32ste Jaargang No. 10060 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WINTERHULP ^NEDERLAND DE OMSINGELING VAN LENINGRAD VORDERT STAP VOOR STAP Momentje DONDERDAG 25 SEPTEMBER 1941 S)e Geid^eh^Soti/fco/iit Bureaux Papengracht 32. Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935. Giro 103003. Postbus 11. V Uil het sleur-leven! Mogen wij vandaag enkele gedachten neerschrijven, die voor ons en misschien ook wel voor meerdere ónzer lezers een zelfverwijt inhouden? Wij praten zooveel over de rampen van den oorlog en den ellendige'n nasleep van het verschrikkelijke wereldgebeuren. En toch wij hebben iets beters te doen! Op de eerste plaats moeten wij trach ten, uit het kwade iets goeds te leeren en dat in practijk brengen. En, dat er uit al het kwade van dezen tijd iets héél goeds, iets héél moois kan geboren worden dat is onze besliste overtuiging. Wij wezen er meermalen op en gisteren nog in een ar tikeltje over „vernieuwing''. Als eerst ieder persoonlijk en dan allen te zamen uit het gebeuren ,van dezen tijd willen leeren, zich losrukkend uit een sleur, zich bezinnend od de eischen van het leven en van den huidigen tijd, dan kunnen, dan zullén wij een mooien, nieuwen tijd ingaan. Wij hebben zoovele redelijke wenschen en gegronde verlangens en praten er over met elkaar, praten er dikwijls over en met vele woorden, en twijfelen in donkere moedeloosheid aan de verwezenlijking. En tóch wij kunnen iets zéér kracht dadigs doen, om die wenschen en verlan gens tot hun vervulling te brengen! Wij, kleinmoedigen, wij moeten bidden als een kind tot een goeden Vader, zooals in het Evangelie gezegd wordt: „Wie van u, die zijn vader om brood vraagt, zal van hem een steen ontvangen?" Ieder onzer kan invloed uitoefenen op het wereldgebeuren door goed te leven, door goed te doen rondom zich heen, door te bidden. Doch zooals geschreven staat in een mooi boekje, getiteld: „Gedachten uit asce tische tractaten van de Deventersche Broe derschap van het gemeene leven": „Nooit moeten wij bidden uit siêlir, dat is enkel uit gewoonte en voorschrift; doch altijd uit godsvrucht". „Een* deugdzaam mensch moet er voor zorgen, niets te doen of te laten uit gewoonte: gebed, vasten, wij watergebruik, enz." Dit is de kern-gedachte, die wij bedoe len, in te dringen: Laten wij in dezen ge weldigen tijd geheel en al uit een sleur- leven komen tot een wei-bewust, princi- pieel-doordacht leven! Ener opent zich voor ons een heerlijk perspectief! „DE OPHITSERS ZIJN GEWAAR SCHUWD". Max Blokzijl spreekt hedenavond over den zender Hilversum 2 over het onder werp: „De ophitsers zijn gewaarschuwd". STILLE ARMEN De categorie stille armen is in ons land schrikbarend groot. Winterhulp Nederland zal ook hen, even als in den afgeloopen winter, opspeuren en steunen. Maak dit mogelijk door werkelijk te of feren bij de begin October te houden lijs- tencollecte. HET ITALIAANSCHE WEERMACHTSBERICHT. Het hoofdkwartier van de Italiaansche weermacht maakt bekend: Noord-Afrika: Doeltreffend optreden van onze artillerie aan het front van To- broek. Vijandelijke aanvalspogingen wer den onverwijld afgewezen. Het Britsche luchtwapen ondernam aanvallen op de steden Benghasi, Tripolis, Homs en Mi- soerata. In laatstgenoemde plaats zijn vijf dooden en zeven gewonden te betreuren. Twee vijandelijke bommenwerpers werden door den afweer op den grond te Tripolis en Homs brandend neergeschoten. Oost-Afrika: Op de verschillende fron ten van. den sector Gondar aanvallende ^verkenningen van onze afdeelingen, die vijandelijke eenheden op de vlucht dreven en hun verliezen toebrachten. Eenheden van ons luchtwapen onder bevel van den eersten luitenant Mario Sami en luitenant