duitschland"
DONDERDAG 23 OCTOBER 1941 33ste Jaargang No. 10084
id&eh^Gou^o/nt
Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
Geen pessimisme
Wij hebben al meer als onze besliste
meening neergeschreven, dat de jeugd een
mooie toekomst wacht.
Een toekomst van opbouw, van vernieu
wing en verfrissching en verjonging; een
toekomst van beginselvast belijden ep be
leven; een toekomst, waarin veel minder
plaats zal zijn dan in het verleden voor
een geestelijken slenter- en sleurgang,
voor beginselloos transigeeren.
Men zal Christen, men zal Katholiek
moeten zijn ofniet zijn.
De rustige, over zichzelf blijkbaar vol
maakt tevredene, meestal materieel wel
varende, wandelaars op den rimpelloos-ge-
asph alteerden middenweg zullen worden
opgejaagd en moeten uitwijken naar den
een of naar den anderen kant.
Wij gaan een mooie toekomst tegemoet.
De Godsdienst zal zijn plaats innemen!
Een bijzondere correspondent van Stefa-
ni schreef dezer dagen eenige treffende
bijzonderheden over godsdienstige opleving
in de Sovjet-Unie. „In honderden dorpen,
waardoor het Italiaansche expeditiecorps in
de Sovjet-Unie trok", aldus bedoelde cor
respondent, „konden wij ons-er van over
tuigen, dat de bevolking ondanks de mas
savervolging van priesters en geloovigen
het geloof nog niet verloren had." „Met
groote ontroering", aldus gaat hij verder,
„hebben wij de godsdiensten bijgewoond,
die onze aalmoezeniers voor de bevolking
hielden. Tienduizenden volwassenen en
hun kinderen smeekten onzen aalmoeze
niers hen te doopen."
De „Nieuwe Dag", die het bovenstaan
de citeert, voegt er aan toe:
Dit zijn de ervaringen, die men thans
in de Sovjet-Unie opdoet en soortge
lijke ervaringen heeft men overal op
gedaan, waar wereldsche macht den
strijd aanbond tegen het geestelijk en
godsdienstig leven, tegen Christendom
en Kerk. Herinneren wij slechts aan
Portugal, waar eens Kerkvervolgingen
woedden, maar thans het zegenrijk
bewind van den principieelen katho
liek, Prof. Salazar, den staat een nieu
we en betere structuur heeft geschon
ken, aan Mexico, waar het communis
tisch régime op een niet te breken
verzet van het katholieke volk stiet,
aan Spanje, waar met Franco ook de
Kerk triomfeerde over de roode ter
reur en zelfs aan Frankrijk, dat door
nameloos leed en ellende moest gaan om
den weg naar bezinning te hervinden.
De menschen kunnen getroffen wor
den, maar God, de Almachtige, is on
trefbaar. Zonder geloof en zonder gods
dienst kan de mensch niet leven en
richt zichzelf en de maatschappij ten
gronde. Deze les der wereldgeschiede
nis biedt troost en kracht aan allen,
die in kleinmoedigheid en kleingeloo-
vigheid zich overgeven aan een ener
gieloos pessimisme ten aanzien van de
geestelijke toekomst van de wereld.
Wij onderstreepen de opmerking, die er
in de laatste woorden ligt:
Geen pessimisme!
Geen energieloos pessimisme.
Waar een dergelijke geestesgesteldheid
heersoht moet deze worden uitgebannen.
Allereerst als wij ze in onszelf zouden moe
ten constateeren!
Een kwartier met God
Deze tijd is bijzonder geschikt, om zich
te bezinnen op zijn verhouding tot God
Een ieder moet heden ten dage inzien de
wenschelijkheid, de noodzakelijkheid, om
eens na te gaan, wat er ontbreekt in de
doelstelling van zijn leven
Te Amsterdam heeft men al reeds enkele
jaren de menschen opgeroepen, om iederen
dag een kwartier te zijn met God en
voor dat doel te zamen te komen in het
katholieke kerkgebouw in de Kalverstraat.
