DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
fDe binnen faefr&en Wi&wg,
foetwetd
DUITSCHLAND
Mementje.
MAANDAG 1 SEPTEMBER 1941
32ste Jaargang No. 10039
Telefoon: Redactie 20015. Administratie
Giro 103003. Postbus 11.
Bureaux: Papengracht 32.
Dit nummer bestaal uit
twee bladen.
aa
V Eerlijke menschen
Schrijvend over de Katholieke Actie ver
leden week, constateerden wij, dat de rijkste
en edelste en meest fundamenteele vorm
van katholieke actie is: plichtsvervulling.
Dezer dagen lazen wij in een artikel in
een onzer bladen, dat in een dagblad niet
anders mag geschreven worden, dan naar
aanleiding van een of ander actueel
gebeuren. Ook als wij het met deze opvat
ting eens zouden zijn, behoefden wij zeker
niet na te laten, een en ander te schrijven
over één der vormen of één der deelen van
de bovenbedoelde plichtsvervulling.
Wij bedoelen: den plicht van eerlijkheid
in den omgang. Zeker is het actueel,
op dezen plicht te wijzen, omdat de ver
vulling ertran jüist in een moeilijken tijd,
als deze, nobdzakelijker èn.... moeilijker
is, dan wanneer alles kalmpjes voortkab
belt.
Als alle menschen eerlijk tegenover el
kander staan, dan bezitten wij alreeds een
zéér gróót deel van het groote goed, dat wij
nastreven: een (om een woord van dezen
tijd te gebruiken) volksche samenwerking
in nationale eenheid.
Gebrek aan positiève eerlijkheid is
niet het eenige, maar ongetwijfeld wél het
grootste obstakel op den weg naar samen
werking.
Zoo het in het klein is, is het ook in het
groot.
Vóór de samenwerking van twee mert-
schen is geen verschil van beginsel of van
inzicht een zóó ernstig belemmerd beletsel
voor samenwerking, als het gebrek aan po
sitieve eerlijkheid. Zoo gaat het in het
klein tusschen twee menschen, zoo gaat het
ook in het groot in de samenleving, tus
schen klassen en groepen.
Wij schrijven over positieve eerlijk
heid, waarmede wij willen zeggen, dat het
niet voldoende, is, n i e tte liegen, niet
te .bedriegen, niet te stelen, om tot een
vruchtbare samenwerking te kQmen; om
te vervullen onzen plicht, te voldoen aan
de eischen, die men zeker aan den christen,
den katholiek mag stellen!
Positieve eerlijkheid is zeker een der
rijkste en edelste, een der meest fun da
me nt e e 1 e vormen van katholieke actie!
Positieve eerlijkheid is de meest zonnige
zijde in den oihgang; is de meest vruriit-
bare bodem voor samenwerking! Het ver
keer met eerlijke menschen Jcan ons schen
ken frissche blijheid en nieuwekracht!
„Gewapend" met zulk een positieve eer
lijkheid, moeten wij willen ingaan een nieu
wen tijd, eerf tijd van opbouw in samen
werking.
„NIET KLETSEN, MAAR DOEN".
Max Blokzijl spreekt Maandagavond over
den Hilversumschen zender van kwart voor
acht tot acht uur over Hilversun) 2 over:
„Niet kletsen, maar doen."
DE VROEGERE FINSCHE GRENS BEREIKT
Vreugde over dit succes
ONRECHT VAN 1940 HERSTELD.
Uit het Finsche hoofdkwartier werd Za
terdagmiddag gemeld:
„Op den ochtend van 30 Augustus zijn
onze troepen de stad Viipuri (Wiborg)
binnengetrokken. Tevens wordt onze aan
val in den vorm van een diepen wig met
bijzonder succes op het centrale deel van
de Karelische landengte voortgezet. In heel
Finland, en vooral in de Finschè hoofdstad
heerscht over dit succes een geweldige
vreugde. Het bericht werd terstond in ex
tra-edities verspreid. Aan vele huizender
Finsche hoofdstad werd spontaan de vlag
uitgehangen.
