DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT Momentje VRIJDAG 19 SEPTEMBER 1941 32ste Jaargang No. 10055 S)e QeidóchzQou/ia/nk Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935, Giro 103003. Postbus 11. Bureaux: *»apengracht 32. Ieder voor zich „Ieder voor zich en God voor ons allen". Hierin ligt uitgedrukt een goddelooze levensopvatting met een sausje of een ver nisje Godsgeloof er over heen! Dit gezegde ieder onzer zal het meer malen hebben gehoord is lijnrecht in strijd met de ware Godserkenning en met de christelijke levensbeschouwing. Ieder voor zich zeker. Maar óók en tegelijkertijd: ieder voor anderen, allen voor elkander. En dan als men zóó zijn levenstaak begrijpt en vervult mogen wij er op vertrouwen, dat God zal zorgen voor ons voor anderen, voor allen. Het hier geciteerde gezegde is typeerend voor de individualistische wereldbeschou wing van den mensch, die toch ook wel godsdienstig wil zijn, maar niet schijnt te kennen de grondwet van den godsdienst, dat men God moet dienen in den naaste, dat men zijn naaste d. w. z. iederen mensch moet liefhebben als zichzelven! Dat „ieder Voor zich en God voor ons allen" is een aanlokkelijke „vroomheid" voor den egoist, die van het zijne niets weet af te staan of hóógstens zooveel, dat het hem in zijn genietingen niet kan dee- ren; het is de liberale levensregel, door welker practische beleving brave christe nen, brave katholieken zoo véél ergernis hebben gegeven. Waar het gemeenschapsbesef in dezen tijd vooral dieper doordringt mogen wij ho pen, dat men de hier bedoelde onchriste lijke levensopvatting niet meer in het geciteerde gezegde zal durven uitstallen. NIEUWE BONNEN MINDER BROOD, MEER AARDAPPELEN Voor het tijdvak van Zondag 21 tot en met Zaterdag 27 September zijn als nieuwe bonnen aangewezen: voor brood of gebak, vleesch of vleeschwaren en melk de nummers 36 en voor aardappe len bon 37 reserve. De aangekondigde venhindering van het broodrantsoen gaat met deze pe riode in. Op de bonnen 364 brood zul len de gewone 4 rantsoenen verkrijg baar zijn, doch voor de overige bon netjes 36 brood zal in plaats van 1 rant soen de volgende week V2 rantsoen wor den verstrekt. Tengevolge hiervan wordt de weke- lijksche hoeveelheid brood: voor kinde ren tot en met 3 jaar 900 gram, yoor kinderen van 4 tot en met 13 jaar 1800 gram, voor kinderen van 14 tot en met 20 jaar, 2000 gram en voor volwassenen 1800 gram. Daartegenover staat een verhooging van het aardappelrantsoen met V2 kilo, zoodat op bon 37 reserve 3^2 bff- aard appelen gekocht zal kunnen worden. Bonnen die afloopen De volgende bonnen zijn na Zater dag 20 September niet meer geldig: 35 brood brood of gebak. 35 Vleesch (vleesch of vl.waren 35 Vl.waren 35 Melk I .Melk I 36 Reserve Aardappelen 33 Eieren Eieren. ZWARE TUCHTHUISSTRAFFEN VOOR COMMUNISTEN. In het proces tegen communisten uit Am sterdam heeft het Deutsche Obergericht in Den Haag Donderdag vonnis geveld. 22 be klaagden werden veroordeeld tot tuchthuis straffen tot 12 jaar. Van het uitspreken van nog zwaardere straffen heeft men alleen af gezien, omdat de beklaagden geen leidende functionarissen waren en hun daden ge pleegd zijn vóór 22 Juni 1941, den dag waarop de oorlog met de Sovjetunie begon. Wie na den 22en Juni 1941 communisti sche actie voert, heeft, zooals reeds bekend is gemaakt, de doodstraf te wachten. STRENGE STRAFFEN VOOR FRAUDU LEUZE SLACHTINGEN De economische rechter te 's Hertogen bosch behandelde wederom een uitgebrei- dge rol van strafzaken tegen personen uit alle deelen van het arrondissement, aan wie ten laste was gelegd het frauduleus slachten van varkens of kalveren. In de meeste gevallen volgden er gevangenis straffen