VOOR HE? KIND Momentje DONDERDAG 26 MAART 1942 33ste Jaargang No. 10211 SteCcidócfi^Sowfcci/tit Bureaux Papengracüt 32. Telefoon: Redactie*20015 Administratie 20935. OAtïBLAO VOOR LEIDEN EN OMS1 REKEN Giro 103003. Postbus 11. Japan bezet Andamanen- eilanden IN DE GOLF VAN BENGALEN De Britsche nieuwsdienst meldt uit New- Delhi, dat de Japanners de Andamanen- eilanden in de Golf van Bengalen hebben bezet. Associated Press meldt uit New Delhi het volgende officieele bericht: „De Andamanen-eilanden zijn door een Japansch expeditiecorps den 23sten Maart bezet. Onze troepen op de eilanden werden eenige dagen tevoren teruggetrokken. Verder was het mogelijk een groot per centage^ van de bewoners der eilanden, waaronder vrouwen en kinderen en een aantal strafgevangenen, te evacueeren". Voorts wordt gemeld, dat Japansche mariniers de stad Matti op Mindanao, 62 kilometer ten Zuidoosten van Davao, heb ben bezet na een geslaagde landing. Naar de Britsche berichtendienst meldt, is Port Moresby Woensdag opnieuw aan gevallen. Geallieerden schermen met vredesgeruchten POGING TOT VERSTERKING VAN HET BINNENLANDSCHE FRONT. De A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt: Gelijk eenigen tijd geleden in Engeland, zoo houdt men zich thans in de Ver. Staten druk bezig met de na-oorlogsche proble men. Men begrijpt, dat het volk wel eens wil weten, waarvoor het eigenlijk vecht en daarom formuleeren verschillende min of meer verantwoordelijke instanties aller lei beloften voor het leven, dat na den oorlog wacht. „Wij moeten niet den oorlog winnen doch den vrede" is een der veel verbreide slagzinnen. Verschillende kleinere kerkgenootschap pen met, naar gezegd wordt, een totaal van 25 millioen aanhangers hebben hun eischen ten aanzien van den internationalen toe stand na den oorlog onder woorden ge bracht en aldus een soort namaak gepro duceerd van de befaamde 14 punten van Wilson. Een daarvan luidt: autonomie voer alle koloniale gebieden. Het officieele or gaan (Board) voor de voedselvoorziening heeft insgelijks een programma voor den komenden vredestijd opgesteld, dat echter uitsluitend is gericht op de persoonlijke le vensomstandigheden van den enkeling, dus klaarblijkelijk tegen reeds bestaande ontevredenheid is gericht en ten doel heeft, de bereidheid der massa tot het dra gen der oorlogsontberingen te stimuleeren. Er wordt daarin gesproken van het recht op arbeid, op veiligheid, onderwijs enz., alle maal dingen, welke hier als vanzelfspre kend worden beschouwd en die dan ook sinds tientallen jaren wettelijk zijn gere geld. Een slotte is er een man opgestaan, die gaarne de voetstappen van den vroegeren president Wilson drukken wil, n.l. de uni versiteitspresident Archibald Henderson ook zijn functie heeft hij dus met Wilson gemeen die twaalf punten heeft opge steld als essentialia voor den komenden vrede. Hij kan het dus met twee punten minder af dan zijn befaamde voorganger. Tegelijk met deze moreele en moralisee- rende campagne hield de Amerikaansche procureur-generaal Francis Biddle voor de radio een rede over den vrede, terwijl de Engelsche minister Eden ook al over den vrede sprak en wel in een speciaal tot het Grieksche volk gerichte radiotoespraak. Bovendien heeft men weer een aantal geruchten de wereld ingestuurd omtrent contact en voorloopige besprekingen, die tot vredesonderhandelingen zouden kun nen leiden. Van bevoegde zijde alhier legt men er den nadruk op, dat met zulke onjuiste be richten uitsluitend wordt beoogd den in druk te wekken, alsof men in het kamp der As-mogendheden en Japan behoefte heeft aan vrede, waaruit men dan weer propa ganda hoopt te slaan ter versterking van het