DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE VAL VAN DE STAD CHARKOF Momentje DUITSCHLAND MAANDAG 27 OCTOBER 1941 33ste Jaargang No. 10087 Sa Cckl&elieSoii/fca/tit Bureaux Papengracht 32. Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935. Giro 103003. Postbus 11. V Over een menschwaardig bestaan In een toespraak, door den Algemeen Leider der N. S. B. gehouden op den land dag van het Medisch Front, zeide deze o.m.: „Het is voor ons volk zaak, het ge boortecijfer zoo hoog mogelijk op te voeren. Het is juist de schande van het verleden, dat het geboortecijfer van 36 op 19 is tej-uggeloopen. En ten deze kan en zal het Medisch Front een belang rijk aandeel hebben. Ook al is het op voeren van het geboortecijfer een me disch vraagstuk, het is in niet mindere mate een staatsprobleem. Thans nog wordt voor een krankzinnige gemid deld 18 per week door den staat be taald. Wanneer men dan bedenkt, dat tot nog voor kort geheel gezonde ge zinnen van 1418 per week moes ten leven, dan voelt men de onrecht vaardigheid." „Als Katholieken en als Nederlanders stemmen wij van harte in met de stelling, dat ons volk het geboortecijfer zoo hoog mogelijk moet opvoeren, mits dit opvoe ren geschiedt op een wijze, welke de Chris telijke zedenwet en de heiligheid van het huwelijk volkomen eerbiedigt" aldus onze katholieke collega „De Nieuwe Dag", die dan, verder bovenstaande uitlatingen van ir. Mussert commentarieerend, nog de volgende opmerkingen maakt, waarmede wij het volkomen eens zijn: „Op het feit, dat voor een krankzin nige gemiddeld 18 per week door den staat wordt betaald, terwijl tot voor kort geheel gezonde gezinnen van 14 18 per week moesten zien te le ven, en dat door den heer Mussert als een onrechtvaardigheid werd gequali- ficeerd, zij het ons veroorloofd eenige commentaren te leveren. Het behoeft o.i. niet onrechtvaardig te ^ijn en het kan zelfs zeer natuurlijk wezen, dat aan een zieke, ook een zielszieke, die uiteraard meer verzorging en verple ging van noode heeft dan een gezonde, ook meer kosten worden besteed. In elk gezin, waar een van de leden lij dende is, onderwindt men dat. Ook de ongelukkigeen, die aan een kwaal, hetzij lichamelijk of geestelijk, lijden, hebben recht op het leven en een over eenkomstig hun beklagenswaardigen toestand behoorlijk bestaan. Niet alleen de Christelijke naastenliefde, maar het tmeest elementaire menschenrecht eischt dat. Een andere vraag is ech ter, en hier ontmoeten wij den heer Mussert weer, of een geheel gezond gezin van 1418 per week kon rondkomen. Op deze vraag aarzelen wij niet, zelfs wanneer wij het oog hebben op een geheel gezond gezin, dat nog zonder kinderen is, in het al gemeen een ontkennend antwoord te geven. De onrechtvaardigheid steekt naar onze meening dan ook niet zoo zeer in het feit, dat aan een krankzin nige gemiddeld 18 per week door den staat wordt besteed ook de krank zinnigenverplegers hebben recht op loon naar verdienste en een mensch waardig bestaan als wel in het feit, dat een geheel gezond gezin er van 14 a 18 per week niet op mensch- waardige wijze kon komen." Inderdaad. Van 14 tot 18 gld. per week kan ook een gezond gezin, ook al heeft het geen kinderen, niet menschwaardig rond komen. En vele moeten er toch van rondko men! .y Hebben wij. niet te weinig daadwer kelijk meegevoel met derge lijke gezinnen, èn met andere gezinnen, die, hoewel zij een gróoter inkomen heb ben, ook daarvan in hun staat en stand niet menschwaardig kunnen rondkomen? Hebben wij, Christenen, niet te weinig daadwerkelijk meegevoel met de hier bedoelde gezinnen? Wij zouden ons schuldig maken aan pes simisme of aan laster, als wij niet zouden erkennen of als wij zouden ontkennen, dat onder de