DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Latiat op Sumatra door de Japanners bezet. DUITSCHLAND fMamentje r DINSDAG 24 FEBRUARI 1942 33ste Jaargang No. 10185 Bureaux Papengracht 32. Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935. Giro 103003. Postbns 11. V In een hoekje van den Hemel. Wij schreven verleden week onder het opschrift „Wat het ergste is in dezen tijd", dat het ergste i£ in dezen tijd het kwaad, dat wij onszelf en anderen aandoeh vrijwillig. En wij voegden hieraan toe: „Wat zou 't er rondom ons anders uitzien, als ieder onzer zich inspande, om zijn geestelijk en stoffelijk bezit op waarlijk sociale, op christelijke wijze te gebruiken: als wij allen ons be ijverden, om het leven elkaar zoo goed mogelijk te maken; als de christelijke liefde zou worden beoefend, hoogtij zou vieren.... Dan, dan zou er geen leed door ons gemaakt worden en zou veel van het onvermijdelijke leed wor den verzacht en dragelijk gemaakt." Och, wij kunnen zelfs ook in een moei lijken tijd als deze al is 't slechts zoo nu en dan onszelf als in „een hoekje van den hemel" voelen en anderen dat ge voel doen genieten. Wij kunnen dat op verscheidene wijze. Een mensch, die het wèl meent met een ander, is een geluksbron in heel zijn om geving, is aldus pater de Vreese de centrale verwarmer van een deel der menschheid (velen ondervinden nu, wat het zeggen wil, of een centrale verwarming al dan niet werkt!) Men leze, wat pater dr. J. de Vreese S.J. daarover verder schrijft in zijn boekje „Al les komt terecht" (Kinheim-uitgeverij, HeilooV Wat liggen er geheimen van liefde en geluk en uitvindingen vol attentie in een goed menschenhart, als het zijn levensdrang: om goed te doen, om mee te deelen, om wèl te-•willen voor den evenmensch. mag laten gaan! Wat voelt men God nabij, wat tast men den milden zin, door al de goedheid van de menschen heen, van Hém, den Gelukzaaier bij uitstek, den Wel-Doe- ner van den beginne af en tot het einde! En wat is er een keus van sym pathieke menschen, reeds hier op aar de!. Wat zijn er veel vormen van goed heid, die wij reeds in dit leven kun nen ondervinden! Wat is de liefde vin dingrijk in deze wereld! Wat kunnen goede medemenschen elkaar verras sen, elkanders wenschen raden en voor kómen! Wat is de aarde mooi, als ze op haar mooist is! Wat zijn de men- schen goed, als ze op hun best zijn! En als nu die goede menschen on der elkaar feest vieren, geen zorgen hebben, geen verdriet, één blij ver heugen, bij een .Communiefeest, bij een huwelijk of bij Priesterwijding, bij een verjaringsfeest en een behaald suc ces, waar men elkaar verblijdt en aan el kanders vreugde steeds nieuwe vreug de beeft: dan wil mpn soms geloo- ven dat de aarde is omgétooverd; dat men reeds samen leeft „in een hoek je van den Hemel"! Gelukkig- degene, die menschen ont moet, werkelijk goede, beste menschep, die de kunst' verstaan, hem, ondanks al zijn zorgen en teleurstelingen, „in een hoekje van den Hemel" te brengen! En gelukkig vóóral degene, die *èlf deze kunst verstaat. De betrekkingen tusschen V.S. en Frankrijk MET WELK DOEL AMERIKA LEVENS MIDDELEN WILDE ZENDEN Het Amerikaansche tijdschrift „Saturday Evening Post" publiceert een zeer belang wekkend artikel over de betrekkingen van de Vereenigde Staten met Frankrijk. Daarin wordt beweerd, dat reeds voor het uitbreken van openlijke vijandelijk heden tusschen de Ver. Staten en DuitschT land een onderaardsche oorlog tusschen beide landen op Franschen bodem is uit gevochten. De Amerikanen hadden daarbij twee doeleinden op het oog: le. De Duitschers te verhinderen om het Fransche schip van staat, in handen eener nieuwe Europeescl^e ordening binnen te sleepen. 