5)e ivacutfieid aaet ACedefciatidócd-Jndië.
ZATERDAG 7 MAART 1942
DE LEÏDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
Hoofdredacteur: Th. Wllmer, Lelden.
Red. Buitenland: Mr. H. Gelse, Ijlden.
Red. Stad en Sport: M. Zonderop, Lelden.
Red. Omgeving: L. Roozen, Lelden.
Red. Letteren én Kunst: Pr. Schneiders, Lelden.
WEERBERICHT
ZONS OP- EN ONDERGANG.
Zon ondet 7.28 uur Zaterdagavond.
Zon op 8.13 uur Zondagochtend.
Zon onder 7.30 uur Zondagavond.
Zon op 8.11 uur Maandagochtend.
Tusschen deze tijden moet worden ver
duisterd.
MAANSTANDEN.
8 Maart: De maan komt Zondagnacht om
I.12 uur op en gaat Zondagvoormiddag om
II.01 onder.
9 Maart: De maan komt Maandagnacht
om 2.25 uur op en gaat Maandagvoormid
dag om 11.42 uur onder.
(Laatste kwartier).
10 Maart: De maan komt Dinsdagnacht
om 3.34 op en gaat Dinsdagmiddag om
12.31 uur'onder.
11 Maart: De maan komt Woensdag
nacht om 4.35 op en gaat Woensdagmid
dag 1.28 uur onder.
12 Maart: De maan komt Donderdagoch
tend om 5.27 uur op en gaat Donderdag
middag om 2.32 uur onder.
13 Maart: De maan komt Vrijdagmorgen
om 6.11 uur op en gaat Vrijdagmiddag om
3.42 .uur onder.
ZWARE NEDERLAAG VAN TWEE
SOVJET-CAVALERIEDIVISIES.
Naar het opperbevel van de weermacht
meedeelt, hebben Duitsche troepen in het
Donetz-gebied op 3 Maart een geslaagden
tegenaanval ondernomen, waarbij twee
Sovjet-cavalerie-divisies en een Sovjet-
pantserbrigade een zware nederlaag leden.
Volgens de voorloopige gegevens verlo
ren de bolsjewieken by deze gevechten 561
man aan gevangenen, ruim 600 man aan
dooien, voorts 18 pantserwagens, 21 ka-
nonen, 30 zware granaatwerpers en 21 ma
chinegeweren.
ïn de industriestad Charkof, die zeer van
den oorlog te lijden heeft gehad, is de nor
male toestand weergekeerd, ook in het cul-
tureele leven. Alle apothekèn, 12 polikli
nieken en 15 ziekenhuizen rijn heropend.
Op het ccfnserva*roum zyn de lessen her
vat.
Te Kief zyn de 14 musea, die veel schade
hadden opgeloopen, hersteld en weder ge
opend.
HET PROCES VAN RIOM.
ZITTING MET GESLOTEN DEUREN.
De negende zitting van het gerechtehof te
Riom werd met gesloten deuren gehouden.
Zij was gewijd aan de bijeenkomst van den
defensieraad van den 23sten Augustus 1939,
die door den toenmaligen minister van
Buitenlandsche Zaken, Bonnet, was bijeen
geroepen en beslissend was voor de oor
logsverklaring van Frankrijk. De voorma
lige generalissimus Gamelin wordt er van
beschuldigde, dat hy onder verzwijging
van de gebreken van het leger verklaard
heeft, dat het leger gereed was. Guy la
Chambre wordt ten laste gelegd, dat hij in
de bijeenkomst van den 23sten Augustus
verzekerd heeft, dat de luchtmacht zich in
een toestand bevond, die de regeering de
vrije hand gaf in haar politieke beslissin
gen. De beschuldiging van Daladier luidt,
dat hij de verklaringen van Gamelin en
Guy la Chambre heeft gedekt.
