DINSDAG 3 MAART 1942
DE LEIDSCHE COURANT
2
Hoofdredacteur: Th. Wllmer, Lelden.
Red. Buitenland: Mr. H. Gelse, Lelden."
Red. Stad en Sport: M. Zonderop, Lelden.
Red. Omgeving: L. Roozen, Lelden.
"Red. Letteren en Kunst: Fr. Schneider», Lelden.
WEERBERICHT
ZONS OP- EN ONDERGANG:
Zon onder 7.20 uur Dinsdagavbnd.
Zon op 8.22 uur Woensdagochtend.
Tusschen deie tijden moet worden rer-
ioisterd.
MAANSTANDEN.
1 Maart: De*maan komt Maandagavond
om. 6,55! uur op en gaat Dinsdagmorgen
om 8.35 uur onder.
3 Maart. De Maan komt Dinsdagavond
om 8.09 uur op en gaat Woensdagmorgen
on. 9.02 ónder.
4. Maart: De maan komt Woensdag
avond om 9.23 op en gaat Donderdagmor
gen ,om 9.28 uur onder.
5 Maart: De maan komt Donderdag
avond om 10.39 uur op en gaat Vrijdag-'
morgen om 9.56 uur onder.
6 Maart: De maan komt Vrijdagavond
om. 11.56 uur op en gaat Zaterdagmorgen
om 10.26 uur onder.
8 Maart: De maan komt Zondagnacht om
I.12 uur op en gaat Zondagvoormiddag om
II.01 onder.
9 Maart: De maan komt Maandagnacht
om 2.25 uur op en gaat Maandagvoormid
dag om 11.42 uur onder.
(Laatste kwartier).
Installatie Landstand
Zuid-Holland
De leider van den Nederlandschen
Landstand, de heer E. J. Roskam Hzn.
L P. en R. S.-Landstandpersdienst
Gistermiddag heeft het hoofd van den
Nederlandschen Landstand, boerenlieder
E. J. Roskam Hzn., den Landstand in
Zuid-Holland geïnstalleerd. Tot provin
ciaal boerenleider voor Zuid-Holland werd
benoemd boer A. de Waard te Nu-
mansdorp. De zaal, die stampvo\ genoödig-
den was, bood een feestelijk aanzien.
Onder de genoodigden waren om. de
Beauftragte van den rijkscommissaris, dr.
^Kerkhoff, de vertegenwoordiger van de
„Hauptgruppe Ernaehrung und Landwirt-
Bchaft" Schiebe, de commissaris der niet-
eommercieele vereenigingen en stichtin
gen, Mueller-Lehning, de voedselcommis-
saris voor Zuid-Holland, ir. L. P. Huisman,
de Scharfuehrer der S.S. Bruggeman, de
gemachtigde van den leider der N.S.B.
voor Zuid-Holland, J. W. baron van Haer-
eolte van Haerst, de heerbanleider der W.
A. Feepstra, de hoofdinspecteur voor de
volksgezondheid en veeartsenijkundigen
dienst dr. Te Hennepe, verschillende pro
vinciale bc/erenleiders, de vertegenwoordi
ger van het gemeentebestuur van 's-Gra-
venhage en burgemeesters van verschil
lende Zuid-Hollandsche gemeenten. Voorts
waren' de onderscheidene afdeelingshoof-
den van den Nederlandschen Landstand
en de stafleiders aanwezig.
De vergadering stond onder leiding van
het hoofd van de afd. „Voortbrenging" in
Zuid-Holland, C. A. van Beveren Czn., die
de gasten en eere-gasten in het bijzonder
Verwelkomde.
Hierop sprak boerenleider Roskam zijn
rede uit.
Boerenleider Roskam wees in zijn rede
de Zuid-Hollandsche boeren op hun plich
ten en rechten, die zij tegenover den Ne
derlandschen Landstand hebben en schet
ste het doel, wezen en de beteekenis van
den Nederlandschen landstand.
