DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN rn J DUITSCHLAND MAANDAG 29 SEPTEMBER 1941 32ste Jaargang No. 10063 Bureaux Papengracht 32. Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935. Giro 103003. Postbus 11. Dit nummer bestaat alt twee bladen. V Levensvernieuwing Wij hoorden gisteren een bekend kansel redenaar naar aanleiding van het voorge lezen evangelie het evangelie van den 17den Zondag na Pinksteren de opmer king maken, dat in dat evangelie de grondslag wordt gelegd van een nieuwe orde. Een nieuwe orde. Wie het Evangelie leest en overdenkt, vindt daarin telkens weer: vernieuwing. Vernieuwing voor het persoonlijke leven; hij zal zich gedrongen gevoelen, „een nieu wen mensch aan te trekken", zijn geest, zijn willen en werken te verbeteren, te veredelen, te vernieuwen. Vernieuwing voor het sociale leven: hij zal er zich dieper van bewust worden, dat hij plichten heeft, groote en ernstige plichten, ten opzichte van zijn mede-men- schen, ten opzichte van de gemeenschap, èn dat hij die plichten moet vervullen in het kader van de eischen van den tijd, van zijn tijd, omdat hij anders de gemeen schap niet dient, zooals hij die dienen kan en moét. In het evangelie, dat gisteren in onze kerken is voorgelezen, staat o. m.: In dien tijd kwamen tot Jezus Fari zeeën en één van hen, een wetgeleerde, ondervroeg hem, om Hem te „beproe ven: Meester, welk is het grootste ge bod in de wet? En Jezus antwcordde: Gij zult den Heer, uw God, beminnen uit geheel uw ziel en uit geheel uw verstand. Dit is het grootste en eerste gebod. En het tweede, daaraan gelijk, is: „Gij zult uw naaste beminnen, ge lijk uzelf". Liefde tot God en tot de naaste dat. on eet zijn de grondwet van elke levensver nieuwing. En in het epistel van denzelfden Zondag wijst de apostel op de kenteekenen van deze liefde, als hij de Christenen ook de Christenen van dezen tijd voorhoudt, te wandelen, htm roeping waardig, n.l. „met alle nederigheid en zachtmoedigheid, met geduld, elkaar in liefde verdragend, en bezorgd om de eenheid van geest in vrede te bewaren". Als wij allen zóó leefden, de wereld rondom ons heen zou worden vernieuwd, zou worden herschapen. V=Victorie Duitschland wint voor Europa op alle fronten 12 schepen uit konvooi getorpedeerd HOOFDKWARTIER VAN DEN FUEHRER, 38 Sept. <D. N. B.>. Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakt bekend: Uit een van Gibraltar naar Engeland varend konvooi hebben Duitsche duik- booten in aanvallen, welke verschei dene dagen hebben geduurd, twaalf schepen, in totaal metende 67.000 Brt. en een bewakingsvaartuig tot zinken gebracht. Verder heeft een Duitsche duikboot in het Zuidelijk deel van den Atlan- tischen Oceaan een tankb<>ot van 12.000 ton tot zinken gebracht. De Britsche ravitailleeringsscheepvaart heeft zoodoende in de afgeloopen da gen opnieuw 79.000 Brt. door het op treden van duikbooten verloren. v^_ DAT NOOIT. Wij blijven toch niet passief als onze minder met aardsche goederen bedeelde landgenoot en zich in den komenden win ter exxtr beperkingen zullen moeten op leggen. Welaan dan: tast flink in uw beurs als begin October de lijst voor de eerste Win terhulpcollecte wordt aangeboden. SLAGEN VAN WERELDHISTORISCHE BETEEKENIS Zooals Zaterdag in een extra-bericht van het opperbevel der Duitsche weermacht juist nog kon worden bekend gemaakt, is iet drama van Kiew geëindigd. De groote omsingelingsslag, welke beoosten deze stad heeft plaats gehad, is uitgeloopen op de to tale vemietigiging van vijf Sovjet-armeeën, waarvan meer dan een half millioen solda ten gevangen is