MAANDAG 24 NOVEMBER 1941
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
Hoofdredacteur: Th. Wilmer, Lelden.
Red. Buitenland: Mr. H. Geise, Lelden.
Red. Stad en Sport: M. Zonderop. Leiden.
Red. Omgeving: L. Roozen. oeiden.
Red. Letteren en Kunst: Fr. Schneiders. Leidén.
WEERBERICHT
ZONS OP-EN ONDERGANG
Zon onder 5.38 uur Maandagavond.
Zon op 9.16 uur Dinsdagochtend.
MAANSTANDEN
24 November: De maan komt Maandag
middag te 1.53 uur op en gaat Maandag
avond om 11.57 uur onder.
25 November: De maan komt Dinsdag
middag om 2.24 uur op en gaat Woensdag
nacht om 1.07 uur onder.
(Eerste kwartier).
26 November: De maan komt Woensdag
middag om 2.50 op en gaat Donderdagnacht
om 2.15 uur onder.
27 November: De maan komt Donderdag
namiddag om 3.13 uur op en gaat Vrijdag
nacht om 3.21 uur onder.
28 November: De maan komt Vrijdag
namiddag om 3.36 uur op en gaat Zaterdag
morgen om 4 26 uur op.
29 November: De maan komt Zaterdag
middag om 3.59 uur op en gaat Zondagmor
gen om 5.29 uur onder.
30 November: De maan komt Zondagna
middag om 4.23 uur op en gaat Maandag
morgen om 6.32 uur onder.
IN 'N PAAR REGELS
Turksch stoomschip getorpedeerd.
Het Turksche s.s. Yenidsje is onderweg
van Burgas naar Istanboel ter hoogte van
Wassiliko getorpedeerd. Het schip zonk
terstond. Van de bemanning konden alleen
de kapitein en de eerste officier worden
gered.
Een communistische bende is vernietigd
bij het dorp Sjabari, naar de „Novo Vre-
me" verneemt uit Posjarewats (Zuid-Ser-
vië). Bij een mislukten aanslag van com
munistische bandieten bij Losnitsa zijn der
tig bendeleden gedood.
In een plechtige bijeenkomst is de rijks
universiteit Straatsburg heropend. De rijks
minister van onderwijs, dr. Rust, heeft
daarbij een uitvoerige rede gehouden en
o.a. de heldhaftige strijders herdacht, die
bijna 2000 jaar lang om den bodem van
Straatsburg hebben gestreden.
Incident in Argentinië.
Zaterdag hebben 200 met knuppels ge
wapende woestelingen in de provinciale
hoofdstad Cordoba een bioscoop bestormd,
waar een Duitsche film draaide. Het ge
peupel mishandelde 80 toeschouwers, on
der wie veel Duitschers.
Tornado op de Azoren.
Volgens te Oporto ontvangen berichten
heeft op de Azoren een tornado gewoed.
Het noodweer duurde vijf uur en richtte
in sommige streken groote schade aan.
Koudegolf te Sjanghai.
Een nieuwe koudegolf, die de laatste da
gen te Sjanghai geheerscht heeft, heeft den
dood van 250 Chineesche bedelaars ge-
eischt. Tot de slachtoffers behooren meer
dan honderd kinderen, die bevroren in
hun schuilplaatsen zijn gevonden.
BEPERKT ACCOORD WASHINGTON—
TOKIO MOGELIJK?
Omtrent de zending van den specialen
Japanschen ambassadeur Koeroesoe meldt
de „New York Herald Tribune" uit Wash
ington, dat de onderhandelingen tusschen
Japan en de Vereenigde Staten weliswaar
tot stilstand zijn gekopien, aangezien Japan
niet bereid is de as te verlaten, maar dat
uit de gevoerde onderhandelingen de mo
gelijkheid gebleken is van een beperkte
overeenkomst met Japan. Daarbij zou Ja
pan, volgens den correspondent, zich be
reid hebben verklaard zijn troepen uit In
dochina terug te trekken als tegenpresta
tie tegenover een gedeeltelijke opheffing
van de economische beperkingen d'er Ver
eenigde Staten. Indien dit het geval mocht
worden, bestaat in Washington in geen ge
val het voornemen om Indochina aan het
bestuur van Vichy terug te geven. Het
plan der Vereenigde Staten is veeleer Indo
china over te dragen aan een plaatselijke
Annamietisehe regeering, die met een soort
internationale controleoverheid zou samen
werken.