eigen binnenlandsche front. Naar wordt beweerd, zouden de vredes- polsingen ditmaal van en via Turkije uit gaan. Men steunt bij deze geruchten op de huidige diplomatieke activiteit in Zuid Oost-Europa en op de wederzijdsche reizen der gezanten von Papen en Gerede. Hier in Berlijn noemt men al die geruchten on gegrond. Öok heeft men uit de Japansche bemoei ingen om nauwer contact met het Vaticaan te krijgen, geruchten gedistilleerd over het uitsteken van vredesvoelhorens via Japan naar het Vaticaan, dat vanouds voor be middelingspogingen werd aangezocht. Ook deze geruchten worden hier gelogenstraft. Het is algemeen bekend, dat Tokio al sinds geruimen tijd in nauwer contact met den H. Stoel wil komen, hetgeen nog wen- schelijker werd gemaakt door de bezetting van de Philippijnen, waarmee Japan het grootste aantal Katholieken van geheel Azië onder zijn bestuur heeft. Dit heeft echter niets met den vrede te maken, zoo verzekerde men ons hier. KONING BORIS DOOR DEN FÜHRER ONTVANGEN De Führer heeft den 24sten Maart in zijn hoofdkwartier Koning Boris van Bulgarije ontvangen en met hem een lang, hartelijk onderhoud gehad. De bespreking verliep in den geest van de in den wereldoorlog gevestigde wapen broederschap en vriendschap tusschen Duitschland en Bulgarije. Des avonds was Koning Boris gast van den Rijksminister van buitenlandsche zaken, von Ribbentrop, in diens kwartier. Den 25sten Maart bracht Koning Boris Rijksmaarschalk Hermann Göring een be zoek op KarinhalL „Strategie met beperkte aansprakelijkheid" STRATEGISCHE FOUT KOSTTE ENGELAND HET VERLIES VAN EUROPA. De door Engeland gekozen „strategie met beperkte aansprakelijkheid" zal Groot- Brittannië met zijn nederlaag moeten be talen, zoo constateeren militaire kringen der Rijkshoofdstad in een analyse van het verloop van den oorlog. Engeland probeerde af te zien van een „Nahkampf" en den oorlog te voeren door een „Fernkampf". Zooals niet alleen docu menten, doch ook het verloop van den oor log bewijzen, wilde Engeland met een mi nimum aan inspanning en ver van schot, uitsluitend defensief oorlog voeren. Engeland heeft deze kardinale fout van zijn oorlogvoering met het verlies van Europa betaald. Het heeft niet alleen de fundamenteele voorwaarden voor zijn ge heel en oorlog verloren, doch ziet thans zijn eigen veiligheid, zijn bestaan ten zeerste bedreigd. Immers, de vijand staat niet meer alleen voor de poorten van de Britsche eilanden, doch de oorlog is ook overgesla gen ver naar het Britsche Empire en jaagt de Britten en hun bondgenooten van land tot land en over de zeven zeeën, omdat door verdediging geen oorlog gewonnen kan worden. De Sowjet-Unie, de eenige bondgenoot van de Anglo-Amerikaansche mogendhe den, die een offensief probeerde te ontke tenen, heeft daardoor zulke zware verlie zen aan menschen en materiaal geleden, dat zij tegenover een nieuw Duitsch offen sief niet meer zal kunnen standhouden. De Vereenigde Staten, die evenals Groot- Brittannië van een veiligen „Fernkampf" droomden, zagen reeds na de eerste drie maanden een wereldrijk verloren gaan en verwachten thans eveneens den vijand voor eigen poorten. Ten aanzien van deze feiten beoordeelt men de door de vijanden van het Driemogendh eden pact geuite mo gelijkheden in zake een Engelsch oorlogs initiatief als een propagandistische poging tot opmontering der neerslachtige stem ming in Groot-Brittannië en de Ver. Sta ten. BINNENLAND Het proces van Riom Naar men uit over het algemeen be trouwbare bron verneemt, zal het proces van Riom de volgende week Donderdag voor veertien dagen worden onderbroken, aangezien met ingang van 2 April a.s. in Frankrijk de rechtspraak algemeen 14 