De Japanners vorderen op Malakka
Nieuwe bonnen
Momentje
VRIJDAG 9 JANUARI 1942
33ste Jaargang No. 10146
Bureaux Papen gracht 32.
Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Giro 103003. Postbus 11.
OPROEP TOT GEBED
Aan onze dierbare Diocesanen.
Op dien 2dien Februari Maria Licht
mis hopen Wij oruae gewoonte ge
trouwwederom de Novene te beginnen
ter eere van de H. Moeder Gods welke
eindigt op het feest van hare verschijning
te Lourdes, 11 Februari, tevens dien ge
denkdag onzer Bisschops-Consecraitie.
Met grooten aandrang roepen wij Onze
Priesters en Onze Geloovigen zonder uit
zondering op om met Ons deze Novene te
houden.
Men bidde zooveel mogelijk gemeen
schappelijk het Rozenhoedje, de Litanie
van de H. Maagd en het „Spb tuum prae
vium" (Onder Uwe bescherming etc.)
Iedereen begrijpt, hoezeer in*onze dagen
gebed en versterving noodig zijn. Wij heb
ben overvloedige redenen om de H. Moe
der Gods te danken voor de bescherming
en den bijstand aan Ons en éan Ons Bis
dom tot heden en vooral in het afgeloopen
jaar zoo duidélijk verleeifd. Maar wij heb
ben nog veel te vragen. Daarom deze gees
telijke bedevaart nu wij Maria's heilig
dom Lourdes niet kunnen bereiken.
Op Zondag 6 Februari zullen Wijin
Onze Kathedraal op plechtige wijze en
jnet groot vertrouwen Ons gansche Bis
dom andermaal stellen onder Hare Moe
derlijke bescherming en Haar altijdduren-
dten bijstand afsmeeken voor al Onze dier
bare diocesanen, geestelijken en leeken,
bijzonder voor hen, die met Ons zich heb
ben vereemigd in het gebed.
Moge Ons door de voorspraak van de H.
Maagd bijzonder wordien" geschonken de
gerjade om bet Geloof standvastig te be
waren, godsdienstig en Christelijk te le
ven, en de vrijheid der H. Kerk en den
vrede voor alle volkeren spoedig te aan
schouwen.
Haarlem, 1 Januari 1942.
t JOANNES PETRUS,
„Sint Bavo". Bisschop van Haarlem.
V Vr'endelijke menschen
Wij lazen dezer dagen in een der bladen
een artikeltje van Henri de Greeve, pr.,
dat tot opschrift draagt: „Waar men de
menschen leert kennen".
De schrijver meent, dat men overal,
maar misschien pergens zoo goed als op
reis, de menschen leert kennen:
Overal. In huis, op straat, in de kerk,
bü een feest, bij een begrdfënis, in
welke omstandigheden dan ook
overal waar de mensch is, uit hij zich.
Misschien leert men hem nergens zoo
goed kennen als op reis. Op reis is hij
immers de naamlooze, de onbekende
tusschen onbekenden. Als hij een dik
huid is, een egoïst die er prijs op stelt
zich van niemand iets aan te trekken,
dan heeft hy op reis volop de gelegen
heid zichzelf te zijn. Vooral in dezen
tijd met overbezette treinen kan men
zien of en wie opvoeding heeft geno
ten, naastenliefde cultiveert, fatsoen
heeft, wie niet.
Inderdaad is er heel veel .te zéggen voor
de stelling, dat men den mensch het bést
leert kennen daar waar hij zich beweegt
als geheel onbekende onbekend in per
soon en inJ staat en stand waar hij geen
enkel voordeel of nadeel behoeft te ver
wachten van een welwillend of van een
onwelwillend optreden.
Er zijn egocentrische en egoïstische men
schen, die op een onredelijke en liefde-
looze manier zichzelf zoeken; er zijn al
truïstische en goedhartige menschen, die
bij hun doen en laten aan hun mede-men-
schen denken en hun naastenliefde willen
uiten.
De meesten hebben wat egoïsme èn wat
altruïsme in hun karakter.
Maar wat het meeste?
Als ge dat voor uzelf wilt weten, onder
zoek dan 'ns eerlijk! hoe ge u ge
draagt tegenover anderen, doch niet alléén
in eigen bekende omgeving, maar ook op
reis, in den vreemde. Als ge op reis, in den
vreemde niet langer die „vriendelijke"
heer of dame zijt, die men onder uw vrien
den en kennissen zoo waardeert, dan is
er voor u reden voor een ernstig gewetens
onderzoek! Die reden is er ook, als gij, bij
uw chefs en §uperieuren in aanzien om uw
vriendelijkheid, tegenover de aan u onder
geschikten u onheusch' gedraagt.