genomen en wie weet hoe veel den dood hebben gevonden. Er is een klimmende reeks te constatee- ren in de groote slagen, welke de Duitsche weermacht heeft gewonnen. In de onafzien bare serie overwinningen heffen zich vier toppunten omhoog, welke ieder voor zich niet alleen hoogtepunten zijn in de anna len der krijgsgeschiedenis, maar tevens ge kenschetst kunnen worden als de grootste slagen uit de wereldgeschiedenis. Deze zijn: 1. De slag in den Weichselbocht en bij Kutno; 2. de slag in Vlaanderen en bij Ar- tois; 3. de slag bij Byalfttok en Minsk en 4. de slag bij Kiew. Ieder van deze vier slagen is op zichzelf ontzagwekkender van beteekenis en uit werking dan bijvoorbeeld de in den wereld oorlog zoo sterk beslissende slag bij Tannen- berg. Ieder dezer vier veldslagen immers beteekende in principe de vemietigiging van den vijand. Bij Kutno ging Polen ten onder. In Vlaanderen werd Frankrijk ver slagen. Op de wijde velden tusschen Bya- listok en Minsk verloor Stalin zijn tot op-« marsch tegen Duitschland in gereedheid gebracht hoofdleger. En thans volgde Kiew. De beteekenis der nederlaag van Bya- listok en Minsk was, dat Stalin daar zijn a anvalspunt ineen zag, storten. Niet minder dan 3332 van zijn pantserwagens zag hij daar verloren gaan. Dit legde te vens den grondslag voor de definitieve ne derlaag. Thans bij Kiew ziet Sovjet-Rus land zijn verdedigingspunt bezwij ken. Twee slagen van een grootte, als de legeraanvoerders van Stalin nu verloren hebben, kan zelfs de reusachtige Sovjet- Unie niet overleven. De beslissing is defini tief gevallen en dit zal blijken, afgezien van de vraag, hoe lang nog weerstand geboden zal worden. Voorts dit komt er nog bij wat Sovjet-Rusland aan kracht verloor, heeft Duitschland inmiddels aan kracht gewonnen. Het is opmerkelijk, dat de getal den vernietigde of buitgemaakte tanks en kanonnen bij Kiew geringer zijn dan bij Byalistok en Minsk. De opmerkzame lezer zal hieruit de ncodige conclusies gemakke lijk kunnen trekken. Eens te meer blijkt, dat de Sovjet-Unie ten aanval gereed stond en haar aanvalspunt, schitterend uitgerust met een overweldigend materiaal, in Oost- Polen slechts op het aanvalssein wachtte. Duitschland greep nog juist te rechter tijd in. Bij Kiew heeft het thans vernietigde ver- dedigingsleger een naar verhouding gerin gere bewapening gehad, hoe geweldig ze op zichzelve nog was. Er was meer op aanval dan op verdediging gerekend. Wat Stalin bij Kiew aan manschappen verloor, beloopt een 50-tal divisies. Met dit getal werden vroeger geheele oorlogen gevoerd. Bij het onmetelijke Sovjet-gebied is men aan massale cijfers gewend, doch zelfs voor Sovjet-Rusland is dit cijfer toch te machtig, temeer wanneer men berekent hoeveel divisies alreeds eerder vernietigd werden. Vijftig divisies! Men stelle zich zich eens voor, welk een gejuidh er in Londen zou opgaan, indieir het ergens gelukken mocht een enkele Duitsche divisie te omsingelen en te vernietigen. Wie de krijgsgeschiedenis inziet en de cijfers van veldslagen, welke een Alexander de Groote, een Caesar, een Napoleon won nen, naast de cijfers zet, welke thans van deze slagen te geven zijn, zal moeten toe stemmen, dat een geniale leiding thans re sultaten van wereldhistorische beteekenis bevochten heeft en .de voleinding van den slag bij Kiew voor Europa en voor den oor log niet licht te overschatten gevolgen zal hebben. DE N.S.N.A.P. LEGT HAAR WERK NEER „EN NIET OMGEKEERD". Max Blokzijl spreekt hedenavond voor de radio over.... „En niet omgekeerd". VERKLARING VAN Dr. E. H. VAN RAPPARD. Door het hoofdkwartier