DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE INGESLOTEN STEDEN PETERSBURG EN ODESSA DONDERDAG 11 SEPTEMBER 1941 32ste Jaargang No. 10048 Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935. Giro 103003. Postbus 11. Bureaux: Papengracht 32. Eigenliefde en gemeen schapszin Deze tijd is zeer bijzonder aangewezen, om in ons te versterken en te verstevigen: den waren gemeenschapszin. Gemeenschapszin, d.w.z. liefde voor de gemeenschap, liefde voor onze mede- menschen, is een christelijk beginsel. De katholieke leer over het eigendoms recht is daarvan een duidelijk-sprekend getuigenis. Deze katholieke leer is door den grooten Thomas van Aquino aldus geformuleerd: de tijdelijke goederen moeten in particulier bezit zijn (als algemee- ne regel bedoelt deze geleerde), maar moeten worden gebruikt als waren zij het bezit van de gemeenschap. Deze leer, die tegenovergesteld is aan die van het communisme, moge vooral in dezen tijd den katholieken scherp voor den geest staan, om er naar te handelen. Het grootste nadeel, dat wij onszelf kun nen berokkenen, is gelegen in de eigen liefde die blind is en ongevoelig voor de rechten en belangen van de gemeen schap, van anderen. 't Kan in verschillende opzichten een voordeel zijn, dat de plaatsruimte in de courant beperkt, is. Misschien is het ook een voordeel, dat wij over dit onderwerp nu zéér beknopt moeten schrijven, omdat wij ons daarom willen beperken tot deze kernachtige uitspraak van Thomas a Kem- pis: Weet, dat de liefde tot uzelven u meer is tot nadeel, dan eenige zaak de zer wereld. De liefde (bedoeld is de onredelijke en dus onchristelijke) liefde tot onszei ven is ons grooter nadeel dan eenige zaak dezer wereld Altijd. Ook in dézen tijd. Is daarom niet gegrond de vraag, of wij, als wij klagen over zooveel zaken, niet het meest moeten klagen over de liefdg tot ons zeiven? De gemeenschapszin, de solidariteit of, om een woord van dezen tijd te gebrui ken, het' ware socialisme moet in ons dieper worden gefundeerd. Op de grond slag van onze christelijke levens- en we reld-beschouwing, op de christelijke naas tenliefde! Winkels, die van 10 tot 6 open moeten zijn De secretaris-generaal van handel, nij verheid en scheepvaart heeft het volgen de bepaald: 1. Winkels, waar uitsluitend of in hoofd zaak ten verkoop in voorraad zijn: aéén of meer der navolgende waren: brood, banket, suikerwerk, chocolade, al dan niet te zamen met consumptie-ijs; b. waren, welke te zamen tot ten minste vier der in artikel 1 van het Vestigingsbe- sluit Kruideniersbedrijf 1939 genoemde groepen van waren behooren; c. melk en zuivelproducten, al dan niet te zamen met consumptie-ijs; d. groenten en aardappelen en/of fruit; e. vleesch en/of vleeschwaren; f. heeren- en/of dameskleeding; g. rijwielen, rijwielonderdeelen, rijwiel- toebehooren of rijwielbanden, moeten op werkdagen van 10 uur des voormiddags tot 6 uur des namiddags voor het publiek geopend zijn. 2. Voor zoover de verkoop van waren, als in het vorig lid genoemd, krachtens eenig wettelijk voorschrift verboden is, vindt het bepaalde in dat lid geen toepas sing. Deze beschikkir- treedt in werking met ingang van 15 dezer. Contrasten. De foto's in de couranten laten u de ge beurtenissen zien aan het Oostfront. Zij geven u een inzicht in de moelijkheden, di< overwonnen moeten worden om den aartsvijand van alle beschaafde volkeren, het bolsjewisme, te vernietigen. Deze fo to's toon en u de aanvallen der stoottroe pen, acties van de luchtmacht en van het pantserwapen. Kortom, zij doen u meele ven met den strijd die