De geheimzinnige vijand WOENSDAG 10 DECEMBER 1941 DE LEIDSCHE COURANT PAG. 2 Hoofdredacteur; I*h. Wllmer. Lelden. Red. Buitenland: Mr. H. GeUe. Lelden. Rei Stad en Sport: Ma Zonderop. Lelden. Rei Omgeving: L. Rooien, welden. Red. Letteren en Kunst: Fr. Schneiders. Lelden. WEERBERICHT ZONS OP- en ONDERGANG. Zon onder 5.27 uur Woensdagavond. Zon op 9.39 uur Donderdagochtend. Tusschen deze tijden moet worden ver duisterd. MAANSTANDEN. 10 December: De maan komt Woensdag avond om 12.22 uur op en gaat Donderdag middag om 1.55 uur onder. (Laatste kwartier). 12 December: De maan komt Vrijdag nacht om 1.32 uur op en gaat Vrijdagmid dag om 2.22 uur onder. 13 December: Dc maan kofnt Zaterdag nacht om 2.47 uur o0 en gaat Zaterdagmid dag om 2,48 uur onder. 14 December: De maan komt Zondagnacht om 4.04 uur op en gaat Zondagmiddag om 3.17 uur onder. 15 December: De maan komt Maandag- dagmorgen om 5.23 uur op gaat Maandag middag om 3.47 uur onder. DOOR STRIJD GEHARD. Zooals knoestige eiken, die reeds vele stormen doorstonden, niet neer te beuken zijn, zoo zijn het de geharde strijders die steeds weer de overwinning behalen. Jarenlang strijden voor een ideaal, vele ontberingen doorstaan, het is de beste methode om een gehard strijder te worden. Het is juist daarom dat de Nederlandsche nationaal-socialisten na een strijd van 10 jaren, den moed hadden gehoor te geven aan den oproep, om schouder aan schou der met de Duitsche soldaten op te trekken tegen het bolsjewisme. Zij waren hct,\ die de vele aanvallen in den loop der jaren glansrijk doorstonden. Zij waren door geen enkele terreurmaatre gel, noch door lichamelijke dreiging neer te beuken. Zij zijn geworden als die knoes tige eiken. Zij zullen cok in het Oosten alle stormen weerstaan en als overwin naars terugkeeren in het vaderland, dat zij dan een gelukkige toekomst verzekerd heb ben. n Dezer dagen vieren de Nederlandsche na tionaal-socialisten het 10-jarig bestaan der N.S.B. Vele strijders uit de eerste jaren zullen deze herdenking niet kunnen bij wonen, want juist zij, de geharde strijders, doen hun plicht in de barre vlakten van het onmetelijke Rusland. Landgenooten. als gij straks in uw cou ranten en via de radio kennis neemt van wat Mussert en zijn medestrijders u te zeg gen hebben, bedenkt dan dat u op weg is om te parasiteeren op wat die Nederland sche nationaal-socialisten voor ons land en volk deden ,en doen. Schaart u aan de zijde van deze strij ders, blijft niet afwachten op de dingen die komen zullen. Helpt mede den vijand te verslaan, daar waar over de toekomst van het nieuwe Europa wordt beslist. Strijdt mede in het Oosten. Het is uw plicht te vechten voor ons land en volk. Meldt u aan bij het vrijwilligerslegioen „Neder land", Koninginnegracht 22, 's-Graven- hage. DISTRIBUTIE VAN LEVENSMIDDELEN AAN ZELFVERZORGERS. Naar men ons van bevoegde zijde mede deelt, is binnenkort een afzonderlijke' re geling te verwachten betreffende de diis- triibutie van- levensmiddelen aan z.g. zelf- verzorgersdit zijn personen, die voed- dingsmiddelen telen en daarmede o.m. zich voor eigen gebruik voorzien. In verband met bedoelde regeling wordt reeds bij de uitreiking van de nieuwe dis tributiebescheiden, gedurende het tijdvak van 10 tot en met 24 December a.s,, het volgende ten aanzien van de hiep bedoel de 'groep van personen in acht genomen: Aan hen, die zichzelf van brood en* van vleesoh