DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
fMomentje.
ZATERDAG 27 JUNI 1942
33ste Jaargang No. 10287
Bureaux: Papengracht 32 Giro 103003
Telefoon: Redactie 20015, Administr. 20935
De besprekingen van
Churchill en Roosevelt
EEN UITEENZETTING VOOR DEN
OORLOGSRAAD.
De Washingtonsche correspondent van de
„New York Times'' verklaart, dat Roose
velt en Churchill hun „nieuwe" strategie
inzake een offensieve oorlogvoering heb
ben uiteengezet voor den oorlogsraad voor
den Stillen Oceaan en voor vooraanstaan
de leden van het Congres. Roosevelt en
Churchill gaven uitdrukking aan „hun ver
trouwen", dat het „nieuwe plan" het re
sultaat zou opleveren, dat de geallieerden
„wenschen". Beide staatslieden hebben in
„bemoedigende bewoordingen" een alge
meen overzicht gegeven van den oorlogs
toestand. Churchill verklaarde, dat er geen
gevaar bestaat, Egypte te verliezen. De po
sitie, waarin zich de Sovjet-Russische le
gers bevinden, werd „bevredigend" ge
noemd.
Na de bespreking met Rosevelt en Chur
chill, zoo schrijft de correspondent, verder,
heerschte onder de leden van het Congres
een „optimistische" stemming.
De gezant van Nieuw-Zeeland, Nash,
verklaarde na de conferentie, dat de „nieu
we" oorlogstoestand over het algemeen ta
melijk wel overeenkomt met de wijze
waarop Australië, Nieuw-Zeeland en
Tsioengking den oorlogstoestand zagen.
De minister van buitenlandsche zaken
van Tsoengking, Soong, die om grooten
steun door de luchtmacht had verzocht,
verklaarde, dat hij er niet aan twijfelt, of
de geallieerden hebben „volledig begrip"
van de beteekenis van den Stillen Oceaan.
Op de vraag, wat hij erover zeide, dat de
troepen van de Spil reeds in Egyote opruk
ken, verklaarde de gezant van Nieuw-Zee
land: „Ik geloof niet, dat de troepen van
de Spil naar Cairo komen".
Een lid van het Congres, dat aanwezig
was bij de besorekingen met Roosevelt en
Churchill, heeft den correspondent van de
„New York Times" een commentaar eeee-
ven, waaruit bliikt, dat Roosevelt en Chur
chill het overzicht over den algeftieenen
oorlogstoestand op zoodanige wijze hebben
gegeven, dat het allen leden van het Con
gres had „voldaan".
Churchill weer in Engeland.
Naar de Britsche nieuwsdienst meldt, is
Churchill uit de Vereenigde Staten in En
geland teruggekeerd.
Om Indië's vrijheid
VERKLARING VAN SOEBHAS
CHANDRA BOSE.
Soebhas Chandra Bose heeft met betrek
king tot het verbod van het vooruitstre
vende blok in Indië (Forward-bloc) ver
klaard:
Het bericht, dat het vooruitstrevende
blok in Indië onwettig is verklaard, heeft
mij geenszins verrast. Het is een nieuw
bewijs voor de middelen waarmede de
Britsche regeering, die voorgeeft voor vrij
heid en democratie te strijden, optreedt te
gen de Indische patriotten, die de vrijheid
van hun land verlangen. De Britsche re
geering heeft daarmede onbewust toegege
ven, dat het vooruitstrevende blok de
avantgarde vormt van de vrijheidsbeweging
in Indië. In de toekomst zullen in het ge-
heele land ongetwijfeld nog meer leden
van de partij in de gevangenis worden ge
worpen, doch daardoor zullen slechts in
vloed en populariteit van het vooruitstre
vende blok in Indië toenemen en de anti-
Britsche stemming der massa groeien. Het
vooruitstrevende blok wortelt thans in het
Indische volk en zijn aanhangers telt het
onder jeugd, arbeiders en boeren en onder
de soldaten van het Indische leger. Geen
vervolging, hoe fel ook, kan het blok ver
storen. De uiterste vleugel van het Congres
is steeds het ergst vervolgd. Toen Cripps
naar Indië ging werden de leden van het
Congres, die zich bij de leiding van Gandhi
hadden aangesloten vrijgelaten, doch de
leden van het „All India Forward Bloc"
moesten in de gevangenis blijven. Tijdens
het verblijf werden nog talrijke leden van
het blok in de gevangenis geworpen. Het
Indische volk weet uit ervaring, dat de
basis van het Britsche bestuur in Indië is:
„Verdeel en heersch".
