DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Momentje
DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1942
33ste Jaargang No. 10362
^£cid6cli40ou/fcatit
Bureaux: Papengracht 32 - Giro 103003
Telefoon: Redactie 20015, Administr. 20935
C. M. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wilmer, Hoofdredacteur.
V Opvoeding lot gemeen
schapszin
Men kan redetwisten over de gevolgen,
die deze tijd voor de samenleving zal heb
ben.
Men kan hierover redetwisten, mits men
het op enkele kardinale punten met elkan
der eens is.
Zoo moéten wij het met elkander hier
over eens zijn, dat na den oorlog de men
schen geestelijk dichter bij elkander moe
ten staan, dan vóór dien tijd, dat er meer
gemeenschapszin moet heerschen. Dat
moet een gevolg zijn van wat wij in de
zen tijd doorleven en van wat wij in dezen
tijd leeren, en dat zal ook feitelijk een
gevolg daarvan zijn indien de mensch-
heid niet mét totale verblinding zal zijn
geslagen!
Er zal meer gemeenschapszin onder ons
moeten heerschen!
De volwassenen moeten zichzelf in dien
geest opvoeden voorzoover noodig en
mogelijk daarbij geholpen door Overheids
maatregelen.
Degenen, die met de opvoeding van jon
geren zijn belast, zullen het als een zeer
belangrijke taak moeten beschouwen, de
jeugd op te voeden tot echte, ware ge-
meenschaps-menschen.
Over de opvoeding van de jeugd willen
wij ons vandaag een paar vluchtige
opmerkingen veroorloven.
De opvoeder moet de jonge menschen
vormen tot mannen en vrouwen, die een
eigen overtuiging belijden en beleven
vooral en allereerst beleven! maar tege
lijkertijd eerbied hebben voor anderer eer
lijke overtuiging,
De opvoeder moet de jonge menschen
leeren denken en oordeelen niet in het
enge kringetje van eigen belang ego
centrisch maar in het licht van de be
langen van anderen, van de gemeenschap,
zóódat zij voor het zedelij k-geoorloofde
van hun daden ook het gemeenschapsbe
lang als een gewichtige norm erkennen
niet alleen in theorie, maar óók in de prac-
tijk van het leven!
De opvoeder moet de jonge menschen
doordringen van het afschuwelijke van
haat en laster en kwaadspreken en hen
positief leeren de beoefening van de
christelijke liefde, welke de soliedste
grondslag is van een waren en vruchtba
ren gemeenschapszin. En hier citeeren wij.
uit een boekje van pater Gervasius O.Cap.,
getiteld: „Opvoeding tot rechtvaardigheid
en godsdienstigheid":
„Een aanslag op den goeden naam
gebeurt door kwaadspreken en laste
ren. 't Is minder brutaal, minder belee-
digend dan smaad en schimp. Want
't gebeurt niet in 't bijzijn van het
slachtoffer maar in zijn afwezigheid,
achter zijn rug. En dat verraadt ten
minste nog eenigen eerbied voor
't slachtoffer. Wij meenen hier een
vraagteeken te moeten plaatsen. Red.).(
Ofschoon juist in dat achter-den-rug-
sche een bijzondere lafheid schuilt. Ge
beurt 't met de bijzondere intentie,'of
althans met 't vooruitzicht, om vriend
schapsbetrekkingen te verbreken, dan
spreekt men van oorblazer ij. Deze
is van een bijzondere boosheid, omdat
't geroofde goed zooveel grooter is
Iedere opvoeder moet hier zijn ver
heven zending leeren waardeeren.
Want hij is geroepen om aan dat
ellendig maatschappelijk euvel van
kwaadsprekerij en laster en oorblazerij
paal en perk te stellen. Hij dulde dat
niet in zijn kinderen. Vérdrage geen
klikkerij. De kinderen moeten 't besef
krijgen, dat de goede naam van ieder
een bij hem veilig is en in zijn tegen
woordigheid geen kwaad gesproken
wordt noch gelasterd".
De opvoeding tot gemeenschapszin ligt
geheel en al in de lijn der katholieke be
ginselen. Wij ontkennen niet, dat vele ka
tholieken tegen de gemeenschapsplichten
zondigen, maar dezulken handelen dan in
strijd met wat zij belijden.
