£cicbeli£0oi4/tei/tit
r
DONDERDAG 9 OCTOBER 1941
33ste Jaargang No. 10072
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Giro 103003. Postbus 11.
V Beginselen.
Voor niemand behoeven wü ons voor
onze beginselen te schamen. Wij kunnen,
zonder zelfverheffing, maar open en vrij,
getuigen, dat de katholieke beginselen de
maatschappij, ook in^ het huidige tijdsge
wricht, zegenrijk zijn!
Aan een artikel in dé „Nieuwe Dag"
ontleen en we:
„Thans, nu de beginselen in wording zijn,
welke de beschaafde wereld in de naaste
toekomst zullen gaan beheerschen, is het
de onafwijsbare plicht van iederen katho
liek zich grondig in de katholieke beginse
len te verdiepen', zich daar telkens weer op
te bezinnen en zoo consequent mogelijk uit
die beginselen te leven. De katholieke be
ginselen zijn niet uitsluitend voor de ka
tholieken van beteekenis, maar zij zijn van
groote zedelijke en geestelijke waarde voor
geheel de gemeenschap. Wij kunnen de an
dersdenkenden alleen daarvan overtuigen,
wanneer wij door ons denken, spreken en
handelen het bewijs leveren van de voor
treffelijkheid dier onwrikbare beginselen.
Wij hebben geen recht ons op onze begin
selen te verhoovaardigen, maar wij hebben'
wel den plicht, eerbied te eischen voor die
beginselen, niet het minst door zelf eer
bied voor en trouw aan onze beginselen te
toonen. Een beginselvast mensch, wiens leer
en leven, een gave en consequente harmo
nieuze eenheid vormen, zal door ieder an
der eerlijk en beginselvast mensch worden
gerespecteerd. Met de bezinning op en de
consequente beleving van onze beginselen
vervuilen wij ook onze taak tegenover het
huidigè tijdsgewricht".
De katholiek kan anderen op de steeds
blijvende en immer actueele waarde van
zijn beginselen wijzen, indien hij er voor
zorgt:
eerstens, dat hij niet als beginsel aan
dient, wat geen beginsel is;
vervolgens, dat hij beleeft, wat hij be
lijdt, dat m.a.w. tusschen leer en leven „een
gave en consequente harmonieuze een
heid is".
Zich bezinnen op zijn beginselen is altijd,
maar vóóral in een tijdsgewricht der ge
schiedenis, als dit, waarin wordt gevormd
een: nieuwe tijd, een eisch voor iederen
katholiek.
MAX BLOKZIJL SPREEKT
Hedenavond, van 7.45 tot 8 uur spreekt
Max Blokzijl voor de radio (zender Hil
versum II) over activisten, positivisten en
negativisten.
DE RADIOREDE VAN MUSSERT.
Gelijk reeds kort is bericht, zal de lei
der der N.S.B., ir. Mussert Vrijdagavond
10 October een zeer belangrijke radiorede
houden. Het onderwerp van deze rede zal
zijn: „Hoe ik er toe gekomen ben, onze Ne-
derlandsohe Nationaal-Socialisten naar het
Oostfront te zenden, om ie strijden tegen
de bolsjewisten".
Deze rede zal worden uitgesproken over
den zender Hilversum 2, op golflengte 301
meter, van 19.45 uur tot 20.00 uur.
Deze radiorede, die zich o.m. bezig zal
houden met het vertrek van een bataljon
Nederlandsche Nationaal-Socialisten naiar
het Oostfront, zal van groote beteekenis
blijken te zijn. Wij vestigen er daarom de
bijzondere aandacht op.
DE COMMISSARIS VAN HET N.V.V.
VOOR DE MICROFOON.
Zaterdag, 11 October 1941 zal de com
missaris van het N.V.V. de heer Wouden
berg, van 19.2019.30 uur over den zender
Hilversum 1 een rede houden, die belang
rijke punten vooor de toekomst behelst.
Stoottroepen voor Blanke wqpenen
Man tegen man
Steunt de Nederlandsche ambulance
voor het Oostfront
Koninginnegracht 22 Giro: 87600
s-Gravenhage
Twee geweldige operaties aan het
Oostfront.
Plannen, welke den Sovjets noodlottig werden.
Honderden kilometers
terreinwinst.
TWEEHONDERD K.M. VAN MOSKOU'S
CENTRUM.
