DINSDAG 13 JANUARI 1942
33ste Jaargang No. 10149
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
v We moeten elkaar
kennen.
MENADO OP CELEBES BEZET
DUITSCHLAND
Momentje
3)e £eicbcli£(2oti/fca/nt
Bureaux Papeagracht 32.
Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 1L
Wij wezen er gisteren terloops op
wij deden dit met vreugde dat er on- J
der onze Protestantsche mede-Christenen
een beter begrip doordringt betreffende
de katholieke Maria-vereering.
Wij ejschen natuurlijk niet, dat
men het met ons eens is! Maar wij eischen
wèl, dat men ons beoordeelt naar waar
heid; dat men geen oordeel over de Ka
tholieke Kerk, het Katholiek Geloof vormt
en uitspreekt, zonder die Kerk en dat Ge
loof te kennen.
Deze eisch, dien wij anderen stellen ten
opzichte van ons zelf, moeten wij ook en
allereerst zélf in practijk brengen. Wij
moeten anderen, anders denkenden,
beoordeelen, niet naar wat „men" van hen
zegt, maar naar wat waar is; wij moeten
consciëntieus zijn, inderdaad: consciën
tieus! in het vormen van een oordeel
over andersdenkenden, vooral over wat
andersdenkenden is een dierbare, een hei
lige overtuiging.
Er is. en wordt onder ons tegen dezen
regel misdreven.
Maar een ieder, die objectief kan zien,
zal erkennen, dat, wat in katholieke krin
gen onwaar wordt gesproken over anders
denkenden, veel en véél minder is, d§in
wat er onwaar wordt verhaald over de ka
tholieken in anti-papistische kringen van
allerlei schakeering! Feit is, dat katholie
ken niet onverdraagzaam zijn; dat zij niet
een andersdenkende, omdat hij anders
denkt, minachten of bespotten.
Eerbied voor geloofsovertuiging, voor
godsdienstige beginselen kan en zal een
volk tot zegen strekken. Wij bedoelen,
natuurlijk, geloofsovertuiging, welke echt
is; godsdienstige beginselen, welke dien
naam waarlijk verdienen.
Maar, om dien eerbied te kunnen be-
toonen, moet men beginnen met de ge
loofsovertuiging, de godsdienstige beginse
len van anderen te kennen.
Kennis van de katholieke leer dat
verlangen wij van ieder, die over katholi
cisme en katholieken wil oordeelen!
En, als die kennis aanwezig is, dan zal
er ook on get wijf eTcTzijn: begrip voor
de katholieke beginselen en de daaruit
voortvloeiende consequenties. Een begrip,
dat waar het wèldenkehden menschen
betreft op de onderlinge verhoudingen
een voortreffelij ken invloed moet hjebben!
WELKE DISTRIBUTIEBESCHEIDEN
VERNIETIGD KUNNEN WORDEN.
ge secretaris-generaal van het departed
ment van Landbouw en Visscherij maakt
bekend, dat de volgende distributiebeschei
den niet geldig zullën worden verklaard
en dus kunnen worden vernietigd:
a) de met T,50" genummerde bonnen van
de thans niet meër in gebruik zijnde
vleeschkaart, broodkaart, aardappelkaart
en de met „r" gemerkte melkkaarten;
b) van de oude bonkaart algemeeri: de
bonnummers 165 en 166, alsmede de bon
nummers 170 tot en met 178;
c) de cacaokaart, waarvan de bonnen
zijn gemerkt met „een rantsoen cacao";
d) de z.g. groene melkkaart (groen met
zwarten opdruk), welke indertijd in ge
bruik is geweest bij volwassenen, zoowel
als kinderen;
e) de bonkaart diversen.
Met nadruk wordt er op gewezen, dat
men de laatstgenoemde kaart niet moet
verwarren met de thans in gebruik zijnde
bonkaart reserve, welke natuurlijk niet
mag worden vernietigd.
Tarakan capituleert
DE STRATEGIE DER JAPANNERS.
Naar het Japansche hoofdkwartier
officieel bekend maakt, hebben de
strijdkrachten van den tegenstander
op het ten Noord-Oosten van Borneo
gelegen eiland Tarakan gecapituleerd.
