DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN ZATERDAG 26 SEPTEMBER 1942 33ste Jaargang No. 10364 3)e Ccld&elveSoii/^ci/nt Bureaus: Papengracht 32 - Giro 103003 Telefoon: Redactie 20015, Administr. 20935 O. M. van Hamersveld, Directeur. Th. Wilmer, Hoofdredacteur. Maatregelen tegen speculatie op de effectenbeurs Het Verordeningenblad van 25 Septem ber bevat het besluit van den Secretaris- Generaal van het Departement van Finan ciën, van den Secrearis-Generaal voor Bij zondere Economische Zaken en van den Secreaaris-Generaal van het Departement van Jubstitie betreffende de aangifte en inlevering van waardepapieren. Hierih wordt o. a. bepaald: De Secretaris-Generaal van het Departe ment van Financiën is. bevoegd aan perso nen de verplichting op te leggen, aandee- len en andere waardepapieren, welke geen vaste rente dragen, I^hnen een door hem te bepalen termijn bij een door hem aan te wijzen instantie aan te geven, voor zoover zij deze waardepapieren na 31 December 1941 hebben verworven. Hij is bevoegd aan een persoon, die een waardepapier inge volge den vorigen volzin heeft aangegeven, de verplichting op te leggen van de ver vreemding van dit waardepapier binnen een door hem te bepalen termijn bij een door hem aan te wijzen instantie aangifte te doen. De Secretaris-Generaal is bevoegd aan den eigenaar van een ingevolge het vorige lid aangegeven waardepapier de verplich ting op te leggen of te doen opleggen, dit waardepapier op door hem vast te stellen voorwaarden te vervreemden en de uit die vervreemding voortvloeiende opbrengst op een door hem te bepalen wijze te beleggen. Overtreding wordt gestraft met gevan genisstraf van ten hoogste vijf jaren en met geldboete tot een onbeperkt bedrag oi met een van deze straffen. Dit besluit treedt heden in werking. Voorts is verschenen het eerste uitvoe ringsbesluit van den Secr.-Gen. van Finan ciën. Art. 2 daarvan luidt: Indien op den eersten dag van eenige maand de waardepapieren, welke een per soon na 31 December 1941 verworven en vóór dien eersten dag der maand nog niet vervreemd heeft, naar den laatsten vóór dien eersten dag der maand geldenden koers, te zamen een waarde van ten minste 100.000 vertegenwoordigen, dan is die per. soon verplicht, deze waardepapieren uiter- 4jk op den derden werkdag na dien eer sten dag der maand aan te geven. Indien een persoon een waardepapier verwerft na den eersten dag der maand, welke voor de verplichting tot aangifte in gevolge het eerste lid in aanmerking komt, dan is hij verplicht dit waardepapier aan te geven uiterlijk op den derden werkdag na den eersten dag der maand, volgende op den dag der verkrijging. De aangifte moet geschieden bij de Ne- derlandsche Bank te Amsterdam op for mulieren, welke de kantoren van de Ne- derlandsche Bank beschikbaar zullen stel len. Artikel 3 vervolgt: De Nederlandsche Bank is bevoegd aan een persoon, die een waardepapier heeft aangegeven, biji brief de verplichting op te leggen, dit waarde papier binnen een in den brief te bepalen termijn ter beurze te vervreemden. De verplichting bestaat niet, indien degene, aan wien zij wordt opgelegd, aantoont, dat' hij het waardepapier reeds vóór ontvangst van den desbetreffenden brief heeft ver vreemd. De Nederlandsche Bank is bevoegd aan een persoon, die een waardepapier heeft aangegeven, bij brief de verplichting op te leggen, haan: dit waardepapier binnen een in den brief te bepalen termijn tegen den koers' van 2 Maart 1942 ten verkoop aan te bieden. De verplichting bestaat niet, indien degene, aan wienzij wordt opge legd, aantoont, dat hij het waardepapier reeds vóór ontvangst van den desbetref fenden brief heeft