Duitsche slagschepen door het Kanaal 5)e ihteeftenfa aan Singapore'a aai. Straatgevechten in de stad Singapore Momentje ZATERDAG 14 FEBRUARI 1942 33ste Jaargang No. 10177 Bureaux Papengracht 32. Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 1L DU nummer beslaat oil twee bladea. V Een gezonde en Juiste orde. „Het communisme is innerlijk slecht en op geen enkel gebied mag men de samen werking er mede aanvaarden" aldus de Paus in de encycliek „Divini Redemp- toris". Er bunnen vele pauselijke uitspraken worden geciteerd, waarin duidelijk en klaar het „godlooze communisme" wordt ver oordeeld. Oók als die uitspraken er niet waren, zou het zonneklaar zijn, dat Katholicisme en Communisme in alle opzichten onver- een igb aar zijn. Als nog hier en daar het tegenoverge stelde wordt beweerd of geïnsinueerd, dan wijst dat, op z'n zachtst gezegd, op een verbazingwekkende onwetendheid betref fende de katholieke principen en de ka tholieke practijk! Daarom staat het Katholicisme lijnrecht tegenover het Communisme, omdat het Communisme is, zooals de Paus zegt, een godloos stelsel. De Katholieke Kerk kent geen andere orde, dan die, welke gegrond is op Gods Wil en Wet, en verzet zich dus tegen elk stelsel, dat een „orde" nastreeft, waarbij het Gods wetten niet aanvaardt als basis, en dus zeker tegen het stelsel van het Com munisme, dat zich tégen Gods wetten kant en die met satanische middelen bestrijdt. In verband met deze opmerkingen willen wij vandaag herinneren aan een passage uit de encycliek ,;Quadragestmo Anno", waarin de Paus positief verklei Art, wat ba-' sis, wat noodzakelijke voorwaarde is voor een „gezonde en juiste orde" in de samen leving: „Inderdaad: alle werkelijk deskundigen op Aciaal terrein dringen aan op een ra tionaliseering, waardoor in het economisch leven de gezonde en juiste orde moet her steld worden. Maar deze orde, die- Wij eveneens vurig wenschen, en waaraan Wij naar best vermogen meewerken, zal nood zakelijk gelbrekkig en onvolledig zijn, als niet alle mensohelijke vermogens harmo nisch samenwerken, om de wonderbare eenheid van het goddelijk wereldplan na te volgen, en, in zooverre dit met mensche- lijke middelen bereikbaar is, ook te ver wezenlijken: en dan bedoelen Wij die vol maakte orde, die de Kerk 'met luide stem verkondigt, die het natuurlijk verstand reeds vordert, en die hierin bestaat, dat alles zich richt naar God als het laatste en hoogste doel van alle geschapen ver mogen en dat alle geschapen goederen, als onder God staande, beschouwd worden enkel en alleen als middelen, die slechts in zoovere gébruikt moeten worden, als zij bevorderlijk zijn om het hoogste doel te bereiken". Vier Nederlanders ter dood veroordeeld Het Bureau van den weermachts bevelhebber in Nederland deelt mede: Een Duitsche krijgsraad heeft twee Nederlanders wegens spionnage en twee andere wegens begunstiging van den vijand en verboden wapenbezit ter dood veroordeeld. De vonnissen zijn met den kogel vol trokken. MANNEN. DIE EEN KLEIN VOLK GROOT MAAKTEN. Vondel, Rembrandt, Willem de Zwijger, de Ruyter, Johan de Witt, wie kent hun namen niet; de kleinste schooljongen zal u reeds iets van hen kunnen vertellen. De Ruyter, onze nationale zeeheld, onze beste- vaer met zijn beroemde zeeslagen en ?jjn grootschen tocht naar Chattam. W |'em de Zwijger, de vader des vaderlands, die goed en bloed over had voor zijn vader land; Vondel, onze nationale dichter, Jo han de Witt, een staatsman bij uitnemend heid en ten slotte, Rembrandt, wiens schil derijen den naahm van Holland in alle Verelddeelen hebben gedragen. Het is een goed idee geweest van