DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN AMERIKA BEZET NEDERLANDSCH KOLONIAAL GEBIED VIJF JAAR ANTI-KOMINTERN-PACT DINSDAG 25 NOVEMBER 1941 33ste Jaargang No. 10111 ©e£cicbcli£(2oii/fc<Mtt Bureaux Papengracht 32. Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935. Giro 103003. Postbus 11. V Voor de gemeenschap Voor de gemeenschap! Een ideaal, dat in onzen tijd bp den voorgrond wordt geplaatst en in de hoogte geheven. Wij kennen dit ideaal uit den strijd te gen het individualistisch liberalisme, zoo vele jaren onder ons gevoerd. Wij kennen dit ideaal, positief, uit de leer van het christendom en uit christelij ke practijken door alle eeuwen van het christendom heen. Hoe- was het met de verwezenlijking van dit ideaal in het begin van het chris tendom? Men leze: Allen leefden in vrees. De apostelen verrichtten vele wonderen en teeke nen. En al de geloovigen waren ten nauwste vereend, en bezaten alles in gemeenschap. Ze verkochten have en goed, en verdeelden het onder elkan der, naar ieders behoefte. lederen dag bezochten ze eendrachtig den tempel en thuis braken ze het brood. Ze ge noten hun voedsel in opgeruimdheid en eenvoud van hart. Ze loofden God, en stonden in gunst bij heel het volk. En de Heer bracht iederen dag meer geredden bijeen. (Handelingen II 43—47). Er is hier geen sprake van werkelijk gemeenschappelijke eigendom van goede ren. Als de omstandigheden dit vorderden, stelden velen vrijwillig een deel hunner goederen in dienst der gemeenschap, door ze te verkoopen en de opbrengst onder de behoeftigen te laten verdeelen. De christelijke naastenliefde echt en waar beleefd is: gemeenschapszin in zijn volle en rijke ontplooiing! Door alle eeuwen heen hebben christe nen dien gemeenschapszin in practijk ge bracht. Niet alle christenen. Velen hebben het niet gedaan. Als meerderen het voorbeeld van de eerste christenen hadden gevolgd, nü zou den volgen, zou dan ook niet nü geschre ven kunnen worden: „En de Heer bracht iederen dag meer geredden bijeen"? Voor de gemeenschap. Niet alléén uit maatschappelijke overwegingen, maar ook en vooral gedrongen door de christelijke naastenliefde, omdat de christelijke naas tenliefde het sterkste wapen is, om ego centrische en egoïstische strevingen te onderdrukken en te overwinnen. Voor de gemeenschap. Dit moet zijn een vol-levend christelijk ideaal. En God zal de samenleving, waarin dat ideaal wer kelijk wordt beleefd, zegenen! PROTEST TEGEN DEZE OVERWELDIGING Thans ook Suriname in „bescherming"genomen Het A.N.P. meldt uit Stockholm: De naar Londen uitgeweken voormalige Nederlandsche regeering heeft een com muniqué gepubliceerd, waarin verklaard wordt, dat de bauxiet-mijnen in Suriname, die ruim zestig procent van de behoeften der Amerikaansche aluminium-industrie dekken, onder bescherming van de Ver- eenigde Staten zullen worden gesteld. Amerikaansche troepen zullen naar Su riname worden gezonden. Het D.N.B. meldt nader uit New York: Het Witte Huis heeft officieel bekend ge maakt, dat de Amerikaansche regeering een contingent troepen naar Nederlandsch Guyana (Suriname) zal sturen. Het optre den wordt gemotiveerd met de verklaring, dat de bauxiet-mijnen aldaar „beschermd" moeten worden. Deze bauxiet-m.