DUITSCHLAND DINSDAG 28 APRIL 1942 33ste Jaargang No. 10237 Ste> £eid&^lieSou/Y<Mit Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro-u. Naar een nieuwe orde Wij moeten het er over eens zijn, dat er na den oorlog een economische orde moet zijn gezonder en juister, dan die, welke wij vóór den oorlog hebben gekend. Wat er veranderd moet worden? In eerste instantie dit: Niet het goud en geld, maar de arbeid de sociaal-nuttige arbeid! moet op de eerste plaats staan; aan den arbeid moet de groote, de eigenlijke waarde in de economie worden toegekend. Dan zal ook in de economie kunnen worden erkend, po sitief. de geestelijke en zedelijke waarde van den mensch, die den arbeid praesteert. Dat er een andere, betere economische orde moet komen, is reeds geconstateerd door Pius XI in Quadragesimo Anno. In deze encycliek zegt de Paus, dat „alle wer kelijk deskundigen op sociaal terrein" er op aandringen, dat in het economische le ven „de gezonde en juiste orde wordt her steld". Maar, na dit te hebben vastgesteld, verklaart de Paus, dat elke orde „noodza kelijk gebrekkig en onvolledig" zal zijn, „als- niet alle menschelijke vermogens harmonisch samenwerken, om de won derbare eenheid van het goddelijk we reldplan na te volgen, en, in zooverre dit met menschelijke middelen bereik baar is, ook te verwezenlijken; en dan bedoelen Wij die volmaakte orde, die de Kerk met luide stem verkondigt, die het natuurlijk verstand reeds vor dert, en die hierin bestaat, dat alles zich richt naar God als het laatste en hoog ste doel van alle geschapen vermogens en dat alle geschapen goederen, als on der God staande, beschouwd worden enkel en alleen als middelen, die slechts in zooverre gebruikt moeten worden, als zij bevorderlijk zijn om het hoogste doel te berenken". Van deze waarheid moet de menschheid, die naar een nieuwe orde streeft, diep wor den doordrongen; deze waarheid moet in ónze levenshouding en levenswandel tot uit drukking komen! Elkaar helpen! In1 een circulaire van den Armenraad te Leiden, gericht tot de aangesloten organisa ties, wordt gewezen „op den nood, voort vloeiende uit gemis aan overleg, gemis aan geestkracht en ontwrichting der gezinnen". En op verzoek van den Burgemeester van Leiden heeft de Armenraad de bestrijding van den hier bedoelden nood ter hand ge nomen. De Armenraad roept nl. bij hem aangesloten instellingen en vereenigingen op, om personen op te geven, bereid en ge schikt, om over bedoelde gezinnen een soort patronage te voeren. In bedoelde circulaire wordt er op ge wezen, dat, terwijl ook vroeger door aller lei omstandigheden gezinnen werden ont wricht, dit thans nog veel meer het geval is tengevolge van vele actueele moeilijkheden, „door de distributie, door de onrust en spanning". Dit is inderdaad zoo. Men kan constateeren, dat menige me vrouw, die in haar huishouden de assisten tie heeft van een dienstbode, moeilijkheden heeft met de zorg voor haar distributie bescheiden. Maar hoeveel grooter moeten dan die moeilijkheden zijn bij de huis vrouw, die alles alléén moet doen, vaak in een groot gezin met kleine kinderen, waar van de verzorging toch al zooveel hoofd brekens kan vragen. Van bijzonder drukkenden aard kunnen vooral ook zijn de moeilijkheden van de vrouw, die de steun en hulp van haar man moet missen. Wij zijn er met den Burgemeester en den Armenraad van Leiden van' overtuigd, dat in vele gezinnen voor leniging voor de ac tueele nooden materieele maar vooral ook moreele hulp dringend gewenscht is. En wij hopen dan ook, dat vele geschikte personen zich bereid zullen verklaren, om, gevolg gevende aan den oproep van den Armenraad, de taak van „patroon" of „pa trones" als wij het zoo mogen uitdruk ken voor dergelijke gezinnen op zich te nemen. En wjj hopen evenzeer, dat