Het aandeel der luchtmacht
BIRMINGHAM GEBOMBARDEERD.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben in
den nacht van 24 op 25 Juni de industrieele
installaties van Birmingham gebombar
deerd. Zij drongen door tot boven het be
wapeningscentrum van de Midlands. Een
uur lang kwamen de bommen neer op de
fabrieken. In talrijke militaire fabrieksin-
stallaties werden doelreffende vernielingen
aangericht. Het Britsche bewapeninespo-
tentieel werd daardoor gevoelig getroffen
in een van zijn belangrijkste productie
plaatsen.
WAPENFABRIEKEN AAN DE WOLGA
BESTOOKT.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben gis
ternacht, naar door het opperbevel der
Duitsche weermacht wordt gemeld, in een
vlucht, die 800 K.M. diep vijandelijk ge
bied binnen ging, wapenfabrieken aan de
Boven- en Midden-Wnlga aangevallen. In
de gebouwen en loodsen werden twee
zware explosies gezien. Bovendien ontston
den langdurige en op groote afstard zicht
bare branden. Donderdagochtend werden
spoorwe?doelen en een vliegveld bij Mos
kou bestookt. Op het vliegveld werden
schuileele°enheden en de startbaan zwaar
beschadigd.
NAHAS PASJA OVER DE POSITIE VAN
EGYPTE.
De Britsche propaganda heeft het bericht
verspreid, dat de Egyptische minister-pre
sident Nahas Pasja verklaard zou hebben,
dat de Egyptische regeering voor den oor
log gereed is en dat Egypte zoo noodig bij
machte is, een half millioen man op de
been te brengen
Tegen deze bewering is Nahas Pasja op
gekomen met de verklaring, dat de Egyp
tische regeering nog altijd onvoorwaarde
lijk vasthoudt aan de verklaring, die zij op
21 April in de Kamer heeft afgelegd. Na
has Pasia heeft toen namelijk letterlijk ge
zegd: „Nooit zal ik mijn toestemming ge
ven voor een stap, die Eeypte er toe zou
brengen, aan een oorlog deel te nemen of
troepen naar het front te sturen, wat voor
omstandigheden zich ook kunnen voor
doen".
DE STRIJD IN CHINA.
Volgens berichtèn van het Chineesche
front, zijn Japansche colonnes, die, na de
grens tusschen Sjansi en Honan te hebben
overschreden, onweerstaanbaar in Zuide
lijke richting oprukten, genaderd tot Pe-
lansjang in de provincie Honan. De Japan
sche troepen sluiten thans, na het gros van
de achtste Tsjoengkingeesche reserve-divi
sie te hebben uiteengeslagen, een ijzeren
ring om alle in dit gebied staande Tsjoeng
kingeesche strijdkrachten.
Voorts wordt van het front in Sjansi ge
meld, dat Lintswan, een zeer belangrijk
strategische basis van den vijand in de
provincie Sjansi. Donderdag om 14.00 uur
door de Japansche troepen is bezet. Een
andere Japansche eenheid heeft Donder
dagavond Anjangtsjoen, het hoofdkwar
tier van het 27ste leger, gelegen op onge
veer 10 K.M. ten Noordoosten van Ling-
tswan, bezet Tijdens deze operaties heb
ben Japansche strijdkrachten 500 vijande
lijke soldaten in de pan gehakt.
VERSCHERPING ONLUSTEN IN IRAN.
