DE KRIJGSBEDRIJVEN IN DEN STILLEN OCEAAN Momentje. ZATERDAG 13 DECEMBER 1941 33ste Jaargang No. 10127 3)e Geid^elveSou^cmt Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11. Dit nummer bestaat uit twee bladea. V ..Een christen is niet middelmatig" De Katholieke Kerk is een wijdsche we reld-kathedraal, waarin hooge ramen klaarte gieten over leerend en leidend Ge zag. Als men in een der wereld-beroemde kathedralen binnentreedt, dan is het, alsof •1 het kleine van onszelf en van het leven afvalt, alsof wijde perspectieven zich voor ons openen, de geest zich vrijer, onbelem merd, kan opheffen naar de hoogte en in de breedte .Wij zien in die kathedraal óók dingen, die wij niet schoon vinden, die in derdaad niet schoon zijn; maar dat doet niets af van onze bewondering voor de grootsche schoonheid en de imponeerende realiteit! De Katholieke Kerk is een wijdsche we reld-kathedraal. En hij, die deze Kathe draal binnentreedt, zal ook komqn onder den indruk van het grootsche en verheve ne van deze door Christus gestichte Kerk. Ook in deze Kathedraal is echter niet alles schoon! Er is een menschelijk ele ment in Christus' Kerk en mèt dat men schelijk element zijn er menschelijke fou ten en menschelijke zonden binnengedron gen. Maar wie deze Kathedraal is binnen gegaan, om haar schoonheid te zien, zal zich niet ergeren aan dat kleine en dat gebrekkige, overweldigd als hij is door het goddelijk groote en volkomene zóó overweldigd, dat hij neerknielt en bidt en rust rust. En: vrede vindt. Wie zóó de Kathedraal, die de Katholie ke Kerk is, wil zien, iederen dag, in de volle realiteit van haar sublieme*schoon- heid, zonder te worden verblind door sleur, zonder te worden wèggetrokken, met den geest, naar de afleiding en. naar het lawaai daarbuiten hij moet meeleven met het leven dier Kerk.... Meeleven, met het leven der Kerk! Och, i mochten wij allen dat doen, altijd, maar vooral in een moeielijken tijd: mee leven met het leven der Kerk, „sentire cum Ecclesia", „moevoelen met de Kerk"! Wie tracht het leven der Kerk mee te leven, zal iets gaan begrijpen van het woord van een Franschen wijsgeer, dat een christen niet is een middelmatig meijsch: ,.1'homme chrétien n'est me diocre". Een katholiek, levend in de wijd sche wereld-kathedraal, die de Katholieke Kerk is, zal niet kleingeestig kunnen den ken en niet bekrompen kunnen oordeelen, omdat alles om hem heen zoo wijdsch en zoo grootsch is: voor alle tijden en voor alle volkeren en voor alle menschen. Wie tracht het leven der Kerk mee te leven, zal ook iets gaan begrijpen van de liefde, de hartstochtelijke liefde, die dui zenden heeft bewogen, alles voor de Kerk te offeren. In die wijdsche wereld-kathedraal, zoo overweldigend schoon voor ieder die haar kent, mogen w ij onze levensdagen door brengen, mogen wij leven, iederen dag... Wij overwegen het en: de zon breekt door. Stralende" glorie van gouden gloed over al die donkere, dreigende, angstwek kende wolken boven ons hoofd! VERHEUGT U. Morgen, 3den Zondag van den Adyeht, genaamd „gaudete", d.w.z. „Ver heugt u", bidt die Kerk bij den aanvang der H. Mis in de „Introïtus": „Verheugt u in den Heer te allen tijde! Ik herhaal het: Verheugt! Uw bescheiden heid worde alle menschen bekend! De Heer immers is nabij. Weest om niets be kommerd; maar dat in alles do#r gebed uw begeerten geopenbaard worden aan God". MET DUITSCHLAND VOOR EEN NIEUW EUROPA portugal weigert engelsche bescherming. Van betrouwbarezijde te Sjanghai