Om één uur 's middags staat de kerk open
voor allen: katholieken en niet-katholie
ken. Oók niet-katholieken benutten de
ze gelegenheid voor geestelijke en gods
dienstige verdieping blijkbaar gaarne.
Door Schriftuur-lezing en korte overwe
ging, gebed en gezang worden de bezoekers
een kwartier lang verplaatst uit het voor
bijgaande in het blijvende, uit den schijn
in de werkelijkheid, uit het stoffelijke in
het geestelijke
Naar wij vernemen, zullen ook te L e i-
den in den Adventstijd (vier weken vóór
Kerstmis) in de „Hartebrugkerk" aan de
Haarlemmerstraat 's middags te half twee
dergelijke samenkomsten plaats hebben.
Ze zijn bestemd niet speciaal voor de pa
rochianen, niet slechts voor katholieken
voor allen, die op dien tijd van den dag
een „verloren" kwartiertje hebben of een
kwartier kunnen vrij maken, ook voor
n i e t-L eidenaars, die voor zaken of
vanwege hun betrekking of hoe dan ook
op dien tijd in de stad vertoeven. Dat
kwartiertje zal hun winst brengen zal
velen als een openbaring kunnen zijn, zal
velen kunnen versterken en verblijden
door klaarder inzicht in het groote en mooie
levensdoel, dat iedere mensch heeft.
Wij willen nu reeds voor deze samen
komsten de aandacht vragen. Moge God
er Zijn zegen aan schenken!
Reeds grootste deel van
Donetzbekken bezet
SUCCESSEN VAN HONGAREN EN
ITALIANEN IN ZUID-SECTOR.
Het Hongaarsche Persbureau meldt van
het Oostfront:
De in het Zuid-Oosten van de Oe-
kraine oprukkende verbonden strijd
krachten achtervolgen temidden van
de zonder succes uitgevoerde tegen
aanvallen van den vijand, zegevierend
de wijkende bolsjewieken, en hebben
reeds het grootste deel van het Donetz
bekken bezet.
Naar het D. N. B. bericht hebben Hon
gaarsche troepen in den loop van den 21sten
October in den Zuidelijken sector van het
Oostelijk front nieuwe successen behaald.
Tijdens hevige gevechten wierpen zij de
Sovjets terug en veroverden zij talrijke
piaatsjes. Den 21sten October maakten de
Hongaarsche troepen meer dan 700 gevan-
Zooals het D. N. B. verder verneemt heb
ben aan de gevechten in den Zuidelijken
sector van het Oostfront de laatste dagen
ook Italiaansche afdeelingen deelgenomen.
Troepen van een Italiaansche divisie in-
ranterie veroverden den 21sten October na
een hevig gevecht een belangrijk station.
Troepen eener andere Italiaansche divisie
infanterie overschreden bij gevechten met
Sovjet-afdeelingen een rivier en achter
volgden de terugtrekende bolsjewieken.
Tijdens de gevechten van Dinsdag hebben
de Italiaansche troepen talrijke gevangenen
STRIJDT VOOR EUROPA
Verdere opmarsch in het
Donetz-bekken
Het Duitsche v/eermachtsbericht
van gistermiddag luidt als volgt:
De bezetting van het bolsjewisti
sche industriegebied in het Donetz
bekken door de Duitsche en de ver
bonden troepen is gisteren uitgebreid.