van zes weken tot vier maanden. In een enkele zeer ernstige zaak werd een gevangenisstraf van zeven maanden opgelegd. PRIJSREGELING VOOR MOSSELEN In verband met de opening van het mos selenseizoen per 15 September jl. is in de staatscourant van dien datum een prijsrege ling voor mosselen gepubliceerd. Van belang voor den concument is voorts, dat voor mosselen in azijn, gelei en toma tensaus eveneens een prijs is vastgesteld. Op deze wijze is voorkomen, dat de prijs van het onbewérkte product door latere bewerking onevenredig zal oploopen ten koste van den consument. Diepe stoot in Sowjet- formaties IN DEN CENTBALEN SECTOR. Naar gemeld wordt zijn voorposten van een Duitsche divisie infanterie op 16 Sep tember bij de gevechten in den centralen sector van het Oostfront diep in de forma ties der Sovjets doorgedrongen. De bolsje wisten boden slechts weinig verzet, dat door de Duitsche troepen snel gebroken kon worden. Er werden hierbij twaalf stukken geschut buitgemaakt. Een andere Duitsche voorpost maakte elders negentien stukken geschut der Sovjets buit. AAN HET FINSCHE FRONT. Te Helsinki werd officieel medegedeeld, dat in een luchtgevecht met 14 vijandelijke vliegtuigen boven het middengedeelte van de Swir zeven daarvan werden neergescho ten. Ook boven de Biestarjoki op de Land engte van Karelië werd een Sovjettoestel ten val gebracht. Bovendien hebben Fin- sche jachtvliegtuigen in verscheidene lucht gevechten tien machines van den tegen stander beschadigd. Door het afweergeschut werd eveneens een vliegtuig omlaag ge haald, zoodat de vijand vandaag in totaal negen vliegtuigen heeft verloren. 69 SOVJET-VLIEGTUIGEN VERNIELD. Naar het D.N.B. voorts verneemt, hebben de Duitsche luchtmacht en het afweerge schut gisteren aan het Oostfront 69 Sovjet vliegtuigen vernield, waarvan 41 bij lucht gevechten, 13 op den grond en 15 door af weergeschut. Vier Duitsche vliegtuigen worden vermist. In den afgeloopen nacht hebben Duitsche vliegtuigen met goed gevolg militaire doe len te Moskou en Odessa aangevallen. In den centralen sector steunde de luchtmacht de operaties van het landleger door het .bombardeeren van vijandelijke troepencon centraties, goederentreinen en belangrijke aanvoerwegen. De Sovjets leden hier zware verliezen. Duitsche stuka's brachten gevoe lige schade toe aan kazematten en veldstel- lingen. DE STRIJD OM LENINGRAD. De strijd om de versterkingen van Lenin grad is den 17en September onder taaien tegenstand van de Sovjets door de Duitsche troepen met succes voortgezet, naar aan het D.N.B. van militaire zijde wordt me degedeeld. Op verscheidene plaatsen poog den de Sovjets door tegenaanvallen, die door zware pantserwagens werden ge steund, den Duitschen opmarsch te stuiten. Desondanks gelukte het den Duitschen troe pen nieuwe terreinwinst te behalen. In een kranigen opmarsch rolde een Duitsche di visie infanterie een sterk verdedigde stel ling der bolsjewisten op en stelde zij tal rijke bunkers buiten gevecht. Na de door braak door de?e stelling veroverden de troepen dezer divisie een vrij groote plaats en maakten zij een groot aantal gevange nen. Tevens werd oorlogsmateriaal buitge maakt. De Duitsche troepen bij Leningrad heb ben, naar een oorlogscorrespondent meldt, een telegram opgevangen, dat uit de inge sloten stad naar Moskou was gezonden en dat den volgenden inhoud heeft: „Wij heb ben geen brood en geen levensmiddelen meer. Waarvan moeten wij leven? Het volk kan niet langer honger lijden, het volk houdt het niet uit". Het antwoord uit Mos kou luidde: „Wij zullen zien, dat wij jullie brood en levensmiddelen sturen". De Duit sche soldaten konden in dit verband alleen maar vaststellen, dat er voor Leningrad