Uit Iran komen nieuwe berichten over
een verscherping van de onlusten. In de
provincie Fars zou een volkomen chaos
heerschen. Overal worden de dorpen door
gewapende bandietén geplunderd en de
velden verwoest. Koerdische opstandelin
gen waren 19 Juni verschenen voor de
stad Sjapoer om daarop een aanval te on
dernemen. De gouverneur had het Sovjet-
Russische garnizoen om hulp verzocht. De
bolsjewieken hadden troepen gestuurd,
waarna de Koerden zich weer teruggetrok
ken hadden.
BINNENLAND
De nieuwe aardappelbon
De secretaris-generaal van het departe
ment van Landbouw en Vissoherij maakt
bekend, dat gedurende het tijdvak van 28
Juni tot en met 4 Juli a.s. elke der met
„33a" gemerkte bonnen van de aardappel-
kaart recht geeft op het koopen van 3/4
K.g., aardappelen.
De secretaris-generaal van het depar
tement van Landbouw- en Vissoherij maakt
bekend, dat de geldigheidsduur van de bon
nen „Aardappelen 32a" welke elk recht
geven op het koopen van 1/2 kilogram
aardappelen, is verlangd tot enmet 4
Juli a.s.
Binnenkort puntenkaarten
voor serviesgoed
VOORLOOPIG DE BONKAART VOOR
VOEDINGSMIDDELEN.
De secretaris-generaal van het departe
ment van Handel, Nijverheid en Scheep
vaart maakt bekend, dat in het tijdvak
van 19 Juli 19428 Augustus 1942 punten
kaarten voor serviesgoed door de plaatse
lijke distributiediensten zullen worden uit
gereikt. Dit zal' tegelijk met de uitreiking
der bonkaarten voor voedingsmiddelen
voor de negende periode plaats vinden.
Ieder, die voor een bonkaart voor voedings
middelen in aanmerking komt, zal ook een
puntenkaart voor serviesgoed ontvangen.
Van deze puntenkaarten zullen met ingang
van 9 Augustus 1942 een aantal punten
worden geldig verklaard, die recht geven
op het koooen van serviesonderdeelen. Te
vens zullen met ingang van 9 Augustus
1942 voor de gevallen van huwelijk, eer
ste inrichting of vernietiging ten gevolge
van brand, oorlogsgeweld e.d. geen specia
le vergunningen voor tafel-, thee- en ont
bijtserviezen meer worden uitgereikt, doch
zullen in plaats hiervan speciale punten
worden uitgegeven. Nadere berichten om
trent het bovenstaande zullen te zijner tijd
worden gepubliceerd. In verband met de
omstandigheid, dat het behalve in de ge
noemde gevallen van huwelijk e.d. reeds
geruimen tijd niet mogelijk was, zich ser
viesonderdeelen aan te schaffen en ver
schillende personen hierdoor moeilijkhe
den ondervinden, is voorts besloten om
voor het tijdvak van Maandag 29 Juni 1942
tot en met 8 Augustus 1942 drie met het
woord „reserve" gemerkte bonnen van de
bonkaart voor voedingsmiddelen en wel de
nummers 30, 31 en 32, ongeacht of hiervoor
het cijfer 1, 2, 3 of 4 is vermeld, geldig te
verklaren voor het koopen van servieson
derdeelen. Deze bonnen hebben elk de
waarde van één punt. Op deze punten mo
gen de verschillende artikelen, die hieron
der zijn vermeld, worden gekocht, waar
bij steeds het aantal punten, dat bij deze
artikelen is vermeld, moet worden inge
leverd:
aantal punten:
plat bord 3
diep bord 3
ontbijtbord 1
dessertbord 1
kop met bijibehoorende schotel 2
losse kop 1
kommetje 1
melkbeker 1
gedekte schotel (dekschaal) 10
vleesch-vischschotel 8
soepterrine 16
sauskom 6
slabak 5
zuurschaal 4
broodsohaal 8
theepot 5
koffiekan 5
melkkan 4
melk-roomkannetje 4
suikerpot 4
botervloot 3
nestschalen 15
losse schaal 5
Men zal ook de artikelen, die een hoo-
gere waarde dan drie punten hebben, kun-
koopen, door de verschillende bonnen van
de gezinsleden samen te voegen.