Van militaire zijde verneemt D.N.B. ter
aanvulling op het weermachtbericht het
volgende:
Uit het weermachtbericht van gisteren
kan duidelijk worden opgemaakt, dat aan
het Oostelijk front twee operaties aan den
gang zijn, welke zich over een buitenge
woon groot gebied uitstrekken. Reeds
Dinsdag werd het duidelijk, dat de Sovjet-
legers, welke in de Zuidelijke Oekraine
verslagen zijn, ten Noorden van de Zee
van Azof vluchtend wijken. De terrein
winst, welke hier honderden kilometers
beslaat, wordt nog voortdurend grooter
door aanvallen en achtervolgingen der
Duitsche formaties, welke steeds meer het
eigeplijke Donetz-bekken naderen.
Terwijl de oogen der wereld en vooral
ook van de leiding der Sovjet-legers op
den Zuidelijken sector van het Oostelijk
front gericht waren, is de Duitsche weer
macht in het midden vin het Oostelijk
front doorgebroken. Er wordt in het weer
machtbericht slechts een naam genoemd,
n.l. Wjasma, dat hemelsbreed gemeten
rond 150 K.M. ten Oosten van Smolensk is
gelegen. Uitdrukkelijk wordt gezegd, dat
in het gebied van Wjasma verscheiden
.Sovjet-legers ingesloten zijn en onverbid
delijk hun vernietiging te gemoet gaan. De
Sovjets hadden in dit gebied omvangrijke
troepenformaties- geconcentreerd.
NOODLOTTIGE OPERATIE.
Tijdens den grooten omsingelings-
en vernietigingsslag ten Oosten van
Kief streefden zij er vurig naar Smo
lensk te heroveren, wat hun niet ge
lukt is. Zij wilden zelfs tot voorbij het
Noorden van Smolensk oprukken en
droomden er van met deze doorbraak
den Noordelijken sector van het Duit
sche front aan het wankelen te bren
gen en zoodoende voor Leningrad ver
lichting te brengen. Deze operatie, die
onder den naam van maarschalk Timo-
sjenko moest worden uitgevoerd, is
den Sovjets noodlottig geworden. Zij
werden niet alleen in het gebied van
Wjasma omsingeld, doch het weer
machtbericht doet vermoeden, dat in
het midden van het Oostelijk front nog
andere gebieden in de Duitsche door
braak begrepen zijn. Met'den vernie
tigingsslag van Wjasma gaan nog an
dere vernietigingsslagen gepaard, zoo
dat nog op nieuwe berichten over
groote successen kan worden gerekend.
De Sovjets hadden ook ten Noorden van
den grooten autoweg SmolenskWjasma
Moskou vele legers voor den aanval ge
reedgemaakt, daar zij hier niet alleen Mos
kou wilden verdedigen, doch successen van
offensieven aard wilden behalen. De ver
nietigingsslag van Wjasma heeft verder tot
gevolg, dat het Duitsche front thans op
een afstand van rond 200 K.M. van het
centrum van Moskou staat. In het midden
van het Oostelijk front voltrekt zich thans
eenzelfde gebeuren als ten Oosten van
Kief.
BIJ LENINGRAD.
De te Leningrad ingesloten bolsjewisti
sche strijdkrachten hebben op 7 October
weer zonder succes uitvalspogingen onder
nomen.
In den sector van een Duitsch legercorps
trachtten de bolsjewisten, met gebruikma
king van alle strijdmiddelen een door
braak te forceeren. Na een krachtige voor
bereiding door de artillerie vielen zij de
Duitsche stellingen met steun van pantser
wagens en vliegtuigen aan. Bovendien
nam een bolsjewistische kanonneerboot
van zee uit aan de gevechten te land deel.
De bolsjewisten werden door de Duitsche
Bij den Nederlandschen Arbeidsdienst Aan het einde van den vier weken
durenden cursus wordt steeds een tentoonstelling gehouden, waarop het dagelijksch
leven van de Arbeidsmannen aanschouwelijk wordt uitgebeeld (Stapf-Mol)
troepen met zware verliezen teruggesla
gen. De kanonneerboot werd door Duitsch
artillerievuur gedwongen, om te keeren en
het vuren te staken.
Bij de luchtaanvallen van den afgeloo-
pen ijacht op Leningrad zijn bij goed zicht
opnieuw vele. duizenden kilo's brisant- en
brandbommen geworpen. Talrijke branden
ontstonden. Er is groote schade veroorzaakt
aan installaties, die voor den oorlog be
langrijk zijn.
