DAGBLAD VOORLEIDEN EN OMSTREKEN
Nieuwe bon
Momentje
MAANDAG 13 OCTOBER 1941
33ste Jaargang No. 10075
S)e £eid&eli£0oi4/fca/tit
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
V Over: Kerkzang
Prof. dr. G. v. d. Leeuw uit Groningen
heeft' gisteren te Utrecht in het gebouw
voor religieuze en kerkelijke kunst een
lezing gehouden over het onderwerp: „De
plaats van de muziek in den eeredienst".
Deze bekende protestantsch-christe-
lijke hoogleeraar hield o.m. een pleidooi
voor de invoering van den Gregoriaanschen
zang in de protestantsche kerken:
„Al werden in den nieuwen bundel
der herv. kerk gezangen in oecumeni-
sdhen zin verzameld, de kostelijke Gre-
goriaansche liederen hebben wij ver
loren".
De kostelijke Gregoriaansche zang.
Deze waardeering van Protestantsche zijde
is ons een aanleiding, om er op te wij
zen, dat helaas bij menig koor in onze ka
tholieke kerken de Gregoriaansche zang
wordt verwaarloosd, zeker niet die plaats
inneemt, welke hij om zijn „kostelijke"
waarde behoort in te nemen. De „sterren"
op het koor blijven verduisterd, zoolang er
Gregoriaansdh wordt gezongen en werpen
pas hun stralen uit bij de meerstemmige
muziek, bij voorkeur in solo's; men krijgt
den indruk, dat op de repetities
de wisselende /gezangen slechts even
worden gerepeteerd, om het leeuwen
deel van den tijd te besteden aan de meer
stemmige muziek. Zeker de laatste ja
ren is er op dit terrein heel wat verbeterd,
maar het wordf klaai-blijkelijk nog niet
overal voldoende gewaardeerd, hoe-schoon
is de juibel en de smeeking en de aanbid
ding in den Gregoriaanschen zang.
De taak van den leider van een kerke
lijk zangkoor is een zeer voorname. Ook
dat wordt niet altijd 'door ons ingezien; de
waardeering van deze taak draagt niet al
tijd de kenteekenen van een goed begrip
van de beteekenisvolle positie, die een di
recteur en een orgahist in het kerkelijk le
ven innemen. Ook onder dat opzicht is
echter gelukkig in de laatste jaren inder
daad heel veel verbetering gekomen. w
Prof. v. d. Leeuw betoogde, dat in de
Protestantsche kerken koor en orgel in één
hand behooren te zijn en bepleitte erken
ning van het „ambt" van den organist-
cantor om dan te vervolgen: „De organist
mag de gemeente leiden tot aanbidding
en heeft dus een verheven ambt in de
kerk te vervullen. De organist moet zijn
een, bekwaam musicus, maar in de eerste
plaats een geestelijk mensch, die weet, wat
aanbidding beteekent voor een gemeente,
die zich in volle overgave overgeeft aan
God."
Dit zijn gedachten, die ook in katholie
ken kring overweging verdienen.
BONAANWIJZING BOTER EN VET.
De secretaris-generaal van het departe
ment van landbouw en visscherij maakt
bekend, dat gedurende het tijdvak van 14
October tot en met 1 November a.s. elke
der met „39" en „40" genummerde bonnen
van de boterkaart recht geeft op het koo-
pen van 250 gram boter.
Zooals destijds werd medegedeeld, geeft
gedurende bovengenoemd tijdvak de met
„39" genummerde bon van de vetkaart
recht op het koopen van 200 gram gesmol-
ten*rundvet of 250 gram boter. Voorts geeft
de met „40" genummerde bon van de vet
kaart recht op het koopen van 250 gram
boter. Uiteraard wordt op de boter, welke
op de bonnen „39" en „40" van de vetkaart
wordt gekocht, een reductie verleend van
22 1/2 cent per 250 gram.
De met „38" genummerde bonnen van
de boter- en vetkaarten mogen worden ver
nietigd.