der N.S.N.A.P. te Utrecht wordt het volgende gemeld: Naar aanleiding van publicaties van den leider der N.S.B., ir. A. A. Mussert, in de pers, in hoofdzaak inhoudende: le. Dat de N.S.N.A.P. de N.S.B. zou on dermijnen; 2e. Dat daardoor de verwijdering grooter zou worden tusschen het Rijksduitsche volk en het nationaal-socialisme eenerzijds en het Nederlandsche volk anderzijds; bepaal ik (alle kringleiders en ander hoo- ger kader der N.S.N.A.P. gehoord en met volle instemming van deie kameraden): 1. De N.S.N.A.P. wil het volstrekte tegen deel der boven omschreven beweringen be wijzen, door de N.S.B. de volle kans te ge ven ongehinderd de toenadering en ver zoening tot stand te brengen tusschen het Rijksduitsche en het Nederlandsche volk; 2. De N.S.N.A.P. legt daarom haar werk totaal neer tot nader order; 3. Alle kader en alle leden wordt bevo len, deze besluiten volledig uit te voeren en zich van iedere actie te onthouden, die daarmede in strijd is. Gedaan te Utrecht, den 27sten Septem ber 1941. w.g. dr. E. H. van Rappard. STRIJDT VOOR EUROPA Hel einde van den slag bi| Kiew Het Duitsche weermachtsberioht van Zaterdagmiddag luidt: Zooals reeds in een extra bericht is bekend gemaakt, is de groote slag bij Kiew i L'indigd. In een omsingeling van twee kanten is bet over een gewel dige oppervlakte gelukt de verdediging aan den Dnjepr te ontwrichten en vijf Sovjet-legers te vernietigen, zonder dat ook maar zwa.cke troependeelen zich aan de omsingeling konden ont trekken. Tijdens de operaties, welke geschied den in zeer nauwe samenwerking van leger en luchtwapen, werden in totaal 665.000 gevangenen gemaakt, 886 pant serwagens, 3718 stukken geschut en on telbare hoeveelheden ander oorlogsma teriaal buitgemaakt of vernietigd. De bloedige ver leizen van den vij and zijn zeer hoog. Hiermede is een overwinning behaald in een veldslag zooals de geschiedenis tot dusver nog niet gekend heeft. Het uitbuiten van dit succes is thans in vollen gang. Het luchtwapen bombardeerde wa penfabrieken in het gebied om Tula als mede militaire inrichtingen te Moskou. In den strijd tegen de Britsche ravi tailleeringsscheepvaart hebben ge vechtsvliegtuigen in den afgeloopen nacht Oostelijk van Huil twee tot een konvooi behoorende vrachtschepen met tezamen 15.000 brt. tot zinken gebracht. Andere luchtaanvallen waren gericht op havenwerken aan de Zuid- en Oost kust van 'het Britsche eiland. Zwakke strijdkrachten van het Britsche lucht wapen vlogen in den afgeloopen nacht naar de Duitsche Bocht en naar West- Duitschland. Bommen richtten onaan zienlijke schade aan. Sovjet-kruiser in brand gescholen Het Duitsche weermachtsbericht van Zondagmiddag luidt als volgt: Aan het omsingelingsfront voor Le ningrad hébben zware batterijen van het leger op 26 September Sovjet-oor logsschepen in de Laven van Kroon stad en in het kustgebied ten Zuiden daarvan doeltreffend onder vuur geno men. Een kruiser werd in brand ge schoten. De luchtmacht bestreed trans porten per spoor en spoorwegwerken in het gebied rondom Gharkof en Mos kou, alsmede in het brongébied van de Wolga. Gevechtsvliegtuigen plaatsten voltreffers van zwaar kaliber op een Sovjet-slagschip bij Kroonstad. Nach telijke aanvallen van de luchtmacht waren gericht op militaire installaties in Moskou. In het zeegebied der Faröer-eilan den heeft de luohtmacht overdag twee vrachtschepen met te zamen 3300 B.r.t. tot zinken gebracht. Bij pogingen van de Britsche lucht macht om gisteren overdag de Kanaal- kust aan te vallen, verloor de vijand 23 vliegtuigen. Hiervan werden er 17 in luchtgevechten, vier