BEOOSTEN SMOLENSK.
Over den Duitschen opmarsch ten Oos
ten van Smolensk schrijft een oorlogscor
respondent, dat deze geweldige Herfstslag,
die den tweeden October begon, zich af
speelt bij heerlijk weer. Men kan het het
Duitsche leger nauwelijks aanzien, dat het
al vechtende duizend kilometer eq meer
langs Sovjet-wegen achter zich heeft lig
gen en dat het de geweldigste militaire
macht ter wereld in een reeks van otnsin-
gelingsslagen reeds aan den rand van don
afgrond heeft gedreven en een gebied in
bezit heeft genomen viermaal zoo groot
als Engeland.
De Berlijnsche avondbladen geven het
extra-bericht van het opperb'evel der
weermacht omtrent den vernietigingsslag
in den centralen sector van het Oostelijk
front-met groote opschriften over de ge-
heele breedte der pagina's.
De „Deutsche Allgemeine Zeitung"
schrijft daaromtrent: Het bolsjewisme had
de beschikking over het grootste leger ter
wereld met een reusachtige uitrusting. Dit
leger is thans in het hart getroffen. De
Duitsche weermacht heeft eerst de aanvals-
kracht van het bolsjewisme verslagen en
staat thans op het punt ook de Verdedi-
gingskracht van den gebroken tegenstander
te vernietigen.
De „Berliner Börsenzeitung" wijst op
het feit, dat maarschalk Timosjenko, die
het bevel voerde in, het Centrum van het
Oostelijke front, uitgelezen en goed uitge
ruste divisies ter beschikking stonden en
verklaart: in zeer groote dankbaarheid
zijn thans de gedachten van het Duitsche
volk gericht op de strijdende, zegevierende
troepen en op den Führer, in wiens hand
de Duitsche weermacht het instrument der
overwinning op het bolsjewistische we-
reldgmraar is geworden".
BRIEF VAN ROOSEVELT AAN STALIN.
Uit de beste bron verneemt het D. N. B.
de bewoordingen van een boodschap van
Roosevelt aan Stalin, die overhandigd is
door Harriman, den leider der Amerikaan-
sche delegatie op de conferentie te Moskou.
Zij luiden:
Mijn beste vriend Stalin, deze brief zal
u door mijn vriend Harriman worden over
handigd, aan wien ik opdracht heb gege
ven leider van onze delegatie te Moskou
te zijn. De heer Harriman is een goed ken
ner van uw problemen en zal dat weet
ik alles doen wat hij kan om de onder
handelingen te Moskou tot een succesvol
einde te brengen. Harry Hopkins heeft in
uitvoerige uiteenzettingen verslag uitge
bracht over zijn succesvolle, bevredigende
bezoeken aan het ministerie van buiten-
landsche zaken. Ik kan niet zeggen hoe
diep wij allen onder den indruk zijn van
de prestaties der dapper Sovjetlegers.
Wij zullen gepaste middelen vinden om te
zorgen voor het materieel en de uitrusting,
die noodig zijn om Hitier op alle fronten
te bestrijden, waaronder het Sovjetfront.
Gaarne maak ik gebruik van deze gele
genheid om uiting te geven aan mijn groo
te vertrouwen, dat uw legers ten slotte
zegevieren zullen over Hitier en geef u de
verzekering van de grootste vastberaden
heid om den noodzakelijken stoffelijken
bijstand te verleenen. Uw u toegenegen
Franklin D. Roosevelt."
Deze brief van Roosevelt aan zijn besten
vriend Stalin, aldus voegt het D. N. B. aan
het bericht toe, vooral de slotpassage, waar
in hij de Overwinning aan de Bolsjewisti
sche legers toewenscht, is een nieuw bewijs
voor de gewetenloosheid en het cynisme,
waarmee de president is beslotqn geheel
Europa aan het Bolsjewisme over te leve-
Het Witte Huis heeft gisteren bevestigd,
dat president Roosevelt aan Stalin een
brief heeft gezonden, waarin hij zegt, dat
midelen zullen worden gevonden om het
materiaal te leveren, dat noodig is om Hit-
Ier aan alle fronten met inbegrip van het
Sovjetfront te bestrijden. Ook volgens de
ze verklaring geeft Roosevelt's brief, die
door Harriman te Moskou is overhandigd,
uiting aan het vertrouwen, dat de bolsje
wistische legers „ten slotte Hitier zouden
overwinnen".