Dr. Kerkhoff, Beauftragte van den rijks-
Beste Kinderen l
gaan voor de radio tingen. Maar het
loopt slecht met hen af. Als je graag
wilt weten hoe, dan kun je het men in
hun tOe avontuur, dat je gratis wordt
verstrekt, wanneer je komt smullen in
onderstaande taken. En als je hcLprach~
tig gekleurde Inplakboek nog niet hebt,
dan lain je het tegelijkertijd meenemen.
Bet kost slechts 25 cent. Ook aanvraag-
kaarten voor ontbrekende avonturen
s1jn verkrijgbaar in
Cafetaria-Restaurant
Station neeg 7-17 LEIDEN
commissaris bracht de felicitaties en groe
ten over van dr. Schwebel, die momenteel
in Duitschland is. Hij wenscht den Land
stand in Zuid-Holland succesvol werken -
toe. Het is hem bekend, dat door de oor
logsomstandigheden een volle ontplooiing
van het werk niet mogelijk is, maar is er
van overtuigd, dat de Landstand ook in
Zuid-Holland zal doen waf van hem ge
vraagd wordt. Spreker schetst dan waar
om de Landstand door den rijkscommis
saris is ingesteld. Wie tegen den Landstand
handelt uit valsche politieke argumenten,
benadeelt hiermede slechts zichzelf en zijn
eigen volk. Spreker wilde, dit eens duide
lijk op den voorgrond stellen. Voor kleine
gedachten is -er nu geen plaats. Het kan
den Nederlandschen boer niet onverschil
lig zijn of de bolsjewisten en plutocraten
al of niet overwinnen. Spreker eindigt dan
zyn betoog met zijn persoonlijken geluk-
wensch aan te bieden bij de installatie van
den Landstand in Zuid-Holland.
Dr. F. E. Posthuma, de generaal-adviseur
yan den Nederlandschen Landstand, wil
juist in deze provincie het woord voeren,
omdat hij in dit gewest werkt. Dr. Posthu
ma heeft tot deze provincie drie dingen te
zeggen. Ten eerste ..eigen schuld kwelt
het meest". De boerenleider heeft zooveel
mogelijk van het oude willen laten be
staan. Zelf heeft spr. willen onderhande
len over hetgeen bestond en daarop willen
bouwen, natuurlijk in nationaal-socialisti-
schen zin, maar men heeft niet gewild. En
daardoor mist men het recht te zeggen,
dat degenen, die nu de plaatsen innemen,
daar niet behooren.
En de leden.....? aldus vangt spreker
de behandeling van zijn tweede punt aan.
Het gaat er niet om, hoe de leiaer van een
vereeniging denkt over de gebeurtenissen,
neen, men behoort slechts aan de leden te
denken, niet aan zichzelf. De leden zul
len medewerken aan den Landstand, dat
staat vast en dan geeft het geen pas, dat
de bestuurders hun eigen gang gaan.
Het derde punt van dr. Posthuma's be
toog is de felicitatie aan den Landstand
in Zuid-Holland en in geheel Nederland
met de totstandkoming van één ondeelbare
boerenorganisatie. De jarenlange verdeeld
heid en versnippering is nu voorbij en de
boeren zijn nu geroepen te werken in het
belang van niet alleen ons e'gen volk,
maar van geheel Europa.
Dr. Grünewald sprak vervolgens als
vertegenwoordiger van de Hauptabteilung
Ernaehrung und Landwirtschaft van het
rijkscommissariaat en deed dit vol vreug
de, omdat heden, midden in den oorlogs
tijd, de Zuid-Hollandsche boeren aange
treden zjjn om offers te brengen en hun
plichten in vollen omvang te vervullen.
Spr. wèes er nadrukkelijk op, dat het ver
vullen van de boerenplicht uitsluitend en
alleen is om de voedselvoorziening van
het eigen volk veilig te stellen.
Tenslotte wees spr. erop, dat eerst,
neer de oorlog voorbij is, de Landstand
zich in vollen omvang zal kunnen ont
plooien. Daaraan met vollen inzet van de
geheele persoon mede te werken, is op dit
oogenblik de taak van iederen rechtgeaar-
den Zuid-Hollandschen boer.
