DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DUITSCHLAND Momentje ZATERDAG 4 APRIL 1942 33ste Jaargang No. 10218 S)e £cid&chc0oii/fcct/nt Bureaux Papengracht 32. Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935. Giro 103003. Postbus 11. Uaiheid tuin, ieu-eti. De moderne wijsgeeren hebben zich uit geput in beschouwingen over het „leven"; te weinig beseften zij maar al te vaak, dat het weinig zin heeft, zich in het mysterie van het leven te verdiepen, zoolang men geen weg weet met den dood. Want het mysterie van den dood is even werkelijk als het mysterie van het leven, het is on ontkoombaar. Pieter van der Meer de Wal cheren heeft vóór zijn bekeering deze bit tere belijdenis neergeschreven: „De eenige zekerheid van het leven is de dood". De heiden weet geen weg met deze kwellende geheimenis. Hij denkt er liefst niet verder over na of hij legt zich grim mig neer bij wat nu eenmaal toch niet te veranderen is. Maar hij ziet geen kans, aan den dood een harmonische plaats te ge ven in zijn levensbeschouwing. Met den dood houdt alles op, basta: waarom zich nog verder daarin te verdiepen? Maar voor den Christen werd het myste rie van den dood wel niet weggenomen, het werd echter van een mysterie vol in- houdslooze duisternis tot een mysterie van licht. Hij staat voor den dood als voor den nacht, waarin niemand meer werken kan. Maar uit dien nacht zijn lichtsignalen tot •hem overgekomen, blijde signalen, sterren van hoop. Want sinds de Verrijzenis van Christus weet hij, dat de dood in beginsel al over wonnen is. Hij is een inslapen van het lichaam, voor een korte wijle (vandaar de ontroerende naam der oud-Christelijke begraafplaatsen: koimetèria, rustplaatsen), hij is Voor de ziel van den getrouwen knecht een verandering, een overgang naar een beter leven. Het lichaam wordt in de aar de geborgen als een zaad, dat op zal schie ten in onsterfelijke heerlijkheid. Dat is de blijde verwachting van den Christen en ondertusschen weet hij, dat ook dit aardsche leven door de Verrijzenis van Jezus werd vernieuwd. Want. deze Verrijzenis was een overwinning op den lichamelijken dood, zij was nog duizend maal meer een overwinning op den gees telijken dood, de zonde, die den dood van het lichaam in de wereld bracht. Ook hier gaan de gedachten van den Christen en den heiden hemelsbreed uit elkaar. Want de heiden ontkent de zonde, hy verklaart alle menschelijke daden als het resultaat van een onweerstaanbaar na tuurproces, waarin de mensch ligt inge schakeld, waarvan hij deel uitmaakt en dat zijn doen en laten determineert. Hy schijnt niet te beseffen, dat ontkenning van de zonde uiteindelijk voeren moet tot ontkenning van iedere heroiek in het JeVen. Want als de mensch niet vrij is, om zelf de richting van zijn handelen te be palen, dan is het een dwaasheid, hem zijn tekortkomingen te verwijten, hem verant woordelijk te stellen, zoo goed als het een dwaasheid is, hem om zijn welslagen te verheerlijken. Ontkenning van de zonde beteekent dus ievensverminking; maar wat veel erger is, het beteekent ook levensvervalsching. Het beteekent moedwillige ontkenning van een levensfactor, waaraan men niet ontkomen kan en waarvan in hoogste instantie het menschelijk geluk afhankelijk is. Want alleen het zuivere geweten bezit den vre de en wat zijn de schatten en al het genot van deze vergannkelijke aarde wanneer men den innerlijken vrede mist? De vrede ontbloeit aan de vriendschap met God: die vriendschap met God heeft Jezus hersteld. Éérst, toen Hij stervend op het Kruis Zijn Offer bracht. Daarna, toen Hij door Zijn triomfantelijke opstanding de kracht van