wordt vernomen, dat Portugal het Britsche aanbod betreffende Engelsche bescherming voor de Portugeesche koloniën in het Ver re Oosten heeft afgewezen. Naar verluidt heeft de Portugeesche regeering geant woord, dat zij ten volle,vertrouwt, dat Ja pan de Portugeesche soüvereiniteit oven' Timor, Macao, Goa, Damao en Diu zal eer biedigen. Slagen voor de Amerikaansche marine De vlootafdeeling van het Japansche hoofdkwartier heeft bekend gemaakt, dat thans bevestigd is, dat nog een Ameri- kaansch slagschip, de „Arizona", groot 32.000 ton tijdens den „slag van Hawaii" tot zinken is gebracht. Bovendien is be vestigd, dat een groote Britsche torpedo boot jager behalve de slagschepen „Prince of Wales" en „Repulse" tijdens den „slag ter hoogte van Malakka" in den grond is geboord. de belegering van hongkong. De woordvoerder van het Japansche le ger heeft Vrijdag bekend gemaakt, dat te gen Hongkong belegeringsartillerie in stel ling is gebracht, om de vestingwerken van Hongkong rijp te maken voor bestorming. Volgens Domei hebben sterke formaties bommenwerpers van het Japansche leger gisterochtend een succesrijken aanual ge daan op Hongkong, waarbij militaire doe len werden gebombardeerd. Tevens wier pen zij vlugschriften uit, waarin de Chi- ntesche bevolking werd opgewekt zich aan te sluiten bij het verzet tegen de Britsch- Amerikaansche ondefdrukking. Uit be voegde Britsche bron verluidt nog, naar Reuter in een extrabericht mededeelt, dat de Britten zich uit hun vooruitgeschoven stellingen voor Hongkong terugtrekken. de filippijnen. Volgens Reuter deelt het officieele be richt van het ministerie van Oorlog der Ver. Staten van Vrijdagochtend mede: De opperbevelhebber in het Verre Oosten meldt, dat de Japanners een aantal con centrische aanvallen op het eiland Luzon uitvoereen. Een vijandelijke troepencon centratie wordt gemeld bij Lagaspi'en aan de Westkust van Cambades. De vijand ver sterkt zijn troepen bij Appari en Vigan. Van het oorlogstooneel 'op Mawii worden geen operaties gemeld. Op het Westelijk oorlogsterrein geen verandering in den toestand." zes aanvallen op honoloeloe. De zender Nieuw York deelt mede, dat naar aanleiding van de aankomst van den Arnerikaanschen minister van Marine, Nnox, in Honoloeloe, is bekend gemaakt, dat 50 tot 100 Japansche bombardements- viegtuigen zesmaal achtereen in den tijd van negen uur Honoloeloe hebben aange vallen. De verliezen onder dé burgers zijn slechts gering en bedroegen 49 dooden, ter wijl het Amerikaansche leger en de ma rine 15ÖÜ dooden en evenveel gewonden hadden. malakka. De zender Nieiftv-York meldt, dat uit Londen wcrdt gemeld, dat men uit tele grammen van bevoegde zijde heeft verno men, dat de druk van de Japansche strijd krachten op Malakka zich in hoofdzaak conecntreert op het Noor,d-Westelijk deel van het schiereiland Malakka. De Britten hebben zich op achterwaarts gelegen stel lingen teruggetrokken. De woordvoerder van het Japansche le ger heetr medegedeeld, dat op Malakka nieuwe Japansche versterkingen geland zijn. De Engelschen hebben aan den Ja- panschen opmarsch naar Singapore slechts zwak verzet geboden. Naar Domei uit Bangkok verneemt, heeft de minister-president van Thailand, Songgrani het voornemen zijn kabinet te hervormen, ten einde de politieke struc tuur van het land in overeenstemming met den toestand van het huidige oogenblik te versterken. Men verwacht, dat de reorga nisatie binnen enkele dagen bekend zal worden gemaakt. Volgens een