Naar het D.N.B. gistermiddag vernam,
hebben de Finsche troepen na vaak hevige
gevechten het grensgebied heroverd, dat
zij volgens het vredesverdrag van Moskou
in 1940 hadden moeten afstaan. Ten
Noord-Oosten van het Lagoma-meer heb
ben de Finsche troepen op alle plaatsen
de vroegere grens tusschen Finland en de
Sowjet-Unie bereikt. Op een deel van het
front hebben zij die grens reeds overschre
den.
TELEÓRAM VAN HITLER AAN
MAARSCHALK MANNERHEIM.
De Fuehrer en opperste bevelhebber der
Duitsche weermacht heeft als gevolg van
maarschalk Mannerheim, het volgende te
legram gezonden:
„De strijd, welke Finland voor zijn be
vrijding voert, heeft thans met de inne
ming van Viipuri een bekroning gevonden.
Tezamen met mij neemt het Duitsche volk,
in het bijzonder de Duitsche weermacht, in
volle bewondering voor de dapperheid van
uwe soldaten deel aan de trotsche vreug
de van het Finsche volk. Als uiterlijk tee-
ken voor de verbondenheid van de Duit
sche en de Finsche weermacht in den ge-
meenschappelijken lotsstrijd en als waar
deering voor uwe dapperheid en de dap
perheid van uwé troepen verleen ik u na
mens het Duitsche volk het ridderkruis
van het IJzeren Kruis, alsmede met de
gespen van het IJzeren Kruis 1ste en 2de
klasse*van 1914.
De Fuehrer heeft aan den president van
de Finsche republiek, Risto Ryti, het vol
gende telegram gezonden:
„Bij de inneming van de stad Viipuri
door de Finsche troepen doe ik Uwe Ex
cellentie de hartelijke gelukwenschen van
mij en het geheele Duitsche volk toeko
men. Dit groote succes is een belangrijke
mijlpaal op den weg naar een algeheele
bevrijding van Finland van den vijand en
naar de definitieve overwinning op het
bolsjewisme, dat de volken vernietigt".
PARADE IN VHPURI.
In Viipuri is Zondag een militaire para
de gehouden, waaraan ook is deelgenomen
door vertegenwoordigers der Duitsche
weermacht, die als gasten waren versche
nen. De parade werd ingeleid door een
inspectie van de Finsche troepen, die had-
dèn gestf-eden bij de herovering van de
stad. De inspectie werd uitgevoerd door
generaal Oesch. Vervolgens richtte de ge
neraal zich in een oproep tot de soldaten.
Hij zeide hun dank voor hun moedige op
treden en verklaarde o.m., dat met de ver
overing van Viipuri ook de opgedrongen
vrede van Moskou opgehouden hëeft te
bestaan.
Nadat het gebulder van een in de haven
afgevuurd/ saluut van negen kanonschoten
was verklonken, werd op den toren van den
St. Olaf op het kasteel van Viipuri dezelf
de Finsche oorlogsvlag opder de tonen van
den Bjoerneborger marsch geheschen die
op 15 Maart 1940, den dag van den opge
drongen vrede van Moskou, was neerge
haald. De generaal richtte vervolgens har
telijke woorden tojt de aanwezige Duitsche
gasten.
Bij de parade wer£ een telegram van
veldmaarschalk Mannerheim voorgelezen,
waarin hij dank zegt en waardeering uit
spreekt voor de bekwaam geleide opera
ties en de groote prestaties der soldaten.
DE SITUATIE IN IRAN
SOVJÉTS EN ENGELSCHEN RUKKEN
VERDER OP
Volgens den Britschen berichtendienst
hebben Sovjet-troepen Zaterdag de Iraan-
sche steden Resjd, Sjaroed en Zendjan
bezet.
Associated Press bevestigt, dat Teharan
Donderdag door Sovjet-vliegtuigen 'is ge
bombardeerd. Bij het bombardeeren van
een plaatsje ten Noordwesten van Teheran
werden, volgens hetzelfde persagentschap,
moskeeën en kloosters getroffen, waarbij
honderden menschen om het leven zijn ge
komen.