Pier Lauro hebben in de Middellandsche Zee een aanval gedaan op een vijandelijk convooi. Een gewapend koopvaardijschip van 2500 ton werd getroffen en zonk snel nadat zich een ontploffing had voorge daan. Een ander koopvaardijschip van dui zend ton bleef zwaar beschadigd liggen. Een van onze duikbooten onder bevel van den luitenant-kapitein Olindo di Serio heeft in het Oostelijke bekken van de Middellandsche Zee een tankboot van 12.000 ton door torpedo's tot zinken ge bracht. Op grond van nieuwe inlichtingen kan geconstateerd worden, dat twee van de drie door de Italiaansche marine in de ha ven van Gibraltar tot zinken gebrachte eenheden de tankschepen „Fiona-Shell" en „Dembydale" zijn en dat het- bescha digde en als verloren beschouwde koop vaardijschip „Durham" heet. De verliezen, welke de Britsche koopvaardij bij onze aanvallen op Gibraltar geleden heeft, be dragen daarmede vier eenheden. BRITSCHE DéMARCHE BIJ FINLAND. Officieel wordt medegedeeld, dat de Eritsche regeering, in overleg met de re geering der Sovjet-Unie, de Finsche regee ring heeft medegedeeld, dat Engeland Fin land als èen oorlogvoerenden vijand zal beschouwen, indien dit land den oorlog te- een de Sovjet-Unie zal voortzetten. DE OOSTZEEVLOOT BIJ KROONSTAD ZAL LENINGRAD HET LOT VAN WARSCHAU ONDERGAAN? In aanvulling op het weermachtbericht van vandaag, verneemt het D.N.B. van militaire zijde: Terwijl de groote slag ten Oosten van Kiew zichtbaar zijn einde nadert, voltrekt zich stap voor stap de verdere omsinge ling van de stad en vesting Leningrad. Officieel hebben de Sovjets verklaard, dat aan de verdediging van Leningrad niet alleen het Baltische leger en de vloot, maar ook de geheele bevolking deelneemt. Het is dus te voorzien, dat Leningrad en zijn bevolking het lot van Warschau zul len ondergaan. De Duitsche troepen, die na het doorbreken van den verdedigings gordel thans reeds in de voorsteden van Leningrad strijden, halen den strop om de eigenlijke stad dagelijks nauwer aan. De dagelijksche aanvallen op de in het gebied van Kroonstad geconcentreerde Oostzeevloot der Sovjets dragen eveneens bij tot de verzwakking van de verdedi gingskracht van Leningrad. Aangezien het verdedigingsgebied van Leningrad afge sneden is van lederen toevoer van muni tie, materiaal en levensmiddelen en ander zijds ruim 4 1/2 millioen menschen daar in een betrekkelijk klein gebied opeenge drongen zijn, moeten zich in de stad bin nenkort rampspoedige toestanden ontwik kelen. In ieder geval staat thans reeds vast, dat Leningrad met al zijn reserves voor den strijd aan het overige Sovjetfront is uitgeschakeld. A.N.P. meldt nader uit Berlijn, dat niet bekend is, hoeveel werkelijke soldaten zich onder de 41/2 millioen menschen te Leningrad bevinden. Op een vraag, of men, zooals bij Warschau, een ultimatum tot evpcuatie der burgerbevolking uit Le ningrad mogelijk acht, werd van Duitsche zijde ontkennend geantwoord. Men herin nerde vooral aan het feit, dat Stalin zelf Leningrad tot een vesting heeft verklaard, waarin ieder huis door alle inwoners van Leningrad tot het uiterste moet worden verdedigd. Stalin zelf heeft daarmede, al dus zegt men in de Wilhelmstrasse, over het lot der stad beslist. PLAATS VEROVERD. Naar van militaire zijde verder wordt meegedeeld, zijn de gevechten voor Le ningrad ook op 23 September met succes voortgezet. Na hevigen strijd hebben Duit sche 'troepen nieuwe deelen der vesting werken in bezit genomen. Een Duitsche di visie drong diep in door kazematten ver sterkte veldst.ellingen der Sovjets binnen en veroverde na feilen strijd in huizen en op de straten, een groote plaats voor Le ningrad. Een andere Duitsche divisie greep op den ochtend