Tijdens deze zitting verbrak Gamelin het
stilzwijgen, dat hij tot nu toe in acht had
genomen, en las een verklaring ter zake
voor.
Het proces is verdaagd tot Dinsdag. Naar
van bevoegde zijde verzekerd wordt, zal de
volgende zitting weer openbaar zyn.
Derde verjaardag
Pauskroning.
Z.H. DE PAUS ZAL DE PARTICULIERE
AUDIëNTIES HERVATTEN.
Ter gelegenheid van den derden verjaar
dag der'kroning van Z.H. Paus Pius XII
zal op. Donderdag 12 Maarf a.s. in de Six-
tijnsche Kapel odor den deken der Kardi-
JEUGD ACHTER TRALIES
EEN BEZOEK AAN DE BIJZONDERE
STRAFGEVANGENIS VOOR
JONGE MANNEN.
(Van een specialen V.P.B.-verslaggever).
Drie vlaggen hingen in de gym
nastiekzaal van de Jeugdgevange
nis. Een groene vlag, de gestichts-
- vlag, symbool van de hoop en twee
klassevlagigen. De vlag van de
tweede klasse is groen met een
ster en een wassende maan, de
vlag van de derde klasse vertoont
een ster op een groen veld. Oo-k
de^ vlaggen zyn symbolen. De
wassende maan symboliseert het
nieuwe, dat in den jeugdigen ge
vangene groeit, de gemeenschaps
gedachte, bet nieuwe zedelijke
fundament, waarvoorfciier de eer
ste grondslagen worden gelegid.
De vlag met-de ster is het sym
bool van de maatschappij, die wel
dra haar poorten zal openen voor
den gestruikelden jongeman, de
zich weer heeft weten op te rich
ten en die, bezield mét nieuwen
moed, het leven tegemoet durft
treden.
De Bijzondere Strafgevangenis voop jon
ge mannen gaat thans het vyfde jaar in.
In 1929 werd tot oprichting besloten, eerst
op 1 October 1937 werd de gevangenis ge
opend. Het gesticht is bestemd voor de op
name van jonge mannen, die veroor
deeld tot een gevangenisstraf van een tot
drie jaren op bevel van den rechter de
ze straf in em Jeugdgevangenis zullen
hebben te ondergaan. De leeftijd van de
veroordeelden kan tussohen 16 en 24 jaar
varieeren.
In deze jaren van bestaan zag de gevan
genis honderden jonge mannen binnen
haar muren. Honderden, die gestruikeld
waren maar voor wie struikelen nog niet
altijd vallen beteekende. Talloozen immers
zyn, moreel en lichamelijk gesterkt,
aan de maatschappij teruggegeven en de
harde levensschool, die zij in de jeugd
gevangenis .hebben doorloopen, bleek
uiterst heilzaam. Helaas waren er ook, diie
uit de inrichting verwijderd moesten wor
den en bun aantal is de laatste jaren steeds
grooter geworden. Hier wreekt zich het
verleden;' velen dezer joh^e mannen im-
mers moeten beschouwd worden als de"
slechte vruchten van een lauwen, deca
denten tijdgeest en de harde leerschool
van de Jeugdgevangenis kwam voor hen
te laat
Een voormalige gevangene schrijft
Doch daarnaast heeft de directiestaf van
de Jeugdgevangenis onder leiding van den
heer Schotsman ook talrijke resultaten
kunnen boeken die hoopvol zijn en nog
eens duidelijk het nut van een hare'e leer
school, gebaseerd op karaktervorrriing,
tucht, arbeid en discipline onderschrijven.
•De heer Schotsman toont ons brieven van
ontslagen gevangenen. Een jongeman
schrijft: „Ik geloof niet, directeur, wan
neer ik diien tijd in een andere plaats had
moeten doorbrengen, dat ik het dan nog
gered zou hebben, maar nu kom ik er,
daar ben ik vast van overtuigd, dank zij
de harde training, die ik bij u gehad heb,
al ging het dan ook niet altijd zooals het
moest en al wilde ik dit in Zutfen ook niet
altijd inzien. Maar nu zal ik toch mijn ge-
heele leven dankbaar blijven, dat ik by u
in de inrichting terecht ben gekomen".