Naar voorts uit Teheran gemeld wordt,
is daar bekend geworden, dat, ondanks het
staken der vijandelijkheden van Iraahsche
zijde, de Sovjetopmarsch naar de hoofdstad
wordt voortgezet. Te Teheran zijn daarop
troepen mobiel gemaakt. Zaterdagavond
hebben Sovjet-vliegtuigen pamfletten uit
geworpen boven de Iraansche hoofdstad.
Zij. werden door het .afweergeschut hevig
beschoten.
Reuter meldt uit Bagdad, dat het bevel
tot het staken van vuren „geen invloed
heeft gehad" op den opmarsch der Britsche
colonnes in Iran. Waarschijnlijk zal de
opmarsch tot de voorgenomen doelen wor
den voortgezet.
In regeeringskringen te Teheran worden
alle geruchten weersproken, als zou de
heerscher des lands de hoofdstad hebben
verlaten. De Sjah bevindt zich nog steeds
in zijn zomerresidentie bij Teheran.
Welingelichte kringen beweren, dat de
bolsjewistische troepen te Kas win staan,
omstreeks 160 km. ten Noordwesten van
Teheran.
V VICTORIE
Duitschland wint
N
voor Europa
OP ALLE FRONTEN
STRIJDT VOOR EUROPA
SOVJET-VLOOT LIJDT
ZWARE SCHADE IN
REV AL
Het Duitsche weermachtsbericht van
Zaterdagmiddag luidt:
De Duitsche marine en het lucht-
wapen hebben den zeestrijdkrachten
en de tpansportvloot der Sovjets in
de Finsche Golf zeer zware verliezen
toegebracht. Bij pogingen om uit Re-
val uit te brekep en apdere havens te
bereiken, zijn door «mijnoperaties van
de marine twee torpedojagers, negen
mijnvegers en drie patrouillevaartui
gen der Sovjet-marine gezonken. Twee
andere torpedojagers en 'een mijnve-
ger werden door mijnen zwaar be
schadigd.
Gevechtsvliegtuigen hebben'in hard
nekkige aanvallen een kruiser der Sov
jets alsmede twee torpedojagers tot
zinken gebracht en door bonjtreffers
drie andere torpedojagers alsmede een
hulpkruiser beschadigd. De transport
schepen, die de vijand voor het ver
voer van troepen en oorlogsmateriaal
uit Reval had willen gebruiken, zijn
ónder het escorte van oorlogsschepen
midden in de Duitsche mijnversper-
ringen geraakt. Totdusver zijn 21
transportschepen met tezamen 48.200
brt. gezonken, acht transportschepen
werden door mijntreffers zwaar be
schadigd. Gevechtsvliegtuigen vernie
tigden 22 koopvaardijschepen, voor
namelijk troepentransportschepen, met
tezamen 74.000 brt. en troffen 39 sche
pen zoo hevig, dat ook van deze vaar
tuigen een groot deel als verloren be
schouwd moet woeden.
In de wateren om Engeland heeft
het luchtwapen overdag voltreffers
geplaatst op een tankschip ten Zuiden
van Ierland en een groot koopvaardij
schip bij de Faroer beschadigd. In den
afgeloopen nacht kreeg een vracht
schip ten Oosten van Tynemoüth een
voltreffer van zwaar kaliber. Gevechts
vliegtuigen bombardeerden militaire
inrichtingen aan de Britsche Oostkust
en vielen verschillende Engelsche
vliegvelden met succes aan.
Aan de kust van het Kanaal verloor
het Britsché luchtwapen gisteren 17
vliegtuigen, waarvan 13 in luchtge
vechten, twee door luchtdoelartillerie
en twee door mijnvegers en marine-
artillerie.
Wiberg in Finsche handen
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht deelde Zondag mede:
Zooals reeds in een extra-bericht is
medegedeeld, hebben Finsche troepen
na hevige gevechten de Sovjet-strijd
krachten in het gebied van Viipuri
(Wiborg) vernietigend verslagen en
op 30 Augustus de stad zelf heroverd.
