MomentjeN DONDERDAG 12 MAART 1942 33ste Jaargang No. 10199 S)e £eid<tö}teSoti/fc<mf Bureaux Papengracht 32. Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11. De oorlogsbuit van den Ned.-Indischen veldtocht De Nederlanders streden heldhaftig Het Japansche hoofdkwartier heeft een samenvatting gegeven van den in den Ne- derlandsch-Indischen veldtocht gemaakten buit. Er werden 93.000 gevangenen gemaakt, onder wie 2000 officieren. Van deze troe pen werden 60.000 man op het eiland Java gevangen genomen. 18.000 man in andere deelen van Ned.-Indië. De overigen be stonden uit vrijwilligers. Voorts werd het volgende oorlogsmate- rieel buitgemaakt: 152 vliegtuigen vielen onbeschadigd in Japansche handen. Daar onder bevonden zich 24 bommenwerpers, 45 jachtvliegtuigen en 83 vliegtuigen van een ander type. Voorts werden buitgemaakt 367 tanks en pantserauto's, 732 kanonnen van verschil lend kaliber, 1657 machinegeweren, groo- tendeels behoorende tot den luchtafweer, 97.384 geweren, 4105 vliegtuigbommen, 120.000 kisten ontplofbare stoffen, 330.000 granaten, 34.000 handgranaten, 72.317.100 patronen voor geweren en machinegewe ren. Hieraan wordt toegevoegd, dat deze cij fers afkomstig zijn van den Nederlandsch- Indischen opperbevelhebber en derhalve niet voor definitief kunnen gelden. Omtrent hetgeen de Nederlandsch-Indi- sche weermacht heeft gepresteerd, schrijft de „Times1' o.a.: De Nederlanders hebben hun kleine vloot op dappere wijze in den strijd ge worpen in een vertwijfelde poging, de Ja panners van Java weg te houden en toen de schepen dit heldhaftige optreden met den ondergang hadden bekocht, kon niets den Japanners beletten, overweldigende strijdkrachten aan land te zetten. Wat de vliegtuigen betreft, waren de Japanners reeds van den aanvang af in de meerder heid. Toen de toestand op Malakka kritiek werd, hebben de Nederlanders geen mo ment geaarzeld, den in het nauw gebrach- ten bondgenoot met vliegtuigen te helpen. De verliezen, die zij daar hebben geleden, waren ook de oorzaak van hun zwakheid in de laatste phase van den aanval op Java. De Nederlandsch-Indische opperbevel hebber generaal ter Poorten heeft meege deeld, dat de troepen op Java met alle be schikbare middelen tot het uiterste zouden vechten. Hij heeft zijn belofte vervuld en daarbij een moed getoond, die in dezen oorlog zonder weerga is. Naar in den Britschen berichtendienst is meegedeeld, hebben de geallieerden sedert het begin van den oorlog in Oost-Azië de zwaarste klappen gekregen. Pearl Har bour, zoo werd gezegd, heeft ons geschokt. Singapore heeft ons ongerust gemaakt over onze eigen fouten, Java doet ons leed, zooals bijna niets anders ons leed heeft gedaan. Java had zich lang voorbereid op den Japanschen aanval en toen het oogenblik daar was twijfelden de trouwe Nederlan ders en hun geallieerden geen oogenblik aan het resultaat. Met deze posthume decoratie voor be toonde moed en trouw wordt het Ned.-In dische leger afgescheept. Wanneer het ver lies van Java den Britten dan zoo uiter mate leed deed, is het onbegrijpelijk, dat zij zoo weinig hebben gedaan om Java te redden. Wanneer het de eerste keer was, dat hun zooiets overkwam, zouden wij nog kunnen gelooven, dat het hier berouw was, dat na de zonde komt. Doch daaraan gelooft thans niemand meer, die zich het verloop van den strijd in Europa nog herinnert. Kroko dillen tranen hebben wij niet noodig en een bedankje ook niet. VERKLARINGEN VAN VAN MOOK. De naar Australië uitgeweken luitenant gouverneur-generaal van Nederlandsch- Indië, van Mook, heeft, volgens een be richt uit Melbourne, verklaard, dat de troepen in Nederlandsch-Indië het bevel hebben gekregen