Max Blokzijl spreekt hedenavond voor
de radio van 19.45 tot 20.00 uur (Hilver
sum 2) over: „Aan de lijders der Engel-
sche ziekte",
BEËEDIGING EN VERTREK W.A.-B AT A L J O N
Bij de vele duizenden Nederlanders, die
zich reeds vrijwillig in de Standarte West-
land naar het Oostfront hadden begeven,
'om daar deel te nemen aan den strijd on
der leiding van Adolf Hitler voor Europa
tegen het bolsjewisme, en onder wie uit
de gelederen der N. S. B. een belangrijk,
gedeelte reeds was aangetreden, heeft zich
Zaterdag het eerste zuivere N.S.B.-batal-
jon, ten getale van bijna duizend man, ge
voegd om in handen van den algemeen
leider dezer beweging, ir. Mussert, den eed
af te leggen op den Germaansch én Führer.
Deze plechtigheid geschiede Zaterdag
middag te vier op het historische Binnen
hof in Den Haag, waar de reeds geüniform-
de adspirantstrijders om twaalf uür met
den trein uit Den Bosch waren" aangeko-
Te half vier werd het Nederlandsche
bataljon in carré-vorm met een eerecom
pagnie van de Duitsche weermacht, en met
een militair muziekkorps op den rechter
vleugel, op het Binnenhof opgesteld.
Achter de troepen der Nederlai>dsche
nationaal-socialisten stonden de storm-
vlaggendragers met him banieren die al
dus het geheel omzoomden.
Links en rechts van het bordes der Rid
derzaal bevonden zich vele vooraanstaan
de figuren uit officieele kringen en uit
N.S.B. en N.S.D.A.P., onder wie wij op
merkten commissaris-generaal Schmidt,
eenige provinciale gevolmachtigden van
den Rijkscommissaris, den commissaris der
provincie Limburg, graaf De MarChant et
d'Ansembourg, den nieuwen burgemeester
van Rotterdam, ir. F. E. Müller, den pro
cureur-generaal bij het Haagsche gerechts
hof, prof. dr. R. van Genechten, den pre
sident der Nederlandsche Bank en wnd.
secretaris-generaal van Financiën, mr. M.
M. Rost van Tonningen, |den gemachtigde
van den leider der N.S.B. voor Zuid-Hol
land, baron Van Haepsolte, den comman
dant van de Nederlandsche S.S. en die van
de W.A., en vele anderen.
Precies te Vier uur werd de komst van
den Rijkscommissaris en van den leider
der N.S.B. aangekondigd. Terwijl de mu
ziek een bêgroetingsmarsch deed weerklin
ken, namen zij beiden, vergezeld door ge
neraal Seyffardt, bevelhebber van het Vrij
willigerslegioen Nederland, en van de hee-
ren Rauter, van Geelkerken en Zondervan,
de voor hen gereserveerde plaatsen in,
waarna een inspectie langs de stram in de
houding staande troepen volgde.
Rede ir. Mussert.
De leider van de N.S.B. sprak, nadat hij
op het podium was teruggekeerd en de
troepen den ruststand weder hadden ver
kregen, het bataljon als volgt toe:
„Kameraden,
Gij staat op het punt het vaderland te
verlaten en oostwaarts te trekken. Dit is
een daad van de grootste beteökenis in uw
eigen leven, in het leven van hen, die u
na staan en die mét hun wenschen en goe
de gedachten bij u zullen zijn en blijven,
maar boven dit alles uit is uw gaan een
daad, die richtinggevend is voor het leven
van ons volk, voor de verzekering van zijn
toekomst.
