DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Nieuwe bonnen
De Japansche opmarsch op Malakka
VRIJDAG 16 JANUARI 1942
33ste Jaargang No. 10152
^eGeld^eli^SoiiAcmt
Bureaux Papengrachfc 38.
Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935.
Giro 103003. Postiras 1L
Woorden van een
wijs man.
Thomas van Kempen werd geboren in
1379 of 13'80 in hét stadje Kempen in het
Rijnland.
En, als men zijn geschriften leest, dan
is het, alsof ze geschreven zijn voor van
daag en voor ieder, waar ter wereld ook.
Dat is het universeele in de persoonlijk
heid van een goed en wijs mensoh!
Mr. Frans Erens, die een bloemleizing
uit de werken van Thomas van Kempen
heeft saamgesteld, vertaald uit het Latijn,
schrijft over hem:
„Al zijn de (door Thomas van Kempen)
geboden g-dachten reeds dikwijls geuit,
zijn zijn het brood van eiken dag, dat
ieder memsdh noodig heeft en dat nooit
verveelt. Die er zijn leven naar inricht, is
zeker zich op den diuur gelukkig te ge
voelen. De lezer, die volhoudt, die telkens
ën telkens opnieuw zijn aandacht aan deze(
uitspraken geeft, zal' bemerken, dat zij
langzamerhand lichter voor hem worden
en dat hij langs hun enkelvoudige, niet ver
takte of door elkaar geslingerde lijnen op
klimt tot een hoogte, waar hij een zuivere
sereniteit van inzicht en ook van stemming
zal kunnen vasthouden".
Wij willen vandaag 'ns iets van dat
„ibrood van eiken dag" dien lezer voor
zetten.
Hebben niet velen onzer zwarigheid en
„Het is niet groot, deugdzaam en
vurig te zjjn, wanneer de mensch geen
zwarigheid heeft, maar wanneer hij
zich in don tijd van tegenspoed gedul
dig ophoudt, is er hoop op. grooten
vooruitgang".
Treden wij niet dikwijls tegenover
ander en1 op ntet harde en driftige en met
onvoorzichtige woorden vooral in een
moeilijken en daardoor enerveerden tijd
als deze.
Een goed woord is liefelijk om te
(hooren, een hard woord bedroeft den
vriend, een ijdel woord doet verloren
gaan de vrucht van den tijd".
„Waar harde woorden vallen, daar
worden de ingewanden der liefde be
zeerd",
„Een bard woord verstoort de har
ten".
„Een driftig woord verjaagt de
vrienden".
„Die onstuimig en zonder nadenken
handelt beleedigt ^gemakkelijk, en, zelf
getroffen, zal hij weeklagen".
„Beter gezwegen dan gekeven".
„Bescherm mij, b Heer, voor het ge
babbel van onvoorzichtige menschen;
dat ik niet valle in. hunne handen; dat
ik zelve nooit dergelijke dingen be-'
drijve".
Zijn velen, helaas, niet even vol van
wraakgedachten als leeg aan naastenliefde?
„Die steeds zich wil wreken zal wei
nig vrienden hebben".
Zulk geestelijk brbod' is van een koste
lijke kwaliteit.
Als dit stukje bij ons de lust heeft op
gewekt om er méér van te genieten dan
js het vandaag een goede dag
Voor de week van Zondag 18 Ja
nuari tot Zaterdag 24 Januari zullen
de gebruikelijke rantsoenen brood of
gebak, en vleesch, verkrijgbaar zijn
op de bonnen 04A en 04B van de
daarvoor aangewezen kaarten. Voor
aardappelen bon 05 aangewezen.
DISTRIBUTIE VAN AARDAPPELEN.
De secretaris-generaal van het departe
ment van Landbouw en Visscherij maakt
bekend, dat de bonnummers 04A en 04B
van de aardappelkaart niet zullen worden
geldig verklaard en derhalve kunnen wor
den vernietigd.