om ook na den val van Bandoeng door te strijden, vooral daar het grootste deel van Sumatra en andere eilanden nog onbezet zijn, ook al is niet te verwachten, dat de troepen ongelimiteerd kunnen volhouden. De voornaamste schuld aan de ineenstorting ziet de luitenant gou verneur-generaal in het feit, dat alleen een fractie van de verwachte geallieerde hulp inderdaad aangekomen is. Uit Singa pore zijn slechts ongewapende tropen en eenige Britsche oorlogsschepen aangeko men, terwijl de V.S. alleen het in Manilla gestationeerde Aziatische eskader en zwak ke luchtstrijdkrachten heeft gezonden, die bovendien nog slechts de eerste dagen van den strijd op Java hebben meegemaakt. JAPANNERS KUNNEN ANGLO-AMERÏ- KAANSCHE VLOOT MET SUCCES WEERSTAAN. De woordvoerder der Japansche marine, Hiraida, heeft op de persconferentie ver klaard: De Engelsche vloot heeft geen veilige schuilplaats meer, zij is genoodzaakt zich naar Bombay terug te trekken. Volgens de laatste inlichtingen heeft Engeland twee slagschepen en twee vliegtuigmoedersche pen naar den Indischen Oceaan gezonden, teneinde de volledige ineenstorting van de Engelsche heerschappij in het gebied ten Oosten van het Suezkanaal te vertragen. Australië bevindt zich, aldus Hiraide, in een nog slechter positie, daar het steeds duidelijker wordt, dat Engeland Australië niet beschermen kan. Als de Australische regeering ver vooruitziende staatslieden had. zou zij samenwerking met Japan zoe ken, alvorens het te laat is. De Engeland en Amerika nog overgeble ven zeestrijdkrachten in het Zuidelijk deel van den Stillen Oceaan met Port Darwin als basis, zijn voor de sterke Japansche vloot geen tegenstander waarmede reke ning moet worden gehouden. In de wateren van de V. S. en Enge land bevinden zich nog ongeveer negen tien slagschepen. Zelfs indien ook deze naar Oost-Azië zouden worden gezonden, zouden zij in geen geval sterk genoeg zijn om met de Japansche vloot met kans op succes strijd te leveren. Voor Amerika zal het drie of vier jaren duren alvorens zijn slagschepen weder tot he peil van voor het uitbreken van den oorlog zijn aangevuld. Dit bouwprogram ma zal echter op groote moeilijkheden stuiten als gevolg van de Japansche tegen- blokkade, die het den V.S. onmogelijk maakt belangrijke grondstoffen te verkrij gen uit de gebieden, die door Japan wor den gecontroleerd. Ten aanzien van het door president Roo sevelt aangekondigde groote bewapenings programma verklaarde Hiraide, dat Japan niet de geringste vrees voelt voor de Ame rika ansche reusachtige cijfers. In de eer ste plaats hebben de V.S. gebrek aan vak lieden. Verder is het twijfelachtig of het programma practisch tot den in het voor nemen liggenden omvang tot uitvoering kan worden gebracht. Zelfs indien dit gedeelte lijk gelukt, zou het vraagstuk der beman ning moeilijkheden opleveren, want een werkelijk voor den strijd geschikte beman ning vraagt jarenlange opleiding. Hetzelfde geldt ook voor de luchtmacht. Daarentegen is de Japansche vloot sterk genoeg om haar actradius nog verder uit te breiden. Reeds thans wordt de Stille Oceaan door Japan beheerscht. De dag zal komen, dat de onder Japansche controle staande Stille Oceaan en de Indische Oceaan de „nieuwe Japansche zee" vor- Japans parool is: „Snoer na de overwin ning den helmband steviger aan". Reeds thans is het duidelijk, dat het jaar 1942 den afloop van den oorlog reeds beslist heeft, al zal ook de oorlog ir Groot O Azië wellicht nog jaren duren. JAPANSCHE TROEPEN RUKKEN OP NAAR BASSEIN. Naar de Britsche berichtendienst uit New-Delhi meldt, schijnen de Japanners thans op te rukken naar Bassein, ongeveer negentig mijl ten