in het Oosten door de dappere beschermers van onze bescha ming gestreden wordt. De foto's toonen u tevens dat in de zelfde couranten foto's •kunnen verschijnen over cultureele ge beurtenissen in Nederland, over opbou- wenden arbeid, over wetenschap en tech niek. Inderdaad, dit is een fel contrast. Dit is een feit dat wij accepteeren zonder meer, waarbij wij echter vergeten dat wij dit te danken hebben aan hen, die zich wierpen in den strijd tegen het bolsjewisme en zoodoende het gevaar buiten onze gren zen hielden. Contrasten zijn er altijd en zij zijn er ook in dezen tijd, steeds weer moet de mensch keuze doen, beslissen aan welken kant hij behoort, dit is ook nu weer het geval. Duizenden Nederlanders kozen reeds. Zij willen niet afwachten. Daarom namen zij dienst in ons legioen. En nu wordt aan u gevraagd: wat wilt u, welken kant kiest gij? Bewijst dat u inderdaad Hollandseh bloed in uw aderen hebt, meldt u aan bij het: VRIJWIL] N EGIOEN D 's-Gravenhage. DE ARME MENSCHEN HEBBEN GELIJK. Het radiopraatje, dat Max Blokzijl heden avond over den zender Hilversum II om 19.45 uur zal houden is getiteld: „De arme menschen hebben gelijk". Afgeslagen Sovjetaanvallen Gisternacht heeft de Duitsche luchtmacht aanvallen gedaan op de havens van Odessa, op Moskou, Petersburg en andere steden in de Sovjet-Unie. Bovendien hebben ster ke afdeelingen der Duitsche luchtmacht eergisteren in alle sectoren bolsjewistische stellingen, vliegvelden en verkeerswegen aangevallen. Vele branden en ontploffingen waren het resultaat. De Duitsche troepen hebben bij hun ver deren opmarsch in den Noordelijken sector een belangrijk kruispunt van wegen inge nomen, dat werd beveiligd door bunkers en veldstellingen. De Sovjets poogden zich ten Zuiden van het Ilmenmeer herhaalde lijk achter mijnversperringen te nestelen. Deze versperringen werden binnen zeer korten tijd overmeesterd. Bij een aanval op een vrij groote plaats stuitten Duitsche troepen op vrij sterke Sovjetformaties, waarbij zich tanks bevon den. Zonder eigen verliezen vernietigden zij 15 bolsjewistische gepantserde vecht- auto's, waaronder verscheidene van 52 ton. Na de inneming van Schlüsselburg heb ben Duitsche pioniers reeds meer dan 10.000 bolsjewistische mijnen onschadelijk ge maakt, die rondom de stad waren aange bracht. In de komende dagen zullen ook de huizen gezuiverd worden, want zelfs in woningen en openbare gebouwen hadden de Sovjets mijnen geplaatst. In het gebied ten Zuiden van Petersburg heeft de Duitsche luchtmacht op 10 Septem ber de operaties van het Duitsche leger met succes ondersteund. In Mön-Sund werden door bomtreffers verscheidene schepen, die volgeladen waren met vluchtende Sovjet soldaten tot'zinken gebracht. De electrische centrale van Petersburg heeft Verscheidene voltreffers gekregen. In de installaties ten Zuiden van deze centrale werden talrijke branden waargenomen. De bolsjewisten hebben in het gebied zestig kilometer ten Noord-Oosten van Smolensk in den loop van 8 en 9 Septem ber de Duitsche stellingen op eenige plaat sen met een hoeveelheid soldaten ter sterkte van een compagnie en bataljon, ge steund door pantserwagens, aangevallen. Alle Sovjetaanvallen stortten als gevolg van den sterken Duitschen afweer ineen. IN DE OOSTZEE. In aansluiting op het weermachtsbericht van gisteren verneemt het D. N. B. van militaire zijde, dat tengevolge van de om singeling van St. Petersburg ook de lichte schepen der bolsjewistische Oostzeevloot niet meer naar de Witte Zee kunnen ont komen. Deze Oostzeevloot bestaat uit twee oudere slagschepen