De boerenleider voor Zuid-Holland, boer
A. de Waard, hierna het woord voerende,
zegde toe, dat hij zal trachten alles te
doen in het belang van het platteland en de
gemeenschap.
Spr. wees op de groote, maar moeilijke
taak, die de buurtleiders en de boerenra-
den te verrichten krijgen en wekte op,
zooveel mogelijk van de voorlichting ge
bruik te maken.
Degenen, die in de gemeenten wettelijk
boven hen staan, moeten zij trachten voor
hun ideaal te winnen, strijdend met open
vizier en eerlijke wapens, maar wij moe
ten zoo spoedig mogelijk voorwaarts en
dus geen ongemotiveerde tegenwerking
dulden.
Naar rang, stand of politiek wordt niet
gevraagd, wij vragen slechts mede te wer
ken aan de toekomst van ons volk en va
derland, om een land te scheppen, waar
het heerlijk is te leven naast het Groot-
Duitschland, dat ons bestaan waarborgt,
mits wij met opgeheven hoofd naar het
Oosten willen zien.
Nadat boer Rijlaarsdam uit Bodegraven
de Zuid-Hollandsche boeren had toege
spreken en hierbij had gewezen op "het
feit, dat zij het contact met hem door zijn
benoeming' tot voorzitter der veestapel
commissie geenszins zullen verliezen, sloot
C. A. van Beveren de bijeenkomst met
woorden van dank aan de aanwezigen voor
hun belangstelling. i
SCHOLINGSDAG N.S.D.A.P. EN N.S.B.
Zondag hebben de N.S.D.A.P. en de N.
S.B. in den Dierentuin te Den Haag een
gezamenlijken scholingsdag gehouden.
Als eerste voerde Oberschulingsleiter
Sommer het woord, die als thema voor zijn
rede had gekozen: De historische verhou
ding tusschen de Nederlanden en het Rijk.
Vervolgens sprak het hoofd der af dee
ling vorming, der N.S.B., dr. R. van Ge-
nechten, die als zijn overtuiging uitsprak,
dat Adolf Hitler in staat zal zijn, zonder
den eigen aard van ons volk aan te tasten,
de groote Germaansche en Europeesche
eenheid tot stand te brengen.
Oberdienstleiter Schmidt wees er in zijn
rede op, dat velen na Mei 1940 zich bereid
verklaarden tot samenwerking, maar de
N.S.B. werd uitverkoren, omdat Duitsch
land alleen kan vertrouwen op hen, die als
nationaal-socialistïsche strijders bereid zijn
tot het volbrengen der gemeenschappelijke
taak en daarvan bewijzen hebben afgelegd.
Wie getuige is geweest van het jongste on
derhoud tusschen Adolf en Hitier en ir.
Mussert, weet dan ook, dat op dat moment
een nieuw tijdperk werd ingeluid van sa
menwerking tusschen twee Germaansche
volkeren, en niet zooals de Londensche
zender wist te vertellen: toen de Ned. kolo
niën werden verkocht.
Hierna hield de leider der N.S.B. een
rede, waarin hij zijn kader het parool gaf
voor den komenden tijd.
Aan hgt einde van zijn rede zfeide ir.
Mussert, dat de N.S.B. bouwt aan de toe
komst door het verrichten van positieven
arbeid. Daartoe, aldus spr., is noodig, dat
geleidelijk diegenen worden verwijderd uit
posten, die ons in stilte saboteeren en een
spaak trachten te steken in het wiel." Mili
tair en economisch moeten wij ons volk
brengen aan de gpede zijde, het de schul
digen aan den neergang toonen, de goed-
willenden rondom ons verzamelen, ons
volk moed en vertrouwen geven, zijn ver
trouwen winnen en voor ons 'volk zorgen.
HET BEWAREN VAN AFVALSTOFFEN
BLIJFT EEN PLICHT
In eenige bladen is een bericht versche
nen, als zou het mogelijk zijn, dat, nu de
ophaaldiensten van oude materialen en af
valstoffen tengevolge van de weersomstan
digheden minder vlot hebben kunnen wer
ken, dispensatie wordt verleend van het
verbod, deze grondstoffen voor onze indus
trie te vernietigen of ze mee te geven aan
de gemeentereiniging.