extrabericht van Reuter uit New-Ir ork hebben posten van de Ameri kaansche kustwacht beslag gelegd op het Fransche mailschip „Normandië". Tevens hebben zij de Fransche bemanningen van alle Fransche schepen gehaald, die in ha vens van de Ver. Staten liggen.' oorlogsverklaringen Het Slowaaksche Persbureau publiceert de volgende regeeringsverklaring: e „Krachtens artikel 3 van het Driemo- gendhedenpact van 27 September 1940, waarbij Slowakije zich op 24 November 1940 heeft aangesloten, verklaart de Slo waaksche regeering, dat overeenkomstig het besluit van den president der repu bliek de Slowaaksche republiek zich van af vandaag (12 Dec.) als in oorlog be schouwt met de Vereenigde Staten van Amerika en Groot-Brittannië. Naar Reuter meldt, zou Costarica gister middag aan Duitschland en Italië den oor log hebben verklaard. Voorts zou Mexico de diplomatieke betrekkingen met ge noemde landen hebben verbroken. Uit Ha-" vanna meldt Reuter, dat het Cubaansche congres zich op uitnoodiging van presi dent Batista voor den oorlog met Duitsch land en Italië heeft verklaard. Het bureau meldt uit Lima, dat president Prado in een telegram aan Roosevelt heeft betoogd, dat Peru loyaal de pacten der continentale eensgezindheid en verdediging zal respec teeren en zijn best zal doen om de vrijheid van het Amerikaansche vasteland te bewa- De Japanners hebben op twee plaatsen in T: rd-Luzon troepen aan wal "ezet. Na de bezetting van het eiland Fuga werd in het Noorden de plaats Aparri ingenomen. Ook aan de Westkust werden troepen afgezet, nl. te Vigan, gelegen onder Laoeang. Beide bezette plaatsen zijn gele gen aan den spoorweg naar Manilla. De Japansche opmarsch wordt voortge zet in de richting van déze stad. ren. Volgens een Reuterbericht uit La Paz heeft de Boliviaansche regeering de blok keering van alle Duitsche en Italiaansche saldi bevolen. Bolivia beschouwt de Ver. Staten niet als oorlogvoerende mogendheid. Naar radio Schenectady meldt, heeft Nica ragua den oorlog verklaard aan Duitsch land en Italië. Volgens te Stockholm binnengekomen berichten uit de V. S., hebben de Japan sche vliegeraanvallen op het bij Honoloeloe gelegen grootste AmeiJcaansche steunpunt voor de marine en de luchtvloot. Pearl Harbour, de „draaischijf in den Stillen Oceaan'', zooals het werd genoemd grooten indruk gemaakt op de publieke opinie. Aanvankelijk wilde niemand geloo- ven, dat de Japanners een aanval hadden gewaagd op het eiland Oahoe, tot er bom men begonnen te vallen op verschillende deelen van d^e basis, op de vliegvelden, op de werven, enz. Hierna verwijderden zich de Japansche vliegtuigen, om de bij Heiken gelegen vliegtuigbasis te bombardeeren. Ook daar werd groote schade aangericht. O.a. werd een aantal vliegtuigen op den grond ver nield. Ten tijde van den onverwachten arri val bevond zich de Amerikaansche Paci- ficvloot op haar basis in Pearl Harbour. Alle verbindingen tusschen de verschillen de militaire bases op de eilanden, die vóór Hawaii liggen, zijn tijdelijk verbroken door het bombardement. Officieele berichten uit de V. S. bevesti gen, dat vooral de aanval op Pearl Har bour de bevolking buitengewoon heeft Ver rast. Dit is zeer begrijpelijk, wanneer men weet, welke belangrijke plaats Pearl Har bour altijd in de strategische plannen van de Amerikaansche militaire- en vlootdes- kundigen heeft ingenomen. Het werd aan geduid als het Gibraltar van de Stille Zuid zee. Zijn beteekenis is hierin gelegen, dat het, volgens de algemeene