DE UITSLAG DER VOLKSSTEMMING
IN ROEMENIE.
Het definitieve resultaat der volksstem
ming in Roemenië is thans officieel be
kend gemaakt. Er zijn 3.446.889 „ja"-stem-
men en 68 „neen"-stemmen.
Maarschalk Antonescu heeft in een op
roep aan het land uiting gegeven, aan zijn
dankbaarheid, voor dezen uitslag, die, aldus
de maarschalk bewijst, dat het Roemeen-
sche volk niet zal ondergaan. In dezen tijd
kunnen slechts de volken leven en over
winnen, die bereid zijn het heden te geven
om de toekomst te bouwen.
EEN VREESELIJKE ONTDEKKING.
Duitsche soldaten beleefden aan het Mid-
den-Oostfront een verschrikkelijke erva
ring. Ze vonden op het station van een
kleine stad, waarom dagenlang gevochten
was, twee gesloten goederenwagons. Toen
ze de wagons met de noodige voorzichtig
heid geopend hadden, ontdekten ze tot hun
groote ontzetting, dat zich in de wagons
kleine kinderen bevonden, die alle onge
veer van 2 tot 6 jaar oud waren. De
meeste kinderen bleken bevroren en ver
hongerd te zijn. De weinige kinderen, die
nog in leven waren en door de Duitsche
soldaten onmiddellijk verpleegd werden,
vertelden, dat zij van hun ouders geschei
den waren en voor vervoer in de goederen
wagens waren opgesloten.
KINDEREN IN GOEDEREN-
WAGENS BEVROREN
EN VERHONGERD....
Duitsche soldaten vonden aan het Oos
telijk front op het station van een kleine
stad, waarom dagenlang gevochten was,
twee gesloten goederenwagons, zoo mel
den de dagbladen. Toen ze de wagons met
de noodige voorzichtigheid geopend had
den, ontdekten ze tot hun groote ontzetting
dat zich hierin- kleine kinderen bevonden
van 2 tot 6 jaar oud.
De meeste bleken bevroren en verhon
gerd te zijn.
De weinige kinderen, die nog in leven
waren en door de Duitsche soldaten on
middellijk geholpen werden, vertelden,
dat zij van hun ouders gescheiden waren
en voor vervoer in de goederenwagons wa
ren opgesloten
Dit sobere relaas geeft een schril beeld
van de verschrikkingen, die de Duitsche
troepen in de Sovjet-Unie aantreffen. On
noemelijk veel is er te lenigen en de am
bulances zwoegen dag en nacht.
Laat het onze Nederlandscho ambulance
daarom aan niets ontbreken. Steunt deze
hulpexoeditie naar uw vermogen en stort
ow bijdragen op girorekening
8-7-6-0-0
Nederlandsche Ambulance
Koninginnegracht 22 's-Gravenhage.
BINNENLAND
NIEUW EUROPA EN NEDERLAND.
Voordracht van prof. dr. Krekel.
Voor een zeer talrijk gehoor heeft prof.
dr. Krekel, hoogleeraar in de geschiedenis-
philosophie aan de Leidsche Universiteit,
onder auspiciën van de Nederlandsch-Duit-
sche cultuurgemeenschap Vrijdagavond in
de zalen van Pulchri Studio" te 's-Graven
hage een voordracht gehouden over:
„Nieuw Europa en Nederland".
Dr. Schuon heette bij den aanvang in het
bijzonder welkom den commissaris-gene
raal dr. Wiinmer en den gevolmachtigde
van den rijkscommissaris in de provincie
Zuid-Holland, dr. Schwebel.