voorzien, zullen op nader door de plaatselijke distributiediensten bekend te maken dagen, in plaats van de betreffende distributiekaarten voor brood en vleesch, zegels worden ver strekt, als 'bewijs van inhbuding van de bonnen. Vóór elke periode van vier wekenn, waarover bonnen wor den ingehouden, wordt per per soon een z>egel verstrekt De zegels, welke voorzien worden van het num mer der distributiestamkaart, van het betrokken gezinshoofd, dienen zoo sipoedig mogelijk te worden ingeleverd bij den plaatsel ijken bureauhouder van den provincialen voedseloommissaris. Het achterwege laten hiervan heeft uitsluiting van >de zelfsverzorgersrege- ling tengevolge. Indien de zelfverzorging in het jaar 1941 is begonnen, dient aan den plaat- selijken distriibutiedienst te worden Wanneer zal den kweeker recht worden gedaan Het kan niet ontkend worden, dat dege nen, die zich met onderzoekingen bezig houden, ongeacht op ,welk terrein, niet steeds de moreele waardeering ontvangen die. zij verdienen en nog minder de finan- cieele resultaten, waarop zij krachtens hun prestaties recht hebben. Natuurlijk hebben wij hierbij het oog op serieuze onderzoe kers, op menschen die bezield zijn met de gedachte, producten en artikelen te verbe teren of uit te vinden, om daarmee de ge- heele volksgemeenschap te dienen. Er zijn ettelijke gevallen aan te wijzen van men schen, die zulks gelukt is, terwijl zij maat schappelijk zelf tengevolge hunner experi menten bijna of geheel in armoede hun dagen moesten slijten. Onderzoekers zijn dikwijls menschen die zoo opgaan in idea len, dat ze onvoldoende koopman zijn om het resultaat van hun arbeid zoodanig „aan den man" te brefagen, dat ze er zelf een betere maatschappelijke positie door deelachtig worden. Uitzonderingen beves tigen natuurlijk ook hier den regel. Op kweekersgebied, ons bepalende bij dit terrein, is het niet anders. Een sterk voorbeeld daarvan is ongetwijfeld de pio nier der aardappelkweekers, wijlen de heer G. Veenhuizen te- Sappenneer. Meer dere nieuwe rassen met uitnemende kwa liteiten heeft hij aan het Nederlandsche aardappelsortiment toegevoegd. Inzonder heid moge hierbij worden gedacht aan de alombekende „eigenheimer". In de eerste Slaats heeft daarvan de Nederlandsche oer geprofiteerd in den vorm van hoogere opbrengsten per H.A. en dus van meer fi nancieel gewin. In de tweede plaats is de verrichte pioniersarbeid het Nederlandsche volk ten goede gekomen. Vooral in tijds omstandigheden üls de huidige voelt ons volk wat het zeggen wil, dat de Nederland sche boeren in ruime mate kwaliteitsaard appelen verbouwen. Nu deed zich, om even bij den heer Veen- huizen te blijven, het feit voor, dat, zoo dra deze met den verkoop van een nieuw aardappelras begon, ieder de gelegenheid had dit te vermeerderen en het aan als pootgoed in den handel te brengen. Daar door was het mogelijk uitbreiding aan den aanplant van het nieuwe ras te geven zon der dat de kweeker eenige vergoeding ont ving voor zijn qrbeid van meerdere jaren. Het gevolg is dan ook geweest, dat de heer Veenhuizen met moeite zijn kwee- kerswerk, waaraan hij zijn liefde verpand had, kon voortzetten, laat staan dat hij een belooning ontving in overeenstemming met de waarde van zijn prestaties. Hetzelfde geldt in meerdere of mindere mate van andere kweekers van land- en tuinbouwgewassen. Het is niet de geldelijke belooning doch de liefde voor den