vervreemd. De Neder landsche Bank is bevoegd de tegenwaarde te voldoen in schuldbewijzen ten laste van den Nederlandschen Staat en deze schuld bewijzen in een afzonderdlijk depot ten name van den - verkrijger in bewaring te nemen. De verkrijger is slechts met ver gunning van den Secretaris-Generaal van bet Departement van Financiën bevoegd, de afgifte van deze schuldbewijzen uit het depot te vorderen. Hij is slechts met ver gunning van den Secretaris-Generaal be voegd over deze schuldbewijzen te beschik ken. Deze beschikking treedt in werking cp 1 November 1942. TOELICHTING VAN DEN SECR.-GEN. VAN FlNANCIëN. Naar aanleiding van de publicatie van bovengenoemde verordening en het des betreffend uitvoeringsbesluit heeft de se cretaris-generaal van het departement van Financiën de volgende mededeeling ver strekt: Sinds den zomer van het jaar 1940 zijn verschillende maatregelen genomen, waar aan een drieledig doel ten grondslag ligt. 1. De speculatie, die het scheppen van in komen zonder arbeid ten doel heeft, den kop in te drukken. In tijden, waarin de staat op ieder gebied van het bedrijfsleven er naar streeft, de prijzen stabiel te hou den, kan hier niet worden geduld, dat een groep speculanten de koersen aan de beurs telkens verder naar boven drijft. De prijs- discipline, die de staat van'iedereen zón der onderscheid eischt, moet ook gelden voor de beurs. 2. Den kleinen bona-fide bezitter van ef fecten te behoeden voor de misleidende uitwerking, welke de hooge koersen op hem konden uitoefenen en het hem ook in de toekomst mogelijk te maken de beleg ging van zijn spaargelden, voor zoover deze in aandeelen geschiedt, op een reëele ba sis te doen plaats hebben. 3. Den beurshandel in stand te houden. Zulks in het belang van een geregeld ka pitaalverkeer en van de bij den beurshan del betrokken personen, waarvan een ge dekte bij het sluiten der beurs broodeloos zou worden. Het is te betreuren, dat er in Nederland onverantwoordelijke elementen zijn, die achtereenvolgens een serie maatregelen noodzakelijk maakten en thans tot het af kondigen van de bovengenoemde veror dening aanleiding gegeven hebben. In het jaarverslag van de Nederland sche Bank heb ik in mijn kwaliteit van president dier bank in het bijzonder gewe zen op de koerswaardeering van Indische aandeelen, die men inderdaad slechts als een uiting van pathologische speculatie neigingen kan bestempelen. De verorde ning, die thans is gepubliceerd, schept een wapen tegen de groote speculanten, een wapen, dat tegen hen onbarmhartig zal worden gehanteerd, zoodra zulks noodig is. Deze speculanten hebben de mogelijk heid, zich van het nemen van sancties vrij te houden, door tijdig dat gedeelte van hun bezit af te stooten, dat hun totaal aan inkoopen sinds 31 December 1941 tot ƒ100.000.of daarboven heeft doen stij gen, berekend naar de geldende koers op den laatsten beursdag vóór den eersten van de maand November en volgende maanden. De redelooze opeenhooping van aandeelenbezit in handen van groote spe culanten zal op deze'wij ze worden ver meden en daarmede zal materiaal aan de markt worden gebracht, dat den bona-fide kleinen belegger voor zijn spaarpenningen een behoorlijke beleggingsgelegenheid waarborgt. Deze kleine belegger heeft van de verordening hoegenaamd niets te vree zen, want de Nederlandsche Bank en het departement van Financiën, die de uit voering der verordening zullen hebben te hanteeren, zullen doelbewust die personen treffen, die naar hunne meening door het aankoopen de beurs trachten te ontwrich ten. De sanctie kan daarin bestaan, dat men deze groote bezitters dwingt, om hun bezit aan de Nederlandsche Bank te koop aan te bieden