Wij weten allen, dat de oorlog een neven
verschijnsel is vin de geweldige revolutie,
die' wij beleven doordat twee werelden
botsen:, de oude democratisch-kapitalisti-
sché wereld en de nieuwe nationaal-socia-
listisohe/fascistische. Het besef daarvan is
bij ons ontwaakt in 1931, toen de N.S.B.
werd gegrondvest op haar program, dat tot
op den huidigen dag onveranderd zijn
waarde heeft behouden. Daarin werd kloek
stelling genor-.en tegen de democratie en
het geloof geuit in het ontstaan van een
nieuwe wereld. Dit geloof is nooit geschokt,
maar nam, integendeel, steeds vasteren
vorm aan. In 1935 verklaarden wij ons so
lidair met het fascistische'Italië en het na-
tionaal-socialistische Duitschland, toen de
Volkenbonds-sancties in werking traden.
Deze solidariteit heeft onzen vijanden tot
grondslag gediend om te ageeren en op te
hitsen tegen ons. Zij diende als aanleiding
tot bestrijding van ops tijdens de verkie
Ir. Mussert, de leider der N.S.B., tijdens zijn rede bij de beëediging van het eerste
bataljon van het W.A.-vrijwilligersregiment op het Binnenhof te Den Haag. Achter
ir. Mussert ziet men den Rijkscommissaris dr. Seyss Inquart. Foto Stapf-MoL
zingen van 1937. Zij opende de poorten
van de concentratie-kampen en de oude
gevangenissen voor duizenden nationaal-
socialisten tijdens de oorlogsdagen hier en
in Indië en overal waar de zwarte hemden
van de N.S.B.-ers gedragen werden.
Het was deze solidariteit, die tot uiting
kwam op onze hagespraak te Lunteren in
Juni 1940. Het was op den grond van deze
solidariteit, dat de eerste honderden van
onze kameraden in den zomer van 1940
naar München vertrokken om tot goede
militairen te worden gevormd bij de
„Standarte Westland der S.S."
Daarna trokken duizenden kameraden
uit de W.A. naar het N.S.K.K. om op het
vervoersfront te dienen in den strijd. Een
'nieuwe mogelijkheid tot deelneming aan
den oorlog werd geopend door dienstne
ming bij de „Nachrichtentruppen", de ver
bindingstroepen. Een nieuwe stap werd
gedaan toen luitenant-generaal Seyffardt
het Nederlandsche legioen oprichtte. We
derom meldden zich honderden W.A.-man-
nen. Wij behoeven het waarlijk niet on
der stoelen of banken te steken, integen
deel, wij zijn er trotsch op, dat na de dui
zenden, die zich reeds hébben ingezet, we
derom het leeuwendeel door de W.A. werd
geleverd voor het legioen.
Nu staat gij hier aangetreden, het eerste
zuivere W.A.-bataljon. Gij maakt de 10.000
vol, die nu deelnemen aan den Oorlog aan
den goeden kant, n.l. aan den kant van
Duitschland, aan den kant van Europa.
Zooals gij gisteren hebt vernomen, heeft
uw commandant, onze kameraad Zonder
van, mij verlof gevraagd om u te kunnen
volgen. En na hem zullen weer duizenden
anderen volgen. Het spreken over de soli
dariteit, over de lotsverbondenheid, wordt
in de daad omgezet en met het bloed1 van
Neerlands beste zonen bezegeld.
Gij weet waarom gij gaat:
Gij gaat als strijdende nationaal-socialis
ten in het onwrikbaar geloof, dat er zal
zijn een hationaal-socialistisch/fascistisch
Europa, dat een rechtvaardig Europa zal
zijn. v
Gij gaat als Europeanen ter bescherming
van onze bakermat, ons oude werelddeel
tegen de vijanden, die het belagen, onver
schillig of zij komen uit het oosten of het
westen, uit het noorden of uit het zuiden.
Gij gaat als Germanen,als levend be
wijs van het ontluikend Germaansch
saam hoor igheidsbesef, bezield met den wil
de Germaansche levensruimte te bescher
men. Gij doet dit onder de leiding van de
onoverwinnelijke Duitsche weermacht en
gij zijt er diep van doordrongen, dat Adolf
Hitler, als Germaansch Führer, - zonder
weerga in de geschiedenis, u een waar
borg is, dat gij opgeleid en aangevoerd
zult worden door de beste soldaten der
wereld.