drie slagschepen zijn in aanbouw tenminste 6 kruisers tot 10.000 ton, ongeveer 30 torpedobootjagers, waarvan bijna de helft beschadigd is, een twaalftal torpedobooten, ongeveer 100 duikbooten, verschéidene mijnleggers, onge veer 50 mijnvegers en een groot aantal mo tortorpedo- en motorbooten. De Oostzeevloot is thans opeengedron gen in een klein gebied in de Finsche Golf. Weliswaar beschikt zij daar nog over de basis Kroonstad, doch zij wordt in haar vrijheid van beweging zeer belemmerd door het wegvallen van de verbindingen over land en de heerschappij van de Duitsch Finsche marine en luchtmacht in de Fin sche Golf. ZUIDELIJKE SECTOR. In den Zuidelijken'sector wordt weer fel gestreden. Op één plaats zijn 700 gevange nen gemaakt, elders 1000, weer elders even eens 1000. Veel materiaal werd buitge maakt of vernietigd. O.a. hebben de bolsje- wiki tijdens de gevechten van de laatste dagen op den benedenloop van den D'njepr tal van kanonneerbooten, monitors, sleep- booten en andere vaartuigen verloren; daarbij was ten Oosten van Cherzon een volgeladen bolsjewistisch transportvaartuig Het grootste deel der bolsjewieken op het schip verdronk. DE VAL VAN PETERSBURG VAN SECUNDAIRE BETEEKENIS. De Berlijnsche correspondent van V. P. B. meldt: In Berlijnsche politieke kringen heerscht de meening, dat, nu het belangrijke indus triecentrum van Petersburg door de Duit sche en Finsche omsingeling zijn beteeke- nis voor de Sovjet-Russische productie ver loren heeft, de definitieve val van de stad nog maar een secundaire beteekenis heeft. Er is te Berlijn ook gewezen op het feit, dat de verbonden legers er reeds in ge slaagd zijn, een groot deel der electrische krachtwerken, welke de industrieele be drijven van Petersburg van stroom moe ten voorzien, uit te schakelen. Daar Peters burg geen open stad is, maar door de bols jewisten hardnekkig wordt verdedigd, zal de stad met dezelfde wapenen, waarmede de Sovjet-troepen de Duitsche en Finsche legers bestrijden, getroffen worden. In de Wilhelmstrasse wordt er aan herinnerd, dat de Duitsche legerleiding zich niet laat verleiden tot prestige-successen. Zij gaat volgens een nuchter schema te 'werk. De Duitsche legerleiding is er steeds op be dacht, om met den inzet van zoo weinig mogelijk strijdkrachten zoo groot moge lijke successen te behalen. Ook tijdens de vorige veldtochten werden de hindernis sen, waaraan de vijand zich vastklampte en welke heftig verdedigd werden, niet over een breed front aangevallen. Zooals tij dens den veldtocht in het Westen bleek, werden deze hindemissen gepasseerd. Men trof den vijand toen daar, waar hij het meest kwetsbaar was. Bij een belegering wordt geen enkele soldaat zonder nood zaak opgeofferd. De ver-reikende arm van het luchtwapen stelt de Duitsche weer macht in de gelegenheid de oorlogsindustrie van den vijand door directe luchtaanvallen te Verwoesten. De Duitsche pers wijst er nog op,_ dat het lot van Petersburg met haar drie millioen inwoners en het lot van de_ ingesloten legers, waarvan de sterkte op ruim een millioen man wordt geschat, al leen reeds door het niet op te lossen voed- selvraagstuk bepaald woirdt. SOVJET-WREEDHEDEN. In het souterrain van het voormalige Italiaansche consulaat te Kisjinef. waar de Gepoe bloedraad hield, zijn weer af schuwelijke vondsten gedaan. In totaal zijn tot dusver meer dan honderd lijken van leidende figuren onder de Bessarabi- rche Roemenen geborgen, die door de Sov jets on onmenschelijke wijze doodgemar teld zijn. Britsche troepen hebben (aldus een S.P. T.