opvattirtgen van de militaire deskundigen in de V. S., om zoo te zeggen den sleutel vormde tot het Oostelijke deel van den Stillen Oceaan. In de verdedigingslinie der Noord-Amerikaan- sche Westkust van Alaska tot Panama was Pearl Harbour het middelpunt. Jarenlang heeft men er aan gewerkt om met geweldige kosten Pearl Harbour te maken tot een buitengewoon sterke ope ratie-basis voor de Amerikaansche vloot in de Stille Zuidzee. Naar de meenitig van Amerikaansche deskundigen moet Pearl Harbour, met het oog op de uitgebreide verdedigingswerken, worden beschouwd als de machtigste vesting ter wereld. HET ITALIAANSCHE WEERMACHTSBERICHT. Het Italiaansche veermachtsbericht van gisternamiddag luidt: „In de M arm arische woestijn duren de gevechten voort ten Westen van Tobroek. Nieuwe krachtige aanvallen van den vdj-, and door pantserwagens gesteund, zijn af geslagen. Bij Solloem en Bardia is de ac tie der wederzijdsohe artillerie heviger ge worden. Italiaansche en Duitsche duikbom menwerpers hebben herhaalde malen con centraties van gemechaniseerde strijdmid delen en autocolonnes in de zone van Bir Hacheim g^bombardeerd. Bij luchtgevech ten hebben Duitsche jagers zes vliegtuigen neergeschoten. De ylootformatie, die op 10 December. Derna had gebombardeerd; is opnieuw aangevallen door Duitsche vlieg tuigen, die wederom bomtreffers hebben geplaatst op een kruiser en een torpedo boot jager. In het centrale deel van de Mididelland- sche Zee hebben onze jagers twee vijan delijke vliegtuigen vernield; bij een aan- valspoging op de baai van Argostoli werd een derde vliegtuig neergehaald door het afweergeschut. Een onzer vliegtuigen is Dr. Dietrich over persvrijheid Te Weenen is gisterochtend plechtig een instituut voor onderzoek van de interna tionale pers geopend. Bij de^e gelegen heid heeft de Duitsche -perschef, dr. Die trich, een belangrijke rede uitgesproken, over ontwikkeling en toekomst der pers' in het nieuwe Europa en heeft de leider van <len Rijksbond der Duitsche pers, Weiss, de oprichting van een Unie van Nationale Journalisten vereenigingen bekend ge maakt. Hierin zijn opgenomen de vereeni gingen der verbonden en bevriende lan den Duitschland. Italië, Hongarije. Roeme- pië, Bulgarije, Slowakije en Kroatië. In zijn rede heeft dr. Dietrich gezegd, dat in deze unie voor de geheele wereld het besluit tot uitdrukking is gekomen, voort aan door gemeenschappelijken arbeid aan de innerlijke vernieuwing van de pers te werken voor het welzijn van de mensch- heid. Vervolgens bestreed hij het dogma van de zoogenaamde „persvrijheid". De erva ringen, die de volken met deze „persvrij heid" hebben opgedaan, kan men slechts catastrofaal noemen. Van een der belang rijkste openbare instellingen, die de be schermster van de algemeene belangen moest zijn, heeft men onder de heerschap pij der liberale democratie een verzamel plaats van misdadige politieke elementen gemaakt Het is bewezen, dat de democratische pers onder den dekmantel der vrijheid zich liet misbruiken tot de meest geweten- looze oorlogsophitsing. De zoogenaamde persvrijheid, die in Frankrijk werd gebo ren. heeft dat land als eerste «der demo cratische groote mogendheden in het ver derf gestort. De persleugen is het slagveld, waarop de Jood strijdt. Op dit slagveld is Engeland ziin beste bondgenoot. Het volk yan de Ver. Staten, zoo zeide dr. Dietrich, is het jongste offer op de slachtbank van de Joodsche ophit^erspers. De Führer heeft eergisteren in den