Westen van Rangoon. Bassein is thans de eenige Burmaansche haven, die in het bezit is der geallieerden en die een directe spoorwegverbinding heeft met Mandalay en de Birmaweg. V Victorie Duitschland wint voor Europa op alle fronten Wederom 17 schepen tot zinken gebracht HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜH- RER, 12 Maart. (D.N.B.) Het opper- bevel der Duitsche weermacht deelt mede: „De operaties tUn Duitsche duik- booten in de wateren van Noord- en Midden-Amerika hebben opnieuw tot groote successen geleid. Zeventien vij andelijke koopvaardijschepen met een gezamenlijken inhoud van 109.000 ton, alsmede een groot bewakingsvaartuig en een duikbootjager zijn tot zinken gebracht. Een duikboot is doorgedrongen tot in de binnenhaven van Port Castries op het Britsche eiland Santa Lucia en heeft twee groote, aan de kade lig gende schepen, tot zinken gebracht. Een derde schip werd voor het eiland tot zinken gebracht". HET IT ALIA ANSCHE WEERMACHTSBERICHT. Het Italiaansche weermaohtsbericht van gistemamididag luidt als volgt: Vijandelijke verkenningsafdeelingen zijn na een gevecht met onze patrouilles in het gebied van Mekili met verliezen op de vlucht gedreven. Onze luchtformaties heb ben met succes gemechaniseerde strijdmid delen aangevallen en hiervan een flink deel beschadigd. Bij een nachtelij'ken aanval van Engel sche vliegtuigen op Benghazi zijn geen slachtoffers gevallen noch werd schade aangericht. Het bombardement Malta werd dag en nacht voortgezet. Vliegvelden, depots en pakhuizen werden verscheidene malen door bommen van elk kaliber getroffen. In de doelen, die verscheidene malen wer den getroffen braken omvangrijke en langdurige branden uit. De vijand verloor elf toestellen, waarvan er 6 op den grond werden vernield, en 5 door Duitsche ja gers bij luchtgevechten neergeschoten. Een onzer convooien, dat onder bescher ming van formaties vloot- en luchtstrijd krachten uit Libye terugkeerde, werd door torpedo-vliegtuigen aangevallen. De aan val werd dank zij snel manoeuvreeren en Londen en Britsch-Indië CRIPPS WORDT EROP AFGESTDURD. Naar de Britsche berichtendienst meldt, is gisteren te Londen een officieele verkla ring over Britsch-Indië gepubliceerd. Daarin wordt allereerst gezegd, dat in Engeland, tengevolge van de crisis in de Indische aangelegenheden, welke werd ver oorzaakt door den Japanschen opmarsch, de wensch is ontstaan, alle krachten van het Indische leven te vereenigen om het land voor een invasie te behoeden. De ver klaring verwijst dan naar de Engelsche belofte van Augustus 1940, volgens welke Indië zoo spoedig mogelijk na den oorlog dien status van Dominion zou krijgen, waarbij als voorwaarde werd genoemd de nakoming der Engelsche verplichtingen ten aanzien van de bescherming der minder heden, enz. Om deze algemeene verklairngen duide lijk te formuleeren, heeft het oorlogskabi net thans eenstemmig „voor het heden en de toekomst" besloten tot een actie die, in dien zij door Indië in haar geheel aanvaard wordt", het gevaar zou vermijden van het verziet eener minderheid of van een meer derheidsbesluit, hetwelk „zoozeer op ver zet stuit, dat het fatale gevolgen voor de binnen landsche eendracht heeft en het tot stand komen van een nieuwe constitutie onmogelijk maakt". „De Engelsdhe regeering heeft er eerst over gedacht", zoo luidt verder de verkla ring, „terstond de voorwaarde voor een dergelijke poging om Britsch-Indië bij de verwezenlijking van een volledig zelfbe stuur door een constructieve bijdrage te steunen, bekend te maken. Men vreest ech ter, dat een openlijke aankondiging op dit oogenblik eerder ongunstig dan gunstig zou werken en men moet