De thans in gebruik zijnde toeslagkaar-
ven voor zwaren en zeer zwaren arbeid
bevatten evenwel de aardappelbonnen
01A tot en met 04A. Daar bon 04A niet
wordt aangewezen, is hiervan het gevolg,
dat de houders van de hierbedoelde toe-
slagkaarten in het tijdvak van 28 Decem
ber jl. tot en met 24 Januari 1942 over één
■bonnummer te weinig beschikken. Dit
wordt echter in het tijdvak van 25 Januari
a.s. tot en met 21 Februari 1942 vergoed,
daar op de toeslagkaarten voor laatstge
noemde periode vijf bonnummers voor
aardappelen voorkomen in plaats van vier.
Bonnen die afloopen
DE VOLGENDE BONNEN ZIJN
BINNENKORT NIET MEER GELDIG:
Na Zaterdag 17 Januari:
03 Brood,
03 Vleescjb.
03 Aardappelen,
De stad Malakka reeds
bereikt
Het hoofdkwartier van het Japansche
leger deelt mede, dat Japairche troe
pen reeds in den nacht van Woensdag
op Donderdag bij de achtervolging van
den vluchtenden tegenstander aan de
Westkust van Malakka de stad Ma
lakka hebben bereikt.
Latere berichten meldden, dat zoo
wel Malakka als Gemas reeds achter
het Japansche front liggen.
Zooals verder te Tokio bekend werd,
/erdeelen de Japansche troepen, die 'op
Malakka reeds de grens van Johore heb
ben overschreden, zich in drie colonnes,
n 1. een aan de Oostelijke en een aan de
Westelijke kust en een die in het centrum
van het schiereiland ongeveer langs den
spoorweg naar Singapore oprukt. Deze drie
colonnes sluiten zich steeds nauwer aaneen
en konden de breedte van het front reeds
tot ongeveer 130 kilometer verminderen.
De afstand naar de Zuidelijke punt van
bet schiereiland bedraagt nog slechts on-
veer 150 kilometer.
Militaire kringen te Tokio schatten
de sterkte van de Britsche troepen, die
op de vesting Singapore terugtrekken,
op ongeveer 30.000 man. In Johore is
het aanvalsterrein gunstiger dan in
het Noordelijke en Zuidelijke deel van
Malakka en de Britten gaan thans in
versterkte mate gebukt onder de ver
nieling van de verbindingslinies,
waardoor de ravitailleering aanzien
lijk wordt bemoeilijkt.
Vluchtelingen uit Singapore, die in Kwa-
la Lempoer zijn aangekomen, maken mel
ding van groote branden in de stad. Ver
scheidene groote gebouwen, o.a. het hoofd
douanekantoor, zijn vernield. Voorts mel
den de vluchtelingen, dat de laatste week
oagelijks drie tot vier maal luchtaanval
len op Singapore zjjn ondernomen. De
grootste bezorgdheid heerscht over in ge
vaar komeH van de watervoorziening der
stad, aangezien het waterreservoir gele
gen is op het Zuidelijke deel van het öchier
eiland, terwijl de buisleidingen over. de
brug tusschën hef eiland Singapore en het
vasteland loopeh. Bij de vernieling van
de^e verbinding zou dus de eilandvesting
ten zeerste in gevaar worden gebracht.
BRITSCH-INDIëRS LOOPEN OVEüf.
Tot nu toe hebben zich tijdens de ge
vechten Op Malakka 2000 Britsch-Indische
soldaten overgegeven. Zij zijn, naar het
verder heet, in bijzondere kazernes achter
het front ondergebracht en mochten hun
wapens behouden.
LANDING OP HET EILAND GRANDE.