van 23 September, tijdens een aanval der bolsjewisten in, en bereik te al vechtende een val voor pantserwa gens aan den rand van een plaats. Andere Duitsche^ afdeelingen veroverden in een hevig gevecht, waarbij om ieder huis ge streden moest worden, nog een plaats en stelden in gevechten op korten afstand talrijke kazematten der Sovjets buiten ge vecht. Een sterke bolsjewistische veldstel- ling, waarin de bolsjewisten hardnekkig verzet boden, werd door Duitsche troepen met zware verliezen voor den vijand ver overd. Ook zeer sterke afdeelingen der Duit sche luchtmacht hadden gisteren weder om haar aanvallen geconcentreerd op de in het gebied van Leningrad ingesloten Sovjettroepen. Stuka's en gevechtsvlieg tuigen troffen in ononderbroken aanvallen artillèrie- en veldstellingen. In de voer tuigparken der Sovjets werden groote ver nielingen aangericht. De verliezen der bolsjewisten moeten zeer groot .zijn. Al leen in dit gebied zijn gisteren in talrijke luchtgevechten 255 Sovjetvliegtuigen neer geschoten. AANVAL OP MOSKOU. De aanval van Duitsche gevechtsvlieg tuigen op Moskou in den nacht van 23 op 24 September was, naar het D.N.B. van bevoegde zijde verneemt, gericht op ravi- tailleeringsinstallaties en fabrieken. De waarnemers der Duitsche vliegtuigen con stateerden bii hun terugkeer, dat in ver schillende deelen der stad verscheiden groote branden woedden. ALLEEN Of BESTE RASSEN Z'JN HEDEN COED GENOEC melkc0ntd01e100k1 «v GEBRUIK GOEDGEKEURD ZAAIZAAD EN POOT GOED AANVALLEN OP DE LANDENGTE VAN De KRIM. Gisteren hebben sterke afdeelingen Stu ka's en gevechtsvliegtuigen wederom met succes aanvallen gedaan op artilleriestel lingen, veld versterkingen en stations op de landengte Noordelijk van de Krim, he vige branden en ontploffingen werden waargenomen. Een groot aantal stukken geschut en zeer veel ander oorlogstuig werden vernietigd. DE „MARAT" ZWAAR GETROFFEN. Naar van militaire zijde nog wordt me degedeeld, is de groote oorlogsbodem der Sovjets, die door den aanval van Duit sche vliegtuigen op 23 September in de Finsche Golf door verscheiden voltreffei*s in zinkenden toestand werd gebracht, het 23.606 ton groote slagschip ..Marat". De ..Marat" kreeg opnieuw drie voltreffers, nadat het schip reeds op 18 September door twee bommen zoo zwaar was getrof fen, dat het naar de haven gebracht moest worden. Naar verder gemeld wordt, konden de Duitsche vliegers reeds voor hun aanval op het in een haven van de Finsche Golf liggende slagschip „October-revolutie" waarnemen, dat het schip met den boeg onder water lag. Het voorschip van de „October-revolutie" had, zooals bekend, bij den Duitscben aanval op 21 Septem ber twee zware treffers gekregen. AAN VALSHANDELINGEN TEGEN FR. SOMALILAND Door Britsche oorlogsschepen. De zender te Dzjiboeti deelt mede, dat de Britsche strijdkrachten tot formeele aan- valshandelingen tegen Fransch Somaliland zijn overgegaan. De zender zegt: „De Brit sche blokkade ontwikkelt zich tot een for- meelen aanval. Sinds maanden hadden de Britsche blokkadeschepen zich er toe be perkt, de levensmiddelen, die zich aan boord van naar Dzjiboeti varende schepen bevonden, in zee te werpen en de schepen tot zinken te brengen. Later verplaatsten zij hun vernielingswerk naar de Fransche territoriale wateren. De laatste veertien dagen zijn vijf oorlogsschepen, die voort durend in Ue Golf van Tadjoerah en in de nabijheid van Obok kruisen, er toe over gegaan, alle schepen, die zij ontmoeten, op te brengen of tot zinken te brengen. Zoo is op 18 September een onzer motortorpedo. booten aangehouden en gekaapt. De Engel- schen traden daarbij bijzonder brutaal op en losten van geringen afstand machinege weervuur, ofschoon