DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
GELDIGE BONNEN
VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1942
33ste Jaargang No. 10345
Bureaux: Papengracht 32 - Giro 103003
Telefoon: Redactie 20015, Administr. 20935
C. M. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wilmer, Hoofdredacteur.
Nederlandsche vrijwilligers bij de Watfen-SS. De handgrepen, die op de binnen
plaats van de kazerne zijn beoefend, worden hier practisch uitgevoerd. De grootste
kafnte is hier eerste vereischte SS PK Fritz-Stapf-Pax Holland m
TWINTIG MILLIOEN TON IN DRIE JAAR
TOT ZINKEN GEBRACHT.
Van militaire zijde verneemt het D.N.B.:
De balans van de door de Duitsche weer
macht in de afgeloopen drie oorlogsjaren
tot zinken gebrachte Engelsch-Amerikaan-
sche scheepsruimte sluit met een totaal van
20.294.353 ton. Het aandeel van de Duitsche
marine bedraagt ruim 16 millioen ton,
waarvan meer dan 12 millioen ton op re
kening van de duikbootvloot komt.
Naar het opperbevel der Duitsche weer
macht mededeelt hebben de bolsjewisten
gisteren in het aan meren rijke boschgebied
ten Zuiden van het Ladogameer'herhaalde-
lijk aangevallen. Na hardnekkige gevech
ten stortten de aanvallen onder zware ver
liezen voor den vijand aan menschen en
materiaal ineen.
Aan de Newa is een vijandelijke lan
dingspoging met twintig booten door het
geconcentreerde vuur van de Duitsche wa
pens verijdeld. De vijand verloor vier boo-
'ten. Tijdens den afweer van een nieuwe
poging tot oversteken werd een boot tot
zinken gebracht en twee zwaar beschadigd.
Voor Leningrad poogden de bolsjewisten
na trommelvuur van artillerie met pantser
wagens en slagvliegtuigen de Duitsche stel
lingen open te scheuren. Alle aanvallen
van den vijand werden met effectvollen
steun der luchtmacht afgeslagen.
VENTNOR OP WIGHT AANGEVALLEN.
Naar het opperbevel van de Duitsche
weermacht mededeelt, hebben lichte Duit
sche gevechtsvliegtuigen gisteren omstreeks
12.30 uur in scheervlucht installaties voor
de economische oorlogvoering in de stad
Ventnor op het eiland Wight aangevallen.
Door bommen van zwaar kaliber werden
zware verwoestingen aangericht. Des mid
dags hebben lichte Duitsche gevechtsvlieg
tuigen de verkeersinstallaties in een stad
in Zuid-Engeland bestookt. De stationsin
stallaties en enkele in de buurt liggende
gebouwen werden door bomvoltreffers ver
woest.
DE BRAZILIAANSCHE OORLOGS
VERKLARING AAN ITALIë.
Van welingelichte zijde wordt medege
deeld, dat de Italiaahsche regeering tot
dusverre noch rechtstreeks noch indirect
een formeele oorlogsverklaring van Brazi
lië heeft ontvangen. Men heeft hier dus
den volkenrechtelijk eigenaardigen toe
stand, dat een eenzijdige oorlogsverklaring
door Brazilië is gedaan, zonder dat deze
verklaring aan de Italiaansche regeering is
overhandigd.
De "ftaliaansche regeering heeft dan ook
geen aanleiding om ten aanzien van deze
eenzijdige handeling haar standpunt te
bepalen. De Italiaansche belangen in Bra
zilië en de Braziliaansche in Italië worden
door Zwitserland behartigd.
In de Daily Express schrijft de militaire
deskundige Liddell Hart over de Sovjet-
aanvallen bij Rzjef, dat de vorderingen
hiervan tot dusver nog geenszins van dien
aard zijn, dat zij noemenswaardige ver
wachtingen rechtvaardigen.
De Duitsche verdedigingsstellingen zijn
voor de Russen te sterk gebleken. De Sov
jet-troepen hebben de Duitsche stellingen
niet kunnen indrukken en de Duitschers
evenmin kunnen dwingen versterkingen
uit den sector-Stalingrad of uit den Kau-
kasus te halen.
