MAANDAG 9 MAART 1942
DE LEIDSCHE COURANT
Hoofdredacteur: TK. Wilmer, Leiden.
Red. Buitenland: Mr. H. Gelse, Lelden.
Red. Stad en Sport: M. Zonderop, Lelden.
Red. Omgeving: L. Roozen, Leiden.
Red. Letteren en Kunst: Fr. Schneiders, Lelden.
WEERBERICHT
ZONS OP- EN ONDERGANG.
Zon onder 7.32 uur Maandagavond.
Zon op 8.08 uur Dinsdagochtend.
MAANSTANDEN.
10 Maart: De maan komt Dinsdagnacht
oan 3.34 op en gaat Dinsdagmiddag om
12.31 uur onder.
11 Maart: De maan komt Woensdag-
pacht om 4.35 op en gaat Woensdagmid
dag 1.28 uur onder.
12 Maart: De maan komt Donderdagoch
tend om 5.27 uur op en gaat Donderdag
middag om 2.32 uur onder.
RADIO-PROGRAMMA
DINSD4G 10 fcJAART ÏÖ4«.
.ttlL VERSUM *154» i*L 7.15 Grauip-
onmuziek 7.45 Ochtendgymnastiek
7.55 Gramofoonmuziek 8.00 Politiek
weekpraatje (opn) 8.15 Gramofoonmu
ziek 8.20 Ochtendgymnastiek 8.30
B N. O.:. Nieuwsberichten 8.45 Gramo-
loonmuziek 9.15 Voor de huisvrouw
9.20 gramofoonmuziek 10.00 Zang met
-anobegeleiding 10.30 Gramofoonmu
ziek 11.00 Voor de vrouw 11.20 En--
semble Jack der Kinderen en solist 12.00
De Ramblers 12.40 Almanak 12.45
B. N. O.: Nieuws- en economische berich
ten 13.00 Boerenland in boek en krant
- 13.15 De Romancers en soliste 14.00
Arnhemsche Orkestvereeniging, soliste en
Gramofoonmuziek 16.00 Ziekentroost
16.20 Gramofoonmuziek 16.45 Voor
de jeugd 17-00 Gramofoonmuziek
17.15 B. N. O.: Nieuws-, economische- en
beursberichten17.30 Roemeensch orkest
Gregor Serban 18.00 Voor de vrouw
13.15 Klaas van Beeck en zijn orkest
18.30 Gramofoonmuziek 18.35 Berichten
van Neder!andsche soldaten aan het Oost
front 18.50 B. N. O.: Nieywsberiphten
- 19.00 B. N. O.: Gesproken bipnenlandsch
overzicht. 19.10 Klaas yan Beeck en zijn
rkest 19.30 Cabarctprogramma. Vanaf
'29.15 alleen voor de Radio-Centrales, die
over een lijnverbinding met de Studio be
schikken 20.15 Otto Hendriks en zijn
orkest 21.00 Gramofoonmuziek 21.15
Musette-orkest en soliste 21.45 B. N. O.:
Nieuwsberichten 22.00 Dansmuziek
(gr.pl.) 22.40—245.00 Gramofoonmuziek
HILVERSUM n, 301.5 M.,— 7.15—8.00
7ie Hilversum I 8.00 Gramofoonmuziek
- 8.158.45 Zie Hilversum I 18.45 Gra
mofoonmuziek 10.00 Morgenwijding
1»\15 Gramofoonmuziek 10.40 Causerie
De Kalverstraat vroeger en nu" 11.00
Grampfoonmuziek 11.30 Viool en piano
12.00 Amabile-sextet 12.45 B. N. O.:
Nieuws- en ecnomische berichten 13.00
Zang met pianobegeleiding en gramofoon
muziek 14.30 Kolfjes naar hun han<f
15.15 Gramofoonmuziek 15.30 Voor de
zieken 16.09 „Vergeten opera's van G.
