VRIJDAG 22 MEI 1942 33ste Jaargang No. 10257 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN GELDIGE BONNEN Momentje vJ Bureaux: Papengracht 32 - Giro 103003 Telefoon: Redactie 20015, Administr. 20935 C. M. van Hamersveld, Directeur. Th. Wilmer, Hoofdredacteur. Inenting tegen besmetting Wie zichzelf onderzoekt zal waarschijn lijk tot de ervaring komen, dat veel leed, dat hij heeft geleden, n i e t is dèt, wat wer kelijkheid is geweest, maar dat, wat hij heeft gevreesd enniet gekomen is. „De mensch lijdt dikwijls het meest Door het lijden, dat hij vreest En dat nooit op komt dagen. Zoo heeft hij meer te dragen, Dan God te dragen geeft. Het leed, dat is, weegt niet zoo zwaar, Als angst voor allerlei gevaar. En komt dat eens in huis, Dan helpt God altijd weer En geeft Hij kracht naar kruis' Zulk denkbeeldig lijden bespringt en be nauwt vele harten vooral in een tijd als deze. Want nu loopen ér zooveel profeten rond, die hun omgeving onveilig maken, door de allersomberste en allerakeligste voorspellingen; die de zwartste mogelijk heden of fantasieën uitbazuinen als zekere toekomstige werkelijkheden. Wat die pessimisten daarmee beoogen of welk ge noegen zij zich daarmee verschaffen, ligt buiten ons bevattingsvermogen. Als afweermiddel tegen de besmetting, welke die onmaatschappelijke lieden ronddragen, memoreerden wij bovenstaand bekend gedichtje, en willen wij hier citee- ren een wijs woord uit de „Navolging" van Thomas a Kempis: Wat levert de bezorgdheid over het geen de toekomst brengen kan anders op, dan dat gij droefheid hebt? Elke dag heeft genoeg aan zijn eigen leed. IJdel is het en nutteloos, zich te ver ontrusten of te verblijden over toekom stige dingen, die wellicht nimmer zul len gebeuren. Doch 't is menschelijk, de speelbal van zulke inbeeldingen te zijn, en een teeken van een nog zwakken geest, zich zoo licht te laten meevoeren vol gens de inblazing des vijands. Want hem is 't onverschillig, of hij u door ware dan door valsche voor stellingen begoochelt en misleidt; of hfj u neerslaat door liefde voor hetgeen aanwezig of door vrees voor hetgeen toekomstig té. Laat dus uw hart zich niet veront rusten noch sidderen. Geloof in Mij en heb vertrouwen op mijn barmhartigheid. „IJdel is het en nutteloos, zich te ver ontrusten of te verblijden over toekomstige dingen, die wellicht nimmer zullen gebeu ren". Als dit woord zou zijn ingedrukt in ons bewustzijn, zou hebben doortrokken ons denken, dan zouden wij zijn ingeënt tegen die besmetting, waarvoor wij van daag willen waarschuwen; dan zouden velen onzer veel minder leed hebben, dan nu... Wij wenschen het ons allen van ganscher harte .toe! Met gastrecht naar Duitschland Talrijke Nederlanders zijn reeds de Oost grens overgetrokken om daar het werk te vinden, dat het moederland hun niet meer geven kon. Zij zijn daar niet aangekomen als wild vreemden, die maar moesten zien, hoe zij er kwamen; doch zij zijn ontvangen als wel kome gasten,-als mede-arbeiders, die ver plichtingen op zich namen, maar ook rech ten kregen. In een artikel, dat tot opschrift draagt: „Met gastrecht naar Duitschland", schrijft de „Deutsche Zeitung in den Niederlan- den" het volgende over de verzorging van den Nederlandschen arbeider in Duitsch land: „De buitenlandsche arbeider is vrijwil lig naar Duitschland gekomen, om Duitsch- lands gestegen behoefte aan arbeidskrach ten te dekken en bij de Duitsche oorlogs inspanning behulpzaam te zijn. Dienten gevolge kan hij op het gastrecht Duitschland aanspraak maken. Om hieraan te voldoen, heeft de algemeene gevolmach tigde voor het gebruik van arbeidskrach ten, gouwleider Sauckel, richtlijnen uitge vaardigd. Volgens deze bepalingen wordt