Vriendelijke menschen zij zijn een
weldaad, een zegen in den onderlingen om
gang, in de samenleving, als het waarlijk
vriendelijke menschen zijn: menschen met
veel ware en echte naasténliefde; niet als
het menschen zyn met een étiquet van
vriendelijkheid, dat ze al dan'niet op zich
zelf plakken naar gelang 't hun gelegen
komt.
Singapore ernstig bedreigd
STAD IN SELANGOR INGENOMEN
Japansche stoottroepen hebben Woens
dagmiddag een niet nader genoemde stad
in de provincie Selangor ingenomen, die,
zooais een bericht van het front van Ma-
lakKa meldt, stevig versterkt was om een
bepaalde stelling van zeer groote strategi
sche beteekenis in het gebied van Selangor
te veraeaigen.
Daarmede hebben ook de operaties in de
provincie Selangor een uiterst gunstig ver
loop genomen voor de Japansche strijd
krachten, die thans verder oprukken naar
het Zuiden door heuvelachtig terrein. Het
is niet bekend of met de niet genoemde
stad Kwala Loempoer wordt bedoeld. Toch
bestaat de mogelijkheid, dat, zoo dit stra
tegische knooppunt nog niet genomen
mocht zijn, er reeds gevechten om worden
geleverd.
De Britsche nieuwsdienst meldt uit Sin
gapore, dat volgens een Donderdag door
net Britsche hooiakwartier gepuoxiceerd
communiqué de Britsche troepen op West-
Malakka blijven terugtrekken, nadat de
Japansche infanterie kans had gezien in
hun verdedigingsstellingen door te, drin
gen. Zij trokken terug tot voorbij de. rivier
de Slim in beneden-Perak en leden eenige
verliezen. In het communiqué is verder
sprake van „zware vijandelijke pressie" op
het front in bene.den-Perak, die Woensdag
den geheelen dag aanhield. (De Slim is een
zijrivier van de Bemam, die Perak scheidt
van S%langor).
In het communiqué wordt voorts gezegd,
dat in Selangor, waar de Britsche troepen
een tegenaanval hadden ondernomen ter
vermindering van de Japansche bedreiging
.van hun linkervleugel, verschijnselen er
op duiden, dat de Japanners in Oostelijke
richting vorderen.
Volgens berichten uit Kelang vielen bij
den luchtaanval van Dinsdag eenige ver
liezen te betreuren.
In kringen van militaire waarnemers te
Londen wordt zelfs toegegeven, dat de Ja
panners in de richting Singapore reeds
zoover zijn opgerukt, dat de geheele capa
citeit van het vlootsteünpunt niet meer ge
bruikt kan worden.
In tegenstelling tot Britsche frontrappor
ten meldt een ooggetuige, die de reis van
Singapore ndar Kwala Loempoer heeft ge
maakt, dat hij onderweg groote kolonnes
vluchtelinge^ uit'Kwala Loempoer heeft
gezien. Deze stad zelf maakt eer» uitgestor
ven indruk. Er is geen doodgaand treinver
keer tusschen Singapore en Kwala Loem
poer meer. Hij moest zijn" reis dientenge
volge gedeeltelijk per auto maken.
"Volgens Japansche frontrapporten wordt
de Japansche opmarsch onweerstaanbaar
voortgezet. De Britsche troepen hebben
zich ten Noorden van de rivier de Pahang
teruggetrokken. De Japansche voorhoede
nadert de buitenste verdedigingsgordels
van Kwala Loempoer, doch van Japansche
zijde heeft men nog geen officieele beves
tiging omtrent de inneming van deze stad
ontvangen.
Het Britsche front aan de Westkust van
het schiereiland kan niet meer worden ge
stabiliseerd als gevolg van nieuwe landin
gen achter den rug der Britten.
Volgens verklaringen van den in Austra
lië aangekomen luitenant-gouverneur-gene
raal van Nederlandsch-Indië,. van Mook,
verdwijnt in Nederlandsch-Indi§che krin
gen de hoop, dat het generaal Wavell zal
gelukken den toestand op het schiereiland
Malakka te redden. Van Mook verklaarde,
dat rekening moet worden gehouden met
de mogelijkheid van een isolement van
Singapore, waarmede deze vesting haar be
teekenis voor de verdediging van Neder
landsch-Indië verliest.