zich er zelf van overtuigen, dat 't Britsche plan voldoenden weerklank vindt en alle gedacht-en en krachten der Indiërs op de verdediging van d'en Britschen bodem geconcentreerd wor den. Dientengevolge zal een lid van het Oorlogskabinet naar Indië gezonden wor den om zich door persoonlijke raadplegin gen ervan te overtuigen, dat de Britsche besluiten waarover men het eens gewor den is, hun doel vervullen. Sir Stafford Cripips heeft zich vrijwillig bereid ver klaard, deze taak op zich te nemen. Hij zal tevens besprekingen voeren met den On derkoning en den opperbevelhebber over den militairen toestand, waarbij hij steeds in de allereerste plaats de verantwoorde lijkheid van de Britsche regeering in het oog zal houden om de volkeren van Indië met alle mogelijke middelen te behoeden voor de gevaren, welke hen thans bedrei gen. Indië moet thans zijn helpende hand in trouwe kameraadschap naar het Chi- neesche volk uitstrekken. Cripps zal zijn reis aanvaarden, zoodra een geschikte reisgelegenheid gevonden is. In den tusschentijd zullen noch in Enge land noch in Indië debatten over de Indi sche kwestie gehouden worden. Tijdens de afwezigheid van sir Stafford Cripps zal zijn taak als leider van het Lagerhuis door den minister van Buiten landsche Zaken, Eden, worden overgenomen. Het bericht van Cripps' reis naar Britsch- Indië kan volgens politieke kringen te Berlijn beschouwd worden als een beves tiging van de inlichtingen, volgens welke Churchill en Cripps achter de coulissen een hardnekkigen strijd voeren. Reeds bij de debatten over Indië in het Lagerhuis, aldus zegt men volgens het ANP in de ijkshoofdstad, teekenden zich bepaalde te genstellingen af, welke leiden tot een druk ker bespreken van de doelmatigheid van een nauweren band met de Sovjet-Unie in Engelsche politieke kringen. Ongetwijfeld heeft Cripps van de critiek op Churchill gebruik gemaakt om zijn opvatting over een nauwe alliantie met de Sovjets te pro- pageeren en tevens de betrekkingen met de Ver. Staten los te maken van bepaalde personen. Hij wilde daardoor bereiken, dat bij een eventueel verdwijnen van Churchill de samenwerking tusschen Engeland, de Sovjet-Unie en de Ver. Staten geen schade zou lijden. Als men van een rivaliteit tus schen Cripps en Churchill mag spreken, kan dat slechts gelden voor de wijze van oorlogsvoering, want ten aanzien van den vasten wil, den oorlog voort te zetten, zijn beidien het volledig eens. Door Cripps naar Indië te zenden, aldus is de eerste reactie in Duitsche politieke kringen, schijnt Churchill zijn „concur rent" een hoogst delicaat werk te hebben opgedragen, ook met het doel hem, voor loop ig althans op veiligen afstand te hou den. doeltreffend afweervuur afgeslagen en het convooi kwam op de plaats van bestem ming aan zonder schade te hebben gele den. Bij het gevecht werden twee Engel sche vliegtuigen getroffen, die in zee stort ten. De torpedojagers San Martino en Sol fe rine, resp. onder bevel van de eerste lui tenants ter zee Anp "o Pievatolo en Mirco Vedovato, hebben elk op verschillende da gen en verschillende plaatsen een vijande lijke duikboot tot zinken gebracht. De laatste vier weken hebben de Engel- schen zoodoende in de Middellandsche Zee met zekerheid zes duikbooten verloren. Onze duikbooten, die langs de kusten der Ver. Staten opereeren, hebben vijan delijke schepen met een totalen inhoud van ongeveer 23.500 ton tot zinken ge bracht. In een week tijds werden in dit ge bied dus 50.70C ton op deze wijze in den grond geboord. Bij deze operaties hebben de duikbooten onder bevel van de korvettenkapiteins Longanesi Cattani, De Giacomo, Giudici en Fecia di Cossato zich