GENERATORANTHRACIET.
In de Staatscourant van 26 Juni 1942 is
een beschikking van den secretaris-gene
raal van het departement van handel, nij
verheid en scheepvaart opgenomen, waar
bij de in de prijzenbeschikking generator-
anthraciet No. 1 genoemde prijzen per zak
van 71/2 K.G. in den vervolge zullen gel
den per zak van 1/10 H.L.
HET GENERAAL PARDON VAN HET
NEDERLANDSCH ARBEIDSFRONT.
De centrale persdienst van het N. A. F.
meldt: De meening heeft post gevat, als zou
door degenen, die gebruik maken van het
generaal pardon, contributie betaald moe-
ven worden, van het moment af, dat zij
bedankt hebben als lid van het N. V. V.,
respectievelijk van hun vakbond. In tegen
stelling hiermee kan worden meegedeeld,
dat in deze gevallen de contributie ver
schuldigd is te beginnen met den datum,
waarop toetreding tot het N. A. F. plaats
vindt, doch in geen geval voor een tijdvak,
liggende vóór 28 Juni 1942. Om eventueele
uitkeeringen, welke gebaseerd zijn op de
gestorte contributie, met uitzondering van
die, welke voortvloeien uit de werkloozen-
fcas, zoo hoog mogelijk te doen zijn, is on
verwijlde toetreding dringend gewenscht..
Voor hen, die reeds eerder op grond van
het generaal pardon zijn toegetreden, en
dientengevolge meer contributie betaald
hebben, beteekent dit, dat door hen in
overeenstemming daarmee hoogere uitkee
ringen zullen worden genoten dan wan
neer zij zich later hadden aangemeld.
HET BEZOEK VAN IR. MUSSERT
AAN NOORD-HOLLAND.
Zooals op den eersten dag van ir.
Musserts bezoek aan Noord-Holland, zoo
trok ook den derden dag weer een lan
ge colonne auto's door bet mooie pol
derlandschap van deze provincie, over
fraaie wegen, langs bruggen en vaarten,
typisch oud-Hollandsohe en Westfriesche
boerderijen. Gisteren werd een bezoek ge
bracht aan Alkmaar, Hoorn en Purmerend.
Te Alkmaar wérd allereerst de gerestau
reerde groote of St. Laurenskerk bezich
tigd. Na ontvangst door burgemeester B.
A. van der Sluys, den krimgleider en de
plaatselijke commandanten, inspecteerde ir.
Mussert de opgestelde formaties. In het
kerkgebouw werd hij rondgeleid door den
burgemeester en den president-kerkvoogd
architect D. Saai. In aansluiting hierop
werd een bezoek gebracht aan de Kaas
markt, waar men juist bezig was met het
stapelen en vervoeren der kazen. Om 12
uur werd een noenmaal gebruikt in hotel
Proot, waaraan aanzaten o.a. mr. H. B.
de Bruys Tack, officier van justitie, J. Saai,
boerenleider van N.-H., de burgemeester
en de personeelchef van Alkmaar, W. Bal
vers, de wnd. commissaris van politie, P.
Maarleveld, benevens vele districts- en
kringfunctionarissen der N.S.R
Ir. Mussert woont vergadering van
dorpsboerenleiders bij.
Om kwart over een vertrok ir. Mussert
toegejuicht door velen naar het bureau van
den Landstand om vervolgens in de Har
monie een vergadering van alle dorpsboe-
renraden in de provincie bij te wonen. On
der de aanwezigen bevonden zich de com
missaris der provincie, landwirtsohaftsrat
Ufer, de burgemeester, mr. de Bruys Tack,
W. Slob, stafleider van den Ned. landstand,
de ingenieurs C. Rietsema, G. J. Lienesch
en Koeman, rij'kstuin- en landbouwconsu-
1 en ten, hoofden van vakgroepen van den
landstand in N.-H. en mevr. de Haan-Bos-
ker, hoofd der landsvrouwen in de pro
vincie. Boerenleider Saai verwelkomde
ir. Mussert.