voortaan de geheele verzorging van de buitenlandsche arbeiders bij him werk en in de geméenschappelijke kampen aan het Duitsche Arbeidsfront toevertrouwd. Uit gezonderd zijn .slechts die arbeiders, die in den landbouw werkzaam zijn. Bijzonder belangrijk voor de garandeering van een goede samenwerking tusschen de buiten landsche arbeiders en de Duitsche instan ties was een duidelijke regeling van werving. De aanstelling van den buiten- landschen arbeider uit het verbonden, be vriende of neutrale buitenland geschiedt op ibasis van wederzijdsch vertrouwen. Te genover het Duitsche gastrecht staat dus aan den anderen kant ook een verplichting van den buitenlandsche arbeider. Het is zijn taak zich precies zoo te schikken ij de bedrijfsdiscipline als de Duitsche arbei der. Ter verzekering van een uniforme rege ling is de bevoegdheid voor de werving van arbeiders uitsluitend voorbehouden aan den vertegenwoordiger van den alge- meenen gevolmachtigde of aan de voor de ze materie bevoegde militaire of civiele in stanties der bezette gebieden. Bij de ande re landen is bovendien een overeenkomst met de Duitsche diplomatieke vertegen woordigers aldaar noodig. Om alle even- tueele misverstanden en wrijvingen te voorkomen, worden den buitenlandschen arbeiders bij de werving reeds de loon- en arbeidsvoorwaarden 'in de Duitsche bedrij- NIEUWE BONNEN Voor de volgende week zijn aangewezen de bonnen nr. 27 voor brood, vleesch ,en aardappelen, waaribij het aardappelrant soen blijft vastgesteld op 2 kg. per week. Voorts geven de bonnen 28 en 29 van de tabakskaart recht op het koopen van een antsoen tabak. Elk der volgende bonnen geeft recht op het koopen van: 24 Mei t/m 30 Mei 1942: 27-A Brood 27-B Brood 27 Beschuit 27-A Vleesch 27-B Vleesch 27-A Aardapp. 27-B Aardapp. 28, 29 y, ra£ï: brood g6bak 1 rants, besch., br. of geb. y,rlnt' '1-of vl.waren 'y, aardappelen .1. rants, tabak. 17 Mei t/m 13 Juni: S9 algemeen 303 algemeen 301305, 309, 313 4-17, 4-18 307 algemeen 311 algemeen 5 algemeen 298, 302, 306, 310 314 alg. 26-A t/m 29-A Melk -B t/m 29-B Melk 25, 27, 28 versnap. 1 kg. suiker 50C gr. jam, 250 gr. suiker rants bloem, brood of gebak 250 gram rijst 250 gram peulvruchten of haverm. 250 gram gort 100 gram vermicelli öf ir.aizena 100 gram kaas 3H liter melk l*A liter melk 100 gr. choc, suikerwétk 19 April t/m 13 Juni: algemeen 1250 gram koffie-surr.g. 17 Mei j/m 25 Mei: 2-3 Boter, Vet I "f* Boter I of vet. 1 Mei—31 Aug.: U textiel (mannen) j 50 gram scheerzeep OPMERKINGEN: De geldigheidsduur van de volgende bonnen is verlengd: Tot en met Zondag 31 Mei: 293 Algemeen (Zeep) 211 Algemeen (Zeep). 228 Algemeen (Zeep) 27? Algemeen (Zeep) 3 Zeep, Toiletzeep. H Zeep, Toiletzeep. 1 Zeep, Toiletzeep. J Zeep, (Zeep) J Toiletzeep 75 gr. Toiletzeep 80 pet. 14 boter <29 ve* voor afl. slaolie. 3 12, 4-12 reserve (sinaasappelen). Bonnen die afloopen DE VOLGENDE BONNEN ZIJN BINNENKORT NIET MEER GELDIG: Na Zaterdag 23 Mei: 26 Brood, Vleesch, Aardappelen., ven medegedeeld. Hiertoe behooren de ar beidstijd, sociale verzekering en de belas tingen. Verder worden zij ingelicht over hun verlof, het reizen naar hun gezin, pas aangelegenheden, werkkleeding en andere voor den arbeider belangrijke kwesties. Om misgrepen bij de geworven arbeids krachten te voorkomen, wordt hun vakken nis nauwkeurig onderzocht. Bij hun werk in Duitschland moet hun de mogelijkheid gegeven worden, in Duitschland nieuwe vakkennis op te doen. Ook op den gezond heidstoestand der arbeiders wordt gelet. Daartoe worden zij door officieel aange wezen artsen van het land, waar de wer ving geschiedt, op hun lichamelijke pres tatievermogen onderzocht. De eischen, die gesteld