door de lucht doelartillerie en twee door eenheden van de Marine neergeschoten. De vijand heeft overdag noch des nachts militaire acties boven het Duit sche gebied ondernomen. DE STRIJD AAN HET OOSTFRONT MISLUKTE SOVJET-AANVAL. By een hernieuwde poging om zich aan de oevers van het Ladoga-meer te nestelen, zijn de bolsjewisten, aldus wordt aan het D.N.B. gemeld, op 27 dezer naar het meer teruggedreven. Deelen der Sovjettroepen, reeds geland waren, werden op den oever vernietigd. Bij deze gevechten wer den ook twee kanonneerbooten der Sovjets door troepen van het leger vernield. Bij een mislukte landingspoging der Sov jets op 25 dezer aan den Zuidelijken oever van het Ladoga-meer vernietigden Duitsche bommenwerpers een sleepboot, twee vrachtschepen van elk 600 b.r.t. en vijftien kleinere vaartuigen, die volgeladen waren met troepen. In het zeegebied van Oesel schoten Duit sche vliegtuigen met de boordwapens een motortorpedoboot der Sovjets in brand. Bij een landingspoging der bolsjewisten brach ten ze acht volgeladen troepentransport- schepen tot zinken. Aan den ingang van de baai van Riga hebben gisteren, naar het D.N.B. verder van militaire zijde verneemt, vier bolsje wistische motortorpedobooten tevergeefs getracht een formatie van de Duitsche ma rine aan te vallen. De aanval werd met zware verliezen voor den vijand afgesla gen. Van de vier aanvallende motortorpe dobooten werden er drie vernietigd. In den Noordelijken sector van het Oos telijk front sloeg een Duitsche divisie op 27 dezer vrij krachtige aanvallen der bols jewisten met succes af. Groote deelen van de aanvallende formaties hadden, voordat zij in den strijd werden geworpen, aan zienlijke hoeveelheden alcohol ontvangen, zoodat de soldaten deels in beschonken toe stand gingen vechten. Ook zijn in dezen sector gisteren weer de formaties van de Duitsche luchtmacht in den strijd geworpen ter ondersteuning van de operaties van het leger. De Sovjet troepen leden groote verliezen aan men- schen en materiaal. Belangrijke spoorlijnen werden verbroken en verscheidene treinen zwaar beschadigd en tot staan gebracht. SCHIEREILAND BIJ OTSJAKOF GEZUIVERD. Het schiereiland ten Zuiden van Otsjakof, waarop de bolsjewisten zich trachtten te handhaven, is in gevechten, welke ver scheidene dagen duurden, gezuiverd. Na deels hevige gevechten van man tegen man werden de zuiveringsacties op 27 September beëindigd. HET ITALIAANSCHB WEERMACHTSBERICHT. Het Italiaansche weermachtsbericht van Zondagmiddag luidt als volgt: In Noord-Afrika: bedrijvigheid der artil lerie- aan de fronten. Tijdens aanvallen op Benghasi en Bardia werden drie vijande lijke vliegtuigen brandend neergeschoten. Een vierde vliegtuig werd door een van onze vliegtuigen in het gebied van Koefra neergeschoten. In Oost-Afrika: heeft het dappere garni zoen van Quolchefit, dat sinds 15 April wordt belegerd en welks voorraden levens middelen sinds e enige dagen alle zijn uit geput, bevel gekregen met ingang van 26 September den strijd te staken. Het garni zoen heeft zijn schitterende aanvals- en verdedigingsacties bekroond met een laat ste vermetele uitvalspoging, in het verloop waarvan het numeriek in de meerderheid zijnde strijdkrachten heeft aangevallen en op de vlucht gedreven, waarbij de vijand aanzienlijke verliezen leed. In de andere sectoren van Gondar werden vijandelijke aanvalspogingen met succes afgeslagen. Vijandelijk^ vliegtuigen hebben aanval len indernomen op Agrigento, Marsala, Trapani, Cagliari en Porto Empedocle, waarbij drie burgers werden gedood en acht gewond. De luchtdoelartillerie