Gij gaatals Nederlanders om uw va
derland en uw volk naar eer en geweten
Jfe dienen, om een begin te maken met de
herrijzenis van ons volk, door als pioniers
te dienen in de nieuwe weermacht, die ons
volk weerbaar zal doen zijn. Want wij zijn
nooit een knechtenvolk geweest, maar
willen weer worden een fier, wapendra-
gend, Germaansch volk, gevreesd door zijn
vijanden, geliefd door ?ijn vrienden.
Gij gaat, tenslotte, als mannen, als va
ders, ter bescherming van uwe gezinnen,
in de volle wetenschap, dat alleen de over
winning van de nationaal-socialistische
wapenen uwen gezinnen veiligheid en
toekomstmogelijkheid waarborgen zal.
Zoo geestelijk geharnast trekt gij ten
strijde en zoo staat gij vast als een eik,
geworteld in vasten bodem.
De taak, die gij op u neemt, is in de
eerste plaats het vak van soldaat te lee-
ren. Daartoe moeten wij onze eigenwijs-
hed te dien opzichte thuis laten' en blinde
lings gehoorzamen aan de leermeesters,
die aan de wereld getoond hebben, dat zij
het vak kennen als geen ander. Gil ver
liest daardoor niet uw zelfrespect. Integen
deel, uw zelfrespect zult gij verkrijgen
door te toonen wat gij waard zijt in den
strijd.
Zij, die u voorgingen, de velen van uw
kameraden, die in Rusland gestreden heb
ben en nog strijden, hebben zich goed ge
weerd, hebben getoond uitstekende solda
ten te zijn, dapper en voorzichtig. Ik heb
over hun gedrag in den strijd niets dan
lof vernomen.
Het is een leugen, dat wij, Nederlanders,
geen soldatenvolk zouden zijn. Wij hebben
Vroeger zeer groote militaire deugden ge-
alleen de tijd van degeneratie
had,
en ontmanning, dien wij nu achter ons
hebben, heeft ons volk verslapt. De pio
niersgeest, de offervaardigheid, de moed,
de trouw, de soberheid, de groote deug
den van weleer, zij herleven in dezen tijd.
De oude geest keert terug en gij zult too
nen, dat de Nederlandsche soldaat met
eere zal kunnen staan naast den Duitschen
soldaat en niet voor hem zal behoeven on
der te doen.
In de vaste overtuiging, dat gij zoo uw
taak zult opvatten, dat gij zoo uw plich(t
zult doen, laat ik u met gerustheid gaan,
wetende dat de toekomst en de eer van
ons volk veilig zullen zijn in uwe handen.
Wij danken u voor de offers, die gij
brengt. Gij verlaat uw vrienden en ver
wanten, gehoor gevend aan mijn oproep.
Gij gaat moeilijkheden en ontberingen te
gemoet. Vrijwillig. Gij gaat gevaren tege
moet, die u niet afhouden van uw voorne
men uw volk te dienen. Gij zijt bereid en
gij zet u in.
Wanneer gij terug zult komen, zult gij
persoonlijk sterker en ervarener zijn. Gij
zult ook een beter strijder geworden zijn.
Maar bovenal, gij zult u de rechtmatige
beheerder weten van het erfgoed van onze
vaderen, omdat gij u hebt ingezet tot het
behoud er van. Het feit, dat gij uw plicht
hebt gedaan voor volk en vaderland, zal
HET VERTREK VAN HET W. A.-
BATALJON NAAR HET
OOSTFRONT.
De persdienst van den Nederland
sen Omroep meldf: Maandagavond
zal van 19.4520.15 uur over den
zender Hilversum I een uitgebreide
reportage gegeven worden van de be-
eediging van het eerste bataljon van
het W.A.-regiment, dat naar het Oost-'
front is vertrokken.
u er recht op geven, dat gij erkend wordt
als de dragers daarvan.