Deze tijd kan ons ongetwijfeld medehel
pen, moét ons medehelpen om den echter,
waren gemeenschapszin te ^eleven!
ALS HET WINTER WORDT.
En dit duurt zoolang niet meer. Vooral
aan het Oostfront is het nog een kwestie
van enkele weken en dan valt weer de eer
ste sneeuw en gaan onze dappere Oost
frontstrijders een nieuwe moeilijke periode
in hun strijd tegen het duivelsche bolsje
wisme tegemoet. Landgenoot, in die pe
riode zal een pakket uit het vaderland hun
dubbel welkom zijn. Het spreekt vanzelf,
dat wij ons extra inspannen zoo snel mo
gelijk en zooveel mogelijk pakketten, nog
voor den winter te verzenden.
Hierbij kunt u ons helpen door uw bij
drage, want, naast veel moeite, kost het
veel geld de pakketten zoo samen te stel
len, dat onze mannen aan het Oostfront,
zooveel mogelijk ontvangen wat zij noodig
hebben. Mogen deze dappere kerels op u
rekenen?
Stort dan vandaag nog een flink bedrag
op girorekening 432100 tji. Verzorgings-
fons Vrijwilligerslegioen „Nederland".
Koningirinegracht22, te 's-Gravenhage.
De strijd om Stalingrad
Overeenkomstig zijn gewoonte doet het
opperbevel der Duitsche weermacht met
betrekking tot den toestand bij Stalingrad
geen voorspellingen. Dientengevolge ko
men de dagelij ksche successen der Duitsche
aanvalsdivisies in de berichten slechts
weinig naar voren. Steeds weer pogen de
bolsjewisten na hevige artillerie voorberei
ding aanvallen te ondernemen op de voor
hen onaangename grendelstelling in het
Noorden. Onder groote bloedige verliezen
voor den vijand en met verlies van pant
serwagens en gevangenen mislukken deze.
De Duitsche stoottroepen, die in de bin
nenstad te midden van brandende huizen
strijden winnen stap voor stap terrein. De
oriëntatie wordt bemoeilijkt door bijtenden
walm van groote branden. Na iedere inge
slagen granaat ontwikkelen zich op de we
gen hooge zandfonteinen.
In den Kaukausus hebben de beide laat
ste dagen de Duitschers aanzienlijke vor
deringen gemaakt. Het afslaan van een
bolsjewistische landingspoging ten Noord-
Westen van Noworossisk en aanvallen met
goede uitwerking door de Duitsche lucht
macht op scheeps- en havendoelen onder
nomen, bewijzen opnieuw dat de kust van
de Zwarte Zee en het scheepvaartverkeer
in dit gebied onder controle staat van een
heden der Duitsche marine en van forma
ties der Duitsche luchtmacht.
HET TWEEDE FRONT.
In een artikel van den diplomatieken
medewerker van Reuter, gepubliceerd door
den Engelschen nieuwsdienst, wordt o.a.
gezegd, dat in Rusland vele deskundigen
het mogelijk achten nog dit jaar het twee
de front te vormen. Zij meenen, dat deze
enderneming volgend jaar wellicht moei
lijker zal zijn. Zij zeggen, dat de geallieer
den te vast er op rekenen, dat Rusland
met voldoende aanvalskracht tegenover
den tweeden oorlogswinter staat om het
gros der Duitsche troepen te kunnen te
genhouden.
DE TRANSPORTMOEILIJKHEDEN DER
GEALLIEERDEN.
Rusland's behoeften aan oorlogsmate
riaal zijn niet alleen groot, doch eischen
ook een onmiddellijke bevrediging, te
meer, daar bij de gevechten om Stalingrad
geweldige hoeveelheden munitie en in de
vroeger gevoerde veldslagen omvangrijke
opslagplaatsen van grondstoffen en indus
triecentra verloren zijn gegaan, zoo schrijft
de „Daily Telegraph". De geallieerden, zoo
eischt het blad, moeten thans met alle mid
delen Rusland te hulp snellen. Het is he
laas echter zoo, dat in alle deelen der we
reld buitengewone eischen aan de hulp
bronnen van Engeland en Amerika worden
gesteld. Steeds weer speelt het gebrek aan
scheepsruimte een belangrijke rol. Want
er is zoo goed als niets, dat langs een an
deren weg dan over zee naar een van de
voornaamste fronten gestuurd kan worden.