2e.^De strategische posities van Frankrijk in Noord- ert West-Afrika te bezetten. Den Engelschen wordt daarbij verweten, dat zij militair niet sterk genoeg geweest zijn om Fransch Noord-Afrika, Syrië en de Fransche havens aan de Westkust van Afrika met inbegrip van Dakar te bezetten. De Engelschen, zoo vervolgt het artikel, zijn, zooals bekend, in dezen oorlog zoo goed als nooit bij machte geweest het ini tiatief te nemen wanneer zij het gaarne .wilden. In dit geval ontbraken hun vlieg tuigen, schepen en soldaten. De Vereengide Staten aan den anderen kant bevonden .zich tegenover Frankrijk in een onaangename positie. In de Ver. Sta ten heeft men nl. met alle slechts denkbare middelen geprobeerd de sympathie voor de Franschen aan te wakkeren. Deze propa ganda is na de ineenstorting van Frankrijk een boemerang voor de Ver. Staten geble ken. Na eerst iederen Amerikaan de deug den der Franschen voor oogen te hebben gevoerd, kan men thans piet plotseling tot het tegenovergestelde overgaan. De Ver. Staten hebben nu een admi raal als ambassadeur "naar Vichy ge stuurd. Het eenige doeltreffende wa pen, dat daarbij voor de Ver. Staten in Frankrijk is overgebleven, was het middel der omkooping, nl. de belofte, den hongerlijdenden Franschen levens middelen te verschaffen, „niet uit over- .cgingen van vriendschap", maar om De trage Amerikaansche hulp. Tijderis hun snellen opmarsch hebben de Japansche strijdkrachten, die van Palem- bang in zuidelijke richting oprukten. Zon dagavond Labat, een strategisch belangrijk spoorwegknooppunt in het binnenland van Sumatra bezet. Labat ligt op ongeveer 180 km. afstand van Palembang. Volgens een radiobericht uit Batavia, dat te Saigon is opgevangen, hebben de( militair? autoriteiten in Nederlandsch-In-' dië uiting gegeven aan hun verontwaardi ging over de vertraagde Amerikaansche hulp, vooral wat vliegtuigen betreft. Daar in het zuidwestelijke deel van den Stillen Oceaan een gebrek aan luchtstrijd krachten bestaat, zijn de Japanners in staat ongestoord aanvallen te doen op de geallieerde steunpunten in deze gebieden. De Nederlandsch-Indische autoriteiten hebben in deze radiöuitzendirig toegege ven. dat de laatste Japansche luchtaanval len op Port Darwin niet alleen een hevi- gen slag voor dit steunpunt der geallieer den beteekenen, doch bovendien een be dreiging vormen voor de geallieerde ver- bidingswegen en de ravitailleering. DE STRIJD OP LUZON GEëINDIGD. Naar Reuter uit Washington meldt, heeft het Amerikaansche ministerie van oorlog „bekend gemaakt, dat de strijd op het Phi- lippijnsche eiland Luzon overal geëin digd is De Australische regeering heeft, volgens een bericht uit Sydney een Nieuw Zee- landsche delegatie ontvarigen ter bespre king van vraagstukken der 'toekomstige gezamenlijke oorlogvoering. De Nieuw Zeelandsche delegatie, die uit den minister voor handel "en industrie, Sil- livan, en leidende persoonlijkheden van de Nieuw Zeelandsche luchtmacht bestond, wees op de noodzakelijkheid van eensge zind'handelen door Australië en Nieuw Zeeland ten einde de tegenwoordige ern stige crisis het hoofd te bieden.' De delegatie nam deel aan een bijeen komst van den Australischen oorlogsraad. deze belofte als een „wapen der onder aardsche oorlogvoering