da gen lang stil staat. De geruchten omtrent een verdaging van langen duur of zelfs een afbreken van het proces te Riom schijnen, naar uit over het algemeen betrouwbare bron verluidt, niet van grond te zijn ontbloot. Volgens deze bron heeft de regeering van Vichy tijdens den ministerraad van Zaterdag middelen en wegen besproken om het proces op een ander spoor te brengen. Nadat de minister raad dienaangaande geen beslissing had gebracht, werd, naar men in politieke kringen te Vichy meent, den minister van justitie, Barthelemy, opgedragen het pro ces vanuit juridische gezichtspunten te be- studeeren en binnenkort aan de regeering een geschikte oplossing voor de liquidatie van het proces voor te stellen. Tijdens de zitting van gisteren is het tus schen Daladier en den president, Caoux, tot een conflict gekomen toen Daladier toespelingen maakte op een eventueele verdaging van het proces. De president vermaande Daladier zeke re vroeger gedane mededeelingen niet te herhalen. Aan het slot zou hij gelegenheid krijgen alles wat voor zijn verdediging be langrijk is, naar voren te brengen. Dala dier antwoordde daarop, dat hij in den af loop van het proces niet hetzelfde vertrou wen had als de president: „Ik heb", zoo verklaarde Daladier woordelijk, „reeds eer der gezegd, dat men in de gevangenis goed op de hoogte is". IN EEN PAAR REGELS In den afgeloopen nacht hebben Brit sche vliegtuigen bommen laten vallen op enkPie steden in West-Duitschland. In woonwijken ontstond schade aan huizen. De burgerbevolking had geringe verliezen aan dooden en gewonden. Engelsche bommenwerper in zee gestort. Een te Gibraltar opgestegen tweemoto- rige Engelsche bommenwerper is volgens een bericht uit Algeciras plotseling van een hoogte van 500 M. brandend in zee ge stort. Van de bemaning is geen spoor ont dekt. Amerikaansch koopvaardijschip getorpedeerd. Het Amerikaansche departement van Marine heeft medegedeeld, dat een Ameri kaansch koopvaardijschip van middelbare grootte voor de Atlantische kust getorpe deerd is. De verkiezingen in Egypte. Volgens den Britschen nieuwsdienst zijn van de 264 zetels in het Egyptische parle ment, voor zoover de verkiezingsuitslagen thans bekend zijn, 216 toegevallen aan de Wafdisten en 17 aan de candidaten van andere partijen. Lord Beaverbrook in Washington aangekomen. Lord Beaverbrook is volgens den Engel- schen berichtendienst per vliegtuig uit Miami in Washington aangekomen. VOOR AANSTELLING WERK- NEMERS BENEDEN 40 JAAR TOESTEMMING NOODIG UITGEZONDERD: LANDBOUW, SCHEEPVAART, VISSCHERIJ, HUIS HOUDEN EN GEZONDHEIDSZORG. Het Verordeningenblad no. 7 van 25 dezer bevat een besluit van de secreta rissen-generaal van sociale zaken en van justitie betreffende de aanstelling en te werkstelling van werknemex-s. Artikel 1. (1) De hoofden van parti culiere en openbare bedrijven en besturen, alsmede degenen, die een vrij beroep uit oefenen, behoeven toestemming alvorens zij werknemers beneden den leeftijd van 40 jaren aanstellen of te werk stellen. (2) Het bepaalde bij het eerste lid vindt geen toepassing, indien het werknemers betreft die 1) door een gewestelijk arbeidsbureau zijn toegewezen of 2) in den landbouw, den mijnbouw, de zee- en binnenscheepvaart, de zee- en binnenvisscherij, de huishouding of op het gebied der gezondheidszorg zullen worden aangesteld of te werk gesteld. Artikel 2. (1) Het verzoek om toe stemming, als bedoeld in artikel 1, moet in tweevoud aan den leider van het voor de plaats der werkzaamheden bevoegde gewestelijk arbeidsbureau worden gericht. (2) Het verzoek dient met redenen te zijn omkleed. Het dient gegevens te be vatten betreffende het aantal en de cate gorie