Juist uit het Midden Oosten komen thans
steeds nieuwe verzoeken om groote hoe
veelheden tanks, geschut en vliegtuigen,
ook uit China en Australië komen wanho
pige verzoeken om steun te Washington
binnen.
De geallieerden zijn eenvoudig niet meer
in staat bij hun gebrek aan transportmid
delen aan de aan hen gerichte verzoeken
te voldoen. Niet over het hoofd mag wor
den gezien dat ieder convooi uitgezonden
wordt met de zekerheid, dat het bloot staat
aan hevige vijandelijke aanvallen, waar
door het zware Verliezen kan lijden. Zelfs
de allergrootste handigheid en dapperheid
van de geallieerde zeelieden kunnen thans
niet meer de zeewegen voor de geallieer
den open houden.
Reeds in het voorjaar van dit jaar heeft
Roosevelt gezegd, dat de geallieerden meer
en meer koopvaardijschepen noodig heb
ben. Door de in den loop van dezen zomer
geleden nieuwe verliezen is deze eisch nu
nog dringender geworden.
VERKLARING VAN CHURCHILL.
In een boodschap aan een conferentie
van meer dan 1.000 vertegenwoordigers
v<ln de Engelsche scheepsbouwindustrie te
Londen heeft Churchill Woensdag, naar de
Britsche berichtendienst meldt, verklaard:
„Zonder schepen kunnen wij niet leven en
zonder schepen kunnen wij niet overwin
nen". Churchill beweerde wel, dat de po
sitie van de scheepvaart in den laatsten
tijd was verbeterd, doch moest toegeven,
dat zij toch nog steeds ernstig is. „Wij
hebben ieder schip, dat gebouwd kan wor
den dringend noodig".
Op dezelfde conferentie heeft ook, naar
de Britsche berichtendienst hieraan nog
toevoegt, de minister van arbeid, Bevin en
de eerste lord van de admiraliteit, Alexan
der het woord gevoerd, welke laatste „zeer
openhartig" over de huidige scheepvaart
positie gesproken heeft.
WILLKIE BIJ STALIN.
Volgens een officieel Tass-bericht heeft
Stalin Woensdag in aanwezigheid van den
volkscommissaris van buitenlandsche za
ken, Molotof, den buitengewonen gezant
van Roosevelt, Wendell Willkie, ontvan
gen voor eert onderhoud, dat omstreeks
twee uur duurde.
PAWELITSJ BEZOEKT HITLER.
De Fuehrer heeft gisteren in zijn hoofd
kwartier den staatsleider van den onafhan-
kelijken staat Kroatië, dr. Ante Pawelitsj,
ontvangen, die zich op weg bevindt naar het
Oostelijk front ter inspectie van de aldaar
strijdende Kroatische troepen, enTiad met
dqn Poglavnik een onderhoud, gedragen
door een hartelijken, vriendschappelijken
geest.
Aan deze ontvangst namen behalve het
gevolg van Pawelitsj minister von Ribben-
trop en de chef van het opperbevel der
weermacht, generaal-veldmaarschalk Kei
tel, deel.
Duitschland wint voor
Europa op alle fronten
19 schepen tot zinken
gebracht
EXTRA BERICHT.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUEHRER, 24 Sept. (D.N.B.) Het
opperbevel van de weermacht maakt
bekend:
„Tusschen Spitsbergen en IJsland
vielen Duitsche duikbooten een con
vooi aan, dat van Sowjet-havens naar
Britsche en Amerikaansche havens te
rugkeerde en uit meer bewakingsvaar
tuigen dan transportschepen bestond.
In hevige dagenlange gevechten met de
bijzondere krachtige bewaking brach
ten onze duikbooten 3 torpedojagers,
een hulpkruiser en 5 transportschepen
met een gezamenlijken inhoud van
50.000 brt. tot zinken. Twee andere
schepen werden door torpedotreffers
zwaar beschadigd.