Prof. Krekel, die in de Duitsche taal
sprak, zeide het onderwerp te willen be
handelen van het standpunt uit, dat hij
als zoon van zijn volk door eigen waar
nemingen en ervaringen heeft ingenomen.
Het oude Nederland vormde een deel van
het westen en het gevoelde zich ook zoo,
hoewel het in vele opzichten verbonden
was met de continentale krachten. Als Ne
derlanders hebben wij sedert lang geleerd
de ontwikkeling van Europa in den
samenhang der groote machten te beschou
wen
Men kan de verhouding tusschen ons
land en het nieuwe Europa op verschillen
de manieren bezien: politiek, economisch,
geografisch, enz. Spreker wenschte voorna
melijk de eigenlijke drijfveer te zoeken,
die achter het geheel moet werken.
Het is duidelijk, dat wij onze eigen pro
blemen moeten bezien in het groote, wor
dende geheel, in het nieuwe Europa. En
dan zien wij dat Duitschland heeft gewon
nen en dat het ook den eindstrijd zal win
nen, omdat het 't vraagstuk van den mo
dernen tijd heeft opgelost. Dat is het pro
bleem van de massa.
Na den ontwikkelingsgang sedert de
Fransche revolutie te hebben geschetst en
de conclusie te hebben getrokken, dat ver
loren was gegaan datgene, wat den mensch
werkelijk vrijmaakt, de inzet namelijk voor
een groote verheven zaak, zonder welke de
banden van het huwelijk, van den staat en
van het volk krachteloos zijn, betoogde
spreker, dat de burgerlijke wereld haar
eigen vijand voedde, terwijl haar deugden
waren vervallen. Dit is vooral na den we
reldoorlog geschied en in Nederland is
deze toestand zoo gebleven tot den tegen-
woordigen „umbruch".
Thans moet men eerst weder leeren, zich
te richten naar het wereldgebeuren en
moet, om zoo te zeggen, een geheel nieuwe
mensch ontstaan. En deze ontstaat niet in
het westen, doch in het midden van Euro
pa. In het westen heeft men geen hand
uitgestoken om in den nieuwen geest de
problemen der menschheid te helpen op
lossen.
In Duitschland hebben na den wereld
oorlog twee officieren: Hindenburg en
Seecht getracht, de weermacht te herstel
len, doch ondanks hun groote energie kon
den zij de ontbindende krachten der poli
tieke partijen niet overwinnen.
Dit is eerst Adolf Hitler, die de nieuwe
beweging der N.S.D.A.P. schiep, gelukt, hij
bond met succes den strijd aan voor het
welzijn van het geheele volk, hij gaf het
Duitsche volk zijn verloren gegane kracht
terug, zijn aanhangers gingen recht op het
doel af en verbonden den nieuwen tijd met
den nood van de massa: wij zien het resul
taat van zijn werk: er is een nieuwe
mensch ontstaan.
Het volk moet vrij zijn van angst voor
het leven en ieder moet zich voor zijn volk
weten in te zetten.
De Duitsche soldaat doet dat en hij is
daardoor tevens de soldaat van Europa ge
worden.
Voor ons volk beteekent' dit een omwen
teling. Wii moeten ons richten naar het
nieuwe Europa, waarin ons een schoone
toekomst wordt gewezen.
Het nieuwe Europa kan niet wachten
totdat iedere Nederlander overtuigd is ge
worden, doch hoe sneller wij ons als volk
hieraan aanpassen, des te beter zal onze
plaats in dat nieuwe Europa zijn. Reeds
heeft een deel van ons volk dat sinds ja
ren begrepen. Ook strijden vele duizenden
daadwerkeli,jk mede om onze plaats in het
groote Germaansche geheel te verkrijgen.
In wezen is onze taak dezelfde als die,
welke voor het Duitsche volk geldt: de
nieuwe vrijheid te scheppen.