\jnen zijn voor de Amerikaansche aluminium-indus trie van groote beteekenis. WIJ PROTESTEEREN TEGEN DE OVERWELDIGING VAN SURINAME. In zijn op 26 October j.l. te Utrecht gehouden redevoering ter gelegenheid van de scholingsbijeenkomst van functio narissen der N. S. D. A. P. en der N. S.B. heeft ir. Mussert geprotesteerd tegen de verkwanseling van de Nederlandsche koloniën door de Nederlandsche emigran- tenregeering te Londen. Ofschoon Mussert in deze rede voorloopig alleen van Cu rasao sprak, bleek hij met vooruitzienden geest terstond het gevaar te hebben in gezien van deze onverantwoordelijke po litiek, welke tot noodlottige gevolgen aan leiding moet geven. Hoe goed de leider der N.S.B. destijds heeft ingezien dat na Curasao andere deelen van het Nederland sche Rijk aan het Amerikaansche impe rialisme ten prooi zouden vallen, blijkt uit een communiqué, dat door Gerbrandy, den leider van het Nederlandsche emi grantencomité te Londen, is uitgegeven en dat den volgenden inhoud heeft. „De bauxiet-mijnen in Suriname leve ren goed zestig procent der behoeften van de Amerikaansche aluminum-industrie, die van vitaal belang is voor de verdediging der Ver. Staten, van het Westelijke half rond en van de volkeren die zich actief te gen de agressie verdedigen. Dientengevol ge is het noodzakelijk, de veiligheid van deze mijnen volkomen te waarborgen, in verband met de eischen, welke de toestand van dit oogenblik stelt. In normale om standigheden zou de regeering van het Koninkrijk der Nederlanden voor de ver dere versterking der verdediging van Su riname een beroep gedaan hebben op de in Nederlanösch-Indië beschikbare strijd- „Wereldbeschouwing en buitenlandsche politiek" MATERIALISTISCHE TEGENOVER IDEëELE 9PVATTINGEN. In het Novembernummer van het tijd schrift „Berlin-Rom-Tokio" verscheen van de hand van von Studnitz een artikel on der het opschrift „Wereldbeschouwing en Ibuitenlanidoohe politiek", waarin o.a. het volgende gezegd wordt: Op 25 November zijn vijf jaren verloo- pen sedert de onderteekening van de Duitsch-Japansche overeenkomst tegen de communistische internationale.In dit als anti-Kominternpact bekend geworden ver drag kwamen de 'beide mogendheden over een elkaar wederzijds op de hoogte te houden over de actie van de communisti sche internationale, te beraadslagen over de noodige afweermaatregelen en die maat regelen in nauwe samenwerking uit te voeren. De overeenkomst ontstond uit het inzicht, dat het doel van de communisti sche internationale is, de ondermijning en overweldiging van de bestaande landen, en ook uit de overtuiging, dat de inmenging der Komintern in de binnenlandsche Ver houdingen dar landen niet alleen een be dreiging vormt voor hun vreedzaam be staan en hun socialen bloei, doch ook voor den wereldvrede in het algemeen. De reactie, welke het verdrag in de we reld wekte, ging van geestdriftige instem ming tot de scherpste afkeuring. De ver rassing was algemeen. Beteekende immers het Duitsch-Japansche verdrag in de ge schiedenis van het Volkenrecht niet iets heel nieuws? Het is kenmerkend, dat de veroordeeling van de Duitsch-Japansche overeenkomsten niet het heftigst tot uiting kwam in Moskou, maar in Londen en Parijs, de hoofdsteden van twee hoog- kapitalistische staten. De materialistische geschieden isopvattiing van de Engelseben zag den ideëelen inhoud van de overeen komst volkomen voorbij en beschouwde haar uitsluitend als een uithangbord voor concrete afspraken van eeonomischen en militairen aard. In de Engelsche ontstem ming kwam reeds toen de meening tot uiting, dat in het anti-Komintern pact een grondslag van wereldopvatting was neer gelegd, die ontbrak in de door Groot-Bri- tannie opgerichte materieele gemeenschap van winstbejag van den Volkenbond. Het ontstaan van een diergelijken magnetischen pool moest den Engelschen des te gevaar lijker