geen enkele toevoerweg meer is. SOVJET-SCHEPEN TOT ZINKEN GEBRACHT. Den 17en September heeft de Duitsche luchtmacht, naar het D.N.B. verneemt, in de Zwarte Zee een bolsjewistisch transport- -schip van 10.090 ton tot zinken gebracht. Een ander transportschip van 6000 ton bleef door zware bom treffers beschadigd liggen. Westelijk van de Krim werd een koop vaarder van 5000 ton zoo ernstig bescha digd, dat deze verloren geacht kan worden. Een schip van 1000 ton werd tot zinken ge bracht. Twee koopvaarders van 1000 ton werden ernstig beschadigd, terwijl ook een torpedokruiser der Leningrad-klasse met succes werd gebombardeerd. Op het Ladogameer werden drie koop vaarders en in een riviermonding eveneens drie schepen zwaar beschadigd. In het wes telijke deel van het Ladogameer werden vijf Sovjetschepen met goed gevolg be stookt. Tenslotte hebben Duitsche gevechtsvlieg tuigen op 17 September een Sovjetkoop vaarder van 4000 ton bij de kust van de IJs zee door bomtreffers zwaar beschadigd. Verder werden de havenwerken van de omsingelde stad Odessa, naar het D.N.B. van militaire zijde wordt medegedeeld, in den loop van 17 September door Duitsche gevechtsvliegtuigen gebombardeerd, waar bij talrijke voor de ravitailleering der bols jewisten bijzonder belangrijke pakhuizen in brand zijn geworpen. In het gebied ten Oosten van den Dnjepr werden talrijke gemotoriseerde colonnes der Sovjets aangevallen, waarbij zij zware verliezen aan manschappen en materiaal leden. BOLSJEWISTISCHE DELEGATIE VOOR CONFERENTIE TE MOSKOU. De bolsjewistische radio heeft de namen bekend gemaakt van de leden der Sovjet delegatie voor de conferentie van vertegen woordigers van de Sovjet-Unie, Engeland en de Ver. Staten te Moskou. Voorzitter van de bolsjewistische delegatie is volkscommis saris Molotof. Voorts maken er deel van uit maarschalk Worosjilof, de volkscommissaris voor den buitenlandschen handel Mikojan, admiraal Kusnetzof, de volkscommissaris voor den vliegtuigbouw, Tarchunof, de chef van de artillerieinrichtingen in het volks commissariaat voor defensie, generaal Ja- koflef en de volkscommissaris voor de be wapening. ROOSEVELTS POLITIEK EEN ARTIKEL VAN DR. GOEBBELS. In „Das Reich" wijdt dr. Goebbels een artikel aan de laatste maatregelen van Roo- seVelt. Aan de hand van de feiten wijst hij op de steeds duidelijker wordende, open lijke provocatiebedoelingen van Roosevelt tegenover Duitschland. Roosevelt is de man aldus dr. Goebbels, die den oorlog, welken hij beloofde te zullen voorkomen, in een Marathonloop achternajaagt om hem ten slotte misschien toch nog in te halen. Se dert zijn herkiezing als. president heeft hij geen ander streven meer getoond dan de heiligste verzekeringen, dat hij de V. S. in geen geval in oorlog zou brengen, te ne- geeren. Dr. Goebbels herinnert aan de vele ver klaringen van Roosevelt, te beginnen met de pathetische belofte aan de moeders, dat hij het leven harer zoons zou ontzien, tot aan het bevel aan de Amerikaansche vloot tot het beschieten van Duitsche oorlogs schepen. Hierin ziet dr. Goebbels een „cor pus delicti" der oneerlijkheid van Roose velt. De groote meerderheid van het Ameri kaansche volk, aldus vervolgt minister Goebbels, wijst een oorlog af. Het mag meer anglophiel zijn, het mag de Engelschen ma terieel steunen, over één ding zijn alle Ame rikanen het eens: geen actieve deelneming aan den oorlog. Alle door de Joden en an dere oorlogsdrijvers ontketende lasterpro- paganda heeft de Amerikanen niet van dat standpunt af kranen brengen. Dat weet Roosevelt natuurlijk ook, maar nu hij weer vast in het zadel zit, zoekt hij incidenten waar hij ze maar kan vinden. Men begrijpt, hoezeer hij verlicht was. toen hij