Ten Zuiden van Brjansk heeft de zui
vering van het gevechtsterrein nog
5000 gevangenen en een zware tank,
benevens 56 stukken geschut als buit
in onze handen doen vallen
Naar in een extra bericht is mede
gedeeld, is het eiland Dagö ingeno
men. Daarmede zijn alle Baltische
eilanden in Duitsche handen en is het
geheele Baltische gebied van den
vijand bevrijd. In Voorbeeldige samen
werking met formaties can de marine
en het lucht wapen was het een divi
sie infanterie van het Duitsche leger
reeds op 12 October gelukt, aan de
Zuidpunt van het eiland bij verras
sing te landen. In afzonderlijke hard
nekkige gevechten van 10 dagen werd
het eiland sindsdien van den vijand
gezuiverd. Drieduizend gevangenen
vielen daarbij in onze handen.
Resten der vijandelijke bezetting
werden bij een poging om over zee te
ontkomen, door eenheden van de oor
logsmarine en het luchtwapen ver
nietigd. In de succesvolle landingson-
dernemingen op de Baltische eilan
den hebben de stormbootpioniers van
het leger een bijzonder aandeel gehad.
De Finsche marine heeft de operaties
van de Duitsche zeestrijdkrachten
doeltreffend gesteund.
Het luchtwapen heeft bij dag en
nacht de Sovjet-hoofdstad Moskou ge
bombardeerd.
In den strijd tegen Groof-Brittan-
nië hebben sterke strijdkrachten
van het het luchtwapen dezen nacht
de haven New-Castle aangevallen.
In dokinstallaties, opslagplaatsen en
ravitailleerings-bedrijven ontstonden
aanzienlijke verwoestingen. Andere
luchtaanvallen waren gericht op de
haveninstallaties van Dover.
Aan de Kana-'kuzt schoten Duitsche
jagers elf Brioche vliegtuigen neer.
Een eigen toestel ging hierbij "verlo
ren.
In Noord-Afrika hebben Duitsche
duikbommenwerpers voltreffers van
bommen geplaatst op Britsche artil
leriestellingen en bunkers bij Tobroek.
Britsche bommenwerpers hebben in
den nacht op 22 October verschillen
de plaatsen in Noord-West-Duitschland
o.m. Bremen, aangevallen. Door neer
geworpen bommen, hoofdzakelijk op
woonwijken, leed de civiele bevolking
verliezen aan dooden en gewonden,
vijf aanvallende vliegtuigen werden
neergeschoten.
V
DUITSCHERS EN ITALIANEN IN
AFGANISTAN.
In de Wilhelmstrasse te Berlijn heeft
men de bijzonderheden omtrent de maat
regelen, die in Afganistan tegen de Duit-
schers en Italianen in het voornemen lig
gen of reeds zijn genomen nog niet gepu
bliceerd. Op een desbetreffende vraag
werd verwezen naar de radiomededeeling
der Afgaansche algemeene directie voor
buitenlandsche zaken. In zooverre werd
deze merkwaardig genoemd, dat daarin nog
eens met nadruk werd verklaard, dat de
neutraliteit van Afganistan nooit in ge
vaar is gebracht. In Duitsche politieke
kringen herinnert men aan de onlangs af
gelegde verklaring, dat zich voor het geval
methoden als die, welke thans ook in Af
ganistan worden toegepast, algemeen zou
den inburgeren, merkwaardige resultaten
zouden voordoen. Men vraagt hier wat
b.v. neutrale landen als Zweden en Zwit
serland zouden zeggen, wanneer men hun
door middel van militairen en politieken
druk eischen zou stellen als die welke
thans aan het neutrale Afganistan werden
gesteld.
BRITSCHE LUCHTPIRATEN IN ACTIE.
In den afgeloopen nacht is een aantal
Britsche bommenwerpers naar West- en
Zuid-Duitschland gevlogen en heeft daar
boven verscheiden steden brand- en bri
santbommen uitgeworpen, waardoor eeni
ge materieele schade ontstond; Verschei
den burgers werden gedood of gewond.
Volgens tot dusver ontvangen berichten
werden drie vijandelijke vliegtuigen neer
gehaald.
VERKLARING VAN HULL.