der werknemers, die zullen worden aangesteld of te werk gesteld. (3) Op het verzoek wordt schriftelijk en in hoogste ressort beschikt. A r t i k e 1 3. (1) Hij, die de in het eerste lid van artikel bedoelde handelingen zon der toestemming verricht; het overeen komstig artikel 2 in te dienen verzoek niet tijdig, onvolledig of onjuist indient, wordt gestraft met hechtenis van ten hoogste drie maanden en met geldboete van ten hoogste drie duizend gulden of met een dezer straf fen. VERGOEDING VAN BEZETTINGSSCHADEN In het Verordeningenblad is opgenomen een besluit van de secretarissen-generaal van Financiën, van Binnenlandsche Zaken, van Handel, Nijverheid en Scheepvaart en van Landbouw en Visscherij betreffende de afwikkeling van bezettingsschaden. In verband met dit besluit heeft een der redacteuren van het A.N.P. een onderhoud gehad met den heer F. L. Rambonnet, alge meen gevoumachtigde voor de Oorlogs- en Defensiesohaden, waaraan het volgendie is ontleend. Bij bezettingsschade heeft men altijd te denken aan handelingen van de Duitsche Weermacht tijdens de bezettingsperiode. Voor vele dezer verrichtingen worden van wege de Duitsche Weermacht zelf vergoe dingen gegeven. Deze vergoedingen zijn dikwerf echter niet zoodanig, dat zij ge acht kunnen worden, alle schade goed te maken, en in vele gevallen wordt ook in het geheel geen vergoeding vanwege de Duitsche Weermacht gegeven. De z.g. overblijvende bezettingsschade kan voor den enkeling dikwijls zoo zwaar zijn, dat hem billijkheidshalve daarin dient te worden tegemoet gekomen. Ook in het belang van de volkshuishouding was een nadere regeling dezer schade dikwijls ur gent. De heer Rambonnet achtte het van groot belang, dat dit besluit in overleg met de desbetreffende Duitsche instanties tot stand kon worden gebracht. In andere bezette gebieden is een dergelijke regeling nog niet getroffen. Van belang is b.v. artikel 5, dat de mo gelijkheid schept resten van perceelen land door gedwongen ruilverkaveling aaneen te voegen en opnieuw uit te geven. Betrokkenen dienen op eigen manier, doch alleen schriftelijk, hun schade aan te melden bij den Algemeen Gemachtigde voor de Oorlogs- en Defensieschaden, af- deeling Bezettingsschade, Raamweg 32, 's-Gravenhage. Deze aangiften dienen te geschieden on der vermelding of de schade reeds elders, b.v. bij het gemeentebestuur, is aangemeld. Hiermede kunnen betrokkenen volstaan. Slechts na daarvoor opgeroepen te zijn kan men een mondelinge toelichting op de aangifte komen verstrekken. RIJKSMUiEUM TENTOONSTELLING VAN SPEELGOED DE P0ÜTIE UW VRIEfffl UW HELPER V r II**'*'1 Stapf-Mol-Pax Holland ra WIJZIGING HOOGER ONDERWIJSWET Het Verordeningenblad bevat een be sluit van de Secretarissen-Generaal van het departement van Opvoeding, Wetenschap en Kuituurbescherming tot wijziging en aanvulling der hooger onderwijswet en der I wet tot regeling van het hooger landbouw- I onderwijs. Daarin wordt bepaald, dat van het ver- I eischte bezit van een doctoralen graad voor het bekleeden van een bijzonderen leerstoel aan Rijksuniversiteiten en Tech nische Hoogescholen door den Secretaris- Generaal van het Departement van Opvoe ding, Kunsten en Wetenschappen vrijstel ling kan worden verleend, na overleg met den betreffende senaat. Een zelfde vrijstelling kan worden ver leend voor het geven van onderwijs aan een bijzondere universiteit en voor het be kleeden van een bijzonderen leerstoel aan de Landbouwhoogeschool. DE VERPLICHTING TOT HET VERRICHTEN VAN DIENSTEN. Bij verordening van den rijkscommissa ris voor het bezette Nederlanusche gebied is een wijziging gebracht in de verorde ning No. 42/1941 betreffende de verplich ting