Krachtig applaus volgde op de voor
dracht van prof. Krekel, tot wien aan het
slot van den avond de heer van Maasdijk
als Nederlandsche voorzitter der cultuur
gemeenschap een hartelijk woord van
dank richtte, in het bijzonder voor de wij
ze, waarop in diens voordracht de sleutel
tot Nederlands toekomst: de verbondenheid
in het nieuwe Europa, was aangewezen.
EEREDIENST EN KERKBOUW.
Conferentie en tentonstelling te Haarlem.
In de Groote- of St. Bavokerk te Haar
lem is Zaterdagmiddag een conferentie
„Eeredienst en kerkbouw" geopend, welke
door het landelijk alle-dag-kerk-comité is
georganiseerd voor architecten en theolo-
Buisje 20 tabletten 55 ct.
Zakje a 2 tabletten 7 ct.
gen. Deze conferentie, waaraan een ten
toonstelling is verbonden, duurt een week.
lederen dag worden bijeenkomsten gehou
den, waarin theologen, architecten en
kunsthistorici de verschillende gestelijke
en technische aspecten van den kerkbouw
behandelen. De tentoonstelling omvat zeer
vele teekeningen, ontwerpen, schetsen en
maquettes, welke een overzicht geven van
de verschillende stroomingen op het gebied
van den kerkbouw. Bovendien is nog een
afzonderlijke expositie van literatuur over
dit onderwerp ingericht in de gemeentezaal
van de Oud-Katholieke kerk aan den Kin
derhuissingel.
De conferentie is Zaterdagmiddag ge
opend door jhr. F. Teding van Berkhout
Jr., voorzitter van de kerkvoogdij der Ne
derlandse!) Hervormde Gemeente te Haar
lem. waarna ds. D. E. Boeke eenige me-
dedeelingen deed over de wijze, waarop de
conferentie en de tentoonstelling tot stand
gekomen zijn.
De architect H. Korringa hield vervol
gens een inleiding. Hij noemde het een
verblijdend verschijnsel, dat de laatste ja
ren een streven valt waar te nemen om bij
nieuwbouw en restauratie van kerkgebou
wen deze meer in overeenstemming te
brengen met den daarin te houden eere-
dient, dan in bestaande kerken dikwijls het
geval is en betoogde, dat een 'innige sa
menwerking tusschen kerkvoogden, predi
kanten en architecten noodig is, om goede
resultaten te bereiken.
Tenslotte sprak dr. E. Ejnmen over „de
eeredienst op Zondag en werkdagen".
Na deze inleidingen masfkten de deelne
mers aan de conferentie een rondgang
over de tentoonstelling, waarbij de archi
tect H. van der Kloot Meyburg een toelich
ting gaf
RUIM HONDERD NEDERLANDSCHE
BOEREN NAAR RUSLAND
VERTROKKEN.
Van het station Oldenzaal is eind vorige
week het eerste uit ruim 100 man be
staande transport Nederlandsche boeren,
onder wie er verscheidene waren, die hier
in Nederland een behoorlijk bestaan had
den, naar de veroverde gebieden in Rus
land vertrokken om daar met behulp der
landbevolking in het voorjaar vooral door
den verbouw van broodgraan slag te leve
ren voor de voedselvoorziening van
Europa. Nog in December vertrekken
eenige transporten en in Januari vermoe
delijk 400 man. Bij het vertrek waren op het
station o.m. aanwezig de Landelsbauem-
fuehrer Graf Grote, de waarnemend bur
gemeester van Oldenzaal, de heer Weus-
ting, de Sonderbeautragter voor de wer
ving Von Stechhow. Kreisinspector Sel-
bach, Kreisgeschaftsfuehrer Behrwald en
Ortsgruppenleiter Uhcoetter van de N. S.
D. A. P.
Met eenige hartelijke woorden nam Graf
Grote afscheid van den leider van het
transport, de heer Giebel, waarna de trein
zich onder het gejuich der vertrekkende
boeren in beweging zette.
OVERSCHRIJVING VAN LEERLINGEN.
Op grond van par. 1 der verordening No.
23/1940 en in overeenstemming met de par.