zijn Offer verkondigde. Dat is de beteekenis van het Paaschfeest: wij kunnen nieuwe menschen zijn. Wij vinden in Jezus de kracht, om alles uit te bannen, heel de schande van de oude on gerechtigheid. Zegenend ligt Zijn verzoe nende hand op ons hoofd. En door onze ziel gonst als het machtig gelui van klokken het nieuwe, onsterfelijke lied, het lied van den nieuwen mensch. De nieuwe mensch, dat is het verloste kind van God, dat in een gezuiverd ge moed de volheid van het leven gevonden heeft. Juichend en koninklijk gaat hij zijn weg door de schaduwen van dit aardsche bestaan, strijdend als de ridder, wien de strijd tot vreugde werd, uitziende met on verwoestbare verwachting naar de lokken de, goud-omvloeide kim, waarachter hij pens Voor eeuwig God's grondelooze Liefde vinden zal. Dr. HENRI VAN ROOIJEN, Kruisheer. Vriendschap VriendigoTiaip, ware vriendschap ver zwakt niet, als het d'en. vriend door de om standigheden onmogelijk is geworden, te igeven, wat hij vroeger gaf en ook nü nog zoo graag zou willen geven. Juist in zulke omstandigheden geniet een ware vriend den sterkisten drang en de diepste behoefte, om de oude vriend schap te onderhouden en te bestendigen, onverzwakt en onverflauwd. Gelukkig degene, die, in moeilijke om standigheden verkeerend, zulke vrienden of zulk een vriend bezit. Deze gedachte is ons een aanleiding, dankbaar te verklaren, dat weer gebleken is, dat onze lezers óók onze vrienden zijn. Waar de omstandigheden ons er toe nood zaakten, een kleiner courant te geven, dus minder lectuur, daar blijven de lezers ons toch trouw. Zij toonen volkomen begrip voor de bepaalde moeilijkheden, waarin zich het bedrijf van de courant bevindt. Er zijn zoovele lichtzijden aan dezen tijd'! ReAWiAtclio Zoo even waart Gij nog een stervend mensch, Die, grijs en grauw van nood, hingt aan het kruis, Nu zijt Gij enkel God en zijt Gij thuis Na de vervulling van Uws Vaders wensch. Gij hebt een heele lange reis gemaakt En 't sterflijk leven smartelijk doorleefd, Uw voet was moe en Uw hand heeft gebeefd, En 't stervend hoofd heeft Uwe borst geraakt. En in een mist van bloed zijt Gij gegaan, En 't doodszweet brandd' in elke heete wond, Een laatste bede stamelde Uw mond; Een laatste zware zucht en't was gedaan. Toen brak in nieuwe pracht de wereld open, Mensch en natuur hebben verbaasd gestaan, Het helderst licht brak door de nevel baan En kwam de wereld met haar glanzen doopen. Het kruis is leeg, ik zie 't verwonderd aan, Het graf is leeg en 't hield de steen gesloten, Eén dood heeft d'aard met vreugde overgoten, Christus, de held, is heden opgestaan. FRANS SCHNEIDERS. Br. Indië en de vrijheid EEN COMMENTAAR VAN BOSE De Indische strijder voor de vrijheid van Br. Indië, Bose, heeft op de valsche Engel- sche brichten als zou hij dood zijn het vol gende geantwoord. „Britsche nieuwsbureaux hebben het be richt verspreid, dat ik op weg naar Tokio om het leven gekomen ben. Evenals de Britsche propaganda in het afgeloopen jaar steeds met elkander in tegenspraak zijnde berichten over mijn verblijf en mijn be doelingen verspreid heeft, zoo heeft zij ook thans mijn dood gemeld. Hier is wellicht de wensch de vader van de gedachte. Ik ken nog niet de bijzonderheden over het gemelde vliegongeluk en weet derhalve niet, of dit ongeluk een gevolg is van sa botage van de zijde van mijn vijanden. In elk geval wil ik het hoofd nijgen voor degenen, die bij dit tragische ongeluk hun leven moesten laten. Na bestudeering van het aanbod van de Britsche regeering en van de desbetreffen- de redevoeringen van sir Stafford Cripps kom ik als ieder objectief denkend mensch