het bedoeld initiatief voor de kerkelijke en niet-kerke- lijke organisaties een aanleiding zal zijn, om ernstig na te gaan, of zij, wat betreft het verstrekken van moreele hulp inde hier bedoelde gevallen, al reeds alles doen, wat zij kunnen doen, door har telijk medeleven, door persoonlijke toewij ding, welke het offer van veel tijd kan vragen. De charitatieve instellingen en vereenigingen moeten waar en inzooverre zij daartoe in staat zijn, zelf het patronage voeren over de gezinnen, die in moreel en nood verkeerenDat is ook de bedoeling van den Armenraad. Dit is een tijd voor rijke en volle ont plooiing van de naastenliefde. Nu is er zoo volop, van alle kanten opdringende, gelegenheid, om zijn medemenschen te die nen, te helpen, om zijn medemenschen goed te doen. De christen t o o n e zich christen door de dagelijksche practijk van de ware, onbaatzuchtige en offerende liefde. Arbeiders en kantoorbedienden, schenkt hier aandacht aan! Waar is er metterdaad socialisme? Wanneer een oudere Nederlandsche arbeider met veel kinderen in Neder land een betrekking gaat innemen, die voordien door een ongehuwden arbeider werd ingenomen, van wien nu verlangd wordt eens arbeid in het buitenland te verrichten), is dat so ciaal of onsociaal? DE WINTER IN HET OOSTEN De rede, welke Hitier Zondag voor de zesde maal in dezen oorlog in de Rijksdag heeft gehouden, was belangwekkend om ve lerlei redenen. En het meest dringt zich deze gedachte op, hoe de eenig verantwoor delijke leider in een politiek zoo strak ge richte staat zoo open kaart kon spelen be treffende de huidige situatie. Dat kon al leen een man doen, die de wetenschap had, dat heel het volk achter hem staat, die de overtuiging heeft, dat dit volk al zijn da den gedragen weet in het belang van volk en staat. Belangrijk in deze rede was ook het overzicht, dat de Führer gaf van den strijd in het Oosten en dit overzicht logenstrafte wel op zeer duidelijke wijze de opvattingen dergenen, die meenden, dat de Duitsche weermacht de zware beproeving van den Russischen winter niet zou kunnen door staan en zich nu in hun kortzichtige hoop bedrogen zien. Thans is opnieuw een pe riode ten einde, een tijdvak, dat eens in de geschiedenis van het Duitsche volk een van de glorierijkste bladzijden van dezen oorlog zal worden genoemd. Een epos van helden moed, van grimmigen strijd tegen de ele menten, die zich vereenigd schenen te heb ben met de millioenenlegers van Sovjet- Rusland, die tevergeefs storm liepen tegen de onwrikbare Duitsche linies. Nieuwe ge beurtenissen zijn op komst en nieuwe moei lijkheden wachten het Duitsche leger en het Duitsche volk. Weer heeft Hitier ge sproken voor den Rijksdag. Onverbloemd, zonder de moeilijkheden te verkleinen, waarmede de Duitsche soldaat in den ver- schrikkelijken winter in Rusland heeft te kampen gehad en in de toekomst nog te kampen zal hebben. Hier sprak een leger leider, die van dag tot dag met zijn solda ten heeft medegeleefd, die onverschrokken de grimmigste berichten in zijn hoofdkwar tier ontving, die steeds weer nieuwe uitwe gen wist te vinden en die elke moeilijkheid heeft opgelost. Hier sprak een man, die geen oogenblik heeft getwijfeld aan den einduit slag en vol vertrouwen de toekomst tege moet kan zien. De motie, die den Rijksdag dan ook aangenomen heeft, waarbij den Führer nog vérstrekkender volmachten werden gegeven dan tot dusverre het geval is geweest, is meer dan een motie van ver trouwen, dat is een waarlijk document hu- main, een sober, maar daarom des te in drukwekkender getuigenis van het on wrikbaar vertrouwen dat leger en volk in den oppersten leider hebben gesteld en van een rotsvast geloof in de eindoverwinning. Hoe zou het ook anders kunnen? Terwijl het Duitsche leger onwrikbaar de elemen ten