Voorts zijn Japansche troepen aan land
gezet in het Noordelijk deel van Cele
bes. De stad Menado is reeds bezet.
Uit de straat van Makassar tusschen
Borneo en Celebes wordt melding ge
maakt van nieuwe scheepsbewegingen
in Zuidelijke richting. Daaruit kan men
cóncludèeren, dat het werkelijke doel
der Japanners de hoofdstad van Cele
bes, Makassar, zelf is.
Makassar ligt aan de "Zuidelijke punt van
het eiland en telt ongeveer 90.000 inwo
ners, waarvan rond 4000 Europeanen. Zoo
wel Menado als ook Makassar zijn belang
rijke uitvoerhavens voor rubber, copra en-
tabak. Het .eiland Celebes is sinds 1819 Ne.
derlandsch bezit en heeft rond 4.5 millioen
inwoners, onder wie 8000 Europeanen.
De strategie der Japanners beoogt vol
gens „United Press", de zeestraat tusschen
Celebes en de Molukken af te sluiten, zoo
dat de Amerikanen daarvan eventueel geen'
gebruik zullen kunnen maken.
Te Balik Papdn zijn dertig gewonden
binnengebracht, afkomstig van eèn Neder -
landsch-Indisch marinevaartuig, dat nabij
Tarakan was aangevalleen.
Een vliegtuig van de marine moet als
verloren worden beschouwd.
DE STRUD OP MALAKKA,
Het Japansche hoofdkwartier maakt be
kend, dat de voorhoede der Japansche troe
pen, die met steun van legervliegtuigen
naar Kwala Loempoer waren opgerukt, in
de nabijheid van Kelang zijn gekomen; An
dere afdeelingen zijn tot bij Rawang op
gerukt.
Het officieele communiqué meldt verder,
dat Japansche vliegtuigen 23 Britsche rups-
rractors benevens 7 tanks en gepantserde
verkenningsauto's ergens ten Noorden van
Kwala Loempoer hebben vernietigd en
twee treinen met Britsche soldaten bij Ka-
jang.
Het gisteren te Singapore gepubliceerde
legerbericht meldt, dat de Britsche troepen
na den val van Kwala Loempoer zijn terug
getrokken tot een punt ten Noorden van
Seremban, welke stad omstreeks 64 km.
ten Zuiden van Kwala Loempoer en 300
km. ten Noorden van Singapore is' gelegen.
Het Britsche legerbericht erkent voorts,
dat deze stelling reeds weer onder het
vuur der Japanners ligt.
MAATREGELEN IN BRITSCH-INDIë.
Volgens betrouwbare berichten uit Voor.
Indië heeft de regeering van Bengalen we
gens luchtgevaar alle godsdienstige optoch
ten van eenigen omvang verboden.
Aan Mohammedanen en Hindoes in den
Pendsjaab is ten strengste verboden bijeen
te komen in moskeeën en tempels. De geloo-
yigen mogen slechts- één voor één naar bin
nen en moeten zich terstond na het gebed
•"eer verwijderen.
Blijkbaar zijn de autoriteiten bang, dat
m de tempels en moskeeën revolutionaire
samenzweringen .pp touw worden gezet,
-laar het de politie niet geoorloofd is deze
te betreden.
STRIJDT VOOR EUROPA
Twee Britsche torpedo-
lagers getorpedeerd
Het Duitscbe weerrnadhitsbericht van
gisternamiddag- luidt als volgt:
De gevechten in het centrale deel van
het Oostelijk front en in het Waldai-
gebied duren voort. In de overige sec
toren geen gevechtshandelingen van
beteekenis.
Een batterij verdragend geschut der
marine heeft Dover beschoten. Waar
genomen kon wordien, dat de schoten
doel troffen.
Onderzeebooten hebben op den At-
lantisoben Oceaan een Britsoben tor
pedojager tot zinken gebracht en er een
op dqè Middellandsohe Zee getorpe
deerd.
In Noord-Afrika levendige verken
ningsactiviteit. Duitsdbe gevechtsvlieg
tuigen hebben den kustweg van Cyre-
naica als-mede Britsche vliegvelden op
het eiland Malta gebombardeerd.