Duit- schen rijksdag voor de geheele wereld ver nietigend afgerekend met Roosevelt, den grootsten oorlogsmisdadiger van alle tij den. Het was een geestelijke terechtstel ling. Roosevelt had echter zijn met bloed bevlttkt werk der ophitsing van de volken niet kunnen volbrengen, als hem niet de z.g. „meest vrije pers" van de wereld een al te gewillig werktuig voor zijn leugens, zijn vervalschineen en misleidingen was geweesft. On het oogenblik beleven wij iets. dat verdient voor de geschiedenis te worden bewaard. Roosevelt, de vrijheidsapostel van de wereld. Roosevelt, die eenmaal toen hij zelf nog buiten den oorlog stond en de anderen met zijn z.g. „vrije pers" in den oorlog hitste, ons onophoudelijk beschul digde van onderdrukking van de persvrij heid., treedt thans, nu hij zelf in Óen oorlog staat, als afkondiger van de scherpste pers- censuur en persdiscipline in eigen land op. ïn de pers moeten vrijheid en verant woordelijkheid weer met elkaar in over eenstemming worden gebracht. niet teruggekeerd. In den ochtend van den' lld-en hebban een vijandelijke kruiser en twee torpedo boot jagers opnieuw Dema gebombardeerd; wederom is eer'ge malen het hospitaal Principe da Piemonte getroffen. De schade is van weinig beteekenis. Batterijen der Italiaansche 'marine openden het vuur op den kruiser, die waarschijnlijk getroffen werd. Een aanval op Benghazi in den nacht van 10 op 11 December veroorzaakt drie slachtoffers. Schade werd niet aanger Onze vliegtuigen hebben de vlootbasis La Valetta op Malta gebombardeerd. On geveer 1800 gevangen genomen Engelschen zijn gered van het schip, dat, zooals in het weermachtsbericht van 10 December ge meld was, getorpedeerd is. Onder de ge redden bevinden zich eenige gewonden". DE TOESTAND IN NEDERLANDSCH-INDIË nog geen vijandelijkheden. Het bericht omtrent het verlies van de „Prince of Wales" en de „Repulse" heeft "Woensdagavond Nederlandsch-Indië be reikt. meldt A.N.P. uit Batavia. Het'maak te diepen indruk op de bevolking. Naar aanleiding van dit bericht zou een toelich ting voor de microfoon worden uitgespro ken door den chef van den regeerings- publiciteitsdienst. den heer Ritman. Hij kon echter door luchtalarm het gebouw van den Indischen radio-omroep niet be reiken, waarop zijn verklaring Donderdag morgen in de pers werd gepubliceerd. Hij vergeleek het verlies van beide zeereuzen met het begfn van den slag bij Jutland in den vorigen oorlog. De regeering heeft thans definitief beslo ten, dat de heer Van Mook niet naar Lon den zal vertrekken. De heer P. A. Kers- tens zal echter Zondag per K.L.M. via Eydda, naar Londen gaan. Zoowel door den legercommandant als door den vlootvoogd in Ned.-Indië zijn communiqué uitgegeven. In eerstgenoemd communiqué werd er op gewezen, dat op het grondgebied van Ned.-Indië nog geen vijandelijkheden hebben plaats gehad. Wel zijn Japansche vliegtuigen boven Poelau Samboe (de Riouw-Archipel nabij Singa pore) gesignaleerd. Er gebeurde echter niets. Verder is hierifi melding gemaakt van het vertrek van vliegtuigen van de Nederlandsch-Indischc luchtmacht naar het oorlogstooneel in Malakka. In het ma- rinecömmuniqué wordt vermeld, dat ver der mijn versperringen zijn gelegd in de daarvoor in aanmerking komende zeestra ten en zeegaten; eten en verteren. Hufeland heeft eens gezegd: „De mensch leeft niet van wat hij eet, maar van wat hij verteert" en dat is een groote troost in dezen tijd, al weten wij niet of alles wel verteerbaar is, wat wij eten. Wie