tot de conclusie, dat Cripps zich heeft laten gebruiken als werktuig van de sinds eeuwen door het Britsche imperialisme ge voerde politiek namelijk de politiek van het „Divide et impera". Engeland heeft altijd reeds, zooals laatstelijk in Ierland en Palestina, het regeeringsprobleem er toe misbruikt om het volk te splitsen. Ik twij fel niet, dat de geest van onze vrijheids strijders ook tot over de gevangenismuren het Indische volk er toe zal brengen, het huichelachtige aanbod van den heêr Cripps van de hand te wijzen. Iedere bestudeering van de voorstellen leidt noodzakelijker wijze tot de conclusie, dat Engeland het plan heeft Indie te verdeelen. Het zou mij verbazen, wanneer Britsche politici wer kelijk zouden meenen, dat Indië zulk een aanbod ook maar in overweging zou kun nen nemen. Indiërs zijn van natuur be leefd en gastvrij en sir Stafford Cripps be gaat een groote fout, wanneer hij in de tegenover hem getoonde beleefdheid en gastvrijheid een aanvaarding van zijn aan bod zou willen zien. Hoe kan Sir Stafford Cripps gelooven, dat hij door het aanbod van zulke nietigheden als een zetel op de vredesconferentie den vrijheidsdrang van Indië kan bevredigen? Dergelijke nietig heden werden ook tijdens den laatsten wereldoorlog toegezegd en het strekt ons niet tot voordeel, dat ook Indië het ver drag van Versailles mede onderteekend heeft. Desondanks was de belooning voor Indië na den oorlog nieuwe onderdrukking en terechtstellingen. Indië heeft dit niet vergeten en zal er voor zorgen, dat de er varingen van toen zich niet herhalen. Uit het aanbod van sir Stafford Cripps en zijn eigen verklaringen blijkt, dat het de Britsche regeering er alleen maar om te doen is, Indië voor haar imperialistische oorlogsdoelen uit te buiten. Daarom moet ook de militaire souverei- niteit in Indië in handen der Britten blij ven. Engeland denkt daardoor te bereiken, dat de krachten van Indië voor het Empire kunnen worden gebruikt, als de Engelsche militaire basis in Indië wordt aangevallen. Engelsche politici speculeeren erop, dat dan wellicht het Indische volk vrijwillig als bondgenoot van Engeland den oorlog zal ingaan. Ik moet daartegenover met alle nadruk verzekeren, dat, wanneer de Brit sche regeering de krachten van Indië voor haar oorlogsdoelen niet gebruiken en in Indië geen militaire basis meer onderhou den zal, niet de geringste mogelijkheid voor den aanval van een vreemde mogendheid op Indië bestaat. Voor Indië beteekent der halve deelneming aan den oorlog van Engeland niet slechs deelneming aan de nederlaag van groot-Brittannië, doch ook, dat een rijk en bloeiend land in een woes tenij zal worden veranderd. De Britten vertellen ons sedert September 1939, dat de as-mogendheden plannen koesteren voor een aanval op Indië. Daarom moesten In dische soldaten naar Frankrijk, Afrika zoo wel als naar het nabije Oosten worden ge zonden. Thans zou plotseling Japan ons be dreigen en zou Indië zich daarom op den strijd tegen Japan moeten voorbereiden. De overwinning van Engeland zal voor ons de vereeuwiging van de Indische slavernij STRIJDT VOOR EUROPA Wat in Maart tol zinken werd gebracht Het Duitsche weenmaohtsbericht van Dontderdagnamiddag luidt als volgt: In het Oosten leed de vijand bij zijn in verscheidene sectoren van het front voort durende aanvallen alsmede bij eigen aan- valsacties weder hooge verliezen. Zware artillerie nam voor de oorlogvoering be langrijke installaties in de voorsteden van Leningrad met waargenomen uitwerking onder vuur. De bolsjewistische luchtmacht verloor gisteren in luchtgevechten en door ver nietiging op den began en