Het is niet meer dan verstandig, dat men
rekening houdt met de omstandigheid, dat
de verliezen der Russen bij deze operaties
buiten verhouding hooger zijn dan die van
den tegenstander. Ook staan zij in geen er-
lei verhouding tot het bere'kte.
Voortdurende frontaan vallen op ver
sterkte vijandelijke stellingen zijn slechts
rendabel, als een doorbraak wordt bereikt.
Van de .operaties der Russen bij Rzjef kan
men dit evenwel niet zeggen.
Te Berlijn heeft men den indruk, dat
met de publicatJe van het Reuterbericht
betreffende de intrekking van het bij
Dieppe buitgemaakte Engelsche bevel tot
het binden van gevangenen deze kwestie
afgehandeld is. Intusschen vestigt men er
de aandacht op, dat het Engelsche bevel
practisch geen beteekenis had, daar de En-
gelschen geen gevangenen konden maken.
Toch is het bevel teekenend voor de ver
warring bij het Engelsche commando, dat
voor de tweede maal hooge militaire in
stanties, n.l. brigade- en divisiestaven
moest desavoueeren, zoo zegt men hier.
ANTI-ENGELSCHE BETOOGINGEN
IN BELFAST.
In verband met de terechtstelling van
den Ierschen nationalist Williams te Bel
fast, wordt uit Londen gemeld, dat in de
straten stormachtige anti-Engelsche betoo
gingen door de Iersche republikeinsche mi
litie zijn gehouden. Tijdens deze betoogin
gen werden alle Britsche officieren, die
zich op straat vertoonden, uitgescholden en
aangevallen. De betoogers trokken onder
het zingen van nationalistische strijdliede
ren door de straten der stad.
Scotland Yard heeft de vervolging van
de Iersche nationalisten verscherpt en haar
men zegt verscheidene complotten ontdekt
en wapenvoorraden in beslag genomen. De
Iersche republikeinsche militie (Ira) is ver
boden.
DE TOESTAND IN BRITSCH-INDIë.
De Engelschen blijven trachten de on
lusten in Britsch-Indië met geweld te on
derdrukken. In de provincie Bihar zijn aan
drie gemeenten collectieve boeten opge
legd van resp. 35.000, 50.000 en 100.000 roe-
RAACHTSVERHOUDINGEN..
™*r veer'M ooi-iogipctenlitti
~~*drr vtjib-afn!;*rnageiKlfytdui SeietoWwar
lofloa '»trijdkrachfer.
ló'ögg 4ro*Utskr*ditifi «f *ritscb*. fi>j«
Na drie jaar oorlog. Bovenstaand kaartje geeft een overzicht van de machtsverhou
dingen in de wereld, zooals deze op het oogenblik tusschen de groote
mogendheden bestaan.
(Polygoon-v. Pelt Pax Holland, m.).
pijen. Het gemeentebestuur van Palghat
in Madras is afgezet, omdat de leden aan
demonstraties zouden hebben deelgenomen.
In de provincie Madras zijn alle studenten,
die opkomen voor de onafhankelijkheid
REEDS GROOTE MATERIEELE SCHADE.
De Times-correspondenten te Delhi en
Calcutta maken melding van nieuwe on
lusten in Indië. In de centrale provinciën
blijft het openbare leven gestoord en ook
in Bengalen bereiden de nationalistische
betoogingen zware zorgen. In Bolpur heb
ben troetfen het vuur op de menigte ge
opend, toen deze den export van "ijst wilde
verhinderen. In Bihar is de onrust zoodanig
toegenomen, dat troepenversterkingen der
waarts gezonden zijn. In berichten uit de
grensgebieden van Nepal wordt gemeld,
dat aldaar zeer ernstige" onlusten zijn uit
gebroken die thans nog aanhouden. Zelfs
de verbindingen met Nepal zijn verbroken.