Albert Lprtzing". disco-causerie 16.45
Quatre mains 17.15 B. N. O.: Nieuws-
vconomische- en beursberichten 17.30
Salonorkest 18.15 Boekbespreking
18.30 Reportage 18.45 Gramofoonmuziek
18.55 Zang en piano 19.30 B. N. O.:
Nieuwsberichten 19.40 Spiegel van den
dag 19.50 B. N. O.: Praatje in Twentsch
dialect 20.00 B. N. O.: Engelsche uitzen
ding: „Holland and the economie reorga
nisation". (Voor de Radio-Centrales: Gra-
nofoonmuziek. Var. af 20.15 alleen voor de
Radio-Centrales, die over een lijnverbin
ding met de Studio beschikken 20.15
Zang en piana 20.45 Gramofoonmuziek
-- 21.00 Ensemble ,.De Kwintslag"
21.45 B. N. O.: Nieuwsberichten 22.00
B. N. O.: Toelichting op het weermachts-
beriebt 22.1022.15 Avondwijding.
GEM. RADIO-DISTRIBUTIEBEDRIJF.
Ie programma: 7.15—24.00 Hilversum I.
2e programma: 7.1522.15 Hilversum n
-- 22.1524.00 Duitsch programma.
3e en 4e programma: 7.0024.00 Duitsch
programma.
SPORT
300
18
65
16.66
66
18
33
3.66
300
33
58
9.09
261
33
36
7.90
300
18
95
16.66
143
18
36
7.94
300
30
71
10—
290
30
49
9.66
149
18
36
8.27
300
18
50
16.66
272
33
42
8.24
300
33
47
9.09
300
26
47
11.53
185
26
45
7.11
290
26
34
11.15
300
26
44
11.53
Vreeswijk kampioen der
tweede klasse groot biljart
De Leidenaar Teegelaar bezet
de derde plaats
De wedstrijden om het kampioenschap
tweede klasse groot biljart kader 45/2 zijn
Zaterdagmiddag voortgezet.
De ontmoeting TeegelaarStikkelman
bracht twee jonge krachten tegen elkaar.
Was de Arnhemmer het vorig jaar om zijn
goed technisch spel een favorietspeler van
het publiek, thans heeft, hij deze plaats
moeten afstaan aan den* Leidenaar, die
door zijn prestaties de harten van de bil
jartliefhebbers heeft veroverd. Hersteld
van zü'n ziekte van Vrijdag, speelde Tee
gelaar weer een goede partij en in slechts
18 beurten was het pleit te zijnen gunste
beslecht, waarbij hij Stikkelman op den
stand van slechts 6£ liet staan.
In zijn ontmoeting tegen Be timing heeft
Teegelaar aan zün mooie prestaties een
nieuwe overwinning toegevoegd. Beuming,
lie zün eerste partij Zaterdag zoo goed
had gespeeld, kreeg thans geen schijn van
kans en onbedreigd maakte de Leidsche
speler in 18 beurten de 300 vol.
De uitslagen van den derden dag luiden:
Teegelaar
Stikkelman
Beumirig
Geestman
Vreeswü'k
i/os
Schmidt
Hooglaiid
Beuming
Teegelaar
Geestman
Stikkelman
Vreeswijk
Hoogland
Vfis
Schmidt
De eindstrijd.
Gisteren zijn de wedstrijden beëindigd.
Er waren nog steeds twee candidaten voor
dep titel, de Amsterdammer Schmidt en
de Utrechtenaar Vreeswijk, al had eerstge-
roemde, die een halve partij winst voor
stond de beste kansen. Maar dezen mid
dag zouden zij elkaar in de eindbeslis-sing
ortmoeten en daar Vreeswü'k ook een
vaste speler is, was met eenige zek.erheid
omtrent het resultaat nog niets te zeggen.
Vreeswijk is tenslotte als winnaar te voor-
rchü'n gekomen. Hij legde niet alleen be
slag op den titel, maar hij zag ook kans
met zulk een hoog algemeen gemiddelde
te eindigen, dat hij promoveert naar de
eerste klasse.
Een sclfttterende prestatie in dit tour-
nooi heeft de jonge Leidsche speler Tee
gelaar geleverd» die na drie dagen strijd
de derde plaats bezette met een fraai ge
middelde van 11.67. Er was voor dezen
nieuwen ster onder de biljartmeesters nog
een kleine kans op de tweede plaats, maar
dan moest Vreeswijk van Schmidt verlie
zen, Teegelaar moest zijn laatste partij te
gen Geestman winnen en daarnaast zou
hij een beter algemeen gemiddelde moeten
behalen dan Vreeswijk, die bij den aanvang
der wedstrijden van heden nog op 13.43
stond. Alles was echter mogelyk.