Het rijksbureau voor oude materialen en
afvalstoffen Den Haag, vestigt er de aan
dacht op, dat, zooals ieder zonder meer dui
delijk zal zijn, van een dergelijke onthef
fing geen sprake kan z!iin.
Belangrijke grondstoffen, waaraan onze
industrie 'dagelijks dringender behoefte
heeft, te vernietigen, is niet alleen een
overtreding van het desbetreffende verbod,
maar bovendien een zonde tegen het eigen
volk. En dat blijft het, ook wanneer men
door omstancV' 'ïeden, waaraan niemand
iets kan verhelpen, ze eens wat langer
moet bewaren, omdat de ophaler niet in
staat is, ze te komen weghalen.
Zooals reeds werd vermeld, doet het
rijksbureau voor oude materialen en af
valstoffen al, wat het kan, om de ophaal
diensten zoo goed mogelijk te doen func-
tioneeren. Het verwacht dan ook mede
werking van het Nederlandsche publiek,
ook wanneer het op den ophaler moet
wachten.
Hoe grooter de voorraad is, die men in
deze weken verzamelt, hoe grooter de vol
doening zal zijn, wanneer men dien kan
afgeven aan den wijkophaler, die in zijn
inkomsten óók sterk is gedupeerd, en wien
een extraatje na deze moeilijke weken ze
ker uiterst welkom zal zijn.
Dr. ING. W. A. HERWEYER OVER DE
RADIO.
Wühebben gisteren een verslag gege
ven van de feestelijke bijeenkomst te Hil
versum naar aanleiding van den „dag van
den omroep".
In aansluiting daarmede komen wü nog
nader terifg op de jaarrede van den direc
teur-generaal dr. ing. W. A. Herweyer.
De heer Herweijer ving zijn rede aan
met de vraag: Waarom een „Dag van den
Omroep?" En hij antwoordde daarop: Om
dat het goed is, dat éénmaal per jaar de
aandacht van het geheele volk wordt geves
tigd op'deze grootsche nationale instelling,
die met ongelooflyke snelheid haar beide
voorgangsters, de pers en de film terzijde
is gestreefd. Het is noodig jaarlijks een
dag te wijden aan den Omroep, omdat de
invloed van de radio op het gemeenschaps
leven voortdurend toeneemt. Verder heb
ik dezen dag ingesteld om jaarlijks verant
woording te kunnen afleggen. Want de
omroep is geen ivoren toren. De omroep
staat midden in het volle volksleven. Het
Nederlandsche volk heeft er derhalve
recht op jaarlyks te vernemen hoe het met
den omroep staat, wat er gedaan is en wel
ke plannen er zyn voor de toekomst. On
danks de groote veranderingen, die de so
ciale omwenteling van heden, de volksche
herwording en de vrijheidsstrijd van
Europa ook op omroepgebied hebben ge
bracht, is de Nederlandsche luisteraar na
een aanvankelijk lichte aarzeling- trouw ge
bleven aan zijn omroep. Tot mijn groote
voldoening kan ik mededeelen, aldus spr.,
dat het ^pntal ontvanginrichtingen on
danks de moeilijke-materiaalpositie, op 31
Januari j.l. grooter was dan ooit te voren,
terwijl zelfs het vooroorlogsche cijfer is
overtroffen.
Het totaal aantal aangeslotenen be
droeg 31 Januari 1.437.330. Van September'
1941 tot 31 Januari 1942 is'het totaal aan
tal aansluitingen met ongeveer 50.000 stuks
gestegen. Het kenmerkende hierbij is, dat
hiervan c.a. 35.000 nieuwe aansluitingen bij
de radiocentrales zijn en 15.000 nieuwe toe-
stelbezitters, zoodat dus blijkt, dat de aan
trekkingskracht van ortze eigen uitzendin
gen grooter is dan de aantrekkingskracht
van de Engelsche zenders.
Vervolgens gaf spreker een overzicht
van de ontwikkeling van den omroep in
Nederland.