Winterhulp om ditmaal eens uit te komen met een serie speldjes van deze groote mannen. De lief de voor land en volk heeft het immers de zen historischen figuren mogelijk gemaakt I alle moeilijkheden te dragen. Zij putten 1 daaruit de kracht om goed en bloed, zelfs hun leven ih te zetten voor het eene groote doel: de redding van hun volk! En is het niet deze zelfde liefde en trouw waarmede Winterhulo haar werk zaamheden verricht en die ook straks- weer de vele collectanten met de roode bussen doet rondgaan; die hen weer de kracht zal geven om in weer en wind, de kou trotseerend, od de hoeken der straten in onze steden en doroen te gaan staan? Zij tellen slechts één ding, niet zichzelve, maar hun volk, dat zij liefhebben. Dit volk, waarvan een deel ontbering lijdt en dat slechts door het gemeenschappelijk of fer van allen geholpen kan worden. Daar om leeft het voorbeeld van Willem de Zwijger, de Ruyter en Johan de Witt voort bil al diegenen, die bereid zijn de volksgemeenschap te dienen. Mogen op 27 en 28 Februari a.s. velen hun ga\e schenken in het besef dat zij daarmede een daad vangemeenschapszin hebben gedaan en de sociale rechtvaardig heid hebben gediend. SINGAPORE, het legendarische bol werk van Engelands macht en heer schappij in het Oosten is gevallen. Nog wordt er gevochten in de straten der stad en op het eiland woedt de strijd om de ver nietiging der ingesloten Britsche troepen voort, maar over den uitslag der gevech ten verkeert men zelfs in Londen niet meer in het onzekere. Men spreekt reeds van een tweede Duinkerken, met dit ver schil, dat de Britten thans den nederlaag niet trachten tc verdoezelen. Welk een beteekenis de Engelschen zelf aan het behoud van Singapore hechtten en welke gevolgen zij zelf van den val der stad vreezen voor Britsch-Indië en voor het Oos- Indische eilandenrijk, moge blijken uit en kele citaten. „Wanneer het den Japanners zou geluk ken, Singapore in te nemen, zouden zij on gehinderd den Indischen Oceaan kunnen binnenvaren en al het land, dat aan zijn oevers ligt, zou hulpeloos aan de Japan ners zijn overgeleverd. Zoolang wij Sin gapore houden, kan geen vijandelijke aan- va] op de landen aan de kusten van den Inaischen Oceaan tot volledige ontwikke ling komen. Vroeg of laat zouden wij van Singapore uit kunnen beginnen met den aanval op Japan, die natuurlijk pas dan zou ophouden, wanneer Japan volkomen verslagen is." Aldus zeide de Britsche mi nister voor Indië, Amery in een rede voor Radio-Daventry op 17 December 1941. En Radio-Londen zeide op denzelfden dag: „Wanneer Singapore in vijandelijke han den zou vallen, zou dit voor de zaak der geallieerden een waar ongeluk beteekenen. Het zou den vijand de mogelijkheid bie den, den Indischen Oceaan in zijn geheel te beheerschen, -ie Oost-Indische eilanden te overmeesteren en zelfs tot op het Austra lische vasteland door te dringen." Nog sterker zegt het de „Daily Mail" van 5 Januari 1942: „Een verpletterende nederlaag der geal lieerden in het Zuidzeegebied zou in Rus land de ergste gevolgen hebben. De val van Singapore b.v. zou bijna een even zwa re slag voor Timosjenko zijn als voor Wa- vell. De val van Singapore zou zoo goed als zeker leiden tot het verlies van Neder- landsch-Indië, het rijke grondstoffen-arse naal. Het zou 'n verlammende slag voor de oorlogsmachine der geallieerden beteeke nen, de uitwerking er van zou in iederen sector bemerkt worden. Verzwakking aan het eene front is terstond aan ieder ander front ^merkbaar." Uit deze citaten alle van recenten da tum blijkt, hoe hoog de Engelschen zelf het verlies van dezen commando-post in het