Tegelijkertijd rukten Finsche afdee-
lingen in het centrum van de Kare
lische landengte met groote terrein
winst in de richting van Petersburg
op.
Aan de Engelsche Oostkust hebben
gevechtsvliegtuigen in den afgeloopen
nacht verscheidene havenwerken ge
bombardeerd. Andere aanvallen waren
gericht op vliegvelden in Midden-En-
geland. Schepen der marine hebben
aan de Nederlandsche kust acht Brit
sche vliegtuigen neergeschoten, jagers
?an de Noorsche kust drie.
Eenige Britsche bommenwerpers
drongen in den afgeloopen nacht tot
het Noord-Westen van Duitschland
doorv Luchtafweergeschut heeft een
der vijandelijke vliegtuigen neerge
schoten.
Van het oorlogstooneel in het Oosten. Het Finsche pantsergeschut mist zijn uitwerking
niet (Suome.-HoHandt
HET ITALIAANSCHE
WEERMACHTSBERICHT.
Het 453ste communiqué van het Italiaan-
sche hoofdkwartier luidt:
„In Noorü-Afrika wederzijdsch artille
rievuur aan het landfront. Duitsche vlieg
tuigen hebben Britsche oorlogsschepen in
de haven van Tobroek gebombardeerd. De
Engelscho luchtmacht heeft een aanval op
Tripolis gedaan, waardoor eenige slachtof
fers te betreuren zijn en eenige schade is
aangericht. Een onzer torpedobooten heeft
•voor Tripolis een grooten vijandelijken
bommenwerper neergeschoten. Gistermid
dag hebben vijandelijke vliegtuigen bom
men laten vallen op woonwijken te Licata:
vier burgers werden gedood, negen ge
wond.
In Oost-Afrika, in deij'sector Wolsjefit,
Eritsche luchtaanvallen zonder resultaat.
In de andere sectoren van het front van
Gondar hebben onze troepen met sucecs
plaatselijke operaties ondernomen.
In de Middellandsche Zee hebben onze
jagers een formatie vijandelijke bommen
werpers aangevallen: twee vliegtuigen van
het type Wellington werden neergeschoten.
HEROÏSME
Wij moeten niet altijd aan ons zelf
denken. Vooral in tijden varudruk zijn
wij daartoe zoo licht geneigd, maar
heroïsch is dat niet. Het is heroïscher
om er eens niet aan te denken dat het
eten van de winter wel eens schaarsch
zou kunnen worden en eens niet in
angst en vreeze te overwegen, wat wij
dan toch in 'shemels naam zullen
moeten beginnen. Er zijn ook andere
zorgen dan deze, zorgen, die anderen
hebben te dragen en wij niet. Zoo heb
ik bijvoorbeeld èen oom in mijn fa
milie, die vroeger altijd eerste klas
reisde en het nu met de tweede klas
moet doen. Zijn inkomen is door de
tijdsomstandigheden van 35 tot 28
mille gedaald en dan moet je wel
gaan bezuinigen. Tante heeft dus haar
derde meisje weggedaan en Oom stapt
nu met een meewarig gezicht in de
tweede klasse en vindt, de wereld
maar zeer slecht ingericht en haar
gaven-ongelijk verdeeld. Nu heeft die
oom altijd iets heroïsch over zich ge
had. Ik herinner mij nog zijn huwelijk,
toen de heele familie groote verwach
tingen had van tante's vermogen. Dat
viel toen ook tegen en oom heeft het
met mahnenmoed gedragen. Ik wil
dus maar zeggen, dat het geslacht van
Jan van Schaffelaar nog lang niet is
uitgestorven. En dat wij in plaats van
aan onze eigen zorgen ons beter kun
nen laven %an den heldenmoed van
mannen als dezeoom
NIEUWE LEDEN VAN DEN
HOOGEN RAAD
Df Rijkscommissaris voor het bezette Ne
derlandsche gebied heeft op grond van art.