2 en 3 der verordening No. 3/1940 van den
rijkscommissaris voor het bezette Neder
landsche gebied, wordt bepaald:
Artikel 1. De eerste alena van artikel
1 van het besluit van den secretaris-gene
raal van het departement van Opvoeding,
Wetenschap en Cultuurbescherming van 20
September 1941 (Nederlandsche Staatscou
rant van 22 September 1941, No. 184) wordt
gelezen:
Ten aanzien van leerlingen, die bij den
aanvang van 't schooljaar of den schoolcur-
sus een bepaalde school voor lager, mid
delbaar of voorbereidend hooger onder
wijs bezieken, is overschrijving in den loop
van dit schooljaar of dien schoolcursus naar
een andere school, behoudens in geval van
verhuizing, alleen toegelaten met goedkeu
ring van den Inspecteur van het Onder
wijs in algemeenen dienst.
Artikel 2. Dit besluit treedt in werking
op den dag zijner afkondiging, den 18en
November 1941.
TERMIJN VOOR DE KERSTPAKKETTEN
VERLENGD.
Het hoofdkwartier van het legioen Ne
derland maakt bekend:
Tengevolge van verschillende omstandig
heden is de afzending van de doozen voor
de kerstpakketten vertraagd. Dit heeft bij
velen, die een doos aanvroegen, de vrees
doen ontstaan, dat hun gave niet tijdig meer
zou kunnen worden teruggezonden. De ter
mijn, die oorspronkelijk op 24 November
a.s. afliep, is nu verlengd tot uiterlijk 29
November a.s.
Wie reeds aanvroeg, wachtte rustig af en
overstroome niet de al zoo zwaar belaste
werkers op het hoofdkwartier met verzoe
ken om inlichtingen. Het gironummer van
het Verzorgingsfonds is nog steeds 432100.
STADSNIEUWS
In de Stadsgehoorzaal.
Het Deutsche Winterhilfe-werk en de
Nederlandsche Winterhulp hadden te za-
men gisterenmiddag in de Stadsgehoorzaal
een openbare maaltijd georganiseerd, een
„Eintopfessen" of eenpansmaaltijd, waar
bij het menu bestond uit erwtensoep. De
snert was voortreffelijk, er was groote be
langstelling, er was pittige muziek dus
een geslaagde bijeenkomst.
Het doel van dergelijke maaltijden, die
in Duitschland reeds lang in zwang zijn,
is de bevordering van den gemeenschaps
zin door het samenbrengen van allen aan
één tafel zonder dat op rang of stand
wordt gelet, en als tweede hoofddoel steun
aan de Winterhulp, welke van deze een
voudige maaltijden (waarbij het meer op
„geven" dan op „nemen" aankomt) een
zoet winstje opstrijkt.
De groote zaal was voor deze gelegen
heid met Duitsche en Nederlandsche vlag
gen versierd. Op het parket stonden lange
rijen keurig gedekte en met bloemen ge
tooide tafels, en op het podium had een
militair muziekkorps plaats genomen, dat
vroolijke wijsjes uitvoerde.
Ongeveer 700 personen, Duitschers en
Nederlanders, namen aan dit Eintopfessen
deel; vele ouders hadden ook hun kinderen
meegebracht. Deze 700 personen hebben
allen van de kostelijke snert gegeten, die
door een militaire keuken was bekok
stoofd, en men kan begrijpen, dat de da
mes, die de eetgragen bedienden, het nog
drukker hadden dan anders thuis.
Onder de aanzittenden waren de burge
meester en mevr. de Ruyter van Steve-
ninck-Bosse, de commandant van een ar-
tillerie-afdeeling, Hauptmann Aller, een
vertegenwoordiger van de Ortskomman-
dant, een vertegenwoordiger van den
Kreisamtleiter van de Winterhilfe, verte
genwoordigers van de plaatselijke instan
ties van de Ned. en EVjitsche Winterhulp,
vele militaire en civiele persoonlijkheden.