tot het verrichten van diensten en be treffende de beperking ten aanzien van het veranderen van betrekking. Artikel 1, eerste lid van genoemde ver ordening zal met ingang van heden lui den: „Ingezetenen van het bezette Neder- landsche gebied kunnen door het ge westelijk arbeidsbureau worden ver plicht voor een bepaalden tijd op een hun aangewezen plaats diensten te ver richten". Tot dusver luidde deze bepaling als volgt: „Bewoners van het bezette Neder- landsche gebied kunnen door het geweste lijk arbeidsbureau worden verplicht voor een bepaalden tijd op een hun aangewe zen plaats binnen het bezette Nederland- sche gebied diensten te verrichten." SINAASAPPELEN Bij beschikking van den Secretaris- Generaal van het Departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart .zijn met ingang van heden sinaasappelen aangewezen als distributiegoederen in den zin van artikel 4 der distributiewet 1939. Nu voor de sinaasappelen, waarvan weer een beperkte hoeveelheid is aangevoerd, een bon is aangewezen, vestigt de gemach tigde voor de prijzen er de aandacht op, dat de pry's van deze vruchten op grond van het prijsvormingsbesluit 1941 is vast gesteld op 80 cent per kg. bij verkoop per stuk moet afronding naar beneden wor den toegepast. DE INLEVERING VAN STRAND GOEDEREN Bij verordening van den Rijkscommis saris voor het bezette Nederlandsche ge bied is bepaald, dat de inlevering van strandgoederen bij de instanties der Duit sche weermacht, welke tot dusver binnen 6 uren moest geschieden, met ingang van heden onverwijld moet gebeuren. 250.000.— BOETE VOOR TE DURE MELKPOEDER. Bij den handel in melkpoeder, welke in de laatste maanden van 1940 en de eerste heeft van 1941 een grooten omvang aan nam, hebben zich langen tijd zeer groote misstanden voorgedaan. De consument, die steeds hoogere prijzen moest betalen, weet hiervan mee te spreken. Deze hooge prijzen werden ook nog ge vraagd, nadat de overheid voor dit artikel, maximumprijzen had vastgesteld. Tal van fabrikanten en groothandelaren vonden de officieele prijzen te laag en weigerden bun poeder daarvoor af te geven. Zij waren er van overtuigd, dat zich wel gegadigden zouden melden, die bereid waren hoogere prijzen te betalen. Tenslotte werden groote partijen verkocht voor prijzen, diie zelfs twee- en driemaal hooger waren dan was toegestaan. Er werden valsche facturen af gegeven, waarop de regeeringsprij zen wa ren vermeld, maar boven het factuurbe drag werden nog groote bedragen betaald, die niet in de boekhouding verantwoord waren. Reeds spoedig werden bij enkele winkeliers prijsovertredingen geconsta teerd. Een onderzoek bij hun leveranciers volgde en toen bleek, dat over het gebeele land melkpoederfabrikanten en grossiers zioh aan knoeierijen en prijsovertredingen 'baden schuldig gemaakt. De N.V. „Zelandia" te Rotterdam, direc teur P. de Jong, was hierbij een van de gangmakers geweest. Partijen van twintig en dertig ton werden op bovenstaande wij ze verhandeld, zoodat bij een inkoopfac tuur van 2500 nog 5500 werd toebetaald, terwijl by een verkoop 30 en 34 werd gefactueerd en in werkelijkheid 70 tot 95 per 100 kg. berekend. De inspecteur voor de prijsbebe ersehing te Amsterdam, die al deze zaken heeft be recht, legde aan de N.V. Zelandia en haar directeur de hoogste straffen op, n.l. 75.000 en 45.000 boete. Van het twintig tal andere overtreders werd aan één een boete van 20.000 opgelegd, aan een twee de 15.000 en drie anderen ieder 10.000. De overigen kregen boeten varieerend van 1000 tot f 6000. Bij het vaststellen dezer boeten werd natuurlijk rekening ge houden met de onrechtmatig verknagen winsten. Ook vele winkeliers en grootverbruikers