bijzonder onder scheiden. BINNENLAND ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN. DRIE DOODEN EN TIEN GEWONDEN Dinsdagavond laat zijn Engelsche bom menwerpers boven Nederlandsch grond gebied verschenen. Eenige lukraak en van groote hoogte uitgestrooide brisantbom men vernielden of beschadigden verschei dene woonhuizen in een stad in het Wes ten des lands. Naar tot dusver kon wor den nagegaan, werden drie bewoners ge dood en tien gewond. Verscheidene elders uitgeworpen bommen richtten slechts ge ringe materieele schade aan. ROUWDIENST VOOR HERTOG VAN AO STA. Woensdagochtend is vanwege de Italiaan sche consulaire vertegenwoordiging te 's-Gravenhage in de Jacobskerk een rouw dienst gehouden voor den hertog van Aosta, die onlangs te Nairobi gestorven en met militaire eer bijgezet is, een der naas te verwanten van het Italiaansche konings huis, die zich naar men weet als on derkoning van Abessinië bij de heldhaftige verdediging van de Oost-Afrikaansche ko loniën van Italië tegen een geweldige over macht grooten militairen roem heeft ver worven. Behalve talrijke leden der Italiaansche kolonie waren hierbij ook vertegenwoordi gers der Duitsche civiele en militaire auto riteiten en een delegatie van het „Arbeits- bereich" der N.S.D.A.P. in Nederland ver schenen om de nauwe kameraadschappe lijke verbondenheid der beide mogendhe den ook bij deze gelegenheid tot uiting te brengen. Namens den Rijkscommissaris was de vertegenwoordiger van het ministerie van buitenlandsche zaken, gezant Bene, tegen woordig. Voorts merkte men onder ande ren nog den officier van gezondheid van den generalen staf, dr. Wagner, als verte genwoordiger van den bevelhebber der weermacht in Nederland en den marine bevelhebber, schout-bij-nacht Kienast, op. De talrijke Duitsche deelnemers aan den rouwdienst werden door consul Lo Jucco en door den groepsleider der Fascio Ma- riotti welkom geheeten. Na den rouwdienst werd deze waardige plechtigheid beëindigd met een appèl van de Fascio bij een catafalk, bedekt met een Italiaansche vlag, waarbij verscheiden kransen met de Italiaansche en Duitsche kleuren waren neergelegd. ERNST VOORHOEVE BESCHULDIGT. Gisteravond heeft de propagandaleider der N. S. B. en raadsaviseur van het depar tement van Volksvoorlichting en Kunsten, Ernst Voorhoeve, in een massabetooging, gehouden in de groote Tivolizaal te Utrecht een rede gehouden onder den titel „Ernst Voorhoeve beschuldigt". Spr. noemde de Joden en hun trawanten de schuldigen van het leed, dat wij thans ondergaan. Om in Nederland te blijven heeft spr. met name het oog op de anti- nationaal-socialistische demonstratie van de z.g. kruisjes-dragers. De Nederlandsche oyerheid, zoo vervogde spreker, moet spoe dig een einde maken aan deze demonstra tie, anders zijn wij verplicht het zelf te doen. En laat men dan niet aankomen met de bewering, dat wij anti-christelijk zijn, want door op te treden tegen de kruisjes dragers beschermen wij het kruis tegen de aanslagen van alle politieke tinnegieters in ons land. Het zijn ook, aldus spreker, niet alleen katholieken, die met kruisjes loo- pen. Ook anderen, hoe anti-roomsch zij al tijd zijn geweest, loopen thans met het kleine kruisje op hun revers. Zij allen zien in het katholicisme het laatste bolwerk te gen het nationaal-socialisme. Maar wij zul len, zoo riep spreker uit, met deze demon stranten weten af te rekenen. Binnenkort ziet men op geen jas of mantel meer een kruisje, omdat wij er met gepaste en zoo noodig harde middelen een einde aan zul len hebben gemaakt. Overgaande tot de wereldpolitiek, zeide spr., dat het Hitier en zijn leger zijn ge weest, die Europa, en dus ook