De heer Crönig, plaatselijk leider van
de Volkswohlfahrt, verwelkomde alle gas
ten, zoowel Nederlandsche als Duitsche,
zoowel militaire als burgerlijke, en zeide,
dat een dergelijk ..Eintopfessen" een sym
bool is van gemeenschap en kameraad
schap. Spr. verheugde zich over de groote
belangstelling, waaruit blijkt, dat de Win
terhulp-gedachte steeds meer veld wint.
Tevens verheugde spr. zich over de sa
menwerking tusschen de Nederlandsche
en Duitsche Winterhulp.
De burgemeester zeide, dat Winterhulp
een vorm is van naastenliefde. Het Neder
landsche volk heeft steeds veel gedaan
aan weldadigheid niet alleen nu, maar
oo1-- vrooger. A'leen. de vorm van vroeger
wijkt af van die, welke W.H.N. ons heeft
gebracht. Sor. zal de laatste zijn om zich
mmder v/aardcerend uit te laten over de
vroegere zorg om de nood van den naaste
te verlichten. Toch is de door W.H.N. ge
kozen vorm hooger en beter. Vroeger lag
bij de naastenliefde te zeer de nadruk op
het woord naaste, en beoefende men de
liefdadigheid in den beperkten kring van
politiek, godsdienst of plaats. W.H.N. kent
deze begrenzing niet. Het wil tot uitdruk
king brengen, dat de nood van ieder in ons
volk het ter harte gaat, of deze in Gronin
gen of Drente woont, of deze Katholiek of
Protestant is. Daarom acht spr. de W.H.N.
hooger en sympathieker, omdat in de
Winterhulp tot" uitdrukking komt de ver
bondenheid van het geheele volk. Ook
komt op een middag als deze tot uiting,
dat ook het eene volk de nood van 'n ander
volk ter harte gaat. Want hier zorgen de
Nederlanders voor de armen in Duitsch
land en de Duitschers voor de armen in
Nederland. De Winterhulp kan op veleplei
wijze gesteund worden; thans geschiedt
het door middel van dezen maaltijd, wel
ker opbrengst voor de helft ten goede komt
aan het Deutsche Winterhilfe-werk en
voor de helft aan de Ned. Winterhulp.
Spr, wenschte ten slotte toe, dat de maal
tijd in een gezellige sfeer zou verloopen.
Daaraan heeft het niet ontbroken. Ten
besluit van dezen maaltijd heeft de heer
Crönig de aandacht gevraagd voor een
concert ten bate van het Rote Kreuz, dat
eerdaags wordt gehouden.
Vermeld zij nog, dat de voorbereiding,
bediening en opluistering van dezen maal
tijd geheel door vrijwilligsters en vrijwil
ligers is verricht
DE BESCHAVING DER ETRURIëRS.
Voordracht van Trof Dr. A. W. Bijvanck.
Op uitnoodiging van het Vooraziatisch
Egyptisch Genootschap en de Vereeniging
voor Antieke Beschaving hield hedenmid
dag in de Bibliotheekzaal van het Neder-
landsch Instituut voor het nabije Oosten
te Leiden, Prof. Dr. A. W. Bijvanck, hoog
leeraar aan de Leidsche Universiteit, een
lezing met lichtbeelden over het onder
werp: „De beschaving der Etruriërs". Het
volgende is er aan ontleend:
In het Italiaansche landschap Toscane
vindt men de overblijfselen van een eigen-
aardigen vorm van beschaving, die men
aan de Etruriërs toeschrijft. Het is duide
lijk, dat deze beschaving toebehoorde aan
een klein deel der bevolking, die in dat
gebied heerschende klasse. In zooverre de
Etruriërs daar inderdaad de heerschende
klasse waren, heeft men het recht van een
Etrurische beschaving te spreken. Alleen
moet men er rekening mede houden, dat
deze beschaving allerlei vreemde elemen
ten bevat: Oostersche, Grieksche en Ita
lische.