Het geluk was echter niet met hem,
want in zijn partij tegen Geestman had Hij
>8 beurten noodig. Het was overigens een
ietwat eigenaardige partij, waarin de Lei
denaar aanvankelijk de overhand Ha<I, zij
het het dan ook niet met groot verechil.
Na 9 beurten was de stand 98—119 in^het
voordeel van Teegelaar. Maar toen kwam
een inzinking aan beide kanten. 10e beurt:
Geestman poedel, Teegelaar 11, 14e beurt:
Geestman 11, Teegelaar poedel, 12e beurt:
beiden poedel, 13e beurt: Geestman poe
del, Teegelaar 5. 14e beurt: beiden poedel.
DaaTop kw^m er weer wat schot in en in
de 17de beurt wist Geestman met een se
rie van 41 de leiding te nemen, welke hü
gedurende de rest van de partij bleef be
houden. In de 21e beurt maakte de Am
sterdammer een serie van 49, waarop Tee
gelaar revancheerde met een van 73, waar
na de stand kwam op 260250. In de 24e
beurt bleef Geestman op 294 staan en Tee
gelaar, die toen 269 had, kreeg een mooie
xans. Reeds 17 caramboles waren gescoord
en de 18e lag voor het maken. De spanning
groeide, maar de Leidenaar beging de fout,
den bal niet direct te nemen, maar het met
ten trekstoot te probeeren* welke miste.
V/eer kreeg Geestman een mooie kans om
de partij te beëindigen,., maar hü strandde
op 299. Een poedel vati Teegelaar, een
poedel van Geestman. Dan, als de span
ning een hoogtepunt heeft bereikt, doet
zich een klein incident voor, dat echter
door een zeer sportieve daad van Geestman
tc-t een oplossing wordt gebracht. Teege
laar had reeds 3 caramboles gemaakt, maar
oü de vierde besliste de arbiter, dat een
der ballen niet buiten het speelvak was
geweest, zooals reglementair is voorgeschre
ven na „entree" en „dedans". Teegelaar
<jn pok vele anderen waren het met deze
beslissing niet eens, doch hij legde zich bij
de arbitrale uitspraak neer. Geestmail
kreeg toen een „opgelegden" bal om zün
300e tè maken, maar met opzet miste hij,
welke sympathieke handeling hem een
donderend applaus van de talrijkp aanwe
zigen bezorgde. Nadat Teegelaar hferop
nog 2 caramboles had gescoord, maakte
Geestman zün laatste. Nog echter had hij
de partij niet gewonnen, want Teegelaar
nad <Jen nastoot en met een sqrip van 9
maakte ook hij de 3Ó0 vpl.' Het w§s dus
remise geworden en d^t was in dit geval
de mooiste oplossing.
300 28 49 10.71
300 28 73 10.71
Geestman
Teegelaar
Beuming
Stikkelman
Hoogland
Vos
De groote partij van den dag werd ge
vormd door de ontmoeting tusschen
Schmidt en Vreeswijk, twee rivalen, die
elkaar niets toegeven. De verwachte span
ning bleef echter uit, aangezien Vreeswijk,
die zeef goed op stoot was, zich verre de
meerdere toonde van Schmidt, die blijk
baar een depressie had. Het resultaat werd:
Vreeswijk
Schmidt
De eindstand van dit tpurnpoi ziet er
als volgt uit:
Vreeswijk 6 1 156 2100 95 13.46 13
Schmidt 6 1 171 1993 93 li.p5 12
Teegelaar 4 2 1 180 3075 80 11.52 10
Hoogland 3 4 190 1 944 92 10.23 6
Eeummg 3— 4 159 1318 58 8 28 6
Geestman 3 1 1 216 1837 78 8.50 5
Stikkelman 2 5 186 1514 47 8.14 i
Vos 9 7 186 1390 46 7.47
Naar wij vernemen zal de Utrechtsche
speler H. Vreeswijk, die in het tournooi
cm het kampioenschap tweede klasse groot
biljart kader 45/2 kampioen is geworden,
met promotie naar de eerste ktosse, als
achtste man deelnemen aan de kampioens
wedstrijden eerste klasse gfoot bTïjaTt ka
der 45/2, welke Donderdag 19 Maart a.s.
in Amsterdam aanvangen.