grond 45 vlieg tuigen. In Noordi-Afrika werden vliegvelden en tentenkampen in de Marmarica alsmede de woestijnspoorweg en Britsche autoco lonnes in het Egyptische kustgebied met succes gebombardeerd. Aanvallen in opeenvolgende golven van sterke formaties gevechts- en jachtvlieg tuigen werden overdag en des .nachts on dernomen op militaire doelen op het eiland Malta. Voltreffers in vliegtuigloodisen, on derkomens en tusschen geparkeerde vlieg tuigen veroorzaakten felle branden en ont ploffingen. Luchtafweerbatterijen werden 'buiten gevecht gesteld. In de haven van La Valetta kregen duikbooten en torpedo jagers van den vijand bomvoltreffers. In luchtgevechten werden 3 Britsche vlieg tuigen neergeschoten. Italiaansche bommen, _rpers vielen met veel succes de vesting Gibraltar aan. Storin'gsaanvallen van Britsche bommen werpers waren in den afgeloopen nacht op het Westelijk Rijksgebied gericht. De bur gerbevolking leed eenige verliezen. De economische schade is gering. Nacht jagers en afweergeschut echoten 11 der aanval lende bommenwerpers neer. De strijd tegen de ravitailleeringsscheep- vaart van Groot-Brittannië en de V.S. le verde in Maart groote successen op. Mari ne en luchtmacht brachten 105 vijandelijke koopvaardijschepen van tezamen 646.900 brt. tot zinken. Hiervan zijn door Duitsche duikbooten tot zinken gebracht 91 sche pen van tezamen 584.900 brt. Bovendien werden nog 39 koopvaardijschepen van den vijand door torpedo of bomtreffers bescha digd. Vermindering van bols]ewistische aanvals- Eeiïviïeit Het Duitsche v/ec-rmachbsbericht van Vrijdagmiddag luidt: Ondanks hevige plaatselijke aanvallen van dien vijand valt er over het algemeen een vermindering in de vijandelijke aan- valsactiviteit in het Oosten te constatee- ren. Bij eigen aarwaIsondernemingen werd een vrij groot aantal dorpen ingenomen. Aan de kust van d'en Kaukasus wierpen gevechtsvliegtuigen een groot Sovjettank- boot in brand. In de wateren van Kertsj werd een vrij groot koopvaardijschip door bommen beschadigd. In Noord-Afrika plaatsten Duitsche ge vechtsvliegtuigen bomtreffers op twee vij andelijke koopvaardens bij Tobroek. In luchtgevechten werden zes Britsche vlieg tuigen neergeschoten. De luchtaanvallen op militaire inrichtin gen te La Valetta en op vliegvelden van het eiland Malta werden overdag en des nachts voortgezet. In luchtgevechten scho ten Duitsche jagers vier Britsche machines neer. In den nacht van 2 op 3 April vielen Duitsche gevechtsvliegtuigen belangrijke militaire doelen en de havenwerken van Dover en Portland aan. Zware branden en ontploffingen werden waargenomen. In de maanden Februari en Maart heeft de Duitsche marine naast haar strijd tegen de Engelsche ravita illeerirgsscheepvaart ook succesvolle ondernemingen verrichit tegen de zeestrijdkraChten van groot Brit- tarnnie en de Ver. Staten. In deze beide maanden bracht de Duitsche marine tot zinken: een kruiser van de Leander klas se, acht torpedojagers, drie corvetten, vier torpediobooten, IC motortorpedo en motorkanonneerboot en, vijf patrouille vaartuigen en drie duikboot jagers. Boven dien bracht de Duitsche luchtmacht tot zinken: twee motorkanonneerbooten, drie patrouillevaartuigen. Voorts werden d'oor gevechtshandelingen van Duitsche zee- strjjdkrachten en door luchtaanvallen 37 vijandelijke oorlogsschepen beschadigd, waaronder tien kruisers, elf torpedojagers en vijf duikbooten. beteekenen, terwijl onze hoop slechts op de overwinning van de mogendheden van het pact van drie kan zijn gegrond. Op grond van mijn goede kennis van de mogendheden van het pact van drie kan ik mijn landslieden