Er zijn er ook, zoo vertelt, de directeur,
die getrouwd zijn en vader en die niet ge
schroomd hebben om hun vrouw aan ons
te komen voorstellen. Dergelijke gevallen
spreken voor zich zelf. Een ander voorval
typeert eveneens den geest, welke onder
de jeugd gevangenen heerscht en die hoop
vol is voor de toekomst.
De gevangenen krijgen zakgeld. Geen
groot bedrag, integendeel. Zij kunnen een
gedeelte hiervan in de cantine besteden,
het grootste gedeelte wordt voor hen opge
spaard en bij ontslag overhandigd.
Welnu, spontaan offerden de jongens, na
een toespraak van den directeur over het
zegenrijke werk van Winterhulp Neder
land op 21 Oct. j.l. een bedrag van 12.80.
Jeugd opvoeding ln de toekomst.
In de werkkamer van den directeur
komt het gesprek opnieuw op de crimina
liteit' van de jeugd en over de mogelijkhe
den om dergelijke ontsporingen in de toe
komst te voorkomen. Bij vele jonge men*
sehen ontbreekt op het oogenblik elk fun
dament en het gevolg hiervan is, dat zij
alleen en ongewapend staan in een tijd,
waarin het egoïsme van individu en groep
sterker dian ooit naar voren komt.
„De jeugd heeft thans meer dan ooit be
hoefte aan leiding", zoo luidt in het kort
STADSNIEUWS
Waarom prijsregelingen.
En hoe zij worden nageleefd.
Bijzondere tyden brengen immer bij
zondere maatregelen met zich mede. De
ondervinding van iederen dag doet dit de
de laatste jaren overduidelijk zien.
Tot de maatregelen, die de overheid
reeds voor het uitbreken van den oorlog
getroffen heeft, behoort de prysbeheer-
schingspolitiek. Daarbij stond voorop, dat
het economische leven zoo regelmatig mo
gelijk moest worden voortgezet en daar
voor was noodig, dat de normale prijzen
voor diverse artikelen zooveel mogelijk
gehandhaafd dienden te worden en zoo de
prijken al verhoogd zouden moeten wor
den dat zulks door de officieele instanties
zelf zou geschieden dan wel slechts met
hun goedkeuring zou plaatsvinden en dat
de winst op een normaal peil zou blijven.
Over het algemeen kan men zeggen, dat
het vry lang geduurd heeft vooraleer men
voldoende ovetuigd was van de nood
zakelijkheid der prijsbeheersching en bij
een dëel van het bedrijfsleven bestond
gedurende langen tyd nog onbekendheid
met den aard en de strekking van de gel
dende pijsvoorschiften.
't Mag daarom geen verwondering wek
ken, dat er van officieele zijde bij voort
during op gehamerd werd dat de getroffen
maatregelen gehandhaafd dienden te wor
den, zoowel in het belang van den zaken
man zelf als dat van het geheele economi
sche leven.
Terwijl men op het oogenblik wel kan
zeggen dat vrijwel iedereen overtuigd is
van de noodzakelijkheid der getroffen
prijsvoorschriften bestaat er menigmaal
zoowel bij den verkooper als bij den
kooper nog onzekerheid omtrent de toe
pasing van de voorschriften en het ge
beurt dan ook menigmaal nog wel, dat
er onopzettelijk overtredingen worden be
gaan.
Het is daarom, dat wij hier in het
kort eenige der voornaamste bepalin
gen nog eens nader onder de loupe willen
nemen om mogelijk nog bestaard misver
stand bij den verkooper weg te nemen en
tevens om het publiek te doen weten waar
het aan toe is by het kooperi van diverse
artikelen.