zal zeggen, wat daar in ons binnenste tgeschiedt, nadat wij ons binnensitte geschiedt,nadat wij Zelfs een arts niet, indien hij niet weet hoe, wat en hoe snel wij gegeten heb ben. Nu is er sinds de uitvinding der vitaminen wel iets veranderd, daar de vroegere artsen niets van deze zaken wisten. Zij lieten je groente eten en vet drinken en als je dat in bepaalde ge vallen niet dééd, was je druk bezig te overlijden. Maar nu de vitaminen er zijn, gaat dat anders. Men. heeft pre cies uitgerekend, hoeveel van die din gen er in bepaalde spijzen zitten, hoe veel er in en eruit gekookt worden en, aan de hand: daarvan koken ze een potje voor je (op papier) waar bij je maag van louter vreugde heen en weer huppelt. Zelfs geeft tmen het al in den, vorm van geconcentreerde brandstof aan kinderen. Ik betwijfel wel of bij de kachel zulk een werkwijze zou opgaan, maar deze malle vergelijking zal wel op rekening vap mijn medisch onverstand moeten worden geschoven. Ik wil alleen maar zeggen, dat Hu feland zijn uitspraak blijkbaar voor dezen-tijd heeft geschreven en dat het een prettige gedachte is te weten, dat het er niet zoozeer opa an komt veel te eten, als wel veel te verteren. En nu zullen wij verder maar ho pen, dat gras daar niet onder valt. Want onze menu-componisten staan voor niets. bulgarije verklaart engeland en ver. Staten den oorlog. SOFIA, 13 Deé. (D. N. B.). Bulgary'e heeft Engeland en den Ver. Staten den oor log verklaard. Het feit der oorlogsverklaring Zater dagmiddag om 12 uur in de Sobranje door minister president Filoff bekend gemaakt. cultuuruitwisseling tusschen nederland en duitschland. Men deelt ons het volgende mede: „Nederland", het nationaal maandblad voor staatkunde, economie en cultuur, dat reeds in 1933 zich schaarde aan de zijde van hen, die in Europa den nieuwen tijd voorbereidden, zal, ie beginnen met de aflevering van 1- Januari a.s. gewijd zijn aan het geestesleven in Nederland, Duitschland en elders. Deze vernieuwing van het oude tijdschrift „Nederland" vond plaats in samenwerking met het Departe ment van Volksvoorlichting en Kunsten. De literaire traditie zal nu weer in den vervolge bepalend zijn voor den inhoud van het blad, dat in den nieuwen tijd, dien het hielp voorbereiden, nu een uitge sproken cultureele taak krijgt. „Neder land" zal zich in zijn nieuwe gedaante in dienst stellen van het werk der cultuuruit wisseling in den ruimsten zin des woords, in de allereerste plaats tusschen Nederland en Duitschland, zonder dat daarbij echter dé cultureele banden met het overige Europa en daarvan weer in het bijzonder die met het fascistische Italië over het hoofd zullen worden gezien. In samenhang met dit algemeene kader der cultuuruit wisseling zal het maandblad zich in zijn hoofdartikelen en artikelen richten tot al len,- die belang stellen in de geestelijke stroomingen, die den grondslag vormen van het Nationaal-Socialisme en trachten het geestesleven in Nederland in die rich ting te verdiepen. In zijn nieuwen vorm zal het blad staan onder leiding van drs. Willem Haigton. dr. Rudolf Steinmetz, D. Volker Nijland en Marius van Lokhorst. Tal van publicisten, zoowel in binnen- als buitenland, hebben hun vaste medewerking toegezegd. Hel eerste nummer van de nieuwe serie zal openen' met e.en hoofdartikel van prof. dr. T. Goedewaagen. De Zeereerw. heer C. Floor pastoor te Stompwijk, die gisteren onverwacht overleed. ^Foto L. Crt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1