het Fransche schip op de waarschuv/ingsseinen had gereageerd. Tegelijkertijd echter werd onze landgrens stelselmatig geschonden. Op 17 September roofde een Zuid-Afrikaansche afdeeling aan de Zuidgrens, op Fransch gebied, 300 schapen. Een andere Britsche afdeeling viel in dezelfde streek onzen voorpost te As- samon aan, die door tien man bezet was. Na 'n vuurgevecht dat urenlang duurde, trok onze afdeeling zich terug op een gemakke lijker te verdedegen stelling, en de vijand waagde het niet haar daarheen te volgen". BERLIJN OVER DE „PINK STAR". Van welingelichte zijde verneemt het A. N. P.: De verklaringen van Roosevelt over het van Amerikaansche zijde beweerde tot zin ken brengen van het vrachtschip „Pink Star" worden in Duitsche politieke kringen beschouwd als een bekentenis, dat deze vrachtboot met geschut bewapend was, dat zij in een door Canadeesche oorlogssche pen begeleid konvooi voer en dat zij bo vendien de Panameesche vlag had geko zen. Volgens oud gebruikt, loopen schepen, die onder dergelijke omstandigheden de ge varenzone binnenvaren, vooral wanneei zij behooren tot den tros van een militaire formatie, gevaar vernietigd te worden. Door zijn mededeeling heeft Roosevelt dus hierop legt men in politieke kringen te Berlijn in het bijzonder den nadruk bevestigd, dat ingeval de „Pink Star" door optreden van Duitsche zijde tot zinken is gebracht, hierbij volkomen correct is ge handeld. Wanneer de president der Ver. Staten verklaart, dat het van geenerlei belang meer is en geen beteelcenis meer heeft of een schip onder deze of geene vlag vaart of dat het bewapend is of niet, kan men van Duit- sche zijde slechts Vaststellen, dat derge lijke uitlatingen geen uitvloeisel zijn van het volkenrecht, maar van een recht aak uit het wilde Westen. Roosevelt kenmerkt in feite daarmede den bouwvalligen grond slag van zijn juridische argumenttatie. V Victorie Duitschland wint voor Europa op alle fronten Elf vijandelijke schepen vernietigd HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜH- RER, 25 Sept. (D.N.B.) Het opper bevel van de Duitsche weermacht maakt bekend: Duikbooten hebben ten Westen van Afrika een aanval gedaan op een naar Engeland varend konvooi van twaalf schepen. Ondanks krachtige bescher ming door torpedojagers werd het konvooi vernietigd. Slechts een klein schip wist te ontkomen. Elf schepen met tezamen 78.000 brt. werden tot zinken gebracht. ONRUST IN ARGENTINIë. In politieke kringen-te Buenos Aires zijn geruchten opgedoken over z.g. beraamde igenmachtige acties van de luchtmacht. Reeds sinds geruimen tijd werd erover ge sproken, dat militaire kringen, v/aaronder vooral de luchtmacht, verstoord zijn door herhaalde lasterpraat over de Argentijn- sche weermacht door parlementaire in stanties. In de wandelgangen van de Kamer deed Dinsdagavond het bericht de ronde, dat in de provincies Cordoba, Tucuman en Entre Rios militaire bewegingen aan den "gang zijn. De geruchten schijnen indirect bevestigd te worden door de verklaringen van den fungeerenaen vice-president Cas tillo, volgens welke alle maatregelen zijn genomen om de rust en orde in het eehc-ele land tg handhaven. De minister van oor log ad interim, schout bij nacht Fincati, heeft tegenover journalisten verklaard, dat de genomen maatregelen niet? buitenge woons beteekenen. Uit een berich', van den coricspondent van de „Tokio Nitsji Nistji" in Bangkok blijkt, dat de in den '.aatsten tijd in de Ja- pansche pers opgedoken geruchten beves tigd schijnen te worden, volgens welke er binnen de leidende Thailandsche kringen een groep is, die anti-Japansch gezind is. Eenige dagen geleden heeft een Thailand sche ambtenaar zich uitdagend gedragen