In het tijdvak van 1 tot 10 Januari
heeft de Britsche luchtmacht 42 vlieg
tuigen verloren, waarvan 19 boven de
Middellandsohe Zee en in Noord-Afri-
ka. In dezelfde periode gingen in den
strjjd tegen Groot-Brittannië negen
eigen vliegtuigen verloren.
Bij de in het weermacbtberidht van
7 Jan-ar i gemelde Sowjet-Russisahe
landings acties te Eupatoria op de Krim
liet dé vijand in taaie gevechten in de
huizen en de straten 600 doode soldaten
en 1.300 partijgangers op het slagveld
achter. Er vielen ons 203 gevangenen
in handen .Dit succes is in het bijzon
der te danken aan het vastberaden op
treden van den eersten luitenant von
Boddien, die als commandant der ver-
kehningsafdeelinit eener infanteriedi
visie in deze gevechten gesneuveld is.
De Fuehrer en opperbevelhebber der
weermacht heeft'dezen dapperen offi
cier posthuuni met het eikenloof be-
hoorende bij het ridderkruis van het
Uzeren Kruis onderscheiden.
Als hst winter is, vraagt eek het paard
een extra bescherming tegen de koude.
Een goede koetsier vergeet zijn trouwen
helper niet Pax-Holland-De Haan m
HET ITALIAANSCHE
WEERMACHTSBERICHT.
ROME, 12 Januari. (Stefani). In zijn
weenmaohtsberioht no. 589 maakte het Ita-
liaa-nsche opperbevel gisteren het volgen
de bekend:
Aan het front van Cyrenaica schermutse
lingen tusschen patrouilles. De Duitsch-
Italiaansche luchtmacht ontwikkelde een
greote activiteit en deed aanvallëh op de
vijandelijke vliegvelden van Gamboet en
Agedabia, waar talrijke vliegtuigen op den
beganen grond eAistig beschadigd wérden.
Op marsch zijnde troepen werden met ma
chinegeweren beschoten. Formaties tanks
en gemotoriseerde strijdmiddelen werden
met bommen bestookt. Drie Curtiss-machi-
nes en een Hurricane werden door Duit-
sche jagers neergeschoten. Op het eiland
Malta werden tal van luchtaanvallen on
dernomen.
Aan het Oostelijke front is op 27 Decem
ber bij een aanval der Bolspewisten in den
strjjd om Duitscblands vrijheid gesneuveld
de commandeur van een eenheid der Waf
fen-SS, SS-Brigadefuehrer en generaal-
majoor der Waffen-SS Richard Hermann,
die in den were oorlog was onderscheiden
met het IJzeren. Kruis tweede en eerste
klasse en in dezen oorlog de onderschei
ding met de gespen kreeg evenals het
kruis voor oorlogsverdiensten. In hem ver
liest de SS een voorbeeldig soldaat.
HET TERUGROEPEN VAN
DUFF COOPER.
De Berlijnsche pers beschouwt het te
rugroepen van Duff Cooper uit Singapore
als een onmiddellijk gevolg der zware sla
gen, die de Engelschen in het Oosten in
ontvangst hebben moeten hemen. Door de
opgewonden stemming," een gevolg van de
voortdurende nederlagen, aldus de „Mon-
tag', is Churchill gedwongen, den stórm
van verontwaardiging naar eenige leden
van zijn kabinet af te leiden en een zon-
denbok voor Oost-Azië te zoeken. Als eer
ste slachtoffer heeft hij blijkbaar Duff Coo
per uitgekozen..
Het „Zwoelf Uhr-Blatt" spreekt het ver
moeden uit, dat Duff Coopers „neven-re
geering" te Singapore den opperbevelheb
ber der geallieerde strijdkrachten in het
Westen der Stille Zuidzee, generaal Wa
ved, niet beviel. De politieke carrière van
Duff Cooper, die in de geschiedenis roem
loos te boek zal staan als de domste mi
nister ter* wereld, is daarmede voorloopig
geëindigd. Maar zijn afzetting, aldus ver
volgt het bléö, is een illustratie van de ter
neergeslagen stemming in de Britsche
hoofdstad-
MET DUITSCHLAND
VOOR EEN
VRIJ NEDERLAND
WIN 'N PAAR REGELS
Twee Britsche vliegtuigen in
Canada verongelukt.