1, sub. 3, van zijn Verordening no. 108/40
(vierde verordening betreffende bijzondere
bestuursrechtelijke maatregelen) en in
overstemming met art. 2, al. 2, van zijn
Verordenjpg no. 130/41 betreffehde de
leeftijdsgrens van rechters met ingang van
1 September 1941 prof. mr. J. Kosters, vice-
president van den Hoogen Raad der Neder
landen en mr. dr. J. van Gelein Vitringa,
raadsheer in den Hoogen Raad, eervol ont
slag verleend eri op pensioen gesteld.
De Rijkscommissaris voor het bezette Ne
derlandsche gebied heeft tegelijkertijd op
grond van art. L. sub. 3, van ziRi Verorde
ning no. 108/40 denv rechter in de recht
bank te Amsterdam mr. G. H. Smits en den
vroegeren procureur-generaal te Arnhem
mr. dr. J. A. de Visser benoemd tot leden
van den Hoogen Raad.
EILANDEN VóóR REVAL
GENOMEN
ZUIVERINGSACTIE
Verschillende van de voor Reval liggen
de eilanden zijn door de Duitsche troepen
genomen. Na de inneming van Reval en
Baltischport zijn de Duitsche troepen
bovendien overgegaan tot zuivering van
de omgeving van Reval van verstrooide
Sowjet-troepenonderdeelen. Vrijdag in den
loop van derr dag werden de zuiverings
acties op het schiereiland ten Noord-
Oosten van Reval voltooid.
In de periode van 21 tot 27 Augustus zijn
aan het Oostelijk front 714 Sowjet- en 46
Duitsche vliegtuigen verloren gegaan.
^let snelle oprukken van de Óuitsche
troepen heeft het voornemen van de Sov-
jets verijdeld, zoo wordt van militaire zijde
verklaard, Reval in puin te leggen. Op ver
schillende plaatsen hebben de Bolsjewieten
weliswaar eenige fabrieken en gebouwen
opgeblazen, mar de meeste gereed gelegde
ladingen ontplofbare stoffen onder de
fraaiste en belangrijkste bouwwerken en
huizen der stad werden door Duitsche sol
daten en Revalsche burgers tijdig verwij
derd. Op den avond van den intocht der
Duitsche troepen in* Reval trok de bevol
king door de straten der stad, omringde de
parkeerende auto's der Duitsche weer
macht en juichte de Duitsche soldaten toe.
AAN DEN DJNEPR
Ten Zuiden van Kiew hebben Sowjet-
troepen gisteren tevergeefsph getracht,
naar den Westelijken oever van den Dnjepr
over te steken. Zij konden dezen oever
niet bereiken. Duitsche infanteristen na
men de booten onder vuur en brachten tal
rijke vaartuigen, die vol soldaten waren
tot zinken. Een deel der opvarenden kon
zich redden, doch de meesten verdronken.
De booten, die aan het vernietigende vuur
ontkwamen, trokken zich in allerijl op
den Oostelijken oever terug.
Ook Zaterdag heeft de Duitsche lucht
macht versperringen ten Oosten van den
Dnjepr. Door hevige bombardementen,
werden verscheidene goederentreinen tot
ontsporing gebracht. Ten Oosten van den
Dnjepr bestodkt. Door hevige bombarde
menten, werden verscheidene goederen
treinen tot ontsporing gebracht. Ten Oosten
van den Dnjepr werden hevige ontploffin
gen en talrijke branden in veldversterkin-
gen en andere militaire doelen waargeno
men. De spoorweg KonótopBransk
KoerskOrel werd op vele punten ver
nield. Verscheidene spoorwegdoelen wer
den door bommen zwaar beschadigd.
Naar uit het Roemeensche legerbericht
blijkt, was de dag van Vrijdag een ware
succes-dag voor het Roemeensche lucht
wapen. Meer dan dertig Sowjet-vliegen
werden neergeschoten. De Roemeensche
luchtmacht verloor zelf twee vliegtuigen.