De Amerikaansche minister van buiten
landsche zaken Cordell Huil, heeft 'giste
ren op de persconferentie het zoogenaam
de tot zinken brengen van de Amerikaan
sche vrachtboot „Lehigh" te baat genomen
om weer in smadelijke termen Duitsch-
land aan te vallen. Dit geval is ook weer
aanleiding, aldus Huil, voor de Amerikaan
sche regeering om wijziging van de neu-
traliteitswet te verlangen, zoodat deze niet
in botsing geraakt met de volledige, doel
treffende verdediging van Amerikaansche
rechten.
DE TAAK DER DUITSCHE
INDUSTRIE
IN HET TOEKOMSTIGE EUROPEESCHE
ECONOMISCHE GEBIED.
De bekende Duitsche econoom, profes
sor Luer, heeft het woord gevoerd over de
taak der Duitsche industrie in het toekom
stige Europeesche economische gebied.
Twee principieele eischen, zoo betoogde
hij, zullen aan het komende bedrijfsleven
van continentaal Europa ten grondslag ge
legd worden
1. Het zal een nieuw evenwicht schep
pen tusschen landbouw- en industriepro
ductie.
2. Op het gebied van de voornaamste in-
dustrieele grondstoffen moet het een be
trekkelijke „autarkie" verwezenlijken.
De sterke vermindering der wereldhan
delsbetrekkingen, welke minstens eenigen
tijd lang met stelligheid verwacht moet
worden, beteekent, dat Europa ook ten
aanzien van belangrijke industrieele grond
stoffen op zichzelf zal zijn aangewezen.
De arbeidsuren die de industrieele arbei
ders van continentaal Europa in een jaar
zouden kunnen maken, vormen de maxi
mumgrens voor alle mogelijke prestaties.
Als resultaat eener echte samenwerking
der volkeren zal men een geweldige op
voering der capaciteit kunnen verwachten.
De prestaties van de Europeesche industrie
zouden dan voor het eerst weer op Euro
pa gericht zijn. De opvoering van de in
dustrieele capaciteit vereischt tijd, en het
is noodzakelijk zich tot het werkelijk on
afwijsbare arbeidsveld te beperken, dat in
de eerste vredesjaren moet worden be
werkt. Aan de spits van deze dringende
taak staat het herstel van de oorlogsescha-
de. Als gevolg van de decimeering der
koopvaardijscheepsruimte der wereld zal
de behoefte aan nieuwe schepen heel bij
zondere eischen stellen aan alle beschik
bare werven. De volgende groote vredes
taak van de industrie zal zijn al het werk
te verrichten, dat door den oorlog is uit
gesteld of gestaakt. Vervolgens moet de
oorlogsindustrie weer in een vredesindu-
strie worden omgezet. Een echte taak voor
de industrie is ook de opbouw van den Eu-
ropeeschen landbouw, waarbij de industrie
met haar volle capaciteit een vitale pre
statie moet verrichten voor de betere uit
rusting van het landbouwbedrijf. Deze taak
is onafscheidbaar verbonden met het bren
gen van evenwicht in het Europeesche be
drijfsleven. Op het gebied van verkeers-
werken bestaan er zeer vele plannen van
allerlei aard: het aanleggen van vele nieu
we verkeersverbingen is een politiek ge
bod van het (grootste belang. Het ontslui
ten van de reserves aan energie, vooral
van de waterkracht, zal van vooraanstaan
de beteekenis worden. Hier treedt ook de
noodzakelijkheid eener nauwe samenwer
king bijzonder duidelijk aan het licht.
Resumeerende kwam prof. Luer tot de
conclusie, dat de dringende taak na den
oorlog niet zoozeer op het terrein van de
verbruiksgoederen als veeleer op dat der
productiegoederen zal liggen. De economi
sche kracht van Europa zal eerst door veel
arbeid op nieuwe vruchtbare grondslagen
moeten komen te liggen. Dit is in ieder ge
val duidelijk: nooit zal het de taak kun
nen zijn van de Duitsche industrie, de in
dustrie eën van andere landen stil te leg
gen. De eerste positie van Duitschland is
gebaseerd op het toonaangevende aandeel
in de hoogere ontwikkeling van het geheel.