Christenen de liefdadigheid wordt beoefend. Er zijn indrukwekkende en schitterende uitingen nu en in héél de geschiedenis van het Christendom individueele en collectieve uitingen van christelijke chari- tas, van christelijke liefdadigheid. Maar toch tóch voldoen de Christe nen niet aan de eischen, die Christus hun heeft gesteld.... Het is onze besliste overtuiging, dat het antwoord op de vraag, waarom de Katho lieke Kerk niet méér kinderen telt en waar om er zoo velen van haar afdwalen, luiden kan: omdat men ons, Katholieken, niet erkent aan onze liefde De oorlog duurt was ons betreft te kort, de rampen zijn wat ons betreft nog niet voldoende, als tot ons nog niet déze les is doorgedrongen, dat wij meer daad werkelijk moeten liefhebben onze evenmenschen, wien in hun staat en stand een menschwaardig bestaan ontbreekt. „VERKLIKKERS EN AANBRENGERS". Het politiek weekpraatje van Max Blok zijl, dat hij van 19.45 tot 20.uur over den zender Hilversum 2 houdt, heeft tot titel: „Verklikkers en aanbrengers". Belangrijk verkeers knooppunt DE BETEEKENIS VAN CHARKOF. In aansluiting op het weermachtsbericht van Zaterdag verneemt het D. N. B. van militaire zijde nog het volgende: In Char- kof heeft de Sovjet-regeering groote be- wapeningsfabrieken gevestigd, die van ma chinegeweren tot pantserwagens, van ar- tilleriegeschut tot vliegtuig alles vervaar digden, wat een modern leger noodig heeft. De Sovjet-regeering meende steeds, dat Charkof buiten elk gevaar was en centra liseerde daarom daar een groot gedeelte van haar oorlogsindustrie. Daar Charkof ook voor de productie van de Oekrainschen landbouw van beslissende beteekenis is, is het verlies van deze stad voor de Sovjet zeer gevoelig. Charkof, de eigenlijke poort van het Do netzbekken, vormt met 840.000 inwoners na Kief de grootste stad van de Oekraine. Dank zij de nabijheid van het Donetzsteen- koolbekken, de ijzerstreek van Kriwoj Rog en het vruchtbare gebied der „Zwarte aarde" is de stad tot het grootste economi sche centrum geworden van de Oekraine en een belangrijk verkeersknooppunt, waar spoorwegen en wegen, die het centrale Rus. sische industriegebied met de Zwarte Zee en het Donetzbekken met Wit-Rusland en de Baltische havens verbinden, het verkeer doen samenkomen. De stad heeft fabrieken voor werktuigmachines, locomotieven, wa gens, ruggen en ijzerconstructies van aller lei aard. Een groote traciorenfabriek, vijf vlieg tuigfabrieken, vier munitiefabrieken, een kanonnenfabriek, twee fabrieken van hand vuurwapenen, twee chemische fabrieken en een Mbriek voor de vervaardiging van meetwerktuigen en schakeltoestellen voor oorlogsschepen kenmerken de groote betee kenis van Charkof voor de oorlogsindustrie. TOT AAN DE F EëN IN DE MODDER. Omtrent de operaties, die geleid hebben tot de inneming van Charkof meldt een oorlogscorrespondent het volgende: Toen ongeveer vier weken geleden de groote omsingelingsslag in de Oekraine ten Oosten van Kief aan den gang was, viel met de hoofdstad Kief ook Poltawa, dat aan den Oostelijken rand lag van het door de Duitsche troepen omsingelde gebied. De val van Poltawa vormde het begin van nieuwe naar het Oosten gerichte operaties: den aanval op Charkof. Al scheiden slechts 150 K.M. Poltawa van Charkof, de moeilijk heden, die de troepen bij de achtervolging van de verslagen tegenstanders moesten overwinnen, vallen nauwelijks te beschrij ven. Men kan zich geen voorstelling maken van de weersomstandigheden en de toe standen op de wegen, waar onze infante rie mee te kampen kreeg. Slechts moeizaam kon zich de infanterie-divisie haar weg banen, want de modder werd van dag tot dag dieper. Hier en daar zonken de infan teristen tot aan de knieën weg op de on begaanbare wegen. De