VOETBAL
ZUIDELIJKE EERSTE KLASSERS
BLIJVEN PROTESTEEREN.
Een beroep op het college van
gevolmachtigden.
Op een bü'eenkomst van de Zuidelüke
eerste klassers te Eindhoven is het besluit
van het N. V. B.-bestuur inzake de split
sing en uitbreiding van de Zuidelijke eer
ste klasse een ernstig punt van bespreking
geweest. Van verschillende zijdgn werd
scherpe critiek uitgeoefend op de halsstar
rige houding van het bondsbestuur ip deze
kwestie, waarbij sterk tot uiting kwam,
c'ftt men in het Zuiden niet van plan is zich
bij het besluit neer te leggen. Nu gebleken
is dat het N. V. B.-bestuur niet vatbaar is
"opp de velschillende .steekhoudende argu
menten, die reeds bij herhaling door de
Z. E. K. en andere belangënyereenigingen
zijn geopperd, was men eenstemmig van
meening, dat het noodzakelijk is, dat in
deze zeer belangrijke kwestie een instantie
wordt betrokken, dje bevoegd en in staat
is dit besluit alsnog ongedaan te maken.
Met algemeene stemmen is besloten zich
te wenden tot het college van gevolmach
tigden van de sport, teneinde alsnog een
gezonden toestand inzake de competitie-
in deeling te verkrijgen.
JAARVERGADERING N.A.U.
Afscheiding tusschen de specifieke
athletiek- en gemengde sportvereen-
gingen
In jaarvergadering bijeen nam de Ne
derlandsche Athletiek Unie gisteröi over
eenkomstig het advies van «de Zaterdag
gehouden technische vergadering, de be
stuursvoorstellen, welke een scheiding
tusschen de zuivere athletiekvereenigin-
gen en de gemengde sportvereenigingen
beoogden, met algemeene of bijna alge
meene stemmen aan.
Sauer-beker vopr Wim Peters
Het is niet altijd gemakkelijk om ie
mand aan te wijzen voor den Sauer-beker
welke jahrlijks uitgereikt dient te wor
den aan den athleet, die door zijn presta
ties en gedragingen in aanmerking komt.
Hoe moéilijk dit is blijkt wel uit het feit,
dat de Muiier- en de Thomson-beker, als
mede de te Werve-plaquette evenals
vorig jaar niet werd toegekend. Wie had
men voor den Sauer-beker echter beter
kunnen uitzoeken" dan pnzen Qpsteljjken
crack Wim Peters? De freer van der Jvérff
overhandigde dezen meervoudigen kam
pioen het kleinood met hartelijke woor
den van hulde, waarbij hij herinnerde
aan de deelname van Peters aan drie
Olympische Spelen (Parijs, Amsterdarp
en Los Angeles),- voorts aan zijn Euro-
peeschen kampioenstitel, in 1934 te Turijn
-verworven, aan zijn 6 Engelsche kampioen
schappen en zijn 16 kampioenschappen
van Nederiand.
De onderscheidene bestuursvoorstellen
werden en bloc behandeld, nadat de medi
sche adviseur der Unie, dr. Verrijp uit
Oegstgeest een korte causerie had ge
houden over de wedstrp'dbeperkingen in
vefrband met de voeding.
Zij werden alle aangenomen. Een ver
laging der contributie over de geheele lijn
is daarmede een feit geworden, alsmede
een duidelijke afscheiding tusschen' de
specifieke athletiekvereenigingen en ge
mengde sportvereenigingen, welke laatste
groep minder contributie betaalt, zoowel
persoonlijk als in vereenigingsverband,
doch ook alleen in bepaplde wedstrijden
kan starten, tenzij de betreffende personen
alsnog de contributie der uitgesproken
atbleten ofteren
PARKLOOP TE DELFT.
Zaterdagmiddag is in het Agnetapark te
Delft een nationale wedstrijd gehouden
over een parcotfrs van 3.5 km., georgani
seerd dooii de Delftsche athletiekvereeni-
ging A. V. '40.
De uitslagen waren: Vereenigingsprijs:
LA.V. '40, Delft met 41 pipiten; 2. Celebes
Den Haag met 62 punten.