VERKLARING VAN AARTSBISSHOP
CURLEY.
De katholieke aartsbisschop van Balti
more, Curley, heeft in een toespraak ver
klaard, dat niemand beweren kan en men
zich ook niet moet laten wijsmaken, dat
Engeland strijdt voor het behoud van het
christendom en van de democratie.
IN 'N PAAR REGELS
Irak verbreekt diplomatieke betrek
kingen met Japan.
De Iraksche regeering heeft besloten de
diplomatieke Intrekkingen met Japan te
verbreken.
Dertig kinderen zwaar gewond.
In de nabijheid van Aix en Provence
(Frankrijk) is een autobus met 50 kinde
ren in botsing gekomen met een auto.
Daarbij werden 30 kinderen zwaar gewond.
De toestand op den Stillen Oceaan.
De regeering der Philippijnen heeft, vol
gens berichten uit Manilla, den uitvoer
van ijzer en staal naar Japan met ingang
van 22 October verboden.
Drie Amerikaansche vliegtuigen
neergestort.
Uot Panama wordt gemeld, dat daar gis
teren drie Amerikaansche vliegtuigen zijn
neergestort, waarbij de drie bestuurders
om het leven kwamen.
De troepenconcentraties in het
Verre Oosten.
In officieele Londensche kringen ver
luidt, dat de Britsche en geallieerde troe
penconcentraties in het Verre Oosten de
grootste zijn uit de geheele geschiedenis
van het Empire. Met Amerikaansche vlieg
tuigen uitgeruste onderdeelen van de
Britsche luchtmacht stroomen sedert maan
den naar de Maleische staten.
Momentje
STRATEN VAN WETENSCHAP.
In mijn straatje gutst de regen naar
omlaag. Neen, het gutst niet. Dat is
geen gutsen meer, maar klutsen, klie
deren, waaien, striemen en smeeren.
Lieve hemel wat 'vn janboel!
Ziet u, mijn straatje is nog een
beetje open. De wind is er dus
wat dartel en dan weet je nooit,
waar je aan toe bent. Laat ik het zoo
zeggen: mijn straatje is nog niet hee-
lemaal af. Nu is het eigenlijk niet
heelemaal zooals het hoort een huis
af te leveren in een straat, die niet af
is. Een schoonvader levert ook geen
bruidegom af met jaquet maar zonder
bijpassende streepjes-pantalon.
Ik moet echter niet vergeten, dat
ik in de wijk der professoren woon.
Onze patroonheilige bijvoorbeeld is
een professor in de sterrenkunde. En
professoren zijn nogal vergeetachtig.
Die leveren ook wel eens studenten
af, die zij eerst zelf hebben laten zak
ken.
En ik zou zoo zeggen: in een pro-
fessorenwijk mag dit dus.
Maar het waait wel heel erg. Die
lui om den hoek in de zijstraat, die
meer in de wiskunde zitten, voelen
dat niet zoo. Maar wij, in de deftige
buurt, krijgen de volle laag.
Maar dat deert ons niet. Laat maar
waaien en regenen.
Wij sterrenkundigen, die den loop
volgen der hemellichamen en regen
en wind aflezen van ons sterrenkun
dig straatbordje, wij voelen ons wél
in onzen ivoren toren.
Wij, menschen van de wetenschap,
hebben andere problemen.
V
„SABOTEURS EN HAMSTERAARS".
Max Blokzijl spreekt hedenavond over
den zender Hilveu6um I ever het. onder
werp: „Saboteurs en hamsteraars".
BIJ VERLIES GEEN NIEUWE BONNEN.