De News Chronicle verneemt via zijn cor
respondent te Delhi, dat practisch het ge-
heele oorlogsaparaat in Indië zoolang stil
ligt, als het niet gelukt, de onlusten mees
ter te worden. Reeds thans is er geweldige
schade ontstaan, die millioen en ponden
sterling bedraagt. Alleen te New Delhi is
een reeks gebouwen van ongeveer 200 pan
den, behoorende aan de Britsche autoritei
ten, verwoest. Overal elders in het land is
min of meer grdote schade ontstaan aan
raadhuizen, regeeringsgebouwen en politie-
bureaux. De golf van onrust is nog niet tot
stilstand gekomen. De politie moet nog
steeds optreden. In vele industriecentra is
het werk ernstig gestoord. Op vele plaatsen
hebben de anti-Engelsche nationalisten de
voor de wapenbedrijven bestemde zendin
gen steenkool tegengehouden.
Elk der
volgende
bonnen
geeft recht op het
koopen van:
6 tot en met 12 September:
46-A Brood
46-B Brood
46 Beschuit
46-A Vleesch
46-B Vleesch
46-A Aardapp.
46- B Aardapp.
46 Melk
46 Tabak
46 Sigaretten
1 rants, besch. br. of geb.
X te. vl of vI'w:lren
1K kg. aardappelen
1 kg. aardappelen
1 3/4 liter Melk
1 rants, tabak.
1 rants, sigaretten
6 Sept. tot en met 3 October.
382 algemeen
383 algemeen
392, 393, 394
395 algemeen
4-49 4-50 res.
384 algemeen
385 algemeen
3S6 algemeen
387, 388, 389 alg
46, 47, 48, 49
versnap.
390 algemeen
1 kg. suiker
500 gr. jam.
1 rants, bloem, brood
of gebak
250 gram rijst
250 gram peulvruchten
250 gram gort
100 gram vermicelli of
maizena
100 gram kaas
100 gr. ohoc. suikerwerk
250 gram koffiesurrogaat
1 tot en met 12 September:
44 Boter j y rantsoen Boter
44 Vet j y, rantsoen Boter
15 Juli tot en met 12 September:
2-35, 2-36 res. I
3-35, 3-36 res. y rants. Boter
4-36 reserve
16 Aug. tot en met 30 Sept.:
370 Algem. I 1 rants. Eenheidsz.
M Eenheidsz. 1 rants. Eenheidsz.
371 Algem. 1 rants. Waschpoeder
M Waschp. 1 rants. Waschpoeder
M Toiletzeep j 75 gr. Toiletzeep 80 pet.
1 Sept. tot en met 31 Dec.:
M Textiel I 50 gr. scheerzeep
11 Mei tot en met 31 December:
01 tot en met 05 B.V. 1 brandt. 1 eenh.
Verlengd tot 30 September:
235 Algem.
336 Algemeen
L Zeep
L Toiletzeep
1 rants. Eenheidszeep.
250 gr. waschpoeder
1 rants. Eenheidszeep
75 gr. Toiletzeep 80 pet.
Bonnen die afloopen
DE VOLGENDE BONNEN ZIJN
BINNENKORT NIET MEER GELDIG.
Na Zaterdag 5 September:
44 Brood, Beschuit, Vleesch, Aard
appelen, Tabak, 4144 Melk, Versna
peringen, 41, 42 Reserve, 357 tot en
met 369 Algemeen.
NIEUWE BONNEN
Voor het tijdvak van 6 Sept. tot 12 Sept.
zijn op de bonnen no. 46 de gebruikelijke
rantsoenen verkrijgbaar van brood, be
schuit, vleesch, aardappelen, melk, tabak
en sigaretten.
Voorts zijn aangewezen voor de gebrui
kelijke rantsoenen van 6 Sept. t/m 3 Oct.:
382 suiker, 383 jam, 384 peulvruchten, 385
gort, 386 vermicelli, 387 t/m 389 kaas, 392
t/m 395 bloem, brood of gebak, 449 en
450 reserve rijst, 46 en 47 versnaperingen
chocolade, 48 en 49 versnaperingen suiker
werk, en 390 koffiesurrogaat.
WINTERHULP NEDERLAND LOTERIJ
1942 BETEEKENT OOK: „VOOR HET
VOLK, DOOR HET VOLK".