stukken geschut der bespannen artillerie bleven weldra even hopeloos steken als de voertuigen van den gemotoriseerde troepenafdeelingen. Steeds grooter werd de afstand tusschen troep en ravitailleering, maar met behulp van tractoren werden tenslotte ook de laatste moeilijkheden overwonnen. Een meester stukje van Duitsche organisatie. Over een breed front naderde ten slotte het leger de stad. Ten Westen daarvan ging de Duitsche artillerie nog eens in stelling en baande de infanterie den weg naar de op vele plaatsen brandende stad, waar in den namiddag van Vrijdag Duitsche troepen zegevierend binnenrukten. Op 25 October probeerden bolsjewistische troepen voor Leningrad de Newa over te steken. Deze poging werd onder zware ver liezen voor de Sovjets afgeslagen. In den centralen frontsector probeerden afzonder lijke bolsjewistische pantserwagens den Duitschen opmarsch door tegenaanvallen op te houden. Van een pantserdivisie werden op 25 October 13 pantserwagens, waaronder eenige van 52 ton, vernietigd of buitgemaakt Uit verklaringen van gevangenen bleek, dat in dezen sector de resten van een bols jewistische pantserdivisie zich in kleine groepen verdeeld hadden om zich aan den Duitschen aanval te onttrekken. VLUCHTELINGEN. Het gebied tusschen Oeral en Wolga is, naar de „Yomioc -i Sjimboen" volgens be richten van emigranten, die uit Wladiwostok naar Japan zijn gekomen, meldt, vol vluch telingen, welker aantal geraamd wordt op 5 millioen. Zij zwerven van stad naar stad, van dorp naar dorp om als wilde honden Voedsel te zoeken. Niemand bekommert zich om hen en daarom zijn zij' prijsgege ven aan honger en koude. Het blad ver klaart, dat de Sovjetregeering geen midde len heeft om in dezen nood te voorzien en daardoor verheffen zich steeds meer stem men tegen het regime van Stalin. HET ITALIAANSCHE WEERMACHTSBERICHT. In zijn weermachtsbericht van Zondag maakt het Italiaansche opperbevel het vol gende bekend: Afrika; Aan de landfronten van Marma- rie en Gondar hebben onze detachementen verkenningen ondernomen, gepaard gaande met krachtig vuren. Onze luchtmacht bom bardeerde het vliegveld Koefra en be schoot gemechaniseerde strijdmiddelen in de oase. Duitsche bommenwerpers, troffen de doelen van Tobroek. Britsche vliegtui gen lieten gommen vallen op Tripolis en Bemghasi. Er werd eenige schade aange richt aan woonhuizen. Onder de burger bevolking van-Tripolis werden eenige per sonen gewond. Te Benghasi werd de Ara bische wijk getroffen. Er vielen geen slachtoffers. Formaties Italiaansche bom menwerpers, geëscorteerd door jagers, vie len gistermiddag de vlootbasis La Valetta op Malta aan. Ondanks den hevigen af weer, waardoor talrijke van onze vliegtui gen geraakt werden, werden de gestelde doelen getroffen met bommen van zwaar kaliber die branden verwekten, welke men van de zuidkust van Sicilië kon waar nemen. Tijdens luchtgevechten tegen een vijandelijke formatie jagers, heeft een Ita liaansche formatie onder bevel van kolo nel Eugenio Leotta drie vliegtuigen van het type Spitfire brandend neergehaald. In de Middellandsche Zee werd nog een vij andelijke machine door een van onze ver kenningsvliegtuigen neergeschoten. Gisteravond hebben onze torpedovlieg tuigen in het centrale Oostelijke deel van de Middellandsche Zee een vijandelijke vlootformatie aangevallen. Het vliegtuig, dat onder bevel stond van luitenant Lui- gi Strani trof een kruiser met een torpedo. BRITSCHE LICHTE KRUISER TOT ZINKEN GEBRACHT. Duitsche stuka's hebben bewakingsvaar- tuigen van vijandelijke ravitailleerings- transporten in de Middellandsche Zee bij Bardia aangevab Daarbij slaagden zij er in een lich -Iritschen kruiser met twee bommen tc. -:en te brengen. traditioneele