arbeid, die hen steeds weer tot nieuwe scheppende werkzaamheid heeft gebracht en nog brengt. Met dat al plukt de buitenstaander voor een belangrijk deel de vruchten van jaren kweekersarbeid. Dat met het kwee ken van een nieuw ras jaren gemoeid zijn heeft de bezoeker van den jongsten jaar beurs in den betreffenden stand in de Beatrixhal nog eens duidelijk gedemon streerd gezien. En dan denke men aan de vele teleurstellingen, die zich bij dit werk kunnen voordoen. Niet iedere liefhebber met aanleg mi kennis van de materie is echter, afgezien van de onbillijkheid die jegens de kwee kers tot nog toe is bestendigd, financieel bij machte zich aan dit mooie werk ten algemenen nutte te geven. De situatie is dan ook langzamerhand zoo geworden dat kweekersarbeid voor een groot deel alleen nog wordt verrricht door financieel krach tige liefhebbers en door personen in dienst van groote maatschappijen, waar een di recte winst niet op den voorgrond staat. Van kweekerszijde is in den loop der ja ren meermalen aangedrongen op over- hèidsingrijpen, terwijl door de* bemoeiing van den Nederiandschen Algemeenen Keu ringsdienst (N.A.K.) te Wageningen gedu rende den allerlaatsten tijd eenie verbete ring is gekomen doordat uit een door dit instituut in het leven geroepen fonds kwee kers bepaaldevergoedingen kunnen krij gen. Een afdoende oplossing is dit nog geens zins. Noodig is dat de rechtspositie van den kweeker volledig wordt geregeld. Verheugend «js het daarom, dat er hard gewerkt wordt aan de tot stand- koming van een besluit, waarin een en ander ter bescherming van de rechten van den kweeker geregeld wordt, op dat degeneh die zich daartoe geroepen gevoelen en de kennis bezitten, hun krachten kunnen geven in dienst van den landbouw en daardoor in dienst van hun volk. opgegeven, wanneer zulks is geschied. Bij het afhalen der distributiebeschei den en zegels moeten de distributie- stamkaarten van den zelfverzorger, zijn gezin, de inwonende familieleden en van het inwonend personeel worden overgelegd. DE NIEUWE RADIO-LUISTERVERGUNNINGEN. Bij het staatsbedrijf der P.T.T. waren op 1 October j.l. 1.164.059 radio-ontvang toestellen aangegeven. De daarvoor uitge reikte luistervergunningen moeten voor het jaar -1942 worden ingewisseld. Met het oog op het groote aantal is daarvoor een lange termijn gesteld, n.l. van 10 December 1941 tot 12 Maart 1942. Wie voor 1941 het geheele bedrag al dan niet in termijnen, heeft betaald via postre kening 400200 van het staatsbedrijf fier P.T.T. ontvangt zijn luistervergunning voor 1942 over de post thuis en kan vol gend jaar weer over deze postrekening voldoen aan zijn luisterverplichtingen. Wie radiozegels heeft geplakt (ook al stortte hij gedeeltelijk op de postrekening) moet zich tusschen 10 Dec. 1941 en 11 Maart 1942 naar een postinrichting (geen post agentschap) begeven om zijn oude vergun ning met radiozegels (en eventueel de an dere betalingsbewijzen) in te leveren en een nieuwe vergunning in ontvangst te nemen. Om te weteri op welken dag men zijn luistervergunning moet inruilen, raad plege men de desbetreffende aankondiging in de wachtkamers van de postkantoren en de advertentie in deze courant. Dit alles geldt niet voor aangeslotenen op een ra dio-distributie-centrale. Houders van de z.g. groene luisterver gunning, dat zijn zij, die vrijgesteld zijn van de verplichting tot het betalen van de luisterbijdrage