-bericht uit Londen), nadat zij de kolen mijnen en den radiozender onbruikbaar hebben gemaakt, het eiland Spitsbergen weer verlaten. De radiozender werd door de Duitschers voor weerberichten ge bruikt^ Na de evacuatie der hier wonende bevolking is de expeditie naar Engeland teruggekeerd. ,,Op Spitsbergen bevindt zich nu niets meer", aldus wordt in militaire kringen te Londen gemeld. GENERAAL DENTZ TE MARSEILLE. Het konvooi, bestaande uit de schepen „Koutoubia" en „Dienne", met aan boord de laatste Fransche soldaten en burgers uit Syrië, met aan het hoofd generaal Dentz, is gistermiddag in Marseille aangekomen. Onder groote geestdrift der bevolking is generaal Dentz met groote militaire eerbe wijzen ontvangen. Als vertegenwoordiger van het staats hoofd, maarschalk Pétain, nam allereerst de secretaris-generaal van het minister presidium, generaal Laura, het woord, om generaal Dentz en de hem vergezellende hooge officieren, waaronder den opperbe velhebber van de Fransche luchtstrijd krachten in Syrië, generaal Jenneken, te verwelkomen. Er volgde een triomftocht door de straten. ST. PETERSBURG GEHEEL OMSINGELD. Over een breed front zijn de Duitsche snelle divisies er een dezer dagen in ge slaagd de stad Schlüsselburg in te ne men. Deze stad ligt ten Oosten van St. Pe tersburg aan de rivier de Neva en aan het Zuidelijk gedeelte van het Ladoga-meer. Een nieuw front ten Oosten van St. Pe tersburg is ontstaan; de Duitsch-Finsche troepen hebben nu een gedeelte van het Kaart v. Pelt. Ladoga-kanaal in handen, ook is nu de Moermanks-spoorweg verbroken met St.- Petersburg. Op het kaartje overziet men de situatie; de plaatsen ten zuiden van St. Petersburg worden meer en meer door de Duitsche troepen ingesloten, alle spoorwegverkeer van St. Petersburg naar het binnenland is door hen geblokkeerd. DE AANVALLEN DER LUCHTMACHT Bijna dagelijks maakt het weermachts bericht melding van luchtaanvallen or het Suez-kanaal en de Britsche steunpunten achter het Egyptische front, aldus schrijft de van militaire zijde aan het D. N. B. ver strekte toelichting op het weermachtsbe richt van gisteren. Van begin Augustus tot nu toe zijn hier 50 Duitsche luchtaan vallen ondernomen. Ook de ravitaillee- ringsscheepvaart voor de troepen in Egyp te lijdt daardoor steeds grootere verliezen. Gedurende de laatste vijf dagen is alleen op de reede in de Golf van Suez 30.000 ton Britsche scheepsruimte tot zinken ge bracht, terwijl een groot aantal koopvaar ders béschadigd werd. De aanvallen van de Duitsche lucht macht in Noord-Afrika waren, ook in den nacht van 9 op 10 September gericht op het vliegveld Ismailia. Verscheidene tonnen brisantbommen en honderden brandbom men kwamen op hangars, kwartierruimten en barakken terecht. Verscheidene gebou wen werden door voltreffers vernield. De vliegtuigbemanningen konden na het ver trek nog van verre de branden waarne men. In de Golf van Suez is nog een koop vaarder van 6 a 8000 brt. door bomtref fers zwaar beschadigd. Nadat het schip zware slagzij vertoonde moest het op het strand worden gezet. VERLIESCIJFERS. De Britsche luchtmacht heeft van 22 Juni tot 9 September meer dan 1200 vliegtuigen verloren. Sedert een aantal dagen hebben de Britten hun aanvallen op de Kanaal- kust en het bezette gebied gestaakt. Zij vallen des nachts weer aan. De Duitsche luchtmacht zet haar aan- valstactiek overdag en des nachts voort. Bij zeer geringe verliezen heeft zij bij voor beeld havenwerken en militaire installa ties in Schotland en aan de Engelsche kust gebombardeerd. Het hoofdkwartier der Italiaansche weer macht publiceert