te genover een Japanner en een al 26 jaar in het land zijnde Japanner is zwaar gewond. De Thailandsche premier streeft er voort durend naar, de toenemende anti-Japan- sche gezindheid te kalmeeren. IN 'N PAAR REGELS Smeroe roert zich. Men maakt zich op Java ongerust over de in hevigheid toenemende v/erking van den vulkaan Smeroe, die als de gevaarlijkste vulkaan van Java geldt. Op het oogenblik is men bezig de bevolking van het in de buurt van den vulkaan liggende gebied zoo snel mogelijk weg te voeren. Generaal Wavell in Londen. Volgens berichten van den Engelschen nieuwsdienst is generaal Wavell voor een bezoek te Londen aangekomen. Engelsche aanval op Fransche visschersboot. Een Engelsch vliegtuig heeft voor de reede van La Rochelle liggende visschers boot „La Slack" met bommen en machine- geweervuur aangevallen. De scheepseige naar en twee matrozen werden gedood. Dertien dooden in Spaansche wolframmijn. In de nabijheid van Fuente Arcada in de Spaansche Orense zijn dertien personen, die in een diepe schacht nasporingen deden naar Wolfram, onder een aardstorting be dolven geraakt en gedood. Trein in brand. Op de spoorlijn Florece-Bologna zijn Dinsdag in den Appenijnentunnel verschei dene rijtuigen van een goe derentrein in brand geraakt. Het verkeer op dit traject is stilgelegd. BLOKKADEMAATREGELEN TEGEN ZWITSERLAND. De Engelsche berichtendienst heeft een officieel com/nuniqué gepubliceerd, volgens hetwelk op grond van de sluiting van het handelsverdrag van Zwitserland mei Duitschland Groot Brittannië de facilitei ten voor het transport van grondstoffen en industrieproducten, bestemd voor Zwitser land, herroept. Deze goederen zijn in het vervolg onderworpen aan de blokadebepa- lingen. VERMINDERING VAN PRESTATIE NIET TOEGESTAAN. Reeds eenige malen deelde de gemach tigde voor de prijzen mede, dat iedere di recte of indirecte vermindering van de prestatie bij een transactie wordt be schouwd als een verkapte prijsverhooging, die uiteraard verboden is. Dit beteekent, dat ook het laten vervallen van aan de koopers verleende faciliteiten, -zonder dat hiermede een prijsverlaging gepaard gaat, is verboden. Wanneer dus b.v. een winkelier op 9 Mei 1940 bereid was zijn afnemers zekere cre- diet faciliteiten toe te staan (afbetaling b.v.) en hij dit thans niet meer doet, is hij verplicht een prijsverlaging toe te passen. Hij moet de prijzen der op 9 Mei 1940 on der dergelijke voorwaarden verkochte ar tikelen brengen op den prijs, die op 9 Mei 1940 voor contante betaling gold. PRODUCTIESLAG. Wat is het eerste, dat ik in mijn nieuwe huis heb gedaan? De vertrek- .ken bezichtigen? De kamers, de bad kamer, de gang en de zolder? Neen, het tuintje? Een tuintje kan in dezen tijd een uitkomst zijn. Ik dacht aan de pro ductieslag en ik ben dan ook onmid dellijk aan den slag gegaan. Ik heb gewied, ik heb gespit, ik heb geplant. Dierbare vrienden beweren, dat ik dat niet op den juisten tijd gedaan heb en dat het niet zal opkomen. Maar ik redeneer aldus: wat weet zoo'n bloemkoolplantje ervan of het Juli of October is. Dat kijkt nooit op de kalender? Ik heb dus boerenkool ge plant en omdat ik graag centraliseer, heb ik boerenkool met worst geplant. In den zaadhandel heb ik gevraagd naar planten voor boerenkool met worst. En als dat niet zou kunnen, zou die man dat wel hebben gezegd, want hij is een deskundige. Die weet onmiddellijk of uit een bepaald zaad je een witte of een bruine boon zal komen. Ik wacht het dus kalm af. Als het nu maar een beetje vriezen wil. Boerenkool moet vorst hebben en "'nrst ook. Dat spaart een dure ijskast uit. En wie zaait, zal oogsten. Op plechtige wijze is gisterenavond in het concertgebouw te Amsterdam