De vereenigingsprijs, aangeboden door
de organiseerende vereeni^ïng is gewon
nen door J. Huisman (A.V. '40, Delft).
Klasse B: 1. W. F. Slijkhuis (Hollapd.
Leidep), 10.46.2; 2. D. Koel (De Meteoor,
Amsterdam), 11.34; 3. J. Overdijk (A. A.
C, Amsterdam, li.30.
SERIEWEDSTRIJDEN FLUKS.
De Leidsche korfbalvereeniging Fluks
zal haar jaarlijksche bekende seriewed-
rtrpden houden op Maandag, tweeden Pink
sterdag op het gemeentelijk sportterrein
r.an den Zoeterwoudschen Singel.
Op Zondag 17 'Mei zal een as'piranten-
tournooi worden gehouden.
DIPLOMA ZWEMONDERWIJZERS (ES)
N. Z..R. B.
De Voorjaarsexamens zullen medio
April aanvangen in een overdekte zwem
inrichting te Amsterdam, Overveen,
Utrecht, Rotterdam en Groningen.
Zü, 'die aan deze examens wenschen
deel te nemen, dienen voor 1 April het
ran meldingsformulier in te zenden. For
mulieren, inlichtingen en aanmeldingen-
bij het Bondsbureap, N. Z. R. B., Gerard
Dcustraat 20, teïT 1344$, Utrecht.'
SCHAKEN
CAPABLANCA OVERLEDEN.
De vroegere wereldkampioen schaken,
Capablanca is, naar de Britsche berichten
dienst uit New York meldt, aldaar in het
Sinaiziekenhuis gestorven.
WIELRENNEN
JAARVERGADERING N.W.U.
Nieuwe amateurs-beyalingen
In Utrecht is de jaarvergadering van de
N.W.U. gehouden onder presidium van jhr.
L. R. v. d. Bergh van Heemstede.
Na het jaarverslag kwamen de voorstel
len tot wüziging van het wedstrijdregle
ment aan de orde. Vastgelegd werd, dat in
de toekomst alle wedstrijden alleen met
toestemming van de sportcommissië kun
nen worden gehouden en geheel onder de
reglementen van de N.W.U. zullen vallen.
Hieronder vallen ook onderlinge club- en
home-wedstrijden.
Licenties zullen voortaan wordep, uitge
reikt aan amateur-nieuwelbigen (vroeger
uitsluitend nieuwelingen) aan amateurs,
aan onafhankelijken, professionals en ve
teranen.
Uitvoerige debatten werden tusschen het
bestuur en de Sportcojnpaissje gevoerd over
een in te stellen categorie beroeps-beginne
lingen. Het bestuur wilöq naar voorbeeld
van België tot deze instelling overgaan,
teneinde in de grensgebieden jeugdige ren
ners de gelegenheid te geven deel te ne
men aan de z.g. keriyis-póurses. De heer
Van Eek voerde aan, dat een 16-jarige fen-
ner nog geen beslissing kan nemen welke
richting bij uifr wil. Na gehouden f temming
werd het bestuurevoorstel met 11—9 stem-
ipen verworpen. Een voorstel uif de ver
gadering om de categorie onafhankelijken
af te schaffen en over te gaan tot instel
ling van professionals A en B, zooals dit
ook in Frankrijk gebruikelijk is, onder
vond geen steun.
Inzake de amateursbepalingen werd be
sloten, dat licenties' zullen worden afgege
ven als nieuweling aan leden van 16
tot 18 jaar en aan amateurs. Ónder deze
amateursBfepalingen zullen zij vallen, die
nimmer in eeriigen tak van sport geld heb-
bep aangenomen.
Gewijzigde afstanden.
De Sportcommissië deed daarna mede-
deeling, dat de te verrijden afstanden zijn
hierzien en deze nu zijn gesteld voor pro
fessionals en onafhankelijken voor weg
wedstrijden op 125 km.'voor amateurs op
80 km. en voor nieuwelingen op 30 km
Voor de baan wedstr ij den achter motoren
is de maximum afstand bepaald op 100
km. of 3 x 30 km. voor koppelwedstrijden
op de baan op 100 km. voor professionals op
60 km., voor amateurs en voor nieuwelin
gen op 30 km. De afstanden voor achtervol
ging zullen 5 km. voor profs en 4 km. voor
amateurs hedragpn.