voor een ontvangtoestel, moeten niet in December, zooals op de groene kaart vermeld staat, maar eerst in Januari op een postinrichting een formu lier gaan halen om in te vullen. Wie tot nog toe geen vrijstelling had, maar meent 'daarvoor in 1942 in aanmerking te komen, moet beginnen te betalen, maar kan even eens een formulier invullen. Aan de aangeslotenen op een radiocen trale, die over 1941 of de laatste periode van het jaar 1941 zijn vrijgesteld, wordt bij de aanbieding van de eerste abonne- mentgkwitantie voor 1942 een aanvraag formulier voor vrijstelling ter hand ge steld. Zij moeten dus geen formulier aan een postinrichting gaan halen. De inwisseling der luistervergunningen dwingt tot aanvulling van een eventueelen achterstand in de betaling der luisterbij drage. Bovendien is een speciale controle dienst luistervergunning in werking ge steld, die tot nog toe veelal met het geven van een waarschuwing heeft voldaan, maar geleidelijk tot het "treffen van krachtiger maatregelen overgaat. Op overtreding van de desbetreffende bepalingen staat een 'straf van zes maanden hechtenis of van een geldboete van 1000 maximaal. Inlichtingen verschaffen van 10 Decem ber af de postinrichtingen. EXTRA HEFFING OP MOUSSEERENDEN WIJN. In die gisteren verschenen, Staatscourant is opgenomen een besluit van den secre taris-generaal van financiën, betreffende heffing van een bijzondere belasting op wijn. Hierbij wordt bepaald, dat zoowel van iriigevoerd'en als van hier te lande ver vaardigden mousseerenden druiven wijn en mousseerende vruchtenwijn, beide soor ten op flesschen een bijzondere wijnbelas ting wordt geheven. Onder mousseerenden druiveniwijn wor den verstaan alle, geheel of gedeeltelijk, uit druiven bereide wijnen, welke per li ter meer alcohol dan 10 gram bevatten en waaruit koolzuur bij het ontsluiten van de verpakking bruisend ontsnapt. Onder mousseerendien vruchtenwijn worden ver staan alle uit andere vruchten dan drui ven bereide wijnen, welke aan de in den vorigen zin genoemde voorwaarden vol doen. - De belasting bedraagt per: mouss. mouss. druivenwijn vruchtenwijn 1/4 flesch (inh. ongev. 0.200 liter) f 0.60 0.30 1/2 fiesch (inih. ongev. 0.375 liter- 1.12K 0.55 1/1 flesCh (iwh. ongev. 0.750 liter) 2.25 1.12X 1 literfl. (inh. ongev. 1 liter) /3.— 1.50 -Voor grootere flesschen wordt de belas ting berekend in evenredigheid van het voor een literflesch verschuldigde bedrag. VASTE PRIJZEN VOOR PERSFOTO'S EN -TEEK^'NGEN. De Staatscourant van 9 dezer bevat een beschikking van den secretaris-igeneraal van handel, nijverheid en scheepvaart in zake de vaststelling van de prijzen van persfoto's en persteekeningen. Krachtens deze beschikking worden rninimum-, tevens maximumprijzen vast gesteld voorliet recht van publicatie van foto's en teekeningen voor de verschillen de bladen volgens een bepaalde schaal voorkomende in artikel 2 der beschikking. Voor nadere bijzonderheden zij verwe zen naar de desbetreffende Staatscourant. MOTORRIJWIELEN EN AUTO'S. Daar blijkbaar misverstand bestaat be treffende het plaatsen van advertenties, waarin motorrijwielen of auto's te koop worden gevraagd dan wel aangeboden, en wel in verband met het besluit standplaats motorrijtuigen 1941 I, wordt er hiermede aan herinnerd, dat genoemd besluit in art. 1 bepaalt, dat onder motorrijtuigen slechts worden verstaan: „vrachtauto's met een laadvermogen van één ton