Oosten aanslaan. Het heeft dan ook geen zin, de gebeurtenissen daar in Oost- Azië te bagatelliseeren en met een bezorgd hart zien wij den oorlogsbrand straks overslaan naar Sumatra en Java. Het oppercommando va 1i de zeestrijd krachten is nu overgegaan van den Ame- kaan Hart op den Nederlandschen vlce- admiraal Helfrich, hetgeen ons een erken ning lijkt, dat Ned. Indië thans in werke lijkheid de volle zwaarte van den strijd te dragen zal krijgen. ONZE .MAANDELIJKSCHE STORTING... „Hierbij maken wij u onze maandelijk- sche storting voor de Nederlandsche ambu lance over", zoo schreef d"e N.V.van K. te B. Goed voorbeeld deed goed volgen. Tal rijke firma's, groote warenhuizen en andere instellingen hebben er een goede gewoonte van gemaakt maandelijks een bedrag over te schrijven op girorekening 8-7-6-0-0 Nederlandsch Ambulance, Koninginnegracht 22, 's Gravenhage. Op de Krim. - De commandeerende generaal van een leger-korps deelt onderscheidingén/üit' aan Roemeensche officieren na de wederlnname van Feodosia P.B.Z.-v. Eysden-P. K. Nackl De Britten verloren een torpedobootjager en 43 vliegtuigen HET DUITSCHE WEERMACHTS- BERICHT. Het opperbevel der Duitsche weer macht maakte gisteren in het weermachts- bericht bekend: In het Oosten zette de vijand zijn aan vallen aan vele punten van het front voort en leed daarbij wederom zware, bloedige verliezen. Aan het Donetsfront behaalde onze aanvalsactie, ondanks taaien vijande lijken weerstand, verder succes. In de wateren Oostelijk van de Krim be schadigde het luchtwapen met bomtref- fers een groot transportschip. Op 12 Februari kwam het in het kader van operaties van Duitsche zeestrijdkrach ten in het Kanaal en in het Westelijk deel van de Noordzee tot gevechtsaanraking met Engelsche strijdkrachten. Door de vlootformatie, die onder hevel van vice-admiraal Ciliax stond en die be stond uit de slagschepen „Scharnhorst" en „Gneisenau" en den kruiser ,iPrinz Eugen", werden volgens de tot dusver ontvangen berichten één Engelsche torpedobootjager tot zinken gebracht en een andere in brand geschoten. De aanvallende sterke formaties der Engelsche luchtmacht werdeft met zware verliezen afgeweerd. Slechts een Duitsche torpedoboot werd door bomtreffers licht beschadigd. Een patrouillevaartuig is gezonken, nadat het het aanvallende vliegtuig had neergescho ten. De operaties onzer zeestrijdkrachten wer den door sterke formaties van de lucht macht onder opperbevel van gen er aal-veld maarschalk Sperrle^ ondersteund. De ver liezen van de vijandelijke luchtmacht be dragen, volgens de tot nu ontvangen op gaven, 43 vliegtuigen. Het meerendeel hiervan werd door Duit sche jachtvliegtuigen en de overige door luchtdoelgeschut neergeschoten. Tijdens deze hevige luchtgevechten gin gen zeven onzer vliegtuigen verloren. Aan de Engelsche Zuidkust hebben ge vechtsvliegtuigen in duikvlucht haven installaties ën vliegvelden met bommen van zwaar kaliber bestookt. In Noord-Afrika verkenningsactie aan beide zijden. Duitsche gevechts- en duik- vliegtuigen wierpen bij dag- en nachtaan- vallen voor den oorlog van belang zijnde installaites der haven van Tobroek in brand en stelden door bomvoltreffers luchtdoelbatterijen buiten gehecht. Oorlogsschepen mengen zich In den strijd STRATEN BEZAAID MET BRITSCHE GEWONDEN. Sedert Vrijdagochtend zyn, naar Domei meldt, in de Noordelijke voorsteden van Singapore,groote offensieve en defensieve operaties tusohen Jaipansche en Britsche troepen gaande, Japansöhe pantserwagens dringen het vijandelijke kamp op ongeveer drie kilo meter ten Noordwesten van den rand der stad, ten Noorden van de renbaan