Roosevelt heeft gisteren zijn tweede be
spreking gehouden met de leiders van het
Congres oVer de wijziging van de neutrali-
teitswet. De leiders van het Congres ver
klaarden, dat Roosevelt Donderdag een
boodschap tot het Congres zal richten over
de wijziging van de neutraliteitswet.
V=Victorie Duitschland
wint voor Europa op
alle fronten
Het 9de Sovfetleger de
terugtocht afgesneden.
Het opperbevel der Duitsche weer
macht maakte gisteravond bekend:
Door een vermetele operatie van het
gebied t.:n Oosten van Dnjeprope-
trowsk uit is een Duitsch pantserle-
ger, versterkt door Italiaansche, Hon-
gaarsche .en Slowaaksche formaties,
doorgedrongen tot de zee van Azow;
het pantserleger heeft het bij Melito
pol aan de frontzijde verslagen negen
de Sowjetleger den terugtocht afge
sneden.
Tevens hebben Duitsche en Roe-
mecnsche strijdkrachten de achtervol
ging van het Westen uit voortgezet.
Daarbij is een snelle formatie der Waf-
fen-SS er in geslaagd langs de kust der
zee van Azow Berdjansk te bereiken en
in contact te komen met de gepantserde
strijdkrachten uit het Noorden.
Thans staan hier, van alle zijden
dicht ingesloten, zes of zeven vijande
lijke divisies vlak voor de vernietiging.
De SS-fonnatïe heeft de zwakke over
blijfselen van de verslagen tegenstan
ders, die probeeren terug te trekken
rtp Rostov/, reeds tot Marioepo! nagezet.
Nieuwe groote
ofosisigelingsslag
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUEHRER, 9 October (D.N.B.
Het opperbevel van de weermacht
maakt bekend:
De diepe doorbraakoperaties in het
midden van het Oostelijke front heb
ben tot een nieuwen, grooten omsin-
gelingsslag geleid. Door sterke pant
serstrijdkrachten in den rug aange
vallen, staan thans ook in het gebied
rondom Brjansk drie vijandelijke le
gers voor hun vernietiging. Tezamen
met de reeds bij Wjasma ingesloten
formaties heeft hier maarschalk Ti
mosjenko de laatste volledig strijd
vaardige legers van het geheele Sov
jetfront opgeofferd.
VJ
UITWISSELING VAN ZWAAR
GEWONDEN
BR1TSCHE RADIO-CAMPAGNE
VEROORZAAKT MOEILIJKHEDEN.
De lang diplomatieke weg gevoerde on
derhandelingen tot uitwisseling van zware
oorlogsgewonden tusschen Engéland en
Duitschland hadden in toenemende mate
tastbaren vorm aangenomen, meldt het A.
N. P. uit Berlijn, toen door de van Engel-
sche zijde komende voorbarige me-ledee-
lingen en een daaraan vastgeknoopte pers
campagne plotseling moeilijkheden ont
stonden.
De stand van zaken was deze, dat een
vijftigtal Duitsche ernstige gewonden te
gen 1500 Engelsche gewonden voor de uit
wisseling in aanmerking kwamen en
Duitschland in aansluiting op een overeen
komst uit het jaar 1940 omtrent de uitwis
seling van geinterneerde vrouwen en kin
deren het voorstel deed een zoodanige uit
wisseling te organiseeren, dat een duide
lijke en beide partijen bevredigende rege-
„ling verwacht kon worden. Voor bepaalde
technische kwesties stond de mogelijkheid
der radioverbinding open, welke echter
door de Engélschen in publicistischen geest
werd uitgebuit.
In antwoord op een officieele verklaring
van Duitsche zijde, dat desbetreffende En
gelsche mededeelingen op de feiten voor-
uitloopen en dat over de voortzetting van
de uitwisseling nog langs diplomatieken
weg onderhandeld wordt, heeft de Engel
sche radio in sensationeelen vorm verkon
digd, dat in die omstandigheden de daar
voor aangewezen lazaretschepen niet zou
den vertrekken. Tevens heeft de Engelsche
pers geprobeerd het initiatief voor de be
wuste radioboodschappen Duitschland in
Momentje
HET LEVEN.