Voorts wordt uit Tokio bericht, dat een
Japansche marineètoottroep bij verrassing
's geland op dé kleine eiland vesting Gran
de aan den ingang van de Subic-baai, ten
Noord-Westen van Manilla. Naar „Tokio
As'ahi Sjimboen" van het oorlogstoon eel
aldaar meldt, is de eilandvesting Grande
strategisch van gelijk belang voor de totale
positie der Subic-baai als de eilandvesting
Corregidor voor de baai van Manilla. De
stoottroepen maakten een batterij zwaar
vestinggeschut buit en veroverden talrijke
gebetoneerde artilleriestellingen met ka
nonnen van verschillend kaliber en veel
munitie. Intusschen vordert de aanval
der Japansche strijdkrachten op de West
kust van het Balangö-schiéreiland in de
richting van de oorlogshaven Mariveles
?an de Zuidpunt daarvan, waar de Ameri-
kaansche troepen zich nog verschanst heb
ben.
Voorts wordt uit Tokio gemeld dat
de eerste Amerikaanschc krijgsgevan
genen in Japan zijn aangekomen. Het
betreft hiér 442 op 1- December bij
de bezetting van Goeam gevangen ge
nomen Amerikanen. Zij zullen geinter-
neerd worden in kampen op het eiland
Sjikokoe.
LUCHTAANVAL OP MOLUKKEN EN
NIEUW-GUINEA. 1
Naar het Japansche hoofdkwartier
meldt, hebben Japansche marinevlieg
tuigen uitgebreide aanvallen gedaan
op eilanden der Molukkengroep, o. a.
op Amboina, en verder op Nieuw-
Guinea, o. a. op Babo Sorong, en op
New Britain.
Hierbij werden militaire installaties
getroffen en in brand gezet.
Bij een aanval van 12 Januari op de
baris voor watervliegtu'gen Molome-
dals in de Temaikarbaai (Celebes) wer
den ne^en hangars en twee barakken
vernield.
Andere vliegtuigen bombardeerden
ternate (Molukken). Hierbij werden
twee groote pakhuizen vernield en
werden op vijf plaatsen branden ge
constateerd.
VORMING VAN GROOT-AZIë.
De Japansche premie, generaal Tojo,
zal, naar Domei meldt, bij de bijeenkomst
van den Rijksdag op 21 Januari in de re-
geeringsverklaring uitdrukkelijk naar vo
ren brengen, dat Japan vastbesloten is met
gebruikmaking van alle militaire midde
len de voorwaarden in het leven te roe
pen voor de instelling van een Groot-
Aziatriché gemeenschappelijke levenszone,
die het einddoel van den Groot-Aziatischen
porlog •moet worden genoemd. De rede
voeringen van den premier en van de mi
nisters van Buitenlandsche Zakeh en Fi
nanciën zullen op 20 Januari den Tenno
ter goedkeuring worden voorgelegd.
ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN
OP ONS LAND.
In den nacht van Woensdag op Donder
dag hebben Engelsche vliegtuigen ver
scheidene vluchten boven Nederlandsch
gebied ondernomen. Zij lieten een aantal
brand- en brisantbommen vallen, die ech
ter voor het meerendeel slechts onaanzien
lijke materieele schade aanrichtten.
In een stad in het Zuiden des lands wer
den eenige huizen door bommen getrof
fen en verscheidene inwoners gewond.
KOFFIE EN THEE DIENEN
INGELEVERD.
Op verlangen van de Ned. Meelcentrale.
In de Nederlandsche Staatscourant van
15 dezer is een besluit van den secretaris
generaal van het departement van Land
bouw'en Visscherij afgekondigd, waarbij
in het Koffie- en Theebesluit V. V. O. 1940
een aantal bepalingen is opgenomen, be
treffende de inlevering van voorraden kof
fie en thee.
Ingevolge deze bepalingen is een ieder,
die koffie of thee voorhanden of in voor
raad heeft, verplicht de desbetreffende
hoeveelheden koffie en thee op verlangen
van de Nederlandsche Meelcentrale bij de
ze éentrale in te leveren.