worden, zijn streng, om de garantie te geven, dat de geworven arbeiders het Duitsche arbeidstempo kunnen bijhouden. Ook voor het transport, dat als regel in speciale treinen geschiedt, is een uniforme regeling getroffen. Voor de verzorging op reis is bepaald, dat deze krachtens over eenkomsten tusschen de staten onderling, tot de landsgrens geschiedt door het land, waar de werving is gebeurd. In het Duit sche rijksgebied neemt het Duitsche Ar beidsfront die zorg over tot de plaats van bestemming. Elke arbeider wordt van de in Duitschland geldende verzorgingsbepa lingen in kennis gesteld. De huisvesting ge schiedt in kampen. Duizend kampen be heert het Arbeidsfront zelf. Voor de andere 4000 kampen, die onder het beheer van in dustrie en leger staan, berust de sociale ver zorging ook bij het Arbeidsfront. Het aan tal kampen wordt thans tot 8000 verhoogd, waarvoor het Arbeidsfront de kampleiders aanwijst. Hiervoor komen slechts de beste en meest beproefde krachten in aanmer king. Sociale verzorging houdt ook die op geestelijke en cultureel gebied in. Volgens dezelfde principes, die in den loop der ja ren bij de verzorging der Duitsche arbei ders hebben geggolden, waart>ij natuurlijk met het nationale karakter rekening wordt gehouden, zullen de vrije dagen worden ge regeld. Voor de ontspanning der arbeiders organiseert het Duitsche Arbeidsfront tour- née's van kunstenaars uit het vaderland der arbeiders. Op deze wijze zorgt het Arbeidsfront in sociaal opzicht voor de buitenlandsche ar beiders voor den duur van hun verblijf in Duitschland." De gevechten bij Char kof BOLSJEWISTISCHE PANTSER- AANVALLEN AFGESLAGEN Naar het opperbevel van de Duitsche weermacht mededeelt, werden de bolsje wisten, die gedurende enkele dagen in een sector in het gebied van Charkof met zeer sterke strijdkraohten steeds weer nieuwe aanvallen hadden ondernomen, door den superieuren Duitschen afweer gedwongen hun aanvallen op 20 Mei te staken. Op een ander punt deed de vijand echter hevige aanvallen met gebruikmaking van talrijke pantserwagens, waarvan er vele "bij den ge slaagden Duitschen afweer werden ver nield. Bij Duitsche tegenaanvallen kon, on danks taaien vijandelijken tegenstand, ver dere terreinwinst worden gemaakt. Bijzon der hevige'gevechten ontwikkelden zich in de late avonduren tijdens den strijd tegen sterke vijandelijke pantserstrijdkrachten, die een voor de Duitsche troepen gunstig verloop nam. Sinds 12 Mei heeft de vijand in het ge bied van Charkof in totaal 501 pantserwa gens verloren. Rekent men de op het schiereiland Kertsj vernielde vijandelijke pantserwagens hierbij, dan wordt het to taal der in de laatste 13 dagen kapotge schoten bolsjewistische pantserwagens 759. Hierbij komen nog 220 pantserwagens, die door het luchtwapen zijn vernield of zwaar beschadigd, zoodat de vijand bij de laatste gevechten wel buitengewoon zware verlie zen aan pantserstrijdkrachten heeft gele den. De rede van Gripps CONCLUSIES UIT ZIJN REDE. De debatten in het Lagerhuis, waarvan de rede van Sir Stafford Cripps het mid delpunt vormde, werpen, volgens het oor deel van politieke kringen te Berlijn, het licht op zekere in Engeland sterker op den voorgrond tredende crisisverschijnselen. Zuiver zakelijk gezien, meent men te Berlijn op grond van de uitlatingen van Cripps het volgende te kunnen vaststellen: Ten eerste: Cripps schrijft Australië af als lid van het empire door er met nadruk op te wijzen, dat dit dominion in de Ame- rikaansche ondersteuningssfeer ligt. Hier door wordt het bankroet van de empire- politiek door een van haar ijverigste voor vechters toegegeven. Ten tweede: Churchill weigert een on derzoek in te stellen naar de oorzaken, die