Volgens den Britschen berichtendienst
zijn twee Britsche militaire vliegtuigen,
behoorende to! de basis op Pring- Edward-
eilahd, vijf kilometer van Charlottentown
in Canada, verongelukt, waarbij zeven vlie
gers om het leven zijn gekomen. Men
neemt aan, dat de toestellen met elkander
in botsing zijn gekomen.
Ontploffing In Engelscb
bewapeningsbedrijf.
Het Britsche ministerie voor de munitie
heeft bekend gemaakt, dat Donderdag in
een bewapeningfefabriek in West-Engeland
een ontploffing is ontstaan. Twee personen
zijn gedood, drie gewond.
Het proces van Riom.
Het proces van Riom, dat kortelings op
nieuw verdaagd was, zal thans, naar offi
cieel wordt medegedeeld, op 19 Februari
beginnen.
Geschrapt uit het Legioen
van Eer.
Twee en twintig personen zijn op grond
van een in de Fransche Staatscourant ver
schenen wet geschrapt uit het Fransche
Legioen van Eer.
Opstanden in Irak en Iran.
Volgens berichten, die via Ankara en Vi
chy zijn ontvangen, hebben de opstanden
in Irak en Iran, ondanks de maatregelen
der regeeringen te Bagdad en Teheran een
grooten omvang genomen.
Het bolsjewisme is de aartsvijand
van onze beschaving, cultuur en gods
dienst. Het moet vernietigd worden.
Meldt u aan bij, het Vrijwilligersle
gioen „Nederland", Koninginnegracht
22 te Den Haag.
Offervaardigheid is een der deugden,
welke een volk voor zijn bestaan
noodig heeft.
Het gironummer van WINTERHULP
NEDERLAND is 5553.
MANNEN VAN DE N. S. K. K.
Mannen van de N.S.K.K., Nederlanders,
die aan het Oostfront geweest zijn zullen
u kunnen vertellen over de toestanden
daar in het veroverde gebied van de Sov
jets. Zij zïullen u kunnen vertellen, hoe
arm en ellendig daar de bevolking leeft,
en hoe deze arme stakkers uitgeteerd zijn.
na jarenlange'onderdrukking door de corn-
rruunistisohe machthebbers.
Zij zullen u ook kunnen vertellen hoe de
geesel van dezen oorlog over dit arme
volk gegaan «is en hoe de Sovjets hebben
huisgehouden alvorens zij het veld ruim
den voor de zegevierende Duifcsobe troe
pen.
Mannen van de N.S.K.K. zullen u ver
tellen, hoe dringend deze bevolking hulp
behoeft.
Wij* zullen u vertellen hoe u kunt bijdra
gen om bet leed van gewonden en burgers
te verzachten.
Steunt de Nederlandsche ambulknce.
Stort u bijdrage op girorekening 87600.
ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN OP
NEDERLANDSCH GEBIED.
Tijdens het weekeinde hebben Engelsche
vliegtuigen op enkele plaatsen vluchten
boven Nederlandsch gebied ondernomen.
Zij lieten een aantal brisant- en brandbom
men vallen, die meerendeels op open land
terecht kwamen. In een plaats werd een
broeikast vernield, waarbij groote glas
schade werd aangericht. In een plaats in
het Noorden dies lands werden twee woon
huizen door bommen zwaar beschadügd.
Een gering aantal personen werd van deze
bomaanvallen het slachtoffer.
VRAAG EN ANTWOORD.
Er zijn sinds den laatsten tijd weer
tal van vragen ingekomen, die op ant
woorden wachten en nademaal ik mijn
geachten lezerskring niet mag teleur
stellen volgen hier weer enkele ant
woorden, zelfs op vragen, waarop ik
in normale omstandigheden geen ant
woord weet, daar „de krant" nu een
maal alles behoort te weten.
Mev,r. B. te Zoeterwoude (H.