Deze verplichting tot inlevering geldt
evenwel niét met betrekking tot die hoe
veelheden koffie en thee, welke door par
ticulieren kennelijk uitsluitend voor eigen
gebuik voorhanden of in voorraad worden
gehouden.
Strijd van wereld
historische beteekenis
REDEVOERING VAN DR. GOEBBELS.
Rijksminister dr. Goebbels heeft voor de
leidende figuren van het politieke en cul-
tureele leven in Hamburg eén redevoe
ring uitgesproken over den to,estand. Hij
begon met een uiteenzetting van de nood
zakelijkheid van den historischen 22 Juni
1941 voor den eindstrijd voor de redding
van Europa van het bolsjewistische ge
vaar. De Duitsche soldaten hebben met
eigen oogen gezien hoever de bolsjewisti
sche voorbereidingen voor meedoogenloo-
ze vernietiging van Duitschland én daar
mede ook van Europa reeds gevorderd wa
ren. Wanneer de oorlog tegen de Sovjet-
Unie hard is en verbitterd en door de te
genpartij met alle stompe taaiheid wordt
uitgevochten, is dat voor ons slechts een
bewijs te meer voor de grootte van het
gevaar, waarin wij allen verkeerd heb
ben."
Voortgaande schilderde dr. Goebbels de
bijna mythische grootte van dezen strijd.
De ontzaglijke inspanningen en opofferin
gen van eiken man aan het Oostelijk front
in dezen heldhaftigeri strijd kunnen echter
niet geisoleerd worden gezien. Er bestaat
een innerlijke samenhang inidt wereld-
confict .In dit verband 'bracht spr. hulde
aan den helihaftigen strijd van het Japan
sche volk, waardoor de positie der spil-
mogendheden een versterking heeft ge
kregen, die kort geleden nog ook door m'i-
litkire en politieke deskundigen volkomen
onwaarschijnlijk werd geacht.
Deze ontwikkeling kwam niet onver
wacht. Van Duitsche zijde had men Ja
pan, zijn weermacht en zijn volk en lei
ding nooit anders beoordeeld dan zij thans
blijken te zijn.
Japan Ijjdt onder dezelfde onopgeloste
problemen als Duitschland en Italië. Het
past volkomen in de wereldbekende* ge
borneerde arrogantie der Engefech-Ameri-
kaansche oorlogsopruierskliek, dat zij de mi
litaire capaciteiten van Japan volkomen
verkeerd hebben beoordeeld en deze ver
gissing onmiddellijk in het begin hebben
moeten betalen met een leergeld, dat voor
hen waarlijk schrikwekkend is.
Wanneer in het derde oorlogsjaar Japan
aan de zijde vèn de spil ten oorlog is ge
trokken tegen het Amerikaansche imperia
lisme en de Britsche wereld voogdij, dan
is dat, behalye van machtspolitiek en stra
tegisch belang voor het bondgenootschap,
voor de wereld een bewijs te meer voor
den goeden en volstrekt zekeren stand van
onz? zaak, aldus dr. Goebbels. Wij behoe
ven thans nauwelijks het geloof aan onze
nationale onoverwinnelijkheid te hulp te
roepen om onze komende overwinning te
kunnen voorspellen als iets stelligs en on
veranderlijks. Dit gelooit vloeit voort uit de
werkelijke feiten, die ondubbelzinnig voor
ons spreken. Onze rekening klopt. De il
lusionaire rekening van onzen tegenstan
der is niet in de laatste plaats gegrond op
de volkomen onjuiste waardeering van on
ze politieke e.i militaire leiding. Zulke
speculaties mogen in den eersten wereld
oorlog succes hebben gehad, thans bren
gen zij den vijand zelf slechts de grootste
schade.
Voortgaande schilderde dr. Goebbels de
wereldhistorische beteekenis van de hui
dige worsteling en ging verder: „Deze oor
log vormt in werkelijkheid de samenvat
ting van een reeks oorlogsconflicten, die
wanneer zij thans niet uitgevochten wer
den, over enkele jaren zouden komen.