of meer, auto bussen in den zin van artikel 1 der wet autovervoer personen (Staatsblad no. 527), alsmede tractoren met uitzondering van landbouwtractoren". ACCORDEONMUZIEK VOOR MOCROFOON. Oproep van den omroep. Zooals reeds eerder gemeld, heeft de Ne derlandsche Omroep het initiatief genomeh om, na de harmoniecorpsen, ook de accor- deonvereenigingen voor de microfoon te ^brengen, waartoe zij hoopt mede te wer ken, dat ook deze uiting van volkskunst grootere belangstelling zal mogen genie ten. Het zelf-musiceeren te bevorderen acht de Nederlandsche Omroep een onder deel van zijn cultureële taak. Te dien einde wordt accordeonvereeni- gingen, die voor de microfoon wenschen op te treden, verzocht zich schriftelijk te willen melden bij den rijksradio-omroep „De Nederlandsche Omroep",0Postbus 2 te Hilversum. Tevens dienen zij dan te ver melden waar en op welken daturh repeti ties van de vereeniging zullen worden ge houden, opdat een beoordeelingscommissie deze kan bijwonen, teneinde te bepalen of de betreffende vereeniging voor optreden in aanmerking komt. Op 21 December a.s. zal de eerste accordeonvereeniging voor de microfoon optreden. GEMENGDE BERICHTEN INVAL IN SPEELHOL TE ROTTERDAM. ƒ27.000 in beslag genomen. Nadat bij de Rótterdamsche politie be kend was geworden, dat te Rotterdam verschillende speelholen zouden zijn ge vestigd, heeft een inspecteur van politie een inval gedaan in een bekend speelhol aan den Spoorsingel, waar ongeveer 25 be zoekers werden aangetroffen. Een bedrag van ƒ27.000 werd in beslag genomen. Uit het onderzoek bleek, dat het plan was uit gegaan van een Hagenaar, wien de grond in Den Haag te warm onder de voeten was geworden. Men beschikte in de stad over nog vi^f andere adressen, waar ook andere clubs domicilie hadden gekozen. Het onderzoek wordt voortgezet. De leider met zijn helpers zijn naar het hoofdbureau van politie overgebracht. TIENDUIZEND SIGARETTEN GESTOLEN. Uit een in het. Winsohoterddep liggend! "I beurtsehiiip is in een der afgeloopen nach ten een partij van 10.000 sigaretten en een doos met 120 pakken gesuikerde cacaopoe der ontvreemd. OPLICHTER GEARRESTEERD. Ongeveer een maand geleden maakte een Haagsabe juffrouw kennis met den 44-jarigen K., die haar vertelde, schilders- patroon te zijn. Voorts beweerde hij, dat hij een aardig sommetje pp de bank en een groote hypotheek op de boerderij van zijn broeder, arts te Gouda, had uit staan. De kennismaking werd voortgezet en zij besloten met elkaar te trouwen. Op een avond bij haar thuis komend zeide K. een telegram te hebben ontvan gen, dat het overlijden van een familie lid meldde, in verband waarmee hij on middellijk per auto naar Gouda moest. Daar de bank gesloten was, vroeg hij zijn aanstaande wat geld voor reis- en ver blijfkosten. Al eerder had zij hem eenige gouden sieraden en wat geld toevertrouwd en ook ditmaal koesterde zij geen argwaan, doch toen zij sedertdien niets meer van hem hoorde, besloot zij aangifte bij de politie te doen. Het door K. opgegeven adres in Den Haag bleek gefingeerd te zijn. Het toeval wilde echter dat een heer bij de politie aangifte deed van een geval dat hij niet vertrouwde. Het betrof een ken- - nisje, dat in contact was geweest met iemand, die haaf een trouwbelofte had gedaan. Zondagavond jl. toog een rechercheur naar het adres van dit kennisje en daar was toevallig de man in kwestie op bezoek. Het was- de