tegen den koers van 2 Maart 1942, waarop de meeste koersen ongeveer hun laagste peil na de bezetting van onze gebiedsdeelen in Oost-Azië door Japan bereikten. De Nederlandsche Bank kan al dus tot de orde geroepen bezitters dwin gen deze minimum-opbrengst te beleggen in staatspapieren, die in een apart depot bij de Nederlandsche Bank worden gege ven, en waarover de bezitter alleen met mijn toestemming zal kunnen beschikken. Teneinde personen, die geneigd zouden zijn om deze bepalingen te ontduiken, te kunnen achterhalen, is het bankgeheim ten aanzien van dergelijke effecten-trans acties opgeheven en kan de secretaris-ge neraal van bijzondere economische zaken van crediet-instituten alle inlichtingen verlangen, die hij wenscht. Personen, die op het ontduiken van deze bepalingen be trapt worden, kunnen bestraft worden met gevangenisstraf tot 5 jaar en/of een geldboete in onbeperkte hoogte. De se cretaris-generaal van het departement van Justitie, die bij het tot standkomen van deze verordening zijn volle medewerking heeft verleend, kan den economischen rechter het berechten van dergelijke per sonen opdragen. De regeeringsvorm ln Noorwegen EEN REDE VAN QUISLING. In het kader van den gisteren begon nen achtsten partijdag heeft de Noorsche ministerpresident Quisling een rede ge houden over regeeringsvorm en leiding in Noorwegen. Deze rede werd uitgesproken voor'den uitgebreiden leidersraad (Foerer- ting) van de Nasjonal Samling. De toekomstige opbouw van den staat zal een Biksting als politieke volksverte genwoordiging omvatten, alsmede "een Kul- tuurting en een Economisch Ting als vak- organen. Deze zullen alle drie staatsorga nen zijn, zoodat het lidmaatschap van de Nasjonal Samling geen voorwaarde is om er deel van te kunnen uitmaken. Met de voorbereiding voor de vorming van het Biksting kan een aanvang gemaakt wor den. Ook het Kultuurting kan worden sa mengesteld uit vertegenwoordigers der ver schillende takken van het cultureele leven. Als adviseerend orgaan op het gebied van het cultureele leven kan het door de lei ding van een staat speciaal met bepaalde opdrachten worden belast. Het Economisch Ting zal worden samengesteld uit vertegen woordigers der verschillende economische organisaties. Het riksting zal evenals het vroegere Storting bestaan uit 150 vertegenwoordi gers en 150 plaatsvervangers. Het zal geen parlementair college zijn, doch is bedoeld als politiek forum, dat adviseerend en eventueel bevestigend of besluitnemend kan optreden. Het gebruik der arbeids krachten in Duitschland VERKLARINGEN VAN SAUCKEL. De Bijkscommissaris voor het gebruik der arbeidskrachten, Bijksstadhouder en gouwleider Sauckei heeft Donderdagavond ten overstaan van vertegenwoordigers der pers verklaringen afgelegd over zijn res sort. Terwijl de tegenstanders van Duitsch land oorspronkelijk hoopten door voedings moeilijkheden en door een uitbreiding van den ooi log de Duitsche arbeidskracht ge leidelijk te doen verslappen, kan Duitsch land, naar Sauckei zeide, thans beschikken over voldoende arbeidskrachten, hoe lang de oorlog ook nog moge duren. Ten aanzien van de voeding zeide de Bijkscommissaris, dat in Juni j.l. bijv. in den Groot-Duitschen landbouw meer ar beidskrachten aan het werk waren dan in 1939. Daarmede echter zoo ging Sauckei voort is het probleem der arbeidskrach ten practiseh opgelost. Ondanks een be langrijk geconcentreerden tijd is de voor treffelijke Duitsche oogst van dit jaar zon der moeilijkheden binnengebracht, zoodat daarmede een der belangrijke verwachtin gen der geallieerden, n.l. Duitschland op het gebied van de voeding in moeilijkhe den te zien, definitief teleurgesteld is. Evenals