van Cagliari schoot een vliegtuig neer. Een ander vliegtuig werd door den luchtafweer te Marsala neergehaald. In het centrale gedeelte van de Middel- landsche Zee zijn op het oogenblik hevige aanvallen van de Italiaansche luchtmacht aan den gang op een groote Britsche vloot- formatie, afkomstig uit de richting van Gibraltar. GEVECHTSACTIE IN HET WESTEN DE ACTIE VAN DE DUITSCHE MARINE. De Duitsche marine heeft vorige week opnieuw bewezen, dat zij den slag op den Atlantischen Oceaan voortzet. Zij viel in een week drie konvooien aan en bracht hiervan 24 koopvaarders, waaronder vier tankschepen met een gezamenlijken inhoud van 160.500 b.r.t. tot zinken. Telt men hier bij de verliezen op, welke de Engelsche ra vitailleeringsscheepvaart in dezelfde perio de door de Duitsche luchtmacht heeft ge leden. dan hebben de Britten in één week 193.500 b.r.t. scheepsruimte verloren. Engelsche vliegers hebben vannacht bri sant- en brandbommen laten vallen op ver scheidene plaatsen in West-Duitschland. De burgerbevolking leed geringe verliezen. In eenige plaatsen ontstond onbeteekenende materieele schade in woonwijken. BRITSCHE VLIEGTUIGEN NEERGESCHOTEN. Bij pogingen van Britsche gevechtsvlieg tuigen en jagers om het Kanaalgebied bin nen te vliegen zijn Zaterdagmiddag door Duitsche jagers 17 vijandelijke jagers neer geschoten. Er waren geen Duitsche verlie- RIJKSPROTECTOR VON NEURATH. Dé rijksprotector in Bohemen en Mora- vië, Rijksminister freiherr von Neurath, heeft zich gedwongen gezien den Fuehrer een langdurig verlof te vragen tot herstel van zijn aangetaste gezondheid. De Fuehrer heeft onder deze omstandigheden het ver zoek van den Rijksprotector ingewilligd en den S.S.-Ober^Gruppenfuehrer Heydrich voor den tijd der ziekte van rijksminister von Neurath belast met de leiding der zaken. IN 'N PAAR REGELS Engelsche en Amerikaansche delegatie in Moskou aangekomen. Reuter meldt uit Moskou, dat lord Bea- verbrook en Herriman, alsmede de andere leden der Britsche en der Amerikaansche delegatie voor de Moskousche conferentie Zondagavond in Moskou zijn aangekomen, waar zij ontvangen werden door Stalin. Uitbreiding van territoriale grens tot 12 mijl. De inter-Amerikaansche neutraliteitscom- missie te Rio de Janeiro heeft -het besluit bekend gemaakt, de uitbreiding van de territoriale wateren tot twaalf mijl voor te stellen. Boliviaansche regeering afgetreden. Het Boliviaansche kabinet is afgetreden. De staatspresident heeft het ontslag aan vaard. De ministers blijven in functie tot dat een nieuw kabinet is gevormd. Syrië. Naar Reuter uit Damascus meldt, heeft Catroux Zaterdag een verklaring gepubli ceerd, waarin hij de „onafhankelijkheid" van Syrië proclameert. Treinbotsing in Slowakije. In de stad Hritsjof zijn twee goederen treinen met elkander in botsing gekomen, doordat de machinist van een der treinen een onveilig signaal over het hoofd had gezien. Vijf menschen kwamen om het le ven, drie werden gewond. De Japanners zijn Zaterdagmiddag om 6.30 uur Tsjangsja, de hoofdstad van Hoe- nan binnengedrongen, aldus meldt de pers- afdeeling van de Japansche troepen Midden-China. Tsjangtsja was het hoofdkwartier der negende oorlogszone van Tsjang-Kai-Sjek. De troepen achtervolgen overblijfselen van het 74ste leger van Tsjoengking Zuidelijk van den weg Lioeng-Sjangtja. BOEREN MOETEN MEER WINTER GRAAN ZAAIEN. Daartoe moet meer grasland worden gescheurd. Wil Nederland zichzelf kunnen voeden, dan dient voor 1942 rond 400.000 H.A. broodgraan uitgezaaid te worden. Voor 1941 zoo gaat het productieslagmanifest van deze week, uitgaande