De maatregelen, welke de secretaris-ge
neraal van de departementen van Handel-
Nijverheid en Scheepvaart en van Land
bouw en Visscherij, thans heeft aangekon
digd in verband met vermissingen van dis
tributiebescheiden zijn hard doch noodza
kelijk.
Het is helaas zoo, dat de goeden met en
door de kwaden moeten lijden. Op alle
mogelijke manieren is door het centraal
distributiekantoor steeds weer gewaar
schuwd: „Pas op uw bonnen; bewaar ze
achter slot en grendel; neem toch vooral
niet meer mee, dan u bij het boodschappen
doen noodig hebt. Bedenk, dat het waar
depapieren zijn, even goed als bankbil
jetten".
Het heeft niet geholpen. Een bedenkelijk
verschijnsel is, dat het bonverlies toenam,
naarmate de rantsoenen kleiner moesten
worden. Dat wijst er op, dat de vermissin
gen lang niet altijd aan slordigheid te wij
ten zijn. Er is opzet in het spel. En in de
meeste gevallen is het zelfs opzet. Maan
delijks worden ongeveer 20.000 kaarten als
verloren opgegeven. Een groot gedeelte
hiervan is ongetwijfeld opzettelijk „verlo
ren". Het is verschrikkelijk voor de „eer
lijke" verliezers, maar.... „eerlijke ver
liezers" behoeven ook niet te bestaan. Te
gen overmacht kan niemand op. Wie zijn
bonnen is kwijtgeraakt door bominslag,
brand of (bewezen) diefstal, wordt gehol
pen.
Ieder, die zijn egoïsme terzijde weet te
stellen, zal toegeven, dat eerlijke distribu
tie van de voorraden, die voor de Neder-
landsche bevolking beschikbaar worden
gesteld, een gebiedende eisch is. Wij kun
nen ons niet meer veroorlooven verloren
bonnen te vervangen, want dat beteekent,
dat duizenden menschen dubbele porties
krijgen.
De dagelijksch leider van het centraal
distributiekantoor, de heer S. de Hoo, heeft
reeds herhaaldelijk wenken gegeven, wel
ke het publiek van dienst kunnen zijn, om
geen bonnen te verliezen. In het algemeen
belang mogen de belangrijkste dier wen
ken van den heer de Hoo hier nog eens
herhaald worden:
1. Bewaar uw bonnen achter slot en
grendel op een plaats, waar inbrekers
ze niet zoeken (niet bij uw geld);
2. Houdt het distributienieuws gere
geld bij. Zoekt telkens de bonnen uit
die u noodig hebt. Ga daarvoor bij
voorkeur alleen zitten. Vooral niet bij
een open raam. Ook niet bij kleine
kinderen. Doe de uitgezochte bonnen
in een stevig mapje.
3. Neem nooit meer bonnen mee dan
u bij het boodschappen doen noodig
hebt.
4. Doe uw bonnenmapje niet in een
tasch, die u kunt laten liggen, maar in
een zak, waaruit u het niet verliezen
kunt.
WAARDEBONS WINTERHULP
NEDERLAND.
De directeur-generaal van de stichting
Winterhulp Nederland maakt bekend, dat
de waardebons der series A, B, C, D. E en
F., welke nog niet ter verzilvering werden
aangeboden, tot 1 November 1941 door win
keliers en handelaren aan het hoofdbureau
Hofweg E, 's-Gravenhage, kunnen worden
ingezonden onder vermelding der redenen
der te late aanbieding. Waardebons der ge
noemde series, welke na 1 November 1941
nog worden aangeboden, kunnen onder
geen enkele voorwaarde meer worden aan
genomen.
Een kijkje tijdens de eerste lessen in de Technische school van
den Nederlandschen Arbeidsdienst, welke dezer dagen in de
fraaie omgeving van Doorn is geopend (Polygoon Zeijlemaker)