Nog zijn er velen, die uw gaan, uw in
zet niet begrijpen. Het is aan het thuis
front der beweging om meer begrip te
brengen, om de harten van ons volk te
winnen, want als gij straks weer thuis
komt, moet er een volk zijn, dat op u
wacht en een vaderland, dat u erkentelijk
zal zijn.
Zoo scheiden wij dan nu van elkander,
maar de trouw, die ons bindt, blijft en
is onverbrekelijk, hoe groot de afstand in
kilometers ook zal zijn. Wij hopen elkan
der terug te zien, eerst in het Oosten en
tenslotte op den vaderlandschen bodem,
waarmede wij allen verbonden zijn.
Mijne kameraden, mijn beste wenschen
vergezellenu.
Voor volk en vaderland, hou-zee!"
Luide teekenen van instemming en hou-
zee-geroep bezegelden de rede van den
leider der N.S.B.
Vervolgens las ir. Mussert de eedsfor
mule voor, terwijl voor iedere compagnie
van het batajon een viertal mannen uit
de Nederlandsche troepen de symbolische
handelingen voor deze plechtigheid ver
richtte. Alle duizend leden van het batal
jon herhaalden in koor de voorgelezen
woorden, waarmede zij hun eed bevestig
den.
Plechtig speelde de muziek hierna het
Wilhelmus, waaiwan de woorden van het
zesde vers (Mijn schild ende betrouwen)
door alle aanwezigen werden meegezon
gen.
W. A.-commandant mr. Zondervan over
handigde hierop den driehoekvormigen
bataljonsstandaard aan een daarvoor aan
gewezen drietal uit den troep.
Het bataljon werd nu aan de Brigade-
führer overgedragen.
De Rijkscommissaris, rijksminister Seyss
Inquart, hield daarna een korte toespraak
tot het bataljon.
Gij hebt, zoo zeide spreker, thans den
eed van trouw aan den Führer, Adolf Hit
ler, in handen van uw leider Mussert af
gelegd en daarmede zijt gij in dienst ge
steld als soldaten in hét groote leger, die
recht hebben op gelijke plaatsen als uw
Duitsche kameraden, want gij treedt- dat
leger met gelijken inzet binnen. Uw oplei
ding zal geschieden volgens methoden, die
de Duitsche soldaten onoverwinnelijk voor
alle vijanden hebben gemaakt. Maar één
ding moet ge zelf meebrengen en dat is
een moedig en gesloten hart. Wanneer ik
thans denk aan uw Nederlandsche kame
raden van de Standarte Westland, die
reeds in de voorste gelederen staan en hun
dapperheid in het gevecht toonen, dan
stel ik hen aan u ten voorbeeld. Tusschen
den vijand en'u. dient alleen de inzet van
uw geheelen -pex'soon te staan. In deze
stonde wordt het hart groot en sterk,
want het gaat om de toekomst van het
geheele Germaansche volk. Dej gebeurte
nis van heden zal u en ons voor altijd aan
elkander verbinden en daarvoor zijt gij
thans aangetreden. Ik dank uw leider, ik
dank de N.S.B. en de W.A. en ik dank
de kameraden, die aan het front staan. Gij
allen zijt de dragers van de nationale en
politieke verantwoording in dit land. Ik
wensch u veel successen met de wapenen.
Nog een maal groet u het vaderland, het
Nederlandsche volk, waarvoor gy u hebt
ingezet om onder opperste leiding van den
Führer een schoone toekomst te verzeke
ren.
De Rijkscommissaris eindigde zijn toe
spraak met een driewerf heil voor Adolf
Hitler.
De plechtigheid op het Binnenhof ein
digde met het door het muziekkorps ten
EEN PAK SLAAG.