tegen Duitsch land" te gebruiken. De philantropische Amerikaansche orga nisaties als het Roode Kruis en de Quakers moesten bij deze propaganda der Ver. Sta ten in Frankrijk de instrumenten zijn. Dit geheele plan is echter in duigen ge vallen door de starre opvatting der Engel schen van de blokkade. In dit verband maakt het tijdschrift melding van militaire en strategische plannen in Fransch Noord- Afrika. die echter mislukten, omdat gene raal Weygand de betrekkingen met Vichy wilde verbreken en weigerde, zich bij De Gaulle aan te sluiten. Terwijl deze kwestie nog tusschen Wash ington en Londen besproken werd, bewees de Britsche geheime dienst zijn onbe kwaamheid door te melden, dat de Fran sche officieren een gemeenschappelijke Britsche en Gaullistische landingsmanoeu vre zouden toejuichen. Dit valsche bericht heeft tot het bekende Engelsche fiasco te Dakar geleid. In tegenstelling tot de destijds versprei de berichten, was er te Dakar geen enkele Duitsche soldaat, toen de Engelschen hun onderneming begonnen. De Amerikaansche regeering is na dit fiasco zelfstandig te werk gegaan. Als een nieuw middel tot omkooping noemt het ar tikel in dit verband het in Amerika liggen de Fransche goud, waarvan de Ver. Staten zich thans tegenover Frankrijk willen be dienen. Daarom heeft de regeering der Ver. Staten het'goud ook niet aan de bewe ging van De Grille ter beschikking ge steld. Doch ook deze manoeuvre is mislukt. Van Fransche zijde heeft mén verklaard: „wij willen uw levensmiddelen gaarne ont vangen. doch daarmede willen wij geen verplichtingen jegens u op ons nemen. Wij willen die levensmiddelen met ons nog in de Ver. Staten liggend^ goud' betalen". Op deze wijze is de Amerikaansche le- vensmiddelenprooaganda doorkruist en doelloos geworden. Wat in den zomer van 1940 nog mogelijk was is in den winter van 1941 niet meer mogelijk. Ojfhieuw is weer eens gebleken, dat de Amerikaansche en de Britsche regeering te laat hebben gehandeld. Tot zoover het Amerikaansche tijdschrift Uit het vetgedrukte gedeelte blijkt wel duidelijk, welke bedoeling de Amerikaan sche regeering had met haar menschlie- vendheid. Men wil het Fransche hondje, dat honger heeft, laten opzitten en pootjes laten geven; en daarom houdt men het een hapje eten voor. Doch het pleit voor'de Franschen. dat zij zich niet leenen willen tot een derlijke onwaardige omkooperij, ze'fs al lijden zij honger en gebrek. De hon- gerblokkade en „vitamine-politiek" is het middel, dat de Engelo Amerikaansche machthebbers gebruiken, om de wereld weer in het spoor te krijgen, dat hun in het verleden zoovele voordeelen heeft op geleverd. Met menschelijke gevoelens, zoo als sympathieke overwegingen van vriend schap, kan daarbij geen rekening worden gehouden. Wy zullen goed doen, te beden ken, dat wij er evenmin öp behoeven te rekenen. DE BEDREIGING VAN RANGOON. Verwacht kan worden, dat Rangoon zal vallen, zoo meldt Exchange Telegraph van daar. De geallieerden trekken zich thans onder zware en bloedige achterhoede-ge vechten terug op de stellingen van de ri vier de Sittang, die de laatste verdedi- dingslinie voor Rangoon vormt. 