DAMMRJ4
KAMPIOENSCHAP VAN HDLLEGOM.
De uitslagen der laatste ronde voor het
kampioenschap van Hillegom zijp als volgt:
2e klasse: C. A. Keijzer—J. van Biezen
2-0; H. ScholteH. Willemse 11; G.
Willemse—J". van Rooden 20; J. v. Bie
zenJ v. Rooden 11; H. WillemseJ. v.
Rooden 11. Deze beidé laatste partijen
zijn rem ire gehóuden. Kampioen is gewor
den de heer G. Willemse en wel op fraaie
wijze en ongeslagen. Voor het kampioen
schap van Haarlem hebben van ÖDI inge
schreven Fr. Lubbe, die hiermee zijn de
buut in de zware lstp kl. dopt- en J. van
Berk el voor de 2e- klasse!
KAMPIOENSCHAP VAN VOORSCHOTEN
lste Groep: G. van BemmelenW. van
Bieippp .uitgesteld; J. van Bemmelen—W.
Vis Sr. ujtgesteld'; G. OostergoC. Bins
2—0.
2de Groep: J. van LeeuwenA. Teunis-
se uitgesteld; J. J. Braggaar—G. L. D.
Fuks 11; J. TeupisseW. van Egmond
3de Groep: R. Waasdorp—&L H. v. Mau-
rik uitgesteld; P. Hakker—G. Braggaar
11; N. J. Ju—A. v. d. Krogt uitgesteld.
4de Grpep: AT Tempelman—H. Kooyman
11; S. v. d. MeijW- Vis "Jr. uitgesteld;
H. Strik—D. A. Vpp Delft 1—1.
5de Groep: J. ZuijderduinH. v. Egmond
uitgesteld; W. v. d. KrogtJ. v. Biemen
20.; C. G. SiragI. Romein 11.
6de proep: W. H. H. JuNy 11; S. H.
Kuip,ers—G.-Vriezinga 2—0; Th. Kooyman
J. J. Nederjof 2—0.
iDe uiaatdeid ovet ACedcdandóch-Jndië.
De ondergang van een
koloniaal rifk.
door W. I. ISPERT.
n. (siot).
Zij, die heengingen.
Aan de Noord-Amerikanen bl.eef dat
niet verborgen. Met den hun aangeboren
scherpen blik hadden zij het hopelooze van
den toestand en hun eigen onbekwaam
heid ingezien en trokken daaruit de con
clusies. De Amerikaansche admiraal Hart,
die. zonder dat de Nederlandsch-Inpische
regeering daarnaar gevraagd was, tot op
perbevelhebber der geallieerde zeestrijd-
krachten benoemd was, trad op 11 Fe
bruari af, n.l. na een zeeslag, 'die een
aanmerkelijk deel van de geallieerde
vlootmacht, vooral van de Nederlandsche,
vernietigd had. Hart trad=af ,,um gezond
heidsredenen". Vermoedelijk had bü
hoofdpijn.
Zijn plaats W|erd nu ingenomen door den
Nederlandschen viee-admiraal Helfrich, die
daarmee eervolle taak kreeg de verant
woordelijkheid voor de onvermijdelijke
nederlaag op zich te nemen en Nederland
daarmede te belasten. Verdwaasd als de
Nederlandgche autoriteiten waren lieten
zij Helfrich die benoeming niet alleen
aannemen, neen zij waren er zelfs nog
trotsch op. Wanneer zooals Londen op
12 Februari meldde .,in Amerika de be
noeming levendig werd toegejuicht", dan
was dat volkomen te begrijpen, want daar
mede had men immers nu een bliksemaf
leider gevonden. Minder begrijpelijk daar
entegen was het, dat Batavia 12 Februari
verklaarden: „De benoeming is tegen dé
verwachting in geschied én heel' Indië
heeft zich erover verheugd. De indruk in
vele kringen is, dat zg ten goede zal ko
men aan de doeltreffendheid der operaties
van alle zeestrijdkrachten in dit wereld
deel". Het getuigt van een merkwaardige
storing in het normale denkvermogen,
wanneer Radio Oranje denzelfden dag in
juichende woorden losbarst: „Wü zien het
dus gebeuren, dat een Nederlandsch admir
raai aan Engelsche, Amerikaansche en
Australische eskaders zijn bevelen geeft..