Wat de herkomst van de Etruriërs be
trof, mag men thans als zeker aannemen,
dat zij over zee naar Italië zijn gekomen,
ergens uit het land in het Oosten van de
Middellandsehe Zee en wel in de eerste
helft of omstreeks het midden van de acht
ste eeuw vóór het begin van onze jaar
telling. De oudste vondsten, dia men aan
hen kan toeschrijven, dateeren uit den
tijd omstreeks 725 v. Chr. of een weinig
vroeger. Alle zijn zij in de kuststrook ge
daan. Van daar hebben de Etruriërs lang
zamerhand het binnenland veroverd op de
inheemsche bevolking. Deze bevolking
men kan van Ubriërs spreken bezat de
beschaving, die naar Villanova, een dorpje
in de buurt van Bologna, wordt genoemd.
Later vormden zij de onderste lagen van
de bevolking, waarover de Etruriërs
heers chten.
Aan de 'Etruscische beschaving is een
einde gekomen na de definitieve onder
werping van het land door Rome in het
begin van de eerste eeuw v. Chr. De Etrus
cische taal is daarna uitgestorven en het
land geheel geromaniseerd. Maar voor dien
tijd zijn in de beschaving van Rome zelf
zeer veel Etruscische elementen opgeno
men, vooral in de periode tegen het ein
de van de zesde eeuw v. Chr., toen Rome
door Etruscische vorsten van de dynastie
der Tarquinii werd beheerscht.
Men leert de Etruscische beschaving
vooral kennen door de vondsten in de gra
ven. Daarbij is de groote rijkdom opmer
kelijk. Men vindt er kostbare voorwerpen
in, gouden sieraden, bronzen huisraad,
zelfs meubelen, maar ook veel importstuk
ken, oudtijds zilver en Phoenicische scha
len en ivoren, later Grieksche vazen. De
schoonste voorbeelden van Grieksche cera
miek zijn in de Etruscische graven gevon
den. Wat in Etrurië zelf is vervaardigd,
moet voor het grootste deel zijn gemaakt
door inheemsche, Umbrische arbeiders en
kunstenaars, die voor de Etruriërs werk
ten. Het verwondert ons dus niet, dat hun
voortbrengselen de eigenaardigheden ver
tonen van het bijzondere gevoel voor vor
men, dat de Italische bevolking kenmerkt.
Behalve kunstwerken en de gebruiks
voorwerpen van het dagelijksche bestaan
leeren wij uit de graven het een en ander
kennen over de verdere vormen van het
leven der Etruriërs, hun denkbeelden over
het sterven en over het hiernamaals, hun
gebruiken bij begrafenissen en bij fees
ten, hun godsdienstige voorstellingen en
hun geloof. Wij zien daar, geschilderd op
de wanden, de rijke, vroolijke, uitbundige
festijnen, maar ook de wreede en woeste
gebruiken, waarvan de gladiatorenspelen
ons het bekendst zijn, daar deze barbaar-
sche spelen door de Romeimen zijn over
genomen. Maar het merkwaardigst wel
licht zijn de Etruriërs zelf. Zij hebben zich
in hun graven laten portretteeren met een
voor ons gevoel verbazingwekkende na
tuurlijkheid en ongegeneerdheid. Zóó uit
voerig en zóó nauwkeurig hebben de Grie
ken zichzelf en hun leven nooit laten af
beelden, maar wél de Egyptenaren en de
Assyriëns. Ook op deze wijze verlocbemen
de Etruriërs hun herkomst uit het Oostett
niet.
De Ortsgruppe Leiden van de N.S.D.A.P.
heeft gistermorgen in het Trianon theater
een filmvoorstelling gegeven, waarin de
Ufa-film „Vluchtelingen" met Hans Al-
bers en Kathe von Nagy in de hoofdrollen
werd vertoond. Deze film is een dramatisch
epos. In het kort samengevat beperkt zich
het verhaal tot de ontsnapping uit de dooi
de bolsjewieken geterroriseerde stad
Charbin, op de grens van Siberië In Mands-
joekwo, van een handjevol Wolga-Duit-
schers, die gebruik wisten te maken van
een onder stoom staanden goederentrein.