Wegens herhaalde grove vergrijpen te
gen de prijsvoorschriften heeft de prijsbe-
heersching de 20 filialen van een Dordt-
schen schoenenhandel voorgoed gesloten.
De in deze zaken in beslag genomen voor
raden schoenwerk zijn daarbij verbeurd
verklaard.
Reeds in April was de fa. J. M. Peelt, han
delende onder den naam „Hector", wegens
prijsopdrijving met een bedrag van
100.000 beboet. De firma had n.l. in 1941
van 12 fabrikanten, die boven het hun toe
gestane afleveringskwantum verkochten,
aanzienlijke hoeveelheden schoenen zonder
bon tegen steeds stijgende prijzen gekocht
en verkocht, waarmede een bedrag van
meer dan een half millioen was gemoeid. De
tijdens het onderzoek in beslag genomen
voorraden werden daarna weer vrijgege
ven, zoodat de filialen na 3 maanden slui
ting konden heropenen. Dat de firmanten
Peels niet veel hadden geleerd, bleek even
wel toen de ambtenaren van de prijsbeheer-
sching in Juni in de Utrechtsche filialen van
„Hector" constateerden, dat er opnieuw
met de prijzen werd geknoeid. Een partij
van 7000 paar in den zwarten handel ge
kochte sohoenen, die in den winkel op zijn
hoogst 6.25 mochten kosten, werden ver
kocht voor een veel hoogeren prijs. Aan
vankelijk was men in de veronderstelling,
dat de filiaalhouders de sohoenen uit eigen
beweging te duur verkochten, doch het feit,
dat dezelfde overtreding in alle filialen ge
lijktijdig werd gepleegd, wees erop, dat de
heeren van het 'hoofdkantoor er meer van
wisten. De extra winst hadden zij dan ook
rustig geïncasseerd. Bij de strafoplegging
werdNhet feit, dat dit de tweede prijsover-
treding binnen zeer korten tijd was, den
vennooten ernstig aangerekend. Ook dat
de overtreding zich heeft voorgedaan bij
een firma, die volkszaken exploiteert, heeft
zwaar gewogen. De inspecteur voor de
prijsbeheersching heeft nu de in 23 zaken
in beslag genomen gelden en goederen ver
beurd verklaard en de groothandel zoowel
als de circa 20 winkels in Dordrecht en
de rest van het land zijn voorgoed gesloten.
Tevens is nog aan de firma ten Peels voor
den duur van 2 jaar verboden om werkzaam
te zijn in den schoenhandel in den ruimsten
zin. Ten slotte werd openbaarmaking van
dit vonnis gelast en de betaling van 10.000
tuchtstrafproceskosten gevorderd.
HOOGE BOETEN DOOR DEN
TUCHTRECHTER OPGELEGD
Landbouwers en veehouders, die hun
plichten ten aanzien van de voedselvoorzie
ning van ons volk in ernstige mate verza
ken, hebben zich, bij ontdekking van hun
met de voorheen geldende voorschriften
strijdige handelingen, voor den tuchtrech
ter te verantwoorden. Met het nijpender
worden van de' voedselpositie worden be
doelde handelingen hun steeds zwaarder
aangerekend. Reeds eerder zijn gevallen
gemeld, waarin veehouders, die niet al hun
beschikbare melk aan een melkverwerkend
of standaardisatiebedrijf afleverden, zich
hooge boeten zagen opgelegd.