moesten zioh voor den inspecteur voor de prijsbeheersching verantwoorden en kre gen boeten tot f 1000. In deze gëheele zaak werd in totaal aan boeten meer dan 250.000 opgelegd. SIGAREN. Ik kan niet zeggen, dat ik tevreden ben met de houding van onze sigaren- leveranciers, die namelijk niet, zooals van hoogerhand aanbevolen, alleen aan hun oude klanten leveren, maar er een paar honderd nieuwe bij bedienen. Als ik een winkelier in geestrijke dran ken opbel en ik verzoek hem óm een bruin kruikje, zegt hy, dat ik in '39 geen klant was en mijn eigen leveran cier zegt, dat mijn percentage van '39 de moeite niet waard is. Het kan mij nu spijten, dat ik in '39 niet veel meer dronken ben geweest. Maar bij mijn sigarenwinkeliersche loopt iedereen maar binnen. Zij zegt: ik ben maar een vrouw en zij bedoelt daarmee, dat dit geen veilige waar borg voor de ruiten is. Maar als ik hier wel 25 pet. van mijn rantsoen van '39 zou krijgen, zou ik werkelijk tevre den mogen zijn. In plaats daarvan plukken al die eendagsvliegen aan mijn karig rookrantsoentje en ik mag afwachten, wat er voor mij overblijft. En dan zijn zij nog lastig ook. Ik on dervond dat deze week, toen ik ook eens een vreemde sigarenwinkel was binnengeloopen. (Maar ik kreeg niks). Daar stond een heer sigaren te koopen. Na veel smeeken kreeg hij er drie, maar er viel nog heel wat te doen, voordat hij de juiste keuze had ge maakt. En toen dit dan eindelijk was geschied en de winkelier de sigaren over de toonbank naar hem toeschoof, vroeg hy met kennelijke verontwaar diging: Krijg ik geen zakje? Zakje? Wat voor een zakje? Een papieren zakje, zooals vroe ger. De winkelier keek hem minachtend aan en zei: Dat zit er in. En ik bedacht, dat wij dus eigenlijk niet kunnen klagen, dat wy ook maar iets te kort komen. MAX BLOKZIJL VOOR DE RADIO. Hedenavond van 19.1519.30 spreekt Max Blokzijl in de serie brandende kwes ties over den zender Hilversum II over het CONGRES NED. POLITIE SPORTBOND Gistermorgen is te Alkmaar het twee- daagsche congres van den Ned. politie sportbond begonnen. Na het openingswoord van den bondsvoorzitter, den heer J. Nieuwold uit Hilversum, die het hondsjaar in groote trekken releveerde, heeft de heer C. P. Hes, voorzitter van de centrale politie federatie, een korte inleiding ge houden over het doel der nieuwe organi satie. Ook werd het woord gevoerd door den heer H. v. d. Burg, secretaris-penning meester van den N.P.S.B., die tevens sport-adviseur van de C.P.F. is geworden. Spr. deelde o.a. mede, dat de C.P.F. dit jaar in Amsterdam een grootschen sportdag zal houden, waarin alle takken van sport zul len worden opgenomen. Verder deelde de heer v. d. Burg nog mede, dat tot leider van de „Dienstsport" benoemd is kapitein van Rijn van de marechaussee en dat in de toekomst de jonge politiemannen elk jaar proeven zul len moeten afleggen van lichamelijke be kwaamheid. Deze bekwaamheid zullen zij kunnen verkrijgen door oefenen in diénst- sport of bij de vrijwillige sport. De heer Hes heeft tenslotte medegedeeld, dat er een politiebond zal komen in Neder land met een bondspresident aan het hoofd, die daarnaast een bondsraad heeft en in zijn werk bovendien gesteund wordt door adviseurs, die zich echter uitsluitend met de technische aangelegenheden" zullen be moeien. De bond zal bestaan uit provin ciale afdeelingen en elkè afdeeling uit kringen. Heden werd de vergadering voortgezet. Aan het Oostfront Om te verhinderen, dat bij mtredenden dooi het drijfijs de bruggen vernielt, wordt dit in de rivieren gebroken, om zoodoende ruim baan te makeo Orbis-Holland-P K Herber» Pax Holland m

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1