geleid hebben tot het verlies van Singapore of op de een of andere wijze eeen stand punt in deze kwestie in te nemen. Uit dit feit kunnen belangrijke gevolgtrekkingen gemaakt worden over de catastrofale ge beurtenissen, die aan den naam Singapore verbonden zjjn. Ten derde: Cripps tracht voor Groot-Brit- tannië de deur weer te openen die door de Indiërs op een wijze, die niet misverstaan kan worden, is dichtgedaan. De vraag is echter, of deze poging den Japanschen op- marsch vermag te stuiten of dat zij inte gendeel dezen hierdoor bespoedigt. Ten vierde: Als bijzonder belangrijk moet'en geacht worden de verklaringen van Cripps over het z.g. „tweede front". Deze moeten beschouwd worden als openlijke bevestiging, dat Groot-Brittannië het door de Sovjet-Russen dringend geëischte „twee de front" verwezenlijkt achten door de sto rings- en terroriseeringsaanvalen van de Britsche luchtmacht op Duitsche plaatsen, temeer daar de woordvoerder van de En gelsche regeering hierin de „beste mate- rieele hulp" ziet, die den Russen geboden kan worden. BOMAANSLAGEN IN TRANSVAAL Door bomaanslagen is in den nacht van Woensdag op Donderdag, naar de Britsche berichtendienst uit Johannesburg meldt, in Eeast Rand uitgebreide schade aan staatseigendom ontstaan. Kort voor middernacht werd een bom door de voordeur van het postkantoor van Benoni geslingerd, die het interieur, ver woestte. Tezelfdertijd ontplofte een bom in een telefooncel naast het postkantoor van Alberton, in de nabijheid van Germiston, waardoor aan het hoofdgebouw voor hon derden ponden sterling schade werd aange richt. De derde ontploffing geschiedde te Boksburg, waar een bom door een zijven ster van het postkantoor werd geworpen, als gevolg waarvan de telefooncentrale ge deeltelijk werd vernield. REDE VAN ROSENBERG De Rijksminister voor de bezette gebie den in het Oosten, Rosenberg, heeft tijdens een door den Rijkscommissaris voor het Oostland te Riga georganiseerde receptie een rede gehouden over de politieke en geschiedkundige ontwikkeling der voorma lige Oostzeestaten Hij herinnerde eraan, dat reeds 23 jaar geleden het bolsjewisme voor de eerste maal zijn hand naar deze landen aan de Oostzee had uitgestoken en dat het reeds toen Duitsche frontsoldaten waren, die zelfs na de nationale ineenstorting van 1918 moe dig hun leven op het spel zetten om in Mei 1919 Riga en daarmede het tegenwoordige Generalbezirk Letland van het bolsjewisme te bevrijden. Als voorwaarde voor iedere toekomstige ontwikkeling noemde de minister in het vervolg van zijn rede de innerlijke aan vaarding van dit tijdsgewricht van groote beslissingen, waarin wij ons bevinden. Er moet en zal een levensvorm worden gevon den, die de krachten van den geest en van de ziel der afzonderlijk, volken de noodige ri.imte tot ontplooiing waarborgt, opdat zich nooit weer hetzelfde bloedige lot als in 1919 kan voordoen. Het is de taak van de Duitsche, leiding in de toekomst, voorwaarden voor dezen levensrvorm in den loop van den tijd juist daar weer te scheppen, waar het bolsjewisme er naar streefde, hem te vernietigen. Zoo zal de Rijkscommisaris voor het Oostland binnenkort een verordening uit vaardigen, waarbij de rechtsverhoudingen der religieuze gemeenten worden geregeld. In tegenstelling met het anti-religieuze bolsjewistische systeem wordt dus van de zijde van het Duitsche bestuur de religieuze duldzaamheid als natuurlijke voorwaarde voor het innerlijke leven der bevrijde vol ken weder aangekweekt. IN EEN PAAR REGELS Officieel wordt medegedeeld, dat de aardbevingscatastrophe van 13 Mei in Ecua dor in totaal 200 dooden heeft geëischt en materieele schade heeft aangericht tot een bedrag van millioenen