binnen. De Britten concentreeren hiun artillerie vuur uit het Zuiden der stad op Japan- 'sohe stellingen om den Japanschen op- marsoh tot staan te brengen. Eenige in woners van Singapore, die uit de stad zijn gevlucht en binnen de Japansche stellingen zijn aangekomen, teneinde aan de Japan sche gevechtsvliegtuigen te ontkomen, verklaren dat de straten van Singapore vol liggen met Britsche gewonden, die on verzorgd in den.steek werden gelaten. Vele Britsche soldaten trachten zich op eigen gelegenheid levensmiddelen te ver schaffen. De correspondent van de „Nitsji Nltsji" meldt van het front op Singapore: Het eiland Singapore bevindt zich thans voor drie vijfde in handen der Japansche strijdkrachten. In de stad biedt de tegen stander een laatste hardnekkig werzet, daarbij geseteund door zware batterijen op de eilanden ten Zuiden van de stad Singapore en door de kustbatterijen van fort Tsjangi op de Oostkust. Bovendien hebben Britsche oorlogschepen zich in den strijd gemengd. Van de stellingen op de hoogten bij den Boekit Timah hebben de Japanners met vlakbaan- en krombaangeschut zwaar vuur geopend, dat vporal gericht is op de vij andelijke eilandbatterijen en oorlogssche pen. Het vijandelijke vuur heeft in de stad groote schade aangericht. Vele gebouwen in de 'havenwijk en ook olietanks branden. Buiten de stad duren de verbitterde ge vechten bij Boekit-Timah en 10 km. naar het Westen bij Sipiapar voort. POGINGEN OM TE ONTSNAPPEN. Nu Engeland Singapore niet heeft kun nen behouden wil het er uiteraard alles op zetten om ten minste het garnizoen, dat deze vesting verdedigt, niet in Japansche handen te laten vallen, aldus V.P.B. in een beschouwing over den oorlogstoestand in Oost-Azië. Het feit, dat het Japansche te genbericht reeds mededeelt, dat Japansche bommenwerpers een Britsch convooi ten Zuiden van Singapore hebben aangeval len, kan worden beschouwd als een bewijs, dat er reeds een aanvang is gemaakt met de evacuatie der ingesloten Britsohe strijd krachten. Op Britsche vliegvelden in de Marmari- sche woestijn werden talrijke vliegtuigen op den grond vernield of beschadigd. In luchtgevechten verloor de vijand nog vijf vliegtuigen. Bij aanvallen van Duitsche gevechts vliegtuigen op vliegtuig- en marinesteun punten van het eiland Malta schoten de ter begeleiding en bescherming- opgeste gen jagers twee vijandelijke vliegtuigen neer. DIEPE INDRUK IN ENGELAND EN VERBAZING IN AMERIKA. Volgens radio-berichten uit de Ver. Sta ten heeft het groote Duitsche succes bij den zeeslag in het Kanaal in Engeland een bui tengewoon sterken indruk gemaakt. De zender Schenectady meldt: het bericht over den uitslag van het gevecht, dat ge volgd is op de catastrophe van Singapore heeft de Engelsche bevolking tot woede ge bracht. De zender New York zegt, dat het be richt een golf van opwinding in de Brit sche openbare meening heeft veroorzjmkt. De Erigelsohe pers richt hevige aanvallen op Churchill en zijn oorlogvoering. Uit Stockholm wordt gemeld, dat de ,.Nya Dagligt Allehanda" een bericht van United Press bevat, volgens hetwelk de Eneelsche bevolking de mededeeling over het gevecht in het Kanaal als een „koude douche" op het lijf viel. De Londensche correspondent van „Af- tenbladet" meldt, dat men zich thans te Londen algemeen afvraagt, waar de Brit sche slagschepen gezeten hebben. Volgens een bericht van United Press uit New York heeft de tijding van het zeege vecht in het Kanaal en het Westen der Noordzee de grootste verbazing bij het Amerikaansche publiek teweeg gebracht. Aanvankelijk wilde men d;t bericht am per geloovèn, daar van Britsche zijde her haaldelijk was gemeld, dat de Duitsche slagschepen Scharnhorst" en „Gneise nau" niet meer capabel waren tot den sfrijd. De wederverschijning van deze Duitsche oorlogsschepen heeft nog bijge dragen tot de neerslachtige stemming on der het Amerikaansche publiek. DE ENGELSCHEN GEVEN HUN VERLIEZEN TOE. United Press meldt uit Londen, dat men alaaar toegeeft, dat de Engelschen in het. Kanaal 42 vliegtuigen hebben verloren en wel 20 bommenwerpers, 16 jagers en 6 Swordfish-vliegbooten. De Emgelschen hebben zich tot de regee ring van Ned.