Daar Nederlandsch-Indië zelf niet in
staat is zich te verdedigen, zijn overal voor
bereidingen getroffen voor de vernieling
van voor den oorlog belangrijke^ installa
ties, vooral van de petroleumbronnen. De
autoriteiten hebben in de bedreigde gebie
den reeds bevolen, dat de olietransport-
installaties moeten wórden weggevoerd.
Wat niet voor vervoer naar elders geschikt
is wordt vernield en de petroleumbronnen
in geval van nood in brand gestoken. De
luitenant-gouverneur-generaal gaf echter
toe, dat de vernielingsmaatregelen in ieder
geval slechts zes maanden zouden kunnen
stilleggen.
MEENINGSVERSCHIL TUSSCHEN V. S.
EN ENGELAND.
Lar.gs verschillende wegen lekken steeds
meer aanwijzingen uit over verschil van
meening tusschen de Vereenigde Staten en
Groot-Brittannië over de kwestie van ver
dediging der steunpunten in het gebied
van de Stille Zuidzee, die nog in handen
van de Anglo-Amerikanen zijn gebleven,
meldt A.N.P. uit Tokio. Vooral schijnt het
vertrouwen - var Broot-Brittannië in de
practische mogelijkheden van een tijdige
hulp der Vereeni°de Staten voor Singa
pore te verdwijnen.
De Tokio Nitsji Nitsji verneemt, dat En
geland alle maar eenigszirs beschik
bare strijdkrachten concentreert op de ver
dediging van Birma teneinde het voorter
rein van Britsch-Indië, het belangrijkste
deel van het imperium te verzekeren. Het
blad gelooft niet, dat de stamverwante Bir-
manen ernstig tegen de Jaoarsche striid-
krachten zullen vechten, doch neemt eerder
aan, dat zij de wapenen tegen de Britten
zullen keeren.
DE BEVOEGDHEDEN VAN WAVELL.
De Engelsche berichtendienst heeft me
degedeeld, dat het opperbevel van Wave'l
')s beperkt. Britsch-Indië en Australië, val
len buiten het gebied; dat ressorteert onder
het opperbevel van Wavell. Het opperbe
vel van Wavell strekt zich uit over Burma
en loopt over het Noorden van de Phi'ip-
pijnen langs een op de Noordelijke kust
van Australië toelopende lijn. Vervolgens
loopt deze lijn rondom de eilanden van den
Maleischen archipel.
DE ACTIE DER JAPANNERS IN CHINA.
Domei meldt uit Hankau, dat de 32e, 42a
en 98e divisie van Tsjoenking, die uit
Tsjangsja verdreven werden, vluchten in
de richting van Joengansjih in de provin
cie Hoenan, wrèar de andere resten van den
vijand zijn geconcentreerd. Bij Joengansjih
sluiten de Japansche troepen den ring om
de strijdkrachten van Tsjoenking.
Geen ontlasting voor
Sebastopol
IN NOORD-AFRIKA IS HET BRITSCHE
OFFENSIEF OPNIEUW VASTGELOOPEN
In aanvulling op het Duitsche weer-
machtsbericht van Donderdag wordt nog
het volgende vernomen:
De haven van Feodosia op de Krim, die
de bolsjewieken "niet alleen gebruikten
voor ontschepingen, doch ook noodig heb
ben voor hun ravitailleering was opnieuw
het aanvalsdoel van de Duitsche lucht
macht. Het buitenland orakelt, welke doe
len de bolsjewieken bij hun landingsacties
op de Krim, voor oogen hébben. Dat deze
acties moesten dienen om het omsingelde
Sebastopol fe ontlasten, kan als zeker wor
den aangenomen. Het staat zonder twijfel
vast, dat dit doel tot dusver niet is bereikt,
■en dat de bolsjewieken door het bombar
deeren van de ontschepingsplaatsen zw^re
verliezen hebben geleden en dat hun daar
door moeilijkheden worden veroorzaakt.
In Noord-Afrika zijn de bestaande moei
lijkheden, waarmede de Engelschen heb
ben te kampen, door het weer nog ver
groot. Hun achterwaartsche verbindingen
zijn langer geworden en staan bloot aan
aanvallen van de Duitsche luchtmacht. Op
vele plaatsen vinden zij de wegen in slech
ten toestand. Hun met zooveel propagan
da 'aangekondigde „zegetocht" tot aan
de westelijke grens van Italiaansch-Libye
is opnieuw vastgeloopen.