Dat mogen wij nooit vergeten. Belangrij
ker dus dan de kwestie, wanneer deze
oorlog eindigt, is de vraag h o e hij eindi
gen zal Wanneer wij hem winnen, aldus
de Rijksminister, dan is alles gewonnen:
grondstoffen- en voedingsvrijheid, levens
ruimte, grondslag der sociale reorganisa
tie van onzen staat en de mogelijkheid
van een volksch uitleven voor de spilmo-
gendheden. Wanneer wij den oorldg zou
den verliezen, zou echter evenzeer dit al
les en nog meer worden verloren: name
lijk ons nationale leven in algemeenen zin
en in zjjn geheel". De minister verklaar
de, dat men ook slechts van dit standpunt
de opofferingen mocht opvatten», die in de
zen oorlog aan allen worden opgelegd en
ook moeten worden opgelegd. Wat het
front voor het vaderland doet, kan door
het vaderland nooit vergolden worden.
Wat ,het volk thuis aan ongemakken te
verdragen heeft telt nauwelijks mee ver
geleken bii het heldepdom en de bereid
heid tot den dood van het front". Goede
ren voor het front, welke hij de grootste
gemeenschaopeliike hulp van het Duitsche
volk noemde. Wij zien daarin, zoo zeide
hij, een gelukkig begin voor egn hard,
aan beslissingen rijk jaar ook voor het va
derland. Wii mogen hierin echter ook een
maatstaf zien voor de psychische kracht
van het Duitsche volk. Tenslotte richtte
dr. Goebbels tot front en vaderland de
vermaning en den eisëh hard en gelaten
te blijven, realistisch te denken en nooit
den gTond onder de voeten te verliezen,
de oorlogsnroblemen aan te vatten, waar
zij zich voordoen en het nieuwe jaar te be
ginnen met dezelfde vastberadenheid,
waarmede het land hef afgeloopen jaar
de baas is geworden.
VREEMDE WOORDEN IN
ADVERTENTIES E.D.
Zoowel van Nederlandsche als van
Duitsche zijde heeft men aanstoot ge
nomen aan het feit, dat herhaaldelijk
met name in advertenties en andere
aankondigingen van feestvoorstellin-»
gen, muziekuitvoeringen, variété's enz.
geheel onroodig Engelsche parnen en
uitdrukkingen worden gebruikt. Aan
de bladen is derhalve verzocht voort
aan zulke advertenties of aankondigin
gen niet meer op te nemen.
NIEUWE ZINKEN PASMUNT
In de Nederlandsche Staatscourant
is opgenoiften een besluit van den
secretaris-generaal van Financiën tot
nadere regeling van het Nederlandsche
muntwezen. Door deze wijziging wordt
de uitgifte mogelijk gemaakt van zin
ken pasmunt van 25, 10, 2Vi en 1 cent.
Omtrent den beeldenaar van deze
muntstukken wordt het volgende be
paald:
Voor het 25-cent-stuk: Op de voor
zijde een schip met volle zeilen en het
woord: „Nederland". Op de keerzijde de
waarde-aanduidipg 25 cents tusschen
twee twijgen, benevens het jaartal en
het muntteeken. De stukken worden
in den ring gemunt en hebben een
gladden rand.
Voor het 10-cent-stuk: Op de voor
zijde drie gestyleerde tulpen, waar
onder op een band: „Nederland". Op
de keerzijde de waarde-^anduiding 10
cents tusschen twee twijgen, benevens
het jaartal en hét muntteeken. De
stukken worden in den ring gemunt
en hebben een kartelrand.
Voor het 2H-cent-stuk: Op de voor
rijde het Friesch uleboerd, boven ter
weerszijden van de driespruit „Neder
land".