voorkomen, daar de Volkenbond door de afzijdigheid van de Vereenigde Staten en het uittreden van Japan en Duitschland toen reeds geen recht van be staan meer had en zijn ondergang tegemoet ging. Vanuit eenzelfde materialistisch standpunt zag Frankrijk in het anti-Kom- intern-pacht een benadeeling van zijn mi litaire stootkracht, op welker betrouw baarheid in Oost-Europa de geheele Fran- sche continentale politiek gebaseerd was. Terwijl men toen in Duitschland en Japan verklaarde, dat het anti-Komintern-pact geen betrekking had op de tusschen deze mogendheden eenerzijds en de Sowjetre geering anderzijds bestaande verplichtin gen, werden in Engeland en Frankrijk juist communistische internationale en Sow jet-re geering met elkaar vereenzelvigd en werd het pact beschouwd als een mate rieel instrument tegen de Sowjetregeering. De ontwikkeling der volgende jaren heeft getoond, hoe verkeerd deze beoor deeling was. Het Duitsch-Russische vriend schapspact van Augustus 1939 kwam tot stand in weerwil van het anti-Komintern pact. De beide verdragen waren in het ge heel niet met elkaar in tegenspraak. Met haar opmarsch aan de Duitsche Oostelijke grenzen liet de Sowjetregeering er geen twijfel over bestaan, dat zij definitief de uitvoering op zich genomen had van de plannen der Komintern, die gericht waren op de vernietiging van Duitschland en daarmede op de vernietiging van Europa. Toen moesten de wapens spreken. Tot begrip van de nationaalsocialistisohe buitenlandsche politiek is dit voorbeeld zeer belangrijk. Het toont aan, dat deze po litiek evenzeer gedragen wordt door op vattingen van wereldbeschouwing ais door reëele gezichtspunten. Evenals de binnen landsche politieke- en ook de buiten- landsch politieke grondslag van het natio naal socialisme niet van materialistischen maar van ideëelen aard is. De opvatting van Adolf Hitler is zeer eenvoudig. Hij wil aan het Duitsche volk de leefruimte verschaffen waarop het recht 'heeft, hetgeen niets meer befceekent dan de bescherming van het 'bestaansminimum. Van de politieke opvatting der Engelschen en Amerikanen, die een bestaansmaximum verlangen, is deze eisch hemelsbreed ver wijderd. Adolf Hitler eischt voor het Duit sche volk een plaats onder de zon en niet alle plaatsen rondom de zon, zooals de En gelschen en Amerikanen. Niets beoogt hij minder, dan alle grondstoffen te willen exploiteeren, al het goud te willen bezit ten en over de volken der aarde als werk- slavën te willen besohikken. Adolf Hitler wenscht ook niet, dat het Duitsche volk minder werkt dan andere volken, zooals dit een Angelsaksisch ideaal is, doch hij wenscht, dat het Duitsche volk van zijn werk fatsoenlijk kan leven. Deze doelstel lingen hebben niets te maken met machts politiek. Veeleer zijn zij eeuwige, onwrik bare grondbeginselen, die voortvloeien krachten. Gezien den toestand van dit oogenblik in het Zuidwestelijke deel van den Stillen Oceaan was het evenwel niet aanbevelenswaardig dien weg in te slaan. Ook schijnt het niet aanbevelenswaardig, strijdkrachten te onttrekken aan het Ne derlandsche legioen in Engeland, dat ge reed moet blijven voor de taak der be vrijding van het moederland. Om bovenstaande redenen hebben de regeeringen van Nederland en van de Ver. Staten overleg gepleegd en dit heeft er toe geleid, dat de regecring der Ver. Staten troepen naar Suriname zal sturen om daar met de Nederlandsche troepen samen te werken. Tevens heeft de Nederlandsche regeering de regeering van Brazilië verzocht, aan deze defensieve maatregelen deel te ne men en men