het Win- erhulp-werk voor het Duitsche volk in Nederland geopend. De groote zaal en de balcons waren tot de laatste plaats bezet. Onder de vele eeregasten waren verte gen v/oordigers van de landmacht, het luchtwapen en de marine, almede van de Duitsche politie en van de partij. De lei der van het Arbeii.sbereich der N.S.D.A.P. in den Niederlanden werd vertegenwoor digd door oberdienstleiter Seidel. De Beauftragte van den rijkscommissaris voor de stad Arasterdam, senator dr. Boehmcker, woonde de 'bijeenkomst bij. Nadat de vlaggen waren binnengedra gen, sprak de amtsleiter der national-so- zialistische Voikswohlfahrt. Moeller, een L .groetingswoord, waarin hij met cijfers den groei schetste van het Duitsche win terhulp-werk. dat in het tweede oorlogs jaar 2.300.000 gulden opbracht, tegen 243.000 gulden in het jaar daarvoor. Het gaat echter niet om cijfers en ge tallen, maar om den geest, die het werk bezielt. Het Duitsche Winterhulp werk zal meer dan ooit in het teeken staan van de zorg voor moeder en kind. Dc Duitsche mannen, die aan het front strijden, moe ten de zekerheid hebben, dat zij, die ach ter bleven, geborgen zijn in den schoot der partij. Wij beschouwen het als onze hoog ste plicht, als socialisten en christenen, het leven te beschermen in het bijzonder door zorg voor moeder en kind, voor de kinderrijke Duitsche moeders, die onze toe komst beteekenen. Het voorbeeld van wa ren gemeenschapsgeest, bij het Duitsche Winterhulpwerk gegeven, heeft ook het Nederlandsche Winterhulpwerk gestimu leerd. Zijn in den vorigen winter 15.000 collectanten de straat opgegaan, thans, zoo zeide de. heer Moeller, zullen het er 50.000 worden, die zich voor de Nederlandsche gemeenschap inzetten. Hierna sprak Reichsamtleiter Walther Hebenbrock over het socialisme van de daad.Hij herinnerde er aan, dat uit een frontgeest het nationaal-socialisme is ge boren, dat van zijn aanhangers de hoogste offervaardigheid vraagt. Zoo is in het tee ken van den nood van den tijd het Winter hulpwerk een symbolische gemeenschaps daad geworden, een eeredienst aan het volk, waaraan tienduizenden zich belange loos geven. De onkosten bij het Duitsche Winterhulpwerk bedragen dan ook slechts 3 procent van de opbrengst. Onder den drang der oorlogsomstandigheden is deze offervaardigheid nog grooter geworden. Op het oogenblik hebben zich voor het werk 60.000 krachten meer beschikbaar ge steld dan bij het begin van den oorlog. Ook deze spreker wees op de bijzondere zorg voor moeder en kind. Als men ons vraagt, zoo zeide 'hij, waarom wij zoo ze ker zijn van de overwinning, dan is ons antwoord: omdat wij biologisch sterker zijn dan onze tegenstanders. Nog in het eerste oorlogsjaar werden in Duitschland 300.000 kinderen meer geboren dan in En geland en Frankrijk tezamen. Ook onze idealen zijsterker. Met het zingen van de volksliederen werd de zeer geslaagde bij eenkomst gesloten. In de Nederlandsche Staatscourant is verschenen een 'beschikking van de orga nisatie commissie Woltersum betreffende de organisatie van de tabakverwerkende industrieën. Als uitsluitende vertegenwoordigster uit vakoogpunt wordt de tot de hoofdgroep in dustrie behoorende „bedrijfsgroep tabak verwerkende industrieën" ingesteld, wel ke is onderverdeeld in de vakgroepen: si garen industrie, sigarettenindustrie en kerf tabakindustrie. Onder deze laatste vak groep ressorteeren ondernemingen, welke rook-, pruim-, shagtabak, pruimrollen of snuiftabak vervaardigen. Tot aanmelding bij de onderscheidene vakgroepen zijn verplicht alle in Neder land gevestigde ondernemingen, welke de artikelen anders dan voor eigen gebruik vervaardigen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1