een lijst der verliezen in de maand Augustus, benevens van die, welke niet op de voox\gaande lijsten zijn op genomen. Noord-Afrika: 163 dooden, 173 gewonden. Grieksch-Albaneesche en Alba- neesch-Joego-Slavische front: 462 respec tievelijk 786. District van de hoofdstad, als gevolg van luchtbombardementen: 9 dooden. Oost-Afrika: 101 dooden. Marine: 68 dooden, 46 gewonden, 41 vermisten. OPROEP VAN GRAAF CIANO. De Italiaansche minister van buiten- landsche zaken, graaf Ciano, heeft via de Italiaansche radio een oproep gepubliceerd, waarin er op gewezen wordt, hoevelen aan het Oostfront vechten. Van de Noordpool tot aan de Zwarte Zee strekt zich het 3000 kilometer lange front uit. Niet een pro bleem der machtspolitiek wordt aan dit front beslist, doch het lot van drieduizend jaren cultuur van het avondland. Het is de oude strijd tegen de barbaarschheid, welke Europa zoo vele malen in den loop der eeuwen heeft uitgevochten. Voor onzen eigen haard, voor onze altaren en voor on ze wetten. „Alle volken van deze wereld zullen met ons de vruchten van onze overwinning oogsten", besluit Ciano. L. HOEJENBOS OVERLEDEN. Op 65-jarigen leeftijd is gisteravond te 's-Gravenhage na een kortstondige ziekte, overleden de oud-directeur van Maat schappelijk Hulpbetoon aldaar, de heer L. Hoejenbos. Van 1920 tot 1935 was de heer Hoejen bos lid van de Provinciale Staten van Zuid- Holland. 1 Juni van dit jaar heeft hij af scheid genomen van den gemeentelijken dienst, waarin hij zoovele jaren de belan gen van werkloozen en armlastigen heeft gediend. De teraardebestelling zal Zaterdagmid dag om kwart voor drie plaatshebben op de begraafplaats Nieuw Eik en Duinen. Naar wij vernemen zal de heer H. A. a Stuling tijdelijk afwezig zijn in verband met zijn dienstneming als S.S.-man in den strijd tegen het bolsjewisme en dienten gevolge ook niet kunnen deelnemen aan de beraadslagingen van het college van gevolmachtigden voor de sport. De werk zaamheden van het college worden op de normale wijze voortgezet door de hgeren K. J. J. Lotsy en J. de Valk Jr. Winkelie en papierschaarschte BRENG EEN TASCH MEE. (in verband met de papiex-schaarschte verzoekt het Centraal Bureau voor het Bakkersbedrijf de corxsumenten dringend bij het afhalen van brood in den bakkerswinkel, een mandje of tasch mede te brengen, waarin het brood meegenomen kan worden, zoodat de bakker geen papier voor verpakking beschikbaar behoeft te stellen. Momentje HUISHOUDSCHOOL. Een kennisje van mij is op de huis houdschool. Feitelijk twee kennisjes, maar die lijken op elkaar als twee eieren en omdat ik mij toch altijd ver gis, beschouw ik hen maar als één en ondeelbaar geheel. Daar op de huishoudschool leeren zij huishouden. Anders komt er van het huishouden niks terecht. Nu wél. Zij leeren in dikke boeken over warenken nis, weefsels en koolhydraten en dat is de theoretische kant van het geval. Wat de dame, die dit onderwijs geeft, nu in dezen tijd, vertellen zal van vet ten en eiwit, is mij een raadsel. Voorts leeren zij er het bestaan van calorieën, koken en waschbehandeling en waar schijnlijk ook schema's te maken van hoe je met je huishoudzeep moet om gaan. Want als zij later getrouwd zijn en al het huishoudgeld verslingex-en aan koolhydraten en vitaminen A en er blijft niets over voor de naaister, het begrafenisfonds en het verzooien van schoenen, loopt de heele zaak na tuurlijk in de soep. Als ik het wel heb, studeeren deze jongedames nu reeds met het oog op hun toekomstigen echtgenoot. Dat is voortreffelijk. En als deze later soms vetten, eiwit, koolhydraten, calorieën