kwam overeen, dat Brazilië voor dit gemeenschappelijke doel bijzon dere militaire maatregelen zal treffen op zijn aan Suriname grenzend gebied en een delegatie naar Paramaribo zal sturen. Deze delegatie heeft tot taak van gedachten te wisselen en tot een accoord te geraken over alle andere maatregelen, die geschikt zijn om aan de gemeenschappelijke veilig heidsmaatregelen der Nederlandsche, Amerikaansche en Braziliaansche troepen een zoo groot mogelijk effect te geven". Tot zoover Gerbrandy. Het spreekt van zelf, dat het Nederlandsche volk de po ging om recht te praten wat krom is. ter stond zal doorzien. Het Nederlandsche volk zal zich geen zand in de oogen laten strooien. Immers, uit niets in deze verkla ring van Gerbrandy blijkt, waaruit de zoo genaamde bedreiging van de bauxiet-mij nen bestaat, tenzij gedacht is aan het Amerikaansche imperialisme of aan een nieuwen aanval van de Britten, die er des tijds niet voor teruggeschrokken zijn Cu rasao te bezetten. Blijkbaar heeft Ger brandy zich niet kunnen verzetten tegen den machthonger van den dollar-moloch, en heeft hij nu deze uitvlucht verzonnnen ten opzichte van de onvervreemdbare be zittingen van het Nederlandsche volk. Het spreekt vanzelf, dat het Nederland sche volk zijn recht op zijn overzeesche bezittingen niet prijs zal geven, zooals dit door Mussert in zijn te Utrecht gehouden rede nadrukkelijk en duidelijk is ver klaard. Een krachtig protest tegen deze willekeurige handelwijze van het „Neder landsche" emigrantencomité zal in geheel Nederland eenparig opklinken. uit de ethische beschouwing over het be- staansdoel van een volk .De Engelschen zouden goed kunnen leven ook al bezaten zij slechts een derde deel van de landen, waarover zij thans heerschen. Desondanks eischen zij de heerschappij op over alle landen en voeren daarom een wereldoor log. Zoo staat op het oogenblik en sinds ja ren tegenover het materialisme van de An gelsaksen de wereldopvatting van de Duitschers, Italianen en Japanners. Het anti-Komintempact bracht een scheiding in de wereldopvatting, die voor de vor ming der reëele politiek in de volgende jaren van de allergrootste beteekenis werd. Duitschland en Italië wisten thans onder welke voorwaarden de nieuwe strijd om het bestaan hun werd opgedrongen en zij konden dienovereenkomstig hun houding 'bepalen en hun voorbereidingen treffen. De invoering van het beginsel van wereld beschouwing in het anti-Komintern-pact leidde zoo niet tot politieke hulpeloosheid, zooals sommige knappe lieden meenden te kunnen voorspellen, zij was ook geen uiting van politieke hysterie of vrees voor spoken, doch zij kwam uitsluitend voort uit de zeer reëele politieke behoefte om de politieke toekomst te verkennen. Deze taak heeft het pact op uitstekende wijze ver vuld. Later kreeg zijn wereldbeschouwen- de inhoud een definitieven vorm in het Driemogendihedenpact en over de practi- sohe waarde daarvan behoeft niets verder gezegd te worden. De burgemec. ar van Amsterdam, de heer Voute, bezichtigt het prachtige barnsteenen schip tijdens de persbijeen komst in het Rijksmuseum te Amsterdam riar aanleiding van de tentoonstelling -Het goud van de zee" (Stapf-Borrius) VERLENGING VAN ANTI-KOMINTERNPACT Hedenmiddag 12 uur 30 vindt in de nieu we rijkskanselarij te Berlijn een plechtige bijeenkomst plaats, waaraan de in Berlijn aanwezige buitenlandsche staatslieden zul len deelnemen. In deze plechtige bijeenkomst zal het anti-Komintern-pact verlengd worden, het geen een. bezegeling zal vormen van het defensieve bondgenootschap