trotseerde, de onophoudelijke aanval len afsloeg en succes op succes wist te be halen, hebben Engeland en Amerika dezen winter slechts nederlaag op nederlaag ge leden. Hongkong, Singapore, Malakka en Birma zijn evenveel symptomen van de ko mende ineenstorting van het Engelsche im perium. Reeds eerder heeft Adolf Hitler deze ineenstorting voorspeld, stuk voor stuk hebben de door hem voorspelde ge beurtenissen zich voltrokken. Is het wonder, dat het vertrouwen van het leger en het geheele volk, dat de Führer altijd heeft gehad, thans nog grooter geworden is? Is het ook een wonder, dat het geheele Duit sche volk en een groot deel van Europa vol vertrouwen de toekomst tegemoet zien? Van kracht spreekt deze Rijksdagrede, van zelfvertrouwen en van geloof in de eindoverwinning. STRIJDT VOOR EUROPA Algeslagen aanvallen Het Duitsche weermachtsbericht van gis teren luidt: Aan het Oostelijke front eigen plaatselij ke aanvals- en stormtroepacties. Verschei dene aanvallen en uitvallen van den vijand I werden afgeslagen. In Lapland sloegen Duitsche en Finsche troepen- nieuwe aan vallen der Sovjets in hardnekkige afweer- gevechten af. De vijand leed zware bloe dige verliezen. Verscheidene pantserwagens werden vernietigd. In het gebied van Moermansk vernietigden Duitsche jacht vliegtuigen in luchtgevechten negen vijan delijke jagers zonder eigen verliezen. In Noord-Afrika levendige verkennings activiteit. De luchtaanvallen op het eiland Malta werden met sterke strijdkrachten en goed gevolg voortgezet. Lichte gevechtsvliegtuigen plaatsten overdag voltreffers op kazernes en in een fabrieksinstallatie in Z.O. Engeland. In het zeegebied van IJsland werd een patrouillevaartuig tot zinken gebracht. Vrij sterke formaties gevechtsvliegtuigen zetten in den afgeloopen nacht de vergel- dingsaanvallen tegen Engeland voort. Bij goed zicht werd de stad Bath met krachti ge uitwerking gebombardeerd. Britsche bommenwerpers herhaalden In den nacht van 26 op 27 April hun terrori- seeringsaanvallen op woonwijken in de stad Rostock. De burgerbevolking leed op nieuw verliezen. Volgens tot dusver ont vangen berichten werden twee vijandelijke bommenwerpers neergeschoten. HET ITALIAANSGHE WEERMACHTSBERICHT. Het Italiaansche weermachtsbericht van gisteren luidt: Aan weerskanten activiteit van artillerie en verkenners aan bepaalde deelen van het front van Cyrenaica. Tijdens geslaagde aanvalsoperaties tegen vijandelijke vlieg velden voerde de Duitsche luchtmacht ze gevierende gevechten met den vijand, die acht machines van Amerikaansch type verloor. Andere vliegtuigen werden op DE KOMENDE STRIJD Beschouwing van Duitsche zijde Het gissen en radien van de vijanden van de lanidien aangesloten bij het pact van dcrie, wanneer en waar het te verwachten Duitsche offensief zal beginnen, wordt in militaire kringen te Berlijn met belang stelling gevolgd. Van Duitsche zijde ziet men in de verdeeldheid der meeningen een zeer opmerkelijk teeken van de in Enge land in de Sow jet-Unie en de Ver. Staten heersCbende onzekerheid. Men ziet hierin de openlijke erkenning van hun zwakte. Weliswaar kan de vijand met woorden groote aankondigingen van het offensief ter kalmeering van de eigen gemoederen de wereld insturen, strict genomen echter neemt hij een afwachtende houding aan, daar hij in het geheel niet meer operaties met kas op doorslaggevend succes onder nemen kan. Deze erkenning, die in het vijandelijke kamp nog met eischen naar een invasie op het Europeesche continent wordt gegarneerd, is een gevolg van ge beurtenissen, die zich sedert de uitbreiding van den oorlog tot het Oost-Aziatische en stille Zuidzeegebied slag om slag herhaald heeft en alle berekeningen van den vijand overhoop heeft gegooid. Nog tot begin De cember waren de berekeningen, in het bij-, zonder van de Anglo-Amerikaaneche mo gendheden op drie verkeerde gevolgtrek kingen gebasseerd, nl. 1. Het toen nog op den achtergrond staande deelnemen van de Vereenigde Sta ten aan den oorlog zal Engeland verlich ten, de mogendheden van het pact van drie ter zee totaal wurgen en de initiatie ven der spilmogendheden verlammen. 