-Indië gewend om transport schepen en escortevaartuigen der Neder landsche marine ter beschikking te stelten, teh einde de ingesloten Britsche, Austra lische en Britsch-Indische troepen zoo veel mogelijk naar Java en Sumatra te dirigee- ren. De regeering te Batavia heeft echter geweigerd aan dit verzoek te voldoen. De Nederlandsch-Indische autoriteiten etel- ten zich op het standpunt, dat de offers aan soheepsruimte en zeestrijdkrachten, welke een dergelijke onderneming zonder eenigen twijfel zouden kosten, niet op wegen tegen de winst van een beperkt contingent troepen. Met het toenemen van de spanning wor den ook de stemmen luider, die in Neder- Iandscfh-Indië ernstig critiek oefenen op de Anglo-Amerikaansche strategie. Het in stellen van verschillende oppercomman do's, met den daaruit voortvloeienden strijd der'competenties, vervult de open bare meening in Ned.-Indië met evenveel bitterheid als onrush Zoo schrijft o.m. de Javabode: „Zelfs een eminente generaal als Wavell kan onmo gelijk een oorlog winnen als hij zoo in zijn vrijheid van beweging wordt geremd door een dusdanig gecompliceerd mechanisme". AANKOMST VAN AMERIKAANSCHE TROEPEN. Het bericht, dat "Amerikaansche troepen op Nieuw Zeeland zijn geland wordt thans bevestigd. Van Japansche zijde twijfelt men er nog steeds aan of hier sprake kan zijn van een expeditiecorps van 10.000 man en men gelooft eerder, dat het hier een eer ste contingent van een dergelijk expedi tiecorps betreft. In Australië is men intussohen in koorts achtige haast bezig de 7 millioen inwoners te motoiliseeren, die waarschijnlijk zonder eenige hulp van buiten af dit werelddeel zulten moeten verdedigen als de gevreesde Japansche aanval begint. ,De Australische troepen die nog in het binnerJand verblijven, worden versterkt door een burgerwacht, welke onder het op percommando komt te staan van jeudige Australische officieren, die uit het nabu rige Oosten teruggezonden worden, nadat zij de noodige frontervaring hebben opge daan. QUISLING DOOR HITLER ONTVANGEN. De Fuehrer heeft Vrijdag in de nieuwe Rijkskanselarij, in het bijzijn van den Rijksminister en chef der Rijkskanselarij, den leider der partijkanselarij en den Rijkscommissaris voor de bezette Noorsche gebieden, den Noorschen minister-presi dent Vidkun Quisling voor een lang onder houd ontvangen. Vervolgens was Quisling de gast van den Fuehrer. CONTR6LE Zoo ongeveer een jaar lang zijn de autoriteiten bezig geweest ons te re- gistreeren en het behoeft ons niét te bekommeren, dat dit vroeger alleen gebeurde met Friesch stamboekvee en Groninger zwartkoppen of hoe Jiet ge hoornde ras anders moge heeten. Wij staan nu immers netjes en behoorlijk ingeschreven: wij kunnen nu inlichtin gen inwinnen bij ons zelf, hoe wij hee ten, wagons beroep is, waar en wan neer wij geboren zijn en welke bijzon dere merktéekenen ons lijfelijk om hulsel draagt en dat is een groot voordeel, i Geheugenverlies komt niet zoo dik wijls voor, beweren statistici, maai- dan zijn zij nog nooit een avond dronken geweest. Ik geef toe, dat daar tegen woordig weinig