Ir. Mussert beantwoordde deze rede met
een toespraak, afgestemd op zijn gehoor,
waarin hij met eenvoudige voorbeelden
het gebeuren van dezen tijd verduidelijkte.
Uitgaande van het verschijnsel van eb en
vloed, verdeelde hij onze geschiedenis in
zeven perioden, die onder het bewind van
Spanje, die /an den opstand en de repu
bliek, die van het Napoleontisch bewind,
die van de Vereenigde Nederlanden en die
van het koninkrijk. Thans, aldus spreker,
zijn wij gekomen aan een nieuwe, de acht
ste periode en bevinden wij ons temidden
van een machtigen vloed, een revolutie,
die elders in machtiger centra haar oor
sprong vond. Dezen vloed kunnen wij niet
stuiten. Onze taak kan het slechts zijn de
revolutie hier in eigen handen te nemen.
Het heden noemde spreker „vleesch noch
visoh". We bevinden ons in de wordings
periode. waarin alles zijn plaats zoekt. Nie
mand kan zeggen, hoe de wereld er over
20 jaar zal uitzien. Ook de architecten der
praehistoriscbe gothiek wisten niet, dat
daaruit een Keulsche doan zou groeien.
Wel verwachtte spreker dat het nieuwe
Europa solidair zal zijn. Want het moet dat
zijn. Over enkele jaren is Odessa misschien
in een dag per vliegtuig te bereiken. Een
oorlog binnen Europa is waanzin gebleken.
Aan de grenzen van ons continent zullen
voortaan Europeanen de wacht moeten be
trekken. Nadat ir. Mussert allen een hart
onder den riem had gestoken, door erop
te wijzen, dat hij in zijn politieke loopbaan
nog nimmer den wind mee heeft gehad en
nog nooit zooveel tegenwind als in dezen
tijd, besloot hij: na dezen duisteren nacht
zal een lichtende morgen opdagen. Wij ha
len ons volk uit den nood, waarin wij het
niet gebracht hebben. Uit plichtsgevoel en
liefde voor volk en vaderand!
Nadat de heer J. Bakker, hoofd van „Volk
en Bodem" de bijeenkomst had gesloten,
verliet ir. Mussert met zijn gevolg de zaal
om zich naar Benningerbroek te begeven,
waar de modelfruitkweekerij van den heer
Kaper, lid der beweging, werd bezichtigd.
In het schilderachtige Hoorn met zijn ve
le antieke geveltjes en mooie waaggebouw,
wachtte ir. Mussert voor het kringhüis een
menigte bewoners op. Vooral de jeugd was
in grooten getale opgekomen en juichte den
leider hartelijk toe. Tot besluit van den
tocht werd nog een bezoek gebracht aan
het kringhuis te Purmerend. Ook daar was
de ontvangst spontaan. Ir. Mussert toefde
geruimen tijd temidden der krinigled'en en
hield hier nog een korte toespraak, waarin
hij de gedachten, naar voren gebracht in
zijn rede te Amsterdam, nog eens in het
kort weergaf. Omstreeks half zeven keerde
ir. Mussert met gevolg terug in Amster
dam, vanwaar hij in den avond naar
Utrecht vertrok.
100ste BEDRIJFSBUEENKOMST VAN
HET N.A.F. TE AMSTERDAM.
Het eerste bedrijfsbezoek van den nieuwen
Beauftragte.
Het Gewest Amsterdam van het Neder-
landsche Arbeidsfront hield 25 dezer zijn
100ste bedrijfsbijeenkomst in de hoofdstad
in de ruime cantine van het laboratorium
der Bataafsche Petroleum Maatschappij. In
de bijeenkomst, waaraan 600 personen, in
het bedrijf werkzaam, deelnamen, waren
als gasten aanwezig dr. Schroeder. Beauf
tragte voor de stad Amsterdam van den
rijkscommissaris, die hiermede zijn eerste
officieele bedrijfsbezoek te Amsterdam af
legde, de sozial Referent de heer Rodegro,
terwijl namens het N.A.F. de organisatie
leider, de heer J. P. H. van Kampen, en
de gewestelijk leider, de heer W. Biersma,
aanwezig waren. Na een openingswoord
door ir. J. A. M. Caviet, nam de heer van
Kampen het woord voor een betoog over
de gemeenschap en de drieledige taak van
het N.A.F.: het maken van den egoïsti-
O. M. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wilmer, Hoofdredacteur.
KINDERSPEL.