R.). U zult er toch een keer aan
moeten gelooven, ondanks uw onbe
grijpelijke afkeer van leverworst. Men
heeft u in die gekke dagen van vroe
ger waarschijnlijk in fcet hoofd ge
praat, dat er met leverworst geknoeid
wordt. Ik kan u echter verzekeren, dat
er in leverworst niets anders zit dan
meel, kruiden, water (vroeger ook vet
en spek), soms zelfs lever en wat de
slager er zelf belieft in te stoppen.
Waarom zou dat niet lékker kunnen
zijn, alleen of samen met witte kool.
Mevr. A. L. te Leiden. Naar
mijn hieening hebben de distributie-
ambtenaren gelijk. Uw zoontje kan
niet na een half jaar uit zijn schoen
tjes zijn gegroeid. Waar de etenstoe-
voer geregeld is en aangepast aan de
groei, kunnen zijn voetjes onmogelijk
zoo hard groeien als vroeger. U komt
dus nog niet voor een schoenenbon in
aanmerking.
Arend Z. te Zwammerdam.
U vergist zich, indien u denkt, dat de
Stille Oceaan stil is. Evenmin als de
Zwarte Zee zwart is en de Doode Zee
om den drommel niet dood is. Lees
overigens de Japansche oorlogsberich
ten.
Mevr. R. te Veur. Aardappe
len kunt u bet beste bewaren door ze
direct op te eten en de schillen te be
waren. U verzamelt dan juist de vita
minen en daar komt het op aan.
Mevr. Jhr. Mr. Dr. van Z. tot
E., Wassenaar. U vraagt
waarom de appelen zoo schrikbarend
duur zijn. Ik heb daarnaar geïnfor-
neerd bij mijn vriend, den koekolopg
uit de Boterstraat. Hij zegt: dat zit
'm in het klimaat van de jutteperen.
V..
,HOE MEN DEN LANDARBEIDER ZAG EN HOE
MEN HEM MOET ZIEN"
Landarbeiders zijn boeren
Het anker van een volk ligt in
de natuur
De stichting van den Nederlandschen'
Landstand, die het geheele agrarische le
ven, met inbegrip van de visscherij, over
koepelt, heeft bij elkander gebracht wat
tezamen behoort, en dat zijn allen, die
zooals de verordening betreffende den
Landstand het uitdrukt door hun werk
zaamheid deelnemen aan het productief
maken van den Nederlandschen bodem met
inbegrip van de binnen- en ktistvisscherij.
Daarin zijn dus behalve de eigen boeren
alle land- en tüinbouwarbeiders onderge
bracht.
Over deze het gansche platteland omvat
tende instelling bestaat ï.og veel misver
stand en weinig goed begrip, vooral wat de
landarbeiders betreft
Het is daarom, dat twee vertegenwoordi
gers van den Nederlandschen Landstand,
namelijk de heeren J. de Lange, landarbei
dersleider, en F. Tuininga, hoofd van de
afd. arbeidsbescherming, in de dagelijk-
sche persconferentie in Den Haag de ge
legenheid hebben gehad om hun licht over
dit fundamenteele deel onzer samenleving
te laten schijnen.
„Hoe men den landarbeider zag en hoe
wij hem moeten zien", dat was het onder
werp van het referaat des heeren de Lan
ge. Hij betoogde o.a., dat zooals verschil
lende dieren en planten gebonden zijn aan
klimaat en bodem, wij. den mensch precies
zoo daaraan verbonden zien, zelfs in so
cialen zin. Hij schetste de patriarchale ver
houdingen tusschen een boer en diens ar
beiders in het verleden en herinnerde aan
de invloeden van Liberalisme en Marxisme,
waardoor de klassenstrijd werd aangewak
kerd en waarachter steeds de politieke drij
ver, de makelaar in stemmen, verscholen
zat. Nooit mocht de politieke verdeeldheid
wijken, want dan zou de politiek^ winst
j/erloren gaan. In de laatste jaren echter
begonnen velen te twijfelen, gezien het
doorzichtige spel. Den stedelijken arbeiders
werd. verkondigd, dat de eerste levensbe
hoeften goedkoop moeten zijp, en aan de
landarbeiders, dat hun loon omhoog moest.