tegen de ver nielende machten in de wereld, die zich in het bolsjewisme openbaren. Hierdoor wordt de voorwaarde gewaarborgd voor de nieuwe ordening van Europa en de be ginselen van de nieuwe orde. Om misverstand te voorkomen, werd vandaag in de Wilhelmstrasse er zeer na drukkelijk op gewezen, dat door de ver lenging van het anti-Komintern-pact het Driemogendhedenpact op geen enkele wij ze iets van zijn actueele karakter inboet. Het driemogendhedenpact berust op het activistische beginsels van de nieuwe orde ning in Europa en het Verre Oosten, ter wijl het anti-Komintern-pact de defensie ve bedoeling in den strijd tegen het bolsje wisme tot uiting brengt. Het officieele Finsche nieuwsbureau pu bliceert het volgende bericht: Overeenkomstig het consequente stand punt van Finland tegen het bolsjewisme heeft de regeering besloten, dat Finland zich bij het anti-Komintern-pact aansluit. Op deze wijze wenscht Finland deel te ne men aan de internationale samenwerking, welker doel is, den afweer der vernietigen de actie van de communistische interna tionale doeltreffend te maken. De minis ter van buitenlandsche zaken, Witting, heeft volmacht gekregen om namens Fin land het vermelde pact te onderteekenen en heeft zich daartoe naar Berlijn bege ven. Behalve Finland zullen ook Denemar ken, Bulgarije, Roemenië, Slowakije, Kroa tië en de Nankingregeering tot het pact toetreden. HET OFFENSIEF IN N. AFRIKA Het Italiaansche weermachtsbericht van gistermiddag luidt als volgt: Ook gisteren, op den vijfden dag van den grooten slag in de Marmarische woestijn tusschen de Duitsch-Italiaansche en de Britsche strijdkrachten, rustten de wapenen geen oogenblik van den ochtend tot den avond. In den woestijn-vierhoek: Tobroek- Bir el Gobi-Sidi Omar-Solloem werden op nieuw hardnekkige gevechten te land en in de lucht geleverd. Nieuwe uitvallen uit de vesting Tobroek, door den vijand ondernomen met vele ge pantserde strijdmiddelen, werden op doel treffende wijze bestreden door onze infan terie en artillerie, in nauwe samenwerking met Duitsche detachementen. In dezen sec tor leed de vijand zware verliezen aan manschappen, terwijl op zijn minst 50 vechtwagens en andere gepantserde strijd middelen reeds buiten gevecht werden ge steld. Ten Zuiden en Zuidwesten van de ves ting Tobroek hebben Italiaansche divisies in samenwerking met Duitsche pantseraf- deelingen en gesteund door afdeelingen van de luchtmacht der As-mogendheden aan zienlijke vijandelijke pantserafdeelingen vernietigd, waarbij vele vechtwagens en auto's werden vernield of zwaar werden beschadigd. Er werden gevangenen ge maakt, terwijl de vijand aanzienlijke ver liezen leed. Ten Westen van Solloem hebben de Brit sche strijdkrachten bij de gevechten, op 22 en 23 November tegen Duitsche pantseraf deelingen geleverd, aanzienlijke verliezen geleden. Eenige Britsche afdeelingen had den sterk te lijden of werden geheel ver nietigd, zooals de vierde pantserbrigade, welker commandant, generaal Sperling, gevangen werd genomen. Aan het front van Solloem, waar de divi sie „Savona" sedert den namiddag van 22 November onafgebroken in gevecht is met vijandelijke strijdkrachten, die worden ge steund door hevig artillerievuur, gepant serde afdeelingen en luchtmacht, volgden aanval en tegenaanval eikaar voortdurend op. Talrijke gepantserde voertuigen van den vijand zijn reeds vernield of onbruik baar gemaakt. Onze strijdkrachten, die hard i :t verzet bieden, hebben den aan- Momentje DE VRAATZUCHT. Galenus heeft eens gezegd: de vraat zucht doodt meer