gezochte K., die juist bezig was zijn verloving met het meisje te vie ren. K. had zijn arm in een doek gewikkeld en had verteld, een ernstige verwonding te hebben opgeloópen, waarbij hij boven dien zijn tasch (met geld) was kwijt ge- RADIO-PROGRAMMA DONDERDAG 11 DECEMBER 1941. HILVERSUM I, 415.5 M 7.15 Morgen- gesprekken voor den boer 7.30 Gramo- foonmuziek 7.45 Ochtendgymnastiek 7.55 Gramofoonmuziek 8.00 B.N.O.: Nieuwsberichten 8.15 Gramofoonmuziek 8.35 Ochtendgymnastiek 8.45 Gramo foonmuziek 9.15 Voor de huisvrouw 9.25 Gramofoonmuziek 11.00 Voor de kleuters 11.20 Zang met pianobegelei ding en gramofoonmuziek 12.00 John Kristel en zijn orkest 12.40 Almanak 12.45 B.N.O.: Njeuws- en economische be richten 13.00 Frans Wouters en zijn or kest 13.40 Gramofoonmuziek 15.00 Frans van Cappelle en zijn musette-orkest en solist 15.30 Voor de zieken 16.00 Godsdienstige lezing 16.20 Gramofoon muziek 16.30 Salonorkest 17.15 B.N.O.: Nieuws-, economische- eri beursberichten 17.30 Gramofoonmuziek 17.45 Vroo- lijlc muzikaal programma 18.30 Sociale zorg ook voor U, causerie 18.45 Gramo foonmuziek 19.00 Actueel halfuur 19.30 Kamermuziek (gr.pl.) 20.00 Uit treksel uit de rede van prof. dr. Goede- waagen. (Vanaf 20.15 alleen voor de radiocentrales die over een lijnverbinding met de studio beschikken). 20.15 Con certgebouworkest, toonkunstkoor en solist 21.00 Filmpraatje 21.15 Gramofoon muziek 21.45 B.N.O.: Nieuwsberichten 22.00 B.N.O.: Engelsche uitzending: Na tional features of the Netherlands, of Gra mofoonmuziek 22.15 Gramofoonmuziek. HILVERSUM n, 301.5 M 7.15 Gramo-. foonmuziek 7.30—8.45 Zie Hilversum I 8.45 Gramofoonmuziek 10.00 Morgen wijding 10.15 Viool met pianobegeleiding 10.40 Voor de plattelandsvrouw 11.00 Ensemble Joan Lancé 11.45 Gramofpon- muziek 12.00 Amabilesextet 12.45 B.N.O.: Nieuws en economische berichten 13.05 Otto Hendriks en zijn orkest 13.45 Voordracht 14.00 Ensemble „De Kwintslag" en gramofoonmuziek 15.00 Voor de vrouw 15.30 Pianovoordracht 16.00 Gerard Lebon 'en zijn orkest 16.45 Voor de jeugd 17.15 B.N.O.: Nieuws-, economische- en beursberichten 17.30 Strijkkwintet 18.15 Sport en lichamelijke opvoeding 18.30 Orgelconcert 19.00 B.N.O.: Wat Nederland schrijft 19.10 B.N.O.: Nieuwsberichten 19.20 Gramo foonmuziek 19.45 Brandende kwesties, causerie. (Vanaf 20.15 alleen voor de radio-centrales die beschikken over een lijnverbinding met de studio). 20.00 Gra mofoonmuziek 20.15 De Ramblers 20.40 Gramofoonmuziek 21.00 Orgelspel en zang met pianobegeleiding 21.43 B. N. O.: Nieuwsberichten 22.00 B.N.O.: Toelichtipg op het weermachtsbericht 22.10—22.15 Avondwijding. GEM. RADIO DISTRIBUTIEBEDRIJF. Ie Programma: 7.1520.15 Hilversum I 20.1524.00 Duitsch programma. 2e Programma: 7.1520.15 Hilversum vïï 20.1524.00 Programma uitsluitend voor aangeslotenen bij Radio Distributie Cen trales. 3e en 4e Programma: 7.0024.00 Duitsch programma. De liturgie der Kerk DONDERDAG 11 December. Mis van. den H. Damasus,- Paus en Belijder: Sacer- dotes. Gloria. 