Op den Atlantisdhen Oceaan, voor Afrika
en in de Caraibische Zee brachten andere
duikbooten uit convooien en bij den strijd
tegen afzonderlijk varende schepen 13 vij
andelijke koopvaardijschepen met een ge
zamenlijken inhoud van 75.000 brt. alsme
de een korvet tot zinken. Een ander schip
werd door torpedotreffers beschadigd.
Hierdoor heeft de vijandelijksohe scheep
vaart in.de laatste vier dagen opnieuw 19
schepen met een gezamenlijken inhoud van
125.000 brt. en bovendien 3 torpedojagers
en een korvet verloren".
MIHAIL ANTONESCU BIJ HITLER.
Naar men verneemt is de plaatsvervan
gende Roemeensche minister-president, Mi-
hail Antonescu, na zijn bezoek aan minis
ter von Ribbentrop door den Fuehrer in
diens hoofdkwartier ontvangen.
Bij het onderhoud, dat Mihail Antones
cu met den Fuehrer heeft gehad, zijn, naar
in welingelichte Berlynsche kringen ver
luidt, alle actueele vraagstukken besproken
en is de hartelijke overeenstemming, wel
ke tusschen beide landen en hun staats
lieden bestaat, bevestigd.
De strijd op Madagascar
Een officieel communiqué over den strijd
op Madagascar deelt mee, dat de^Britten
Dinsdag het spoorwegtraj eet AntsirabeTa-
nanarivo hebben gebombardeerd. Woens
dagochtend kon levendige luchtactie in het
Oosten van Brickaville worden waargeno
men. Mahitsy, dat tot het uiterst toe ver
dedigd is, moest opgegeven worden.
BRITSCHE TROEPEN BEZETTEN
TANANARIVO.
Naar Reuter op grond van een radiobe
richt meldt, zijn Britsche troepen gisteren
te 17 uur de hoofdstad van Madagascar,
Tananarivo, binnengerukt.
In den afgeloopen nacht hebben Brit
sche vliegtuigen, naar aan het D.N.B. ge
meld, boven het Noord-Duitsche kustgebied
enkele storingsvluchten gemaakt. Er wer
den bommen neergeworpen, waardoor
eenige materieele schade en schade aan ge
bouwen in woonwijken werd aangericht.
Volgens de tot dusver ontvangen rappor
ten werden acht Britsche bommenwerpers
neergeschoten.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben in
den afgeloopen nacht aanvallen gedaan op
voor den oorlog belangrijke doelen in een
stad in Oost-Engeland.
DE WETGEVENDE MACHT IN ROEMENIë
De samenvatting van de geheele wetge
vende macht in de handen van den staats
leider, maarschalk Antonescu, is bevestigd
door een gisteren gepubliceerd decreet, dat
door de geheele regeering is geteekend.
Zoolang er geen nieuwe grondwet is, heeft
het hoogste staatsgerechtshof krachtens dit
decreet niet meer het recht, de grondwet
tigheid van wetten en decreten, uitgevaar
digd na de opheffing van de grondwet van
Carol, te beoordeelen.
In een schrijven van de regeering aan
den staatsleider wordt gezegd, dat Roeme
nië thans geen grondwet heeft en dat het
hof van cassatie de wetten dus ook niet aan
de grondwet kan toetsen. Maarschalk An
tonescu heeft de volmacht gekregen om al-
gemeene en constitutioneele wetten uit te
vaardigen en derhalve kan op zijn hande
lingen geen censuur worden uitgeoefend.
IN EEN PAAR REGELS
Het Hongaarsche telegraafagentschap
M.T.I. meldt: „De rijksbestuurder heeft
Woensdag den Duitschen gezant in Turkije,
von Papen, die zich op doorreis in Hon
garije bevond, in audiëntie ontvangen".
De noodzakelijk geworden operatie op
den Turkschen minister van buitenland
sche zaken, Noeman Menemendzjogloe, is
Woensdag verricht door prof. Sauerbruch
en zijn beide assistenten, dr. Schmied en
dr. Broning. De operatie is goed geslaagd
en de toestand van den patiënt is, de om
standigheden in aanmerking genomen, zeer
bevredigend.