hier, heeft men ook op het gebied van de bewapening een geweldig aantal buitenlandsche arbeidskrachten aan het werk gezet, omtrent welker aantal om be grijpelijke militaire redenen geen nadere gegevens bekend gemaakt kunnen worden. Ongeveer vier weken geleden, zoo ver klaarde Sauckei, heeft hij den Fuehrer kunnen melden, dat de hem opgedragen taken betreffende het gebruik van de ar beidskrachten ten uitvoer gelegd zijn. Het voornaamste gebruik van buitenlandsche arbeidskrachten, zoo blijkt uit de verkla ringen van den Bijkscommissaris verder, geschiedt in Duitschland uit de bezette ge bieden van de Sovjet-Unie. De arbeiders van deze gebieden komen gaarne naar Duitschland en verrichten daar gewillig hun werk uit dankbaarheid voor het feit, dat het juk der bolsjewieken definitief van hen is afgenomen. Zij verrichten hun werk voor een deel met waarlijk schitterenden ijver, weshalve ook de Bijksminister voor de munitie Speer in staat is geweest het leverantiecredit voor de Duitsche weer macht voor een deel belangrijk te over schrijden. Sauckei verklaarde verder, dat de werk willigheid van deze mannelijke en vrou welijke Bussische arbeidskrachten er slechts op kan berusten, dat het het bolsje wisme niet is gelukt deze menschen ten aanzien van de wereldopvatting zoo te boeien, dat zij die ook thans nog, nu zij ter beschikking van Duitschland staan, aanhangen. Uit de uiteenzettingen van den Bijkscommissaris blijkt verder, dat daden van sabotage onder de in Duitschland ar beidende buitenlanders in verhouding tot hun groote aantal, verwonderlijk gering zijn. De Bussische arbeiders worden, aan gezien zij volkomen in lompen gekleed waren, in Duitschland van de noodige klee- dingstukken voorzien, driemaal medisch onderzocht, in kampen ondergebracht, die speciaal voor hen volgens de bepalingen van den Duitschen Arbeidsdienst worden opgericht, en krijgen voeding, die overeen stemt met die van de Duitsche burgerbe volking, waarbij ook speciale rantsoenen mogelijk zijn. Millioenen arbeiders uit de vroeger vijandelijke gebieden, zoo merkte Sauckei ten slotte op, verrichten thans op deze wijze in Duitschland een volledig geldige arbeidsprestatie. De kwestie van het gebruik der arbeidskrachten is daar mede in Duitschland opgelost. DE OORLOG IN DE LUCHT. Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen heb ben Donderdag de stad Seaford aan de Zuid-Oostkust van Engeland met bommen bestookt. Ook de stad Dimchurch aan de Zuidkust was het doel van een verrassen den Duitschen luchtaanval. Er ontstonden branden, in huizenblokken. Gisternacht hebben Duitsche vliegtuigen bommen laten vallen op een plaats ten Noorden van Fal mouth. In den afgeloopen nacht zijn voor den oorlog belangrijke installaties in een stad in Zuid-West-Engeland met goede uitwer king gebombardeerd. Er ontstonden ver scheidene branden. Het Zweedsche blad „Nya Daglight Al- lehanda" keert zich in scherpe bewoordin gen tegen het opnieuw verschijnen van En- gelsche vliegtuigen boven Zuid-Zweden. Men kan zich nauwelijks voorstellen, aldus het blad, dat hier sprake is van een ver gissing. Een energiek protest tegen deze tactiek moet worden onderstreept door een doeltreffende actie van het Zweedsche af weergeschut. Voor Stalingrad. - Scherpschutter! In den strijd. Zij halen den vijand uit de huizen. Op den achtergrond bet brandende Stalingrad PK Dieok HH-St-P H ra Lessen uit de liturgie De kerk is een kostbaar bezit, de kerk, het huis des Heeren. Wij zijn niet diep ge noeg doordrongen van het feit, dat wij, zooals Pauliis zegt, „in Christus' rijk zijn geworden onder elk opzicht" (Epistel in de Zondagsmis van morgen, achttiende Zondag na