Ik begin zoo langzamerhand over te
hellen tot de meening, dat een fiksch
pak slaag op school zeer veel kan bij
dragen tot de geestelijke ontwikkeling
van den onwil]igen leex-ling, die hard
nekkig weigert door te dringen tot de
diepste diepten^van een bepaalde we
tenschap. 11^ weet natuurlijk heel goed,
dat de tijd nog* niet zoover achter ons
ligt, waarin het den leermeester ver
boden was een bepaaldé wetenschap
er met geweld in te slaan. En hij die
het waagde zijn hand al te snel te be
wegen in de richting van zeker
lichaamsdeel van welken leerling dan
ook, vex-beurde daarmede tamelijk ze
ker enkele weken salaris op bevel van
den rechter, waarna de leerling in zijn
allerhoogste nopjes de zaak op haar
ouden voet voortzette.
Dat was een van de fouten van het
vexdeden. Het heden leert ons immers
anders. Nu draagt de oorlog bij tot
onze geestelijke ontwikkeling. Wij
krijgen een pak sla^g en leeren aard
rijkskunde. Nu in tien dagen meer en
beter dan vroeger in al onze school
jaren.
Maar waax-om hebben wij toch altijd
een pjk slaag noodig, voordat iets goed
tot ons verstand doordringt? Het is
niet om er trotsch op te zijn, dat ons
verstand zulk een stevigen steun be
hoeft. Maar het te weten is' wel goed
voor onze nederigheid.
Défilé voor den Rijkscommissaris.
De troepen marcheei'den nu a£ en defi
leerden op den hoek van den Lange-Vij-
verberg en den Kneuterdijk voor c&n
Rijkscommissaris, die hier vergezeld was
van de heeren Mussert en Seyffardt. Zij wa
den inmiddels getooid met boqquetjes van
oranje-witte en blauwe bloemen, hun door
meisjes van den Jeugdstorm bij hun ver
trek van het Binnenhof op de borst ge
hecht. Jongens en meisjes van dezen
Jeugdstorm flankeerden het podium,
waarop genoemde hooge personen het de-
filé in ontvangst namen.
Te half zeven vertrok van het Holland-
sche Spoor-station de lange trein, die het
bataljon naar zijn plaats van bestemming
bx'engt. Bij het afscheid op de perrons wa
ren ir. Mussert, generaal Seyffardt en
eenige andei'e vooi'aanstaande personen
uit de N.S.B. aanwezig, terwijl het mu
ziekkorps eenige liederen deed weerklin
ken.
DE REVANCHE VAN OSENDARP
Naar wij vernemen heeft de Duitsche
athleet Scheuring verleden week ter
stond na afloop van het sportfeest van
den Duitschen Dienstpost, dat op ini
tiatief van den Rijkscommissaris werd
gehouden in het Olympisch stadion te
Amsterdam, zijn verlangen te kenpen
gegeven onzen landgenoot Osendarp
nogmaals in de gelegenheid te stellen
zijn krachten met hem te meten.
Daar Scheuring een week later zou
starten te Luxemburg, heeft hij zich tot
den Rijkscommissaris gewend met het
verzoék Osendarp in de gelegenheid te
stellen eveneens te starten in Luxem
burg.
De Rijkscommissaris heeft deze spor
tieve en kameraadschappelijke geste
tusschen beide sportvrienden ten zeer
ste gewaardeerd en terstond die maat
regelen laten treffen, welke noodig
waren om Osendarp in de gelegenheid
te stellen wederom uit te komen tegen
Scheuring.
Osendarp kon aldus nogmaals revan
che nemen en stelde geenszins teleur.
Niemand kon verleden week vermoe
den, dat de voorspelling van den Duit
schen trainer Gerschler ten aanzien van
Osendarps prestaties reeds zoo spoedig
in vervulling zou gaan.
De beëediging van het eerste W.A.-bataljon van het vrijwilligersregiment had Zater
dagmiddag op het Binnenhof te Den Haag plaats.
Een overzicht tijdens de plechtigheid der beëediging. Foto Stapf-Mol.
J