2. Als gevolg van het niet deelnemen, resp. het voor slechts zeer korten tijd be rekende deelnemen aan directe krijgsope raties (Stille Oceaan) en als gevolg van de op volle toeren gebrachte bewapen in gs- prodaictie voornamelijk in Amerika zal zooveel oorlogsmateriaal uit de Vereenjg- de Staten komen, dat leveranties aan de Sowjet-Unie, de reusachtige verliezen in de zomer- en herstmaandien van 1941 wat het méteriaal betreft, zouden kunnen wor den gecompenseerd. 3. De harde winter zal blijken onze beste bondgenoot te zijn. Bij voortgezette massale aanvallen van de Sowjet-Russen zal het Duitsche veldleger tenslotte toch de ruggegraat gebroken kunnen worden. Op zijn minst echter zouden de Duitsche le gers zoo verzwakt worden, dat generaal tijd in samenwerking met de beide andere genoemde factoren een November 1918 zóu laten terugkeeren.- Al deze berekeningen zijn onjuist ge bleken. Het deelnemen van Amerika aan den oorlog is niet een verlichting, doch een zeer nadeelig zaakje voor de vijanden ge bleken. Noemenswaardige leveranties van oorlogsmateriaal aan de Sowjet-Unie kon den en kunnen niet gedaan worden, daar men het als gevolg van het verliezen van groote grondistofgebieden schaarsch ge worden materiaal zeer dringend voor de den beganen grond door machinegeweer vuur zwaar beschadigd. Massale bomaanvallen van de Duitsche luchtmacht veroorzaakten uitgestrekte branden en hevige ontploffingen in de als doel gestelde objecten van Malta. Stellin gen luchtdoelgeschut werden tot zwijgen gebracht. In luchtgevechten werden vier Engelsche toestellen vernietigd en vier an dere ernstig gehavend. In den afgeloopen nacht hebben twee Britsche vliegtuigen enkele bommen laten vallen in de omgeving van Catania. Er vielen geen slachtoffers en er wordt geen melding gemaakt van schade. Een Hurri cane werd door het luchtdoelgeschut bran dend neergehaald. nnr'oa in de lucht ENGELSCHE AANVALSPOGINGEN. .»uu£g trachtten vrij sterke af dee lingen Britsche jagers de Noordwestkust van Frankrijk te naderen. Zij werden ech ter voor de kust door Duitsche jagers tot den strijd gedwongen. De Messerschmidts 109 en de Fockewulf-jagers schoten 6 Spit fires neer. Een zevende Spitfire werd door afweergeschut neergehaald. Later nader den eenige Britsche bommenwerpers, door talrijke jagers begeleid, de kust. Opnieuw werden 9 Britsche vliegtuigen, waaronder een Boston-bommenwerper neergeschoten. Een tweede Boston werd door bet afweer- vuur getroffen en viel brandend neer. Al leen aan de Noord-Fransche kust heeft de Engelsche luchtmacht gisteren dus zeven tien vliegtuigen verloren. ENGELSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN DUITSCHLAND. Britsche bommenwerpers hebben in den nacht van 27 op 28 April, naar aan het D.N.B., wordt gemeld, woonwijken, zieken huizen en openbare gebouwen in Keulen aangevallen. Behalve materieele schade leed de burgerbevolking verliezen aan doo- den en gewonden. Volgens de totdusver ontvangen rappor ten werden negen der aanvallende vliegtui gen neergeschoten. Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben in den afgeloopen nacht installaties der be wapeningsindustrie in een stad in Zuid- Oost-Engeland met goede uitwerking van brand- en brisantbommen aangevallen. DE VERLIEZEN DER BRITSCHE LUCHTMACHT. In een officieele mededeeling heeft het Britsche ministerie van luchtvaart, naar de Britsche berichtendienst meldt, toegegeven, dat in den loop van 27 April bij aanvals- pogingen van de Britsche luchtmacht op de kust van het door de Duitschers bezet te gebied twee Britsche bommenwerpers eigen behoeften noodig heeft en alleen leveranties kan uitvoeren, die tengevolge van het gebrek aan scheepsruimte wat de hoeveelheid betreft, nog niet eens propa gandistische waarde hebben. Volgens Pic ture Post is alleen al in de Vereenigde Staten de behoefte aan scheepsmaehine- rieën zoo groot, dat niet voldoende grond stoffen voorradig zijn om ieder nieuw schip met de vereischte machinerieën te kunnen uitrusten. En tenslotte zijn door den harden Duischen afweer en de astro nomische verliezen van de bolsjewisten tij dens de wintergevechten tezamen met de zware Engelsche nederlagen in Noord- Afrika de laatste verwachtingen van den vijand inzake het verslaan der spilmogend heden in Europa de bodem ingeslagen. Op den achtergrond van deze feiten be schouwt men in kringen van de Duische generaliteit en admiraliteit ook de eischen van de vijanden naar een invasie in Euro pa door vloot- en legerformaties der En- gelscben en Amerikanen. Duitsche militai ren staan des te koeler tegenover dezen eisch, daar de sedert Andalsues, Narvik, Duinkerken, Compiegne en Kreta door de opperste Duitsche leiding genomen maat regelen Europa voor een of andere belang rijke verrassing beveiligd hebben. Nieuwe methoden en wapens wachten ook hier op het moment om hun binnenskamers reeds beproefde kracht voor het oog der wereld te kunnen bewijzen. Daar men van Duitsche zijde echter den vijand niet voor zoo dwaas houdt als de vijand reeds herhaaldelijk ten opzichte van de Duitsche leiding gedaan heeft, zoo gelooft men in Berlijn niet aan werkelijk ernstig gemeende Engelsch-Amerikaansc'ne acties van dergelijken aard, doch men noodigt echter, met een verwijzing naar St. Nazaine en Boulogne, evenals voorheen Londen en Washington uit. Over het door de Anglo-Amerikanen aan Sowjet-Rusland geleverde oorlogsmateriaal haalt men in Berlijn de schouders op. Men herinnert er hier aan, welke hoeveelheden noodig zijn om alleen een enkel leger van een vol doende uitrusting te voorzien, die bij het bestaande en steeds noodlottiger wordende gebrek aan scheepsruimte in het geheel niet te transporteeren zijn. Overigens beschouwt men van Duitsche zijde het Engelsche en Amerikaansohe oorlogsmateriaal als wel'komen buit in ko mende veldslagen. Een voorproefje van deze veldslagen hebben de Sowjet-Russen reeds gehad, en wel aan het Zuidelijke en Centrale en in het bijzonder aan het Noor delijke front en onlangs ook in het gebied van de Swir. Waar echter zal nu het Duitsche offen sief losbarsten? Deze vraag van den vijand kenmerkt hem reeds als den belegerde. Globale tangbewegingen doemen thans reeds voor de militaire deskundigen op nl. omsingelingsoperaties, waarbij ook de zee- en luchtstrijdkrachten van de mogend heden van het pact van drie volgens een gemeenschappelijk plan de gebieden af snijden, waarover de Anglo-Amerikaansche grootspraak meende te kunnen triomfee ren. en 16 jagers verloren zijn gegaan. In de week van 19 tot 25 April heeft de Duitsche luchtmacht 120 Britsche en 233 Sovjet-vliegtuigen vernietigd. DE HEVIGE AANVALLEN OP MALTA. Omtrent den aanval van sterke Duitsche formaties gevechtsvliegtuigen en duikbom menwerpers op het eiland Malta in den loop van 26 April deelt het opperbevel van de weermacht nog mede, dat de militaire werken van het eiland met bommen van zwaar en het zwaarste kaliber bestookt werden. Tijdens deze aanvallen, die in verscheidene golven werden ondernomen, kreeg een munitie-opslagplaats ten Zuid oosten van Tavenezia verscheidene voltref fers. Voorts werden hangars aan den ver bindingsweg van Loeka en Goedia getrof fen. Bij hevige aanvallen op de stellingen