Het denkbeeld zou ons tot voor kort nog
fantastisch geleken hebben!" Jawel. n.l. tot
aan den vermelden zeeslag, naclat er van
„eskaders" in het geheel geen sprake
meer was. De rest van de geallieerde
overwegend Nederlandsche vloot is in
middels bij Java vernietigd. Op den 5den
Maart werd bekend dat Helfrich was afge
treden: hij had geep schepen meer.
Het geval-Hart vondt een 'parallel in het
geval-Wavell. Ook Wavell is verdwenen
toen de zaak hopeloos werd en heeft hepl
genadig zijn commando aan den Neder
landschen géneraal ter Poorten afgestaan,
die thans, door alle geallieerden in de
steek gelaten, den laatsten wanhoopsstrijd
van Nederlandseh-Indië voert. En hoe meer
?ijn troepen en Helfrichs schepen aan de
bondgenóoten den tijd verschaffen om Ijet
door Nederland betaalde oorlogsmateriaal
naar hun eigen bezittingen te brengen,
des te luider worden de door Nederland
dankbaar in ontvangst genomen bijvalskre
ten van Engeland en Noord-Amerika.
„Alle lof aan de Nederlanders, die den
vijand op zoo schitterende wijze trotsee-
ren. Zij zijn een aanstekelijk voorbeeld
voor de geallieerden", verklaart Londen
op 19 Februari 1942. Natuurlgk, de dom
kop die zich voor zün. bondgenooten vrü-
willig laat afslachten, staat bü hen deste-
meer in aanzien naarmate hij door hen in
de steek gelaten wordt en desondanks
doorvecht.
Nu is Java aan de beurt.
Na alle andere eilapden is thans Java
zelf aap ,de beurt. De regèering is reeds uft
Batavia vertrokken, nadat de geallieerden
allang verdwenen ^areri. Zij konden toch
niet helpen, want buiten eenige staven was
er niets meer van hen op Java aanwezig.
De laatste wijsheid der Nederlandsche' re
geering krijgt thans haar kracht: de poli
tiek der „verschroeide £iarde". Wat blij is
zij dat zij alles trouw volgens de aanwij
zingen van haar Amerikaansche vrienden
vernietigt wat er aan waarden in dit land
steekt, en hoe slecht ziet zij den werke-
lijken achtergrond, die Roosevelt tot deze
politiek gevoerd heeft. Voor ops is die
achtergrond echter volkomen duidelijk,
ondanks het feit dat wij niet tot de regee
ring behooren:/de'Vereenigjle Staten heb
ben den oorlog aangewakkerd omdat zij
daarvan afzet vqor hun industrie en beleg-
gingsmogelijkheid voor hun goud ver
wachtten. nadat al hun hervormingsplan
nen door eigen onbekwaamheid, gefaald
hadden. 'Thans vèrvolgen zij consequent
het doel om bovendien alle grondstofbepn-
nen en industrieën in Europa of Azië, die
zij niet zelf bezitten of bebeerschen, te ver
nietigen, opdat de concurrentie vppr lan
gen tyd blijft uitgeschakeld. Anders p.ï.
zou hun voor-oorlogsche crisis na het slui
ten van den vrede in sterjc pvertreffende
trap van voren af aan beginnen en onaf
wendbaar tot revolutie leiden. Zoo is het
zonneklaar, waarom zij zoo blij zijn, wan
neer in Indië alles verbrand of verwoest
wordt, of wanneer er bommen vallen op
Duitsche, Nederlandsche en ook Britsche
industrieën.
Het einde van een tijdvak.
Het verlies van Nederlandsch-Indië be-
teejeent de ineenstorting van de Nederland
sche politiek en het einde van een geheel
tijdvak in de Nederlandsche geschiedenis.
Sinds in de dggen van de Ruyter en Tromp
Nederlands positie ter zee verloren ging,
heeft het steeds in de schaduw yan Enge
land gestaan en afgezien yan een politiek
met eigen kenmerk. De mannen', die als
generaal van Heutz bun waarschuwende
stem verhieven, werdeh niet gehoord, om
dat piep liever zonder moeitg geld wilde
verdienpn fteb met offers den staat be-
scherpVep. Zpogls altjjd in tijdep van ver
val der volkéren wefd ook hier het 'beroep
van soldaat een secundaire aangelegen
heid, "waarop een fatsoenlijke burger met
een zekere mipachting neerzag. Men ver-
waarlpösde fje bewapening en wat pog
erger was den geest van weerbaarheid.