Zoo ver is de S.D.A.P. zelfs gegadn, dat zij
deed, alsof het loon met den prijs van het
product niets te maken had. Ieder mocht
volgens hen goed verdienen, dus ook al
len, die werkten aan of verwerkten de eer
ste levensbehoeften. Voor een groep was
dat echter niet mogelijk, namelijk voor de
bewerkers van den bodem. Als deze goed
beloond werden, dan zou immers het leven
te duur worden. Toch predikte zij, dat alle
arbeiders hetzelfde belang hadden en dat
zij samen georganiseerd moesten zijn. Dit
bij elkaar houden kon alleen door het eene
bedrog op het andere te stapelen en zoo een
landarbeider als sluitsteen te gebruiken.
Hij moest voor laag loon werken, opdat
de anderen goedkoop konden leven.
Natuurlijk moest dit bedrog gepaard
gaan met merkbare verbeteringen in het
leven van een arbeider.- In het eerst van
den strijd is dit ook gebeurd en later werk
te men et- aan mede, dat de steuntrekker
zooveel mogelijk steun kon krijgen.
Wat is er echter overgebleven van bloed
en bodemverbondenheid? Hoe kon er ar
beidsvreugde zijn bij de wetenschap, dal
men zijn kinderen opvoedde tot steuntrek
kers? De democratie en alle arbeiderslei
ders zagen den bodem als een object, da
alleen bruikbaar was als er winst uit "ge
haald kon worden in kapitalistischen zin.
Bloed- en bodemverbondenheid was voor
hen onzin en de waarde van den bodem
bewerker erkende men niet. Daardoor kon
men ook komen tot de grootste aller tegen
stellingen, namelijk een ïeerschende werk
loosheid en productieb«perking.
De landarbeider werd opgeofferd aan
de partijpolitiek.
Men zag hem niet als mensch, laat staan
als grootsten bloedverzorger van de natie.
Wij moeten ter wille van ons volk
den landarbeider brengei. tot een veel
hoogere orde. Dat zal kunnen als wij
hem zien als mensch, als werker, als
boer, maar bovenajs als bloedbron.
Zien wij hem als mensch, dan komen
hem een loon en een behandeling toe
in overeenstemming met andere men
schen. Uit naastenliefde zullen wij dus
voor hem in de bres lampen en moeten
springen.
Zien wij hem als werker, mede ver
zorgende dus de eerste levensbehoef
ten, dan zullen vooral in dezen tijd de
meesten geneigd zijn hem goed te beta
len en te zien als een heel nuttig wezen.
Zien wij hem als boer, dan treedt hii
^ok in de rechten van den beer, dus
ook in de plichten. Wij zien hem jlan als
een mensch, levende in de natuur, le
vende dus daar, waar 's menschen be
stemming is. Ieder onbevooroordeelde
zal moeten toegeven, dat het anker van
een volk in de natuur ligt en dat een
boer dus van fundamenteel belang is.
De landarbeider leeft onder dezelfde
natuuromstandigheden, doet hetzelfde
werk, bebouwt den zelfden grond. Het
verschil is alleen dus dit, dat de een
boer is met, den ander zonder grond.
Dit ales is van zeer. groot belang, doch
het voornaamste hebben wij nog niet ge
noemd. Pas dan zien wij den landarbeider
juist, als wij hem zien als de grootste
bloedbron van ons volk. Het zijn vooral de
groote gezinnen der landarbeiders, die den
steden de bloedverversching brengen. De
landarbeider, zoo ging spreker verder, kan
zich alleen uitleven op zijn eigen terrein.
Het belang van den landarbeider valt nooit
te behartigen alleen als arbeidersgroep,
maar wel als een volksonderdeel in het
belang van het volk. De gemeenschap en
de overheid hebben groote verplichtingen
aan den landarbeider.
Sinds de Landstand is uitgeroepen, zijn
boeren en landarbeiders principieel ver-
eenigd en zijn beiden daarvan lid. Dit is de
eenige mogelijkheid om den landarbeider
op te voeren tot zijn grootste waarde e*
hem te bekwamen voor de volksgemeen
schap.
Tot zoover de beschouwingen van den
landarbeidersleider. In een volgend artikel
zal het referaat van den héér Tuininga
worden weergegeven.