Er hebben geen belangrijke krijgsoüera-
ties plaats gehad. Alleen in het gebied van
Solloem, waar zich in den rug van de En
gelschen nog Duitschers en Italianen be
vinden, ontstond een. levendig artillerie
duel.
Op 19 November, dus reeds anderhalve
maand geleden begon het tweede Britsche
offensief tegen Italiaansch-Noord-Afrika.
Ondanks het feit, dat veel meer troepen in
den strijd werden geworpen en ondarltó
een veel grondiger voorbereiding is dit of
fensief nog eerder vastgeloooen dan het
eerste. Generaal Rommel heeft in deze ge
vechten zijn strategische superioriteit, zijn
vermetele en snelle besluitvaardigheid, als
mede zijn soldateske hardheid bewezen.
Hij heeft ontzaglijke prestaties van de
Duitsche en Ita'iaansche eenheden geëischt,
doch zij hebben aan zijn eischen voldaan.
Bij het begin van het offensief verklaar
de Churchill, dat thans voor de eerste maal
Britten en Duitschers met een gelijkwaar
dige uitrusting tegenover elkaar stonden
en dat de Brittén veel sterker waren. De
Britsche openbare meening geloofde der
halve een snelle en zekere overwinning te
kunnen verwachten. Het is alles geheel an
ders geloopen. Onder de heldendaden ven
dezen oorlog zal datgene, wat het Duitsche
corps in Afrika en ziin ItaMaansche bond-
genooten in Ncnrd-Afrika hebben gepres
teerd, steeds worden vermeld.
DE DOOD VAN BALBO
Naar aanleiding van tendentieuze ge
ruchten omtrent den dood van maarschalk
Balbo, als zou deze het slachtoffer zijn ge
weest van een valstrik, hem door de Ita
lianen zelf gespannen, publiceert de
„Svenska Fresse" de verklaringen yan
commodore Collishaw, commandant der
Britsche luchtstrijdkrachten in Egypte, die
dezen infamen leugen eerlijk en open
hartig heeft geloochend.
De commodore heeft verklaard, dat
Balbo, een man van edele inborst, had ver
nomen dat soldaten, die slaags waren ge
raakt met Britsche tanks, in de woestijn
waren verdwaald. Per vliegtuig ging hij
hen zoeken. Toen hij hen had gevonden,
bracht hij hen naar een Italiaansch hospi
taal en vertrok vervolgens weer door de
lucht naar Tobroek. Toevallig deden de
Engelschen juist een luchtaanval op deze
stad. Juist toen Balbo boven Tobroek
vloog, trof het luchtafweergeschut van een
Italiaanschen kruiser' zijn toestel, dat
brandend neerstortte. Dit was een tragische
vergissing aldus Collishaw maar ook
niets dan een vergissing. Alle geruchten
omtrent een valstrik, waarin bij zou zijn
gevallen, zijn slechts infame leugens.
Admiraal Balbo was een bewonderens
waardig man, aldus besloot Collishaw, en
ik ben blij dat ik deze kwestie heb kunnen
ophelderen.
VON RIBBENTROP DOOR HORTHY
ONTVANGEN.
De Hongaarsche rijksbestuurder heeft
Donderdagmiddag om 13 uur den Duitschen
mir.ister van Buitenlandsche Zaken, Von
Ribbentrop, in audiëntie ontvangen en hem
daarbij een foto overhandigd. Vervolgens
was Von Ribbentrop de gast van den rijks
bestuurder tijdens eft noenmaal in kleinen
kring.
Voor de week van Zondag 11 Januari
tot Zaterdag 17 Januari zullen de ge
bruikelijke rantsoenen brood of gebak,
aardappelen en vleesch verkrijgbaar
zijn op de bonnen 03a en 03b van de
daarvoor aangewezen kaarten.
Bonnen die afoopen
DE VOLGENDE BONNEN ZIJN
BINNENKORT NIET MEER GELDIG:
Na Zaterdag 10 Januari:
01 Brood
01 VleescK.
01 Aardappelen.
01 Boter.
02 Brood.
02 Vleesch
02 Aardappelen.
De levennnidö2feT»bornen welker
geldigheidsduur op Zendag aanvangt,
mogen reeds worden gebruikt op Za
terdag daaraanvoorafgaande, met uit
zondering van den bon voor vleesch
en vleesch waren.
1) Bannen F en G. Rijst blijven gel
dig tot en met 24 Januari 1942.
Het bolsjewisme is de aartsvijand
van onze beschaving, cultuur en gods
dienst. Het moet vernietigd worden.