of vitaminen te weinig krijgt, is het in ieder geval niet hun schuld. En daar om is zelfs nu, zonder vetten, eiwit en met een stotterend vitaminenalphabet een huishoudschool een nuttige instel ling AANMELDING JOODSCH GRONDBEZIT Het Rijkscommissariaat maakt bekend: Volgens paragraaf 3, alinea 3 van de ver ordening van den Rijkscommissaris voor de bezette Nederlandsche gebieden nr. 154/41 betreffende het Joodsche grondbezit moet dit grondbezit vóór 15 September 1941 met gebruikmaking van de bij de Kamers van Koophandel en Industrie te verkrijgen for mulieren bij de Nederlandsche Administra tie van Onroerende Goederen den Haag, Juliana van Stolberglaan 45, aangegeven worden. Aangezien het bijeenbrengen van de voor de aanmelding noodige gegevens voor een deel niet binnen dezen teimijn voltooid kon worden, kan de aanmelding voor zoo ver dit het geval is, nog geschieden tot 30 September 1941. In geval de aanmelding van Joodsch grondbezit en van de onder de bepalingen vallende rechten niet vóór dien datum ge schiedt, moet verwacht worden, dat de in hoofdstuk 6 van de verordening beschre ven straffen en andere maatregelen worden toegepast. SLECHTS KLEINIGHEDEN EN TOCH. Wie 's avonds na zonsondergang door onze steden en dorpen loopt, bemerkt bijna overal, dat, de lange lichte zomeravonden de menschen hebben doen vergeten, dat verduistering plicht is. Er brandt nog licht in een achterkamer, waar men in een donkeren hoek van een kast iets moest opruimen. Een uur later schijnt het felle licht door de ramen voor de voorkamer op straat. Het was een gezellige avond. De sombere sfeer, veroorzaakt door den regen, werd al om acht uur door de schemerlampen ver dreven. Onder het gesprek werd het tijdstip van zonsondergang vergeten en ongehinderd straalde in het donker het licht naar buiten. Het was binnen warm geweest. Tot laat in den avond had men achter goed ver duisterde ramen bijeengezeten. Niemand had echter gedacht aan het groote tuimel raam, dat openstond en waaruit het licht als uit een baken naar buiten stroomde. De gasten werden uitgelaten. Een oogen- blik slechts draaide de vriendelijke gast heer het licht aan om zijn bezoekers een dienst te bewijzen. Gedurende een enkel moment scheen het felle licht op straat en verblindde iedereen. Zij verduisterden hun slaapkamer niet, want daar had men immers toch geen licht noodig. Het was voldoende de dunne gor dijnen te sluiten, 's Nachts kwam er lucht alarm. Zij staan op endraaien het licht op, dat duidelijk zichtbaar door de dunne gordijnen naar buiten dringt. Een lange reeks vergissingen, nalatighe den en onbedachtzame, handelingen leidt tot exmstige overtredingen van de verduis teringsvoorschriften. Al deze tekortkomin gen vormen een groot gevaar voor de om geving. Vergeet men dat? Nu het weer vroeg doxxker wordt, is het tijd, alvorens men licht aansteekt, zich er van te overtuigen, dat ramen en deuren lichtdicht zijn gesloten. De gewoonte eerst even licht te maken, een verschijnsel, dat zoo dikwijls kan wor den waargenomen, alvorens alles lichtdicht wordt afgesloten, is een groot gevaar voor de geheele omgeving, juist omdat het licht, dat ongehinderd naar buiten straalt, in der gelijke oogenblikken, zoo fel is. Waarschuwt elkander als goede bu ren, als „per ongeluk" licht mocht branden. De politie heeft strenge in structies. Zij waarschuwt niet meer. lederen avond staat in, uw krant, hoe laat er verduistex-d moet worden. Ver- geet het dan niet. Een gewaarschuwd man telt voor twee.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1