2e gebed van. het octaaf vam Maria's Onbevlekte Ontvangenis; 3e voor den vrede. Credo. Prefatie als op Maandag. Kleur: Wit. In de kerken van de E.EJ.P. Franciscanen. DONDERDAG. Mis van den Z. Hugoli- nus, Kluizenaar: Os JustL 2e gebed van den H. Damasus; 3e van het octaaf van Maria's Onbevlekte Ontvangenis; 4e van de vorige Zondag; 5è voor dien vrede. UIT HET ADVENTSBREVEER: Hoogt gij hemelen, en neem ter oore, gij aarde, want de Heer heeft gesproken: Kin deren heb Ik opgevoed en hoog verheven; zij echter hebben Mij versmaad. Het rund kent zijn eigenaar en de ezel de kribbe zijns meesters; Israël echter heeft Mij niet ge kend en mijn volk heeft het niet begre pen. (Deze plaats uit den profeet Isaias heeft de os en de ezel in de kerstkribbe ge bracht!) Zie, de Heer, onze Beschermer zal ko men, de Heilige van Israël, dragende op zijn hoofd de koningskroon. Hij zal heer schappij voeren van zee tot zee, en van den stroom tot aan de grenzen van den aard-1 bol. raakt. De aim bleek echter volkomen ge zond. K., die inderdaad reeds wegens huwe lijksbedrog in de gevangenis bleek te heb ben gezeten, werd gearresteerd en opgeslo ten. FEUILLETON door A. HRUSCHKA Geautoriseerde vertaling. (Nadruk verboden). 9) V. Acht dagen na Holzmann's overlijden had de gerechtelijke overheid zich bezig te houden met „iets nieuws", dat veel te den ken gaf Een herbergier, met name Johann Golzer, wiens herberg achter de fabriek van Holz- mann lag, kwam aangeven, dat hem, waar schijnlijk in den nacht van 3 op 4 October, een aanzienlijk bedrag ontstolen was. Op den avond van 3 October had er in zijn etablissement een bal plaats gehad, dat zeer druk bezocht was geweest en tot den morgen had geduurd. Onder de aanwezigen bevond zich ook een vriend van den waard, die Golzer geld schuldig was en doör den herbergier, die zelf de som noodig had om een schuld- eischer te kunnen betalen, reeds dikwijls was aangemaand, de zaak in orde te bren gen. Juist dien avond bracht de schuldenaar het geld terug. Golzer gaf hem een kwitan tie daarvoor. Daar het zoo druk was in huis, wilde hy de som niet op' zak hou den; uit zijn eigen kas vulde hij ze aan tot het bedrag van de betaling, die hij zelf wilde doen, waarna hij het geld naar zijn- ^slaapkamer bracht, welke boven was gele gen. Daar legde hij de biljetten in een doos onder een stapel lijfgoed in zijn kast, waar hij reeds dikwijls voor korten' tijd vrij aanzienlijke sommen had bewaard. Hij was weduwnaar, bewoonde de kamer alleen en had altijd den sleutel daarvan bij zich. Een bejaarde meid. die reeds twintig jaar bij hem in dienst was en voor wier eer lijkheid hij instpnd, ruimde 's morgens de kamer op en bracht hem dan den sleutel terug. Dien morgen zou men ten huize van Gol zer het geld komen innen. Hij begaf zich naar zijn kamer, om het te halen, maar schrok niet weinig, toen hij de doos nog op dezelfde plaats maar.... leeg vond! Een uur later deed hij aangifte bij de po litie. Hij verklaarde, dat hy slechts brave, eerlijke menschen in huis had en voorts ook niemand kende, die van den diefstal kon worden verdacht. Hij had de twee laat ste weken zijn huis niet verlaten en voor een vreemde was het in dien tijd bepaald onmogelijk geweest, zich toegang tot de slapkamer te verschaffen. Alleen op den avond van het bal had dat misschien kunnen gebeuren, want toen had hij het vrefeselijk druk en kon niet behoor lijk op alles letten. Ook hadden verschei dene personen, die in het zaaltje aanwezig waren, gezien, dat hij het geld in ontvangst nam en er mee naar boven ging. Maar toen hij zich om vijf uur naar zijn kamer begaf, om nog een paar uren te rusten, vond hij de deur behoorlijk gesloten. Op weg naar het politiebureau had hij over alles nog eens goed nagedacht en zich toen.den moord in de loods van Holzmann herinnerd. Was