kans op is en dat is een der vele droefenissen, welke ons niet bespaard blijven. Maar in "plaats daarvan hebben wij dan een persoons bewijs en binnenkort heeft men ons beloofd zal er een intensieve con trole beginnen of ik wel ik en u u is. Want ik zou mij anders wel voor u en u voor ik kunnen uitgeven en ik wil in het midden lafen, wie van ons beiden er dan het slechtst zou afkomen. Maar het is in ieder geval goed te weten, dat de eerste de slechtste zich niet meer voor u of mij kan uitgeven en dat onze familienaam nu de eer geniet, welke hem toekomt. Straks begint de controle. En ik heb alleen te doen met-vrouwen, die geen leeftijd wenschen. Laat ons dus op de charmante ridderlijkheid der contro leurs vertrouwen. v HET ITALIAANSCHB WEERMACHTSBERICHT. ROME, 13 Febr. (Stefani). Het 622ste Italiaansdhe weermachtbericht luidt als volgt: Ten Oosten en ten Zuiden van Mechili plaatselijke acties van onze afdeelingen ver kenners Langs de Via Balbia en in de buurt van Bardia werden vijandelijke troe penconcentraties met goed succes door for maties van onze luchtmacht aangevallen. Enkele tankauto's en talrijke motorvoer tuigen vlogen in brand. Tijdens luchtgevechten boven Malta en het centrale gedeelte van de Middelland- sche Zee schoten Duitsche toestellen drie Engelsche vliegtuigen neer. De Duitsche luchtmacht heeft belangrijke militaire ob jecten doeltreffend aangevallen. Een ben- zine-opslagplaats bij La Valietta werd door bommen van zwaar kaliber getroffen en vloog in de lucht. By een aanval op Tripolis werden eenige gebouwen beschadigd. Er vielen zeven ge wonden onder de inlandsche bevolking. Vijandelijke vliegtuigen hebben in den nacht van 11 op 12 en van 12 op 13 Fe bruari brand- en brisantzommen neerge worpen in de omstreken van Catana. Er werd geen schade aangericht. ANTONESCU IN HITLERS HOOFDKWARTIER. Op uitnoodiging van den Führer heeft de Roemeensche conducator. maarschalk Antonescu, den 11 en Februari een bezoek gebracht aan den Führer in diens hoofd kwartier. v Tijdens het verblijf van Antonescu in het hoofdkwartier vonden tusschen hem en den Führer besprekingen over den po- litieken en militairen toestand plaats, waaraan ook werd deelgenomen door den Duitschen minister van buitenlandsche za ken, von Ribbentrop en den chef van het opperbevel der weermacht generaal-veld- maarschalk Keitel. Vervolgens bracht Antonescu een bezoek aari von Ribbentrop en maarschalk Göring. IN »N PAAR REGELS Engelsch vliegtuig neergeschoten. Duitsche jagers hebben gisterochtend, toen enkele afzonderlijke Britsche vlieg tuigen trachtten het Nederlandsche kust gebied te naderen, een Hudson neergescho ten. „Een breuk moet vermeden worden". In verband met de in de Engelsche pers vermelde teekenen van een toenemende anti-Engelsche stemming onder het Ame rikaansche volk heeft Roosevelt op de pers conferentie verklaard, dat edn breuk op een of andere plaats in het front.der geal lieerden vermeden, moest worden. Hij wei gerde zich daasover nader uit te laten. 6e Gallapagos-eilanden. „La Razon" meldt uit Duito, dat Ecuador den -Vereenigde Staten steunpunten zal afstaan voor de verdediging van het Pa nama-kanaal. Het betreft hier de Gallapa gos-eilanden en het schiereiland Sainas. Dappere krijgsgevangenen ontslagen. Naar de Parijsche bladen melden, wer den 17 Fransche krijgsgevangenen wegens dapper gedrag in het kamp door de Duit sche overheid uit de gevangenschap vry- gelaten. Geen Duitsch in Brazilië. Brazilië heeft alle drukwerken in het Duitsch verboden, met inbegrip van gods dienstige publicaties.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1