luchtdoelgeschut van La Valetta en aan de Noordkust van Malta kregen verscheidene batterijen voltreffers. DUITSCHE AANVALLEN OP ENGELAND Officieel wordt, volgens den Britschen berichtendienst, te Londen medegedeeld, dat de Duitsche luchtmacht in den afgeloo- pe nacht een stad in Oost-Engeland heeft aangevallen, waardoor uitgebreide schade werd aangericht. Momentje. BOUILLABAISSE. Er zijn vrouwen, die koken, omdat zij, als ze het niet deden, uitslaande ruzie zouden krijgen met hun wetti gen man, er zijn vrouwen, die koken, omdat de gezondheid van hun kinde ren dit nu eenmaal vereischt, kortom er zijn vrouwen, die koken omdat het moet en zij koken dan ook met veel water en een ontevreden gezicht, om dat zij er maar een hebben en er zijn vrouwen, die welgemoed en vroolijk koken en die dan ook van 2hun gerechten een stilleven maken. Bij de anderen brandt het wel eens aan en volgt dan een leven als een oordeel en dus allerminst stil. Dit zy als algemeene regel voorop gezet. In mijn kookboeken bladerend en U weet, dat ik er verschillende heb vind ik daar nu het recept voor een Marseillaansche bouillabaisse en ik lees, dat deze behoort te zijn samen gesteld uit vijf soorten visch (bij voor beeld snoek, paling, baars, brasem en zeelt), olijfolie, tomaten, laurier bladeren, een halve citroen, een halve sinaasappel, kruidnagelen, vijf aard appelen, saffraan, cayenne of Spaan- sche pepers, sneedjes oud brood en water, 't Is nu nogal niks. Een ander kookboek raadplegend, blijkt mij, dat deze kok op papier er nog uien, knof look, peterselie, tijm, foelie en pieter- seliewortels bij verlangt. Bewaar daar in dezen tijd nu eens je vroolijkheid bij. Zoo is 't een toer om welgemoed te koken. Maar laat ik U geruststellen. Ik heb eenmaal zoo'n bouillabaisse gegeten. En daar al die ri- viervisch zeer graterig is, ikreeg ik prompt 'n graat in mijn keel. En daar 't een zeer weerspannige graat was werd mijn maag leeggehaald. Tot mijn ge luk v/as het diner nog niet afgeloopen en kon ik met 'n leege maag opnieuw beginnen. Sindsdien eet ik geen bouil labaisse meer. Zoodat U er ook geen spijt van behoeft te hebben, dat dit nu niet ie bereiden is. Want een water- saus wil wel eens door het keelgat glijden maar een graat niet altijd. Kook dus welgemoed voort! VJ De oorlog ter zee AMERIKAANSCHE TORPEDOJAGER VERONGELUKT. Naar de Engelsche nieuwsdienst uit Washington meldt, heeft het Amerikaan- sche departement van marine bekend ge maakt, dat de torpedojager „Sturtevand" in de nabijheid van de kust van Florida als gevolg van een ontploffing onder water is gezonken. DE ENGELSCH-AMERIKAANSCHE SCHEEPS VERLIEZEN. Ten aanzien van de scheepsverliezen der geallieerden schrijft de scheepvaartcorres- pondent van de News Chronicle het vol gende: De duikbooten der spilmogendheden concentreeren zich bij haar aanvallen evenals voorheen op de Amerikaanscho kustscheepvaart. De Amerikaansche scheepsverliezen worden steeds hooger en nemen dreigende vormen aan. Denkt men hierbij dan ook nog aan de geweldige scheepsverliezen in het Verre Oosten en op den Indischen Oceaan, dan krijgt men een idee van den toestand, die ons buitenge woon ernstige zorgen bereidt. HET BURGERLIJK BESTUUR OP JAVA. Vernomen wordt, dat de namen van 350 inlanders, die aangesteld zijn op posten van het civiele bestuur te Batavia, Ban doeng, Semarang, Soerabaja en in andere gebieden op Java, morgen bekend zullen worden gemaakt, ter gelegenheid van den verjaardag van den Japanschen keizer. Tevens wordt bekend, dat de huidige burgemeester in Batavia in functie zal blij ven. Ado.l.l Hi,le; liiden> "1" r?de den Duit,chen Rijksdag in de Krollopera te Berlijn op Zondag 26 April 1942 Telefoto Weltbild-Polygoon-Pa* Holland n,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1