21aterdagavond is het tot een verbitter den slag op ongeveer 100 km. ten N.O. van Rangoon gekomen, die van beide zijde met uiterste krachtsinspanning gevoerd wordt. De regeeringsautoriteiten zijn uit Ran goon geëvacueerd, zoo meldt Exchange- Telegraph uit' Mandalay. Duizenden bur gers, mannen en vrouwen zijn, naar verder in het bericht gezegd wordt, sedert Vrij dag op bevel der autoriteiten, naar Man dalay onderweg. In Rangoon zullen in het geheel geen burgers achter mogen blijven, doch alleen nog maar militairen en ver nietiging- ploegen. Te oordeelen naar de voorbereidingen, zal ook de Rangoon .de taktiek van de „verschroeide aarde" stel selmatig en grondig worden toegepast. STRIJDT VOOR EUROPA Vergeelsche aanvallen' der Sovjets Het Duitsche weermachtsbericht van gistermiddag luidt als volgt: In het Oosten herhaalde de vijand zijn vergeefsche aanvallen, waarbij in verscheidene sectoren van het front zijn strijdkrachten meedoogenloos in den strijd werden geworpen en zware verliezen lejjen. Bij luchtaanvallen in het Donetsgebied 'en in het Noordelijk deel van het Oostelijk front werden 26 treinen der bolsjewisten zwaar'ge troffen. De vijand verloor gisteren aan het Oostelijke front 44 vliegtui gen. In het tijdvak van 1 Januari tot 20 Februari 19.42 werden aan het Ooste lijke front 56.806 gevangenen binnen gebracht. De bloedige verliezen van den vijand bedragen een veelvoud van dit aantal gevangenen. In den zelfden tijd werden 960 pantserwa gens, kanonnen. treinen enz. door luchtaanvallen achter het vijandelijke front vernield. De bolsjewistische luchtmacht verloor in denzelfden tijd 699 vliegtuigen ii* luchtgevechten, 159 door luchtafweergeschut" en 831 door vernietiging op den grond. Te genover dit verlies van 1189 vijande lijke vliegtuigen staat een verlies van 127 D"itsche vliegtuigen. In Noord-Afrika activiteit van ver- kenninsrsafdeeliygen in het gebied van El Mekili. Italiabnsche jagers vie1 en met groot succes een vijandelijk vliegveld in het Oostelijk deel van Cvrenaica aan en vernielden daarbij 15 Britsche vliegtuigen. In het Oostelijk deel van de Middel- landsche Zee vernietigden Duitsche gevechtsvliegtuigen overdag bij her haalde stoutmoedigen aanvallen on danks krachtiger, afweer van jagers en luchtdoelgeschut een door torpedo jagers beschermd BritscfcP convooi in het zeegebied ten Noorden van Sidi Barrani. Zij brachten 2 vrachtschepen van 16.000 brt. in totaal tot zinken en beschadigden ook het derde schip van het convooi door bom-voltreffers zoo zwaar, dat het met slagzij bleef lig gen. Oo het' eiland Malta werden vlieg velden alsmede werfinstallaties en scheepsdoelen in de haven La Va- letta door Duitsche gevechtsvliegers met succes gebombardeerd. De Britsche luchtmacht dring in den afgeloopen nacht met zwakke strijd-# krachten het Noord-Duitsche kustge bied binnen. Twee Britsche bommen- >ers werden neergeschoten. HET ITALIAANSCHE WEERMACHTSBERICHT. Het Italiaansche weermachtsbericht van gisternamiddag luidt: Patrouillegevechten ift de omgeving van Mekili. Een onzer formaties jachtvliegtuigen on der bevel van kapitein Dant Ocarso heeft een stoutmoedigen aanval gedaan op de startbanen van het vliegveld Acroma in Oost-Cyrenaica, waar 15 toestellen ston den. Tijdens verscheiden aanvallen met machinegeweren werdén alle machines ver nield, barakken en auto's in brand gescho ten en troepen getroffen en op de vlucht gedreven. Onze vliegtuigen keerden alle terug. Duitsche vliegtuigen hebben in den strijd drie toestellen neergeschoten en een vier de op den grond vernield. Twee vijande lijke koopvaarders, een groot en een mid denslag, werden in het Oostelijk deel der Middellandsche Zee gebombardeerd en in den grond geboord. Doelen op Malta wérden herhaaldelijk intensief gebombardeerd door krachtige formaties der