Een van de voornaamste maatregelen
op het gebied der pfijsbeheesching is wel
het „prijsaanduidingsbesluit". Van 24 Mei
1941 af zijn n.l. voorschriften in werking
getreden, die aan den kleinhandel in be
paalde groepen van artikelen de ver
plichting opleggen deze waren te prijzen.
Hierdoor wordt de controle op de naleving
de prijsvoorschriften aanmerkelijk ver
gemakkelijkt
Voorloopig beperkte deze verplichting
zich tot de groepen voedings» en genot
middelen, textielwaren en lederwaren.-
(Onder lederwaren worden ook de bont-
waren gerekend). De Gemachtigde voor
de Prijzen kan haar echter uitbreiden tot
den verkoop van andere roerende goede
ren, tot het verhuren van roerende goede
ren en tot het verrichten van diensten.
Van deze bevoegdheid is inmiddels gebruik
gemaakt ten aanzien van huurauto's,
schoenreparatiebedrijven den handel in
vaste brandstoffen en het hotel-, café- en
restaurantbedrijf.
Het besluit stelt den eisch, dat het prij
zen op duidelijk zichtbare en leesbare
wijze geschiedt.
Behalve de prijzen moeten ook de kwa
liteitsaanduiding en de verkoopeenheid,
zooals die in den handel gebruikelijk zijn,
worden vermeld. Met de gebruikelijke
kwaliteitsaanduiding wordt die bedoeld,
welke in het verkeer mqt de koopers ge
bruikelijk is. Aanduidingen, welke alleen
in den groothandel gebruikelijk zijn, be
hoeven riet te worden vermeld.
Aanduiding van de verkoopeenheid kan
achterwege blijven in die gevallen, waar
in het zonder meer vaststaat welke een
heid wordt bedoeld. Dit is b.v. het geval
bij kousen en schoenen, die per p^ar wor
den verkocht.
Bij waren, welke in etalages, uitstalkas
ten binnen of buiten den winkel, ver
koopstands of op andere wijze zichtbaar
worden uitgestald, moeten prijskaartjes
worden aangebracht.
Bij waren, welke voor onmiddellijken
verkoop gereed worden gehouden, maar
die niet zichtbaar zijn uitgestald, moet het
pry zen gebeuren hetzij door de goederen
zelf, of hun verpakkingen of de voor
werpen, waarin zij worden bewaard, van
desbetreffende opschriften of van pryj-
kaartjes te voorzien, hetzy door pryslijsten
op te hangen of ter inzage neer te leggen.
Indien behalve de verlangde prijzen nog
toeslagen of andere kosten in rekening
worden gebracht, dient dit bij de prijzen te
borden vermeld.
De verplichting tot prijsaanduiding geldt
niet alleen voor artikelen, welke van een
winkel, uit worden verkocht, maar ook
voor artikelen, welke op karren, bakfietsen
e.d. ten verkoop worden aangeboden.
Dit beteekent dus, dat bakkers, groente-
verkoopers, vischventers enz. hun artike
len op de wagens duidelijk zichtbaar ge
prijsd moeten hebben.
Wat de groenten betreft nog dit.
Voor dit artikel zijn maximumprijzen
vastgesteld. Iedere week opnieuw kan men
de veel varieerende prijzen daarvoor na
slaan in de couranten.
De groenteverkooper mag nimmer boven
de vastgestelde maximumprijzen gaan en
deze mag hij slechts berekenen voor eer
ste.klas kwaliteit, ijn winstmarge bedraagt
21 procent. Blijft hij dus met zijn inkoop
prijs plus winstmarge bereden den maxi
mumprijs, dan mag hij den maximumprijs
niet in rekening brengen.