verzekeren, dat zij in hun strijd tegen het Britsche imperialisme begrip hebben voor de Indische vrijheid. Zooals de oorlog er voor staat, staat de ineenstorting van het Britsche empire voor de deur. Met deze mogendheid thans nog te willen onderhandelen, is niet slechts dwaas heid, doch waanzin. Ik doe derhalve een beroep op mijn Indische landslieden, defi nitief te besluiten: aan de eene zijde staat de oude ordp, die ons met holle woorden en leege beloften zoet houdt, aan de ande re zijde staat een nieuwe wereld, die Indië onmiddellijke bevrijding aanbiedt. Iedere Indiër, die thans vrijwillig met Engeland samenwerkt, is een verrader van Indië". Luchtactivitelt BOULOGNE AANGEVALLEN. Woensdagmiddag hebben Britsche bom menwerpers bij uitstekend zicht hun bom men lukraak op Boulogne aan de Kanaal- kust laten vallen, naar het D.N.B. van be voegde zijde verneemt. Naast andere ci viele gebouwen en ver van eenig militair doel werd een Fransch kindertehuis ge troffen. Onder de 34 dooden waren 14 kin deren en 2 verpleegsters. De bommen heb ben niet de geringste militaire- schade aan gericht: Voorts heeft een vreemd vliegtuig Don derdagavond bij helderen maneschijn, naar het Zweedsche Telegraafagentschap meldt, op het Zweedsche grensstation Haparanda, aan de Zweedsch-Finsche grens, aan den Zweedschen kant 5 brisantbommen neer geworpen. Het toestel was uit het Oosten komen aanvliegen en verdween na de bommen te hebben neergeworpen, weer in Oostelijke richting. Schade werd niet aan gericht, niemand werd gewond. De Britsche berichtendienst heeft een mededeeling van officieele zijde bekend gemaakt, volgens welke vijftien bommen werpers, die aan de aanvallen der Brit sche luchtmacht in den afgeloopen nacht op de Westelijke gebieden van het vaste land hebben deelgenomen, vermist worden. WAT DUITSCHE VLIEGTUIGEN IN MAART TOT ZINKEN BRACHTEN. Van Duitsche militaire zijde verneemt het D.N.B. In het tijdvak van 1 tot 31 Maart heeft de Duitsche luchtmacht 11 Britsche en 5 bolsjewistische koopvaardijschepen van 61.500 brt. in totaal tot zinken gebracht en 30 Britsche en 14 bolsjewistische koopvaar dijschepen totaal 163.500 brt., beschadigd. In den strijd tegen Groot-Brittannië heb ben Duitsche gevechtsvliegtuigen in het zelfde tijdvak twee motortorpedobooten tot zinken gebracht en vier kruisers, twee torpedojagers, vier duikbooten en een pa trouillevaartuig beschadigd. De Jpolsjewistische marine verloor in den zelfden tijd door gevechtshandelingen van Duitsche vliegtuigen drie duikbooten, ter wijl twee andere beschadigd werden. De strijd in de Oost-Aziatische ruimte PROME IN JAPANSCHE HANDEN. Radio Londen heeft Vrijdagavond toe gegeven, dat de belangrijke stad Prome in Birma in Japansche handen is gevallen. De Britsche stellingen bij Prome werden Woensdagavond door sterke Japansch-Bir- maansche troepenformaties aangevallen. De hevige gevechten duurden den gehee- len nacht, waarbij de Japansch-Birmaan- sche troepen de Britsche linies verbraken. Donderdagmorgen trokken de Britsche troepen zich naar hun voornaamste verde digingslinie ten Noorden van de stad terug. DE SITUATIE OP DE PHILIPPIJNEN. De Amerikaansche pers geeft thans, naar uit Washington wordt gemeld, toe, dat de slag op de Philippijnen als verloren moet worden beschouwd. De Japanners zijn door de linies van generaal Wain- wright heengebroken, wiens troepen zich niet kunnen verzetten tegen de moordende uitwerking van de Japansche aanvallen. Ook Corregidor zal wel spoedig vallen, daar Japansche bommen de waterreservoirs hebben vernield en het eiland als gevolg van het isolement geen aanvoer van mu nitie en