in het voorval met de „Greer" eindelijk een mogelijkheid zag om er op los te gaan. De voorstelling, die hij van het' „mysterieuze" incident liet verspreiden, is even belachelijk als ongeloofwaardig. Men zou den Duitschen duikbootkapitein nog moeten zoeken, die onder deze omstandig heden Roosevelt het genoegen zou doen om het eerste schot te lossen. „Echt democratisch" noemt dr. Goebbels het streven van Roosevelt, de V. S. zonder toestemming van het Congres en tegen den wil van het volk in den oorlog tc laten ge raken, om zijn medeburgers dan voor een Voldongen feit te kunnen stellen. Hij is zelfs te laf, aldus besluit dr. Goebbels, om zelf verantwoordelijkheid voor die handel wijze te dragen en tracht daarom met zijn bekende manoeuvres Duitschland de schuld in de schoenen te schuiven. IN 'N PAAR REGELS Terreurdaden in China. Als gevolg van een bomaanslag zijn te Nanking twee Japanners en vier Chineezen gedood en veertig personen gewond. Te Canton zijn door een bomaanslag in een bioscoop in de buurt van het hoofd kwartier van de Japansche marine twintig personen gedood. Door een anderen bom aanslag werd een restaurant en twee auto's, waarin Japanners gezeten waren, vernield. In de stad is de staat van beleg afgekondigd. Te Sjanghai is een vuurgevecht geleverd tusschen terroristen en manschappen van de Japansche marine landingsbrigade. Drie Japanners werden gewond, een Chinees werd gedood. Ter dood gebracht. Te Algiers zijn gisterochtend twee Fran- schen, die wegens hoogverraad ter dood waren veroordeeld, doodgeschoten. Dreigende hongersnood in Syrië. In Syrië bestaat gevaar voor een hon gersnood, nu de bezettingsautoriteiten alle graanvoorraden in beslag genomen hebben om hun eigen behoeften te dekken. De prij zen stijgen snel. Ontploffing in Gibraltar. In de tunnel tegenover den Noordelijken ingang van het arsenaal te Gibraltar heeft zich een hevige ontploffing voorgedaan. Verscheidene dooden en vele gewonden worden gemeld. DE TOESTAND IN IRAN. Naar Reuter uit Teheran meldt, heeft de nieuwe Sjah na het afleggen van den eed, in afwijking van het gebruik, een korte rede gehouden, waarin hij samenwerking van zijn regeering beloofde met Groot-Brit- tannië en de Sovjets. Verder verklaarde hij, dat de regeering voornemens is in sa menwerking met het parlement hervor mingen in te voeren en gaf hij te kennen vast besloten te zijn, in overeenstemming met het parlement te regeeren. Volgens S. P. T. wordt uit Teheran ge meld, dat de kroning van den jongen Sjah voorloopig nog niet zal plaats hebben, of schoon de beëëdiging normaal geschiedde. De nieuwe Sjah heeft besloten het bezit van zijn vader, waartoe een reusachtig grondbezit en vele andere rijkdommen be lmoren, aan den staat terug te geven. Voorts wordt uit Londen nog gemeld, dat op 18 Sept. ook Engelsche troepen Te heran, zijn binnengerukt. jp Victorie Duitschland f wint voor Europa op alle fronten Vier Sovjet-armeeën ingesloten HOOFDKWARTIER' VAN DEN FUEHRER, 19 Sept. (D. N. B.). Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakt bekend: De concentrische aanvalsoperaties van dc legergroep van gencraal-veld- maarscbalk von RundsüAdt en van ge- neraal-veldmaarschalk van Bock heb ben thans geleid tot een njeuwen, ge weldigen omsingelingssiag. In aansluiting op den slag bij Go mel waren sterke strijdkrachten op gerukt naar den boven- en beneden loop van den Desna om in hardnekkige gevechten den overgang over de rivier te forceeren. Van hier uit werd de aanval naar het Zuiden voortgezet om een verbinding tot stand te brengen met een groep strijdkrachten, welke den Dnjepr aan weerszijden van Kre- mentsjoeg onder de moeilijkste om standigheden over een breedte van 120 