Te La Coruna is blijkbaar als gevolg
van zelfontbranding hèt groote kruitmaga
zijn El Orzan, gelegen in de nabijheid van
den Herculestoren bij den Altoberg, in de
lucht gevlogen.
Op een van de grootste scheepswer
ven van Engeland de Vickers Armstrong is
een staking uitgebroken, zoo meldt Dagens
Nyheter. De staking is een gevolg van het
niet inwilligen van looneischen.
BOTER EN RUNDVET OP BON 48.
Gedurende het tijdvak van 25 Septem
ber tot en met 6 October 1942 geeft elke
der met „48" gemerkte bonnen van de bo-
terkaart en van de vetkaart recht op het
koopen van 125 gram boter.
Zij, die gedurende het tijdvak van 9 tot
en met 12 September 1942 de bonnen „48"
bij den slager hebben ingeleverd, ontvan
gen gedurende bovengenoemd tijdvak per
bon 100 gram rundvet.
NACHT IN HET BOSCH
(SS-PK). Toen de avond viel, was de
stemming onder de jongens van onze com
pagnie nu niet bepaald opgewekt. Het was
weer gaan regenen en meer dan ooit plak
te hun de doorweekte uniform om de ver
moeide ledematen. Als daar geen rheuma-
tiek van kwam.
Een week zaten ze nu reeds in de rim
boe van dat vervloekte moerasbosch Zeven
nachten hadden ze ondanks de zware
inspanning overdag al bijna geen slaap
meer genoten. Zouden ze zich vannacht, na
die laatste aaneenschakeling van verbit
terde woudgevechten, wéér op den drassi-
gen moerasgrond ter ruste moeten leggen,
met slechts een driehoekig tentzeiltje als
beschutting tegen de staag neerdrenzende
regen en de desondanks voortdurende aan
vallen dier millioenen venijnige steek-
muggen? Die paar uurtjes wacht konden
er nog wel af ze waren heusch niet
veeleischend maar dan in 's hemels
naam óók een wijle ongestoord slapen!!
Eén der jongens, rusteloos als hij is,
heeft het nuttelooze van de slaappogingen
ingezien. Zonder iets te zeggen is hij in
het struikgewas verdwenen. Niemand
heeft het eigenlijk gemerkt. Maar na een
minuut of vijf staat hij plotseling weer
voor zijn kameraden, hijgend, als had hij
hard geloopen. „Jongens, een bunker!
Ik heb een bunker ontdekt van de Sowjets.
Hij is leeg en het is er droog. Daar kun
nen we pitten!"
v Als bij tooverslag is alle tentzeiltjes-
misère vergeten. Drie. vier man springen
op. Even later staan ze voor de bunker,
die eens onzichtbaar weggedoken tus
schen het kreupelhout met zijn vuur-
opening het boschpad beheerschte. Donker
gaapt de ingang, een gat in den grond,
van onder de zware boomstammen, die
met de opgeworpen aarde het dak en de
zijkanten van het vroegere mitrailleursnest
vormen.
Reeds wil de „speurder" op zijn knieën
naar binnen kruipen als een ander, een
stormman, hem terug houdt. „Voorzich
tig kerel" zegt hij schor. „Laat mij
maar eens kijken". Hij heeft gelijk. Hoe-
vele kameraden zijn niet ten offer geval
len aan de verraderlijke strijdwijze der
Sovjeffe, toen zij bij het betreden van ver
laten woningen of bunkers of bij het op
rapen van oogenschijnlijk onschuldige
voorwerpen op een landmijn stootten?
Bang behoeft men niet te zijn en met
lafheid heeft het niets te maken, maar
voorzichtigheid is in dergelijke gevallen
nog steeds de moeder van de porceleinkast.
Op zijn buik kruipt hij thans het gat
binnen, nauwgezet de ingang en de bo
dem met een sigarettenaansteker verlich
tend. Niets verdachts schijnbaar. Maar als
hij verder kruipt en het koortsig-walmen-
de vlammetje de ruwhouten zijwanden
verlicht, ziet hij in den uitersten hoek
plotseling een stapeltje hout. platte kistjes,
die verdacht veel op de Sowjetrussische
landmijnen lijken, waarvan de pioniers er
reeds zoo veel onschadelijk hadden ge
maakt. Een ontstekingsdraad is echter ner
gens te zien. Behoedzaam kruipt hij na
der en onderzoekt voorzichtig de geheim
zinnige stapel. Dan ontsnapt een zucht
zijn borst; de kistjes zijn leeg, er is geen
gevaar!