Pinksteren). Die rijkdom wordt ons zoo vaak geschonken in de kerk, in het kerkgebouw. En daarom jubelt de Kerk in het begin van de Mis van morgen: „Ver heugd ben ik over hetgeen tot mij gezegd werd: Wij zullen opgaan naar het huis des Heeren". En eveh later in het Graduale wordtdit feestlied herhaald: „Daarom ver heug ik mij, omdat mij gezegd is: Wij zul- jen opgaan naar het huis des Heeren. Vrede zij er binnen uwe veste en voorspoed binnen uwe poorten". Het Epistel is een jubelend dankgebed van de in Christus geschonken geestelijke vrede en voorspoed: „Te allen tijde dank ik God om u voor Gods genade, die u gegeven is in Christus Jezus; want door Hem zijt ge rijk gewor den in ieder opzicht in alle woord en in alle kennis in dezelfde mate als de be lijdenis van Christus vastheid onder u heeft gekregen. En zoo staat ge in geen enkele genadegave ten achter al den tiid, dat ge de openbaring afwacht van onzen Heer Jezus Christus. Bovendien zal Deze u vast doen staan ten einde toe, zoodat ge onbe rispelijk zijn zult op den dag van onzen Heer Jezus Christus". In het Evangelie worden -wij herinnerd aan Christui' goddelijke macht die hij ook uitoefent in de kerk. Als dit alles ons voor oogen wordt ge steld, dan mogen wij wel bidden, om te leven overeenkomstig de kennis dier heer lijke waarheid, om waarlijk goede men- schn te zijn! De „Coilecta" luidt: „Wij bidden U, o Heer, moge de invloed Uwer barmhartig heid richting geven aan onze harten, om dat wij U zonder U niet behagen kunnen". In de Secreta bidden wij: „God. die ons ■door de eerbiedwaardige wisselingen van dat Offer deelachtig maakt aan Uwe hooge Goddelijke natuur, geef, dat wij, gelijk wij Uwe waarheid hebben leeren kennen, door een onberispelijk gedrag er ook ons leven naar richten." DE STRIJD OM STALINGRAD. Duitsche aanvalstroepen zijn op ver scheidene plaatsen na zwaren strijd tot aan de Wolga doorgedrongen, zoo wordt ter aanvulling van het Duitsche weermachts- bericht vernomen. De groote Gpoe-kazer- nes aldaar, graansilo's bestuursgebouwen en scholen, die als gevolg van de Duitsche luchtaanvallen grootendeels tot puinhoo- pen zijn uitgebrand, worden nog steeds tot het laatste toe door de bolsjewieken verde digd. De superioriteit van de Duitsche lucht macht, die den beneden loop van Astrakan tot Sarataf en het verre achterland ten Oosten van de Wolga beheerschte met de zwaarste bombardementen op schepen, olietanks, pakhuizen en munitietreinen zal het lot van Stalingrad beslissend influen- ceeren. 5629mi WKrsJOCKOWt EIDra.V J NVf»" v J AD (eMail/* ORDSJONOKJDSE fwiADfl HET TEREK-FRONT. Op het kaartje is met dikke zwarte lijn het Duitsche aanvalsfront aangegeven aan de rivier de Terek. De Duitschers maken hier een omtrek kende beweging om zioh manster te ma ken van het petroleumgebied van Grosny, waarvan de stad Mosdok de toegangspoort is. Ook naar het Zuiden via het Elbroes- gebergte banen zich vooruitgestoven Duit sche troepen een weg door de bergpassen, die toegang geven naar het wegennet van Koetais en Batoem. IN EEN PAAR REGELS De Britsche torpedojager „Somali" is, volgens een officieel bericht der Britsche admiraliteit, bij de aanvallen op het twee de uit Noord-Bussische havens terugkee- rende konvooi tot zinken gebracht. De Boemeensche minister van finan ciën generaal Nicolai Stoenescu heeft zijn functie neergelegd. In zijn plaats is het bestuurslid van de Boemeensche nationale bank, Alexandru Heagu benoemd. Volgens den Vaticaandienst is de bij zondere gemachtigde van Boosevelt. bij het Vaticaan, Myron Taylor, Vrijdagoch tend door den kardinaal-staatssecretaris Maglione ontvangen. Op het vliegveld Durban is, volgens den Engelschen