Wannéér thans de troepen in Iridic zich
zoo dapper verdedigen/dan doen zij dat
niet wegens, maar ondanks de NédeGandr
sche voor-oórlogsche politiek. Nog tot de
laatste dagen hebbpn de officieele verte
genwoordigers van Nederland altijd weer
gehoopt op de Amerikaansche en Engel
sche hulp en daarnaar verwezen; zij zijn
verraden, en met hen het geheele Neder
landsche volk.
„Wanneer de Japanners Java bezetten,
omdat de stellig beloofde versterkingen
niet zijn verschenen, dan zullen niet-Ne-
derlanders wellicht blinder goed dan wij
in staat zÜP hun gevoelens van spijt en
bitterheid te verbergen'', zoo zeidé van
Mpok pp 3 Maart en hij trof ^a^rmee de
spijker pp den kop. Ne'derland is ver'rdtiên,
maar het werd verraden niet zonder eigen
schuld. Ieder volk hééft immers de regèe
ring het verdient. De wereldgeschiede
nis is' geen lekenspra en zij verloppt niet
volgens de wetten der koopmansboekhou
ding. Integendeel zij weegt de inwendige
geestelijke krachten der volkeren af en
schat ze op den wil tot handelen en niet
naar den flfnken zakengeest. Niét geld
verdienen, maar strijd is de vader van alle
dingen, een uitspraak di'e niet van een na-
tionaal-socialist afkomstig is. „Onze offers
mogen zeer zwaar zijn, maar het gaat om
dingen die het leven waard maken geleefd
te worden", zoo sprak onlangs de vlootrne-
dewerker van Radio-Batavia. Waar heeft
men tot dusver in. Nederland ooit een der-
gelüke taal verstaap of ook maar er naar
gplpisterd?
puitschland kan den geweldigen schqk,
die het Nedpiiand^che volk heeft aange
grepen, zeer goed begrijpen. Toen in 1918
de Duitsche frontsoldaten onoverwonnen
vap pet front terugtrokken, verraden-door
dezelfde krachten, 'die de ineenstorting
van Nederland op het geweten hebben,
droegen zij reeds de kracht met zich mee,
die tot een vernieuwing moest leiden. En
deze vemippwing begon op het moment,
jyaarop zij de drijvende krachten cn de
aanstichters van de ineenstorting duidelijk
herkenden. In dat uiir werd de volksge
meenschap, het nationaal-sqpiajigme van
den frontsoldaat, Adplf Hitier geboren. De
oude afgodsbeelden stortten ne.er, een
nieuwg tÜ4 hrpk aqn.
Kiem tot nieuwen bloei.
Zoo ligt ook in de Nederlandsche cata
strophe, hpe ongerijmd het ook moge aan
doen, de kiem voor niéuwen bjoei. Zoolang
een vólk nog over vqïksche krachi be
schikt, zoolang is de chaos altijd "slechts
een eerste stap naar de veniieuwing. De
weg daarheen is evenwej niet gemakkelijk.
Ijij veronderstelt, dat mêp brppkt jplei vpel
wat aan cjierbaar gewprden pverleveripg
van de vaderen tot ons gekomen is. Velen
gaan daaraan te grónde, dat is voor hen
niet jammer. De sterken echter blijven,
volharden ey worden tot figuren van een
nieuwen tijd. In plaats van bezige politici
maken eindelijk weer ryapnen de geschie
denis.
Het is de onvermijdelijke tragiek van Ne
derland, dat deze krachten zich pas thans
zullen latei} gelden, nu 'de staat ineen ge-
storf is. Een reden tot waphopp is dit ech
ter niet, integendeel: slechts'over de on
voorwaardelijke liquidatie van het doode
verleden voert de weg naar de vernieu
wing Zij zal het Nederlandsche volk uiter
lijk wpl armer, inrierlgk echter rijker'ma
ken en het van vorep af aan den blik ver
schaffen voor de werkelijke waarden van
het leven.