kilometer had overwonnen en in den strijd was geworpen voor een aanval naar het Noorden. Sedert 13 Septem ber is de vereeniging van deze strijd krachten 20 kilometer ten Oosten van Kief voltooid. Zoodoende is de ring om vier Sovjet-armeeën gesloten. Haar vernietiging is in vollen gang. Aan het schitterende verloop van deze operaties hebben de luchtvloten van Generaaloberst Loehr en van den generaal- veldmaarschalk Kesselr ing een groot aandeel. VERLIEZEN DER BRITSCHE LUCHTMACHT. Volgens de tot dusverre ontvangen be richten hebben de Engelschen gisteren 16 vliegtuigen verloren, nl. 3 bommenwer pers en 13 jagers. Ook gistermiddag verlo ren zij weer veel materiaal, toen bommen werpers onder krachtige bescherming van jagers de Fransche kust trachtten aan te vallen. Daarbij werden 13 Spitfires en een Hendley Page neergeschoten. Verder poog den de Engelschen in het Kanaal een Duitsch schip te bombardeeren, zij werden onmiddellijk door Duitsche jagers verdre ven. Twee Bristol-Blenheims werden neer geschoten. Een EngeLsch vliegtuig heeft weer eens een Franschen vischkotter op acht mijl van de kust onder het vuur van machinegewe ren genomen en den stuurman doodelijk ge wond, zoo melde de Parijsche bladen uit Fécamp (Dep. Seine Inferieure). De Deensche kotter „Stjernen" uit Esb- jerg is eveneens door verscheidene Engel sche vliegtuigen aangevallen. Het scheepje werd' door een bom zoo zwaar getroffen, dat het na edkele oogenblikken zonk. De kapitein van het scheepje werd ge dood, een lid der bemanning werd zwaar gewond. DUITSCHLAND EN ZUID - AMERIKA. Volgens Amerikaansche berichten zijn 27 in Chili woonachtige Duitschérs door de Chileensche autoriteiten in hechtenis ge nomen. In bevoegde Berlijnsche kringen schrijft men dezen maatregel geheel op re kening van de bekende ophitsingscampagne die overal ter wereld de Duitschérs in dis- crediet tracht te brengen en ook nu weer de oude, zuiver op economische betrekkin gen gebaseerde banden van vriendschap tusschen Duitschland en Chili tracht te vertroebelen. De Argentijnsche kamer heeft j.l. Dins dag een motie aangenomen, welke gericht is tegen den Duitschen -ambassadeur, von Thermann, en tegen de Duitsche organi saties en vereenigingen. Den Duitschen am bassadeur wordt misbruik van zijn diplo matieke rechten verweten. Van Duitsche zijde is hieromtrent opgemerkt, dat gezien de loyale houding der Duitsche diplomaten in het buitenland, deze poging van het Ar gentijnsche parlement om zich in Washing ton mooi voor te doen, op eenzelfde fiasco zal uitloopen als het indentieke streven van de Boliviaansche regeering in het ge val Belmonte. ERNSTIG SPOORWEGONGELUK BIJ BRUENN. Op een station in een voorstadje van Bruenn is gisterochtend een ernstig ongeluk gebeurd. Op 't station stond een groote me nigte te wachten op een trein. In het half duister was de menigte op een vrij spoor gaan staan. Plotseling naderde op dit spoor een sneltrein, welke met onverminderde snelheid reed. Achttien personen werden op slag ge dood. Enkele personen werden zwaar en verscheidene licht gewond. GOOCHELAARS. Ik lees, dat deze maand in den Hol- landschen Schouwburg te Amsterdam het eerste Nederlandsche goochelcon- gres zal worden gehouden. Alle be roeps- en amateurgoochelaars zullen daar bijeen komen om hun nieuwste scheppingen te demonstreeren. Voor de beste vertooningen zijn zelfs drie medailles beschikbaar gesteld. Ik zou als niet-goochelaar dat goochel- congres wel eens willen meemaken, hoewel ik mij er wel van bewust ben, dat het niet alleen goochelaars zijn, die goochelen. Zooals het spreekwoord zegt, dat het niet ajlen koks zijn, die lange mes sen dragen. Het is een altijd nog niet uitgemaakte kwestie