Na een zeer uitvoerige beschouwing over
taak en werkwijze van den Ned. Omroep,
verzorging van de programma's enz., schet
ste spr. de radio als kunstuiting en als een
der belangrijkste cultureele factoren in ons
volksleven.
De radio aldus besloot spr. is een
huisvriend geworden, die ons aldoor meer
diensten bewees: zij komt ons tegemoet in
de behoeften van hoofd en hart. Duizen
den, tienduizenden millioenen, die vroe
ger aan onze cultuur geen deel hadden,
waren er door de verbreiding van de ra
dio bjj betrokken geworden. De massa
werd ongemerkt opgetild, doordat zij van
diverse taken meer begrip kreeg dan zij
ooit had kunnen hebben. En zij werd er
niet toe gedwongen.
De omroep werd zoo een zegen voor den
arbeider, die hij kunst, voorlichting en
ontspanning in huis bracht, waarvan deze
volksgenoot vroeger nooit had kunnen
droomen. De omroep bevrijdde den arbei
der uit het geestelyk proletariaat en maak
te- hem tot volwaardig volksgenoot door
hem deel te doen hebben aan het natio
nale cultureele leven, ^oo was de radio
tot een grootsche sociale instelling gewor
den.
De radio werkte als een weldaad, die
ons de cultureele -prestaties' van het le
ven nader bracht dan ooit.
Spreker eindigde met een herhaling van
wat hij in het eerste nummer van de ,,Luis-
tergids" aanwees als de taak. welke voor
ons ligt, namelij-k -dat de Nederlandsche
Omroep de levensblijheid en de levens
moed wil opwekken, die geschraagd door
een zuiver op eigen volksaard gegrond
vest cultuurbesef en gedragen door een
helder inzicht in de geschiedenis van ver
leden en heden aan ons volk het geloof
in eigen kunde en eigen kracht hergeven
zullen, waardoor dit volk weer met ver
trouwen de toekomst tegemoet zal zien.
Dit na te streven opdat ons volk zyn
aandeel aan de opbouw van een nieuwe
Europeesche toekomst zal by dragen, is onze
taak bü' onzen marsch door het voor ons
liggend jaar".
UITREIKING VAN BIJZONDERE
BONKAARTEN.
Toeslagkaarten voor. zwaren arbeid en
melkkaarten in de z.g. volle-
melkgebieden.
De secretaris-generaal van het departe
ment van Landbouw en Visscherij maakt
bekend, dat in het tijdvak van 9 tot en
met 21 Maart a.s. de toeslagkaarten der
volgende distributieperiode voor bij zónde
ren arbeid zullen worden uitgereikt:
Aan hen, die zeer waren arbeid verrich
ten, zal 'worden uitgereikt eên bonkaart
m 101, aan hen, die zwaren arbeid verrich
ten, een bonkaart m 201 en aan hen, die
RADIO-PROGRAMMA
WOENSDAG 4 MAART 1942.
HILVERSUM I, 415.5 M. 7.15 Gramo-
foonmuziek 7.45 Ochtendgymnastiek
7.55 Gramofoonmuziek 8.20 Ochtend
gymnastiek 8.30 B. N. O.: Nieuwsberich
ten 8.45 Gramofoonmuziek 9.15 Voor
de huisvrouw 9.20 Gramofoonmuziek
1L00 Voor de kleuters 11.20 Ensemble
Timm 12.00 Ensemble Joan Lancé
12.40 Almanak 12.45 B. N. O.: Nieuws-
pn economische berichten 13.00 De erf
vijand van onzen veestapel 13.15 Het
Nationale Trio 14.00 Gramofoonmuziek
14.15 Omroeporkest 15.00 Voor de
vrouw 15.20 Kinderkoor „Tuindorp
Buiksloot" en gramofoonmuziek 16.00
Cyclus: „Verschuivingen in de oud—Chris
telijke Kerk" I. 16.20 Voor de jeugd
17.00 Gramofoonmuziek 17.15 B. N. O.':
N'euws-, economische- en beursberichten
17.30 Nationale Jeugdstormkwartier -
17.45 Zang met pianobegeleiding en -soïi
18.00 Volksgezondheid 18.15 Zan.g-
en piano 18.50 B., N. O.: Nieuwsberich-
tpn 19.00 B. N. O.: Binnenlandsch eco
nomisch praatje 19.10 Gramofoonmuziek
19.30 Melodie en poëzie. Vanaf 20.15
Alleen voor de Radio-Centrales dié; over
een lijnverbinding met de studio beschik
ken 20.15 Roemeensch orkest Gregor
Serban 20.45 Gramofoonmuziek 21.00
Ramblers 21.30 Gramofoonmuziek
21.45 B. N. O.: Nieuwsberichten 22.00
Gramofoonmuziek 23.3024.00 Klaas
van Beeck en zijn orkest (opn.).