menschen dan het zwaard, en dat is in deze dagen nogal van actueele beteekenis. Het is de vraag of deze uitspraak ook nu nog juist is, nu er niet meer met het zwaard wordt gestreden, maar met mitrail leurs, pantserwagens en vliegtuig bommen en tegelijkertijd de men- schelijke vraatzucht wordt beteugeld door een ingenieus samenstel van kleine papiertjes, ook wel bonnen ge- heeten, welke ten doel hebben ons niet te veel te laten eten en toch al onze organen levend en wel bij elkaar te houden. Het is natuurlijk een ge lukkige omstandigheid, dat al die din gen van binnen ergens vastzitten, want ik mag er niet aan denken, wat er in die holle ruimte zou gebeuren, als dat niet het geval was. Blijft de vraag of Galenus ook nu nog gelijk heeft en dat er meer menschen ster ven van teveel dan van te weinig eten. Indien dit waar zou zijn, zou het goed zijn de bonnen maar niet meer af te schaffen en dat systeem na den oorlog blijvend te maken. Het zou het sterftecijfer in dat geval doen da len. Maar dan is er weer het bezwaar, dat velen met de daling van het sterf tecijfer waarschijnlijk niet eens inge nomen zouden zijn. Wij schijnen nu eenmaal lekkerbekken van nature te zijn. Ondanks Galenus. valler groote verliezen toegebracht. Het luchtdoelgeschut der divisie heeft twee vijandelijke vliegtuigen neergeschoten. In talrijke luchtgevechten hebben vol gens de tot dusverre ontvangen rapporten Duitsche jachtvliegers tien vijandelijke vliegtuigen neergeschoten. Onze jagers heb ben veertien vijandelijke vliegtuigen neer geschoten en vele andere met succes be stookt met machinegeweervuur. De gemotoriseerde Britsche colonne, die in de woestijn van Cyrenaica was doorge drongen, heeft een aanval gedaan op een onzer kleine vooruitgeschoven stellingen ten Zuiden van de oase Dzjala, welker be zetting na een hardnekkige verdediging, waarbij den vijand verliezen werden toe gebracht, werd overweldigd. In den sector van Gondar in Oost-Afrika plaatselijke gevechten van onze vooruitge schoven afdeelingen en doeltreffend artil lerievuur uit Gondar. Onze jachtvliegers hebben vijandelijke tentenkampen ten Zui den van Azozo met mitrailleurvuur be stookt. Ten Westen van Mersa Malroe is een groot vijandelijk stoomschip, dat door vier torpedobootjagers werd begeleid, door twee torpedo's van onze torpedovliegtuigen ge troffen. Onze torpedovliegtuigen hebben ook een vijandelijk vliegtuig neergeschoten en keerden, ofschoon zij zwaar beschadigd waren, op hun basis terug. Het stoomschip bleef met slagzij liggen. Ten Westen van Tobroek is een gewapend Engelsch motor vaartuig opgebracht. De bemanning is ge vangen genomen. MET DUITSCHLAND TEGEN HET KAPITALISME De generaal der vliegers Helmuth Wil- berg is op 20 November tijdens een dienst- vlucht doodelijk verongelukt tengevolge van het neerstorten van zijn vliegtuig. Met hem heeft een der oudste vliegerofficie ren der Duitsche weermacht den vlieger- dood gevonden. Generaal Wilberg had in Juli 1937 een groot aandeel in de vorming van het le gioen Condor. In Maart 1938 nam hij als generaal der vliegers ontslag uit den ac tieven dienst. Bij het uitbreken van den oorlog werd hij echter opnieuw aangesteld als commandant voor de opleiding van piloten. Tezamen met den generaal kwam lt, kol. Kuerbs als piloot om het leven. *4 In het kamp Waterloo bij Amersfoort van den Nederlandschen Arbeidsdienst heeft het plechtig afscheid van de Arbeidsmannen plaats gehad. Een overzicht tijdens de overdracht van de spaden. Stapf-Mol.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1