In een klein dorpje in de nabijheid
van 4e Chineesche stad Li Kiang is
een vrouw, Meng Wei genaamd, over
leden, die den hoogen ouderdom van
117 jaren had bereikt. Zij was eeh
eenvoudige boerenvrouw, die haar ge
heele leven hard heeft gewerkt voor
haar dagelijksch brood. Zij is driemaal
gehuwd geweest en heeft een niet te
noemen aantal nakomelingen. Zij is
overleden ten gevolge van een. onge
luk, waarbij zij een bovenbeen brak.
Nu is een 117 jaar een prettige leef
tijd, vooral als men gezond van .lijf
en leden en frisch van geest is en het
is mij prettig te moede, te bedenken,
dat ik onder bepaalde voorwaar
den nog een jaar of 80 te leven
heb. Er zijn op het oogenblik men-
schen genoeg, die zeggen, dat het le
ven de moeite niet meer waard is. De
eene baseert dat op de borreltjes en
de sigaren, de ander op aardappelen-
in-de-schil en tie derde op meer gees
telijke overpeinzingen. Al die argu
menten verwerp ik. Men kan het le
ven in alle omstandigheden zoo ma
ken. dat het de moeite waard en pret
tig is. Als men maar let op de kleinig
heden. Want de som van al die klei
nigheden is juist de vreugde, welke
het leven schenkt.
Maar dat die Chineesche vrouw na
117 jaar nu moest sterven aan een on
geluk is tragisch. Het is echter een
maal niet anders. Het leven is soms
grilliger dan de meest fantastisch^ ro
man. En er zijn menschen, die zelfs
de. natuur overtreffert.
Dan moet het leven wel overgaan
tot drastische en doortastender maat
regelen:
de schoenen te schuiven en beweerd, dat
Duitschland de daad van menschelijkheid
heeft doen mislukken.
In de Wilhelmstrasse heeft men deze
houding schandalig genoemd, temeer daar
de uitwisseling van ernstige oorlogsgewon
den, welke zooveel mogelijk diende te ge
schieden met uitschakeling van de open
bare bekendheid, tot vorwerp van een on
aangename ophitsende campagne gemaakt
wordt.
Van Duitsche zijde meent men recht te
hebben de vraag te stellen, hoe het b.v.
gesteld is met de menschelijke behandeling
van Duitsche vrouwen en ^inderen in
Iran, of. dat men het v/ellicht in overeen
stemming met het volkenrecht acht, de
Duitsche mannen in Iran aan de bolsjewie
ken uit te leveren of naar Indië te^tureh.
Men verklaart ook, dat, zooals bij vele
menschlievende handelingen, ook in deze
kwestie der uitwisseling van gewonden.
Duitéchland het initiatief genomen «fteeft.
Wij moeten het van de hand wijzen^ too
constateert men in de Wilhejmstrasse, de
uitwisseling dan ernstige gewonden en de
menschlievende hanedling der uitwisseling
van geinterneerde vrouwen en kinderen
tot voorwerp van propaganda-acties te ma
ken. De onderhandelingen daarover blij
ven zich langs diplomatieken weg bewe
gen.
DE DUITSCH-TURKSCHE
BETREKKINGEN.
In een gemeenschappelijke Duitsch-
Turksche Verklaring' wordt gezegd:
De laatste dagen hebben pers- en radio
berichten uit verschillende vreemde bron
nen herhaalde malen en in de meest uit-
eenloopende variaties getracht f den in
druk te wekken, dat het Duitsche Rijk
door eischen en pressies en door opmar-
schen Van troepen in Bulgarije op het punt
zou staan Turkije aan te vallen. De Turk-
sche en de Duitsche Regeering, die geen
oogenblik aan deze tendentieuze geruchten
ook maar de geringste beteekenis hebben
gehecht, zijn desondanks overeengekomen
te verklaren, dat dergelijke, van iederen
grond ontbloote publicaties op geenerlei
wijze in staat zijn de betrekkingen van
vriendschap vol vertrouwen te verstoren,
die de beide landen hebben bevestigd door
hun overeenkomst Van 18 Juni.
„Dat volk is groot, dat zijn gemeenschap
waarachtig beleeft. Daarom is de Winter
hulp een eefezaak voor- iederen Neder
lander". Mr. B. J. M. van Spaendonck
GIRONUMMER ^N DE WHN 5413
Een miniatuur-molen in wording voor de tentoonstelling van den Nederlandschen
Arbeidsdienst Natuurgetrouwe uitbeelding maakt den meest nauwkeurigen arbeid
ook aan de kleinste onderdeelen noodzakelijk (Stapf-Mol)