Dit laatste is voor den consument niet
altijd te controleeren, doch door de prijs
aanduidingsvoorschriften loopt de ver^-
kooper altijd risico in handen van een con
troleur of opsporingsambtenaar te vallen,
die gemachtigd is den, veilingbrief op te
vragen.
Bij een rondwandeling, welke wij dezer
dagen door de stad mochten maken met
een ambtenaar der Prijsbeherschirig, heb
ben wij eenige gegevens kunnen verzame
len over de naleving der prijsvoorschriften
Over het algemeen kunnen wy zeggen, dat
vöor zoover zulks bij een controle „aan
den buitenkant" kon worden geconstateerd
de Gemachtigde voor de Prijzen hier geen
reden tot klagen zal hebben.
Geen winkel kondeh we bekijken of de
prijsaanduidingen vielen in het oog.
In een enkel geval betraden we een
slagerswinkel, waar uitgestalde waren
naast de toonbank njet waren geprijsd,
doch de winkelier beriep zich op de prijs
lijst, welke duidelijk zichtbaar in den
winkel was opgehangen. Dat hij overigens
te goeder trouw was moge hieruit blijken,
dat hij juist een pri.iskaartie had wegge
nomen van een verpakt artikel, waarop de
priïs zij het klein gedrukt stond.
Een fout, welke door sommige winke
liers nog wel gemaakt wordt, Is, dat zij
ledige blikken of doozen als opvulling van
hun etalages gebruiken, doch niet kenbaar
maken, dat zij ledig zijn. Daardoor wordt
de indruk gewekt, dat zij toch niet ledig
zijn. Een klejne moeite is het deze aandui
ding daarop aan te brengen en de consu
ment is tevreden.
Over het algemeen mochten wij bij onze
rondwandeling concludeeren, dat de winr
keiiers volkomen beseffen, dat het in het
algemeen belang is de prijsvoorschriften
zoo getrouw mogelijk op te volgen en die
goede wil stemt tot tevredenheid. De goede
gang van het economisch bedriifslg'ven zal
er wel by varen.
TIEN JAAR VAKONTWIKKELING EN
SOCIALE JEUGDZORG
Van 12 tot 19 Maart zal in de Stadsge
hoorzaal een tentoonstelling worden ge
houden, genaamd: „Tien jaar Vakontwik
keling en Sociale Jeugdzorg".
Deze tentoonstelling heeft ten doel
zoowel aan ouderen als aan jojngeren, aan
werkgevers en werknemers een indruk te
geven van hetgeen in de afgeloopen 10 jaar
op het gebied van de zorg voor de jeugdige
werkloozen tot stand is gebracht en ook
thans nog gedaan wordt.
Op Donderdagmorgen te 11 uur zal de
officieele opening der tentoonstelling
plaats hebber.
RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN
GESLOTEN
Het Rijksmuseum van Oudheden is, met
het oog op de brandstoffenschaarschte,
voorloopig voor het publiek gesloten.
Geveilde Perceelen.
Ten overstaan van Notaris A. A. van
Haaften alhier: Het huis met tuin te Oegst-
geest Terweeweg 36 in bod: 4.250.—
kooper de heer A. Hartevelt q.q. alhier
voor 4.310.—.
Hier worden de jonge gevangenen geschoold Geen uur. geen minuut brengen tij
In ledigheid door. In de hlssche Werkplaatsen hebben reeds velen, die vroeger hun
ÜJd ln ledigheid verknoeiden, een vak geleerd.
IPolo V.PB -1P R S.-v Suchlelenl
nalen, Z. Em. Pignatelli di Belmonte, een
plechtige Hoogmis worden opgedragen,
waartoe uitnoodigingen verzonden zyn aan
alle Kardinalen, in Rome aanwezige Aarts
bisschoppen en Bisschoppen en andere ker-
kelyke hoogwaardigheidsbekleeders, als
mede aan het diplomatieke corps, het Ro-
meinsche patriciaat en den Romeinschen
adel. Zondag 8 Maart zal in de Sint Jan
van Lateranen een plechtig Te Deum ge
zongen worden ter herdenking van de
Pauskeuze (2 Maart) en van de Pauskro
ning (12 Maart).