Vijf minuten later zit het vijftal, mét
zijn spullen, veilig en droog in het vroe
gere bolsjewisten-nest.
Slapen nu, als marmotten! Een diepe,
verkwikkende slaap, vrij van alle groote
en kleine zorgen.
I Het ontwaken in de kil en vochtig aary-
doende bunker is wel even een ontnuchte
ring, maar een kampvuurtje brengt red
ding. Een hartig ontbijt van het overge
schoten marschrantsoen doet de rest en
het zijn herboren soldaten, die dien mor
gen het is gelukkig weer droog gewor
den de opmarsch voortzetten.
Ze kunnen er nu weer tegen!
SS-Kriegsberichter
W. Vergragt.
DE ARBEIDSDIENST
MOGELIJKHEID TOT OPROEPING
GEOPEND.
In artikel 4 van het Arbeidsdienstplicht-
besluit is een wijziging aangebracht, waar
door de secretaris-generaal van het depar
tement van algemeene zaken bevoegd is
personen, die geboren zijn op of na 1 Octo
ber 1924 tot medewerking aan een onder
zoek naar hun geschiktheid voor den ar
beidsdienst en tot het vervullen van him
arbeidsdienstplicht op te roepen.
Tot dusver werden voor den Nederland-
schen arbeidsdienst buiten de vrijwilligers
slechts bepaalde groepen van personen
opgeroepen, bijv. de studenten en zij, die
in overheidsdienst wilden treden. Thans
is deze oproep uitgebreid tot alle perso
nen zonder onderscheid.
In verband met de beschikbare ruimte
in de kampen zullen allereerst zij worden
opgeroepen, die geboren zijn tusschen 1
October en 31 December 1924.
Tot dusver gold de bepaling, dat de on
gehuwde personen, tusschen 18 en 22 jaar,
die aangesteld zijn in openbaren dienst of
bij het bijzonder onderwijs of die voor 1
Januari 1942 aangesteld werden, op straffe
van ontslag vóór 1 Juli 1944 hun aibeids-
dienstplicht moeten hebben vervuld.
Door een wijziging van het Arbeids-
dienstplichtbesluit is deze categorie van
personen thans beperkt tot de personen,
die den leeftijd van 18 jaar, doch niet dien
van 20 jaar hebben bereikt.
DE VREDE KOMT.
Laat ik eens met U praten over den
duur van den oorlog. Liever zeg ik:
over de komst van den vrede. Dit is
een probleem, dat vele menschen, zoo
niet alle, bezighoudt, omdat zij verlan
gen naar den vrede. Dat probleem ga
ik nu voor U oplossen, opdat U zult
hervinden de rust en de tevredenheid
des harten.
Hoe lang zou die oorlog nog du
ren? zeggen de menschen. En er zijn
pessimisten en optimisten. Er zijn menw
schen, die als zeker beweren, dat de
oorlog nog wel jaren duren zal en er
zijn er, die een spoedigen afloop ver
wachten, die meenen, dat de oorlog wel
gauw beëindigd zal zijn. En wie van
ons weet er iets van? Niemand. De op
lossing van dit probleem is deze.Wie het
mij vraagt, zeg ik, dat de oorlog in No
vember is afgeloopen. Dat is prettig
en het is bovendien heel goed mogelijk.
De pessimisten zeggen, dat het dwaas
heid is zich zelf iets wijs te maken,
waar men geen enkelen grónd voor
heeft. Hebben zij dan wel grond voor
hun pessimistische verwachtingen?
Als het niet uitkomt, is de tegenslag
des te grooter zeggen zij. O, neen!