levensmiddelen krijgt. DE BESPREKINGEN VAN LAVAL MET PéTAIN. Laval heeft Donderdag een laatste onder houd gehad met maarschalk Pétain te Vi chy in het paviljoen Sevigne. Naar het schijnt hebben de besprekingen niet tot een concreet resultaat geleid. Men acht het echter niet uitgesloten, dat binnenkort Dit nummer bestaat alt twee bladen. PAASCHEIEREN. Noë heeft een dichter eens gezegd at een struisvogelei met een kolen schop en, zoo dit geen dichterlijke over drijving is, is het voor mij een histo risch bewijs, dat het sinds de zondvloed met ons leelijk bergafwaarts is gegaan. En Paschen is een geschikte tijc om dit eens ernstig te overwegen. Wij hebben ons voor d'en oorlog heel wat verbeeld, als wij eieren aten. Wij, aten ze gebakken, geklutst, gekookt zacht, halfzacht, kernweich of hard. Wij deden eieren in de soep, in de sla, in de pawnekoeken, in de koffie en in de cognac en vonden, dat de kippen alleen waren gesohapen om onze ome lettes geel te maken en er soep van te koken. En toen dachten wij dat wij al een heel eind' waren gevorderd op dien. weg der beschaving en dat onze eieren- cultuur het toppunt had bereikt. Noë moet ons toen al uitgelachen hebben. Die zat hoog en droog in zijn ark te midden der stijgende wateren en at zijn struisvogelei met een. kolenschop. In het scheepsjournaal van de ark staat niet vermeld, of de struisvogel van. Noë iederen d'ag voor een ei zorgde aam het ontbijt van den ouden heer. En hebben wij onze straf, Nu vieren wij Paschen zonder eieren. Wij hebben de kippen zoolang in de concentratiekampen in onze achter tuintjes opgevoed, totdat wij door de kippen de eieren rniet meer zagen en wij duikelen nu met een plof van de hoogste top onzer eieroultuur naar be neden. Arme menschen! Die leeren moeten van de kippen, dat hoogmoed een slech te leermeester is. Aan het eilooze Paaschontbijt zal ik straks overwegen de wisselende waarde van een kippen ei en de gebruikswaarde van een ko lenschop. Alleen de kolenschop gebrui ken. wij nog. Maar hoelang nog? OVERSCHRIJVERS VOOR Met een variatie op het bekende „af schrijvers voor" geven wij heden het com mando: „Overschrijvers voor". Overschrijvers moeten zich melden. Overschrijvers moeten zich van hun plicht kwijten. Overschrijvers voor. Wat er met deze overschrijvers bedoeld wordt? Wel dat zijn de houders van post giro-rekeningen, die zich vandaag vrij willig melden om een bedrag over te schrijven op de giro-rekening van de Ne- derlandsche Ambulance. Overschrijvers voor. Het gironummer van de Nederlandsche ambulance is: 87600 Nederlandsche ambulance, Koninginnegracht 22, 's-Gravenhagc nieuwe aanknoopingspunten zullen ont staan ter voortzetting van de poging van Laval om de regeering te overtuigen van de noodzakelijkheid van verandering der tot dusver gevoerde politiek. Laval heeft voor de pers de volgende verklaring afgelegd: „Als aanstichter van de politiek van Montoire en in de meening verkeerend, dat de buitenlandsche toestand van Frank rijk eiken dag verergert, dacht ik dat het mijn plicht was, er met maarschalk Pétain over te spreken. Er zijn besprekingen tuschen het staats hoofd en mij gevoerd. Zij zijn heden be sloten met een laatste onderhoud in het paviljoen Sevigne". De tentoonstelling van speelgoed, vervaardigd door de Duitsche politie, welke In den Dierentuin te 's Gravenhage is geopend, werd bezocht door de echtgenoote van den Rijkscommissaris. Tijdens de rondgang laten mevrouw Seyss Inquarl en generaal Schumann zich de werking van een der tentoongestelde stukken verklaren Stapf-Mol-Pax Holland ne

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1