Naar men in het Vaticaan aanneemt, zal
de H. Vader de volgende week zijn parti
culiere audiënites hervatten. De algemeene
audiënties zullen echter waarschijnlyk tot
Paschen achterwege blyven.
De influenza, waaraan de H^ Vader een
week lang heeft geleden, heeft de ademha
lingsorganen aangetast en de stem van den
Paus verzwakt.
de conclusie van den heer Schotsman,
„aan de hulp en den steun van een opvoe
der, vooral daar, waar de opvoeding in het
huisgezin heeft gefaald, of de huiselijke
sfeer ontbreekt .In de Jeugdgevangenis is
daarom het voogdenstelsel ingevoerd. Een
kleine groep van gevangenen is toegewe
zen aan bepaalde ambtenaren, die als spe
ciale raadgevers en opvoeders fungeerden.
Iets dergelijks zal in het groot voor de ge
heele jeugd noodig zyn. Een nationale
jeugdorganisatie, waèrin de grondslag ge
legd wordt voor de zoo nood-zakelyke ze
delijke fundamenten, waarin de jeugd op
nieuw idealen vindt en de richtlijnen voor
de toekomst, is misschien wel de beste op
lossing. Sluit dan hierop de Arbeidsdienst
aan, waarin de jeugd arbeidsvreugde en
discipline leert en de jongelui gevormd
worden tot karaktervaste (jonge mannen
en vrouwen, dan zal ongetwijfeld ook het
brandende probleem van de jeugdcrimina
liteit in de naaste toekomst opgelost kun
nen worden".
De ondergang van een
koloniaal rijk.
door W. I. ISPERT.
Eind 1941 stond de Nederlandsche emi-
grantenregeering 'te Londen na felle on
derlinge discussies aan de Ver. Staten de
militaire bezetting van Suriname toe. De
Nederlandsche gezant te Washington, Lou
don, motiveerde dezen stap met de nood
zakelijkheid, de aldaar gelegen troepen
voor Nederlandsch-Indië vry te maken,
en met het feit, dat Noord-Amerika het
bauxiet van Suriname voor zyn vliegtuig
productie noodig had. In een tot het moe
derland gerichte radiotoespraak verklaar
de de gezant, dat de Ver. Staten de over
gave van Suriname tot voorwaarde gesteld
hadden voor hun militaire steunverlee-
ning aan Nederl.-Indië.
Aan de officieele overgave van het re-
geeringsgezag in Suriname waren zeer
lange onderhandelingen voorafgégaan, die
aan Nederlandsche zijde ernstige bezwa
ren hadden uitgelokt. Dat minister-presi
dent de Geef niet alleen zijn functie neer
legde, doch zelfs via Portugal naar Ne
derland terugkeerde, duidt ondubbelzinnig
op het afpersende karakter yan deze on
derhandelingen. Kort voordat de overeen
komst tot stand kwam, traden nog twee
andere leden van het kabinet af: zy wil
den zich niet schikken in de Noord-Ameri
kaansche afpersing. Niettemin kwam het
pact tot stand. Bezield door den angst voor
Indië, stemde de Nederlandsche emigran
tenregering tenslotte met alle voorwaar
den in.
Op 12 December 1942 werden Aruba en
Curagao „op wensch van de Nederlandsche
regeering" afgestaan. Daarmee werd de
rest der Nederlandsche bezittingen op het
Westelijk halfrond geliquideerd.