HILVERSUM n, 301.5 M. 7.15—8.45
Zie' Hilversum I 8.45 Gramofoonmuziek
- 10.00 Morgenwijding 10.15 Fluit,
?1.00 Pjanovoordracht 11.30 Gramofoon
muziek 12.00 Otto Hendriks en zijn or-
viool en altviool 10.45 Voordracht
mische berichten 13.00 Romancers en
kest 12.45 B. N. O.: Nieuws, en eoono-
soliste 13.45 ,Roemeen5ch orkest Gregor
Serban 14.15 -Radiotooneel 14.30 Gra
mofoonmuziek 15.00 Het groote Omroep
orkest en soliste 16.00 Cello en piano
on gramofoonmuziek 16.40 Gramofoon
muziek 17.00 Voor de jeugd 17.15 B.
N. O.: Nieuws-, economische- en beursbe
richten 17.30 De Omroep in Groningen
(opn.) 18.30 In en om de N. S. B. (Voor-
berend door de N. S. B.) 18.45 Zang
met pianobegeleiding en -soli 19.00 Om-
roep-Volkszangkoor 19.30 B. N. O.:
Nieuwsberichten 19.40 Spiegel van den
dag19.50 B. N. O.: Brabantsch praat
je van den Dré 20.00 Rotterdamsch Phil-
harmonisch orkest (opn.) (Vanaf 20.15 Al
leen voor de Radio-Centrales die over een
lijnverbinding met de studio beschikken).
-T 21.00 Voor de rijpere jeugd 21.15 Rot
terdamsch Philharmonisch orkest (opn.)
21.45 B. N. O.: Nieuwsberichten 22.00
Gramofoonmuziek 22.102.15 Avond-
wijding.
GEM. RADIO-DISTRIBUTIEBEDRIJF.
Ie Programma: 7.1524.00 Hilversum I..
..2e Programma: 7.1522.15 Hilversum II
22.1524.00 Duitsch programma.'
3e en 4e Programma: 7.0024.00 Duitsch
programma.
langdurigenr of nachtarbeid verrichten, een
bonkaart m 301. De uitreiking zal geschie
den door den distributiediertst der gemeen
ten, waar de betrokkene zijn werkzaamhe
den verricht. De bonkaarten m 101 en m
201 zullen worden verstrekt aan hen, die
bij de vorige uitreiking overeenkomstige
kaarten hebben ontvangen en thans nog
dezelfde soort arbeid verrichten, tenzy de
inspectie der distributie heeft beslist, dat
bepaalde arbeiders niet meer in aanmer
king komen voor e^n toeslagkaart.
/Voor hen, die thans in het bezit zijn van
een toeslagkaarte voor langdurigen of nacht
rarbeid moet opnieuw een aanvaag wor
den ingediend. Ten behoeve van hen, dk£
nog geen toeslagkaart voor den 'hierb^-
doelden arbeid bezaten, doch in de pla?/ts
hiervan rantsoenbonneh hebben ontvangen,
zal slechts een toeslagkaarte worden uit/ge-,
reikt, indien sedert het tijdstip der uitrei
king van deze rantsoenbonnen dertien, we
ken zyn verloopen.
Belanghebbenden dienen hun distributie-
stamkaart aan den uitreikenden ambte
naar te toonen. Zelfverzorgers kunnen
geen aanspraak maken op een toes/lagkaart.