dollars. De bewo ners van Porto Viejo en Bahia moeten nog steeds in tenten verblijven. Naar de „Kölnische Zeitung" meldt, heeft de Canadeesche premier Mackenzie King in het parlement verklaard, dat de regeering besloten heeft de betrekkingen met Vichy voorloopig niet te verbreken. Prins Alfonso van Bourbon, hertog van Ansalo grande van Spanje, is in een hotel te Biarritz overleden. De Amerikaansche minister van ma rine, Knox, heeft Donderdag verklaard, dat de marine toebereidselen treft om de „Normandië", die destijds tengevolge van een brand is gezonken, "te lichten. Met extra-treinen zijn 1100 zieke en gewonde Belgische krijgsgevangenen, ont slagen uit allerlei krijgsgevangenkampen in Duitschland, te Antwerpen aangekomen. ONZE KOLENVOORZIENING. Zooals men weet, is in de kolenstreek onlangs bepaald, dat op één Zondag van iedere maand gewerkt moest worden om den teruggang der steenkolenproductie te sluiten. Op de voorafgaande Zondagen, waarop gewerkt moest worden, was tel kens een gedeelte van het personeel weg gebleven. De Limburger Koerier deelt nu mede, dat Zondag j.l. als op een gewonen weekdag is gewerkt. Het blad teekent hierbij het volgende aan: Zoowel ten behoeve van de huisbrand voorziening, welke de afgeloopen winter onvoldoende was geweest, als ten behoeve van het industrieele leven, dat op gang moet blijven, tenslotte ook ten behoeve van den landbouw, welke de kunstmest stoffen een bijproduct van de cokesfa- bricage niet ontberen kan, was het noo dig, dat* de steenkoolproductie op peil bleef. Ingezien werd, dat het Nverken op Zondag een offer voor de mijnwerkers be- teekende, dat eenigermate vergoed moest worden. Daarvoor werden extra-rantsoe nen levensmiddelen en enkele andere ar tikelen beschikbaar gesteld boven de nor male vergoeding van Zondagswerk, ten bedrage van 100 pet. boven het loon. Sedert 1 November was de uitvoer van steenkool niet grooter geweest dan de in voer. De Duitsche autoriteiten hebben de verzekering gegeven te zullen trachten deze verhouding te handhaven. Hierdoor werd, zoo schrijft het blad, het op peil houden van de productie een bij uitstek Nederlandsche zaak. De geheele hoeveelheid, welke door de Nederlandsche mijnen wordt geproduceerd, is immers noodig ter voorziening in de binnenland- sche behoefte. Zooals gezegd: deze argumenten schij nen nu te hebben doorgewerkt. De mijn werkers hebben begrepen, wat op het spel staat en hebben het offer van het Zondags- werk gebracht. Het Nederlandsche publiek zal 1 dankbaar voor zijn. Het heeft te meer re den tot dankbaarheid nu enkele kolenbons zijn aangewezen en ieder dus reeds voor de eerste wintermaanden een hoeveelheid huisbrand kan opslaan. Deze hoeveelheid behoeft in de komende wintermaanden niet te worden vervoerd en moeilijkheden ten aanzien van dit gedeelte zijn dus niet te vreezen. Daar ook aan de voorraadvorming bij de groote steden aandacht zou worden geschonken zullen moeilijkheden, zooals die er in den afgeloopen winter waren, wel voorkomen kunnen worden. Natuurlijk hoopt een ieder, dat een spoe dige pacificatie van ons werelddeel het mogelijk zal maken, tot normale arbeids verhoudingen, óók in het'mijnbedrijf, terug te keeren. Nu het noodig is, blijkt, dat de mijnwer kers het offer, dat van hen voor het Ne derlandsche volk wordt gevraagd, willen brengen. Zij zullen dat zeker blijven doen, zoolang de omstandigheden het noodig maken. BINNENLAND GIFT WINTERHULP NEDERLAND. De stichting Winterhulp Nederland heeft dezer dagen van de Staatsmijnen te Heer len een bedrag ontvangen van ruim 157.149. PRIJS VAN STALMEST. De gemachtigde Voor de prijzen deelt mede, dat, in verband met de verhoogde kosten, de prijs van