Tezelfdertyd hadden zich in Oost-Azië
gebeurtenissen van wereldbeteekenis afge
speeld; tusschen de Ver. Staten en Enge
land eenerzijds en Japan anderzyds was
de oorlog uitgebroken, die begon met de
vernietiging der Noord-Amerikaansche
zware vlootstrijdkrachten op Ha\vaii. Wel
werd in een Nederlandsche mededeeling
van 5 Februari beweerd, dat slechts „een
deel van de .Noord-Ameri^aansche vloot in
den Stillen Oceaan te Pearl Harbour tijde-
lyk gevechtsonklaar was gemaakt", maar
in werkelijkheid had Japan vyf slagsche
pen en een reeks zware kruisers tot zin
ken gebracht, alsmede verscheidene ande
re slagschepen en kruisers zwaar bescha
digd. Hoewel de Japanners daardoor on
dubbelzinnig de superioriteit op vlootge-
bied hadden verkregen, en er geen toerei
kende bescherming voor Nederl.-Indië
meer aanwezig was, haastte zich de Ne-
derl.-ïndische regeering, Japan den oorlog
te verklaren, in weerwil van het feit, dat
haar van Japansche zijde tevoren stellige
verzekeringen gegeven waren voor de on
schendbaarheid vap het Nederlandsche
grondgebied. Men rekende er op, dat Sin
gapore niet zou kunnen worden ingeno
men en men rekende ook op de verster
kingen. die zoowel door de Britten als
door de Noord-Amerikanen waren toege
zegd. Op 4 Februari verklaarde Londen
aan ook, dat Wavell als opperbevelhebber
der geallieerden meldde, dat Engelsche en
Noord-Amerikaansche versterkingen in
Singapore zouden' aankomen. Op 13 Fe
bruari waren zy daar nog niet aangekomen,
maar waren zy er ook niet meer noodie.
daar inmiddels de „onneembare vesting"
in een stryd van acht dagen door de Japan
ners was veroverd.
Japan valt aan.
Inmiddels had Japan een reeks Neder
landsche eilanden bezet. Thans begon de
aanval op Sumatra en de omsingeling van
Java. De nood steeg van dag tot dag, de
eene hulpkreet na den ander werd tot de
Ver. Staten gericht, die immers den koop
prijs voor hun hulpverleening reeds in den
zak gestoken hadden. Op 5 Februari zeide
dr. van Mook in een rede te New York:
„Wy staan tegenover een vyand, die over
eenheid beschikt, en wy kunnen hem niet
verslaan alvorens wij dezelfde eenheid
bezitten". Op 3 Februari verklaarde mi
nister van Kleffens na een conferentie van
een 'uur met Cordell Huil, dat hij zeer ont
moedigd was over het algemeene beeld
der geallieerde samenwerking in den Stil
len Oceaan. „Ons doel is en blyft de aan
val".
Op 9 Februari kon men verheugd me-
dedeelen, dat „ook in Nederl.-Indië ver
sterkingen waren aangekomen", doch de
sterkte daarvan werd in het geheel noet
bekend gemaakt. Op 11 Februari meldden
Noord-Amerikaansche persbureaux. dat
Japan Nederl.-Indië een afzonderlijken
vrede had aangeboden, waarop men niet
was ingegaan. Men hoopte no& altijd op
hulp, maar Cordell Hull, die garant stond
voor de beloofde hulp aan Nederl.-Indië,
begon met te verklaren, dat hy de griep
had en eerst eens een flink verlof moest
nemen. Washington voegde daaraan toe,
dat Pearl Harbour voor Hull'een zware
slag geweest was, die hem zwaar gede
primeerd had.
