gemeente rust een moreele plicht te zor
gen voor de gezinnen, van arbeiders, die in
het productieproces in het buitenland wor
den ingeschakeld. Het is ook van belang,
dat werkgevers in gevallen, waarin dit
noodig schijnt, zich met het gemeentelijk
sociaal bureau in verbinding stellen en
dat de arbeiders zelf in deze loyaal mede
werken. Het moet toch voor hen een groote
geruststelling zijn, dat er gedurende hun
afwezigheid op deze wijze voor hun gezin
gezorgd wordt.