stalmest berekend mag worden op het dubbele van den prijs op 9 Mei 1940, Indien een hoogere prijs wordt gevraagd, wordt den betrokké- nen in hun eigen belang aangeraden, zich te wenden tot de inspectie voor de prijs- beheersching. KASTANJE. De kastanjeboomen hebben hun kaarsen aangestoken. Zij staan er breed en groen en torsen de lente. Kastanjeboomen zijn de kerstboom en van de lente, zij luiden ook een nieu we tijd en voeren ons de herleving tegemoet. Wie kan bij het zien van een bloeiende kastanjeboom peinzen over al het leelijke en slechte van deze wereld? De menschen hebben gemeend deze wereld te kunnen be- heerschen en zij hebben vergeten, dat zij er slechts de dankbare gebruikers van moehten zijn. Daaraan denk ik bij het zien van dien bloeienden kas tanjeboom, die niets anders doet dan waarvoor hij gemaakt is. Die tegelijk geweldig is en schoon. Die er alleen maar is om ons te behagen met zijn schaduw en met den luister van zijn bloeiende kaarsen. Konden wij niet zijn als die bloeiende kastanje, alleen maar doende om de menschen blij te maken me^ onze blijheid, om den men schen rust te doen geven in de scha duw van onze vreugde? Dit zijn maar van die overdenkingen, die een mensch krijgt bij het zien van mooie dingen, die alleen daarom mooi zijn, omdat de menschen er met hun zwar te vingers afbleven. Maar wij kunnen wel eens trachten méér zoo te den ken, méér te letten op die vele mooie dingen. Het sombere leven kan er al leen maar wel bij varen. BEPERKING VAN HET GEBRUIK VAN NIEUWE SCHOOLBOEKEN. In verband met de heerschende papier - schaarschte heeft de secretaris-generaal van opvoeding, wetenschap en kuituurbe scherming den directeuren en besturen van alle lager-, middelbare-, nijverheids- en kweekscholen verzocht niet tot invoe ring van nieuwe schoolboeken over te gaan, tenzij wijzigingen in het leerplan dit noodzakelijk maken of wanneer deze boe ken dienen ter vervanging van die, waar van het gebruik voor de scholen is verbo den. Het is wenschelijk behalve het gebruik van den laatsten druk ook het gebruik van voorgaande drukken toe te staan, ook al wijken deze laatste op vele punten van den laatsten druk af. De leerlingen worden alsdan in de gelegenheid gesteld het in hun bezit zijnde exemplaar van den ouden druk met den nieuwen in overeenstemming te brengen, waarbij door de betreffende leerkrachten dient te worden toegezien, dat deze exemplaren van oude drukken geen door de overheid verboden passages bevatten. Voorts heeft de secretaris-generaal de wenschelijkheid uitgesproken het gebruik van dictaten zooveel mogelijk te beperken. DIPLOMA'S ALLEEN ZIJN NIET VOLDOENDE MÉen schrijft ons: Meer dan ooit tal het in de toekomst noodig zijn, dat de leidende posities alleen door die menschen worden bezet, die waarborg bieden, dat zij hun functie in het algemeen belang zullen uit oefenen. Niet hun diploma's, doch alleen hun houding tegenover de sociale proble men van dezen tijd, hun plichtsbesef en hun verantwoordelijkheidsgevoel kunnen die waarborg geven. De student van mor gen zal anders moeten Jjijn dan die van heden. Uit ons geheele volk zullen alleen de besten tpt de universiteit worden toege laten. Zij, die te oudlsijn, om deze nog langs normale wegen te bereiken, kunnen door de Langemarck-opleiding worden geholpen. Flinke jonge arbeiders tusschei 17 en 24 jaar, die reeds in een beroep werkzaam zijn of een opleiding daarvoor volgen, kun nen in staat worden gesteld, een kostelooze opleiding ter voorbereiding van de univer siteit of van een middelbare vakschool te volgen. Inlichtingen verstrekt het Lange- marek-studium, Waalsdorperweg 12, Den Haag.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1