Voorts zullen in het tijdvak varA 2 tot en
met 21 Maart a.s. in die gemeenten, waar
de verkoop van volle melk is toegestaan,
nieuwe melkkaarten worden ui tgereikt De
nieuwe kaarten zyn bestemd om te'wor
den gebruikt gedurende drié distributie-
perioden van vier weken er.i zijn daarom
samengesteld uit drie groepen van bon
nummers. Voor de hierbndoelde kaarten
komen in aanmerking personen van veer
tien jaar en ouder. Belanghebbenden
wordt verwezen naar de bekendmaking
van den disTtributiedier/st in de gemeente
hunner inwoning.
FEUILLETON
Shie xaade öOtepjm
door
GERT HARTENAU—THIEL.
£2)
„Ooo! Oooü" jammerden nu weer klein
tjes de geestelijken.
„Maar ging ik voort, op elk woord den
klemtoon leggend, „als de geloovigen zich
rustig gedragen, wanneer zy als op eiken
anderen dag hun werk doen en geen aan
leiding geven tot twist en stryd, dan zal
ik den drie arrestanten hun vrijheid terug
geven. Alles hangt dus geheel van jullie
zelf af. Gedraag je daarnaar!" Ik gaf
den soldaten een wenk: „Leidt hen weg!*'
Maar Si Timbo rukte zich los uit den
greep van zijn bewakers en richtte zich op.
„Heer", riep hij fanatiek, „ik vrees den
dood niet! De profeet zal zyn dienaren be
schermen en de geloovigen wreken. Het
bloed over u allen, dat/dardoor vergoten
zal worden!"
Zijn donkere oogen fonkelden en het
schuim stond hem op de lippen.
Opnieuw gaf ik den soldaten een wenk.
Dezen pakten den geboeiden man vast en
duwden hem naar de deur. Ei Timbo brul
de van woede en spuwde een der mannen,
die hem wat al te hardhandig aangreep,
in het gelaat: „Adjing!" Dan viel de deur
achter hem in het slot.
De achtergebleven priesters stonden als
aan den grond genageld met neergeslagen
oogen. Eernstig keek in hen aan: „Jullie
kunt kiezen: strijd of onderwerping. Be
hoedt jezelf en de geloovigen! Gaat. Gllah
moge jullie wegen leidenI"
Zwijgend kruisten zij hun armen en bo
gen het hoofd. Daarop drongen zij naar
de deur, geheel ontdaan en verslagen. En
buiten ontving hen een gloeiende zon en
joelende,'opgewonden menschenmassa nam
hen in haar midden.
„Sodikromo", wendde ik mij tot den ad
judant, „ga eens zien, of alles behoorlijk
toegaat! Neem demoefti's hun boeien af
en zorg er voor, dat zij als heeren, als gy-
zelaars worden behandeld!"
De onderofficier verliet het vertrek.
Van Trassen staarde mij zwijgend aan.
Hoe zal dat afloopen? scheen hij te vra
gen.
De situatie was inderdaad bedenkelijk;
zelden was een zwaardere last op mijn
schouders gelegd.
„Van Trassen", zei ik na een korte pauze,
„wij mogen niets verzuimen, probeer tele
fonisch verbinding met den controleur te
krijgen. Breng hem in het kort van een
en ander op de hoogte en vraag om in
structies. Intusschen zal ik schriftelijk rap
port uitbrengen."
Toen hy vertrokken was, liet ik de ge
beurtenissen van het .laatste halve uur nog
eens de revue passeeren. Si Timbo moest
ik innerlijk erkennen, je bent een pracht
kerel. Natuurlijk, onbetrouwbaar en, fana
tiek zooals zoovele van je geloofsgenoo-
ten. Maar toch» een man, die niet laf is;
een kerel, die er niet voor terugdeinst zijn
tanden te laten zien. Jammer, je strijdt voor
een verloren zaak. Je zou voor betere din
gen te gebruiken zijn.