Ten eerste heeft men dan al die weken
geleefd in prettige verwachting en in
blijheid des harten. Men heeft den tijd
doorgebracht met vertrouwen in de
toekomst en in de blijde hoop, dat het
straks vrede zal zijn. Uit die gedachte
heeft men werklust geput en men is
een prettig mensch geweest voor zijn
heele omgeving. En laat ons nu eens
aannemen, dat de pessimisten gelijk
krijgen en dat het niet uitkomt. Wat
dan nog? Dan stelt men eenvoudig een
nieuwe termijn vast. Liefst een niet al
te langen termijn. Hoogstens een van
drie maanden, zou ik zeggen. Dan
leeft men wéér drie maanden prettig
en vroolijk en blij. Zoo doe ik. En het
prettigste is nog, dat mijn voorspelling
aldus op een goeden dag zeker zal uit
komen. Dat is geen zelfbedrog, maar
practische levenswijsheid. Laten wij het
voorloopig dus maar op November
houden.
Tewerkstelling Nederland-
sche arbeiders in Duitschland
In de dagelijksche persconferentie heeft
dr. Boening van de Soziale Verwaltung
van het Rijkscommissariaat eenige mede-
deelingen gedaan over den stand van de
tewerkstelling van Nederlanders in
Duitschland.
Spr. herinnerde aan de actie om onge
veer 30.000 metaalarbeiders of menschen,
die eenigszins met de metaalbewerking
vertrouwd waren, uit Nederland naar
Duitschland te brengen, welke actie in
middels is beëindigd. Thans echter is een
verdere tewerkstelling van Nederlandsche
arbeidskrachten in Duitschland noodzake
lijk en te dien einde zal gedurende deze
maand en October nog een aantal Neder
landers voor werk buiten de grenzen wor
den aangeworven. Er gaan reeds geruch
ten, dat het thans om 80.000 man zou gaan,
doch dit aantal noemde dr. Boening sterk
overdreven.
Spr. wees er in verband met deze te
werkstelling op, dat tengevolge van de ra-
tionalisiering van het Nederlandsche be
drijfsleven welke rationalisatie nog lang
niet is beëindigd, steeds weder werk
krachten vrijkomen, waarvoor nieuwe
werkgelegenheid zou moeten worden ge
zocht, wil men het aantal werkloozen niet
grooter doen worden. Nog steeds zijn in
Nederland meer dan 50.000 werkloozen en
meer dan 20.000 menschen, die z.g. nul uur
werken, en bovendien nog meer dan 30.000
'personen in de werkverruiming. De mees
ten van deze menschen zijn voor de te
werkstelling in Duitschland niet geschikt
en daarom is het noodzakelijk hiervoor
gebruik te maken van een aantal als ge
volg van genoemde rationalisatie vrijko
mende arbeidskrachten.
Nadat dr. Boening er op gewezen
had, dat men ook in Nederland zal
moeten komen tot een arbeid van 48
en eventueel tot 54 uur per week,
sprak hij de verwachting uit, dat de
bedrijfsleiders de jonge krachten, die
uit hun ondernemingen worden uitge
zonden, zullen vervangen, door oudere
krachten uit de rijen der werkloozen.
Daardoor zullen zij mcdehelpen aan
.het voeren van een practische sociale
politiek.
Het bovenstaande geldt, zoo deelde spr.
voorts mede, ook voor het personeel in
overheidsdienst, waaronder veel jonge
krachten zijn, die geschikt zijn om als
handarbeider in het Rijk tewerkgesteld te
worden.
Van de tewerkgestelde Nederlandsche
arbeidskrachten zal worden verwacht, dat
zij denzelfden arbeid zullen presteeren
ook voor wat den tijd betreft als de
Duitsche arbeider. Naast gelijke verplich
tingen heeft de Nederlandsche arbeider
ook dezelfde rechten als de Duitsche.
Dr. Boening wees er nog op, dat in eco
nomisch en sociaal opzicht de uitzending
van Nederlandsche krachten naar duitsch
land van beteeken is is. Doch ook politiek
is zij te rechtvaardigen. Wanneer men be
seft. dat de Duitscher aan het front zijn
leven inzet voor den opbouw van het
nieuwe Europa, mag men toch zeker ver
wachten, dat de Nederlander met zijn ar
beid daartoe bijdraagt.
Ten slotte deelde dr. Boening mede, dat
het plaatsen van, opdrachten bij de Neder
landsche industrie zal worden voortgezet
in den omvang welke mogelijk zal blijken.