de man, die op den armen ingenieur had geschoten, misschien dezelf de, die den diefstal had gepleegd?Had hij in Holzmann een bespieder en achter volger vermoed? Dit scheen niet zoo heelemaal onmogelijk, vooral omdat het venster der slaapkamer van den waard uitkwam op het afval- bekken waarlangs de moordenaar van Holz mann was gekomen, om de loods binnen te dringen, zooals Hempel met zekerheid had vastgesteld. Er werden een aantal manschappen op de been gebracht, om de personen op te sporen, die het bal in de herberg hadden bijgewoond: in den omtrek van het huis werd een nauwkeurig onderzoek ingesteld; tallooze menschen werden in verhoor ge nomen, maar dit alles bracht politie en justitie geen stap verder. Het werd een niéuwe teleurstelling: over den diefstal kwam men even weinig te weten "hls over den op Holzmann gepleegden moord. Was het te verwonderen, dat de politie bij dien stand van zaken iederen dag ner veuzer werd? Dat zij, bevreesd voor een berisping van hooger hand, met gespan nen aandacht bleef letten op al de praatjes, die nog steeds de ronde deden? Anders behoorde commissaris Heidinger niet tot degenen, die zich gemakkelijk door geruchten'laten beïnvloeden. Maar de rech ter van instructie Wasmut, die nogal veel in gezelschap verkeerde, kwam iederen dag aandragen met nieuwe bijzonderhe den-, welke men hem hier of daar had ver teld, altijd met een spotlachtje over de „onbegrijpelijke laksheid" vai| de ande ren. Op zekeren dag ontving de politie vol genden, niet-onderteekenden brief: „Misschien interesseert zich de justitie, die blind is voor werkelijkheid, meer voor sprookjes, die door het koeltje gefluisterd en door de musschen op het dak uitge- sjilpt worden.... ,.Er was eens 'n koningszoon, wiens vrouw hem bedroog met zijn besten vriend. En zekeren nacht, toen de koningszoon on verwacht thuis kwam, verrastte hij de schuldigen. Geen wonder, dat hij zijn pis tool greep enwilde schieten. Maar ook de vriend had een pistool en daaruit knal de eerder een schot. „En de jonge vrouw wierp zich weenend tusschen hen; en bad en smeekte. Nu schrok de koningszoon' en begreep, dat voor hem alles verloren was, vrouw en le ven: en daar hij edel van hart was, begreep hij ook, dat voortaan het geluk van de vrouw, die hij beminde, alleen in zijn han den lag. Dor een woord kon hy dat geluk voor altijd vernietigen en door te zwij gen kon hy het redden. „Zijn vrouw en zijn vriend liet hy zwe ren, dat er nooit een woord van het ge-, beurde o-v$r hun lippen zou komen. ,,Toen sleepte hij zich, met de vuist te gen de doodelijke wonde gedrukt, naar het plein vóór het paleis, liet daar zijn vriend heengaan, ging naar een leegstaand ge bouw, ontstak licht en maakte eerst toen alarm, totdat de paleiswacht verscheen en hem op den grond zag liggen. „En toen vertelde hij, dat een onbeken de, dien hij te voren nooit had gezien, op shem geschoten had „Zóó fluistert de wind in het loover, en de musschen op de daken sjilpen het el kaar den heelen dag toe; maar degenen, wien het aangaat, willen niet hooren Op het politiebureau was men niet ge woon aan dichterlijke ontboezemingen en aan anonieme brieven werd er niet veel waarde gehecht. Men lachte dus in den be ginne met het „sprookje"; maar toen de rechter van instructie het in handen kreeg, vond hij de zaak in geenen deelë belache lijk. (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 2