van de Commissie dr. Posthuma voort, bedroeg de uitzaai 311.000 H.A. wintergraan en 67.000 H.A. zomergraan, totaal 378.000 H.A. broodgraan. Dit beteekent dus dat voor 1942 nog meer wintergraan uitgezaaid moet worden dan voor 1941. Het gaat echter niet alleen om de opper vlakte. De kwaliteit van het zaaizaad en zeker ook de wijze van bewerking van het land spelen een groote rol. Het manifest geeft den landbouwers dan verder gedetailleerde practische aanwijzin gen omtrent de punten, die bij tarweteelt van bijzondere beteekenis zijn en besluit daarna als volgt: „Boeren bedenkt, dat de voedselvoorzie ning van het Nederlandsche volk slechts dan verzekerd is, indien meer broodgraan dan vroeger wordt verbouwd. Dit is echter alleen mogelijk bij meer bouwland dan vroeger. Het spreekt van zelf dat de oppervlakte bouwland slechts door scheuren is uit te breiden. Door scheu- verzekert gij de voedselvoorziening van het Nederlandsche volk. Door scheuren voorkomt gij, dat het volk tekort komt en gebrek en honger hier hun intrede doen. Scheurt dus alle grasland, dat er voor ge schikt is". EERLIJKE VERDEELING VAN DEN SCHOENENVOORRAAD. De gemeenten ontvangen elke maand naar verhouding van het aantal inwoners een zeker aantal schoenenbonnen. Naar aanleiding van hun schriftelijk ingediende verzoeken ontvangen de aanvragers een formulier. De formulieren dienen, nadat zij naar waarheid zijn ingevuld, te worden inge zonden bij den plaatselijken distributie- dienst, die dan twintig dagen van de maand beschikbaar heeft om aan de hand van de nauwkeurig gegeven instructies en reke ning houdende met het beschikbaar gestel de aantal schoenenbonnen, te beoordeelen, aan welke verzoeken wel en aan welke niet kan worden tegemoet gekomen. Volgens de instructies komen het eerst voor bonnen in aanmerking degenen, die op voorschrift van hun arts orthopaedisch schoeisel noodig hebben. Aangezien dit percentage zeer klein is, legt genoemde categorie vrijwel geen gewicht in de schaal. Na deze kleine groep komen in aanmerking degenen, die werkschoenen noodig hebben, daarna kin deren tot zeventien jaar, vervolgens dege nen, die kunnen aantoonen, geen bruikbaar paar schoenen meer te hebben of slechts één paar, dat noodzakelijk gerepareerd moet worden, en tenslotte de overige aan vragers. Van deze laatsten vallen degenen af, aan wie volgens aanteekening op de stamkaart reeds een schoenenbon werd verstrekt. 20 COMMUNISTEN IN NOORD FRANKRIJK DOODGESCHOTEN. De militaire bevelhebber in België Noord-Frankrijk maakt bekend, dat in den nacht van 22 op 23 Sept. communisten in Noord-Frankrijk ontplofbare stoffen uit een opslagplaats ontvreemd hebben. In den nacht van 24 op 25 en in den loop van 25 Sept. werden daarop in de omgeving van de plek waar de diefstal gepleegd was, aanslagen gepleegd op Fransche treinen en op transporttreinen van de weermacht. Dientengevolge zijn twintig bekende com munisten doodgeschotên. Engelsche bommen op Nederland DRIE DOODEN EN ELF GEWONDEN. In den nacht van Vrijdag op Zaterdag zijn, zulks in tegenstelling met vorige da gen, weer eenige Engelsche vliegtuigen bo ven ons grondgebied verschenen. De mees te neergeworpen brisant- en brandbommen vielen op het open veld en richtten geen schade van eenige beteekenis aan. Op een enkele plaats echter werd een huizenblok getroffen en werden zeven woonhuizen grootendeels verwoest. Hierbij werden drie personen gedood en elf gewond, terwijl nog eenige personen worden vermist, zoodat mogelijk het aantal slachtoffers nog stijgt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1