of goochelen met geld of met woorden niet op hooger plan staat dan goochelen met de be kende attributen van den goochelaar. Maar intusschen stel ik mij voor, dat ook de goochelaars gebukt gaan onder den druk dezer tijdsomstandigheden. Ik realiseer mij bijvoorbeeld heel goed, dat ik, zoekend naar verpoozing, geen goochelaar meer een konijn uit zijn achterzak zal zien tooveren of een spiegelei bakken in een hooge hoed. Immers de geheele zaal zou zich op hem storten vanwege het konijn en het ei. Maar van den anderen kant moeten de goochelaars dan nu maar eens bewijzen, dat zij wat kunnen. Ik hoop het congres te kunnen bijwonen en als zij nu nóg konijnen te voor schijn tooveren en eieren bakken zon der boterkaarten schroef ik den dop op mijn vulpen en word goochelaar. v~ TER DOOD VEROORDEELD Het Kriegsgericht heeft vijf Nederlanders die hulp verleend hadden aan Engelsche vliegers, die na een noodlanding hadden trachten te ontkomen, wegens begunstiging van den vijand ter dood veroordeeld. Het vonilis is voltrokken door middel van den kogel. Naar aanleiding van het bovenstaande wordt de bevolking er opnieuw op gewe zen, dat in dergelijke gevallen ook in de toekomst de hardste straffen zullen worden opgelegd. WAARSCHUWING In den nacht van 15 op 16 September is een Nederlandsch burger, die zonder daar toe de bevoegdheid te hebben 'n militaire inrichting in de omgeving van Amsterdam naderde, door een wachtpost doodgeschoten daar hij op sommatie niet bleef staan. Dit voorval bewijst weer eens duidelijk hoe gevaarlijk het is, wanneer men, zonder daartoe verlof te hebben, militaire inrich tingen nadert. Het zij tevens een dringen de waarschuwing voor hen, die meenen op lichtzinnige wijze militaire verbodsbepalin gen te kunnen negeeren. KINDEREN TERUG UIT DE OOSTMARK. Gister is een transport van ongeveer vijf honderd Nederlandsche kinderen, die door de goede zorgen van den Nederlandschen Volksdienst een vacantie van zes weken in de Oostmark hebben doorgebracht, in ons land aangekomen. MUSSERT CONTRA DE N.S.N.A.P. In „Volk en Vaderland" van heden komt een oproep voor van ir. Mussert aan de le den van N.S.B. onder het opschrift „Schoonmaak houden". Wij laten dezen oproep hier letterlijk vol gen: SCHOONMAAK HOUDEN. In verschillende plaatsen in Nederland zijn met groote letters opschriften aange bracht als: Groot-Duitsch tegen Hollandsche be krompenheid. Nederduitsch-Wederduitsch. Tot 1648 Nederduitsch. 1940 Wederduitsch en dergelijke, die tot uiting brengen den wensch tot inlijving van Nederland bij Duitschland. Het is duidelijk, dat men met deze op schriften de bedoeling heeft, de taak der N.S.B. om het Nederlandsche volk té maken tot een vriend, een broeder, een bordgenoot van het Duitsche volk, zooal niet te be letten, dan toch ernstig te belemmeren en te schaden. Behalve dat deze opschriften terecht groote ergernis en verontwaardiging wek ken bij ons volk, pogen zij de Duitsche overheid in een dubbelzinnig licht te stel len en werpen zij een blaam op het voor geslacht van het Duitsche volk, dat ons ge- durenden den geheelen tóch tig jarigen oor log zou hebben verraden. Om al deze redenen zijn deze opschriften anti-Nederlandsch, anti-Duitsch en anti- nationaal-socialistisch. Dientengevolge draag ik aan allen, wien dit aangaat op, deze opschriften te verwij deren. Utrecht, 15 September 1941. Mussert. Burgemeester van Bloemendaal gaat heen. De Staatscourant van gisteren bevat het bericht, dat bij besluit van den Rijkscom missaris voor het bezette Nederlandsche gebied van 12 September aan jhr. mr. C. J. den Tex ontslag is verleend als burgemees ter van de gemeente Bloemendaal.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1