Op de keerzijde de waarde-aandui-
ding 214 cent,ter rechterzijde gplven
en korenaren, benevens het jaartal en
het muntteeken. De stukken worden
in den ring gemunt en hebben een
gladden rand.
Voor den cent: Op de voorzijde het
rechtkruis, onderaan op een 'band:
„Nederland". Op de keerzijde de waar
de-aanduiding 1 cent; ter rechterzijde
golven en korenaren, benevens 't jaar
tal en het muntteeken. De stukken wor
den in den ring gemunt en hebben een
kartelrand.
Denkt aan de Winterhulp
Als dit geen winter is om de Winterhulp
te helpen, dan weten wij niet, welk een
wintersche kou er nog zou moeten komen
om de burgerij warm voor de Winterhulp
te helpen stemmen.
Vrijdag 23 en Zaterdag 24 Januari zal
eder straatcollecte worden gehouden en
drn zullen opnieuw de verkeersteekens
waarvan de serie is uitgebreid als
draagèpeldjes worden aangeboden.
In de meeste plaatsen'van beteekenis
werkt de politie ijverig mede om deze in
zameling, die tevens een goede propaganda
van veilig verkeer is, te doen slagen. De
gemachtigde voor de reorganisatie van de
kTederlandsche politie heeft hiertoe een be-
r»r?p op de plaatselijke politiechefs ge
daan, dat, paar men mag verwachten, niet
tevergeefs zal zijn geschied.
Politiebeambten zullen, terwijl zij zioh
hier en daar instrueerend onder het pu
bliek bewegen, tegelijkertijd als, collectant
optreden.
De geheele week van 2330 Januari zal
worden dienstbaar gemaakt aan de ver-
keersbeveili(ging. Zoo zullen verkeerspa-
trouillës van 2 tot 4 man optreden, waar
roodig, de „nieuwe verkeers-regels" uit
gegeven door het Verbond van Vereenigin-
gen van Veilig Verkeer, met medewerking
van het departemënt van Waterstaat,
v/orden ter hand gesteld, enz.
De Winterhulp rekent op volledige me
dewerking van alle weldenkenden.
AFLEVERING VAN SPUSVET.
Van bevoegde zijde wordt het volgende
medegedeeld:
In sommige gemeenten is het niet moge
lijk gebleken, het gesmolten rundvet dat
aan degenen, die daartoe indertijd bon „03"
van de vetkaart hebben ingeleverd, thans
gedurende de periode van 15 tot eh met 23
Januari mag worden afgeleverd tijdig in
het bezit van de slagers te brengen.
In verband hiermede zullen de betrokken
slagers eerst Vrijdag 16 of Zaterdag 17
Januari a.s. het spijsvet ontvangen, en in de
gelegenheid zijn het aan hun klanten af Je
leveren.
Personeele belastirrg
Ter kennisneming van hen, die voor het
jaar 1942 voor de personeele belasting be
lastingplichtig zijn, wordt medegedeeld!,
dat de werkzaamheden voor dde belasting
op de inspecties der belastingen tot nader
order zijn opgeschort, in verband niet dien
arbeid voor de uitvoering van andere be
lastingwetten.
Tengevolge daarvan ontvangen de
belastingplichtigen voorloopig geen
aangiftebiljet en behoeven zij geen
aangifte te doen voor het gebruiken
van een 'perceel of voor het houden
van dienstboden, paarden, motorrij
tuigen pleiziervaartuigen en biljarten.
Ook de Z4g. beschrijving, waarbij door
die ambtenaren wordit geïnformeerd naar
belaste objecten, blijft voorloopig achter
wege.
Voofts wordt nog medegedeeld, dat zij
die het voornemen hebben de door hen
gehoudep motorrijtuigen of pleiziervaar
tuigen het geheele jaar 1942 riet te ge
bruiken, kunnen nalaten de inspecties dier
belastingen daarvan in kennis te stellen.
Verzegeling zal voorloopig niet plaai
vinden.