vriendschap en de beproefde wapenbroederschap tusschen de beide vol ken verliep. Aan dit onderhoud werd deel genomen door den Duitschen minister van buitenlandsche zaken, von Ribben- trop. op wiens uitnoodiging graaf Ciano voor een bezoek van verscheidene dagen in Duitschland vertoeft. Na met den Fuehrer een bespreking te hebben gehad, welke twee uur heeft ge duurd, kr^og graaf Ciano een overzicht van den militairen toestand van den plaats vervanger van den opperbevelhebber van de weermacht, generaal-veldmaarschalk Keitel en van den generaal der artillerie Jodl. Bij deze ge egenheid kon generaal Jodl den Fuehrer en den Italiaanschen minister van buitenlandsche zaken allereerst de verovering van Charkow rapporteeren. Vervolgens bood de Fuehrer den Italiaan schen minister een lunch aan. GRAAF CIANO BIJ DEN FUEHRER. De Fuehrer heeft Zaterdagochtend in zijn hoofdkwartier den koninklijk-Italiaan- schen minister van buitenlandsche zaken graaf Ciano ontvangen en met hem een onderhoud gehad, dat in den geest van de SLACHTOFFERS VAN DEN LUCHT OORLOG IN ENGELAND. Het D.N.B. meldt uit Stockholm: De slachtoffers van den door Oh-urchill begonnen luchtoorlog bedragen volgens een schriftelijk antwoord van Morrison, den minister van Binnenlandsche Zaken, op een vraag uit het Lagerhuis, naar de Times meldt, van April tot-September 1941 in Engeland 13.381 dooden en vermisten en 13.182 zwaargewonden, die thans nog in ziekenhuizen vertoeven. In dezelfde pe riode van het vorige jaar bedroegen deze cijfers slechts 8180 resp. 10.408. DE VERLIEZEN DER BRITSCHE LUCHTMACHT. Gistermiddag hebben, naar aan het 1 N. B. wordt gemeld, eenige Britsche jagers van het type Spitfire op grcote hoi gte vliegead, geir-cht het gebied van St Omer Duinkerken te naderen. Duitsche jagers schoten na een kort luchtgevecht boven zee, zonder eigen verliezen, drie Spitfnes neer. In den afgeloopen nacht heeft een aan tal Britsche bommenwerpers boven Noord- Duitschland gevlogen. Op ..oonwijken in verscheidene steden werden brand- en bri santbommen neergeworpen, waardoor n- beteekende schade werd aangericht. Mili taire of oorlogseconomische schade werd niet aangericht. Volgens de tot dusver ontvangen berich ten zijn nog vijf Britsche vliegtuigen neer- BERLIJN-ROME-TOKIO Het tijdschrift BerlijnRomeTokio publiceert het volgende artikel onder het opschrift „De overwinning van twee ver gissingen". De raam van ons tijdschrift vormt een politiek programma. BerlijnRomeTokio is de bond der jonge naties op ideëelen grondslag, namelijk de idee der sociale, po litieke, territoriale, cultureele reorganisa tie van geweldige leef- en cultuurgebieden. BerlijnRomeTokio is een algeheele heroriënteering in de machts- en staats- coalitie der geschiedenis van ons halfrond. In de buitenlandsche politiek wordt de reorganisatie d.w.z. de opbouw van recht vaardige, levensvatbare verhoudingen tus schen de volken onderling met behulp van een gemeenschap van volkeren als voor naamste factor in de politiek toegepast. Op deze wijze treedt tegenover de imperialis- tisch-kapitalistische geldbuidelpolitiek van de Angelsaksen en de imperialistisch-revo- lutionnaire vernietigingspolitiek van het bolsjewisme een natuurlijk imperiumblok op, dat alle voordeelen bezit van een we- reldomvattenden machtsfactor, maar door de afwijzing van een onbegrensde imperia listische politiek bewaard blijft voor de ge varen van verwaterde grenzeloosheid en vormelosheid, waaraan de Commonweath en de USSR lijden en de heilige fundamen- teele wetten volk en ras als grondslag en doel heeft. Daarmede is het onzalige en onvolksche Europeesche federalisme van de achttiende eeuw als vervalsverschijning definitief be graven, evenals ook het