Papier en pen lagen gereed. Ik begon te
schrijven, maar telkens weer dwaalden
mijn gedachten af naar Si "fimbo en zijn
moefti's, die het zoo dapper voor hun ge-
loofsgenooten hadden opgenomen. Het
was móeilijk, neen, het was helaas ondoen-
'lijk deze menschen te overtuigen, dat hun
niets te kort werd gedaan. Van eenige be
voorrechting der Chineezen was natuurlijk
geen sprake, maar de voorloopige invrij
heidstelling van de sluwe juweliers werd
door de inlanders nu eenmaal zoo opgevat.
Zij eischten het recht, deze menschen te
straffen, wier schuld nog geenszins wettig
en overtuigend bewezen was. Hun fanaitsme
en. gebrek aan objectiviteit bracht de zaak
waarin zy het recht aan hun zijde hadden,
aan het wankelen. Zy dreigden het in hun
blinden geloofsyver en animositeit jegens
de Chineezen voor zichzelf te bederven. In
daglicht bezien, was ook onze ppsitie Verre
van benijdenswaardig. Voor mij stond het
vast, dat de Chineezen de eenige schuldi
gen waren, maar de kinderlijke mentaliteit
der inlandsche bevolking/ gesteund door
den rassenhaat, had voor de zooveelste
maal van een simpele zaak een probleem
gemaakt.
En met een zucht greep ik weer naar
de pen om mijn klacht te beëindigen
een aanklacht tegen de klagers....
13.
Luitenant van "trassen keerde terug, ging
zwijgend by het raam zitten en staarde
naar de verzamelde menigte op het zon
overgoten plein. Ik lette nauwelijks op hem
en schreef door.
Na een poosje vroeg ik tusschen twee
zinnen door: ,.Heb je den controleur ge
sproken?" x
Hij schudde ontkennend het hoofd. „Nee,
geen verbinding te krijgen!"
Geërgerd vervolgde ik mijn rapport. We
zouden dus op eigen initiatief verder moe
ten handelen.
Luitenant Karsten verscheen en meldde
zich present*
Ik knikte en mijn pen vloog nog sneller
over het papier.
Buiten klonk een hoornsignaal, gevolgd
dopr korte commando's, het geluid van
zware'voetstappen en het afzetten van ge
weren. Het drong- nauwelijks tot me door;
de resident moest zoo spoedig mogelijk van
den dreigenden toestand op de hoogte
worden gebracht
Sodikromo trad binnen en deelde mede,
dat de patrouilles gereed stonden om te
vertrekken. Van Trassen en Karsten.ston
den op, grepen hun troepenhelm, rukten
hun koppels recht en verlieten het ver
trek.
Van buiten drong de stem van Van Tras
sen tot my door. Kort^ bevelen, het geklet
ter van wapens en <p,e gelijkmatige schre
den van afn^rcheerende soldateivolgden
elkaar op. -Daarna: Karstens 6tem, bevelen,
dreunende voetstappen. De venster ram
melden. Uit de verte klonk, steeds zwak
ker wordende, de alarmeerende kreet van
den .voorman: ,-Aaarrriii-aattii!" Plaats
voor de politie!*
Nog eenmaal vloog ik haastig het rap
port door om het daarna in een diénstcou
vert te sluiten. Met een zucht stond ik op
en greep naaj de tafelbel. Een schrille toon
verscheurde de stilte en een bediende ver
scheen.
„Kasi bir sama saja!" verzocht ik.
„Saja, toean!" BÜ boog en keerde zich
om. teneinde het verlangde te halen.
„Laat Sodikromo hier komen!" riep ik
hem na.
„Saja, toean!" Hij verdween haastig.
Djp onderofficier trad binnen ik gaf hem
den brief. „Itoe soeras sama toaen Resi
dent, angkas langkat! <Deze brief is voor
den van afmarcheerende soldaten volgden
den resident: direct bezorgen."
„Stuur- onmiddellijk een betrouwbaren,
man naar het postkantoor in Dwaji-Dja^
wi! De toean karni (postambtenaar) mooit
den brief als ambtelyk expresse-stuk be
handelen, dus onmiddellyk doorzenden.
Begrepen?"
„Saja!" Hij salueerde en spoedde zich
naar buiten.
(Wordt vervolgd