nieuwsdienst brand uitge broken, waardoor een aantal vliegtuigen en vliegtuigonderdeelen werden vernield en verscheidene hevige ontploffingen ver oorzaakt werden. De eerste collecte voor de Winterhulp in oorlogstijd 1942—'43 heeft in Duitsch land een buitengewoon resultaat opgele verd. Zondag 6 Sept. werd bijna 40 mil- lioen Mark opgehaald of ruim een derde meer dan vorig jaar. Momentje MAAN. Maan, ik heb je weer gezien, Gisteravond. Alle hulde, Zooals j' aan den hemel hing Als een groote, gouden gulden, Die hier niet meer echt bestaan, Da's maar goed ook, zou ik meenen, Want als jij een gulden was, Was jij ook al lang verdwenen. Maan, ik heb je weer gezien. Zeg mij nu eens in vertrouwen: Vind je 't niet een beetje gek Al die mannen en die vrouwen 's Avonds laat nog op de straat, Soms alleen of met z'n beiden? O, ik was, met Tante Jo Ik moest haar naar huis geleiden. Maan, wat ben jij er voor een. Mij geleidde j' op mijn schreden, Maar jij 'k heb het zelf gezien Holt met alle menschen mede. 'k Weet wel niet hoe jij dat doet, Maar je stijgt daardoor in waarde. Doe je dat, als j' hier niet bent Aan den -and'ren kant der aarde? Maan jij bent in dezen tijd Onze eenige lantaarn, Moet jij ook een vierde deel Van je licht en kolen sparen? Kom je met je bonnen uit? Want je schijnt met volle luister Ofheeft men jou niet gezegd: 't Is nu oorlog, maan, verduister! Maan, je bent ons aller vriend, 'k Zou je hand wel willen drukken, Dat je met een knipoog mij Thuis bracht zonder ongelukken. Maar je hangt zoo hoog en ver, 'k Kan je dus alleen maar groeten. En ik zeg je als mijn vriend: 'k Hoop je gauw wéér te ontmoeten. BINNENLAND Het besluit van den Secretaris-Generaal van het departement van Sociale Zaken, waarbij wordt bepaald, dat voor de toe passing van de ongevallenwet, de ziektewet en de invaliditeitswet zestienjarige en oudere inwonende eigen, aangetrouwde of stiefkinderen van den werkgever, die in diens onderneming werkzaam zijn, be schouwd worden als werkman, onderschei denlijk atbeider, in den zin van vorenge noemde wetten, zal niet met ingang van 1 October 1942, doch met ingang van 1 Januari 1943 in werking treden. De Nederlandsche Spoorwegen vestigen de aandacht van de reizigers er op, dat vele kleine stations des Zondags alleen ge opend zijn als er treinen behandeld wor den. Wil men dus des Zondags op een dergelijk station zijn rijwiel in ontvangst nemen, dan raadplegen me de reisgids om te zien, op welken tijd het station voor de treinbediening geopend zijn. Men komt dan op een tijd, dat het station geopend is en voorkomt daardoor teleurstelilng. SLOOPING OF VERANDERING VAN MOLENS. In het Verordeningénblad is opgenomen een besluit van den Secretaris-Generaal van de Departementen van Opvoeding, We tenschap en Kuituurbescherming, van Han del, Nijverheid en Scheepvaart en van Landbouw en Visscherij, betreffende de slooping of verandering van molens, waar in wordt verboden een wind- of watermo len, welke niet geheel of grootendeels van metaal is vervaardigd, geheel of gedeelte lijk te sloopen, voor het gebruik als wind of watermolen ongeschikt te maken of in te richten voor andere doeleinden dan waartoe hij normaal is bestemd. Overtre ding wordt gestraft met hechtenis van ten hoogste een jaar of met geldboete van ten hoogste duizend gulden. Generaal-veldmaarschalk Rommel reilct den jongsten schutter van het Afrika- corps, den pantsergrenadier Günther Halm, het hem door den Fuhrer ver leende Ridderkruis uit Bij moedigen inzet in den afweerslag op 22 Juli jj, vernietigde Halm 7 vijandelijke pantser wagens PIC ValHngoier-PBZ-R-P H re

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1