universalisme, dat in allerlei vormen optreedt en zich open baart in de gestalte van democratisch-plu- tccratische rijken (Commonweath en Ver. Staten) en in de gedaante van Mar xistische heerschappijen met staatspluto- cratie als de Sovjet Unie, voor het geheele vasteland van ons halfrond overwonnen. Tegenover de wereld-revolutie der z.g. proletariërs een Joodsche pharse om de heerschappij over de massa's te verwerven, verwezenlijkt in het bolsjewisme en de internationale reactie der plutocraten eveneens een vorm van Joodsche heer schappij, die tot uitdrukking komt in het dollarimperialisme van Roosevelt staat de constructie van door de volken be paalde groote gebieden met politieke zelf standigheid, aaneengesloten gemeenschap pen, te weten, kleine volken." De geschiedenis en voorzienigheid heb ben ons een Adolf Hitler gegeven, die tnans aan de spits van een Europeesch le ger met ijzeren slagen de balken samen voegt voor het dak, waaronder de volken dc- stormen der komende eeuwen kunnen trotseeren en het geluk van komende eeuwen herbergen. De minister van buitenlandsche zaken, von Ribbentrop, heeft 27 September ter ge legenheid van den eersten verjaardag van Pet driemogendhedenpact, in kleinen kring gezegd: het pact, dat de vertegenwoordi gers van Duitschland, Italië en Japan een jaar geleden hier te Berlijn hebben onder teekend en waarbij zich Hongarije, Roeme- nieë, Slowakije, Bulgarije en Kroatië heb ben aangesloten, is thans tot een syiyibool der verwachtingen en hoop van de jonge volkeren geworden, die streven naar een nieuwe, rechtvaardige wereldorde. Maar da: het geen verwachtingen en hoop van onze volken blijven, dat deze gedachten tot tastbare werkelijkheid worden, daar voor zorgen thans in Europa de roemrijke wapenfeiten van de as en haar bondgenoo- ten geschoten. In dezelfden nacht hebben Duit sche gevechtsvliegtuigen aan de Engel- sche Oostkust uit een krachtig beschermd convooi een vijandelijk koopvaardijchip van 8.000 b.r.t. tot zinken gebracht en drie andere koopvaardijschepen met een geza- menlijken inhoud van 8500 b.r.t. bescha digd. IN 'N PAAR REGELS In Fransch-Somaliland. De Engelsch-Gaulistische strijdkrachten, die Fransch Somaliland in het Noorden wa ren binnengevallen en het plaatsje Dafe- naito hadden bezet, hebben zich weer te ruggetrokken in de richting van Italiaansch Eritrea, vanwaar zij ook gekomen waren. De betrokken strijdkrachten bevinden zich evenwel nog steeds op Fransch gebied. Communistische samenzwering in Pendsjaab ontdekt. De inspecteur-generaal der politie in den Pendsjaab heeft 'n communistische samen zwering ontdekt. Het doel daarvan was een gewapende opstand te ondernemen, voor aanstaande personen te vermoorden en sa botage te plegen aan spoorwegen, fabrie ken en openbare inrichtingen. Drie schepen in Engelsche wateren tot zinken gebracht. Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben in den nacht van 25 op 26 Oct. in de wateren urn Engeland drie tot een konvooi behoo- rende schepen van tezamen 12.000 brt. tot zinken gebracht. Engelsche vrouwen voor oorlogswerk opgeroepen. Alle Engelsche vrouwen, die in 1913 ge boren zijn, zijn opgeroepen om ingeschre ven te worden voor het verrichten van ar beid ten behoeve van de oorlogsvoering. Gebouw van Spaansch blad afgebrand. Het gebouw van t falanxblad ,.F. E." met de geheele drukkerij is te Sevilla door een brand, waarvan de oorzaak nog niet is opgehelderd, volkomen verwoest. IN MEMORIAM. Indachtig de oude spreuk, welke aan de menschelijke ondeugd ten slotte aan het graf het halt toeroept: de mortuis nil nisi bene Van de dooden niets dan goeds (ook wel vertaald met: van de dooden blijft niets anders over dan wat beentjes) heb ik tot nu toe gezwegen