Desondanks had van Mook alle hoop nog
altijd niet verloren. Op 8 Februari nam hij
afscheid vgn Roosevelt met de verklaring,
dat de geallieerden het op alle punten der
oorlogvoering volkomen eens waren Hy
rekende toen nóg niet op den val van Sin
gapore, want nog op 10 Februari, dus kort
voor den val van de vesting, bracht Lon
den de mededeeling „dat het politieke
evenwicht in Zuid Oost Azië zich ten na-
deele van Japan had gekeerd en wel als
gevolg van de vele Engelsche en Noord-
Amerikaansche gevechtsvliegtuigen, die
onlangs op de Philippijnen, op Malakka en
in 'Nederlandsch-Indië waren aangeko
men". Na den val van Singapore veran
derde de stemming echter spoedig. Def1
eene hulpkreet volgde na den anderen. Op
17 Februari smeekte van Kleffens drin
gend om versterking voor Ned.-Indië.
Wanneer die versterkingen niet terstond
verstuurd werden, zoo zeide hy, zou het
lot van Ned.-Indië binnen zeer korten tijd
beslist zijn. Van Mook evenwel koesterde
altyd nog hoop. Op 12 Februari verklaar
de hy nog te Sydney, dat de Ver. Staten
alles wat zij konden opbrengen in den
stryd om het Zuidelijke deel van den Stil
len Oceaan zouden werpen, en dat de tyd
thans ryp was voor een grootscheepsch ge
allieerd offensief, dat nog van Java
zou kunnen uitgaan. De arme opti
mist.
Maar optimistisch was ook de Koningin.
In haar rede van 21 Februari zeide zy let-
teriyk: „Het is mij een groote voldoening,
dat de zware inspanningen, welke het le
ger ter verdediging en als voorbereiding
tegen den aanval van den vijand ontplooid
heeft, thans zulke voortreffelijke vruchten
afwerpen". De vruchten waren inderdaad
voortreffelijk, want acht dagen later wa
ren de Japanners reeds op het laatste groo
te eiland, op Java, geland.
Roosevelt doet toezeggingen.
Roosevelt, de oude menschenvriend en
knappe zakenman, liet inmiddels niet na,
de*oude beloften te- vernieuwen. In zijn
praatie aan den Jiaard van 24 Februari zei
de hij: „Het voornaamste doel van Noord
-Amerika is op Hfet oogenblik zijn b<?ndge-
nooten te helpen door het vervaardigen
van oorlogsmateriaal in geweldige hoe
veelheden. Helaas is daarvan tot dusver
nog niets op zijn plaats van bestemming
aangekomen. Denzelfdén dag had van
Kleffens tevens weer moed gevat. Hij ver
klaarde, dat zyn regeering zeer bevredigd
was, dat Groot-Brittannië en Noord-Ame
rika alles wat hun mogelijk was in het
werk stelden om aan den toestand jn het
Zuidelyk deel van den Stillen Oceaan het
hoofd te bieden..Er wordt in het ge
heel niet aan gedacht, aldus van
Kleffens, Java te verlaten.
Ohdanks alle optimisme kon het echter
niet langer een geheim blijven, dat de toe
stand in snel tempo bergafwaarts ging. Ba
tavia. dat iets dichter bij het vuur zat dan
van Kleffens, uitte precies op dcnzelfden
dag, waarop laatstgenoemde zijn optimisti
sche rede hield, n.l. op 24 Februari, wan
hopige kreten om hulpverleening. Bata
via maakte een redevoering bekend van
den gouverneur-generaal, die deze hulp in
de volgende dramatische woorden ep-
eischte:
„Stuur thans hulp, ge kunt, ge kunt
het absoluut, en ge hebt de plicht, dit
kunnen onverwijld metterdaad te too-
nen!"
De hulp bleef uit, hoewel gy, zooals be
kend, door de overgave van Suriname.
Curagao ep Aruba en behalve dit met baar
geld reeds vooruit betaald was. Ook de
laatste hulpkreet van van Mook kon daar
niéts meer aan helpen. Toen hij op 25 Fe
bruari tegenover den Amerikaanschen
journalist Knickerbocker aandrong op de
onverwijlde levering der door Neder
land reeds betaalde vliegtui
gen Er kwam niets, het drama naderde
zijn hoogtepunt.
(Slot volgt).