ons land be waard hebben voor den ondergang. Thans, aldus spr., moeten wij allen me- BRUIDSSUIKERS. Dezer dagen stond ik in den winkel van mijn vriend den koekoloog. Niet die van de Boterstraat, maar een die tegenwoordig geen raad meer weet met zijn klanten. Hij heeft een pracht van een bruiloftstaart gebakken, een» van drie verdiepingen, met complete engel tjes, bloemen enz., waarvoor de bakvis- schen van de H.B.S. haar hartje luider voelen kloppen. Er staan er juist eeni ge in den winkel taartjes te snoepen en met een vollen mond (foei!) zegt er een: „nou kind, de volgende week ben jij aan de beurt om thuis een brood bon te gappen." Dat is één zijde van den oorlog. Maar er zit ook een andere kant aan. En dat is, dat de liefde bloeien blijft. Want er komt een jonge dame in den winkel, wie men de liefde van het blozende ge laat kan scheppen. Bijna juichend overhandigt zij den opperkoekoloog zelf, die hier als een vorst rondgaat in een smettelooze jas, haar ondertrouw- papieren. Eerst nu is zij zeker, dat zij haar bruiloft zal kunnen vieren. Jui chend doet zij na het overtuigende be wijs van haar a.s. huwelijk haar be stelling van bruikssuikers en koekjes. En juichend verlaat zij den winkel. De koekoloog heeft weer een bruid ge lukkig gemaakt. En ik weet nu niet, waarom zij blij is. Om de verworven bruidssuikers of omdat zij er definitief een aan de haak heeft geslagen. En temidden der zoete geuren van vele begeerenswaardige heerlijkheden be peins ik. dat huwelijken tegenwoordig bij den koekebakker worden gesloten. dehelpen den nieuwen Nederlandschen staat te bouwen, die straks zal toetreden in een staten bond onder leiding van Adolf Hitler. In dien bond zal ons land een nieu we en rijke toekomst vinden. Engeland, zoo besloot spr., verliest dezen oorlog, omdat het met het gezicht naar het verleden staat en omdat het geen leiders heeft. En Duitschland zal dezen oorlog win nen, omdat het de toekomst heeft en den geniaalsten leider van alle tijden. INSTALLATIE LAND «STAND LIMBURG. In de fraaie Statenzaal van het gouver nementsgebouw te Maastricht heeft Woensdagmiddag de installatie-plechtig heid plaats gehad van den Landstand in Limburg. Door vele Duitsche en Nederlandsche autoriteiten werd deze plechtigheid bijge woond. De bijeenkomst stond onder leiding van den voorloopig plaatsvervangenden boeren leider in Limburg, A. Tans. Nadat een klein orkest eenige passende melodiën ten gehoore had gebracht, hield de eommissarsis der provincie Limburg, graaf de Marchant et l'Ansembourg, een rede. Hierna installeerde boerenleider Roskam boer W. F. J. Quaedvlieg tot boerenleider der prov. Limburg. De Beauftragter van den rijkscommissa ris voor de provincie Limburg, Schmidt, was de eerste, die den Landstand in Lim burg geluk wenschte met zijn ofifcieele installatie. Als vertegenwoordiger van de haupt- gruppe Ernaehrung und Landwirtschaft, voerde de heer Guenewald vervolgens het woord. Als laatste spr. voerde de zoo pas be noemde boerenleider der provincie Lim burg, boer W. F. J. Quaedvlieg. het woord, die zich tevens richtte tot de Limburgsche boerenvrouwen en dochteren. Ter aanvulling van het gisteren geplaats te verslag van het afleggen van den eed door de leden van de Ned. Ambulance te 's-Gravenhage kan nog worden ver meldt, dat generaal Seyffardt de eed heeft afgenomen uit naam van den leider der N.S.B. Op net Binnenhot te s Gravenhage heeft de beèediging plaats gehad van de Nederlandsche Ambulance voor haar vertrek naar het Oostfront De beèediging der manschappen op den sabel. Rechts onderscheidt men generaal H. A. Seyffardt Polvoom

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1