over den dood van een man, die tot op zijn vijftigsten verjaardag iederen dag een bad nam. Dat wil zeg gen: niet in 'n badkuip niet te heet en niet te koud maar winter en zomer iederen dag in de open zee aan het strand. Wij zwakkere etervelingen noe men dat spotten met je levensverze kering, maar er zijn artsen, die bewe ren, dat het buitengewoon gezond is. Het is de methode van het harden en wie zegt, dat zooiets geen harden is, ls in den regel een vent van niks. Deze meneer schrok er in ieder geval niet voor terug het ijs een beetje opzij te duwen en een bad te nemen bij 14 graden onder nul. Men zou zoo zeggen, dat zulk een man het recht had op minstens een eeuw en zie nauwelijks heeft hij Abraham gezien of hij hoest en sterft. Aan zijn inmiddels reeds gesloten graf schud ik, eenvoudig burger, die wars is van alle buitenissigheid, het niet begrijpende hoofd. En de versche grafheuvel wekt in mij de volgende overpeinzing: Zoo heeft men wandelend door die kleine wereld van ons, die vol liefde is voor den medemensch, volop gelegen heid zich over dezen te verbazen. En wel kernachtig vat de menigte deze verbazing over de individueele dee- len van haar zelve samen in de diep verwonderde verzuchting: „Onze Lieve Heer hep rare kostgangers". STRIJDT VOOR EUROPA CHARKOF VEROVERD Het Duitsche weermachtsbericht van Zaterdagmiddag luidt als volgt: Zooals in een extra-bericht werd medegedeeld, is Charkof op 24 Octo ber ingenomen. Een der belangrijkste bewapenings- en economische centra der Sovjet-Unie is daarmede in Duit sche handen. Op denzelfden dag na men Duitsche troepen het verkeers knooppunt Belgorod. 75 km. ten Noordoosten van Charkof, in bezit. Nachtelijke aanvallen van gevechts vliegtuigen waren gericht op militai re en voor de oorlogseconomie belang rijke installaties in Moskou. In den strijd tegen de Britsche ra- vitailleeringsscheepvaart bracht het luchtwapen voor de Engelsche Oost kust uit een beschermd konvooi, drie vijandelijke koopvaardijschepen met in toaal 12.000 B.R.T. tot zinken. Bo vendien werd een alleen varend schip van 4000 B.R.T. door bommen vernie tigd. Voor de Noordafrikaansche kust schoten Duitsche gevechtsvliegtuigen ten Noorden van Gamboet een vijan delijk koopvaardijschip in brand. Britsche bommenwerpers wierpen in den afgeloopen nacht op enkele plaat sen in Noordwest- en West-Duitsch- land brisant- en brandbommen, welke geringe schade in woonwijken veroor zaakten. Zes vijandelijke vliegtuigen werden neergeschoten. Kapitein Collos behaalde op 20 Oc tober zijn tachtigste, majoor Lützow op 24 October zijn 101ste overwinning in de lucht. Bezetting van Donetz bekken Het Duitsche weermachtsbericht van Zondagmiddag luidt: De bezetting van het Donetzbekken schrijdt voort. Ook in de andere sec toren van het Oostelijke front werden de aanvalsoperaties voortgezet. Sterke formaties van het luchtwapen brach ten zware slagen toe aan troepencon centraties, vestingwerken en colon nes van den vijand tusschen Donetz en Don. In het gevechtsgebied om Moskou en ten Oosten van de Woltsjof in het hooge Noorden vernielden gevechts vliegtuigen deelen van de Moermansk- spoorlijn, alsmede barakkenkampen op het Visschers-schiereiland. Bij nachtelijke aanvallen op Moskou werden bomtreffers op het Kremlin geplaatst. In de wateren om Engeland vernie tigde het luchtwapen vannacht drie koopvaardijschepen van te zamen 12.000 B.R.T. Andere gevechtsvliegtui gen vielen havens aan de West-, Zuid en Zuidoostkust van het eiland aan. Noord-Afrika: Duitsche gevechts- vielgtuigen bombardeerden met goed resultaat militairg inrichtingen van Tobroek. De vijand vloog niet naar het gebied van het Duitsche rijk.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1