Dezer dagen veroordeelde de tuchtrechter
te Assen een veehouder te Meppel voor bo
vengenoemd feit tot 1000 boete. De tucht
rechter te Arnhem legde een landbouwster
te Haaften voor hetzelfde feit eveneens een
geldboete van 1000 op, zij had bovendien,
terwijl zij daartoe niet gemachtigd was, een
hoeveelheid kaas bereid. In een ernstiger
geval veroordeelde de tuchtrechter te Alk
maar twee gebroeders, landbouwers te Slo
ten (gem. Amsterdam) resp. tot een geld
boete van 6000 en 3000. Een landbouwer
te Winterswijk had gedurende een lange
periode zelf zonder vergunning melk ge
standaardiseerd en deze melk, zonder daar
voor distributiebescheiden in ontvangst te
nemen, verkocht. Hij zag zich door den
tuchtrechter te Arnhem een geldboete van
2000 opgelegd. Een boete van 7000
werd opgelegd aan een kaashandelaar te
Arnhem, die op een hem door de zuivelcen-
trale toegezonden formulier moest opgeven
de hoeveelheid kaas, die hij van bepaalde
categorieën handelaren had aangekochtt
Deze hoeveelheden had hij veel te hoog op
gegeven. Behalve met een boete van 7000
werd hij nog gestraft met onvoorwaarde
lijke schrapping als georganiseerde bij de
Zuivel-Centrale voor den tijd van een jaar.
EEN LANDBOUWER, DIE TE
WEINIG HAVER EN ERWTEN
INLEVERDE.
Niet alleen veehouders, die te weinig
melk inleveren, worden krachtig aangepakt,
doch ook landbouwers, die een gedeelte van
hun oogst langs onwettige kanalen van de
hand doen en niet bij de provinciale inkoop
centrale en akkerbouwproducten inleve
ren, zien zich den laatsten tijd tot hooge
boeten veroordeeld. Zoo heeft zich dezer
dagen voor den tuchtrechter te Tilburg een
landbouwer uit Zegge (gem. Rucphen) te
verantwoorden gehad, die op grond van de
dorschcijfers van zijn bedrijf en andere
factoren een hoeveelheid haver en erwten
van oogst 1941 voorhanden of in voorraad
had moeten hebben, die hij dien dag echter
niet ter beschikking van de P.I.C.A. had.
De tuchtrechter heeft den man op dien
grond veroordeeld tot betaling van een
geldboete van ƒ2000.
Het Rijkscommissariaat maakt bekend:
De Rijkscommissaris voor het bezette
Nederlandsche gebied heeft den inspecteur
der rijksveldwacht, A. van Zoelen, met in
gang van 1 November 1942 eervol ontsla
gen en gepensionneerd.
WAT BEOOGT EN
BEREIKT DE
PRIJSBEHEERSCHING
DE OPSPORING IN DIENST VAN DE
PRIJSBEHEERSCHING.
II.
Onder degenen, die aan het woord wa
ren op de dezer dagen door den dienst van
den gemachtigde voor de prijzen uitgeschre
ven en in het Departement voor Volksvoor_
lichting en Kunsten gehouden persconfe
rentie, was ook de heer A. J. Stienstra,
hoofd der afdeeling „opsporing".
Hij begon zijn uiteenzetting met erop te
v/ijzen, dat de- opsporing den eersten stoot
moet geven om tot een berechting te ko
men. In haar eerste en voornaamste taak,
ramelijk het verkrijgbaar houden der ge
rantsoeneerde en gedisrtibueerde levens
middelen, is de afdeeling geslaagd. Haar
apparaat breidt zich geleidelijk uit rond
ec-n kern van goed gedisciplineerde man
nen. Alleen bekwame politieambtenaren
zijn voor dit werk te gebruiken, want de
prijsontduikingen monden vaak uit in den
zwarten handel en daar is de - verleiding
dikwijls groot. De afdeeling beschikt mo
menteel over een corps van 200 gedeta
cheerde ambtenaren. Zij oefenen de inter-
locale controle uit. Aanvulling met een
90-tal nieuwe goede krachten vindt in de
komende weken plaats. Het zwaartepunt
van het prijstoezicht ligt echter bij de plaat
selijke politie (gem. politie en marechaus-
sée). Het hoofd van de plaatselijke politie
blijft verantwordelijk voor de prijzencon-
trole in zijn gemeente. Met dit verantwoor
delijkheidsbesef staat of valt de prijsbe-
Jreersching! Gelukkig werkt een groot deel
der politie ten volle hieraan mede. Naar
deze stille, harde werkers mag de dank
van het volk uitgaan.
CONCENTRATIE EN REORGANISATIE.