De trein was in den steek gelaten, omdat
een granaat-inslag de rails had vernield
en de Duitschers moesten onder beschut
ting van het nachtelijk duister eerst de
rails repareeren, waarna zij konden ont
snappen. Het verhaal speelt zich dus af in
een tijdsruimte van nog geen vollen dag
(resp. nacht), maar toch legt het al de
ellende van de door de bolsjewieken ont
voerde en verdrukte Wolga-Duitschers in
het jaar 1928 bloot en demonstreert het
in al zijn schrijnend leed de wanhoop van
de vluchtelingen uit het „Sovjet-paradijs".
De historie van de Wolga-Duitschers is
één van die donkere bladzijden, waaraan
het z.g. minderhedenprobleem zoo rijk is,
het minderhedenprobleem, waaraan de
Volkenbond lange redevoeringen wijdde
en waarvan commissies ellenlange rap
porten opstelden. En terwijl in vergader
zalen het ingewikkelde en netelige vraag
stuk van alle kanten werd bekeken, diplo
matieke stappen werden ondernomen en
de zaak bestudeerd werd, zonder dat ooit
een verbetering werd bereikt, streden de
Wolga-Duitschers, wier nederlating in 1928
werd gebolsjewiseerd, hun strijd tegen de
terreur en vochten velen, die zich met het
systeem niet vereenigen konden, om via
Siberië uit het gevloekte land te ont
komen
Zoo'n troepje treffen wij aan in Charbin,
waar zij meenen vrij te zijn, als zij maar
eenmaal binnen de afrastering van de in
ternationale nederzetting zijn. Maar de
bolsjewisten zijn meedoogenloos in hun
speuren naar ontsnapte Duitschers en als
Hans Albers in officiers-uniform zich niet
om het troepje, dat dreigde te bezwijken,
had bekommerd, hen niet had aange
vuurd en door krachtige leiding had ge
steund, zouden zij evenals de anderen op
vrachtwagens zijn geladen en weggevoerd,
den ondergang te gemoet.
Het is slechts een flits, doch deze zet de
Sovjet-terreur en het lijden dezer Duitsche
minderheidsgroep in een schel licht.
Dank zij mede het felle spel van de mede
spelers in deze film een document gewor
den en een luide aanklacht.
Aan de vertooning van „Vluchtelingen"
ging een uitgebreide „Wochenschau" voor
af, alsmede een cultuurfilm, opgenomen in
de plaats, waar de beroemde Trakhener
paarden worden gefokt en afgericht.
Gistermorgen omstreeks half acht zijn
bij het rangeeren bij de Gevangen laan al
hier, twee treindeelen in botsing gekomen,
waardoor twee wagons, beladen met
koeien en kalveren, omvielen, die de spo-
len Leiden-Woerden geheel versperden.
De treinen naar en van Alphen-Gouda-
Utrecht konden niet meer op het station
binnenkomen of vertrekken, en het vertrek
en aankomst der treinen had op het em
placement aan die Witte Poort (Haagweg)
plaats. Personeel, dgt met den ongevallen -
trein uit Den Haag spoedig aanwezig was,
heeft die vernielde wagens opgeruimd en
de sporen weer vrijgemaakt, zoodat trein
3371 naar Alphen-Gouda, vertrek 15.05 uur,
weer normaal van het station kon vertrek
ken. Hoewel de wagons grootendeels ver
nield werden, bekwamen de koeien en kal
veren geen letsel, zoodat het alleen bij ma-
terieele schade beperkt bleef.
Handelsregister K. v. K.
W ij z i g i n g. 7329. „Northgo", Noord-
wijk a. Zee, de Ruiterstraat 20, melkhandel
en consumptie-ijsbedrijf. Bijv. uitgeoef.
bedr.: waterstokerij, boter, kaas en eieren.
In de plaats van mr. P. J. Idenburg, die
heeft bedankt, is door den burgemeester
benoemd tot lid van de commissie voor het
Stedelijk Museum „de Lakenhal" mr. H.
F. A. Dondiers.