Duitsche luchtmacht, die bo vendien op dey. grond zes Engelsche toe stellen in brand schoten. Radiorede van Roosevelt President Roosevelt heeft Maandagavond in een radiorede, naar de Britsche nieuws dienst uit Washington meldt o.m. gezegd: „Voordat ons de voortdurende stroom van ons bewapeningsmateriaal een duidelijke superioriteit heeft gegeven, moeten wij er aan vast houden onze vijanden te allen tijd en overal te verslaan, waar wij ze aan treffen. ook al moeten wij wellicht een zekeren tijd terrein opgeven". Op het oogenblik, alaus Roosevelt, eischen wij een zware schatting van onze vijanden. De president zeide vervolgens: „Wij en niet onze vijand zullen het offensief in dezen oorlog uitvoeren. Wij zullen j!e laat ste slagen winnen en definitief vrede ma ken". In zijn verdere rede zeide de president o.m. nog: „Wanneer wij, zooals gevraagd is, onze oorlogsschepen, onze vliegtuigen en onze koopvaarders naar de vaderland- sche wateren zouden brengen en ons uit sluitend zouden concentreeren op de laat ste verdedigingsloopgraven, zouden onze groote krachtbronnen van elkander wor den afgesneden". De Vereenigde Staten zouden dan geenerlei hulp meer kunnen zenden naar China. Engeland, Rusland, naar de Middellandsche Zee en dr> Perzi sche Golf. Waneer de Ver. Staten met een zoodani ge eenvoudige politiek zouden oDhouden, n.l. de Noord-Atlantische ravitailleerings- lijnen naar Engeland en Rusland te be schermen. aldus Roosevelt, dan zouden zij er toe bijdragen „het schitterende Russi sche tegenoffensief" tegen de Duitschers kreupel te doen worden. Zij zouden Enge land berooven van een belangrijk deel van zijn aanvoer van levenssmiddelen en oorlogstuig. Ondanks den grooten «fstand en de moeilijke transportomstandigheden staan reeds, aldus de president, een groot aantal bommenwerpers en andere vliegtui gen der Ver. Staten met Amerikaansche bemanningen thans in dagelijksch ge vechtscontact met den vijand in het Zuid westen van den Stillen Oceaan. Duizenden man Amerikaansche troepen bevinden zich thans in dit gebied. De oorlog tegen Japan moet gewonnen worden noor een slijtage proces. De twee laatste maanden is er niets gebeurd, dat den Ver. Staten aan leiding zou moeten geven .om deze funda- menteele strategie aan een herziening te onderwerpen. Roosevelt beweerde vervol gens. dat consequenties van den aanval op Pearl Harbour, al waren ze „ernstig genoeg" sterk pverdreven ziin. Het aantal der in Pearl Harbour op 7 December ge- doode officieren en manschannen bedroeg 2340 en het aantal gewonden 946. Van alle in Pearl Harbour gestationneerde schenen zijn, vol°ens de gegevens van Roosevelt, sleehtS drie buiten dienst gesteld Tenslotte verklaarde Röosevelt.: ..Nooit tevoren hebben wii zoo weinig tiid gehad, waarin zooveel te doen is". BURGERS MOETEN ARUBA ONTRUIMEN Naar de Britsche nieuwsdienst' meldt, moeten op last van de Amerikaansche mi litaire instanties op de Nederlandsche be zittingen in de Caribische Zee de burgers het eiland Aruba ontruimen. Reeds zijn 150 personen per vliegtuig naar Maracai- tn in Venezuela gebracht. LEVENSMIDDELEN DOOR DEN PAUS NAAR GRIEKENLAND GEZONDEN. In Athene zijn zendingen levensmiddelen van den Paus, waaronder melk en andere voedingsmiddelen uit Zwitserland en meel ui Hongarije aafigekomen. WAARSCHUWING. Het departement van Financiën waarschuwt het publiek om geldstuk ken, welke door inkervingen of an derszins verminkt of veranderd zijn, aan te nemen, daar men zich bij