Met het oog op de toenemende eischen,
v/elke aan de slagvaardigheid van het
prijsbeheerschingsapparaat worden gesteld,
is het noodzakelijk een zoo sterk moge
lijke concentratie van de op het gebied van
de opsporing van prijsovertredingen werk
zame organen door te voeren. Onder lei
ding van den gevolmachtigde voor de reor
ganisatie van de Nederlandsche politie
wordt op het oogenblik een reorganisatie
van het economisch apparaat der Neder
landsche politie voorbereid. Gewerkt wordt
voorts aan een nauwere binding en acti-
veering van de prijscontrole-afdeelingen
der rijksbureaux aan de afdeeling opspo
ring van den dienst van den gemachtigde
voor de prijzen. Een gevolg hiervan is o.m.
de opneming dezer dagen van den prijs-
controledienst van het Rijksbureau V. V.
O. voor Voedselvoorziening in Oorlogstijd,
in het eigen opsporingsapparaat van den
gemachtigde voor de prijzen.
Wil ons werk slagen aldus vervolgde
de heer Stienstra dan hebben wij vóór
alles echter de medewerking van het pu
bliek zelf noodig. De kooper behoeft in dit
verband geen angst te koesteren voor straf
baarheid. Wie meewerkt aan het opruimen
van ergerlijke pnjsknoeiers en zich vrij
willig vertrouwelijk tot de politie wendt
met een aangifte, kan steeds op een dis
crete behandeling rekenen. Op twee din
gen dient echter nog de aandacht gevestigd
te worden. Het is voor ons en voor de
plaatselijke politie natuurlijk niet mogelijk
de klacht van iedere huismóéder, van iedef
particulier maar direct te onderzoeken.
Wat wij. wel kunnen is, uit al die aangiften
de directe oorzaak distilleeren, en daarop
ingrijpen. Vanzelfsprekend zullen de opge
geven adressen natuurlijk in de gaten wor
den gehouden en loopen zij groote kans bij
een razzia bv. met een bezoek te worden
vereerd. Voorts verdient het aanbeveling,
dat men controleerende ambtenaren steeds
naar het legitimatiebewijs vraagt. Zij zijn
hiervan allen voorzien. Gebleken is name
lijk, dat pseudo-ambtenaren opduiken en
een onderzoek instellen, dat ten onrechte
op onzen naam geschreven wordt.
OVERZICnT VAN DE RESULTATEN.
Hierna gaf de heer Stienstra een over
zicht van de resultaten, waarbij hij op
merkte, dat het onderzoek zich in de eer
ste plaats richt op het constateeren van
prijsopdrijving met levensmiddelen, in de
tweede plaats op die met dekking en klee-
ring, en dan pas op die met de rest. Wat
het overzicht betreft, het volgende:
Een groote strijd wordt nog steeds op
het terrein van de groenten gevoerd. Er
zijn talrijke venters in de groote steder?,
die 20.tot 40.per dag weten te
verdienen. Het publiek wil koopen en zal
bij schaarste ook te duur koopen, doch laat
men ons niettemin vertrouwelijk inlichten
over de betaalde prijzen. Het is bijvoor
beeld ontoelaatbaar, dat ook al beroept
een detaillist er zich misschien terecht op,
dat hij te duur van zijn grossier moest in-
koopen de man zelf daarom zijn „winst
marge" nu ook maar opvoert. Een euvel
van den laatsten tijd zijn de prijsovertre-
dende groentenveilingen, in vele gevallen
zijn de bestuurders dezer veilingen onmid
dellijk geinteresseerd. omdat zij ook telers
zijn. Vaak wordt er druk op de keurmees
ters uitgeoefend, die in de positie van on
dergeschiktheid al niet veel anders kun
nen doen dan aan den drang toegeven. De
veilingen hebben den laatsten tijd de bij
zondere belangstelling van de afdeeling
opsporing.
De slagers staan den laatsten tijd even
eens in het midden van de belangstelling.
Aanzienlijke resultaten zijn behaald. Dat
het kwaad hier diep geworteld zit, blijkt
wel uit het feit, dat zich onder de over
treders zelfs bestuurders van de vakgroep
bevinden. Voor deze overtredingen zijn