Ik zie op straat de kind'ren in hun
spel
En Moeders zorgen achter alle
ramen,
Geen Moeder en geen kind zou het
beamen
Als ik hun myn gedachten nu
vertel.
De kind'ren rennen haastig heen
en weer
En weten niet dat dood en leven
beiden
Hier nimmer van elkander zijn te
scheiden,
Toch kennen zjj het zwaard, het
schild, de speer.
En zorg'lijk ziet de Moeder door
het raam,
Met dat spel spelen moederzorgen
mede,
Dan snijdt zij langzaam 't brood in
snee na snede
Haar eigen honger heeft daarbij
geen naam.
Ik zie dat aan en denk aan onze
schuld,
Die onze kind'ren nog niet willen
dragen.
Zij plegen roof op Moeder's rijke
dagen,
Hun uren zijn met haar geluk
gevuld.
Ik zie op straat de kind'ren in hun
spel
En Moeders zorgen achter alle
ramen.
Geen Moeder en geen kind zou het
beamen,
Als ik hun mijn gedachten nu
vertel.
VJ
schen mensch tot een gemeenschaps-
mensch, het bouwen van een zijn taak be
wust zijnd leger van werkers en het vor
men van een waarachtige socialistische sa
menleving. Na de met volle aandacht aan
hoorde rede, sloot de heer Caviet de bij
eenkomst, een dankwoord tot den spreker
richtende voor diens met zooveel overtui
ging geuite rede en tot het personeel voor
de getoonde belangstelling. Daarna ver
toefde dr. Schroeder nog geruimen tijd in
het bedrijf, waar hij zich een uiteenzetting
liet geven over de geschiedenis en de hui
dige positie van het bedrijf der B.P.M. Bij
deze gelegenheid uitte dr. Schroeder den
wensch, dat dit bedrijf er veel toe moge
bijdragen, dat Amsterdam en daarmede
ook Nederland een belangrijke plaats in
het nieuwe Europa zal innemen.
VACANTIE HEERENKLEEDING-
BEDRIJF.
Blijkens de Nederlandsohe Staatscou
rant van heden heeft het college van Rijks
bemiddelaars voor het maat- en maat-an-
nex confectiebedrijf (heerenkleedinig) een
vacantieregeling bindend vastgesteld. De
ze houdt in, dat aan iederen werknemer
voor elke maand, waarin hij gedurende
het tijdvak liggende tusschenden 15en
Jun'i van het voorafgaande en den 15den
Juni van het loopende jaar in dienst is
geweest van een werkgever, en waarvoor
hij nog geen zomervacantie of zomervacan-
tievergoeding heeft genoten, een halve dag
vacantie wordt gegeven tusschen 15 Juni
en 1 September De vacantievengoeding, ten
bedrage van een halve dag loon voor elke
maand onafgebroken dienst, wordt uitbe
taald op den laatsten werkdag vóór de va
cantie, ook bij eerdere beëindiging der
dienstbetrekking. Bij de berekening der
vergoeding wordt uitgegaan van het ge
middelde weekinkomen der laatste 52 we
ken der dienstbetrekking of, bij kortere
dienstbetrekking, van het gemiddelde
weekinkomen in die kortere periode. De
regeling treedt in werking met ingang van
29 Juni 1942.
Bij het Nederlandsch legioen aan het
Oostelijk front. Eenige soldaten krijgen
het IJzerenK ruis
Fellinga-SS P.K. Brantsen-Pax Holland m
Ter gelegenheid van het driedaagsch bezoek van den leider der N.S.B., A. A.
Mussert, aan Noord-Holland werd Donderdagavond op den Dam te Amsterdam
een groote bijeenkomst gehouden van da N.S.B, waar de Leider een rede hield
Pax Holland-De Haan m