het in bezit hebben van zulke waardcloo- ze geldstukken, aan ernstige moeilijk heden blootstelt. PIETER DE JONG. Vandaag een herinnering. Heden honderd jaar geleden werd in Lutjebroek geboren P.eter de Jóng, die later Pauselijk zouaaf en de held van Monte Libretti werd. Deze her innering valt in dezen tijd van oor logsgeweld. En de geweldig voortge schreden oorlogstechniek maakt de verrichtingen van dezen oorlogsheld nu legendarisch. Het is ook beter den geest te herdenken, die dezen man de wapens deed opnemen voor de zaak der Kerk en haar opperhoofd. Die geest spreekt uit de tekst op zijn ge dachtenisplaatje, dat een vriendelijke hand ons gaf. „(Christus heeft gezegd) Al wie huis byoeders en zusters, vader en moeder om mijnen naam verlaat, zal het hon derdvoud terug ontvangen en het «eeuwige leven bezitten. Welaan dan, broeders! wij garan te zamen voort, en Jesus zal met ons zijn. En de mannen van Israel, uit Mas- phath trekkende, hebben de Philis- tijnen verslagen. En Samson opne mende een kinnebak eens ezels, heeft daarmee duizend mannen doodgesla gen. Hij heeft de glorie van zyn volk verbreid, en zich omgord met een pantser als een reus. Hij is den leeuw gelijk geworden in zijne werken, en hij heeft de boozen vervolgd, die zijn volk verstoorden. En er is een geroep opgegaan, dat zijns gelijken niet was opgestaan in het midden van het leger." Die geest kan ook nu levend blij ven in dezen verschrikkelijken oorlog. Laat ons bidden, dat ook nu de geest over de materie mt^e zegevieren.. OVERWINT TOCH DIE SCHROOM BLIJFT NIET LANGER DRALEN. GEEFT U OP ALS COLLECTANT EN GAAT EEN WHN-BUS HALEN. r Victorie Duitschland wint voor Europa op alle fronten Wederom acht schepen getorpedeerd HOOFDKWARTIER VAN DEN FUEHRER, 24 Febr. (D. N. B.). Het opperbevel der Duitsche weermacht deelt mede: Duitsche duikbooten hebben van convooicn op den Atlantisehen Oceaan en voor de Amerikaansche kust we derom acht schepen met een gezame- lijken inhoud van 63.000 ton. waaron der vijf tankschepen, tot zinken ge bracht. HET PAUSELIJK JAARBOEK 1942 Aan het Pauselijk Jaarboek, dat Maan dag aan den Paus werd aangeboden, wordt 'het volgende ontleend omtrent den" staat van de R.K. Kerk. Het aantal der kardinalen bedraagt op het oogenblik 52, dat der aartsbisschoppen 1223, terwijl er meer dan 63.000 missionaris sen zijn. 37 Staten hebben een diplomatieke vertegenwoordiger bij den Pauselijken Stoel, die op zijn beurt ongeveer 60 verte genwoordigers heeft in het buitenland. Eenige Zuid-Amerikaansche staten hadden hun belangen bij den H. Stoel opgedragen aan Italiaanschè-burgers, maar tengevolge van den oorlog tusschen Italië en die sta ten zijn deze van hun functie ontheven. Het Jaarboek stelt een bloei vast van de R.K. Kerk en geeft blijk van haar uitstra lende kracht in de wereld. kTAART VAN PFLT BANKA DOOR DE JAPANNERS BEZET. Na de inname van Palembang zijn de J: pansche Marine eenheden berennen landingen uit te voeren op het eiland Banka (De Cartografische naam van Banka is Bangka). De hoofdplaats Pangkalpinang alsmede Muntok is bezet. Het eiland telt 205.432 inwoners en bezit een groote rijkdom aan tin en bauxiet. De inheemsche bevolkingen van Banka en Billiton zijn Maleiers en zijn dezelfde als van de Residentie Palembang. Een Japansche landing op Billiton is op til. Billiton is eveneens bekend om zijn tinexplotatie en telt 3.409 inwoners, de hoofdstad is Tandjoengpandan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1