Meldt u aan bij het Vrijwilligersle
gioen „Nederland", Koninginnegracht
22 te Den Haag.
GRUWELIJKE MOORD
TE DEN HAAG
Dochter brengt haar moeder
om hel leven en
meldt ztch bij de politie
Gistermorgen omstreeks half twaalf
kwam de 27 jarige mej. P. H. J.,
wonende in de Goudenregenstraat te
Den Haag aan het bureau van politie
in de Archimedesstraat malden, dat
zij haar 62 jarige moeder,-mevr. I. R.,
weduwe van Th. C. J., door messteken
van het leven Jtad beroofd.
Onmiddellijk na deze aangifte spoedde
de politie zich naar het aangegeven per
ceel en wist via een ander pand de eerste
etage daarvan te bereiken. In de keuken
trof zij het slachtoffer aan, badende in
bloed. Een dokter van den geneeskundigen
dienst, die inmiddels ook ter plaatse was
verschenen, kon slechts den dood consta-
teeren. Uit het onderzoek bleek, dat de
moord omstreeks acht uur moet hebben
plaats gehad. Moeder en dochter bevonden
zich heiden iri de slaapkamer en de
dochter moet daar de oude vrouw met
messen hebben aangevallen en het slacht
offer daarna door het geheele huis daar
mede hebben vervolgd.
Overal werden bloedsporen aangetroffen.
Verscheidene messen werden hiervoor ge
bruikt en zelfs een zaag. Deze voorwerpen
zijn in beslag genomen. De moeder is in
de keuken ten slotte in elkaar gezakt.
De jongedame is na haar daad gaan fiet
sen en heeft zich ten slotte bij de politie
gemeld. Beide vrouwen woonden alleen in
het perceel.
Hoewel over de motieven nog niets met
zekerheid bekend is, is toch wel gebleken,
dat de verstandhouding, vooral den laat-
sten tijd, buitengewoon«slecht was. Zonder
directe aanleiding heeft deze ten slotte tot
deze daad geleid.
JOPIE.
Jopie is overleden en dat schijnt een
groot verlies te zijn. Er staat zelfs een
in memoriam in de krant en een foto
van Jopie. Zijn staat van dienst wordt
vermeld, het wordt betreurd, dat hij
op zoo jeugdigen leeftijd verscheiden
is, er wordt vermeld, dat. hij geregeld
gebruik maakte van de hoogtezon en
dat aan zijn stervenssponde drie art
sen hebban gestaan. Iemand van be
teekenis dus. zou men zoo zeggen,
want het is niet toch alleen maar noo
dig te overlijden om je portret in de
krant te krijgen. Daar moet in den
regel vóór het overlijden nog het een
en ander aan vooraf zijn gegaan en
men mag dus aannemen, dat Jopie
meer dan een voortreffelijk mensch
is geweest.
Wat zeg ik? Mensch? Aap!!!
Jopie was een aap. Om duidelijker
te zijn een oerang-oelang, die de zes
jaren van zijn korte apenleven sleet
in den Haagschen dierentuin, die
groote en kleir.e kinderen vermaakte
en tenslotte door drie dierenartsen
moest worden opgegeven. Of ook
bulletins tijdens zijn ziekte zijn uit
gegeven, staat ex-' niet bij vermeld.
Maar ik bepeins, dat het toch wel
vreemd met ars gesteld is. Er sterven
dagelijks duizenden menschen, die
hun leven geven voor hun vaderland.
Er zijn onder hen mannen van groote
beteekenis. Een enkele keer wordt
hun naam vermeld, dikwijls stei-yen
zij in vergetelheid.
Maar Jopie, de aap, staat in de
krant. Met zijn portret.
MET
DUITSCHLAND
VOOR EEN
VRIJ
NEDERLAND
32 DOODEN TE RIO
Bij een overstrooming te Rio de Janeiro,
als gevolg van een wolkbreuk zijn 32
menschen omgekomen, voor zoover tot nog
toe bekend»
Een verkenmngstroep van de .Blauwe
Divisie' bereidt zich voor op een speur
tocht De witte sneeuwmantels maken
de manschappen onzichtbaar voor den
viiand HoHmann-Stapf-P. IC v. d. Beckc
De Qproep van den Führer voor de inzameling van wol en bont heeft vele harten
en kasten geopend, om gavt*i af te staan voor de soldaten aan het front Tijden:
het dames-uurtje wordt hard gewerkt voor het gevraagde offer. Hoewel nauwelijks
tien jaar eud, helpt zus ooW een handje mee Polygoon-Sager